61984J0101

Κράτη μέλη — Υποχρεώσεις — Εκτέλεση οδηγιών — Παράβαση — Δικαιολογία — Ανωτέρα βία — Προϋποθέσεις

( Συνθήκη EOK , άρθρο 169 )

Αν , για να δικαιολογήσει τη μη τήρηση των υποχρεώσεων που υπέχει δυνάμει κοινοτικής οδηγίας , ένα κράτος μέλος , που αντιμετώπισε προσωρινά ανυπέρβλητες δυσχέρειες , μπορεί να επικαλεστεί την ανωτέρα βία , αυτό δεν ισχύει παρά μόνο σε σχέση με την περίοδο που είναι αναγκαία στην επιδεικνύουσα τη δέουσα επιμέλεια διοίκηση για να επανορθώσει την κατάσταση .

Στην υπόθεση 101/84 ,

Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων , εκπροσωπούμενη από τον S . Fabro , με αντίκλητο το M . Beschel , μέλος της νομικής της υπηρεσίας , κτίριο Jean Monnet , Kirchberg , Λουξεμβούργο ,

προσφεύγουσα ,

κατά

Ιταλικής Δημοκρατίας , εκπροσωπούμενης από τον Arnaldo Squillante , πρόεδρο τμήματος στο Consiglio di Stato , προϊστάμενο της υπηρεσίας διπλωματικών διαφορών , επικουρούμενο από τον I . M . Braguglia , avvocato dello Stato , με τόπο επιδόσεων στο Λουξεμβούργο , την πρεσβεία της Ιταλίας ,

καθής ,

που έχει ως αντικείμενο προσφυγή για να αναγνωριστεί ότι η κυβέρνηση της Ιταλικής Δημοκρατίας παραλείποντας να καταρτίσει στατιστικές καταστάσεις για τις οδικές μεταφορές εμπορευμάτων , κατά τον τρόπο που προβλέπει η οδηγία 78/546/EOK , παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει της οδηγίας αυτής ,

1 Με δικόγραφο που κατέθεσε στη γραμματεία του Δικαστηρίου στις 9 Απριλίου 1984 , η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων άσκησε , δυνάμει του άρθρου 169 της Συνθήκης EOK , προσφυγή που έχει ως αντικείμενο να αναγνωριστεί ότι παραλείποντας να καταρτίσει στατιστικές καταστάσεις για τις οδικές μεταφορές εμπορευμάτων , κατά τον τρόπο που προβλέπει η οδηγία 78/546 του Συμβουλίου , της 12ης Ιουνίου 1978 , περί των στατιστικών καταστάσεων για τις οδικές μεταφορές εμπορευμάτων , στο πλαίσιο περιφερειακής στατιστικής ( EE ειδ . έκδ . 07/002 , σ . 65 ), η Ιταλική Δημοκρατία παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει των διατάξεων της οδηγίας αυτής .

2 H οδηγία 78/546 έχει ως αντικείμενο την κατάρτιση ετήσιων στατιστικών καταστάσεων για τις οδικές μεταφορές εμπορευμάτων που εκτελούνται με οχήματα που φέρουν αριθμό κυκλοφορίας ενός κράτους μέλους , αφενός , επί του εδάφους του ( εσωτερικές μεταφορές ) και , αφετέρου , μεταξύ αυτού του κράτους μέλους και ενός άλλου κράτους μέλους ή τρίτου κράτους ( διεθνείς μεταφορές ). Τα στατιστικά στοιχεία που αναφέρονται στην οδηγία έπρεπε να είχαν συγκεντρωθεί από τα κράτη μέλη για πρώτη φορά το 1979 και , στη συνέχεια , ετησίως , και να ανακοινώνονται στην Επιτροπή , σύμφωνα με τον τρόπο που προβλέπεται στην παραπάνω οδηγία . Κατά το άρθρο 6 της οδηγίας αυτής , τα κράτη μέλη , κατά τον καθορισμό της μεθόδου συλλογής στατιστικών στοιχείων , λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για να έχει η έρευνα ικανοποιητικά αποτελέσματα όσον αφορά το σύνολο των μεταφερόμενων ποσοτήτων σε τόνους .

3 Με το έγγραφο 148 , της 18ης Ιανουαρίου 1979 , το ιταλικό Υπουργείο Μεταφορών γνωστοποίησε στην Επιτροπή ότι , κατόπιν επιθέσεως κατά του κέντρου επεξεργασίας δεδομένων του υπουργείου αυτού και της καταστροφής της δελτιοθήκης οχημάτων που ήταν απότοκος αυτής της επίθεσης , οι προθεσμίες που προβλέπονται από την οδηγία για την κατάρτιση καταστάσεων των εσωτερικών μεταφορών εμπορευμάτων δεν μπόρεσαν να τηρηθούν . Με το έγγραφο 3054 , της 12ης Σεπτεμβρίου 1979 , το ίδιο υπουργείο διευκρίνισε ότι η κατάρτιση καταστάσεων για τις εσωτερικές μεταφορές εμπορευμάτων δεν μπορούσε να αρχίσει παρά μόνο από τον Ιανουάριο του 1980 . Με το έγγραφο 3628 , της 8ης Νοεμβρίου 1979 , επεξήγησε ότι οι καταστάσεις των διεθνών μεταφορών μπορούσαν να καταρτισθούν από το 1979 , αλλά μόνο μερικώς .

4 Πάντως , με το έγγραφο 71 , της 9ης Σεπτεμβρίου 1980 , το ιταλικό υπουργείο γνωστοποίησε ότι δεν ήταν σε θέση να καταρτίσει την κατάσταση των εσωτερικών μεταφορών εμπορευμάτων για το έτος 1980 , δεδομένου ότι η δικαιολογία που είχε επικαλεστεί το προηγούμενο έτος , δηλαδή η καταστροφή της δελτιοθήκης αυτοκινήτων λόγω επιθέσεως ίσχυε ακόμη . Με το έγγραφο 43/Σ , της 3ης Απριλίου 1981 , γνωστοποίησε στην Επιτροπή ότι λόγω απροβλέπτων πρακτικών δυσχερειών , δηλαδή ελλείψεως προσωπικού και υπερφορτώσεως του υπολογιστικού κέντρου , του ήταν αδύνατο να εκτελέσει την οδηγία . Τέλος , με το έγγραφο 84/Σ , της 26ης Φεβρουαρίου 1982 , ο γενικός διευθυντής της κινήσεως ιδιωτικών αυτοκινήτων του ίδιου υπουργείου δήλωσε ότι δεν ήταν σε θέση να παράσχει τη παραμικρή διευκρίνιση σχετικά με την ημερομηνία από την οποία θα μπορούσαν να διενεργηθούν πλήρεις απογραφές των εσωτερικών μεταφορών .

5 H Επιτροπή , διαπιστώνοντας ότι ως προς τις καταστάσεις των διεθνών μεταφορών δεν είχε παρά ατελή μόνο στοιχεία για τα έτη 1979 και 1980 και ότι κανένα στοιχείο δεν της είχε διαβιβαστεί ως προς τις εσωτερικές μεταφορές , κίνησε τη διαδικασία του άρθρου 169 της Συνθήκης EOK . Με γραπτή όχληση της 8ης Ιουνίου 1982 , αν και αναγνώριζε ότι η επίθεση που επικαλείτο η ιταλική κυβέρνηση αποτελούσε περιστατικό ανώτερης βίας , την καλούσε πάντως να υποβάλει τις παρατηρήσεις της . H κυβέρνηση της Ιταλικής Δημοκρατίας δεν απάντησε στην όχληση αυτή .

6 Με αιτιολογημένη γνώμη της 2ας Αυγούστου 1983 , η Επιτροπή διαπίστωνε ότι μη καταρτίζοντας στατιστικές καταστάσεις για τις οδικές μεταφορές εμπορευμάτων , κατά τον τρόπο που προβλέπει η οδηγία 78/546 του Συμβουλίου , η ιταλική κυβέρνηση παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει της παραπάνω οδηγίας και την καλούσε να λάβει τα αναγκαία μέτρα για να συμμορφωθεί προς την οδηγία αυτή εντός προθεσμίας δύο μηνών . Στην αιτιολογημένη αυτή γνώμη , η ιταλική κυβέρνηση δεν έδωσε απάντηση· κατόπιν αυτού η Επιτροπή άσκησε την παρούσα προσφυγή .

7 H Επιτροπή ζητεί από το Δικαστήριο να αναγνωρίσει ότι η κυβέρνηση της Ιταλικής Δημοκρατίας παραλείποντας να καταρτίσει στατιστικές καταστάσεις για τις οδικές μεταφορές εμπορευμάτων , κατά τον τρόπο που προβλέπει η οδηγία 78/546 , παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει των διατάξεων της οδηγίας αυτής και να την καταδικάσει στα δικαστικά έξοδα .

8 H κυβέρνηση της Ιταλικής Δημοκρατίας δεν υποβάλλει συγκεκριμένα αιτήματα . Προβάλλει ότι η παράβαση που της προσάπτεται οφείλεται κατ’ ουσία στις αντικειμενικές δυσχέρειες και πρίν απ’ όλα στην ανώτερη βία που ήταν συνέπεια μιας επίθεσης η οποία , κατά τα τέλη του 1979 , προκάλεσε την καταστροφή της τράπεζας στατιστικών δεδομένων στο κέντρο επεξεργασίας του Υπουργείου Μεταφορών , πράγμα που είχε ως αποτέλεσμα να ανατρέψει όλες τις προβλέψεις σχετικά με τις προθεσμίες που καθόριζε η οδηγία και να επιτρέψει μερική μόνο διαβίβαση στατιστικών σχετικά με τις διεθνείς μεταφορές και καμία διαβίβαση στατιστικών σχετικά με τις εσωτερικές μεταφορές .

9 H ιταλική κυβέρνηση εξηγεί ότι κατέβαλε κάθε επιμέλεια για να διασφαλίσει τη συλλογή και επεξεργασία των στοιχείων στα οποία αναφέρονται οι στατιστικές που ορίζει η οδηγία , καταφεύγοντας σε ειδικευμένες ιδιωτικές επιχειρήσεις με τις οποίες συνεβλήθη για το σκοπό αυτό και από τις οποίες προσκομίζει αντίγραφα .

10 Απαντώντας σε ερώτημα του Δικαστηρίου , η ιταλική κυβέρνηση εξήγησε ότι , από την ποσότητα των στοιχείων που έχουν συγκεντρωθεί στα θέματα εσωτερικών οδικών μεταφορών εμπορευμάτων για ίδιο λογαριασμό και για λογαριασμό άλλου , πρέπει ακόμη να διορθωθούν πολλά , κατά τρόπο ώστε να μην είναι δυνατό να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις ως προς την ημερομηνία κατά την οποία τα στατιστικά στοιχεία θα μπορέσουν να διαβιβαστούν στην Επιτροπή . Ως προς τις διεθνείς μεταφορές για λογαριασμό άλλου , τα στοιχεία που η ιταλική κυβέρνηση προέβλεπε να θέσει στη διάθεση της Επιτροπής κατά τα τέλη Μαρτίου 1985 δεν μπορούσαν να είναι διαθέσιμα παρά μόνο στο μέτρο που οι σχετικοί τομείς διακινήσεως είχαν καταγραφεί σε στατιστικές καταστάσεις . Τέλος , ως προς τις διεθνείς μεταφορές για ίδιο λογαριασμό , η ιταλική κυβέρνηση δήλωσε ότι η αρμόδια υπηρεσία μελετούσε τα μέσα που θα ήταν πλέον κατάλληλα για τη συλλογή των στοιχείων στον τομέα αυτό , αλλά ότι εξακολουθούσαν να υπάρχουν ακόμη σημαντικές δυσχέρειες .

11 H Επιτροπή παρατηρεί ότι οι δυσχέρειες που επικαλείται η ιταλική κυβέρνηση δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα . Επ’ αυτού , η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι , σύμφωνα με το έγγραφο του ιταλικού Υπουργείου Μεταφορών , που έφερε ημερομηνία 3 Απριλίου 1981 , και το οποίο ήταν κατά συνέπεια μεταγενέστερο από την επίθεση που επικαλείται η καθής , οι δυσχέρειες των ιταλικών υπηρεσιών οφείλονταν στην « έλλειψη προσωπικού » και στην « υπερφόρτωση του υπολογιστικού κέντρου που είχε επιφορτιστεί την εργασία » . Αυτό αποδεικνύει , κατά την άποψη της Επιτροπής , τη συμπεριφορά της δημόσιας υπηρεσίας η οποία , κατόπιν ενός περιστατικού το οποίο βέβαια δεν προέβλεψε και δεν μπορούσε να προβλέψει , δεν επέδειξε τη συνήθη επιμέλεια που επιβάλλεται σε κάθε δημόσια υπηρεσία .

12 H Επιτροπή υποστηρίζει ότι , ακόμη και αν γίνουν δεκτά τα πραγματικά περιστατικά όπως τα εξέθεσε η ιταλική κυβέρνηση , οι αντικειμενικές δυσχέρειες που επικαλείται δεν μπορούσαν να εξακολουθούν να παρεμποδίζουν την εθνική δημόσια υπηρεσία να εκτελέσει την οδηγία . Θεωρεί ότι , οποιεσδήποτε και αν είναι οι ανάγκες διορθώσεως σφαλμάτων ή παραλείψεων στα στατιστικά στοιχεία που έχουν συλλεγεί από τις ειδικευμένες επιχειρήσεις στις οποίες η εθνική δημόσια υπηρεσία ισχυρίζεται ότι κατέφυγε , δεν είναι νοητό , τόσα πολλά έτη μετά την επίθεση την οποία επικαλείται , να μην είναι ακόμη δυνατό να ανασυσταθούν τα στοιχεία που είναι αναγκαία για να καλύψουν τις απαιτήσεις της οδηγίας .

13 H Επιτροπή παρατηρεί ότι τα στοιχεία που έχουν προσκομιστεί από την ιταλική κυβέρνηση και τα οποία αφορούν τις εσωτερικές μεταφορές για ίδιο λογαριασμό και για λογαριασμό άλλου είναι ανεπαρκή και παρέχονται με την επιφύλαξη μεταγενέστερων διορθώσεων· τα στοιχεία που αφορούν τις διεθνείς μεταφορές για ίδιο λογαριασμό παρέχονται με την επιφύλαξη ότι δεν ισχύουν παρά μόνο « μέσα στα όρια των τομέων διακινήσεως που είναι γνωστοί » , πράγμα που περιορίζει τη χρησιμότητά τους από πρακτική πλευρά · τέλος ως προς τις διεθνείς μεταφορές για ίδιο λογαριασμό , η Επιτροπή θεωρεί ότι η έρευνα που διεξήχθη από τις ιταλικές υπηρεσίες δεν ξεπερνά στην πραγματικότητα το στάδιο μιας αναζητήσεως των καταλλήλων μέσων για τη συλλογή των στοιχείων στον τομέα αυτό .

14 Όπως συνάγεται τόσο από τα στοιχεία που έχουν κατατεθεί στη δικογραφία όσο και από τις συζητήσεις ενώπιον του Δικαστηρίου , η ιταλική κυβέρνηση δεν αμφισβήτησε επιτυχώς την ακρίβεια των ισχυρισμών της Επιτροπής . Κάτω από τις συνθήκες αυτές , πρέπει να γίνει δεκτό ότι η ιταλική κυβέρνηση δεν συμμορφώθηκε προς τις υποχρεώσεις που επιβάλλει η οδηγία 78/546 .

15 H ιταλική κυβέρνηση υποστηρίζει πάντως ότι η αιτία της μη συμμορφώσεως αυτής είναι η επίθεση που κατέστρεψε τις εγκαταστάσεις της τράπεζας στατιστικών δεδομένων στο κέντρο επεξεργασίας του Υπουργείου Μεταφορών· η επίθεση αυτή αποτελούσε περίπτωση ανώτερης βίας , η οποία κατέστησε αδύνατη τη συνέχιση των εργασιών συλλογής και επεξεργασίας των απαραίτητων στοιχείων .

16 Το επιχείρημα αυτό δεν μπορεί να γίνει δεκτό . Αν και αληθεύει ότι η επίθεση αυτή , η οποία έγινε πριν από τις 18 Ιανουαρίου 1979 , συνιστά περίπτωση ανωτέρας βίας και δημιούργησε ανυπέρβλητες δυσχέρειες , τα αποτελέσματά της πάντως δεν μπορούν να διαρκέσουν παρά μόνο κατά τη διάρκεια μιας ορισμένης περιόδου , δηλαδή κατά τη διάρκεια του χρόνου που είναι ουσιαστικά αναγκαίος σε μια δημόσια υπηρεσία που επιδεικνύει τη συνήθη επιμέλεια να αντικαταστήσει τον τεχνικό εξοπλισμό που καταστράφηκε και να συλλέξει και επεξεργαστεί τα στοιχεία . H ιταλική κυβέρνηση δεν μπορεί συνεπώς να προβάλει το περιστατικό αυτό για να δικαιολογήσει την κατ’ εξακολούθηση παράλειψη να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της μετά από χρόνια .

17 Υπό τις συνθήκες αυτές , το Δικαστήριο δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσει την παράβαση όπως προκύπτει από τα αιτήματα της Επιτροπής .

Επί των δικαστικών εξόδων

18 Σύμφωνα με το άρθρο 69 , παράγραφος 2 , του κανονισμού διαδικασίας , ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα . Επειδή η καθής ηττήθηκε , πρέπει να καταδικασθεί στα δικαστικά έξοδα .

Για τους λόγους αυτούς

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

αποφασίζει :

1 ) H Ιταλική Δημοκρατία παραλείποντας να καταρτίσει στατιστικές καταστάσεις οδικών μεταφορών εμπορευμάτων , κατά τον τρόπο που προβλέπει η οδηγία 78/546 του Συμβουλίου , της 12ης Ιουνίου 1978 , περί των στατιστικών καταστάσεων για τις οδικές μεταφορές εμπορευμάτων στο πλαίσιο περιφερειακής στατιστικής ( EE ειδ . έκδ . 07/002 , σ . 65 ), παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει των διατάξεων της οδηγίας αυτής .

2 ) Καταδικάζει την Ιταλική Δημοκρατία στα δικαστικά έξοδα .