61980J0204

Γεωργία — Ορεκτικά μέ βάση τόν οινο — Κοινοτικός ορισμός — Έλλειψη — Αρμοδιότης τών Κρατών μελών νά θεσπίζουν κανόνες ποιότητος — Απαίτηση ενός ελαχίστου ποσοστού οινοπνεύματος — Επιτρεπτή — Προϋποθέσεις

( Κανονισμοί τού Συμβουλίου 816/70 παράρτημα ΙΙ σημείο 10 καί 337/79 , παράρτημα ΙΙ σημείο ΙΙ )

Η ονομασία «ορεκτικό μέ βάση τόν οινο» δέν διέπεται επί τού παρόντος από κοινοτικούς κανόνες πού αποκλείουν τήν εφαρμογή τής εθνικής νομοθεσίας τών Κρατών μελών .

Ελλείψει κοινοτικής κανονιστικής ρυθμίσεως τά Κράτη μέλη παραμένουν αρμόδια νά θεσπίζουν τούς κανόνες πού εφαρμόζονται στήν παρασκευή καί εμπορία τών καλουμένων ορεκτικών μέ βάση τόν οινο εθνικών προϊόντων . Επομένως , ενα Κράτος μέλος δέν δύναται νά εμποδισθεί νά υποβάλει τήν παρασκευή ορεκτικών μέ βάση τόν οινο σέ ειδικούς κανόνες ποιότητος , σύμφωνα μέ τά χαρακτηριστικά τών ποτών τού τύπου αυτού . Η απαίτηση ενός ελαχίστου ποσοστού οινοπνεύματος , εφ’ οσον κείται εντός τών κοινοτικών ορίων , ανταποκρίνεται σ’ αυτό τό κριτήριο ποιότητος .

Στήν υπόθεση 204/80 ,

πού έχει ως αντικείμενο αίτηση τού Tribunal correctionnel τού Montpellier ( 3ο Τμήμα ) πρός τό Δικαστήριο , κατ’ εφαρμογή τού άρθρου 177 τής συνθήκης ΕΟΚ , μέ τήν οποία ζητείται στό πλαίσιο τών διαφορών πού εκκρεμούν ενώπιον τού αιτούντος δικαστηρίου μεταξύ

— PROCUREUR DE LA REPUBLIQUE ,

— FEDERATION NATIONALE DES PROCUREURS DE VINS DE TABLE ET VINS DE PAYS ,

— ADMINISTRATION DES IMPOTS ,

καί

— GUY VEDEL ,

— JACQUES VEDEL ,

— HENRI LEJEUNE ,

η έκδοση προδικαστικής αποφάσεως ως πρός τό άν συμβιβάζεται μέ τήν κοινή οργάνωση τής αμπελοοινικής αγοράς εθνική νομοθεσία πού καθορίζει , σέ ο,τι αφορά τήν ονομασία «ορεκτικό μέ βάση τόν οινο» , κατώτατο οριο γιά τήν επί τοίς εκατό περιεκτικότητα οίνου καί τόν αλκοολικό τίτλο τού εν λόγω οίνου ,

1 Μέ διάταξη τής 29ης Σεπτεμβρίου 1980 πού περιήλθε στό Δικαστήριο στίς 20 Οκτωβρίου 1980 , τό Tribunal correctionnel τού Montpellier υπέβαλε , δυνάμει τού άρθρου 177 τής συνθήκης ΕΟΚ , τρία προδικαστικά ερωτήματα προκειμένου νά δυνηθεί νά κρίνει άν συμβιβάζονται μέ τήν κοινή οργάνωση τής αμπελοοινικής αγοράς οι γαλλικές νομοθετικές διατάξεις πού ορίζουν τά κατώτατα υποχρεωτικά ορια ως πρός τό ποσοστό τού οίνου καί τόν αλκοολικό τίτλο τού οίνου αυτού , πού περιέχεται στά προϊόντα πού αποκαλούνται «ορεκτικά ( aperitifs ) μέ βάση τόν οινο» , τά οποία εμπίπτουν στήν δασμολογική κλάση 22.06 .

2 Τά ερωτήματα αυτά ανέκυψαν στό πλαίσιο τής ποινικής δίκης πού εκινήθη κατά τού προέδρου γενικού διευθυντού καί τών διευθυντών αποθηκών μιάς βιομηχανικής εταιρίας , επειδή παρεσκεύασαν καί προσέφεραν πρός πώληση , υπό τήν ονομασία ορεκτικό μέ βάση τόν οινο , ενα ορεκτικό , τό St-Raphael , τό οποίο δέν ειχε παρασκευασθεί σύμφωνα μέ τίς απαιτήσεις ποιότητος τού άρθρου 5 τού γαλλικού διατάγματος τής 31ης Ιανουαρίου 1930 .

3 Τό εν λόγω άρθρο ορίζει οτι «απαγορεύεται η προσφορά πρός πώληση , η πώληση , η κατοχή ή η μεταφορά επί σκοπώ πωλήσεως , υπό τήν ονομασία ‛‛βερμούτ’’ ή κάθε άλλη ονομασία πού χρησιμοποιείται συνήθως γιά τά ορεκτικά μέ βάση τόν οινο , ποτών μέ αλκοολικό τίτλο μεγαλύτερο τών 23° ή περιεχόντων λιγότερο από 80 % οινο λικέρ , γλεύκος σταφυλής ή γνήσιο κοινό οινο , συνήθους στό εμπόριο ποιότητος , μέ αλκοολικό τίτλο τουλάχιστον 10°» .

4 Οι κατηγορούμενοι εδιώχθησαν διότι ειχαν παρασκευάσει καί διαθέσει στό εμπόριο , κατά τήν διάρκεια τού έτους 1975 καί μέχρι τήν 31η Μα ΐου 1978 , υπό τήν ονομασία ορεκτικό μέ βάση τόν οινο , τουλάχιστον 221 327,34 εκατόλιτρα , τά οποία δέν περιείχαν τουλάχιστον 80 % οινο εκ τών οποίων 218 715,67 εκατόλιτρα ειχαν , εξ άλλου , παρασκευασθεί από οινο μέ αλκοολικό τίτλο μικρότερο από 10° .

5 Οι κατηγορούμενοι υπεστήριξαν οτι οι διατάξεις τού γαλλικού διατάγματος τής 31ης Ιανουαρίου 1930 ησαν ανεφάρμοστες ως ασυμβίβαστες πρός τίς διατάξεις τού κοινοτικού δικαίου , διότι η απαιτουμένη από τήν κοινοτική κανονιστική ρύθμιση ελαχίστη περιεκτικότης σέ οινόπνευμα γιά τόν επιτραπέζιο οινο ειναι 8,5° , αντί τών 10° πού προβλέπει η γαλλική νομοθεσία , οταν τό προϊόν αυτό περιέχεται στά ορεκτικά μέ βάση τόν οινο .

6 Εξ αυτού προκύπτει οτι τό άρθρο 5 τού διατάγματος τής 31ης Ιανουαρίου 1930 έχει καταστεί εξ ολοκλήρου ανεφάρμοστο , διότι τό ασυμβίβαστο τής διατάξεώς του περί αλκοολικού τίτλου τού επιτραπεζίου οίνου , πού χρησιμοποιείται γιά τήν παραγωγή ορεκτικού μέ βάση τόν οινο , συνεπάγεται καί τήν μή εφαρμογή τής διατάξεώς του περί ελαχίστου ποσοστού 80 % .

7 Τό εθνικό δικαστήριο , γιά νά δυνηθεί νά κρίνει άν οι εθνικές αυτές διατάξεις συμβιβάζονται μέ τό κοινοτικό δίκαιο , υπέβαλε στό Δικαστήριο τά ακόλουθα τρία ερωτήματα :

«1 ) Δύναται νά θεωρηθεί οτι η ονομασία «ορεκτικό ( aperitif ) μέ βάση τόν οινο» έχει γίνει αντικείμενο ευρωπαϊκής κοινοτικής ρυθμίσεως αποκλειούσης τήν εφαρμογή τής εθνικής νομοθεσίας κατά τό μέτρο πού η κλάση 22.06 τού κοινού δασμολογίου αναφέρεται σέ προϊόντα τά οποία ορίζονται ως ‛‛βερμούτ καί ετεροι οινοι εκ νωπών σταφυλών παρεσκευασμένοι τή βοηθεία αρωματικών φυτών ή υλών , έχοντα αλκοολικό τίτλο ουχί πλέον τών 22°’’ , σέ περίπτωση δέ καταφατικής απαντήσεως πρέπει ενα τέτοιο προϊόν νά έχει χαρακτηριστικά διάφορα εκείνων πού καθορίζονται στόν ανωτέρω ορισμό ;

2)Σέ περίπτωση αρνητικής απαντήσεως , ο κανονισμός ΕΟΚ 816/70 , μέ τό νά ορίσει στό σημείο 11 , παράρτημα ΙΙ , οτι ο επιτραπέζιος οινος στόν οποίο επιτρέπεται νά προστεθεί οινόπνευμα γιά νά παραχθούν προϊόντα υπαγόμενα στήν ανωτέρω αναφερθείσα κλάση 22.06 πρέπει νά έχει φυσικό αλκοολικό τίτλο τουλάχιστον 8,5° , ενώ τό άρθρο 5 τού διατάγματος τής 31ης ’Ιανουαρίου 1930 απαγορεύει τήν κατοχή , μεταφορά καί πώληση , στήν Γαλλία , υπό τήν ονομασία βερμούτ ή οποιαδήποτε άλλη ονομασία πού χρησιμοποιείται συνήθως γιά τά ορεκτικά μέ βάση τόν οινο ποτών πού περιέχουν τουλάχιστον 80 % γνήσιο , κοινό οινο , συνήθους στό εμπόριο ποιότητος καί έχουν αλκοολικό τίτλο μικρότερο τών 10° , κατέστησε ανεφάρμοστη τήν τελευταία αυτή προϋπόθεση περί φυσικού αλκοολικού τίτλου 10° καί τήν αντικατέστησε μ’ εκείνη τού αλκοολικού τίτλου 8,5° ;

3)Σέ περίπτωση καταφατικής απαντήσεως , στό ερώτημα 2 , η ευρωπαϊκή κοινοτική ρύθμιση , καθιστώντας ανεφάρμοστη μία από τίς δύο ουσιώδεις προ ϋποθέσεις πού θέτει τό προαναφερθέν άρθρο 5 , έχει ως συνέπεια οτι η άλλη προϋπόθεση πού αφορά τήν αναλογία 80 % οίνου πού πρέπει νά περιέχουν τά βερμούτ καί τά ομοειδή προϊόντα , νά μή δύναται πλέον νά ισχύει χωριστά καί τέλος έχει καταστεί εξ ολοκλήρου ανεφάρμοστο τό άρθρο 5 τού διατάγματος τής 31ης Ιανουαρίου 1930.»

Επί τού πρώτου ερωτήματος

8 Διαπιστούται οτι ο κανονισμός 816/70 τού Συμβουλίου , τής 28ης Απριλίου 1970 , περί συμπληρωματικών διατάξεων στόν τομέα τής κοινής οργανώσεως τής αμπελοοινικής αγοράς , τόν οποίο επεκαλέσθησαν οι κατηγορούμενοι ενώπιον τού εθνικού δικαστηρίου καί ο οποίος περιελήφθη στόν κανονισμό 337/79 τού Συμβουλίου , τής 5ης Φεβρουαρίου 1979 , περί κοινής οργανώσεως τής αμπελοοινικής αγοράς , δέν αναφέρει τά προϊόντα τής κλάσεως 22.06 τού κοινού δασμολογίου , στήν οποία εμπίπτουν τά ορεκτικά μέ βάση τόν οινο . Συνεπώς , δέν υπάρχει ορισμός τών εν λόγω προϊόντων στό παράρτημα ΙΙ πού προβλέπει τό άρθρο 1 παράγραφος 4 β τού εν λόγω κανονισμού .

9 Ένας τέτοιος ορισμός δέν δύναται επίσης νά συναχθεί από τό γεγονός οτι κατά τόν χρόνο τών επιδίκων περιστατικών , τά εμπίπτοντα στήν κλάση 22.06 τού κοινού δασμολογίου προϊόντα ανεφέροντο στό άρθρο 1 , παράγραφος 3 τού κανονισμού 1876/74 τού Συμβουλίου , τής 15ης Ιουλίου 1974 , περί προσθήκης οινοπνεύματος στά προϊόντα τού αμπελοοινικού τομέως , οπως ετροποποιήθη μέ τόν κανονισμό 680/75 τού Συμβουλίου , τής 4ης Μαρτίου 1975 . Τό ίδιο συμβαίνει καί σήμερα υπό τήν ισχύ τού άρθρου 1 παράγραφος 3 τού κανονισμού 351/79 τού Συμβουλίου , τής 5ης Φεβρουαρίου 1979 , περί προσθήκης οινοπνεύματος στά προϊόντα τού αμπελοοινικού τομέως . Σκοπός τού κανονισμού αυτού ειναι νά εισαγάγει παρεκκλίσεις από τίς διατάξεις τού άρθρου 42 παράγραφος 1 τού κανονισμού 337/79 τού Συμβουλίου καί νά επιτρέψει κατ’ αυτόν τόν τρόπο τήν προσθήκη οινοπνεύματος σέ ορισμένα προϊόντα , πού προορίζονται γιά τήν επεξεργασία προϊόντων τά οποία εμπίπτουν στήν δασμολογική κλάση 22.06 , οπως οι επιτραπέζιοι οινοι .

10 Επομένως , επί τού παρόντος δέν υπάρχει κοινοτική κανονιστική ρύθμιση γιά τά ορεκτικά μέ βάση τόν οινο , οπως εδέχθησαν ολοι οι ενδιαφερόμενοι , πού υπέβαλαν παρατηρήσεις στό Δικαστήριο καί οπως , εξ άλλου , προκύπτει από τό σχέδιο κανονισμού πού κατήρτισε η Επιτροπή στίς 16 Φεβρουαρίου 1981 , περί θεσπίσεως γενικών κανόνων περί ορισμού , περιγραφής καί παρουσιάσεως τών αλκοολούχων ποτών καί τών βερμούτ καί άλλων οίνων νωπών σταφυλών , πού έχουν παρασκευασθεί μέ τήν βοήθεια αρωματικών φυτών ή ουσιών .

11 Τό γεγονός οτι τά ορεκτικά μέ βάση τόν οινο εμπίπτουν στήν κλάση 22.06 τού κοινού δασμολογίου , δέν δύναται νά θεωρηθεί οτι επέχει θέση τέτοιας ρυθμίσεως . Πράγματι , τό κοινό δασμολόγιο έχει ως σκοπό τήν κατάταξη τών εμπορευμάτων πρός είσπραξη τελωνειακών δασμών καί όχι τήν ρύθμιση τού τρόπου παρασκευής τών προϊόντων πού αφορά .

12 Επομένως , στό πρώτο ερώτημα πού υπεβλήθη στό Δικαστήριο πρέπει νά δοθεί η απάντηση οτι η ονομασία «ορεκτικό μέ βάση τόν οινο» δέν διέπεται επί τού παρόντος από κοινοτικούς κανόνες πού αποκλείουν τήν εφαρμογή τής εθνικής νομοθεσίας τών Κρατών μελών .

Επί τού δευτέρου ερωτήματος

13 Οι κατηγορούμενοι ισχυρίζονται οτι κατά τό μέτρο πού υφίσταται , η κοινοτική κανονιστική ρύθμιση επιτρέπει , γιά τήν παραγωγή ορεκτικών μέ βάση τόν οινο , τήν χρησιμοποίηση επιτραπεζίου οίνου μέ αλκοολικό τίτλο 8,5 % , οι δέ επιτραπέζιοι οινοι ειχαν ορισθεί στό παράρτημα ΙΙ τού κανονισμού 816/70 τού Συμβουλίου , καί σήμερα στό παράρτημα ΙΙ τού κανονισμού 335/79 , ως οινοι μέ αλκοολικό τίτλο τό λιγότερο 8,5° καί τό περισσότερο 15° ή 17° . Τό γεγονός αυτό ειχε ως αποτέλεσμα νά καταστήσει ανεφάρμοστη τήν διάταξη τού άρθρου 5 τού διατάγματος τής 31ης Ιανουαρίου 1930 , η οποία απηγόρευε τήν χρησιμοποίηση , γιά τήν παραγωγή ορεκτικού μέ βάση τόν οινο , οίνου μέ αλκοολικό τίτλο μικρότερο τών 10° .

14 Σύμφωνα μέ τήν γαλλική κυβέρνηση , η έλλειψη κανονιστικής ρυθμίσεως τών ορεκτικών μέ βάση τόν οινο σέ κοινοτικό επίπεδο έχει ως συνέπεια οτι τό άρθρο 5 τού γαλλικού διατάγματος τής 30ής Ιανουαρίου 1930 περί παρασκευής ορεκτικών μέ βάση τόν οινο , πού έχει ως σκοπό νά διατηρήσει τούς αναγκαίους κανόνες ποιότητος τών εθνικών προϊόντων , παραμένει εν ισχύι . Η γαλλική κυβέρνηση ανέφερε σχετικώς οτι τό ελάχιστο ποσοστό οινοπνεύματος τών χρησιμοποιουμένων ως βάση οίνων έχει καθορισθεί σέ 10° , προκειμένου νά διασφαλισθεί οτι , εφ’ οσον τό πωλούμενο υπό τήν ονομασία «ορεκτικό μέ βάση τόν οινο» προϊόν έχει εμπλουτισθεί μέ οινόπνευμα εξ αποστάξεως , περιέχει μιά αρκετά αντιπροσωπευτική αναλογία οινοπνεύματος παραγομένου από τήν φυσική ζύμωση σταφυλών .

15 Η Επιτροπή υποστηρίζει οτι η προσθήκη οινοπνεύματος , κατά τήν έννοια τού κανονισμού 351/79 , σέ προϊόντα πού διέπονται από τήν κοινή οργάνωση δύναται νά γίνει μόνο μέ τήρηση τών κοινοτικών ορισμών τών εν λόγω προϊόντων καί , προκειμένου γιά επιτραπέζιο οινο , μέ τήρηση τού ορισμού πού δίδεται στό σημείο 11 τού παραρτήματος ΙΙ τού κανονισμού 337/79 , ο οποίος επιτρέπει , σχετικώς , ελάχιστο αλκοολικό τίτλο 8,5° καί μέγιστο , ανάλογα μέ τήν περίπτωση , μεταξύ 15° καί 17° .

Εξ αυτών προκύπτει οτι μία εθνική διάταξη περί επιτραπεζίων οίνων , πού χρησιμοποιούνται γιά τήν παραγωγή ορεκτικών μέ βάση τόν οινο , ειναι ασυμβίβαστη πρός τό κοινοτικό δίκαιο άν επιβάλει τήν χρησιμοποίηση οίνου μέ αλκοολικό τίτλο μικρότερο τών 8,5° καί μεγαλύτερο τών 15° ή 17° .

16 Ελλείψει κοινοτικής κανονιστικής ρυθμίσεως τά Κράτη μέλη παραμένουν αρμόδια νά θεσπίζουν τούς κανόνες πού εφαρμόζονται στήν παρασκευή καί εμπορία τών καλουμένων ορεκτικών μέ βάση τόν οινο εθνικών προϊόντων . Επομένως , ενα Κράτος μέλος δέν δύναται νά εμποδισθεί νά υποβάλει τήν παρασκευή ορεκτικών μέ βάση τόν οινο σέ ειδικούς κανόνες ποιότητος , σύμφωνα μέ τά χαρακτηριστικά τών ποτών τού τύπου αυτού . Η απαίτηση ενός ελαχίστου ποσοστού οινοπνεύματος , οπως αυτή πού προβλέπει τό άρθρο 5 τού γαλλικού διατάγματος τής 31ης Ιανουαρίου 1930 , εφ’ οσον κείται εντός τών κοινοτικών ορίων , ανταποκρίνεται σ’ αυτό τό κριτήριο ποιότητος .

17 Επομένως , η αρμοδιότης πού αναγνωρίζεται στά Κράτη μέλη δέν φαίνεται νά περιορίζεται από τίς ισχύουσες κοινοτικές διατάξεις περί εμπορίας τών προϊόντων πού χρησιμοποιούνται γιά τήν παραγωγή ορεκτικών μέ βάση τόν οινο , στήν παρούσα δέ περίπτωση τών επιτραπεζίων οίνων .

18 Πράγματι , καίτοι τό σημείο 10 τού παραρτήματος ΙΙ τού κανονισμού 816/70 τού Συμβουλίου , ήδη δέ τό σημείο 11 τού κανονισμού 337/79 τού Συμβουλίου , καθορίζουν τόν αλκοολικό τίτλο τού επιτραπεζίου οίνου μεταξύ τών 8,5° , κατ’ ελάχιστο , καί τών 15° ή 17° κατά μέγιστο οριο , ανάλογα μέ τήν περίπτωση , η διάταξη αυτή αφορά μόνο τούς προοριζομένους γιά άμεση κατανάλωση οίνους , ως έχουν , οι οποίοι επομένως δύνανται νά εισαχθούν καί νά κυκλοφορήσουν ελεύθερα εντός τής Κοινότητος , έστω καί άν δέν δύνανται νά χρησιμοποιηθούν γιά τήν παρασκευή ορεκτικών μέ βάση τόν οινο , δυνάμει τής εφαρμοστέας εθνικής νομοθεσίας , άν ο αλκοολικός τους τίτλος δέν ανταποκρίνεται σ’ εκείνον πού έχει καθορίσει η εν λόγω νομοθεσία .

19 Επομένως , στό δεύτερο ερώτημα πρέπει νά δοθεί η απάντηση οτι δέν αντιβαίνει πρός τόν κανονισμό 816/70 η εθνική νομοθεσία περί παραγωγής ορεκτικών μέ βάση τόν οινο πού περιέχει διάταξη οπως αυτή πού παρέθεσε τό εθνικό δικαστήριο .

Επί τού τρίτου ερωτήματος

20 Εν όψει τών απαντήσεων πού εδόθησαν στό πρώτο καί δεύτερο ερώτημα , η εξέ- ταση τού τρίτου ερωτήματος δέν ειναι πλέον αναγκαία γιά νά δυνηθεί τό εθνικό δικαστήριο νά επιλύσει τήν ενώπιόν του αχθείσα διαφορά .

Επί τών δικαστικών εξόδων

21 Τά έξοδα στά οποία υπεβλήθησαν η γαλλική κυβέρνηση καί η Επιτροπή τών Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων , οι οποίες κατέθεσαν παρατηρήσεις στό Δικαστήριο , δέν αποδίδονται . Δεδομένου οτι η παρούσα διαδικασία έχει ως πρός τούς διαδίκους τής κυρίας δίκης τόν χαρακτήρα παρεμπίπτοντος , πού ανέκυψε ενώπιον τού εθνικού δικαστηρίου , σ’ αυτό εναπόκειται νά αποφανθεί επί τών δικαστικών εξόδων .

Διά ταύτα

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

κρίνοντας επί τών ερωτημάτων πού τού υπέβαλε τό Tribunal correctionnel τού Montpellier μέ διάταξη τής 29ης Σεπτεμβρίου 1980 αποφαίνεται :

1 ) Η ονομασία «ορεκτικό μέ βάση τόν οινο» δέν διέπεται επί τού παρόντος από κοινοτικούς κανόνες πού αποκλείουν τήν εφαρμογή τής εθνικής νομοθεσίας τών Κρατών μελών .

2)Δέν αντιβαίνει πρός τόν κανονισμό 816/70 η εθνική νομοθεσία περί παραγωγής ορεκτικών μέ βάση τόν οινο πού περιέχει διάταξη οπως αυτή πού παρέθεσε τό εθνικό δικαστήριο .