ΠΡΟΤΆΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΫ ΕΙΣΑΓΓΕΛΈΑ

PIETER VERLOREN VAN THEMAAT

ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΫΧΘΗΚΑΝ ΣΤΙΣ 29 ΦΕΒΡΟΥΑΡΊΟΥ 1984 ( 1 )

Κύριε πρόεόρε,

Κύριοι δικαστές,

1. Εισαγωγή

Η προσφυγή που ασκήθηκε από την εταιρεία Eisen und Metall AG και την οποία πρέπει να εξετάσουμε σήμερα, στρέφεται κατά αποφάσεως της Επιτροπής της 9ης Δεκεμβρίου 1982 η οποία της επέβαλε πρόστιμο. Η απόφαση αυτή βασίζεται στο άρθρο 15 της γενικής απόφασης 1836/81/ΕΚΑΧ. Η προσφεύγουσα ζητεί από το Δικαστήριο:

Η προσφεύγουσα στηρίζει την προσφυγή της στους εξής λόγους:

Πριν προχωρήσω σε περαιτέρω εξέταση των λόγων προσφυγής θεωρώ σκόπιμο να διατυπώσω ορισμένες γενικές παρατηρήσεις επί της υποθέσεως αυτής.

Όπως προκύπτει από το άρθρο 80 της συνθήκης ΕΚΑΧ, οι υποχρεώσεις που προβλέπει η εν λόγω συνθήκη, εκτός των εξαιρέσεων που αναφέρονται στο προαναφερόμενο άρθρο, οι οποίες, όμως, δεν συντρέχουν στην προκείμενη περίπτωση, εφαρμόζονται αποκλειστικά στους παραγωγούς άνθρακα και χάλυβα και, συνεπώς, δεν ισχύουν για τους εμπόρους. Επίσης, προκειμένου η Επιτροπή να επιτύχει ώστε οι κανόνες περί των τιμών και των όρων πωλήσεως, που ισχύουν στο εμπόριο του χάλυβα να ευθυγραμμιστούν με τους κανόνες που ισχύουν στις επιχειρήσεις παραγωγής, δυνάμει του άρθρου 60 της συνθήκης ΕΚΑΧ και των αποφάσεων εφαρμογής, αναγκάστηκε να προσφύγει στο άρθρο 95, πρώτη και δεύτερη παράγραφος, της συνθήκης ΕΚΑΧ.

Κατά την προφορική διαδικασία, η προσφεύγουσα ανέπτυξε τους λόγους για τους οποίους δεν θέλησε να αμφισβητήσει αυτή τη νομική βάση της γενικής απόφασης 1836/81/ΕΚΑΧ.

Οι αιτιολογικές σκέψεις της εν λόγω απόφασης φανερώνουν πρώτα απ' όλα ότι πρόκειται για μεταβατικό μέτρο που ελήφθη για να ισχύσει μέχρι να διανυθεί η περίοδος την οποία χρειάζονταν ορισμένα κράτη μέλη για να θέσουν σε εφαρμογή τη σύσταση 1835/81/ΕΚΑΧ, που είχε εκδοθεί την ίδια ημερομηνία.

Οι ακόλουθες σκέψεις της απόφασης δείχνουν καθαρά ότι στην προκείμενη περίπτωση πρόκειται για μέτρο παρέμβασης στις τιμές, το οποίο κρίθηκε επείγον και όχι για μέτρο που αποβλέπει στην προώθηση ενός θεμιτού και αποτελεσματικού ανταγωνισμού, που ήταν ο αρχικός σκοπός του άρθρου 60. Επί του σημείου αυτού, παραπέμπω στην τρίτη, τέταρτη, πέμπτη και έκτη αιτιολογική σκέψη της απόφασης. Από αυτές τις αιτιολογικές σκέψεις προκύπτει ότι το μέτρο αυτό επινοήθηκε ευθύς εξαρχής ως είδος συστήματος ελαχίστων τιμών, το οποίο έπρεπε να τύχει άμεσης εφαρμογής (τρίτη αιτιολογική σκέψη) και αυτό προκειμένου «να ληφθούν πολύ βραχυπρόθεσμα μέτρα για την εξυγίανση της αγοράς χάλυβα, ώστε να επιτευχθεί η αύξηση των τιμών που είναι αναγκαία για την αποφυγή οικονομικών καταστροφών» (τέταρτη αιτιολογική σκέψη). Οι αιτιολογικές σκέψεις δεν λέγουν πλέον απολύτως τίποτα για τους σκοπούς του άρθρου 60, δηλαδή την παρεμπόδιση της καταχρηστικής εκμετάλλευσης μιας μονοπωλιακής θέσης καθώς και των πρακτικών που συνεπάγονται διακρίσεις στον τομέα των τιμών εις βάρος των αγοραστών, ιδίως λόγω της ιθαγενείας τους.

Θα ήθελα να συμπεράνω αμέσως από τους σαφείς σκοπούς της απόφασης, που μόλις προανέφερα, ότι στην προκείμενη περίπτωση δεν αναφύονται τα προβλήματα που συνδέονται με τη μεταβατική περίοδο και εκείνα, πιο ουσιώδη, τα οποία εμφανίζονται όταν γίνεται αιφνίδια μετάβαση από μια κανονιστική ρύθμιση που επιδιώκει την προώθηση ενός θεμιτού ανταγωνισμού σε μέτρα, όσον αφορά τις τιμές, περιοριστικά του ανταγωνισμού. Για να δώσω μια συνοπτική εικόνα των εν λόγω μεταβατικής φύσεως προβλημάτων κατά την εφαρμογή του άρθρου 60, παραπέμπω στις προτάσεις που ανέπτυξα, της 18ης Ιανουαρίου ενεστώτος έτους, στην υπόθεση Bertoli (υπόθεση 8/83).

Κατά τη γνώμη μου, οι διαφορές αυτές μεταξύ της απόφασης 30/53 (όπως τροποποιήθηκε στις 22. 12. 1972), η οποία είχε εφαρμογή στην υπόθεση Bertoli, και της απόφασης 1836/81, η οποία έχει εφαρμογή στην προκείμενη περίπτωση, έχουν ήδη σημαντικές συνέπειες όσον αφορά την εκτίμηση ορισμένων βασικών προβλημάτων στην υπό κρίση υπόθεση.

Πρώτον, η κανονιστική ρύθμιση περί τιμών (ανωτάτων ή κατωτάτων) και ορισμένα άλλα μέτρα οργάνωσης της αγοράς (παραδείγματος χάριν στο γεωργικό τομέα) λαμβάνουν υπόψη τους τις τρέχουσες συμβάσεις μακράς διάρκειας σε μικρότερο 6αθμό απ'ό,τι κρίθηκε αναγκαίο, παραδείγματος χάριν όταν το άρθρο 65 της συνθήκης ΕΚΑΧ ή το άρθρο 85 της συνθήκης ΕΟΚ εφαρμόστηκαν στις ήδη υφιστάμενες συμβάσεις. Ο σκοπός που επιδιώκει, βραχυπρόθεσμα, μια ρύθμιση επί των ανωτάτων ή κατωτάτων τιμών, στο πλαίσιο της πολιτικής της συγκυρίας, θα ετίθετο ασφαλώς σε κίνδυνο αν χάριν εκτελέσεως συμβά-σεων-πλαισίου μακράς διαρκείας, που είχαν συναφθεί προηγουμένως, ορισμένες επιχειρήσεις μπορούσαν να προβαίνουν σε συναλλαγές ασυμβίβαστες προς μια τέτοια ρύθμιση τιμών. Επιπλέον, η εφαρμογή της πιο πάνω ρύθμισης στον τομέα του ανταγωνισμού δεν εξαρτάται, επίσης, από την αστικού δικαίου φύση των συμφωνιών περιορισμού του ανταγωνισμού, τις οποίες αφορά η εν λόγω ρύθμιση, και αυτό παρά το ειδικό μεταβατικό καθεστώς που προβλέπει αυτή για τις «παλαιές συμφωνίες». Εν συνεχεία, το εν λόγω μεταβατικό καθεστώς δεν αποκλείει καθόλου το να ισχύουν τα προαναφερθέντα άρθρα καταρχήν και για τις «παλαιές συμφωνίες». Αυτή η πρώτη συνέπεια της διαφοράς με την υπόθεση Bertoli, την οποία επισήμανα, έχει ως αποτέλεσμα, κατά τη γνώμη μου, να αποβαίνει μάταιη κάθε συζήτηση για τον αστικό χαρακτήρα και το περιεχόμενο των συμβάσεων-πλαισίου, τις οποίες επικαλείται η προσφεύγουσα; Τα σχόλια μου επίσης, κατά την εξέταση των επικαλούμενων από την προσφεύγουσα λόγων, θα είναι σχετικώς σύντομα.

Δεύτερον, η εν λόγω διαφορά με την υπόθεση Bertoli είχε σαν αποτέλεσμα ότι, όσον αφορά την απόφαση 1836/81/ΕΚΑΧ, αρχικά, η Επιτροπή δεν έκρινε, προφανώς, αναγκαίο να εκδώσει, σχετικά με το πρόστιμο, οδηγία για εσωτερική χρήση ανάλογη με εκείνη που εφαρμοζόταν κατά τα διαστήματα των διαδοχικών παραβάσεων της απόφασης 30/53. Ενθυμείσθε ότι αυτές οι οδηγίες για εσωτερική χρήση, οι σχετικές με την επιβολή προστίμου, πρόβλεπαν την προοδευτική αύξηση του προηγούμενου επιπέδου προστίμων, η οποία στην απόφαση Bumi (υπόθεση 149/78, Recueil 1979, σ. 2523) είχε κριθεί από το Δικαστήριο κατάλληλη για την περίπτωση παράβασης του άρθρου 60. Στις προτάσεις που ανέπτυξα σ' αυτή την υπόθεση, θεώρησα ότι η εν λόγω προοδευτική αύξηση του ύψους των προστίμων για την περίπτωση παραβάσεως του άρθρου 60 ήταν λογική συνέπεια και, σύμφωνα με τις γενικές αρχές της χρηστής διοίκησης, αναγκαία επίσης συνέπεια της μετατροπής μιας σχετικά περιθωριακής πολιτικής στον τομέα του ανταγωνισμού σε αποφασιστική πολιτική παρεμβατισμού. Τέτοιες σκέψεις δεν ισχύουν για τη συγκεκριμένη περίπτωση, δεδομένου ότι όφειλε καθένας να γνωρίζει, ευθύς εξαρχής, ότι οι στόχοι της απόφασης 1836/81 ανάγονται αποκλειστικά στο επίπεδο της παρέμβασης. Στη συνέχεια, θα επανέλθω στο ερώτημα αν ο συμπληρωματικός χαρακτήρας της προαναφερθείσας απόφασης σε σχέση με το άρθρο 60 ή καθαρά πρακτικά προβλήματα, μεταβατικής φύσης, θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν, στην προκειμένη περίπτωση, τη μείωση του επιβληθέντος προστίμου. Θα περιοριστώ εδώ στη διαπίστωση ότι, μολονότι η απόφαση δεν της το επιτρέπει και, όπως προκύπτει από τις κοινοποιήσεις κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, η Επιτροπή παραχώρησε ουσιαστικά στους ενδιαφερόμενους εμπόρους συμπληρωματική προθεσμία για τη δημοσίευση των τιμοκαταλόγων τους, που ήσαν τυπικά υποχρεωμένοι να κάνουν αμέσως. Ενόψει των περίπλοκων διοικητικών προβλημάτων που αυτή η υποχρέωση δημοσίευσης συνεπαγόταν για τους εμπόρους χάλυβα θεωρώ ότι, μια τέτοια «προθεσμία χάριτος» βρίσκεται εντός των ορίων της χρηστής διοίκησης. Στην πραγματικότητα για την προσφεύγουσα, αυτή η προθεσμία χάριτος υπερέβη τους 3 μήνες και οι παραβάσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια αυτής της προθεσμίας χάριτος δεν βαρύνουν την προσφεύγουσα. Από άποψη της ασφάλειας του δικαίου και της ισότητας ενώπιον του νόμου, θα ήταν ασφαλώς ορθότερο το άρθρο 16 της προαναφερθείσας απόφασης να προβλέπει, εξίσου για όλους του εμπόρους, ότι η απόφαση θα εφαρμόζεται μετά την παρέλευση ορισμένης προθεσμίας. Παρ' όλα αυτά νομίζω ότι, σχετικά με την υπόθεση αυτή, δεν μπορεί να απαγγελθεί κατά της Επιτροπής καμία νομικά βάσιμη αιτίαση λόγω του ότι στη διοικητική της πρακτική έλαβε υπόψη προβλήματα που αφορούσαν αναμφισβήτητα πραγματικά περιστατικά και συνδέονταν μόνο με τη μεταβατική περίοδο.

Τώρα, πριν προβώ στη διαδοχική εξέταση των διάφορων λόγων που επικαλείται η προσφεύγουσα, θα ήθελα απλώς να σημειώσω ακόμη ότι εκτός από την έκθεση για την επ' ακροατηρίου συζήτηση, πρέπει, προφανώς, να ληφθούν τώρα επίσης υπόψη:

Όσον αφορά τη συνοπτική περιγραφή του νομικού πλαισίου της προκειμένης διαδικασίας, των πραγματικών περιστατικών που βαρύνουν την προσφεύγουσα και των επιχειρημάτων που έχουν ήδη προβληθεί από τους διαδίκους κατά τη διάρκεια της γραπτής διαδικασίας, θα περιοριστώ εδώ στο να παραπέμψω στην έκθεση για την επ' ακροατηρίου συζήτηση.

2. Επί του πρώτου λόγου που προβάλλει η προσφεύγουσα (παράβαση ουσιώδους τύπου)

3. Επί του δευτέρου λόγου που προβάλλει η προσφεύγουσα

4. Επί του τρίτου λόγου (υποτιθέμενη κατάχρηση εξουσίας κατά τον προσδιορισμό του ύψους του ποσού του προστίμου)

Το άρθρο 15 της γενικής απόφασης 1836/81 εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να επιβάλλει στους εμπόρους χάλυβα που παραβαίνουν τις διατάξεις των άρθρων 2 έως 13, συμπεριαμβανομένου, πρόστιμα ύψους ίσου με το διπλάσιο της αξίας των αντικανονικών πωλήσεων. Πράγματι, όπως προκύπτει από την τέταρτη αιτιολογική σκέψη της απόφασης της, η Επιτροπή επέβαλε στην προκείμενη περίπτωση πρόστιμο ίσο προς 110 % του ολικού ποσού των επίδικων υποτιμολογήσεων. Όπως προκύπτει από τα παραρτήματα 3 και 4 της απάντησης της Επιτροπής, της 7ης Οκτωβρίου 1983 στα ερωτήματα του Δικαστηρίου στην υπόθεση 8/83 (Bettoli), η Επιτροπή, από τις 9 Δεκεμβρίου 1982, έχει ορίσει στο ίδιο ύψος τους συντελεστές που εφαρμόζει κατά την επιβολή προστίμου για τις παραβάσεις των γενικών της αποφάσεων 30/53 και 1836/81.

Η προσφεύγουσα διατείνεται τώρα ότι η Επιτροπή διέπραξε στην προκείμενη περίπτωση κατάχρηση εξουσίας. Καταρχάς, δεν απέδειξε τις υποτιθέμενες παραβάσεις. Ο ισχυρισμός αυτός πρέπει να απορριφθεί βάσει των προηγούμενων αναλύσεων μου, εκτός όσον αφορά τις συναλλαγές με την Bergbau. Αυτό ισχύει, επίσης και για τον ισχυρισμό που επαναλαμβάνεται στον τρίτο λόγο, δηλαδή την ανεπαρκή αιτιολόγηση της απόφασης. Τέλος, η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι το ύψος του ποσού του προστίμου ορίστηκε με βάση λόγους γενικής πρόληψης και την ανάγκη να δοθεί ένα παράδειγμα σε όλους τους εμπόρους χάλυβα ώστε να υποχρεωθούν να τηρούν πιο σχολαστικά την απόφαση. Ο ισχυρισμός αυτός όχι μόνο αμφισβητήθηκε από την Επιτροπή κατά τη διαδικασία, αλλά και ούτε βρίσκει έρεισμα στην απόφαση που επέβαλε το πρόστιμο. Αντίθετα, με τη δεύτερη περίοδο της τέταρτης αιτιολογικής σκέψης αυτής της απόφασης αναγράφεται ότι το ποσό του προστίμου πρέπει να είναι τέτοιου ύψους ώστε να είναι αρκετό για να αποτρέψει την επιχείρηση (η υπογράμμιση είναι δική μου) από του να διαπράξει νέες υποτιμολογήσεις. Επιπλέον, ασφαλώς ένα τέτοιο πρόστιμο, από τη φύση του, θα έχει επίσης και αποτέλεσμα γενικής πρόληψης και, ακόμη αν αυτή ήταν επίσης η πρόθεση της Επιτροπής (όπως το βεβαιώνει η προσφεύγουσα, μόνο που το στηρίζει σε αόριστους και αθεμελίωτους ισχυρισμούς περί ορισμένων δηλώσεων της Επιτροπής), δεν βλέπω γιατί ένα τέτοιο αποτέλεσμα έρχεται σε αντίθεση με τις γενικές αρχές του δικαίου των κυρώσεων.

Εν τω μεταξύ, με την προσφυγή της, η προσφεύγουσα ζήτησε επίσης, επικουρικώς, τη μείωση του ποσού του προστίμου. Βάσει της εξουσίας πλήρους δικαιοδοσίας, που η δεύτερη φράση του άρθρου 36 της συνθήκης ΕΚΑΧ απονέμει στο Δικαστήριο, επιθυμώ να περατώσω την έκθεση μου, διατυπώνοντας, επίσης, και την άποψη μου όσον αφορά το ύψος του προστίμου.

Στο σημείο αυτό, από τα προηγούμενα προκύπτει καταρχάς ότι κατά την επιβολή του προστίμου, δεν πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να ληφθούν υπόψη οι συναλλαγές με την Bergbau. Κατά συνέπεια, το ποσό των υπο-τιμολογήσεων που διαπιστώθηκαν μειώνεται σε 5436,68 DM (για τις συναλλαγές με τη Markmann) + 66683,18 DM (για τις συναλλαγές με τη Schlafhorst) + 9126,46 DM (για τις συναλλαγές με την Claas), δηλαδή, συνολικά σε 81246,31 DM.

Όσον αφορά τη βαρύτητα των παραβάσεων, ένα επιχείρημα υπέρ του συντελεστού που εφήρμοσε η Επιτροπή αποτελεί ασφαλώς το γεγονός ότι, αντίθετα με ό,τι οι έμποροι χάλυβα μπόρεσαν να υποθέσουν, βάσει του ιστορικού της υπόθεσης, της πρακτικής που ακολουθήθηκε για πολλά χρόνια και της νομολογίας σας σχετικά με την απόφαση 30/53, η απόφαση 1836/81 είχε εμφανώς, ευθύς εξυπαρχής, ληφθεί ως σημαντικό μέτρο αντιμετώπισης κρίσεως επί των τιμών. Όπως προκύπτει από τη σχετική αιτιολογική της σκέψη, δεν είχε πλέον καμιά ή σχεδόν καμιά σχέση με τους στόχους στον τομέα της πολιτικής του ανταγωνισμού στους οποίους είχε βασιστεί αρχικά το άρθρο 60 της συνθήκης ΕΚΑΧ. Οι οδηγίες για εσωτερική χρήση, που είναι σχετικές με τα πρόστιμα και των οποίων γίνεται μνεία στην υπόθεση Bettoli για τις παραβάσεις που έγιναν κατά τη σχετική περίοδο, δεν εφαρμόζονταν επίσης στις παραβάσεις της απόφασης 1836/81. Όπως έχω εκθέσει στις προτάσεις μου στην υπόθέση Bertoli της 18ης παρελθόντος Ιανουαρίου, μια αύξηση των προστίμων, που δεν εφαρμόζεται παρά προοδευτικά, κυμαινόμενη από 7,5 ο/ο, αρχικά, έως 25 ο/ο της υπο-τιμολόγησης για τις παραβάσεις που διαπράχθηκαν μετά τις 31 Αυγούστου 1981 (και, το αργότερο, στις 9 Δεκεμβρίου 1982, ημερομηνία κατά την οποία η Επιτροπή καθόρισε το ύψος των προστίμων και στην περίπτωση αυτή, επίσης, αντίστοιχα σε 100 και 110% επί των διαπιστούμενων υποτι-μολογήσεων) πρέπει, ως γενικός κανόνας, να θεωρείται επίσης δίκαιος, και μάλιστα, καταρχήν, αναγκαίος σε περίπτωση προφανούς ουσιαστικής παράβασης του άρθρου 60 και των κανόνων εφαρμογής του, και αυτό λόγω του ιστορικού αυτών των διατάξεων. Στην προκείμενη περίπτωση δεν υπάρχει όμοιο ιστορικό σκοπού εντελώς διαφορετικού από τις σχετικές διατάξεις, των οποίων οι κανόνες εφαρμογής να είναι, επίσης, εντελώς διαφορετικές. Είναι δυνατή η σκέψη ότι αυτό αρκεί για να δικαιολογήσει την εφαρμογή όμοιων συντελεστών προστίμων, με εκείνους που εφαρμόζονται επίσης από τις 9 Δεκεμβρίου 1982 για τις παραβάσεις της απόφασης 30/53 και με εκείνους που ορίστηκαν επίσης, ύστερα από την εξουσιοδότηση της Επιτροπής της 19ης Ιανουαρίου 1983 (παράρτημα 4 της απάντησης της Επιτροπής στα ερωτήματα του Δικαστηρίου στην υπόθεση Bertoli της 7. 10. 1983), ως γενικοί συντελεστές για τις παραβάσεις των αποφάσεων 30/53 και 1836/81.

Θα ευχόμουν, πάντως, να υποστήριζα μια άλλη πρόταση, και αυτό για δυο λόγους. Πρώτον, η απόφαση 1836/81, όπως προκύπτει απ' τις αιτιολογικές της σκέψεις έχει ληφθεί ως συμπλήρωμα του άρθρου 60 (στην τροποποιημένη του ερμηνεία). Γι' αυτό, ήδη, το λόγο δεν θα ήταν, κατά τη γνώμη μου, λογικό να επιβληθεί στους εμπόρους χάλυβα πρόστιμο βαρύτερο από εκείνο που προβλεπόταν αρχικά για τους παραγωγούς, για τις διαπραττόμενες κατά το τέταρτο τρίμηνο του 1981 παραβάσεις.Σύμφωνα με τις οδηγίες εσωτερικής χρήσεως, όσον αφορά τα πρόστιμα, οι οποίες ίσχυαν τότε για τους παραγωγούς και είχαν εκδοθεί από την Επιτροπή, εφαρμοζόταν τότε ένας συντελεστής καταρχήν ίσος προς το 25 °/ο των διαπιστουμένων υποτιμολογήσεων με δυνατότητα μείωσης ή αύξησης κατά 40 ο/ο επί του ποσού που είχε έτσι καθοριστεί.

Δεύτερον, φρονώ ότι σκέψεις που έχουν σχέση με τη μεταβατική πολιτική πρέπει, επίσης, να ισχύουν και για τους εμπόρους χάλυβα, έστω και για λόγους εντελώς διαφορετικούς από εκείνους που μπορούσαν να προβληθούν για τους παραγωγούς χάλυβα. Καταρχάς, στην παρούσα διαδικασία απεδείχθη επαρκώς ότι οι έμποροι χάλυβα αντιμετώπιζαν σημαντικά προβλήματα λόγω της εφαρμογής ενός συστήματος που είχε αρχικά σχεδιαστεί για τους παραγωγούς χάλυβα. Ενώ οι παραγωγοί χάλυβα παραδίδουν καταρχήν τα διάφορα είδη χάλυβα σε μια και την αυτή ποιότητα, οι έμποροι χάλυβα πωλούν ουσιαστικά προϊόντα διαφόρων προελεύσεων και ποιοτήτων. Οι εμπορικές συνήθειες είναι επίσης διαφορετικές για τους εμπόρους και διαφορετικές για τους παραγωγούς χάλυβα όπως προέκυψε κατά την επ' ακροατηρίου συζήτηση, μεταξύ άλλων από συζητήσεις και στοιχεία που κατατέθηκαν όσον αφορά το ζήτημα σε τι βαθμό εφαρμόζονται στο εμπόριο σταθερές τιμές και σε τι βαθμό ρήτρες τιμών οι οποίες εξαρτούν τις τιμές από την ημερομηνία παράδοσης. Από τις σχετικές συζητήσεις αποκόμισα την εντύπωση ότι η Επιτροπή, κατά την έκδοση της γενικής της απόφασης, είχε αντιληφθεί αυτές τις εμπορικές συνήθειες κατά τρόπο ατελή και επιπλέον, μερικώς, ανακριβή. Στη συνέχεια, με την προσαρμοστικότητα που επέδειξε, όσον αφορά την εισαγωγή του νέου συστήματος, η Επιτροπή απέδειξε, ήδη, ότι αντιλήφθηκε, κατά ένας μέρος, προαναφερθείσες δυσχέρειες. Για τους λόγους αυτούς, δεν μου φαίνεται, συνεπώς, λογικό να τιμωρηθούν οι ατέλειες που παρουσιάστηκαν κατά την εφαρμογή του νέου συστήματος εξυπαρχής με μια αυστηρότητα που δεν φαίνεται να δικαιολογείται παρά μόνο ύστερα από την παρέλευση λογικής προθεσμίας προσαρμογής. Τέλος, αν και, όπως εγώ πιστεύω, η Επιτροπή δικαιολογημένα υποστηρίζει ότι η απόφαση πρέπει να ισχύσει επίσης και για τις συναλλαγές που αφορούν την εκτέλεση συμβάσεων-πλαίσιο, αυτό δεν σημαίνει, ότι εφόσον το Δικαστήριο δεν είχε ακόμη αποφανθεί υπέρ της απόψεως της Επιτροπής, καλόπιστα οι έμποροι δεν μπόρεσαν να πιστέψουν ότι η απόφαση δεν αφορούσε αυτές τις συναλλαγές.

Τέλος, για αυτούς τους διαφορετικούς λόγους, μου φαίνεται λογικό, όσον αφορά τις παραβάσεις που πρέπει να θεωρηθούν ως αποδεδειγμένες στην προκειμένη περίπτωση και οι οποίες διαπράχθηκαν κατά το τέταρτο τρίμηνο του 1981, να επιβληθεί συντελεστής 25 ο/ο επί του ποσού των διαπιστωθεισών υποτιμολογήσεων, επαυξημένες κατά 10 ο/ο επί του ποσού που έτσι καθορίζεται. Από τα προηγούμενα έπεται ότι το ποσό του προστίμου πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να μειωθεί σε (0,25x81246,13 DM) = 20211,58 DM + 10 ο/ο, δηλαδή, σε στρογγυλό αριθμό, 22233 DM.

5. Τελικές παρατηρήσεις και πρόταση

( 1 ) Μετάφραση από ra ολλανδικά.