ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 1.7.2024

COM(2024) 288 final

2024/0161(NLE)

Πρόταση

ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την τροποποίηση της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) (ST 10686/21 INIT· ST 10686/21 ADD 1), της 28ης Ιουλίου 2021, για την έγκριση της αξιολόγησης του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Κύπρου

2024/0161 (NLE)

Πρόταση

ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την τροποποίηση της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) (ST 10686/21 INIT· ST 10686/21 ADD 1), της 28ης Ιουλίου 2021, για την έγκριση της αξιολόγησης του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Κύπρου

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2021, για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας 1 , και ιδίως το άρθρο 20 παράγραφος 1,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Μετά την υποβολή του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (στο εξής: ΣΑΑ) από την Κύπρο στις 17 Μαΐου 2021, η Επιτροπή πρότεινε στο Συμβούλιο τη θετική αξιολόγησή του. Το Συμβούλιο ενέκρινε τη θετική αξιολόγηση με την εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου της 28ης Ιουλίου 2021 2 . Η εν λόγω εκτελεστική απόφαση τροποποιήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2023 3 .

(2)Στις 25 Ιουνίου 2024 η Κύπρος υπέβαλε αιτιολογημένο αίτημα στην Επιτροπή για την υποβολή πρότασης τροποποίησης της εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου της 28ης Ιουλίου 2021 σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, δεδομένου ότι η επίτευξη του ΣΑΑ εν μέρει δεν είναι πλέον εφικτή λόγω αντικειμενικών περιστάσεων. Σε αυτή τη βάση, η Κύπρος υπέβαλε τροποποιημένο ΣΑΑ.

Τροποποιήσεις βάσει του άρθρου 21 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241

(3)Οι τροποποιήσεις του ΣΑΑ που υπέβαλε η Κύπρος λόγω αντικειμενικών περιστάσεων αφορούν ένα μέτρο.

(4)Η Κύπρος εξήγησε ότι ένα μέτρο δεν είναι πλέον εν μέρει εφικτό λόγω έλλειψης ζήτησης. Αυτό αφορά το ορόσημο 85 και το ορόσημο 86 του μέτρου C3.1R1, Μετάβαση των γεωργικών πρακτικών από τον 20ό αιώνα στον 21ο αιώνα μέσω της επένδυσης σε ένα εθνικό κέντρο αριστείας στον τομέα της γεωργικής τεχνολογίας, στο πλαίσιο της συνιστώσας C3.1, Νέο μοντέλο ανάπτυξης και διαφοροποίηση της οικονομίας. Η Κύπρος εξήγησε ότι η πρόταση αντιμετώπιζε το περιορισμένο ενδιαφέρον της ακαδημαϊκής κοινότητας για την ανάπτυξη προγραμμάτων στον τομέα της βιοτεχνολογίας. Σε αυτή τη βάση, η Κύπρος ζήτησε να τροποποιηθούν τα προαναφερθέντα ορόσημα, καθώς και η περιγραφή του μέτρου. Η εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου της 28ης Ιουλίου 2021 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως.

(5)Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι λόγοι που πρόβαλε η Κύπρος δικαιολογούν την/τις τροποποίηση/τροποποιήσεις σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, και η εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου της 28ης Ιουλίου 2021 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως.

Αξιολόγηση της Επιτροπής

(6)Η Επιτροπή αξιολόγησε το τροποποιημένο ΣΑΑ με βάση τα κριτήρια αξιολόγησης που καθορίζονται στο άρθρο 19 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241.

(7)Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι τροποποιήσεις που πρότεινε η Κύπρος δεν επηρεάζουν τη θετική αξιολόγηση του ΣΑΑ όπως παρατίθεται στην εκτελεστική απόφαση ST 10686/21 του Συμβουλίου, της 28ης Ιουλίου 2021, για την έγκριση της αξιολόγησης του ΣΑΑ της Κύπρου, όσον αφορά τη συνάφεια, την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα και τη συνοχή του ΣΑΑ με βάση τα κριτήρια αξιολόγησης που προβλέπονται στο άρθρο 19 παράγραφος 3 στοιχεία α), β), γ), δ), δα), δβ), ε), στ), ζ), η), θ), ι) και ια).

Θετική αξιολόγηση

(8)Σε συνέχεια της θετικής αξιολόγησης της Επιτροπής σχετικά με το τροποποιημένο ΣΑΑ, κατά την οποία διαπιστώθηκε ότι το ΣΑΑ συμμορφώνεται ικανοποιητικά με τα κριτήρια αξιολόγησης του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 2 και το παράρτημα V του εν λόγω κανονισμού, θα πρέπει να καθοριστούν οι μεταρρυθμίσεις και τα επενδυτικά έργα που απαιτούνται για την υλοποίηση του τροποποιημένου ΣΑΑ, τα σχετικά ορόσημα, οι στόχοι και οι δείκτες, καθώς και το ποσό που διατίθεται από την Ένωση, υπό μορφή μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης, για την υλοποίηση του τροποποιημένου ΣΑΑ.

Χρηματοδοτική συνεισφορά

(9)Το εκτιμώμενο συνολικό κόστος του τροποποιημένου ΣΑΑ της Κύπρου ανέρχεται σε 1 220 971 EUR. Δεδομένου ότι το ποσό του εκτιμώμενου συνολικού κόστους του τροποποιημένου ΣΑΑ είναι υψηλότερο από την επικαιροποιημένη μέγιστη χρηματοδοτική συνεισφορά που διατίθεται για την Κύπρο, η συνολική χρηματοδοτική συνεισφορά που καθορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 4, το άρθρο 21α παράγραφος 6 και το άρθρο 21β παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241 και διατίθεται για το τροποποιημένο ΣΑΑ της Κύπρου θα πρέπει να ισούται με 1 020 223 681 EUR.

Δάνεια

(10)Η δανειακή στήριξη, ύψους 200 320 000 EUR, που χορηγείται στην Κύπρο παραμένει αμετάβλητη.

(11)Η εκτελεστική απόφαση ST 10686/21 του Συμβουλίου, της 28ης Ιουλίου 2021, για την έγκριση της αξιολόγησης του ΣΑΑ της Κύπρου θα πρέπει επομένως να τροποποιηθεί αναλόγως. Για λόγους σαφήνειας, το παράρτημα της εν λόγω εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου θα πρέπει να αντικατασταθεί εξ ολοκλήρου,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Η εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου, της 28ης Ιουλίου 2021, για την έγκριση της αξιολόγησης του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Κύπρου τροποποιείται ως εξής:

1) το άρθρο 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 1

Έγκριση της αξιολόγησης του ΣΑΑ

Εγκρίνεται η αξιολόγηση του τροποποιημένου ΣΑΑ της Κύπρου με βάση τα κριτήρια που προβλέπονται στο άρθρο 19 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241. Οι μεταρρυθμίσεις και τα επενδυτικά έργα στο πλαίσιο του ΣΑΑ, οι ρυθμίσεις και το χρονοδιάγραμμα παρακολούθησης και υλοποίησης του ΣΑΑ, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών οροσήμων και στόχων και των πρόσθετων οροσήμων και στόχων που σχετίζονται με την πληρωμή της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης και του δανείου, οι σχετικοί δείκτες εκπλήρωσης των προβλεπόμενων οροσήμων και στόχων, καθώς και οι ρυθμίσεις για την παροχή πλήρους πρόσβασης της Επιτροπής στα σχετικά δεδομένα τεκμηρίωσης καθορίζονται στο παράρτημα της παρούσας απόφασης.»·

2) το παράρτημα αντικαθίσταται από το κείμενο του παραρτήματος της παρούσας απόφασης.

Άρθρο 2
Αποδέκτης

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Βρυξέλλες,

(1)    ΕΕ L 57 της 18.2.2021, σ. 17.

(2)    ST 10686/21· ST 10686/21ADD 1.

(3)    ST 15571/23· ST 15571/23ADD 1· ST 15571/23 ADD 1 COR 1.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 1.7.2024

COM(2024) 288 final

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

της

Πρότασης ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την τροποποίηση της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) (ST 10686/21 INIT· ST 10686/21 ADD 1), της 28ης Ιουλίου 2021, για την έγκριση της αξιολόγησης του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Κύπρου

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΤΜΗΜΑ 1: ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

1.Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων

Α. ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ 1.1: Ανθεκτικό και αποτελεσματικό σύστημα υγείας και ενίσχυση της πολιτικής προστασίας

Αυτή η συνιστώσα του κυπριακού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αντιμετωπίζει την πρόκληση της καθολικής πρόσβασης σε υψηλής ποιότητας υγειονομική περίθαλψη στην Κύπρο, καθώς και στη συνολική ετοιμότητα και ανταπόκριση της πολιτικής προστασίας σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Στόχος αυτής της συνιστώσας είναι να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα, την προσβασιμότητα και τη συνολική ανθεκτικότητα του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, υποστηρίζοντας, μέσω διαφόρων παρεμβάσεων, το Γενικό Σύστημα Υγείας που θεσπίστηκε πρόσφατα. Αυτές περιλαμβάνουν i) τον εκσυγχρονισμό και την ψηφιοποίηση της υποδομής και του εξοπλισμού υγειονομικής περίθαλψης, ii) την ενίσχυση των υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας, iii) τη διαπίστευση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και την εισαγωγή τεκμηριωμένων κλινικών πρωτοκόλλων και συστημάτων παρακολούθησης της ποιότητας, καθώς και iv) ευκαιρίες αναβάθμισης των δεξιοτήτων των εργαζομένων στον τομέα της υγείας. Επιπλέον, αποσκοπεί στην ενίσχυση του συστήματος πολιτικής προστασίας της Κύπρου με τη δημιουργία ενός σύγχρονου συστήματος προειδοποίησης του κοινού.

Η συνιστώσα ανταποκρίνεται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις για τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις (ειδική ανά χώρα σύσταση 1 του 2020 και ειδική ανά χώρα σύσταση 3 του 2019).

Α.1.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που είναι επιλέξιμες για λήψη μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Μεταρρύθμιση 1 (C1.1R1): Εθνικό Κέντρο Κλινικής Τεκμηρίωσης και Βελτίωσης της Ποιότητας

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η βελτίωση της ποιότητας και της βιωσιμότητας του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης.

Για τον σκοπό αυτόν, θα συσταθεί Εθνικό Κέντρο Κλινικής Τεκμηρίωσης και Βελτίωσης της Ποιότητας. Μια ομάδα εμπειρογνωμόνων, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και τη συντονιστική επιτροπή του Εθνικού Κέντρου Κλινικής Τεκμηρίωσης και Βελτίωσης της Ποιότητας, θα αναπτύξει κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες, πρωτόκολλα και διαδρομές σύμφωνα με την ιατρική που βασίζεται στην τεκμηρίωση (EBM) για όλα τα επίπεδα φροντίδας (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη), σε στενή συνεργασία με τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας και τους ασθενείς. Θα αναπτυχθούν επίσης διαδικασίες παρακολούθησης και αξιολόγησης, όπως κλινικοί έλεγχοι, αξιολογήσεις από ομοτίμους και επιθεωρήσεις. Επιπλέον, θα αναπτυχθεί σύστημα ΤΠ που θα επιτρέπει την εφαρμογή και την παρακολούθηση των κλινικών προτύπων και πρωτοκόλλων και θα περιλαμβάνει πλατφόρμα ηλεκτρονικής μάθησης.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Μεταρρύθμιση 2 (C1.1R2): Σχεδιασμός ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την επιτήρηση της κατανάλωσης αντιβιοτικών εντός των νοσοκομείων και της παρακολούθησης νοσοκομειακών λοιμώξεων

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η στήριξη της ψηφιακής μετάβασης του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της ανθεκτικότητας του συστήματος υγείας.

Θα αφορά την ανάπτυξη ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την επεξεργασία δεδομένων από νοσοκομειακά φαρμακεία (κατανάλωση αντιβιοτικών εντός των νοσοκομείων), εργαστήρια μικροβιολογίας (μικροβιακή αντοχή) και νοσοκομεία (νοσοκομειακές λοιμώξεις).

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση 1 (C1.1I1): Νέες εγκαταστάσεις για το Κέντρο Αίματος της Κύπρου και προμήθεια βοηθητικού εξοπλισμού τελευταίας τεχνολογίας

Στόχος της επένδυσης είναι η ενίσχυση της λειτουργίας του Κέντρου Αίματος στην Κύπρο.

Το μέτρο αυτό θα περιλαμβάνει την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων για το Κέντρο Αίματος της Κύπρου και την προμήθεια βοηθητικού εξοπλισμού τελευταίας τεχνολογίας. Περίπου 80 000 προϊόντα αίματος (όπως ερυθρά αιμοσφαίρια, αιμοπετάλια και φρέσκο κατεψυγμένο πλάσμα) θα μπορούν να διανέμονται για κλινική χρήση σε ολόκληρη τη χώρα. Οι νέες εγκαταστάσεις θα έχουν ζήτηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 20 % χαμηλότερη από την οριζόμενη στην απαίτηση για τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας (ΚΣΜΚΕ).

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2025.

Επένδυση 2 (C1.1I2): Καινοτόμο Σύστημα Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) Δημόσιας Υγείας Κύπρου

Στόχος του μέτρου είναι η δημιουργία της ενότητας επιτήρησης της γρίπης μέσω παρατηρητών νοσηρότητας του Καινοτόμου Συστήματος Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) Δημόσιας Υγείας Κύπρου για τη στήριξη των φορέων του τομέα της δημόσιας υγείας στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων.

Θα περιλαμβάνει τόσο την ανάπτυξη των απαραίτητων ψηφιακών εργαλείων (όπως λογισμικό και υποδομή ΤΠΕ) όσο και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και του προσωπικού του Υπουργείου Υγείας για τη χρήση του συστήματος για συλλογή δεδομένων και εξαγωγή πληροφοριών. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), στην ενότητα για την επιτήρηση της γρίπης μέσω παρατηρητών νοσηρότητας (ISS) του Καινοτόμου Συστήματος Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) Δημόσιας Υγείας Κύπρου θα καταγράφονται επιδημιολογικά δεδομένα που θα ενημερώνουν το Υπουργείο Υγείας σχετικά με πιθανές επιδημιολογικές εκρήξεις. Το Υπουργείο Υγείας θα ορίσει 30 ιατρούς ως παρατηρητές νοσηρότητας οι οποίοι θα εισάγουν δεδομένα στην ενότητα «Επιτήρηση της γρίπης μέσω παρατηρητών νοσηρότητας» (ISS) του Καινοτόμου Συστήματος Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) Δημόσιας Υγείας Κύπρου. 

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση 3 (C1.1I3): Αγορά/αντικατάσταση ιατρικού εξοπλισμού σε νοσοκομεία

Στόχος της επένδυσης είναι να δοθεί στα ιδιωτικά νοσοκομεία η δυνατότητα να επενδύσουν εντός σύντομου χρονικού διαστήματος στον εκσυγχρονισμό του ιατρικού εξοπλισμού τους, αυξάνοντας την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.

Το μέτρο θα περιλαμβάνει καθεστώς στήριξης για ιδιωτικά νοσοκομεία με στόχο τη στήριξη της αναβάθμισης ή της αντικατάστασης ιατρικού εξοπλισμού. Οι αιτήσεις χρηματοδότησης θα αξιολογούνται βάσει διαφανών κριτηρίων επιλογής από ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης, η οποία θα οριστεί από τον υπουργό Υγείας.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση 4 (C1.1I4): Διαπίστευση δημόσιων και ιδιωτικών νοσοκομείων

Στόχος της επένδυσης αυτής είναι η στήριξη της διαπίστευσης των νοσοκομείων, η διευκόλυνση της καταχώρισής τους στο Γενικό Σύστημα Υγείας (ΓεΣΥ) και η βελτίωση της διασφάλισης της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης.

Θα περιλαμβάνει σχέδιο χορηγιών που θα διευκολύνει τη διαπίστευση των νοσοκομείων καλύπτοντας μέρος i) των δαπανών των ιδιωτικών και δημόσιων νοσοκομείων που σχετίζονται με συμβουλευτικές υπηρεσίες διαπίστευσης από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες (σχετικά με τον τρόπο πραγματοποίησης των αναγκαίων προετοιμασιών για τη διαπίστευση) και ii) των τελών διαπίστευσης που χρεώνουν οι διεθνώς αναγνωρισμένοι οργανισμοί.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επένδυση 6 (C1.1I6): Ανάπτυξη γενικών διασυνοριακών υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας στην Κύπρο

Το μέτρο αποσκοπεί στην επέκταση των υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας ώστε να καταστεί δυνατή η διασυνοριακή ανταλλαγή πληροφοριών για την υγεία των ασθενών (ειδικότερα, συνοπτικών ιστορικών υγείας ασθενών και ηλεκτρονικών συνταγογραφήσεων), ώστε να ενταχθούν σε ένα ασφαλές δίκτυο ηλεκτρονικής υγείας μεταξύ ομοτίμων εντός της ΕΕ.

Θα αφορά τη θέση σε λειτουργία διασυνοριακής ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ της Κύπρου και των κρατών μελών της Ένωσης με επιχειρησιακά εθνικά σημεία επαφής για την ηλεκτρονική υγεία, όπως ηλεκτρονική συνταγογράφηση, ηλεκτρονική εκτέλεση συνταγών, συνοπτικά ιστορικά υγείας ασθενών και πρόσθετα σύνολα δεδομένων (μεταξύ άλλων, εξιτήρια, εργαστηριακά αποτελέσματα και ιατρικές απεικονίσεις), όπως έχει συμφωνηθεί με την υποδομή ψηφιακών υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας (eHDSI).

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2025.

Επένδυση 7 (C1.1I7): Σύστημα προειδοποίησης του κοινού για στήριξη λειτουργιών έκτακτης ανάγκης μέσω SMS

Στόχος της επένδυσης είναι η ενίσχυση του συστήματος πολιτικής προστασίας της Κύπρου με τη δημιουργία ενός σύγχρονου συστήματος προειδοποίησης του κοινού που θα απευθύνεται στο σύνολο του πληθυσμού μέσω εφαρμογής για φορητές συσκευές με στόχο την ενίσχυση της δημόσιας ασφάλειας, της ετοιμότητας και της ανθεκτικότητας.

Το μέτρο θα αφορά τη θέση σε λειτουργία ενός συστήματος προειδοποίησης του κοινού που θα απευθύνεται σε ολόκληρο τον πληθυσμό μέσω εφαρμογής για φορητές συσκευές ή SMS για την προειδοποίηση επικείμενων ή εξελισσόμενων καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Α.2.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Α.3.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που συνδέονται με τη λήψη δανείου

Μεταρρύθμιση 3 (C1.1R3): Σταδιακή μεταστροφή του πλαισίου παροχής υγειονομικής περίθαλψης και επιστροφής εξόδων προς μοντέλα με βάση την αξία

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η εισαγωγή και σταδιακή μετάβαση σε μοντέλα υγειονομικής περίθαλψης με βάση την αξία προς συμπλήρωση των υφιστάμενων μοντέλων υγειονομικής περίθαλψης με βάση τον όγκο, με στόχο τη βελτίωση των αποτελεσμάτων στον τομέα της υγείας και τον περιορισμό του κόστους.

Θα περιλαμβάνει, αφενός, την ανάπτυξη κατάλληλων μοντέλων με βάση την αξία και σχετικών πρωτοβουλιών, με αντίστοιχους μηχανισμούς παρακολούθησης για τη μέτρηση και την παρακολούθηση της επιτυχίας της μεταρρύθμισης και, αφετέρου, την εισαγωγή μοντέλων με βάση την αξία στην απόφαση επιστροφής εξόδων για πρωτοβάθμια και ενδονοσοκομειακή περίθαλψη σύμφωνα με τη νομοθεσία περί Γενικού Συστήματος Υγείας.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Μαρτίου 2023.

Επένδυση 5 (C1.1I5): Βελτίωση, εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση των δημόσιων νοσηλευτηρίων της Κύπρου

Στόχος της επένδυσης αυτής είναι η βελτίωση, ο εκσυγχρονισμός και/ή η αναβάθμιση των κρατικών νοσοκομείων της Κύπρου, ώστε να μπορούν να ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις με τον ιδιωτικό τομέα, παράλληλα με τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, καθώς και των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων στον τομέα της υγείας στα δημόσια νοσοκομεία.

Το μέτρο αυτό θα περιλαμβάνει τις ακόλουθες δράσεις για τη βελτίωση, τον εκσυγχρονισμό και/ή την αναβάθμιση των κρατικών νοσοκομείων: 1) ενίσχυση του Μακάριου Νοσοκομείου για να προσφέρει πλήρη θεραπεία σε παιδιά για όλες τις περιπτώσεις· 2) κατασκευή και/ή επέκταση μονάδας αιμοκάθαρσης στα Νοσοκομεία Πάφου και Λεμεσού· 3) κατασκευή Νοσοκομείου Ψυχικής Υγείας· 4) ενίσχυση του Γενικού Νοσοκομείου Λεμεσού· 5) ενίσχυση του Γενικού Νοσοκομείου Πάφου· 6) επέκταση του τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας, συμπεριλαμβανομένου ιατρικού εξοπλισμού (όπως η μονάδα αγγειογραφίας)· και 7) κατασκευή μονάδας COVID-19 στο Νοσοκομείο Αμμοχώστου. Η μονάδα αιμοκάθαρσης του Νοσοκομείου Πάφου, το νέο Νοσοκομείο Ψυχικής Υγείας και το νέο κτίριο του Μακάρειου Νοσοκομείου θα έχουν ζήτηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 20 % χαμηλότερη από την οριζόμενη στην απαίτηση για κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας (ΚΣΜΚΕ).

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Α.4.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση του δανείου

Β. ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ 2.1: Κλιματική ουδετερότητα, ενεργειακή απόδοση και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Αυτή η συνιστώσα του κυπριακού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της πρόκλησης του μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, συμβάλλοντας στη μετάβαση της χώρας στην κλιματική ουδετερότητα.

Οι στόχοι της συνιστώσας είναι η βελτίωση της περιβαλλοντικής πολιτικής μέσω μέτρων που σχετίζονται με την πράσινη φορολογία, το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τη διευκόλυνση της αδειοδότησης των έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και έργων ανακαίνισης. Η συνιστώσα αποσκοπεί στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού δυναμικού και άλλων υποδομών, καθώς και στη στήριξη πράσινων επενδύσεων για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), τα νοικοκυριά, τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τις ΜΚΟ. Η συνιστώσα στοχεύει επίσης στην άμβλυνση της ενεργειακής φτώχειας και αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου.

Η συνιστώσα υποστηρίζει την εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων για τα έτη 2019 και 2020 που συνιστούν την εστίαση των επενδύσεων, καθώς και των πολιτικών σχετικά με τις επενδύσεις, στην ενεργειακή απόδοση και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ειδική ανά χώρα σύσταση 4 του 2019 και ειδική ανά χώρα σύσταση 3 του 2020).

Κανένα μέτρο της συνιστώσας αυτής δεν αναμένεται να βλάψει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένης υπόψη της περιγραφής των μέτρων, καθώς και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01).

Β.1.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που είναι επιλέξιμες για λήψη μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Μεταρρύθμιση 1 (C2.1R1): Πράσινη φορολογία

Οι στόχοι του μέτρου είναι η προώθηση της μετάβασης προς την αποδοτικότερη χρήση των περιβαλλοντικών πόρων, η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και η αύξηση της διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η μεταρρύθμιση θα αφορά νομοθετικές αλλαγές για τη θέσπιση φόρου άνθρακα για τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται στους κλάδους της οικονομίας που δεν εμπίπτουν στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου. Η μεταρρύθμιση θα περιλαμβάνει επίσης τη σταδιακή εισαγωγή εισφοράς για το νερό ύδρευσης, καθώς και τη θέσπιση τέλους οικιακών αποβλήτων / ταφής αποβλήτων. Στόχος της μεταρρύθμισης θα είναι να συμβάλει με απτό τρόπο στην επίτευξη των στόχων για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030 ώστε να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να αυξηθεί το μερίδιο ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Οι νομοθετικές αλλαγές θα βασίζονται στα πορίσματα ανεξάρτητης μελέτης που πρόκειται να εκπονηθεί.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Μεταρρύθμιση 2 (C2.1R2): Ανεξαρτητοποίηση του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) από την αρμόδια Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου

Στόχος του μέτρου είναι η ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας με τη δημιουργία προϋποθέσεων για τη συμμετοχή νέων επενδυτών στην παραγωγή, την αποθήκευση, τη συγκέντρωση, την απόκριση ζήτησης και την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας.

Η μεταρρύθμιση θα αφορά τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) από την αρμόδια Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ) όσον αφορά τη διακυβέρνηση, την οικονομική διαχείριση και τη διαχείριση του προσωπικού. Το μέτρο θα διευκολύνει επίσης την αλλαγή προμηθευτή, που αναμένεται να μειώσει το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας για τους εγχώριους και τους εμπορικούς/βιομηχανικούς πελάτες.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021.

Μεταρρύθμιση 3 (C2.1R3): Ψηφιακές υπηρεσίες μίας στάσης για τον εξορθολογισμό της αδειοδότησης έργων ΑΠΕ και τη διευκόλυνση της ενεργειακής ανακαίνισης σε κτίρια

Στόχος του μέτρου είναι η προώθηση της υλοποίησης έργων ΑΠΕ με τον εξορθολογισμό της διαδικασίας αδειοδότησης των έργων ΑΠΕ. Η μεταρρύθμιση θα αποσκοπεί επίσης στην επιτάχυνση της ενεργειακής ανακαίνισης των κτιρίων.

Η μεταρρύθμιση θα αφορά την ψηφιοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης για έργα ΑΠΕ και τη δημιουργία ενιαίου σημείου επαφής για τεχνική και οικονομική στήριξη για τους σκοπούς της ενεργειακής ανακαίνισης των κτιρίων.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022.

Μεταρρύθμιση 4 (C2.1R4): Κανονιστικό πλαίσιο για την αποθήκευση ενέργειας

Στόχος του μέτρου είναι η θέσπιση κανονιστικού πλαισίου για την προώθηση της συμμετοχής των εγκαταστάσεων αποθήκευσης στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Η μεταρρύθμιση θα αφορά την τροποποίηση των κανόνων μεταφοράς και διανομής και των κανόνων διαπραγμάτευσης και διακανονισμού, ώστε να μπορούν οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης να συμμετέχουν στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό αναμένεται να προωθήσει την παραγωγή ηλεκτρισμού από συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να συμβάλει στην αποδοτικότητα και την οικονομική βιωσιμότητα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στο σύνολό της.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021.

Επένδυση 1 (C2.1I1): Προώθηση επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης σε ΜΜΕ και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς

Στόχος του μέτρου είναι η μείωση της πρωτογενούς και τελικής κατανάλωσης ενέργειας και των εκπομπών CO2 σε κτίρια και/ή εγκαταστάσεις που ανήκουν σε ΜΜΕ και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς ή τελούν υπό τη διαχείρισή τους.

Η επένδυση θα αφορά την παροχή στήριξης για την ανακαίνιση κτιρίων και τη βελτίωση της αποδοτικότητας των διαδικασιών παραγωγής μέσω της υλοποίησης τουλάχιστον 275 έργων ενεργειακής απόδοσης. Το σύστημα επιχορηγήσεων θα προωθεί επίσης τη διενέργεια ενεργειακών ελέγχων, καθώς και την υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών και την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στόχος της επένδυσης θα είναι να επιτευχθεί κατά μέσο όρο μείωση της ζήτησης πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 30 %.

Το μέτρο αυτό δεν αναμένεται να βλάψει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένης υπόψη της περιγραφής του μέτρου, καθώς και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01). Ειδικότερα, η πρόσκληση υποβολής προτάσεων για το μέτρο αυτό θα αντανακλά το γεγονός ότι η αγορά λεβήτων βιομάζας θα συμμορφώνεται με τις διατάξεις της οδηγίας 2008/50/ΕΚ για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και καθαρότερο αέρα για την Ευρώπη, της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της σχετικής εθνικής νομοθεσίας για τις εκπομπές ατμοσφαιρικών ρύπων.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση 2 (C2.1I2): Προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μεμονωμένων μέτρων ενεργειακής απόδοσης σε κατοικίες και αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, μεταξύ άλλων σε νοικοκυριά με ευάλωτους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας

Στόχος του μέτρου είναι να ενθαρρύνει τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την εξοικονόμηση ενέργειας από το μεγάλο κτιριακό δυναμικό παλαιών κατοικιών, καθώς και να επιδοτήσει την υλοποίηση ενεργειακών ανακαινίσεων μικρής κλίμακας σε νοικοκυριά με ευάλωτους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια και των ατόμων με αναπηρία.

Η επένδυση αποτελείται από δύο επιμέρους μέτρα: i) καθεστώς στήριξης για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μεμονωμένων μέτρων ενεργειακής απόδοσης σε κατοικίες και ii) καθεστώς στήριξης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας σε νοικοκυριά με ευάλωτους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων ατόμων με αναπηρία.

Επιμέρους μέτρο 1: προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μέτρων ενεργειακής απόδοσης σε κατοικίες

Η επένδυση θα αφορά την παροχή επιχορηγήσεων σε τουλάχιστον 16 200 κατοικίες (συμπεριλαμβανομένων νοικοκυριών ευάλωτων καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας) για θερμομόνωση στέγης και/ή για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος και/ή για την εγκατάσταση ή αντικατάσταση ηλιακών συστημάτων θέρμανσης νερού (SWH) υφιστάμενης κατοικίας.

Η επένδυση θα επιτύχει κατά μέσο όρο μείωση της ζήτησης πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 30 %.

Επιμέρους μέτρο 2: αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας σε νοικοκυριά με άτομα με αναπηρία

Η επένδυση θα αφορά την παροχή τεχνικής υποστήριξης σε τουλάχιστον 270 νοικοκυριά με άτομα με αναπηρία, με στόχο τη διευκόλυνση της συμμετοχής τους στο καθεστώς ενίσχυσης του επιμέρους μέτρου 1 και την αποτελεσματική υλοποίηση των υποστηριζόμενων ενεργειακών ανακαινίσεων μικρής κλίμακας. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επένδυση 3 (C2.1I3): Ενθάρρυνση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της εξοικονόμησης ενέργειας από τις τοπικές αρχές / τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και διευκόλυνση της μετάβασης των τοπικών κοινοτήτων προς τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν

Στόχος του μέτρου είναι η προώθηση της χρήσης ΑΠΕ και της εξοικονόμησης ενέργειας από το μεγάλο δυναμικό παλαιών υποδομών που χρησιμοποιούν οι τοπικές αρχές, καθώς και η κατασκευή σειράς επενδυτικών έργων βιώσιμης ενέργειας και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στις αγροτικές κοινότητες της Κύπρου.

Η επένδυση αποτελείται από δύο επιμέρους μέτρα: i) ενθάρρυνση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της εξοικονόμησης ενέργειας από τις τοπικές αρχές / τον ευρύτερο δημόσιο τομέα· και ii) διευκόλυνση της μετάβασης των τοπικών κοινοτήτων προς τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν.

Επιμέρους μέτρο 1: Ενθάρρυνση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της εξοικονόμησης ενέργειας από τις τοπικές αρχές / τον ευρύτερο δημόσιο τομέα

Το επιμέρους μέτρο θα αφορά τη δημιουργία συστήματος επιχορηγήσεων για την παροχή στήριξης για μεγάλης κλίμακας μέτρα ενεργειακής απόδοσης και ΑΠΕ σε κτίρια, υποδομές και κοινωνικές κατοικίες που απευθύνονται σε τοπικές και ευρύτερες δημόσιες αρχές.

Το επιμέρους μέτρο θα οδηγήσει σε μείωση της πρωτογενούς κατανάλωσης ενέργειας από τις τοπικές αρχές και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα κατά τουλάχιστον 45 % ετησίως (11 250 MWh/έτος).

Επιμέρους μέτρο 2: Διευκόλυνση της μετάβασης των τοπικών κοινοτήτων προς τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν.

Το επιμέρους μέτρο θα αφορά την παροχή τεχνικής υποστήριξης στα τοπικά (Κοινοτικά) Συμβούλια αγροτικών περιοχών για την ανάπτυξη σχεδίων για την αειφόρο ενέργεια και το κλίμα και την υλοποίηση επενδύσεων για την ενέργεια και το κλίμα, καθώς και τη δημιουργία συστήματος επιχορηγήσεων για τη στήριξη βιώσιμων επενδύσεων για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επένδυση 4 (C2.1I4): Ενθάρρυνση της μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στις επιχειρήσεις

Στόχος του μέτρου είναι να ενθαρρυνθούν οι επιχειρήσεις να προβούν σε αλλαγές με στόχο την απανθρακοποίηση, αρχής γενομένης από τη μέτρηση των οικείων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την κατάρτιση σχεδίων δράσης για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις δραστηριότητές τους και/ή στις αλυσίδες εφοδιασμού τους (χάρτες πορείας για την απανθρακοποίηση).

Η επένδυση αφορά τη δημιουργία καθεστώτος στήριξης που θα παρέχει χρηματοδότηση στις επιχειρήσεις για την κατάρτιση του χάρτη πορείας τους για την απανθρακοποίηση έως το 2030. Το καθεστώς αποσκοπεί στη στήριξη των επιχειρήσεων για τη μέτρηση, την επαλήθευση και την παρακολούθηση των οικείων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προκύπτουν από τις δραστηριότητες της/των οικείας/-ων επιχείρησης/-εων, και για την κατάρτιση σχεδίου δράσης για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το οποίο θα περιλαμβάνει ορισμένες επενδύσεις/δράσεις για την απανθρακοποίησή τους έως το 2030. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το μέτρο συμμορφώνεται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01), από τις επενδύσεις/δράσεις που πρόκειται να συμπεριληφθούν στα υποστηριζόμενα σχέδια δράσης αποκλείεται ο ακόλουθος κατάλογος δραστηριοτήτων: i) δραστηριότητες που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της μεταγενέστερης χρήσης 1 · ii) δραστηριότητες στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ (ΣΕΔΕ) για την επίτευξη των προβλεπόμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που δεν είναι χαμηλότερες από τους σχετικούς δείκτες αναφοράς 2 · iii) δραστηριότητες που σχετίζονται με χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων, αποτεφρωτήρες 3 και μονάδες μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας 4 · και iv) δραστηριότητες κατά τις οποίες η μακροπρόθεσμη διάθεση αποβλήτων μπορεί να βλάψει το περιβάλλον. Βάσει των όρων αναφοράς απαιτείται επιπλέον να επιλέγονται μόνο οι δραστηριότητες που συμμορφώνονται με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Επένδυση 5 (C2.1I5): Αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης των δημόσιων κτιρίων

Στόχος του μέτρου είναι η διευκόλυνση της ενεργειακής αναβάθμισης και η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης επιλεγμένων δημόσιων κτιρίων, δηλαδή εγκαταστάσεων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, σχολείων, του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας, μονάδων επεξεργασίας νερού και σταθμούς άντλησης νερού.

Η επένδυση αποτελείται από τρία επιμέρους μέτρα: i) Εγκαταστάσεις Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και σχολεία· ii) Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας· και iii) Εγκατάσταση συστημάτων φωτοβολταϊκής ενέργειας συνδεδεμένων με το δίκτυο σε μονάδες επεξεργασίας νερού και σταθμούς άντλησης νερού.

Επιμέρους μέτρο 1: Εγκαταστάσεις Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και σχολεία

Το επιμέρους μέτρο αφορά την εφαρμογή ενεργειακών αναβαθμίσεων σε 17 αστικούς και αγροτικούς πυροσβεστικούς σταθμούς της Κύπρου, συμπεριλαμβανομένου του Αρχηγείου της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Το επιμέρους μέτρο θα καλύπτει επίσης την εγκατάσταση θερμομόνωσης και φωτοβολταϊκών συστημάτων σε τουλάχιστον 405 σχολεία.

Στόχος της επένδυσης θα είναι να επιτευχθεί κατά μέσο όρο μείωση της ζήτησης πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 30 %.

Επιμέρους μέτρο 2: Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας

Το επιμέρους μέτρο θα αφορά τη δημιουργία και εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, συνολικής ισχύος 943 KW.

Επιμέρους μέτρο 3: Μονάδες επεξεργασίας νερού και σταθμοί άντλησης νερού

Το επιμέρους μέτρο θα αφορά την εγκατάσταση συνδεδεμένων με το δίκτυο φωτοβολταϊκών συστημάτων συνολικής ισχύος 2 MWp σε μονάδες επεξεργασίας νερού και σταθμούς άντλησης νερού.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση 6 (C2.1I6): Αναβάθμιση υποδομής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και δοκιμής έξυπνων δικτύων στο Πανεπιστήμιο Κύπρου

Στόχος του μέτρου είναι η αναβάθμιση της υποδομής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και δοκιμής έξυπνων δικτύων στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και η ενσωμάτωση της εν λόγω υποδομής στο μελλοντικό έξυπνο δίκτυο.

Η επένδυση θα αφορά την παράδοση, εγκατάσταση, δοκιμή, βαθμονόμηση, θέση σε λειτουργία και παραλαβή εξοπλισμού έξυπνων δικτύων, ακολουθούμενη από την τελική ενσωμάτωση της υποδομής. Το μέτρο θα περιλαμβάνει επίσης τον προσανατολισμό και την κατάρτιση του προσωπικού.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Επένδυση 7 (C2.1I7): Μαζική εγκατάσταση και λειτουργία έξυπνης υποδομής μέτρησης (υποδομής μέτρησης προηγμένης τεχνολογίας) από τον διαχειριστή συστήματος διανομής (ΔΣΔ)

Στόχος του μέτρου είναι να διευκολύνει τη μαζική υιοθέτηση της χρήσης έξυπνων μετρητών στην Κύπρο.

Η επένδυση θα αφορά την παράδοση 400 000 έξυπνων μετρητών στην ΑΗΚ και την εγκατάσταση 250 000 εξ αυτών σε τελικούς πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων φυσικών και νομικών προσώπων.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επένδυση 8 (C2.1I8): Παρακολούθηση και μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον γεωργικό τομέα

Στόχος του μέτρου είναι η ενίσχυση της παρακολούθησης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη γεωργία στην Κύπρο και η συμβολή στη μείωσή τους.

Η επένδυση θα αφορά τη θέσπιση συστήματος παρακολούθησης των αερίων του θερμοκηπίου για τη γεωργία, το οποίο θα παρέχει δεδομένα για την εφαρμογή αποτελεσματικότερων πρακτικών μετριασμού και θα συμβάλει στην επίτευξη μείωσης κατά 10 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη γεωργία έως το τέλος του 2025.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση 9 (C2.1I9): Προστασία δασών από πυρκαγιές

Στόχος του μέτρου είναι η αναβάθμιση των ικανοτήτων των αρμόδιων αρχών της Κύπρου για την αντιμετώπιση των κινδύνων πυρκαγιάς και η ενίσχυση της προστασίας από τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πολίτες, οι υποδομές και τα δάση.

Η επένδυση θα αφορά την αγορά πυροσβεστικών αεροσκαφών, οχημάτων, εξοπλισμού και σχετικής κατάρτισης και συντήρησης για την περίοδο εφαρμογής του μέτρου. Στο πλαίσιο αυτό θα περιλαμβάνεται η προμήθεια των ακόλουθων οχημάτων, μηχανημάτων και εξοπλισμού: 75 οχήματα μεταφοράς για σκοπούς περιπολίας για δασοπροστασία και μεταφορά προσωπικού σε περιστατικά πυρκαγιάς· 12 μεγάλα πυροσβεστικά οχήματα· 25 πυροσβεστικά οχήματα έκτακτης ανάγκης· τέσσερις μπουλντόζες για την κατασκευή έργων πυροπροστασίας με δυνατότητα μεταφοράς με φορτηγά για ταχεία μεταφορά σε πυρκαγιές· τέσσερις μπουλντόζες εδάφους για την κατασκευή έργων πυροπροστασίας· έξι γεωργικοί ελκυστήρες εξοπλισμένοι με τα απαραίτητα εργαλεία για την εφαρμογή μέτρων πρόληψης των πυρκαγιών· τετρακίνητοι εκσκαφείς/φορτωτές· έξι καταστροφείς κλαδιών· τέσσερις φορτωτές (φορτηγά) και έξι υδροφόρα οχήματα (φορτηγά) για σκοπούς πυροπροστασίας· ένα πυροσβεστικό αεροσκάφος.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επένδυση 10 (C2.1I10): Σύστημα διαχείρισης αγοράς για τη διευκόλυνση του ανοίγματος της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στον ανταγωνισμό

Στόχος του μέτρου είναι η καθιέρωση συστήματος διαχείρισης της αγοράς από τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου ως εργαλείου διευκόλυνσης του ανοίγματος της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στον ανταγωνισμό.

Η επένδυση θα αφορά την εγκατάσταση και ανάπτυξη του συστήματος διαχείρισης αγοράς για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου και στη σχετική κατάρτιση του 100 % του προσωπικού του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Μαρτίου 2023.

Β.2.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Αύξων αριθμός	Σχετικό μέτρο (μεταρρύθμιση ή επένδυση)	Ορόσημο/στόχος	Ονομασία	Ποιοτικοί δείκτες (για τα ορόσημα)	Ποσοτικοί δείκτες (για τους στόχους)			Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης		Περιγραφή κάθε ορόσημου και στόχου
					Μονάδα μέτρησης	Τιμή βάσης	Στόχος	Τρίμηνο	Έτος
19	C2.1R1 Πράσινη φορολογία	Ορόσημο	Έναρξη ισχύος νόμου που θεσπίζει φόρο άνθρακα για τα καύσιμα, εισφορά για το νερό ύδρευσης και τέλος οικιακών αποβλήτων / ταφής αποβλήτων	Διάταξη του νόμου που αναφέρει την έναρξη ισχύος νόμου για τη θέσπιση φόρου άνθρακα για τα καύσιμα, εισφοράς για το νερό ύδρευσης και τέλους οικιακών αποβλήτων / ταφής αποβλήτων	-	-	-	Q1	2024	Έναρξη ισχύος των νομοθετικών αλλαγών που θα έχουν ως στόχο να συμβάλουν με απτό τρόπο στην επίτευξη του στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030. Οι τροποποιήσεις θα βασίζονται στα πορίσματα ανεξάρτητης μελέτης που πρόκειται να εκπονηθεί. Ειδικότερα, ο νόμος α) θα θεσπίσει φόρο άνθρακα για τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται στους κλάδους της οικονομίας που δεν εμπίπτουν στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ, β) θα εισαγάγει σταδιακά εισφορά για το νερό ύδρευσης, η οποία θα αντικατοπτρίζει τη σπανιότητα του εν λόγω φυσικού πόρου και το κόστος της χρήσης του για το περιβάλλον και γ) θα θεσπίσει, σε παγκύπριο επίπεδο, τέλος οικιακών αποβλήτων / ταφής αποβλήτων.
20	C2.1R1 Πράσινη φορολογία	Ορόσημο	Έκθεση εκτίμησης των επιπτώσεων για τη μέτρηση των επιπτώσεων της μεταρρύθμισης στο περιβάλλον και στην οικονομία	Δημοσίευση της έκθεσης εκτίμησης των επιπτώσεων για τη μέτρηση των επιπτώσεων της μεταρρύθμισης στο περιβάλλον και στην οικονομία	-	-	-	Q2	2026	Έκθεση εκτίμησης των επιπτώσεων για τη μέτρηση των επιπτώσεων της μεταρρύθμισης στο περιβάλλον και των οικονομικών επιπτώσεων στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις, καθώς και σύσταση για περαιτέρω φορολογικές τροποποιήσεις, ανάλογα με τις ανάγκες.
21	C2.1R2 Ανεξαρτητοποίηση του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) από την αρμόδια Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου	Ορόσημο	Ο περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμος του 2021	Διάταξη του νόμου που αναφέρει την έναρξη ισχύος του «περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμου του 2021»	-	-	-	Q4	2021	Έναρξη ισχύος του περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμου του 2021, ο οποίος θα διευκολύνει το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στον ανταγωνισμό και θα τονώσει την υιοθέτηση των ΑΠΕ με τους εξής τρόπους: α) επίτευξη της ανεξαρτητοποίησης του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) από την αρμόδια Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ) (αυτονομία διακυβέρνησης, οικονομική αυτονομία και ανεξαρτησία του προσωπικού του ΔΣΜΚ), β) θέσπιση των απαραίτητων μέτρων για τη μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας για οικιακούς και εμπορικούς/βιομηχανικούς πελάτες και γ) δημιουργία συνθηκών διαφάνειας και εμπιστοσύνης για την παροχή κινήτρων σε νέους επενδυτές για την παραγωγή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας.
22	C2.1R3 Ψηφιακές υπηρεσίες μίας στάσης για τον εξορθολογισμό της αδειοδότησης έργων ΑΠΕ και τη διευκόλυνση της ενεργειακής ανακαίνισης σε κτίρια	Ορόσημο	Πλήρως λειτουργική πλατφόρμα ΤΠ	Αποδοχή της πλήρως λειτουργικής πλατφόρμα ΤΠ από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας	-	-	-	Q4	2022	Πλήρως λειτουργική πλατφόρμα ΤΠ για 1) την παροχή καθοδήγησης στον αιτούντα κατά τη διοικητική διαδικασία υποβολής αίτησης αδειοδότησης με διαφανή τρόπο έως την έκδοση μίας ή περισσότερων αποφάσεων από τις αρμόδιες αρχές, 2) την παροχή όλων των απαραίτητων πληροφοριών στον αιτούντα και τη διασφάλιση της συμμετοχής, κατά περίπτωση, και άλλων διοικητικών αρχών.
23	C2.1R4 Κανονιστικό πλαίσιο για την αποθήκευση ενέργειας	Ορόσημο	Τροποποίηση των κανόνων μεταφοράς και διανομής και των κανόνων διαπραγμάτευσης και διακανονισμού	Δημοσίευση της τροποποίησης των κανόνων μεταφοράς και διανομής και των κανόνων διαπραγμάτευσης και διακανονισμού στον ιστότοπο της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου	-	-	-	Q4	2021	Έναρξη ισχύος τροποποίησης των κανόνων μεταφοράς και διανομής και των κανόνων διαπραγμάτευσης και διακανονισμού, η οποία θα παράσχει το αναγκαίο κανονιστικό πλαίσιο (κανόνες της αγοράς) και τεχνικές λεπτομέρειες που θα επιτρέψουν στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης: — να συμμετάσχουν στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, — να προωθήσουν την ανάπτυξη μιας οικονομικά βιώσιμης, αποδοτικής, ασφαλούς και προσανατολισμένης στον καταναλωτή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία θα δίνει προτεραιότητα στην παραγωγή ηλεκτρισμού από συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
24	C2.1I1 Προώθηση επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης σε ΜΜΕ και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς	Ορόσημο	Καθεστώς στήριξης για την προώθηση επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δήμους, κοινότητες και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα	Δημοσίευση πρόσκλησης υποβολής προτάσεων για το καθεστώς στήριξης για την προώθηση επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δήμους, κοινότητες και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα	-	-	-	Q4	2021	Έκδοση πρόσκλησης υποβολής προτάσεων για το καθεστώς στήριξης για την προώθηση επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης σε ΜΜΕ, δήμους, κοινότητες και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, μετά την επαλήθευση βάσει του κανονισμού για τις κρατικές ενισχύσεις που θα εφαρμοστεί από τον Έφορο Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων και την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για την έγκριση των στόχων του καθεστώτος. Στόχος της επένδυσης θα είναι να επιτευχθεί κατά μέσο όρο μείωση της ζήτησης πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 30 %.
25	C2.1I1 Προώθηση επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης σε ΜΜΕ και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς	Στόχος	Οντότητες (ΜΜΕ, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί) που έχουν πραγματοποιήσει παρεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης		Αριθμός	0	125	Q4	2024	Τουλάχιστον 125 έργα (που αναλήφθηκαν από ΜΜΕ ή μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς) έχουν υλοποιηθεί μέσω παρεμβάσεων ενεργειακής απόδοσης (μέτρων ενεργειακής απόδοσης) σε κτίρια ή μέτρων ενεργειακής απόδοσης που σχετίζονται με τις διαδικασίες παραγωγής τους, με στόχο την επίτευξη μείωσης της ζήτησης πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 30 % κατά μέσο όρο. Τα επιλεγμένα έργα θα συμμορφώνονται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01) μέσω της χρήσης καταλόγου αποκλεισμού και της απαίτησης συμμόρφωσης με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.
26	C2.1I1 Προώθηση επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης σε ΜΜΕ και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς	Στόχος	Οντότητες (ΜΜΕ, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί) που έχουν εφαρμόσει παρεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης		Αριθμός	125	275	Q4	2025	Τουλάχιστον 275 έργα (που αναλήφθηκαν από ΜΜΕ ή μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς) έχουν υλοποιηθεί μέσω παρεμβάσεων ενεργειακής απόδοσης (μέτρων ενεργειακής απόδοσης) σε κτίρια ή μέτρων ενεργειακής απόδοσης που σχετίζονται με τις διαδικασίες παραγωγής τους, με στόχο την επίτευξη μείωσης της ζήτησης πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 30 % κατά μέσο όρο. Τα επιλεγμένα έργα θα συμμορφώνονται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01) μέσω της χρήσης καταλόγου αποκλεισμού και της απαίτησης συμμόρφωσης με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.
27	C2.1I2 Προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μεμονωμένων μέτρων ενεργειακής απόδοσης σε κατοικίες, καθώς και αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας σε νοικοκυριά με ευάλωτους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας	Ορόσημο	Πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μεμονωμένων μέτρων ενεργειακής απόδοσης σε κατοικίες	Δημοσίευση της πρώτης πρόσκλησης υποβολής προτάσεων	-	-	-	Q2	2021	Η πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μεμονωμένων μέτρων ενεργειακής απόδοσης σε κατοικίες δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο του Ταμείου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησης Ενέργειας. Στόχος της επένδυσης θα είναι να επιτευχθεί κατά μέσο όρο μείωση της ζήτησης πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 30 %.
28α	C2.1I2 Προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μεμονωμένων μέτρων ενεργειακής απόδοσης σε κατοικίες, καθώς και αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας σε νοικοκυριά με ευάλωτους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας	Στόχος	Κατοικίες και νοικοκυριά με ευάλωτους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας (συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία) που έχουν βελτιώσει την ενεργειακή τους απόδοση	-	Αριθμός	0	8 500	Q4	2023	Τουλάχιστον 8 500 κατοικίες και 600 νοικοκυριά με ευάλωτους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας (συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία) έχουν βελτιώσει την ενεργειακή τους απόδοση χάρη στην παρεχόμενη χρηματοδοτική στήριξη καθώς και ειδικά προσαρμοσμένες λύσεις (υπηρεσίες υποστήριξης και ενεργειακή καθοδήγηση) για τα άτομα με αναπηρία, με στόχο να επιτευχθεί κατά μέσο όρο μείωση της ζήτησης πρωτογενούς ενέργειας κατά τουλάχιστον 30 %.
29α	C2.1I2 Προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μεμονωμένων μέτρων ενεργειακής απόδοσης σε κατοικίες, καθώς και αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας σε νοικοκυριά με ευάλωτους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας	Στόχος	Κατοικίες και νοικοκυριά με ευάλωτους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας (συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία) που έχουν βελτιώσει την ενεργειακή τους απόδοση	-	Αριθμός	8 500	16 200	Q2	2026	Τουλάχιστον 16 200 κατοικίες και 1 600 νοικοκυριά με ευάλωτους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας (συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία) έχουν βελτιώσει την ενεργειακή τους απόδοση χάρη στην παρεχόμενη χρηματοδοτική στήριξη καθώς και ειδικά προσαρμοσμένες λύσεις (υπηρεσίες υποστήριξης και ενεργειακή καθοδήγηση), με στόχο να επιτευχθεί κατά μέσο όρο μείωση της ζήτησης πρωτογενούς ενέργειας κατά τουλάχιστον 30 %.
30	C2.1I3 Ενθάρρυνση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της εξοικονόμησης ενέργειας από τις τοπικές αρχές / τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και διευκόλυνση της μετάβασης των τοπικών κοινοτήτων προς τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν	Ορόσημο	Πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για τη στήριξη των τοπικών αρχών όσον αφορά τη λήψη μέτρων ενεργειακής απόδοσης	Δημοσίευση της πρώτης πρόσκλησης υποβολής προτάσεων	-	-	-	Q3	2021	Η πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για τη στήριξη των τοπικών αρχών όσον αφορά τη λήψη μέτρων ενεργειακής απόδοσης δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο του Ταμείου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησης Ενέργειας. Στόχος της επένδυσης θα είναι να επιτευχθεί κατά μέσο όρο μείωση της ζήτησης πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 30 %.
31α	C2.1I3 Ενθάρρυνση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της εξοικονόμησης ενέργειας από τις τοπικές αρχές / τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και διευκόλυνση της μετάβασης των τοπικών κοινοτήτων προς τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν	Στόχος	Πραγματοποιηθείσες επενδύσεις από τοπικές αρχές και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα που έχουν βελτιώσει την ενεργειακή τους απόδοση	-	MWh ανά έτος	0	3600	Q4	2024	Οι επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν από τοπικές αρχές και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα έχουν βελτιώσει την ενεργειακή τους απόδοση χάρη στην παρεχόμενη χρηματοδοτική στήριξη και έχουν επιτύχει μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας κατά τουλάχιστον 3600 MWh ανά έτος
32α	C2.1I3 Ενθάρρυνση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της εξοικονόμησης ενέργειας από τις τοπικές αρχές / τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και διευκόλυνση της μετάβασης των τοπικών κοινοτήτων προς τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν	Στόχος	Πραγματοποιηθείσες επενδύσεις από τοπικές αρχές που έχουν βελτιώσει την ενεργειακή τους απόδοση	-	MWh ανά έτος	3600	11 250	Q2	2026	Οι πραγματοποιηθείσες επενδύσεις από τοπικές αρχές και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα έχουν βελτιώσει την ενεργειακή τους απόδοση χάρη στην παρεχόμενη χρηματοδοτική στήριξη και έχουν επιτύχει μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας κατά τουλάχιστον 11 250 MWh ανά έτος.
32γ	C2.1I3 Ενθάρρυνση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της εξοικονόμησης ενέργειας από τις τοπικές αρχές / τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και διευκόλυνση της μετάβασης των τοπικών κοινοτήτων προς τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν	Στόχος	Σύστημα επιχορηγήσεων για τη στήριξη βιώσιμων επενδύσεων για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στα τοπικά (Κοινοτικά) Συμβούλια	Αριθμός	-	0	27	Q2	2026	Τουλάχιστον 27 τοπικές κοινότητες έχουν λάβει στήριξη για την υλοποίηση επενδύσεων για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
33	C2.1I4 Ενθάρρυνση της μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στις επιχειρήσεις	Στόχος	Επιχειρήσεις που έχουν καταρτίσει τα σχέδια δράσης τους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου	-	Αριθμός	0	300	Q4	2024	Τουλάχιστον 300 επιχειρήσεις έχουν καταρτίσει τα σχέδια δράσης τους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, χάρη στην παρεχόμενη στήριξη. Τα σχέδια δράσης που θα διαμορφωθούν θα συμμορφώνονται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01) μέσω της χρήσης καταλόγου αποκλεισμού και της πρόβλεψης της συμμόρφωσης με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.
35	C2.1I5 Αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης των δημόσιων κτιρίων	Στόχος	Εγκατάσταση θερμομόνωσης και φωτοβολταϊκών συστημάτων σε σχολεία	-	Αριθμός	0	405	Q1	2022	Εγκατάσταση θερμομόνωσης και φωτοβολταϊκών συστημάτων σε τουλάχιστον 405 σχολεία με στόχο να επιτευχθεί κατά μέσο όρο μείωση της ζήτησης πρωτογενούς ενέργειας κατά τουλάχιστον 30 %.
36	C2.1I5 Αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης των δημόσιων κτιρίων	Στόχος	Ολοκλήρωση της δημιουργίας και εγκατάστασης φωτοβολταϊκού συστήματος στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας	-	Αριθμός	0	943	Q4	2023	Ολοκλήρωση της δημιουργίας και εγκατάστασης φωτοβολταϊκού συστήματος στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, συνολικής ισχύος 943 KW.
37	C2.1I5 Αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης των δημόσιων κτιρίων	Στόχος	Ολοκλήρωση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων σε σταθμούς άντλησης νερού και πυροσβεστικούς σταθμούς	-	Αριθμός	0	2 200	Q4	2025	Ολοκλήρωση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων συνολικής ισχύος 2 200 KW, σε σταθμούς άντλησης νερού και πυροσβεστικούς σταθμούς.
38	C2.1I6 Αναβάθμιση υποδομής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και δοκιμής έξυπνων δικτύων στο Πανεπιστήμιο Κύπρου	Ορόσημο	Υπογραφή συμβάσεων για την εγκατάσταση εξοπλισμού αναβάθμισης του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας σε έξυπνο δίκτυο	Υπογραφή συμβάσεων	-	-	-	Q4	2023	Υπογραφή συμβάσεων για την εγκατάσταση εξοπλισμού για την αναβάθμιση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας σε έξυπνο δίκτυο κατόπιν επιτυχούς διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης.
39	C2.1I6 Αναβάθμιση υποδομής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και δοκιμής έξυπνων δικτύων στο Πανεπιστήμιο Κύπρου	Ορόσημο	Παράδοση, επιτυχής εγκατάσταση και παραλαβή του εξοπλισμού για έξυπνα δίκτυα	Έκδοση πρακτικού παραλαβής	-	-	-	Q4	2024	Παράδοση, επιτυχής εγκατάσταση, δοκιμή, βαθμονόμηση, θέση σε λειτουργία και παραλαβή του εξοπλισμού για έξυπνα δίκτυα, ακολουθούμενη από την τελική ενσωμάτωση της υποδομής.
40	C2.1I7 Μαζική εγκατάσταση και λειτουργία έξυπνης υποδομής μέτρησης (υποδομής μέτρησης προηγμένης τεχνολογίας) από τον διαχειριστή συστήματος διανομής (ΔΣΔ)	Ορόσημο	Υπογραφή σύμβασης για έξυπνη υποδομή μέτρησης ηλεκτρικής ενέργειας	Υπογραφή σύμβασης	-	-	-	Q1	2024	Υπογραφή σύμβασης για έξυπνη υποδομή μέτρησης ηλεκτρικής ενέργειας (υλισμικό, λογισμικό, υπηρεσίες υποστήριξης και άλλες υπηρεσίες).
41	C2.1I7 Μαζική εγκατάσταση και λειτουργία έξυπνης υποδομής μέτρησης (υποδομής μέτρησης προηγμένης τεχνολογίας) από τον διαχειριστή συστήματος διανομής (ΔΣΔ)	Στόχος	Παράδοση και εγκατάσταση έξυπνων μετρητών	-	Αριθμός	0	Παράδοση 50 000 έξυπνων μετρητών στην ΑΗΚ Εγκατάσταση 15 000 έξυπνων μετρητών σε τελικούς πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας	Q3	2024	Παράδοση και παραλαβή τουλάχιστον 50 000 έξυπνων μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας από την ΑΗΚ και εγκατάσταση 15 000 εξ αυτών σε τελικούς πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων φυσικών και νομικών προσώπων.
42	C2.1I7 Μαζική εγκατάσταση και λειτουργία έξυπνης υποδομής μέτρησης (υποδομής μέτρησης προηγμένης τεχνολογίας) από τον διαχειριστή συστήματος διανομής (ΔΣΔ)	Στόχος	Παράδοση και εγκατάσταση έξυπνων μετρητών	-	Αριθμός	Παράδοση 50 000 έξυπνων μετρητών στην ΑΗΚ Εγκατάσταση 15 000 έξυπνων μετρητών σε τελικούς πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας	Παράδοση 400 000 έξυπνων μετρητών στην ΑΗΚ Εγκατάσταση 250 000 έξυπνων μετρητών σε τελικούς πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας	Q2	2026	Παράδοση και παραλαβή 400 000 έξυπνων μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας από την ΑΗΚ και εγκατάσταση 250 000 εξ αυτών σε τελικούς πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων φυσικών και νομικών προσώπων.
43	C2.1I8 Παρακολούθηση και μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον γεωργικό τομέα	Ορόσημο	Αγορά και εγκατάσταση μονάδων παρακολούθησης για τη μέτρηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη γεωργία	Έγκριση του εξοπλισμού και της εγκατάστασης από την επιτροπή παραλαβής	-	-	-	Q2	2023	Αγορά και εγκατάσταση αυτοκινούμενης μονάδας και μόνιμων μονάδων παρακολούθησης για τη μέτρηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη γεωργία με στόχο την εφαρμογή κατάλληλων πολιτικών για τον μετριασμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
44	C2.1I8 Παρακολούθηση και μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον γεωργικό τομέα	Στόχος	Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη γεωργία	-	(Ποσοστό) %	0	10	Q4	2025	Επίτευξη μείωσης κατά 10 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη γεωργία μέσω της παρακολούθησης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και του υπολογισμού των εθνικών συντελεστών εκπομπών για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και της εφαρμογής των συντελεστών εκπομπών μέσω της εθνικής απογραφής για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου της χώρας. Οι συνολικές εκπομπές αναφοράς από γεωργικά εδάφη με βάση την εθνική έκθεση απογραφής της χώρας είναι 122,8 kt ισοδυνάμου CO2 για το 2019.
45	C2.1I9 Προστασία δασών από πυρκαγιές	Ορόσημο	Υπογραφή 8 συμφωνιών/συμβάσεων για την αγορά οχημάτων, εξοπλισμού και την παροχή υπηρεσιών και προκήρυξη πρόσκλησης υποβολής προσφορών για την αγορά πυροσβεστικών αεροσκαφών	Υπογραφή 8 συμφωνιών/συμβάσεων	-	-	-	Q2	2022	Υπογραφή 8 συμφωνιών/συμβάσεων με προμηθευτές για την αγορά οχημάτων, εξοπλισμού και την παροχή υπηρεσιών και προκήρυξη πρόσκλησης υποβολής προσφορών για την αγορά πυροσβεστικών αεροσκαφών με στόχο τη συμβολή στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και στη μείωση του κινδύνου έξαρσης και επέκτασης των δασικών πυρκαγιών και την ενίσχυση της προστασίας από τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πολίτες, οι υποδομές και τα δάση από ενδεχόμενο περιστατικό πυρκαγιάς.
46	C2.1I9 Προστασία δασών από πυρκαγιές	Ορόσημο	Παράδοση πυροσβεστικών αεροσκαφών, οχημάτων και εξοπλισμού	Έκδοση πιστοποιητικών παραλαβής για την παράδοση πυροσβεστικών αεροσκαφών, οχημάτων και εξοπλισμού	-	-	-	Q4	2025	Παράδοση και παραλαβή πυροσβεστικών αεροσκαφών, οχημάτων και εξοπλισμού.
47	C2.1I9 Προστασία δασών από πυρκαγιές	Ορόσημο	Ολοκλήρωση των υπηρεσιών	Έκδοση πιστοποιητικών παραλαβής για την επιβεβαίωση της παραλαβής των υπηρεσιών	-	-	-	Q2	2026	Ολοκλήρωση των ακόλουθων υπηρεσιών: 1) επιχειρήσεις πυρόσβεσης και εκπαίδευση χειριστών για την απόκτηση ειδικότητας σε τύπο αεροσκαφών, 2) δασοκομικές πρακτικές και 3) υπηρεσίες για 3 μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV) — δρόνους.
48	C2.1I10 Σύστημα διαχείρισης αγοράς για τη διευκόλυνση του ανοίγματος της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στον ανταγωνισμό	Ορόσημο	Ολοκλήρωση, εγκατάσταση και ανάπτυξη του συστήματος διαχείρισης αγοράς και κατάρτιση του προσωπικού	Έκδοση τελικού πιστοποιητικού παραλαβής του συστήματος διαχείρισης της αγοράς και επαλήθευση της ολοκλήρωσης της κατάρτισης του προσωπικού	-	-	-	Q1	2023	Ολοκλήρωση, εγκατάσταση και ανάπτυξη του συστήματος διαχείρισης αγοράς για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου και κατάρτιση του προσωπικού του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς για την ανάπτυξη πληροφοριακού συστήματος και τις σχετικές επιχειρησιακές διαδικασίες.

Β.3.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που συνδέονται με τη λήψη δανείου

Επένδυση 11 (C2.1I11) Τερματισμός ενεργειακής απομόνωσης — Έργο κοινού ενδιαφέροντος «EuroAsia Interconnector»

Στόχος του μέτρου είναι να διασφαλίσει την ασφάλεια του εφοδιασμού και ανταγωνιστικότερες τιμές χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και να καταστήσει δυνατή την αυξημένη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας από καθαρότερες πηγές, ιδίως από ανανεώσιμες πηγές, μέσω της σύνδεσης του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου με το ηπειρωτικό σύστημα της ΕΕ.

Η επένδυση θα αφορά την ολοκλήρωση και θέση σε λειτουργία του έργου κοινού ενδιαφέροντος PCI 3.10.2 για τη διασύνδεση μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας, που θα περιλαμβάνει σταθμό μετατροπής συνεχούς ρεύματος 1 000 MW στην Κύπρο και σχετικές υποδομές στην Κύπρο και στην Κρήτη, που θα συνδέονται με υποβρύχια καλώδια συνεχούς ρεύματος υψηλής τάσης (HVDC) μήκους 898 km και ισχύος 1 000 MW. Το έργο αυτό αναμένεται να αποτελέσει μέρος ευρύτερης επένδυσης για την κατασκευή διασυνοριακού αγωγού διασύνδεσης συνολικού μήκους 1 208 km μεταξύ Κρήτης, Κύπρου και Ισραήλ. Διάφορα μέρη του έργου αναμένεται να λάβουν χρηματοδότηση από διαφορετικές πηγές, και συγκεκριμένα από τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη», δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, εμπορικά δάνεια και ίδια κεφάλαια.

Το μέτρο αυτό δεν αναμένεται να βλάψει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένης υπόψη της περιγραφής του μέτρου, καθώς και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01). Ειδικότερα, τα μέτρα μετριασμού που στοχεύουν στη διατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος θα τηρούνται δεόντως κατά την υλοποίηση του έργου, όπως ορίζεται στην εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και στην οικοδομική άδεια. Όλα τα μέτρα που προσδιορίζονται στο πλαίσιο της ΕΠΕ και της εκτίμησης βάσει της οδηγίας 2000/60/ΕΚ ως αναγκαία για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01) θα ενσωματωθούν στο έργο και θα τηρηθούν κατά τα στάδια της κατασκευής, της λειτουργίας και του παροπλισμού της υποδομής.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Β.4.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση του δανείου

Γ. ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ 2.2: Βιώσιμες μεταφορές

Αυτή η συνιστώσα του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Κύπρου αποσκοπεί στην προώθηση καθαρότερης, εξυπνότερης, ασφαλέστερης και δικαιότερης αστικής κινητικότητας με την ενθάρρυνση της αλλαγής τρόπου μεταφοράς, με τη στροφή από τα ιδιωτικά αυτοκίνητα σε πιο βιώσιμους τρόπους μεταφοράς όπως οι δημόσιες συγκοινωνίες, η ποδηλασία, η πεζοπορία, και στην προώθηση της χρήσης οχημάτων μηδενικών ή χαμηλών εκπομπών, καθώς και της χρήσης ψηφιακών συστημάτων στον τομέα των μεταφορών.

Η συνιστώσα ανταποκρίνεται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις για τις επενδύσεις στις βιώσιμες μεταφορές (ειδική ανά χώρα σύσταση 4 του 2019 και ειδική ανά χώρα σύσταση 3 του 2020).

Κανένα μέτρο της συνιστώσας αυτής δεν αναμένεται να βλάψει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένης υπόψη της περιγραφής των μέτρων, καθώς και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01).

Γ.1.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που είναι επιλέξιμες για λήψη μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Μεταρρύθμιση 1 (C2.2R1): Δημιουργία ευφυούς συστήματος μεταφορών με τη χρήση τεχνολογιών ψηφιακού διδύμου

Στόχος του μέτρου είναι η ενίσχυση των τεχνολογικών υποδομών, η παροχή δυνατοτήτων για καλύτερη και αποτελεσματικότερη παρακολούθηση των υποδομών και η εισαγωγή έξυπνων χαρακτηριστικών σε αυτές.

Η μεταρρύθμιση αφορά την ανάπτυξη και υλοποίηση ευφυούς συστήματος μεταφορών προκειμένου να βελτιωθεί η διαχείριση της κινητικότητας στις αστικές περιοχές και στο δίκτυο ΔΕΔ-Μ της Κύπρου, μεταξύ άλλων με τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων ενδιαφερόμενων μερών. Η μεταρρύθμιση θα περιλαμβάνει την παράδοση, εγκατάσταση και σύνδεση 300 αισθητήρων με το εθνικό σημείο πρόσβασης. Ο εξοπλισμός αυτός αναμένεται να αποτελέσει τη βάση για την ψηφιοποίηση των δικτύων φυσικής κινητικότητας σε βάση δεδομένων γεωγραφικού πληροφοριακού συστήματος (GIS) και για την ενσωμάτωση των υπηρεσιών κινητικότητας.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Μεταρρύθμιση 2 (C2.2R2): Παροχή του κανονιστικού πλαισίου για την ανάπτυξη διαλειτουργικής και αποτελεσματικής υποδομής επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και αποδοτικής αγοράς επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων

Στόχος του μέτρου είναι να διευκολύνει τη δημιουργία αποδοτικής υποδομής ηλεκτροκίνησης για την επαναφόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων.

Η μεταρρύθμιση αφορά την έναρξη ισχύος της νομοθεσίας για την υποδομή επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα. Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η δημιουργία μηχανισμού για i) την υλοποίηση και την παρακολούθηση της αγοράς επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα και ii) τον συντονισμό της ανάλυσης δεδομένων που θα επιτρέπει την αποτελεσματική παρακολούθηση του δικτύου καθώς και τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με το εθνικό και το ενωσιακό δίκαιο.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Μεταρρύθμιση 3 (C2.2R3): Σταδιακή κατάργηση των πλέον ρυπογόνων οχημάτων, ιδιαίτερα σε αστικές περιοχές με υψηλά επίπεδα ρύπανσης

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι να παράσχει το κανονιστικό πλαίσιο προκειμένου να δοθεί ώθηση για στην αντικατάσταση του παλαιού και ρυπογόνου τροχαίου υλικού και να παρασχεθούν κίνητρα για τη χρήση βιώσιμων λύσεων μετακίνησης μεταξύ κατοικίας και εργασίας, και κινητικότητας.

Η μεταρρύθμιση αυτή θα δημιουργήσει το νομικό πλαίσιο που θα επιτρέψει την εφαρμογή μέτρων με στόχο τον αποκλεισμό των ρυπογόνων οχημάτων από βασικές περιοχές, όπως οι ζώνες μηδενικών εκπομπών, τα τέλη για την κυκλοφορία οχημάτων σε ορισμένες περιοχές και την υποχρεωτική χρήση ηλεκτρικών οχημάτων σε ορισμένες συγκοινωνιακές επιχειρήσεις. Η μεταρρύθμιση υποστηρίζεται από την επένδυση 3 (Προώθηση της ευρείας χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων, οχημάτων χαμηλών εκπομπών και εναλλακτικών μέσων μεταφοράς).

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση 1 (C2.2I1): Υλοποίηση μέτρων των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) και μέτρων ενίσχυσης της προσβασιμότητας

Στόχοι των μέτρων είναι η δημιουργία των απαραίτητων υποδομών για την ενίσχυση της αστικής κινητικότητας με πιο φιλικές προς το περιβάλλον επιλογές, καθώς και η βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος και της οδικής ασφάλειας στη Λεμεσό και τη Λάρνακα. Η επένδυση θα περιλαμβάνει επίσης μέτρα για την ενίσχυση της προσβασιμότητας και της ασφαλούς κυκλοφορίας των πεζών, των ποδηλατών και των ατόμων με αναπηρία σε όλα τα αστικά κέντρα.

Πιο συγκεκριμένα, η επένδυση αφορά την καθιέρωση ποδηλατοδρόμων, λεωφορειολωρίδων και του σχετικού εξοπλισμού ITS (δηλαδή έξυπνο σύστημα φωτεινού σηματοδότη με σύστημα προτεραιότητας των λεωφορείων), καθώς και τη δημιουργία εγκαταστάσεων στάθμευσης ποδηλάτων, στάσεων λεωφορείων με στέγαστρο και τη βελτίωση των συνθηκών οδικής ασφάλειας σε επιλεγμένους κόμβους. Περιλαμβάνει επίσης τη δημιουργία σταθμών στάθμευσης και επιβίβασης (park & ride) και τον σχετικό εξοπλισμό ITS, καθώς και αναβαθμίσεις του υφιστάμενου οδικού δικτύου στα αστικά κέντρα (όπως πεζόδρομοι, διαβάσεις πεζών, ποδηλατών και/ή ατόμων με αναπηρία, συστήματα προειδοποίησης για άτομα με προβλήματα όρασης, κόμβοι στάθμευσης ποδηλάτων, ράμπες πεζοδρόμων).

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Μαρτίου 2026.

Επένδυση 2 (C2.2I2): Δημιουργία υποδομής για ηλεκτροκίνηση

Οι στόχοι των μέτρων είναι η δημιουργία της αναγκαίας υποδομής για τη διευκόλυνση της μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση και η συμβολή στην εγκατάσταση σταθμών φόρτισης.

Η επένδυση αποτελείται από τρία επιμέρους μέτρα: i) την εγκατάσταση δημοσίως προσβάσιμων σταθμών ταχείας φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων· ii) σύστημα επιχορηγήσεων για την εγκατάσταση δημοσίως προσβάσιμων σταθμών φόρτισης στις εγκαταστάσεις επιχειρήσεων και τοπικών αρχών· και iii) σύστημα επιχορηγήσεων για τη φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ).

Επιμέρους μέτρο 1: εγκατάσταση δημοσίως προσβάσιμων σταθμών ταχείας φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα

Η επένδυση αφορά την εγκατάσταση 10 σταθμών ταχείας φόρτισης ως έργο επίδειξης για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Θα παρέχει πρόσβαση σε υποδομή ταχείας επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα και, συνεπώς, αναμένεται να συμβάλει στην άρση των αναστολών των καταναλωτών όσον αφορά την αυτονομία των ηλεκτρικών οχημάτων. Οι 10 σταθμοί ταχείας φόρτισης θα τοποθετηθούν σε δημοσίως προσβάσιμους χώρους, όπως σε νοσοκομεία, σε μεγάλους δημοσίως προσβάσιμους χώρους στάθμευσης ή σε εξωτερικούς χώρους κτιρίων δημόσιων υπηρεσιών (όπως υπουργείων ή δικαστηρίων).

Επιμέρους μέτρο 2: σύστημα επιχορηγήσεων για την εγκατάσταση δημοσίως προσβάσιμων σταθμών φόρτισης στις εγκαταστάσεις επιχειρήσεων και τοπικών αρχών

Το σύστημα θα προωθεί την εγκατάσταση σταθμών φόρτισης σε δημοσίως προσβάσιμες περιοχές που ανήκουν σε επιχειρήσεις ή τοπικές αρχές.

Επιμέρους μέτρο 3: σύστημα επιχορηγήσεων για τη φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων από ΑΠΕ

Το σύστημα θα παρέχει οικονομικά κίνητρα για την προώθηση της ανάπτυξης της αναγκαίας υποδομής για την ηλεκτροκίνηση, ειδικότερα μέσω της φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων από ΑΠΕ. Το σύστημα επιχορηγήσεων θα περιλαμβάνει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και εξοπλισμού φόρτισης σε κατοικίες για τη φόρτιση ηλεκτρικών ιδιωτικών οχημάτων και τη χρηματοδότηση των τοπικών/δημόσιων αρχών για την κατασκευή δημόσιων σταθμών φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα. Μεγάλο μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας για τους δημόσιους σταθμούς φόρτισης αναμένεται να παράγεται από ΑΠΕ.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επένδυση 3 (C2.2I3): Προώθηση της ευρείας χρήσης των ηλεκτρικών οχημάτων

Στόχος του μέτρου είναι η προώθηση της αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων, οχημάτων χαμηλών εκπομπών (δηλαδή αυτοκινήτων που εκπέμπουν λιγότερα από 50 g/km CO2), ηλεκτρικών ποδηλάτων και δημόσιων ή μη μηχανοκίνητων μέσων μεταφοράς (όπως λεωφορείο, ποδήλατο), παράλληλα με τη σταδιακή απομάκρυνση των παλαιότερων ρυπογόνων οχημάτων από την κυκλοφορία. Η επένδυση αναμένεται να συμπληρώσει τη μεταρρύθμιση 3 (σταδιακή κατάργηση των πλέον ρυπογόνων οχημάτων, ιδιαίτερα σε περιοχές με υψηλά επίπεδα ρύπανσης).

Η επένδυση αποτελείται από τρία επιμέρους μέτρα: i) έναρξη της μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση στον τομέα της κυβέρνησης· ii) καθεστώς στήριξης για αγορά ηλεκτρικών οχημάτων· και iii) πρόγραμμα απόσυρσης για τα πλέον ρυπογόνα οχήματα σε συνδυασμό με κίνητρα για επιλογές κινητικότητας μηδενικών/χαμηλών εκπομπών.

Επιμέρους μέτρο 1: έναρξη της μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση στον τομέα της κυβέρνησης

Η επένδυση περιλαμβάνει μέτρα που αποσκοπούν στην έναρξη της σταδιακής αντικατάστασης του κυβερνητικού στόλου συμβατικών οχημάτων με ηλεκτρικά οχήματα και στην προώθηση της μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση. Θα περιλαμβάνει την αγορά 100 ηλεκτρικών οχημάτων για τις ανάγκες της γενικής κυβέρνησης και την εγκατάσταση των αντίστοιχων σταθμών φόρτισης σε κυβερνητικές εγκαταστάσεις.

Αυτό αναμένεται να χρησιμεύσει ως έργο επίδειξης για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Επιμέρους μέτρο 2: καθεστώς στήριξης για αγορά ηλεκτρικών οχημάτων

Το σύστημα θα παρέχει κίνητρα, μέσω επιχορηγήσεων, για την αγορά και ταξινόμηση ηλεκτρικών οχημάτων και για την αγορά ηλεκτρικών ποδηλάτων. Συνδέεται άμεσα με τη μεταρρύθμιση 3, «Σταδιακή κατάργηση των πλέον ρυπογόνων οχημάτων, ιδιαίτερα σε αστικές περιοχές με υψηλά επίπεδα ρύπανσης», ως παράλληλο, υποστηρικτικό και συμπληρωματικό μέτρο.

Επιμέρους μέτρο 3: πρόγραμμα απόσυρσης για τα πλέον ρυπογόνα οχήματα σε συνδυασμό με κίνητρα για επιλογές κινητικότητας μηδενικών/χαμηλών εκπομπών.

Το σύστημα θα παρέχει κίνητρα στους οδηγούς ώστε να αντικαταστήσουν τα παλαιότερα και περισσότερο ρυπογόνα οχήματα με εναλλακτικές επιλογές κινητικότητας, όπως η αγορά οχήματος χαμηλών εκπομπών ή ηλεκτρικού ποδηλάτου και/ή δωρεάν ετήσια εισιτήρια λεωφορείων. Η απομάκρυνση των παλαιότερων οχημάτων από την κυκλοφορία αναμένεται να συμβάλει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τις μεταφορές, καθώς και στον μετριασμό των επιπτώσεών της στον αέρα, στα ύδατα, στο έδαφος και στην ηχορύπανση. Τα οχήματα που αποσύρονται θα ανακυκλώνονται από αδειοδοτημένους ανακυκλωτές. Θα δίνεται προτεραιότητα στα παλαιότερα οχήματα προς απόσυρση.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Γ.2.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Δ. ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ 2.3: Έξυπνη και βιώσιμη διαχείριση των υδάτων

Αυτή η συνιστώσα του κυπριακού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αντιμετωπίζει τις ανεπάρκειες στη διαχείριση των υδάτων. Στόχοι της συνιστώσας αυτής είναι η διασφάλιση επαρκούς και αδιάλειπτης παροχής πόσιμου νερού καλής ποιότητας, με μεγιστοποίηση των υποδομών για συστήματα συλλογής λυμάτων, επεξεργασία λυμάτων και επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων στη γεωργία· η μείωση της απώλειας νερού, της ποσότητας νερού που δεν αποφέρει έσοδα και της άντλησης υπόγειων υδάτων, η βελτίωση των αντιπλημμυρικών υποδομών, η βελτίωση της επιχειρησιακής αποδοτικότητας των υπηρεσιών που παρέχονται στους καταναλωτές μέσω τεχνολογικών εξελίξεων και η καθιέρωση διαφάνειας στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές.

Η συνιστώσα ανταποκρίνεται στην ειδική ανά χώρα σύσταση για τη διαχείριση των υδάτων (ειδική ανά χώρα σύσταση 3 του 2020 και ειδική ανά χώρα σύσταση 4 του 2019).

Κανένα μέτρο της συνιστώσας αυτής δεν αναμένεται να βλάψει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένης υπόψη της περιγραφής των μέτρων, καθώς και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01).

Δ.1.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που είναι επιλέξιμες για λήψη μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Μεταρρύθμιση 1 (C2.3R1): Μεταρρύθμιση της διαχείρισης των υδάτινων πόρων

Στόχος του μέτρου είναι ο καθορισμός δράσεων για την αντιμετώπιση διαρθρωτικών αδυναμιών στη διαχείριση των υδάτινων πόρων στην Κύπρο και για τη βελτίωση της αποδοτικότητας και της βιωσιμότητάς της.

Η μεταρρύθμιση αφορά τη σύσταση ομάδας εργασίας υψηλού επιπέδου (στο εξής: ομάδα εργασίας) υπό την αιγίδα του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, με συμμετέχοντες από το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Οικονομικών, τη Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης και όλα τα Συμβούλια Υδατοπρομήθειας και Αποχετεύσεων, καθώς και από συντονιστικούς φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης για την εκπροσώπηση όλων των ενδιαφερόμενων μερών στη διαχείριση των υδάτων σε εθνικό επίπεδο. Η ομάδα εργασίας θα λειτουργεί ως φορέας συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων αρχών διαχείρισης των υδάτων και ως φορέας συντονισμού και παρακολούθησης για την υλοποίηση των επενδύσεων και των δράσεων που θα προταθούν. Η ομάδα εργασίας θα προτείνει σχέδιο δράσης με τα αναγκαία κανονιστικά μέτρα και μέτρα προσαρμογής που πρέπει να εφαρμοστούν εντός των επόμενων 10 έως 15 ετών. Οι στόχοι του προτεινόμενου σχεδίου δράσης θα είναι i) η αύξηση της επιχειρησιακής αποδοτικότητας μέσω συγχωνεύσεων των Επαρχιακών Συμβουλίων Υδατοπρομήθειας και Αποχετεύσεων, ii) η μείωση του νερού που δεν αποφέρει έσοδα, iii) η βελτίωση της χρήσης των υδάτων και iv) η ενίσχυση της ασφάλειας και της βιώσιμης λειτουργίας των υποδομών του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων. Η ομάδα εργασίας θα συντονίζει και θα παρακολουθεί την υλοποίηση του σχεδίου δράσης και θα παρέχει την αναγκαία τεχνική βοήθεια στις αρμόδιες αρχές διαχείρισης των υδάτων για την εφαρμογή των μέτρων μεταρρύθμισης, καθώς και των επενδύσεων που περιλαμβάνονται στη συνιστώσα.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2025.

Επένδυση 1 (C2.3I1): Αντικατάσταση αγωγού μεταφοράς Χοιροκοιτίας–Αμμοχώστου

Στόχος του μέτρου είναι η ενίσχυση της ασφάλειας της υδροδότησης μέσω βελτιωμένης υποδομής μεταφοράς με αυξημένη χωρητικότητα του αγωγού μεταξύ βασικών πηγών νερού (όπως οι μονάδες επεξεργασίας νερού) και περιοχών κατανάλωσης. Η επένδυση θα συμβάλει επίσης στην ελαχιστοποίηση των απωλειών νερού και της εμφάνισης βλαβών, στη βελτίωση της ποιότητας του νερού με την ανάμειξη αφαλατωμένου και διυλισμένου νερού πριν από την άφιξή του στους τελικούς καταναλωτές, καθώς και στην επίτευξη εξοικονόμησης ενέργειας μέσω της μείωσης της άντλησης νερού.

Το μέτρο αφορά την κατασκευή αντικατάστασης του υφιστάμενου αγωγού μεταφοράς νερού. Το έργο θα περιλαμβάνει τη διενέργεια τοπογραφικών μελετών και εκτιμήσεων των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Μετά τις ανωτέρω προκαταρκτικές ενέργειες και την έκδοση των αναγκαίων αδειών, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων θα αναθέσει τις κατασκευαστικές εργασίες σε ανάδοχο ο οποίος θα επιλεγεί μέσω διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων για την εκτέλεση των εργασιών.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επένδυση 2 (C2.3I2): Μονάδες επεξεργασίας νερού: αναβάθμιση με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων

Οι στόχοι του μέτρου είναι η βελτίωση της ποιότητας των υδάτων, η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και του κόστους παραγωγής πόσιμου νερού μέσω του περιορισμού της ανάγκης αφαλάτωσης του νερού, καθώς και η μείωση των διακοπών στην παροχή και διανομή νερού.

Το μέτρο αφορά την ανακαίνιση των μονάδων επεξεργασίας νερού της Λεμεσού, του Ασπρόκρεμμου, της Τερσεφάνου, του Κόρνου και της Κανναβιού. Αυτό θα περιλαμβάνει την αντικατάσταση της υφιστάμενης υποδομής χλωρίωσης για τις εν λόγω πέντε μονάδες επεξεργασίας νερού, την εγκατάσταση μονάδων καθαρισμού με ενεργό άνθρακα για τις μονάδες επεξεργασίας νερού της Λεμεσού, του Ασπρόκρεμμου και της Τερσεφάνου, την επέκταση της χωρητικότητας της μονάδας επεξεργασίας νερού του Ασπρόκρεμμου κατά 10 000 m³/ημέρα και την αναβάθμιση του συστήματος παρακολούθησης και ελέγχου, καθώς και του συστήματος αυτοματισμού της.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση 3 (C2.3I3): Ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης και ελέγχου της διαχείρισης των υποδομών του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων

Στόχος του μέτρου είναι η βελτίωση της αποδοτικότητας της διαχείρισης των υδάτινων πόρων και η αύξηση της επιχειρησιακής ικανότητας των αρμόδιων αρχών. Το μέτρο αποσκοπεί στη μείωση του κινδύνου διατάραξης των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μέσω της προστασίας των διαφόρων συστημάτων από κυβερνοεπιθέσεις και φυσικές επιθέσεις, στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέσω της αύξησης της αποδοτικότητας, στη μείωση του νερού που δεν αποφέρει έσοδα στην άρδευση μέσω της βελτίωσης των υποδομών και της ικανότητας παρακολούθησης, καθώς και στη μείωση του κινδύνου υψηλού αντικτύπου των συμβάντων μόλυνσης και των επιπτώσεων των παρατεταμένων φαινομένων ξηρασίας μέσω της προσεκτικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων και των προβλέψεων.

Το μέτρο αφορά τη δημιουργία ολοκληρωμένης πλατφόρμας η οποία θα αποτελείται από διάφορα υποσυστήματα, καθένα από τα οποία θα αντιμετωπίζει βασικές προκλήσεις, όπως η ποιότητα των υδάτων, η διαχείριση των πλημμυρών, η διαχείριση της ζήτησης νερού και η κατανομή νερού για σκοπούς άρδευσης, η ενεργειακή απόδοση, καθώς και η κυβερνοασφάλεια και η φυσική ασφάλεια. Η υλοποίηση των μέτρων περιλαμβάνει: i) την εγκατάσταση 500 υδραυλικών αισθητήρων και αισθητήρων ποιότητας σε όλες τις λίμνες, τους ταμιευτήρες, τους ποταμούς, καθώς και στο δίκτυο πλωτών μεταφορών, μέχρι το επίπεδο των κοινοτήτων· ii) την εγκατάσταση μετρητών ενέργειας για την παρακολούθηση της κατανάλωσης ενέργειας των αντλιοστασίων που θα μεταδίδεται και αποθηκεύεται σε βάση δεδομένων· iii) πλατφόρμα λογισμικού που συνδέεται με ευφυή ανάλυση δεδομένων και μεθόδους για τη διευκόλυνση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων σε σχέση με την παραγωγή νερού από διάφορες πηγές (αφαλάτωση και επεξεργασία νερού από ταμιευτήρες), λαμβανομένων υπόψη της ασφάλειας της υδροδότησης, του κόστους της παραγωγής νερού στα διάφορα συστήματα και των προβλέψεων ξηρασίας. Επιπλέον, το μέτρο θα αντιμετωπίσει τις προκλήσεις κυβερνοασφάλειας και φυσικής ασφάλειας μέσω εργαλείων για την ενίσχυση της προστασίας των συστημάτων ΤΠΕ. Το έργο θα υλοποιηθεί με την ακόλουθη σειρά ενεργειών: λεπτομερής ανάλυση απαιτήσεων με τη βοήθεια εξειδικευμένων συμβούλων· προμήθεια και εγκατάσταση εξοπλισμού· και υλοποίηση, αξιολόγηση και θέση σε λειτουργία των υποσυστημάτων ΤΠ.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επένδυση 4 (C2.3I4): Έξυπνη διαχείριση δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης

Στόχος του μέτρου είναι η ενίσχυση της επιχειρησιακής και ενεργειακής απόδοσης μέσω της ψηφιοποίησης του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λάρνακας, του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λάρνακας και του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λεμεσού, κυρίως με την αναβάθμιση της λειτουργίας και των υπηρεσιών των οργανισμών και την ενσωμάτωση των συστημάτων ΤΠ που χρησιμοποιούνται επί του παρόντος σε ενοποιημένο σύστημα που θα λειτουργεί στο πλαίσιο υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους.

Το μέτρο περιλαμβάνει σειρά έξυπνων και ψηφιακών αναβαθμίσεων σε καθέναν από τους τρεις οργανισμούς: i) Το Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λάρνακας θα λάβει μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας του σταθμού επεξεργασίας λυμάτων της Λάρνακας μέσω λύσεων ηλιακής ενέργειας και βιοαερίου. ii) Το Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λάρνακας θα εγκαταστήσει αισθητήρες ποιότητας νερού και αισθητήρες πίεσης στα δίκτυα διανομής του και, ως εκ τούτου, αναμένεται να αντικαταστήσει τουλάχιστον το 50 % των συμβατικών του μετρητών κατανάλωσης με έξυπνους μετρητές. Επιπλέον, θα αναπτύξει εργαλείο υποστήριξης αποφάσεων με τη χρήση τεχνολογιών ψηφιακού διδύμου, καθώς και τράπεζα δεδομένων. Τα συστήματα αυτά θα αντλούν πληροφορίες από τους εγκατεστημένους αισθητήρες, τους έξυπνους μετρητές νερού και τα υφιστάμενα συστήματα, οι οποίες θα συνδυάζονται για την ακριβή εκτίμηση της ροής, της πίεσης και της ποιότητας του νερού με στόχο την έγκαιρη ανίχνευση συμβάντων. iii) Το Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας της Λεμεσού θα αντικαταστήσει τους συμβατικούς μετρητές των καταναλωτών με αυτοματοποιημένους έξυπνους μετρητές και θα εγκαταστήσει αισθητήρες πίεσης και ποιότητας για την παρακολούθηση των υποδομών και την ανάπτυξη καινοτόμων υπηρεσιών εξυπηρέτησης πελατών, όπως η έγκαιρη προειδοποίηση σε περίπτωση διαρροής. Επιπλέον, αναμένεται να σχεδιάσει εξατομικευμένο λογισμικό που να ενσωματώνει όλες τις λειτουργίες του και να υποστηρίζει τη λήψη αποφάσεων βάσει των δεδομένων.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επένδυση 5 (C2.3I5): Αντιπλημμυρικά έργα και μέτρα συλλογής υδάτων

Στόχος του μέτρου είναι ο μετριασμός των αρνητικών επιπτώσεων από περιστατικά πλημμύρας στην ανθρώπινη υγεία, στο περιβάλλον, στους χώρους πολιτισμού και στα έσοδα, μέσω της διαχείρισης του κινδύνου πλημμύρας. Ένας ειδικός στόχος που προκύπτει από τις δράσεις που πρόκειται να υλοποιηθούν είναι η μείωση της διάβρωσης από ακραίες απορροές, τόσο στις αγροτικές όσο και στις αστικές περιοχές.

Το μέτρο περιλαμβάνει σειρά αντιπλημμυρικών έργων και μέτρων συλλογής υδάτων. Οι εργασίες θα συγκεντρωθούν σε τρεις περιοχές, και συγκεκριμένα στα Λιβάδια, στην Κλαδερή και στο κέντρο της Λευκωσίας, ως εξής: i) στα Λιβάδια, ο Δήμος Λάρνακας θα αναβαθμίσει και θα εξωραΐσει τα αντιπλημμυρικά κανάλια, μέσω βελτιωτικών έργων στην κοίτη και στις όχθες του ποταμού. ii) Στην περιοχή της Κλαδερής, ο Δήμος Ύψωνα θα κατασκευάσει πλήρες δίκτυο συλλογής όμβριων υδάτων μήκους 4 600 μέτρων για την κάλυψη της περιοχής που θα καταλήγει σε 35 φρεάτια υδροσυλλογής. iii) Στη Λευκωσία, ο Δήμος Λευκωσίας έχει ήδη επιλέξει οκτώ περιοχές στις οποίες θα κατασκευαστεί πλήρες αποχετευτικό σύστημα. Οι εργασίες θα περιλαμβάνουν την ανακατασκευή οδών και πεζοδρομίων και την επέκταση του δικτύου ομβρίων υδάτων.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση 6 (C2.3I6): Ενίσχυση της ασφάλειας στην παροχή νερού για τις περιοχές Λευκωσίας και Λάρνακας

Στόχος του μέτρου είναι η αύξηση της επάρκειας νερού για τις ανάγκες των Συμβουλίων Υδατοπρομήθειας Λευκωσίας και Λάρνακας.

Το μέτρο προβλέπει την κατασκευή τριών υδατοδεξαμενών από χάλυβα με επένδυση από γυαλί (GLS) τρίτης γενιάς, χωρητικότητας 26 000 m3 συνολικά, στην περιοχή της Λευκωσίας και την κατασκευή υδατοδεξαμενής χωρητικότητας 10 000 m3 σε ειδική καθορισμένη περιοχή στα Κλαυδιά της Λάρνακας.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2025.

Επένδυση 8 (C2.3I8) Προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος από κινδύνους λόγω πετρελαιοκηλίδων

Στόχος του μέτρου είναι η προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων μέσω της αναβάθμισης της επιχειρησιακής ικανότητας του τμήματος Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών για την άμεση, επαρκή και αποτελεσματική αντιμετώπιση περιστατικών από πετρελαϊκή ρύπανση έως θαλάσσια ρύπανση.

Το μέτρο περιλαμβάνει την αγορά τριών απορρυπαντικών σκαφών με τη δυνατότητα αυτόνομων επιχειρήσεων ανάκτησης πετρελαίου, δύο εκ των οποίων θα επιχειρούν κοντά στην ακτογραμμή και το μεγαλύτερο στην ανοικτή θάλασσα, καθώς και την αγορά δύο αυτόνομων μονάδων αεροψεκασμού για τη διάλυση πετρελαιοκηλίδων.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Δ.2.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Ε. ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ 3.1: Νέο μοντέλο ανάπτυξης και διαφοροποίηση της οικονομίας

Η συνιστώσα ανταποκρίνεται στις προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπη η κυπριακή οικονομία όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα, την παραγωγικότητα και τις επενδύσεις, καθώς και την υπερβολική εξάρτηση από ορισμένους οικονομικούς τομείς, όπως ο τουρισμός.

Στόχος της συνιστώσας είναι να συμβάλει στη μετάβαση της οικονομίας σε ένα νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης (Αειφόρο Επιχειρηματικό και Εμπορικό Κέντρο της Ευρώπης) με την αντιμετώπιση των τομεακών προκλήσεων ως εξής:

Πρωτογενής τομέας: στόχος είναι η ανάπτυξη ανταγωνιστικού γεωργικού τομέα, κυρίως μέσω της γεωργικής τεχνολογίας και της στενής συνεργασίας με επιχειρήσεις, ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και ερευνητικά κέντρα με σκοπό την αριστεία.

Δευτερογενής τομέας: στόχος είναι η ανάπτυξη ανταγωνιστικής ελαφράς βιομηχανίας που θα περιλαμβάνει την εστίαση σε τομείς όπως η πράσινη τεχνολογία και η γεωργική τεχνολογία.

Αειφόρος Τουρισμός: στόχος είναι η ανάπτυξη ισχυρών αγροτουριστικών υποδομών και βιώσιμων υποδομών φιλοξενίας και η προσέλκυση τουριστών υγείας και ευεξίας μέσω ανταγωνιστικής και αξιόπιστης υγειονομικής περίθαλψης.

Κυκλική οικονομία (με έμφαση στη διαχείριση αποβλήτων): στόχος είναι να προωθηθεί η μετάβαση προς την κυκλική οικονομία μέσω της καλύτερης χρήσης των πρώτων υλών, της μείωσης των αποβλήτων, της ευαισθητοποίησης ως προς τη βιώσιμη ανάπτυξη και της μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, προκειμένου να μετριαστεί η κλιματική κρίση, να προστατευθεί η κοινωνική ευημερία και να αναπτυχθεί μια ανθεκτική οικονομία. Η συνιστώσα συμβάλλει στην υλοποίηση της ειδικής ανά χώρα σύστασης προκειμένου να «εστιαστούν οι επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση και την ψηφιακή μετάβαση» και στη «διαχείριση των αποβλήτων» (ειδική ανά χώρα σύσταση 3 του 2020) και να «εστιαστεί η οικονομική πολιτική σε σχέση με τις επενδύσεις στους τομείς των βιώσιμων μεταφορών, του περιβάλλοντος» και «ιδίως στη διαχείριση των αποβλήτων και των υδάτων» (ειδική ανά χώρα σύσταση 4 του 2019).

Κανένα μέτρο της συνιστώσας αυτής δεν αναμένεται να βλάψει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένης υπόψη της περιγραφής των μέτρων, καθώς και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01).

Ε.1.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που είναι επιλέξιμες για λήψη μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Επιμέρους συνιστώσα 3.1.1 Ανθεκτικός και ανταγωνιστικός πρωτογενής τομέας

Μεταρρύθμιση 1 (C3.1R1): Μετάβαση των γεωργικών πρακτικών από τον 20ό αιώνα στον 21ο αιώνα μέσω της επένδυσης σε ένα εθνικό κέντρο αριστείας στον τομέα της γεωργικής τεχνολογίας

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η αντιμετώπιση των προκλήσεων στον πρωτογενή τομέα, συμπεριλαμβανομένων της χαμηλής παραγωγικότητας και της έλλειψης τεχνολογικών γνώσεων, με τη δημιουργία κεντρικού μοντέλου λειτουργίας μέσω της στενής συνεργασίας μεταξύ του Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών και των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης.

Η μεταρρύθμιση αποσκοπεί στην καθιέρωση του Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών της Κύπρου ως κέντρου αριστείας της χώρας στους τομείς της γεωργίας, της ζωικής παραγωγής και της προστασίας του περιβάλλοντος και την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ του Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών και των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης για την ανάπτυξη νέων προγραμμάτων σπουδών.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2023.

Μεταρρύθμιση 2 (C3.1R2): Ηλεκτρονική πλατφόρμα για τη βελτίωση του εμπορίου και της συμμετρίας πληροφοριών στην αλυσίδα εφοδιασμού φρέσκων προϊόντων

Οι στόχοι της μεταρρύθμισης είναι η αντιμετώπιση των μακροχρόνιων αδυναμιών που παρουσιάζει η αλυσίδα εφοδιασμού φρέσκων προϊόντων, ιδίως όσον αφορά την ιχνηλασιμότητα, τις στρεβλώσεις των τιμών της αγοράς και την ασυμμετρία πληροφοριών, η οποία αποδυναμώνει τη θέση των παραγωγών στην αγορά.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται σε έναν νέο νόμο για τις αθέμιτες πρακτικές κατά τις συναλλαγές στην τοπική αγορά φρέσκων προϊόντων. Θα προσφερθεί πλατφόρμα προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες της αγοράς της Κύπρου στις οργανώσεις παραγωγών για την έναρξη της συνεργασίας τους.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Μεταρρύθμιση 3 (C3.1R3): Γενετική βελτίωση του πληθυσμού αιγοπροβάτων της Κύπρου

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η ενίσχυση της παραγωγικότητας και της βιωσιμότητας του πρωτογενούς τομέα μέσω της προώθησης της γεωργικής τεχνολογίας, της προηγμένης αναπαραγωγής και της γονιδιακής βελτίωσης των αιγοπροβάτων με σκοπό τη βελτιστοποίηση της παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων.

Η μεταρρύθμιση θα αφορά τη στήριξη των αιγοπροβατοτρόφων για την αναβάθμιση του οικείου συστήματος τήρησης αρχείων στην εκμετάλλευση και των διαδικασιών παραγωγής τους και για την ενίσχυση των οικείων προσπαθειών αξιολόγησης της ποιότητας των προϊόντων και της συμμετοχής τους στο χρηματοδοτούμενο σε εθνικό επίπεδο έργο AGRICYGEN, το οποίο θα τους παρέχει προηγμένες γνώσεις και καθοδήγηση σχετικά με τη γενετική αξία των ζώων τους. Με τον τρόπο αυτόν, οι γεωργοί θα μπορούν να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με την αναπαραγωγή των ζώων με σκοπό τη βελτίωση της παραγωγικότητας, κυρίως όσον αφορά την παραγωγή γάλακτος.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επένδυση 2 (C3.1I2): Ενίσχυση των υπαρχουσών ισοτοπικών βάσεων δεδομένων τοπικών παραδοσιακών κυπριακών τροφίμων/ποτών, με την ανάπτυξη ηλεκτρονικής πλατφόρμας blockchain, για να διασφαλιστεί η ταυτότητά τους

Στόχος του μέτρου είναι η ανάπτυξη μηχανισμού και κατάλληλης για τον επιδιωκόμενο σκοπό μεθοδολογίας επαλήθευσης για την επαλήθευση της γνησιότητας των κυπριακών προϊόντων, καθώς και των ευρωπαϊκών τροφίμων εν γένει, με τη χρήση σταθερών ισοτοπικών βάσεων δεδομένων, ώστε να αξιοποιηθούν η έρευνα και η τεχνολογία. Ειδικότερα, στο πλαίσιο του μέτρου θα αναπτυχθεί μεθοδολογία επαλήθευσης για τουλάχιστον τρεις τομείς γνησιότητας (γαλακτοκομικά προϊόντα, μέλι και αλκοολούχα ποτά) που πλήττονται σημαντικά από νοθεία και απάτη.

Η επένδυση θα αφορά τη δημιουργία δικτύου εμπειρογνωμοσύνης το οποίο θα ενημερώνει τους ενδιαφερόμενους φορείς στους τομείς των κανονιστικών ρυθμίσεων και της παραγωγής σχετικά με ζητήματα και προβλήματα γνησιότητας των τροφίμων, καθώς και σχετικά με τα υφιστάμενα σύνολα δεδομένων, τη διαθέσιμη μεθοδολογία και την ασφαλή ανταλλαγή δεδομένων και πληροφοριών. Επίσης, θα αναπτυχθεί κατάλληλη για τον επιδιωκόμενο σκοπό μεθοδολογία επαλήθευσης για τουλάχιστον τρεις τομείς γνησιότητας (γαλακτοκομικά προϊόντα, μέλι και αλκοολούχα ποτά) που πλήττονται σημαντικά από νοθεία και απάτη. Επιπλέον, θα προωθηθεί η μεταφορά γνώσεων σχετικά με τα αποτελέσματα της «IsoDataBase» στη βιομηχανία τροφίμων και στους ενδιαφερόμενους φορείς στους τομείς των κανονιστικών ρυθμίσεων, της επιβολής της νομοθεσίας, της έρευνας και των καταναλωτών και θα αναπτυχθεί ένα διαμορφώσιμο διαδικτυακό και κινητό σύστημα ενδοεπιχειρησιακού σχεδιασμού που θα μπορεί να μετατρέψει οποιαδήποτε έντυπη αλυσίδα εφοδιασμού σε ψηφιακή.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Μαρτίου 2025.

Επένδυση 3 (C3.1I3): Αναβάθμιση των δεξιοτήτων της υπάρχουσας αγροτικής κοινότητας και επαγγελματοποίηση του μελλοντικού εργατικού δυναμικού μέσω επενδύσεων στο ανθρώπινο κεφάλαιο

Στόχος του μέτρου είναι η αναβάθμιση των δεξιοτήτων της αγροτικής κοινότητας, μέσω της μεταφοράς γνώσεων και της προώθησης της καινοτομίας. Με τον τρόπο αυτόν, το μέτρο αποσκοπεί στην προώθηση ενός πιο ανταγωνιστικού γεωργικού τομέα με υψηλότερο δυναμικό, μέσω της ανάπτυξης ικανοτήτων και της μεταφοράς γνώσεων.

Η επένδυση θα αφορά τη χορήγηση δέκα υποτροφιών στον γεωργικό τομέα, ύψους 10 000 EUR η καθεμία, για τη στήριξη της ανάπτυξης του μελλοντικού εργατικού δυναμικού του τομέα. Θα υποστηρίζει επίσης τη μεταφορά γνώσεων και καινοτομίας εντός του υπάρχοντος εργατικού δυναμικού, μέσω της χρήσης του συστήματος γεωργικής γνώσης και καινοτομίας με δεσμούς με την ακαδημαϊκή κοινότητα, γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ της πρακτικής εφαρμογής, αφενός, και της γνώσης, της επιστήμης, της πείρας και της έρευνας, αφετέρου.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022.

Επιμέρους συνιστώσα 3.1.2 Καινοτόμος και ανταγωνιστικός δευτερογενής τομέας

Επένδυση 5 (C3.1I5): Δημιουργία Εθνικής Εμπορικής Ταυτότητας και προώθηση του παραδοσιακού προϊόντος «χαλούμι»

Στόχος του μέτρου είναι η καθιέρωση εμπορικής ονομασίας για τα κυπριακά προϊόντα με σκοπό την προώθηση των εξαγωγών τους.

Η επένδυση θα αφορά την ανάπτυξη σχεδίων δράσης με βάση δύο μελέτες: α) μία για τη δημιουργία Εθνικής Εμπορικής Ταυτότητας «Made in Cyprus» (επωνυμία) με έμφαση στην ποιότητα και τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά των κυπριακών προϊόντων και υπηρεσιών σε συνδυασμό με στοιχεία της παράδοσης και της ιστορίας του νησιού, και β) μελέτη για την εφαρμογή στρατηγικής για το χαλούμι προκειμένου να αυξηθεί η ιδιαιτερότητά του ως αυθεντικού κυπριακού προϊόντος και να σχεδιαστεί καμπάνια προώθησης και ευαισθητοποίησης.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Μαρτίου 2022.

Επένδυση 6 (C3.1I6): Σύστημα για τον εκσυγχρονισμό και την ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της μεταποίησης και του εμπορίου γεωργικών προϊόντων

Στόχος του μέτρου είναι η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του γεωργικού τομέα, η προώθηση της διαφοροποίησης της οικονομικής δραστηριότητας και, εν τέλει, η επιτάχυνση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης. Το μέτρο αποσκοπεί στην παροχή κινήτρων για επενδύσεις σε νέες επιχειρήσεις ή στην τεχνολογική πρόοδο των υφιστάμενων επιχειρήσεων, έτσι ώστε να μπορέσουν να φέρουν στην αγορά βελτιωμένα προϊόντα, να αυξήσουν την παραγωγικότητα και να ενισχύσουν τις προοπτικές ανάπτυξής τους, να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας σε τοπικό επίπεδο και να παράσχουν τη βάση για τη βιώσιμη ανάπτυξη του συνόλου της οικονομίας.

Η επένδυση θα αφορά την εφαρμογή συστήματος επιχορηγήσεων στο πλαίσιο του οποίου θα χορηγηθούν ενισχύσεις σε υφιστάμενες και νεοσύστατες επιχειρήσεις, ιδίως ΜΜΕ, οι οποίες δραστηριοποιούνται στους τομείς της μεταποίησης, της εμπορίας και της ανάπτυξης γεωργικών προϊόντων που καλύπτονται από το παράρτημα Ι της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την εξαίρεση του οίνου, του ξυδιού από κρασί και των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια. Το σύστημα θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις να χρηματοδοτούν επενδύσεις σε ενσώματα ή άυλα στοιχεία ενεργητικού για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση των παραγωγικών τους εγκαταστάσεων, την επέκταση και την αύξηση της παραγωγικής τους ικανότητας, την εισαγωγή νέων τεχνολογιών και διαδικασιών και την ανάπτυξη νέων ή υψηλότερης ποιότητας γεωργικών προϊόντων. Η χρηματοδότηση θα βοηθήσει επίσης τις επιχειρήσεις να βελτιώσουν τις ψηφιακές τους ικανότητες έτσι ώστε να μπορέσουν να βελτιώσουν τις διαδικασίες τους.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Μαρτίου 2026.

Επένδυση 7 (C3.1I7): Καθεστώς για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και/ή της ενεργειακής απόδοσης μεγάλων επιχειρήσεων στην Κύπρο

Στόχος του μέτρου είναι να βοηθήσει τις μεγάλες επιχειρήσεις με κεφαλαιουχικές δαπάνες στις οικείες προσπάθειες εκσυγχρονισμού οι οποίες αναμένεται να επιτρέψουν στις εν λόγω επιχειρήσεις να αναπτυχθούν, να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους, να δημιουργήσουν θέσεις απασχόλησης και, ως εκ τούτου, να συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, μεταξύ άλλων μέσω βελτιώσεων της ενεργειακής απόδοσης.

Η επένδυση θα αφορά την εφαρμογή συστήματος επιχορηγήσεων ύψους έως 7 000 000 EUR για την ανάπτυξη και την προώθηση υφιστάμενων και νέων μεγάλων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται κατά κύριο λόγο στον μεταποιητικό τομέα. Το σύστημα επιχορηγήσεων θα παρέχει κίνητρα στις επιχειρήσεις για τη διατήρηση των οικείων δραστηριοτήτων και θέσεων απασχόλησης, καθώς και για την πραγματοποίηση επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης.

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το μέτρο συμμορφώνεται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01), τα κριτήρια επιλεξιμότητας που περιέχονται στους όρους αναφοράς των επικείμενων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για έργα αποκλείουν τον ακόλουθο κατάλογο δραστηριοτήτων 5 : i) δραστηριότητες που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της μεταγενέστερης χρήσης· ii) δραστηριότητες στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ (ΣΕΔΕ) για την επίτευξη των προβλεπόμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που δεν είναι χαμηλότερες από τους σχετικούς δείκτες αναφοράς· iii) δραστηριότητες που σχετίζονται με χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων, αποτεφρωτήρες και μονάδες μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας· και iv) δραστηριότητες στις οποίες η μακροπρόθεσμη διάθεση αποβλήτων μπορεί να βλάψει το περιβάλλον. Βάσει των όρων αναφοράς απαιτείται επιπλέον να επιλέγονται μόνο οι δραστηριότητες που συμμορφώνονται με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επιμέρους συνιστώσα 3.1.3 Αειφόρος, υψηλής πρόσθετης αξίας τουριστικός τομέας

Επένδυση 8 (C3.1I8): Ενίσχυση της προστιθέμενης αξίας του τομέα του τουρισμού με έμφαση στην ύπαιθρο, καθώς και στις ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές

Στόχος της επένδυσης είναι ο εμπλουτισμός του τουριστικού προϊόντος, η προσέλκυση νέων αγορών, με παράλληλη μείωση της εποχικότητας και βελτίωση του δομημένου περιβάλλοντος στην ύπαιθρο, καθώς και στις ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές.

Η επένδυση θα αφορά την παροχή στήριξης σε τρεις κατηγορίες επιχειρήσεων: 1) σε ΜΜΕ στον κλάδο των καταλυμάτων, όπως ξενοδοχεία, στην ύπαιθρο, καθώς και στις ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές για έργα ανακαίνισης, 2) σε εστιατόρια/ταβέρνες ή επιχειρήσεις πώλησης παραδοσιακών τροφίμων που μπορούν να ενταχθούν στο Σύμφωνο «Taste of Cyprus», για έργα ανακαίνισης, και 3) σε ΜΜΕ στον τομέα των καταλυμάτων, όπως ξενοδοχεία, για προσθήκη ιατρικών εγκαταστάσεων και εγκαταστάσεων υποβοηθούμενης διαβίωσης.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επένδυση 9 (C3.1I9): Προώθηση κυκλικής οικονομίας σε ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις

Οι στόχοι της επένδυσης είναι να διευκολυνθεί η μετάβαση του επιχειρηματικού μοντέλου των ξενοδοχείων στην κυκλική οικονομία ή η ανάπτυξη κυκλικών προϊόντων ή υπηρεσιών.

Η επένδυση περιλαμβάνει διάγνωση, συστάσεις, κατάρτιση και καθοδήγηση, καθώς και παρακολούθηση της εφαρμογής των συστάσεων που οδηγούν σε πιστοποίηση.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Μαρτίου 2026.

Επένδυση 10 (C3.1I10): Εμπλουτισμός του τουριστικού προϊόντος σε αγροτικές, ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές 

Στόχος της επένδυσης είναι η στήριξη της οικονομίας στις αγροτικές, ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές, με την ανάπτυξη της προσφοράς δραστηριοτήτων στους επισκέπτες, όπως εργαστήρια, ζωντανές εκδηλώσεις και παραδοσιακά αναμνηστικά. Αποσκοπεί στην ενίσχυση της διαφοροποίησης του τουριστικού τομέα, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη μείωση της μετανάστευσης.

Η επένδυση περιλαμβάνει i) την ολοκλήρωση της Διαδρομής Αφροδίτη μήκους 2 χλμ, η οποία θα συνδέει ιστορικά, θρησκευτικά και περιβαλλοντικά σημεία της περιοχής [όπως περιηγήσεις στη φύση (nature trails)] και συμπληρώνει τη δημιουργία του έργου της «Αυθεντικής Διαδρομής Εμπειριών», και ii) την παροχή στήριξης σε επιχειρήσεις και τοπικά συμβούλια κοινοτήτων για την περιορισμένης κλίμακας αποκατάσταση ιδιωτικών και δημόσιων κτιρίων και κυρίως την αναπροσαρμογή της χρήσης τους με σκοπό τη φιλοξενία πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων των τομέων της δημιουργίας και της μεταποίησης, όπως καλλιτέχνες, βιοτεχνίες και παραδοσιακά προϊόντα.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επιμέρους συνιστώσα 3.1.4 Κυκλική οικονομία

Μεταρρύθμιση 4 (C3.1R4): Ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας στη βιομηχανία

Στόχος του μέτρου είναι η ενίσχυση του μοντέλου κυκλικής οικονομίας στη χώρα μέσω της εφαρμογής συγκεκριμένου σχεδίου δράσης. Το σχέδιο δράσης θα περιλαμβάνει επιχορηγήσεων για την ενίσχυση των επιχειρηματικών επενδύσεων στην κυκλική οικονομία, καθώς και δράσεις όπως i) η ευαισθητοποίηση των καταναλωτών και της επιχειρηματικής κοινότητας σχετικά με τα οφέλη των κυκλικών προϊόντων για το περιβάλλον και σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τις επιχειρηματικές ευκαιρίες που προσφέρει η κυκλική οικονομία, ii) η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σχετικά με την επιχειρηματική διάγνωση, την επιχειρηματική καθοδήγηση, την κατάρτιση των εργαζομένων και την εκπόνηση χάρτη πορείας για τη μετάβαση στην κυκλικότητα, και iii) η κοινή χρήση πλατφόρμας αγοράς για την κυκλική οικονομία με σκοπό τη σύνδεση προσφοράς και ζήτησης υλικών, απομετάλλων και αποβλήτων.

Το σύστημα επιχορηγήσεων θα είναι ανοικτό σε ΜΜΕ που επιθυμούν να μεταβούν σε κυκλικό μοντέλο λειτουργίας. Οι επιχορηγήσεις μπορούν να φθάσουν τα 317 500 EUR για κάθε δικαιούχο, καλύπτοντας έως και το 60 % του επενδυτικού κόστους κάθε ΜΜΕ.

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το μέτρο συμμορφώνεται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01), από τα κριτήρια επιλεξιμότητας που περιέχονται στους όρους αναφοράς των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για έργα εξαιρείται ο ακόλουθος κατάλογος δραστηριοτήτων 6 : i) δραστηριότητες που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της μεταγενέστερης χρήσης· ii) δραστηριότητες στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ (ΣΕΔΕ) για την επίτευξη των προβλεπόμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που δεν είναι χαμηλότερες από τους σχετικούς δείκτες αναφοράς· iii) δραστηριότητες που σχετίζονται με χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων, αποτεφρωτήρες και μονάδες μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας· και iv) δραστηριότητες στις οποίες η μακροπρόθεσμη διάθεση αποβλήτων μπορεί να βλάψει το περιβάλλον. Βάσει των όρων αναφοράς απαιτείται επιπλέον να επιλέγονται μόνο οι δραστηριότητες που συμμορφώνονται με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Μεταρρύθμιση 5 (C3.1R5): Ίδρυση Συντονιστικού Φορέα μεταξύ κεντρικής κυβέρνησης και τοπικής αυτοδιοίκησης

Στόχος του μέτρου είναι η αναβάθμιση της διαχείρισης των αποβλήτων με στόχο την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων και τη χωριστή συλλογή, ώστε να καταστεί δυνατή η συμμόρφωση με τις οδηγίες της ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων, καθώς και η προώθηση της κυκλικής οικονομίας. Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης θα δημιουργηθεί μηχανισμός στήριξης των τοπικών αρχών, τόσο σε τεχνικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο, που θα τις βοηθά να έρχονται σε επαφή με την κεντρική κυβέρνηση, να δημιουργούν εμπειρογνωσία και να αξιοποιούν τις ευκαιρίες χρηματοδότησης στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων.

Η μεταρρύθμιση αφορά την ίδρυση Συντονιστικού Φορέα μεταξύ κεντρικής κυβέρνησης και τοπικής αυτοδιοίκησης, ο οποίος θα προωθεί δραστηριότητες στο πλαίσιο της ιεραρχίας διαχείρισης αποβλήτων και του σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων και θα στηρίζει τις τοπικές αρχές στο πλαίσιο αυτό. Ο εν λόγω φορέας θα συμμετέχει επίσης σε ερευνητικά προγράμματα, θα υποστηρίζει πιλοτικά προγράμματα και θα διεξάγει εκστρατείες εκπαίδευσης και ενημέρωσης με στόχο την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων και τον διαχωρισμό των αποβλήτων, ενώ θα τηρεί επίσης τη βάση δεδομένων προγραμμάτων και έργων στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2025.

Επένδυση 12 (C3.1I12): Διαχείριση αποβλήτων προς την κυκλική οικονομία

Στόχος του μέτρου είναι να συμβάλει αποτελεσματικά στην κλιμάκωση των προσπαθειών για την ανακύκλωση των ξηρών ανακυκλώσιμων. Στόχος της επένδυσης είναι να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης, να αυξήσει την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων ως τον σημαντικότερο τρόπο για τη βελτίωση της αποδοτικής χρήσης των πόρων και να μειώσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των αποβλήτων.

Η επένδυση συνίσταται στην ανάπτυξη, κατασκευή, εγκατάσταση και λειτουργία 50 πράσινων περιπτέρων για ξηρά ανακυκλώσιμα, ώστε να μπορέσουν οι δήμοι σε απομακρυσμένες περιοχές να βελτιώσουν τα οικεία συστήματα διαχείρισης αποβλήτων.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Ε.2.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Ε.3.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που συνδέονται με τη λήψη δανείου

Επένδυση 1 (C3.1I1): Κατασκευή συλλογικής υποδομής θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας (λιμενικές και χερσαίες εγκαταστάσεις) στην παράκτια περιοχή Πεντάκωμο

Στόχος του μέτρου είναι να καλύψει το κενό που δημιούργησε η έλλειψη κατάλληλων λιμενικών και χερσαίων υποδομών για τις καθημερινές ανάγκες της δραστηριότητας αυτής, με την κάλυψη τόσο των υφιστάμενων όσο και των μελλοντικών αναγκών ποσοστού άνω του 70 % των μονάδων θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας που λειτουργούν στην Κύπρο, με στόχο την ομαλή λειτουργία του εν λόγω τομέα. Το μέτρο αποσκοπεί στη διατήρηση της βιωσιμότητας της υδατοκαλλιέργειας, στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς της και στην περαιτέρω βιώσιμη ανάπτυξη και επέκτασή της στο μέλλον, με την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, της ανταγωνιστικότητας και της συμβολής του πρωτογενούς τομέα στη βιώσιμη ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας.

Η επένδυση θα αφορά την κατασκευή συλλογικής υποδομής για τη θαλάσσια υδατοκαλλιέργεια στην περιοχή Πεντάκωμο, η οποία θα είναι ειδικά σχεδιασμένη για να καλύπτει τις ανάγκες των δραστηριοτήτων θαλάσσιας υπεράκτιας υδατοκαλλιέργειας (ασφαλής πρόσδεση σκαφών εξυπηρέτησης, χώροι συντήρησης εξοπλισμού, χώροι αποθήκευσης, χώροι φόρτωσης και εκφόρτωσης και σταθμός τροφοδοσίας καυσίμων). Θα καλύπτει την κατασκευή μικρού λιμένα με τις απαιτούμενες κατάλληλες χερσαίες εγκαταστάσεις που θα έχουν την ικανότητα να εξυπηρετούν τουλάχιστον το 70 % των μονάδων θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας που λειτουργούν στην Κύπρο.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Μαρτίου 2026.

Επένδυση 11 (C3.1I11): Βελτίωση και επέκταση του παγκύπριου Δικτύου Πράσινων Σημείων και δημιουργία δικτύου σημείων συλλογής και ανακύκλωσης

Οι στόχοι του μέτρου είναι η βελτίωση της διαχείρισης στερεών αποβλήτων, η προστασία του περιβάλλοντος και η δημόσια υγεία. Το μέτρο αποσκοπεί στον μετριασμό της ανεξέλεγκτης και παράνομης απόρριψης αποβλήτων σε δημόσιους χώρους, στην αύξηση του ποσοστού ανάκτησης και ανακύκλωσης υλικών, καθώς και στην ευαισθητοποίηση των χρηστών σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κυκλική οικονομία.

Η επένδυση προβλέπει την κατασκευή δεκατεσσάρων Πράσινων Σημείων που θα καλύπτουν έκταση τουλάχιστον 50 500 m² για την εξυπηρέτηση των πολιτών και των τοπικών αρχών που θα μπορούν να εναποθέτουν εκεί συγκεκριμένα ρεύματα οικιακών και αστικών αποβλήτων. Εκτός από τη δημιουργία νέων Πράσινων Σημείων, στο πλαίσιο της επένδυσης προβλέπεται η κατασκευή δικτύου γωνιών ανακύκλωσης και δικτύου σημείων συλλογής στα οποία θα μπορούν να έχουν πρόσβαση οι πολίτες αγροτικών κοινοτήτων για τη διάθεση των αποβλήτων τους.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Ε.4.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση του δανείου

Αύξων αριθμός	Σχετικό μέτρο (μεταρρύθμιση ή επένδυση)	Ορόσημο/στόχος	Ονομασία	Ποιοτικοί δείκτες (για τα ορόσημα)	Ποσοτικοί δείκτες (για τους στόχους)			Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης		Περιγραφή κάθε ορόσημου και στόχου
					Μονάδα μέτρησης	Τιμή βάσης	Στόχος	Τρίμηνο	Έτος
91	C3.1I1 Κατασκευή μονάδας θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας.	Ορόσημο	Κατασκευή της συλλογικής μονάδας θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας	Υπογραφή σύμβασης	-	-	-	Q1	2023	Υπογραφή της σύμβασης για την κατασκευή συλλογικής υποδομής θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας (λιμενικές και χερσαίες εγκαταστάσεις) ειδικά σχεδιασμένης για δραστηριότητες υδατοκαλλιέργειας.
92	C3.1I1 Κατασκευή μονάδας θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας.	Ορόσημο	Επιχειρησιακή συλλογική υποδομή θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας	Πιστοποιητικό που να βεβαιώνει την παράδοση και τη λειτουργία της υποδομής που έχει αναπτυχθεί	-	-	-	Q1	2026	Παράδοση πλήρως λειτουργικής / επιχειρησιακής συλλογικής υποδομής θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας (λιμενικές και χερσαίες εγκαταστάσεις) που θα είναι ειδικά σχεδιασμένη για δραστηριότητες υδατοκαλλιέργειας και θα καλύπτει τις ανάγκες ποσοστού τουλάχιστον 70 % των μονάδων θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας που λειτουργούν στην Κύπρο.
116α	C3.1I1 Βελτίωση και επέκταση του παγκύπριου Δικτύου Πράσινων Σημείων και δημιουργία δικτύου σημείων συλλογής και ανακύκλωσης	Στόχος	Ολοκλήρωση της κατασκευής, επέκταση και έναρξη λειτουργίας τεσσάρων Πράσινων Σημείων	-	Αριθμός	0	4	Q3	2024	Ολοκλήρωση της κατασκευής, επέκταση και έναρξη λειτουργίας τεσσάρων Πράσινων Σημείων σύμφωνα με το εθνικό στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης Εθνικού Δικτύου Πράσινων Σημείων.
116β	C3.1I1 Βελτίωση και επέκταση του παγκύπριου Δικτύου Πράσινων Σημείων και δημιουργία δικτύου σημείων συλλογής και ανακύκλωσης	Ορόσημο	Ολοκλήρωση της κατασκευής και έναρξη λειτουργίας δικτύου σημείων συλλογής και ανακύκλωσης		-	-	-	Q2	2026	Ολοκλήρωση της κατασκευής και έναρξη λειτουργίας δικτύου σημείων συλλογής και ανακύκλωσης σύμφωνα με το εθνικό στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης Εθνικού Δικτύου Πράσινων Σημείων και το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την Ανάπτυξη των Ορεινών Κοινοτήτων, αντίστοιχα
117	C3.1I1 Βελτίωση και επέκταση του παγκύπριου Δικτύου Πράσινων Σημείων και δημιουργία δικτύου σημείων συλλογής και ανακύκλωσης	Στόχος	Ολοκλήρωση κατασκευής, επέκταση και λειτουργία 14 Πράσινων Σημείων	-	Αριθμός	4	14	Q2	2026	Ολοκλήρωση της κατασκευής, επέκταση και έναρξη λειτουργίας δεκατεσσάρων Πράσινων Σημείων σύμφωνα με το εθνικό στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης Εθνικού Δικτύου Πράσινων Σημείων

ΣΤ. ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ 3.2: Ενισχυμένη έρευνα και καινοτομία

Η συνιστώσα του κυπριακού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της Κύπρου όσον αφορά το οικοσύστημα έρευνας και ανάπτυξης, του οποίου η συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη είναι σχετικά περιορισμένη. Αυτό οφείλεται κυρίως στο χαμηλό ποσοστό των αποφοίτων των τομέων φυσικών επιστημών, τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών (STEM), στην περιορισμένη αλληλεπίδραση του δημόσιου συστήματος έρευνας με τον τομέα των επιχειρήσεων και στην περιορισμένη πρόσβαση και διαθεσιμότητα χρηματοδότησης δραστηριοτήτων υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου.

Οι στόχοι της συνιστώσας είναι η ενίσχυση της διασύνδεσης μεταξύ ερευνητικών οργανισμών και επιχειρήσεων, η εμπορική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας, η ενίσχυση της έντασης των δραστηριοτήτων και των επενδύσεων έρευνας και ανάπτυξης (στο εξής: Ε&Α) από δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς, καθώς και η παροχή σε ολόκληρο το οικοσύστημα της δυνατότητας πρόσβασης στο σύνολο της δημόσια χρηματοδοτούμενης υποδομής έρευνας. Επιπλέον, σκοπός της συνιστώσας είναι η ενίσχυση της χρηματοδοτικής στήριξης των νεοφυών επιχειρήσεων, των επεκτεινόμενων επιχειρήσεων, των ΜΜΕ, της διεθνοποίησης του τοπικού οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας στο εξής: Ε&Κ), η ανάπτυξη τοπικών ταλέντων και η προσέλκυση ταλέντων από το εξωτερικό ώστε να εργαστούν στον τομέα Ε&Κ, με έμφαση σε συγκεκριμένους θεματικούς τομείς.

Η συνιστώσα υλοποιεί τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις για αύξηση της εστίασης στην οικονομική πολιτική έρευνας και καινοτομίας που σχετίζεται με τις επενδύσεις (ειδικές ανά χώρα συστάσεις 3 του 2020 και 4 του 2019).

Κανένα μέτρο της συνιστώσας αυτής δεν αναμένεται να βλάψει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένης υπόψη της περιγραφής των μέτρων, καθώς και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01).

ΣΤ.1.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που είναι επιλέξιμες για λήψη μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Μεταρρύθμιση 1 (C3.2R1): Ολοκληρωμένη εθνική πολιτική έρευνας και καινοτομίας που υποστηρίζεται από εργαλεία πολιτικής βάσει δεδομένων για την υποστήριξη του οικοσυστήματος Ε&Κ και για την ενίσχυση της διασύνδεσης μεταξύ των φορέων χάραξης και υλοποίησης της πολιτικής

Ο στόχος του μέτρου είναι η προαγωγή του αποτελεσματικού συντονισμού του συστήματος διακυβέρνησης Ε&Κ, η προώθηση της ευαισθητοποίησης και η ανάπτυξη κουλτούρας καινοτομίας, η κινητοποίηση των ενδιαφερόμενων μερών και η ανάπτυξη και ενίσχυση των θεμελιωδών δομικών στοιχείων του εθνικού συστήματος Ε&Κ (τριών επιπέδων: χάραξη πολιτικής, στρατηγική και υλοποίηση, ενδιαφερόμενα μέρη και χρήστες/πολίτες).

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στην υλοποίηση του σχεδίου δράσης για την εθνική στρατηγική για την έρευνα και την καινοτομία. Η εν λόγω μεταρρύθμιση θα λάβει χώρα μετά την έγκριση του σχεδίου δράσης, σε συνδυασμό με την έγκριση μιας εθνικής στρατηγικής για την Ε&Κ και της αναθεωρημένης Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης για την Κύπρο. Επίσης, συνίσταται στη δημιουργία ενός μηχανισμού παρακολούθησης και στήριξης των επτά κέντρων αριστείας με γνώμονα τον αντίκτυπο και στην ανάπτυξη ενός ψηφιακού εργαλείου για τη δυναμική χαρτογράφηση του οικοσυστήματος Ε&Κ (ενδιαφερόμενα μέρη, μέτρα και εργαλεία πολιτικής, επιδόσεις Ε&Κ, μητρώο καινοτόμων επιχειρήσεων και ανάλυση τομέα).

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Αυγούστου 2026.

Μεταρρύθμιση 2 (C3.2R2): Κίνητρα για ενθάρρυνση και προσέλκυση επενδύσεων και ανθρώπινου δυναμικού στους τομείς της έρευνας και καινοτομίας

Στόχος του μέτρου είναι η προσέλκυση επενδύσεων σε καινοτόμες επιχειρήσεις καθώς και επιχειρηματικά και επιστημονικά ταλέντα από το εξωτερικό.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στην επέκταση της εφαρμογής του φορολογικού καθεστώτος για τις επενδύσεις σε καινοτόμες επιχειρήσεις στις νομικές οντότητες (από τα φυσικά πρόσωπα, επί του παρόντος). Οι επιλέξιμες επενδύσεις έως 150 000 EUR ανά επενδυτή, βάσει αυτού του κινήτρου, περιλαμβάνουν ίδια κεφάλαια, δάνεια, εγγυήσεις και πρακτόρευση επιχειρηματικών απαιτήσεων. Επιπλέον, συνίσταται στην επανεξέταση, προώθηση και, ανάλογα με την περίπτωση, τροποποίηση των υφιστάμενων καθεστώτων παροχής κινήτρων που αποσκοπούν στην προσέλκυση ταλέντων από τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του καθεστώτος Επιστημονικής Θεώρησης για τους ερευνητές και τις οικογένειές τους και του καθεστώτος Start-up VISA για τους ιδρυτές καινοτόμων επιχειρήσεων και τις οικογένειές τους.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2022.

Μεταρρύθμιση 3 (C3.2R3): Θέσπιση πολιτικών και κινήτρων για διευκόλυνση και προώθηση της πρόσβασης σε δημόσια χρηματοδοτούμενες ερευνητικές υποδομές και εργαστήρια

Στόχος του μέτρου είναι η βελτιστοποίηση της αξιοποίησης των δημόσια χρηματοδοτούμενων ερευνητικών υποδομών και εργαστηρίων από την επιχειρηματική κοινότητα.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται i) στην ανάπτυξη και λειτουργία ενός δυναμικού ψηφιακού εργαλείου προσβάσιμου σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη του οικοσυστήματος Ε&Κ, το οποίο θα διασφαλίζει την διακίνηση των πληροφοριών, εργαλεία και υπηρεσίες για τη διευκόλυνση μιας ρύθμισης σύμπραξης συνεργασίας μεταξύ διαφόρων οργανισμών και ομάδων Ε&Κ (δημόσιων και ιδιωτικών) όσον αφορά τις δημόσια χρηματοδοτούμενες ερευνητικές υποδομές και εργαστήρια· ii) στη θέσπιση μέτρων και κινήτρων (όπως η συμπερίληψη στη συμφωνία επιχορήγησης του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας ρήτρας για τη διασφάλιση της πρόσβασης στις χρηματοδοτούμενες υποδομές) με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας των ερευνητικών οργανισμών με επιχειρήσεις και τεχνοβλαστούς.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Επένδυση 1 (C3.2I1): Δημιουργία και λειτουργία κεντρικού γραφείου μεταφοράς γνώσης

Στόχος του μέτρου είναι η βελτίωση της μεταφοράς τεχνολογίας στην Κύπρο, μέσω της βελτίωσης της συνεργασίας ακαδημαϊκής κοινότητας-επιχειρήσεων και της εμπορικής αξιοποίησης της έρευνας.

Η επένδυση συνίσταται στη δημιουργία και λειτουργία ενός γραφείου μεταφοράς γνώσης (ΓΜΓ) από το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, με σκοπό την παροχή μιας οικονομικά αποδοτικής λύσης για τη στήριξη της μεταφοράς τεχνολογίας, με βάση τις αρχές της απόκτησης κρίσιμης μάζας αποτελεσμάτων έρευνας και των οικονομιών κλίμακας. Το ΓΜΓ θα παρέχει υπηρεσίες μεταφοράς γνώσης, διευκολύνοντας την εμπορική αξιοποίηση της έρευνας, στα πανεπιστήμια, σε άλλα ερευνητικά κέντρα και στις επιχειρήσεις. Ενδεικτικός κατάλογος υπηρεσιών: α) αξιολόγηση των προοπτικών εμπορικής αξιοποίησης, β) συμβουλές σχετικά με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, γ) κατατεθειμένες αιτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και περιπτώσεις διατήρησης δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, δ) ανάπτυξη στρατηγικής εμπορικής αξιοποίησης, ε) εμπορική προώθηση τεχνολογίας, στ) στήριξη της σύστασης τεχνοβλαστών και ζ) παροχή χρηματοδότησης για τη στήριξη της μεταγραφικής έρευνας.

Το ΓΜΓ θα καταστεί αυτοχρηματοδοτούμενο από την 1 Ιανουαρίου 2026, καθώς θα δεσμεύει το 20 % των εσόδων από τις συμφωνίες που διαχειρίζεται για να καλύπτει λειτουργικές δαπάνες, οι οποίες θα προσδιορίζονται στις συμβατικές ρυθμίσεις μεταξύ του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας και του δικαιούχου.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση 2 (C3.2I2): Προγράμματα και καθεστώτα χρηματοδότησης της καινοτομίας για την ενίσχυση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας των νεοφυών επιχειρήσεων, των καινοτόμων επιχειρήσεων και των ΜΜΕ

Ο στόχος του μέτρου είναι η παροχή στήριξης με επιχορήγηση μέσω προγραμμάτων καινοτομίας (όπως τα Fast-Track Innovation, Pre-Seed, Seed, Innovate) ως μέσου βελτίωσης της πρόσβασης σε χρηματοδότηση για καινοτόμες ΜΜΕ και νεοφυείς επιχειρήσεις.

Η επένδυση συνίσταται στην παροχή στήριξης με επιχορήγηση μέσω προγραμμάτων καινοτομίας (για παράδειγμα, Fast-Track Innovation, Pre-Seed, Seed, Innovate) σε επιχειρήσεις προκειμένου να αναπτύξουν καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες με διεθνή προσανατολισμό από τη σύλληψη μέχρι τη διάθεση στην αγορά. Τα προγράμματα χρηματοδότησης i) θα προωθούν τη συνεργασία των επιχειρήσεων με τους ερευνητικούς οργανισμούς· ii) θα διευκολύνουν την εμπορική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας υπό την έννοια ότι θα εστιάζουν στην παραγωγή συναφέστερων προς τις ανάγκες της αγοράς εκροών και αποτελεσμάτων, συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στην επίτευξη πιο βραχυπρόθεσμων οικονομικών αποτελεσμάτων· iii) θα οδηγήσουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας· iv) θα προωθούν τη διαμόρφωση συνεργατικών επιχειρηματικών σχηματισμών και v) θα στοχεύουν στην επιτάχυνση της μετάβασης σε μια πράσινη οικονομία και προς μια ψηφιακή εποχή αποδοτικότητας και παραγωγικότητας. Στο πλαίσιο των εν λόγω προγραμμάτων απαιτείται από τις επιχειρήσεις να αντλούν ιδιωτικά/ίδια κεφάλαια σε συνδυασμό με δημόσια χρηματοδότηση (παρεχόμενη από το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας), συμβάλλοντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, στη συνολική αύξηση της επένδυσης στην Ε&Α.

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το μέτρο συμμορφώνεται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01), από τα κριτήρια επιλεξιμότητας που περιέχονται στους όρους αναφοράς των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για έργα εξαιρείται ο ακόλουθος κατάλογος δραστηριοτήτων 7 : i) δραστηριότητες που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της μεταγενέστερης χρήσης· ii) δραστηριότητες στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ για την επίτευξη των προβλεπόμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που δεν είναι χαμηλότερες από τους σχετικούς δείκτες αναφοράς· iii) δραστηριότητες που σχετίζονται με χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων, αποτεφρωτήρες και μονάδες μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας· και iv) δραστηριότητες στις οποίες η μακροπρόθεσμη διάθεση αποβλήτων μπορεί να βλάψει το περιβάλλον. Βάσει των όρων αναφοράς απαιτείται επιπλέον να επιλέγονται μόνο οι δραστηριότητες που συμμορφώνονται με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επένδυση 3 (C3.2I3): Πρόγραμμα χρηματοδότησης Ε&Κ για την πράσινη μετάβαση

Στόχος του μέτρου είναι η παροχή στήριξης με επιχορήγηση μέσω θεματικών προγραμμάτων Ε&Κ σχετικά υψηλών επιπέδων τεχνολογικής ετοιμότητας που εστιάζουν στην πράσινη μετάβαση.

Η επένδυση συνίσταται στη στήριξη με επιχορήγηση έργων στα οποία γίνεται χρήση νέων τεχνολογιών με σκοπό την παροχή οικονομικά αποδοτικών λύσεων για την πράσινη μετάβαση, με αποτέλεσμα την αναβάθμιση της ερευνητικής ικανότητας της χώρας. Τα υποστηριζόμενα έργα εστιάζονται στην ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, την ενεργειακή απόδοση και τις βιώσιμες μεταφορές, συνεπάγονται συνεργασία με κέντρα αριστείας Ε&Κ και/ή άλλα ενδιαφερόμενα μέρη και διευκολύνουν την εμπορική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας.

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το μέτρο συμμορφώνεται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01), τα κριτήρια επιλεξιμότητας που περιέχονται στους όρους αναφοράς των επικείμενων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για έργα αποκλείουν τον ακόλουθο κατάλογο δραστηριοτήτων 8 : i) δραστηριότητες που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της μεταγενέστερης χρήσης· ii) δραστηριότητες στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ για την επίτευξη των προβλεπόμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που δεν είναι χαμηλότερες από τους σχετικούς δείκτες αναφοράς· iii) δραστηριότητες που σχετίζονται με χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων, αποτεφρωτήρες και μονάδες μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας· και iv) δραστηριότητες στις οποίες η μακροπρόθεσμη διάθεση αποβλήτων μπορεί να βλάψει το περιβάλλον. Βάσει των όρων αναφοράς απαιτείται επιπλέον να επιλέγονται μόνο οι δραστηριότητες που συμμορφώνονται με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επένδυση 4 (C3.2I4): Μηχανισμοί χρηματοδότησης για τη στήριξη οργανισμών με δραστηριότητες Ε&Α στον τομέα των τεχνολογιών διπλής χρήσης, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας νέων ή της αναβάθμισης υφιστάμενων εργαστηρίων και την ανάπτυξη διαβαθμισμένων εργαστηρίων

Στόχος του μέτρου είναι η προώθηση της έρευνας διπλής χρήσης και η χρήση τεχνολογιών, οι οποίες, διαφορετικά, θα εξυπηρετούσαν μόνο κυβερνητικούς/στρατιωτικούς σκοπούς, υπέρ μη στρατιωτικών σκοπών καθώς και για εμπορικούς και κοινωνικούς σκοπούς.

Η επένδυση συνίσταται σε στήριξη με επιχορήγηση η οποία θα παρέχει τη δυνατότητα σε ερευνητικούς οργανισμούς και επιχειρήσεις να αναπτύσσουν δραστηριότητες Ε&Α στον τομέα των τεχνολογιών διπλής χρήσης. Οι μηχανισμοί χρηματοδότησης θα παρέχουν τη δυνατότητα αναβάθμισης των δυνατοτήτων και της ικανότητας Ε&Κ των ερευνητικών κέντρων αριστείας, των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, των ερευνητικών οργανισμών καθώς και των επιχειρήσεων με δραστηριότητες Ε&Α στον τομέα των τεχνολογιών διπλής χρήσης. Πιο συγκεκριμένα, θα παράσχουν στους εν λόγω οργανισμούς τη δυνατότητα να αποκτούν πιστοποιητικά διαβάθμισης ασφαλείας προκειμένου να συμμετάσχουν σε κοινοπραξίες για ευρωπαϊκή χρηματοδότηση (όπως το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας) καθώς και να ενισχύσουν τις δυνατότητες Ε&Κ και την ανταγωνιστικότητά τους στον τομέα των τεχνολογιών διπλής χρήσης.

Η χρηματοδότηση θα επικεντρώνεται μόνο στις μη στρατιωτικές δραστηριότητες, ενώ από τα αποτελέσματα της έρευνας και τις ερευνητικές υποδομές θα ωφελούνται μόνο μη στρατιωτικές εφαρμογές. Το μέτρο συμμορφώνεται με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 428/2009 του Συμβουλίου της 5 Μαΐου 2009 περί κοινοτικού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών της μεταφοράς, της μεσιτείας και της διαμετακόμισης ειδών διπλής χρήσης, όσον αφορά τις τεχνολογίες διπλής χρήσης κατά την υλοποίηση του μηχανισμού χρηματοδότησης, και σχεδιάζεται σύμφωνα με το έγγραφο «EU Funding for Dual Use – A practical guide to accessing EU funds for European Regional Authorities and SMEs» (Ενωσιακή χρηματοδότηση για διπλή χρήση – Πρακτικός οδηγός πρόσβασης στα ενωσιακά κονδύλια για τις ευρωπαϊκές περιφερειακές αρχές και τις ΜΜΕ).

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το μέτρο συμμορφώνεται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01), τα κριτήρια επιλεξιμότητας που περιέχονται στους όρους αναφοράς των επικείμενων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για έργα αποκλείουν τον ακόλουθο κατάλογο δραστηριοτήτων 9 : i) δραστηριότητες που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της μεταγενέστερης χρήσης· ii) δραστηριότητες στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ για την επίτευξη των προβλεπόμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που δεν είναι χαμηλότερες από τους σχετικούς δείκτες αναφοράς· iii) δραστηριότητες που σχετίζονται με χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων, αποτεφρωτήρες και μονάδες μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας· και iv) δραστηριότητες στις οποίες η μακροπρόθεσμη διάθεση αποβλήτων μπορεί να βλάψει το περιβάλλον. Βάσει των όρων αναφοράς απαιτείται επιπλέον να επιλέγονται μόνο οι δραστηριότητες που συμμορφώνονται με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

ΣΤ.2.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Αύξων αριθμός	Σχετικό μέτρο (μεταρρύθμιση ή επένδυση)	Ορόσημο/στόχος	Ονομασία	Ποιοτικοί δείκτες (για τα ορόσημα)	Ποσοτικοί δείκτες (για τους στόχους)			Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης		Περιγραφή κάθε ορόσημου και στόχου
					Μονάδα μέτρησης	Τιμή βάσης	Στόχος	Τρίμηνο	Έτος
120	C3.2R1 Εθνική πολιτική και εργαλεία πολιτικής Ε&Κ	Ορόσημο	Έγκριση της εθνικής στρατηγικής Ε&Κ και του σχεδίου δράσης για την υλοποίησή της	Δημοσίευση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου	-	-	-	Q4	2022	Ανάπτυξη ολοκληρωμένης στρατηγικής Ε&Κ, η οποία παρέχει ένα πλαίσιο μακροπρόθεσμων προοπτικών, διασφαλίζει την εστιασμένη προσπάθεια και δέσμευση όσον αφορά την υλοποίηση, μέσα στον χρόνο, για λογαριασμό του κράτους και των ενδιαφερόμενων μερών που συμμετέχουν στο εθνικό σύστημα Ε&Κ, και ψηφιακού εργαλείου για τη δυναμική χαρτογράφηση του οικοσυστήματος Ε&Κ.
121	C3.2R1 Εθνική πολιτική και εργαλεία πολιτικής Ε&Κ	Ορόσημο	Ολοκλήρωση του σχεδίου δράσης για τη στρατηγική Ε&Κ	Δημοσίευση της έγκρισης από το Υπουργικό Συμβούλιο της τελικής έκθεσης, με την οποία πιστοποιείται η ολοκλήρωση του σχεδίου δράσης	-	-	-	Q2	2026	Εφαρμογή των μέτρων του σχεδίου δράσης της εθνικής στρατηγικής έρευνας και καινοτομίας, όπως τεκμηριώνεται βάσει τελικής έκθεσης.
122	C3.2R2 Κίνητρα για επενδύσεις και ανθρώπινο κεφάλαιο στους τομείς της Ε&Κ	Ορόσημο	Φορολογικές απαλλαγές για τις νομικές οντότητες που επενδύουν σε καινοτόμες επιχειρήσεις	Διάταξη του νόμου που αναφέρει την έναρξη ισχύος της νομοθεσίας	-	-	-	Q1	2022	Έναρξη ισχύος νόμου για τη θέσπιση φορολογικής απαλλαγής για τους εταιρικούς επενδυτές (νομικές οντότητες) που επενδύουν σε καινοτόμες επιχειρήσεις.
123	C3.2R3 Πολιτικές για την προώθηση της πρόσβασης σε δημόσια χρηματοδοτούμενες ερευνητικές υποδομές και εργαστήρια	Ορόσημο	Ψηφιακό μητρώο για την καταγραφή και δημοσίευση των ερευνητικών υποδομών	Σύνδεσμος για το ψηφιακό μητρώο, ο οποίος θα δημοσιευτεί στον δικτυακό τόπο του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής	-	-	-	Q4	2022	Ανάπτυξη και λειτουργία ψηφιακού μητρώου για την καταγραφή και δημοσίευση των ερευνητικών υποδομών, το οποίο θα διευκολύνει την υποβολή αιτήσεων πρόσβασης στις εν λόγω υποδομές από τα ενδιαφερόμενα μέρη. Περιλαμβάνει τη χαρτογράφηση όλων των δημόσια χρηματοδοτούμενων ερευνητικών ιδρυμάτων (στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020», εθνικών μηχανισμών). Επίσης, βελτιώνει την προβολή των ερευνητικών ιδρυμάτων και υποστηρίζει τη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα.
124	C3.2R3 Πολιτικές για την προώθηση της πρόσβασης σε δημόσια χρηματοδοτούμενες ερευνητικές υποδομές και εργαστήρια	Ορόσημο	Συνεργασία ερευνητικών οργανισμών με επιχειρήσεις και τεχνοβλαστούς	Δημοσίευση των θεσπισθέντων μέτρων και κινήτρων στον δικτυακό τόπο του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας	-	-	-	Q4	2024	Θέσπιση μέτρων και κινήτρων για την ενίσχυση της συνεργασίας ερευνητικών οργανισμών με επιχειρήσεις και τεχνοβλαστούς, όπως η συμπερίληψη στη συμφωνία επιχορήγησης του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας ρήτρας για τη διασφάλιση της πρόσβασης στις χρηματοδοτούμενες υποδομές.
125	C3.2I1 Δημιουργία και λειτουργία κεντρικού γραφείου μεταφοράς γνώσης (ΓΜΓ)	Ορόσημο	Έναρξη λειτουργίας του ΓΜΓ	Άνοιγμα της πρώτης υπόθεσης του ΓΜΓ	-	-	-	Q2	2022	Το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, που είναι αρμόδιο για την έναρξη λειτουργίας του ΓΜΓ, έχει προσλάβει ή έχει συνάψει σύμβαση με προσωπικό υψηλής εκπαίδευσης και/ή εμπειρογνώμονες για την παροχή υπηρεσιών μεταφοράς γνώσης. Θα εξασφαλιστούν τα συστήματα και εργαλεία για την υποστήριξη της λειτουργίας του ΓΜΓ. Το ΓΜΓ ξεκινά να παρέχει υπηρεσίες σε πανεπιστήμια, άλλους ερευνητικούς οργανισμούς ή επιχειρήσεις.
126	C3.2I1 Δημιουργία και λειτουργία κεντρικού γραφείου μεταφοράς γνώσης (ΓΜΓ)	Στόχος	Κλείσιμο φακέλων υποθέσεων με πιστοποίηση ότι έχουν παρασχεθεί οι σχετικές υπηρεσίες μεταφοράς γνώσης	-	Αριθμός	0	30	Q4	2025	Τουλάχιστον 30 περατωθείσες υποθέσεις υπηρεσιών μεταφοράς γνώσης που παρασχέθηκαν από το ΓΜΓ σε πανεπιστήμια, άλλους ερευνητικούς οργανισμούς ή επιχειρήσεις.
127	C3.2I2 Προγράμματα χρηματοδότησης καινοτομίας για νεοφυείς επιχειρήσεις, καινοτόμες επιχειρήσεις και ΜΜΕ	Ορόσημο	Υπογραφή συμφωνιών επιχορήγησης του 50 % του προϋπολογισμού	Υπογραφείσες συμφωνίες επιχορήγησης	-	-	-	Q4	2022	Υπογραφή συμφωνιών επιχορήγησης βάσει των οποίων δεσμεύεται τουλάχιστον το 50 % του συνολικού προϋπολογισμού (συμβάσεις συνολικού προϋπολογισμού τουλάχιστον 26 000 000 EUR) για προγράμματα χρηματοδότησης καινοτομίας για νεοφυείς επιχειρήσεις, καινοτόμες επιχειρήσεις και ΜΜΕ, με όρους αναφοράς στους οποίους περιλαμβάνονται κριτήρια επιλεξιμότητας που εξασφαλίζουν ότι τα επιλεγμένα έργα συμμορφώνονται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01), με χρήση καταλόγου αποκλεισμού και με την υποχρέωση συμμόρφωσης με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.
128	C3.2I2 Προγράμματα χρηματοδότησης καινοτομίας για νεοφυείς επιχειρήσεις, καινοτόμες επιχειρήσεις και ΜΜΕ	Στόχος	Υποστήριξη οργανισμών για τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων στους τομείς της Ε&Κ	-	Αριθμός	0	70	Q3	2023	Χρηματοδοτική στήριξη σε τουλάχιστον 70 οργανισμούς για τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων στους τομείς της Ε&Κ όπως βιομηχανική έρευνα, δραστηριότητες καινοτομίας στον τομέα της πειραματικής έρευνας, δραστηριότητες νεοφυών επιχειρήσεων, δραστηριότητες μεταφοράς γνώσης, συμπεριλαμβανομένων (ενδεικτικά) δραστηριοτήτων για τη διαχείριση και προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας, για τη διασύνδεση των ερευνητικών οργανισμών και των επιχειρήσεων, για τη δημιουργία ικανότητας μεταφοράς γνώσης και για την εμπορική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας, σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01), με χρήση καταλόγου αποκλεισμού και με την υποχρέωση συμμόρφωσης με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.
129	C3.2I2 Προγράμματα χρηματοδότησης καινοτομίας για νεοφυείς επιχειρήσεις, καινοτόμες επιχειρήσεις και ΜΜΕ	Στόχος	Υποστήριξη οργανισμών για τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων στους τομείς της Ε&Κ	-	Αριθμός	70	200	Q2	2026	Χρηματοδοτική στήριξη σε τουλάχιστον 200 οργανισμούς για τη διεξαγωγή σχετικά με τους τομείς της Ε/Κ δραστηριοτήτων, σε συμμόρφωση με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01) μέσω της χρήσης καταλόγου αποκλεισμού και με την υποχρέωση συμμόρφωσης με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.
130	C3.2I3 Πρόγραμμα χρηματοδότησης Ε&Κ για την πράσινη μετάβαση	Ορόσημο	Υπογραφή συμφωνιών επιχορήγησης για πρόγραμμα χρηματοδότησης Ε&Κ με προϋπολογισμό 6 εκατ. EUR	Συμφωνίες επιχορήγησης υπογραφείσες από τον διευθυντή του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας	-	-	-	Q4	2022	Υπογραφή συμφωνιών επιχορήγησης για τις επιλεγμένες προτάσεις που πρόκειται να χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο προγράμματος χρηματοδότησης Ε&Κ σχετικά με την πράσινη μετάβαση, με συνολικό προϋπολογισμό 6 εκατ. EUR, με όρους αναφοράς που περιλαμβάνουν κριτήρια επιλεξιμότητας τα οποία διασφαλίζουν ότι τα επιλεγμένα έργα συμμορφώνονται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01) μέσω της χρήσης καταλόγου αποκλεισμού και με την υποχρέωση συμμόρφωσης με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.
131α	C3.2I3 Πρόγραμμα χρηματοδότησης Ε&Κ για την πράσινη μετάβαση	Στόχος	Υποστήριξη οργανισμών με επιχορηγήσεις για δραστηριότητες Ε&Κ	-	Αριθμός	0	10	Q2	2026	Υποστήριξη τουλάχιστον 10 οργανισμών με επιχορηγήσεις για δραστηριότητες Ε&Κ στον τομέα της πράσινης μετάβασης, σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01) μέσω της χρήσης καταλόγου αποκλεισμού και με την υποχρέωση συμμόρφωσης με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.
132	C3.2I4 Χρηματοδότηση σε οργανισμούς με δραστηριότητες Ε&Α στον τομέα των τεχνολογιών διπλής χρήσης	Ορόσημο	Υπογραφή συμφωνιών επιχορήγησης βάσει των οποίων δεσμεύεται το 80 % του συνολικού προϋπολογισμού για τη χρηματοδότηση οργανισμών με δραστηριότητες Ε&Α στον τομέα των τεχνολογιών διπλής χρήσης	Υπογραφείσες συμφωνίες επιχορήγησης	-	-	-	Q2	2023	Υπογραφή συμφωνιών επιχορήγησης βάσει των οποίων δεσμεύεται το 80 % του συνολικού προϋπολογισμού (συμβάσεις συνολικού προϋπολογισμού 2 400 000 EUR) για τη χρηματοδότηση οργανισμών με δραστηριότητες Ε&Α στον τομέα των τεχνολογιών διπλής χρήσης, με όρους αναφοράς στους οποίους περιλαμβάνονται κριτήρια επιλεξιμότητας που εξασφαλίζουν ότι τα επιλεγμένα έργα συμμορφώνονται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01), με χρήση καταλόγου αποκλεισμού και με την υποχρέωση συμμόρφωσης με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.
133	C3.2I4 Χρηματοδότηση οργανισμών με δραστηριότητες Ε&Α στον τομέα των τεχνολογιών διπλής χρήσης	Στόχος	Χρηματοδότηση για την ανάπτυξη διαβαθμισμένων εργαστηρίων	-	Αριθμός	0	16	Q2	2026	Τουλάχιστον 16 επιχειρήσεις λαμβάνουν χρηματοδότηση για την ανάπτυξη διαβαθμισμένων εργαστηρίων. Μια επιχείρηση μπορεί να προσμετρηθεί περισσότερες από μία φορές εάν συμμετέχει σε περισσότερα του ενός έργα, σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01) με χρήση καταλόγου αποκλεισμού και με την υποχρέωση συμμόρφωσης με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.

Ζ. ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ 3.3: Υποστήριξη της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων

Η εν λόγω συνιστώσα του κυπριακού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της χαμηλής παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, που οφείλονται στο μικρό, κατά μέσο όρο, μέγεθος των επιχειρήσεων, στην πολύπλοκη διαδικασία αδειοδότησης που απαιτείται για την πραγματοποίηση επένδυσης και στις δυσκολίες όσον αφορά την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση. Στόχοι της παρούσας συνιστώσας είναι η υποστήριξη των επιχειρηματιών και των επιχειρήσεων και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της συμβολής τους στην ανάπτυξη της οικονομίας μέσω της βελτίωσης του κανονιστικού πλαισίου όσον αφορά τις επενδύσεις και την επιχειρηματική δραστηριότητα και η ενίσχυση της παραγωγικότητας των ΜΜΕ, κυρίως μέσω της ψηφιοποίησης. Η συνιστώσα περιλαμβάνει έξι μεταρρυθμίσεις και τέσσερις επενδύσεις, οι οποίες θα ολοκληρωθούν έως το 2ο τρίμηνο του 2026.

Η συνιστώσα υλοποιεί την ειδική ανά χώρα σύσταση 3 του 2020 και την ειδική ανά χώρα σύσταση 4 του 2019.

Ζ.1.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που είναι επιλέξιμες για λήψη μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Μεταρρύθμιση 1 (C3.3R1): Διευκόλυνση των στρατηγικών επενδύσεων

Στόχος του μέτρου είναι η ανάπτυξη νέου συστήματος υποστήριξης των στρατηγικών επενδύσεων, με σκοπό την τόνωση της επενδυτικής δραστηριότητας στη χώρα μέσω εναρμονισμένων κανόνων και μηχανισμών, την απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης και έκδοσης αδειών, τη μείωση του διοικητικού φόρτου και τη βελτίωση της αποδοτικότητας του περιβάλλοντος στρατηγικών επενδύσεων. Εξ’ ορισμού, στρατηγικές επενδύσεις είναι οι επενδύσεις σε στρατηγικούς τομείς (συμπεριλαμβανομένης της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας, της εκπαίδευσης, του πολιτισμού, του αθλητισμού, του περιβάλλοντος, της βιομηχανίας, του τουρισμού, της ενέργειας, της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας) που συμβάλλουν σε σημαντικό βαθμό στην ανάπτυξη της οικονομίας.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στην έναρξη ισχύος νομοθετικής πράξης για τη διευκόλυνση της πραγματοποίησης στρατηγικών επενδύσεων, όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας λήψης αδειών επενδύσεων και οικοδομικών αδειών. Η διεκπεραίωση των στρατηγικών επενδύσεων θα ανατεθεί σε ειδικό τομέα της δημόσιας διοίκησης. Αντικείμενο του τομέα θα είναι η κατάρτιση των επιχειρησιακών κατευθυντήριων γραμμών, των ροών διεκπεραίωσης και άλλες απαιτήσεις βάσει του προτύπου ISO 9001:2015 για την ενσωμάτωση της διαδικασίας. Θα αναπτύσσει μνημόνια συμφωνίας με άλλα τμήματα που σχετίζονται με τμήματα της διαδικασίας ώστε να καταστεί εφικτός ο μηχανισμός ταχείας υλοποίησης. Επιπλέον, θα περιλαμβάνει κατάρτιση των εργαζομένων όσον αφορά τις διαδικασίες που θα εφαρμοστούν. Επίσης, η μεταρρύθμιση θα ωφεληθεί από τη δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας η οποία θα παρέχει τη δυνατότητα ψηφιακής υποβολής αιτήσεων, εξέτασης και έκδοσης πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών, μέσω ενός εργαλείου διαχείρισης αιτήσεων και ενός συστήματος γεωγραφικών πληροφοριών (GIS) (έργο της συνιστώσας 3.4: «βελτίωση του ηλεκτρονικού συστήματος για την έκδοση οικοδομικών αδειών»).

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2023.

Μεταρρύθμιση 2 (C3.3R2): Ενίσχυση μηχανισμού ταχείας δραστηριοποίησης επιχειρήσεων

Στόχοι του μέτρου είναι η απλούστευση των διαδικασιών, η ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών και η λειτουργία ενός κέντρου υποστήριξης επιχειρήσεων που θα παρέχει όλες τις απαραίτητες και υποστηρικτικές πληροφορίες και υπηρεσίες

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στη δημιουργία μιας διαδραστικής ψηφιακής πλατφόρμας, για την ενίσχυση της Μονάδας Διευκόλυνσης Εταιρειών. Μέσω της πλατφόρμας ο επενδυτής θα είναι σε θέση να παρακολουθεί την πορεία της αίτησής του/της αλλά και οι αρμόδιες αρχές θα μπορούν να αλληλεπιδρούν, να ανταλλάσσουν έγγραφα και να διεκπεραιώνουν την αίτηση.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Μεταρρύθμιση 3 (C3.3R3): Εκσυγχρονισμός των περί εταιρειών νόμου

Στόχος του μέτρου είναι η υποστήριξη της βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος μέσω της επανεξέτασης του περί εταιρειών νόμου, αποσαφηνίζοντας την ερμηνεία και την εφαρμογή του στην πράξη.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στον εκσυγχρονισμό του περί εταιρειών νόμου της Κύπρου με τη χρησιμοποίηση βέλτιστων πρακτικών από άλλες έννομες τάξεις του αγγλοσαξονικού δικαίου για να διασφαλιστεί μια βάση γνώσεων και σαφήνεια με τη μορφή νομολογίας και βιβλιογραφίας, με σκοπό τη συμβολή στην ερμηνεία και την εφαρμογή του νόμου στην πράξη. Επίσης, θα επανεξεταστούν οι οικείοι κανόνες περί εταιρειών. Επιπλέον, η Κύπρος θα αναθέσει σε ομάδα νομικών εμπειρογνωμόνων το έργο για τις συμβουλευτικές υπηρεσίες και υπηρεσίες κατάρτισης του νέου νόμου και των κανονισμών περί εταιρειών. Επιπλέον, η επανεξέταση του νόμου θα αφορά και τις διαδικασίες αφερεγγυότητας βάσει του νόμου περί εταιρειών, δηλαδή τις εκκαθαρίσεις, την υπαγωγή επιχείρησης υπό επίτροπο (receivership) και τη δικαστική προστασία για τη διάσωση προβληματικών επιχειρήσεων (examinership). Επίσης, η μεταρρύθμιση θα περιλαμβάνει τη διεξαγωγή τεστ ΜΜΕ κατά την προετοιμασία του νομοσχεδίου.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Μεταρρύθμιση 4 (C3.3R4): Σχεδιασμός και σύσταση Εθνικού Αναπτυξιακού Οργανισμού

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η βελτίωση της πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (στο εξής: ΜΜΕ) στη χρηματοδότηση μέσω της διευκόλυνσης της πρόσβασης σε δάνεια, εγγυήσεις και χρηματοδότηση μετοχικού κεφαλαίου, και η ενίσχυση της ικανότητας απορρόφησης της ενωσιακής χρηματοδότησης μέσω ενωσιακών εργαλείων.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στη διενέργεια ανάλυσης στο πλαίσιο εκ των προτέρων αξιολόγησης η οποία θα καλύπτει την πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση σε όλους τους τομείς της οικονομίας, με έμφαση στην πράσινη και την ψηφιακή οικονομία, την προώθηση της ψηφιοποίησης και την εναλλακτική χρηματοδότηση. Στην έκθεση καθορίζεται το πεδίο εφαρμογής της παρέμβασης του προτεινόμενου Εθνικού Αναπτυξιακού Οργανισμού. Η νομική και οργανωτική δομή του Εθνικού Αναπτυξιακού Οργανισμού θα προσδιοριστεί μετά την τελική επιλογή του πεδίου δραστηριοτήτων του. Η προταθείσα δομή θα διασφαλίσει υψηλό βαθμό διαφάνειας των εργασιών του Οργανισμού και την αυτονομία του. Ο Οργανισμός δεν θα λειτουργεί με τραπεζική άδεια και, ως εκ τούτου, δεν θα είναι θεωρητικά απαραίτητη η κεφαλαιοποίησή του. Μια διευθύνουσα επιτροπή, με τη συμμετοχή εκπροσώπων του Υπουργείου Οικονομικών και του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας θα παρακολουθεί την υλοποίηση.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025.

Μεταρρύθμιση 5 (C3.3R5): Στρατηγικός επενδυτής για το χρηματιστήριο αξιών Κύπρου

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η ιδιωτικοποίηση του χρηματιστηρίου αξιών Κύπρου.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται σε μια διαδικασία υποβολής προσφορών, η οποία είναι επί του παρόντος σε εξέλιξη, βάσει της οποίας το χρηματιστήριο αξιών Κύπρου επιδιώκει να ορίσει εξωτερικό σύμβουλο ή κοινοπραξία συμβούλων εγνωσμένης φήμης, με εκτεταμένη συναφή εμπειρογνωμοσύνη ο οποίος θα εντοπίσει τον καταλληλότερο στρατηγικό επενδυτή για το χρηματιστήριο αξιών Κύπρου. Το στάδιο ιδιωτικοποίησης της σύμβασης θα ολοκληρωθεί μετά την τελική έγκριση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας, αφού εκπληρωθούν όλοι υπόλοιποι όροι.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Μεταρρύθμιση 6 (C3.3R6): Κίνητρα για την προώθηση εταιρικών εξαγορών και συγχωνεύσεων

Στόχος του μέτρου είναι η παροχή κινήτρων για την αύξηση του μεγέθους των ΜΜΕ.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στη στοχευμένη παροχή κινήτρων για την προώθηση των συγχωνεύσεων ή εξαγορών επιχειρήσεων με σκοπό την επέκταση και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους. Πιο συγκεκριμένα, η μεταρρύθμιση συνίσταται στην έγκριση έκθεσης και συναφούς σχεδίου δράσης από το Υπουργικό Συμβούλιο, μετά την αξιολόγηση παρόμοιων συστημάτων στην ΕΕ και διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη για την παροχή ειδικών κινήτρων για την προώθηση των εταιρικών συγχωνεύσεων και εξαγορών.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022.

Επένδυση 2 (C3.3I2): Δημιουργία προστατευμένου κανονιστικού περιβάλλοντος (regulatory sandbox) για την ανάπτυξη λύσεων τεχνολογίας στον χρηματοοικονομικό τομέα

Στόχος του μέτρου είναι η παροχή στις εταιρείες χρηματοοικονομικής τεχνολογίας, τις νεοφυείς επιχειρήσεις και άλλες καινοτόμες επιχειρήσεις της δυνατότητας να διευρύνουν το φάσμα νέων προϊόντων ή υπηρεσιών που παρέχουν, με τις ρυθμιστικές αρχές να παρέχουν ένα «πεδίο δοκιμής» που θα επιτρέπει στις εν λόγω επιχειρήσεις να διεξάγουν πειράματα σε πραγματικό χρόνο και σε ελεγχόμενο περιβάλλον υπό την εποπτεία τους.

Η επένδυση συνίσταται στη διευκόλυνση της ανάπτυξης κατάλληλου και ελκυστικού κανονιστικού πλαισίου για τις λύσεις τεχνολογίας στον χρηματοοικονομικό τομέα και τις καινοτόμες τεχνολογίες και την εξισορρόπηση της απρόσκοπτης ανάπτυξης καινοτόμων προϊόντων ή υπηρεσιών με διασφάλιση της προστασίας των επενδυτών.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025.

Επένδυση 4 (C3.3I4): Σχέδιο ψηφιακής αναβάθμισης επιχειρήσεων

Στόχος της επένδυσης είναι η ενίσχυση της ενσωμάτωσης της ψηφιακής τεχνολογίας σε υφιστάμενες και μελλοντικές ΜΜΕ με έδρα την Κύπρο. Ειδικότερα, το μέτρο αποσκοπεί στην ενίσχυση της ψηφιακής ταυτότητας των επιχειρήσεων, την αύξηση του ποσοστού των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν τεχνολογίες των πληροφοριών και επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένου του τομέα ηλεκτρονικού εμπορίου, και στην προώθηση της ψηφιακής επιχειρηματικότητας.

Η επένδυση συνίσταται στην παροχή επιδοτήσεων ύψους περίπου 30 000 EUR σε κάθε δικαιούχο, ως μέρος των επιλέξιμων επενδύσεών του για την ψηφιακή αναβάθμιση της επιχείρησής του.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επένδυση 6 (C3.3I6): Ταμείο μετοχικού κεφαλαίου με δημόσια χρηματοδότηση

Στόχος του μέτρου είναι η δημιουργία ταμείου για τη στήριξη των προσπαθειών της κυβέρνησης να ενισχύσει την πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης με σκοπό i) την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Κύπρο· ii) τη βελτίωση της διαθεσιμότητας εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης, ιδίως για τις καινοτόμες και τις νεοφυείς επιχειρήσεις· και iii) τη συμβολή στην ενίσχυση του οικοσυστήματος για επενδύσεις σε συμμετοχικούς τίτλους και επενδύσεις σε επιχειρηματικά κεφάλαια.

Η επένδυση συνίσταται σε μια διαδικασία υποβολής προσφορών για την επιλογή και τον ορισμό εξωτερικού διαχειριστή κεφαλαίων για επενδυτική περίοδο προβλεπόμενης διάρκειας πέντε ετών.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση του μέτρου με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01), στο πλαίσιο της νομικής συμφωνίας μεταξύ της Κύπρου και του Ταμείου που διαχειρίζεται το χρηματοδοτικό μέσο, καθώς και της επακόλουθης επενδυτικής πολιτικής του χρηματοδοτικού μέσου,

I.θα απαιτείται η εφαρμογή της τεχνικής καθοδήγησης της Επιτροπής για τον έλεγχο της βιωσιμότητας του Ταμείου InvestEU, και

II.θα αποκλείεται ο ακόλουθος κατάλογος δραστηριοτήτων και περιουσιακών στοιχείων από την επιλεξιμότητα: i) δραστηριότητες και περιουσιακά στοιχεία που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της μεταγενέστερης χρήσης 10 · ii) δραστηριότητες και περιουσιακά στοιχεία στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ (ΣΕΔΕ) για την επίτευξη των προβλεπόμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που δεν είναι χαμηλότερες από τους σχετικούς δείκτες αναφοράς 11 · iii) δραστηριότητες και περιουσιακά στοιχεία που σχετίζονται με χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων, αποτεφρωτήρες 12 και μονάδες μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας 13 · και iv) δραστηριότητες και περιουσιακά στοιχεία στις οποίες η μακροπρόθεσμη διάθεση αποβλήτων μπορεί να βλάψει το περιβάλλον· και

III.θα απαιτείται η επαλήθευση της νομικής συμμόρφωσης με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία των έργων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο για όλες τις συναλλαγές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που απαλλάσσονται από την υποχρέωση ελέγχου της βιωσιμότητας.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Ζ.2.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Ζ.3.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που συνδέονται με τη λήψη δανείου

Επένδυση 1 (C3.3I1): Ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα για το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών και Διανοητικής Ιδιοκτησίας.

Στόχος του μέτρου είναι ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη, η υλοποίηση, η διατήρηση και λειτουργία ολοκληρωμένης λύσης πλατφόρμας μητρώου για την υποστήριξη των διαδικασιών και των υπηρεσιών του κλάδου εταιρειών και του κλάδου πνευματικής και διανοητικής ιδιοκτησίας του τμήματος Εφόρου Εταιρειών και Διανοητικής Ιδιοκτησίας, κατά τρόπο ώστε να προωθείται ο ψηφιακός μετασχηματισμός των δύο προαναφερθέντων κλάδων προκειμένου να καταστούν πρωτοπόροι όσον αφορά την ψηφιακή παρουσία, τις διαδικτυακές δυνατότητες και την άριστη εξυπηρέτηση πελατών μέσω αποτελεσματικών εσωτερικών διαδικασιών και υποστηριζόμενων από ευέλικτα συστήματα ΤΠ.

Η επένδυση συνίσταται στην εγκατάσταση του υλικού και του λογισμικού του συστήματος, στην ολοκλήρωση της υποδομής δικτύου και στην κατάρτιση του προσωπικού όσον αφορά το νέο σύστημα.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Ζ.4.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση του δανείου

Η. ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ 3.4: Εκσυγχρονισμός των δημόσιων και τοπικών αρχών, βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος και καταπολέμηση της διαφθοράς

Η εν λόγω συνιστώσα του κυπριακού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αντιμετωπίζει χρόνιες προκλήσεις όσον αφορά τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, τόσο σε κεντρικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, του δικαστικού συστήματος και του πλαισίου καταπολέμησης της διαφθοράς. Στόχοι της συνιστώσας είναι: i) αύξηση της αποτελεσματικότητας, της αποδοτικότητας και της συνάφειας των κυβερνητικών διαδικασιών, λαμβανομένων υπόψη των τρεχουσών προκλήσεων, αναγκών και προσδοκιών των πολιτών και των επιχειρήσεων, ii) ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας και της συνεργασίας του Υπουργείου Εσωτερικών και της τοπικής αυτοδιοίκησης ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή του νέου μοντέλου τοπικής διοίκησης, iii) βελτίωση της αποτελεσματικότητας, συμπεριλαμβανομένων της ποιότητας και της αποδοτικότητας, του δικαστικού συστήματος, μέσω της επιτάχυνσης της απονομής δικαιοσύνης και της μείωσης του όγκου συσσωρευμένων εκκρεμών υποθέσεων, και iv) επίτευξη μεγαλύτερης συνοχής στις προσπάθειες της κυβέρνησης για την καταπολέμηση της διαφθοράς.

Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις που περιλαμβάνονται στη συνιστώσα συμβάλλουν στην υλοποίηση των ειδικών ανά χώρα συστάσεων για βελτίωση της αποδοτικότητας του δημόσιου τομέα, ιδίως όσον αφορά τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης (ειδικές ανά χώρα συστάσεις 1 του 2019 και 4 του 2020), για προώθηση ευέλικτων εργασιακών ρυθμίσεων (ειδική ανά χώρα σύσταση 2 του 2020), για βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ψηφιοποίησης του δικαστικού συστήματος (ειδικές ανά χώρα συστάσεις 5 του 2019 και 4 του 2020) και μεταρρυθμίσεις του πλαισίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς (ειδική ανά χώρα σύσταση 5 του 2019).

Η.1.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που είναι επιλέξιμες για λήψη μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Επιμέρους συνιστώσα 3.4.1: Εκσυγχρονισμός του δημόσιου τομέα

Μεταρρύθμιση 1 (C3.4R1): Ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας και βελτίωση της λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης για καλύτερη χάραξη και εφαρμογή πολιτικής

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η βελτίωση της λειτουργίας της γενικής δημόσιας διοίκησης μέσω της βελτίωσης του πλαισίου διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού και η αναδιάρθρωση και ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας της κυπριακής αστυνομίας.

Η μεταρρύθμιση αποτελείται από δύο στοιχεία:

I)ανάπτυξη και υλοποίηση σχεδίου δράσης για την ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας και του στρατηγικού ρόλου όσον αφορά τη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού του τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού σε σχέση με τη διαμόρφωση και την παρακολούθηση της υλοποίησης των πολιτικών δημόσιας διοίκησης και διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού στον δημόσιο τομέα, όπως η χάραξη πολιτικών, η διαμόρφωση κατευθυντήριων γραμμών και βασικών αρχών για ζητήματα ανθρώπινου δυναμικού, η επανεξέταση των υφιστάμενων πολιτικών, της νομοθεσίας και των πρακτικών, και οι βιομηχανικές σχέσεις. Παράλληλα, η μεταρρύθμιση θα ενισχύσει την ικανότητα των καθ ύλην αρμόδιων υπουργείων να υλοποιούν τις πολιτικές δημόσιας διοίκησης και τις αρμοδιότητες στον τομέα ανθρώπινου δυναμικού, διασφαλίζοντας επαρκή λογοδοσία και ικανότητα ανταπόκρισης,

II)αναδιοργάνωση και εκσυγχρονισμός της κυπριακής αστυνομίας μέσω του σχεδιασμού και της εφαρμογής νέου μοντέλου αστυνόμευσης και επιχειρήσεων, νέου πλαισίου διαχείρισης της μάθησης και ανάπτυξης, και νέου πλαισίου διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Μεταρρύθμιση 2 (C3.4R2): Ρύθμιση ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η αύξηση της παραγωγικότητας και της αποτελεσματικότητας των δημόσιων υπηρεσιών μέσω της χρήσης ευέλικτων ρυθμίσεως εργασίας, όπως η εξ αποστάσεως εργασία, η εν μέρει εξ αποστάσεως εργασία και η μερική απασχόληση.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στην εφαρμογή ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα βάσει αξιολόγησης που θα διενεργήσει το τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού των συστάσεων εξωτερικά ανατεθειμένης μελέτης σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές και τους πιθανούς περιορισμούς που έχουν επισημανθεί από άλλες εθνικές δημόσιες διοικήσεις. Η μελέτη θα εξετάσει τους όρους και τις προϋποθέσεις για τις ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας στον δημόσιο τομέα όπως εφαρμόζονται σε άλλες δικαιοδοσίες.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Μεταρρύθμιση 3 (C3.4R3): Εισαγωγή νέου πλαισίου για τη διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής των υποψηφίων για την πλήρωση κενών θέσεων στον δημόσιο τομέα και νέων κανονισμών για την αξιολόγηση των επιδόσεων των εργαζομένων

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η βελτίωση της λειτουργίας του δημόσιου τομέα μέσω της επανεξέτασης του πλαισίου προσλήψεων και προαγωγής και των επιδόσεων του συστήματος αξιολόγησης.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στα εξής: i) εισαγωγή νέου πλαισίου στον δημόσιο τομέα για την αξιολόγηση και επιλογή υποψηφίων για θέσεις προαγωγής, συμπεριλαμβανομένων των διευθυντικών θέσεων, με αξιοκρατικά κριτήρια· ii) εισαγωγή νέου συστήματος αξιολόγησης επιδόσεων προς χρήση για σκοπούς εξέλιξης και προαγωγής, με σκοπό η αξιολόγηση και η προαγωγή να καταστούν πιο διαφανείς, δίκαιες, να βασίζονται στις δεξιότητες και να είναι πιο αποτελεσματικές· και iii) βελτίωση των διαδικασιών προσλήψεων μέσω κατάρτισης, επικαιροποίησης των σχεδίων υπηρεσίας (το σύνολο των υποχρεώσεων και καθηκόντων για τις θέσεις εργασίας στη δημόσια διοίκηση) και αλλαγές στους δύο συναφείς νόμους για τις προσλήψεις.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Μαρτίου 2025.

Μεταρρύθμιση 4 (C3.4R4): Ενδυνάμωση της διοικητικής ικανότητας και της διαφάνειας μέσω της επαγγελματοποίησης και της περαιτέρω ψηφιοποίησης των διαδικασιών δημόσιων συμβάσεων

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η ενίσχυση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των δημόσιων συμβάσεων μέσω της εισαγωγής νέων διαδικασιών δημόσιων συμβάσεων με χρήση ψηφιακών εργαλείων και της αύξησης των γνώσεων και της εμπειρογνωμοσύνης του προσωπικού.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στην εισαγωγή ολοκληρωμένου και πλήρως ψηφιοποιημένου συστήματος ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων με χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, με σκοπό τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τους συμμετέχοντες και, παράλληλα, τη διασφάλιση της λογοδοσίας και της διαφάνειας. Συνοδεύεται από μέτρα που αποσκοπούν στην επαγγελματοποίηση των δημόσιων συμβάσεων, για παράδειγμα, στην αναθεώρηση της οργανωτικής δομής της κεντρικής επαγγελματικής λειτουργίας δημόσιων συμβάσεων και στην κατάρτιση και πιστοποίηση επαγγελματιών δημόσιων συμβάσεων.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Μεταρρύθμιση 5 (C3.4R5): Ενίσχυση της ικανότητας της νομικής υπηρεσίας

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η υλοποίηση ψηφιακού μετασχηματισμού της νομικής υπηρεσίας, με σκοπό την αύξηση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητάς της, καθώς και της παραγωγικότητας, της ποιότητας της εργασίας και των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στην ψηφιοποίηση όλων των διεργασιών και διαδικασιών της νομικής υπηρεσίας μέσω της εισαγωγής συστήματος ΤΠ (σύστημα ηλεκτρονικού δικαίου), το οποίο θα παραδοθεί ως πλήρης λύση τύπου «λογισμικού ως υπηρεσία». Περιλαμβάνει την παροχή, ανάπτυξη και εξατομίκευση υφιστάμενου διαδικτυακού συστήματος διαχείρισης, για την παροχή λειτουργιών όπως η δημιουργία ηλεκτρονικών δικογράφων και φακέλων υποθέσεων, η διαχείριση και παρακολούθηση υποθέσεων, η εσωτερική επικοινωνία και οι ροές εργασιών, ο εντοπισμός υποθέσεων, η δημοσιονομική διαχείριση και οι πληρωμές. Κατά την υλοποίηση του έργου, θα διενεργηθεί επιχειρησιακή ανάλυση με σκοπό την αξιολόγηση των αναγκών αναδιοργάνωσης των διαδικασιών. Όλοι οι υφιστάμενοι φάκελοι εγγράφων θα μετεγκατασταθούν στο κεντρικό σύστημα ηλεκτρονικού δικαίου.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.

Επένδυση 2 (C3.4I2): Ψηφιοποίηση της νομοθετικής διαδικασίας

Στόχος της επένδυσης είναι η βελτίωση της ποιότητας του κανονιστικού πλαισίου και η ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου και της διαφάνειας μέσω του εκσυγχρονισμού της νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας και της διαδικασίας δημοσίευσης της ισχύουσας νομοθεσίας.

Η επένδυση συνίσταται στη δημιουργία μιας νομοπαρασκευαστικής πλατφόρμας που διευκολύνει την κατάρτιση, ενοποίηση, διαχείριση και αποθήκευση των νόμων και κανονισμών. Το σύστημα θα αποτελέσει, επίσης, το επίσημο κρατικό ενιαίο σημείο πρόσβασης του κοινού σε όλα τα νομοθετικά κείμενα, σε διαλειτουργική μορφή. Η επένδυση καλύπτει την αναφόρτωση του συνόλου των ισχυόντων νόμων και κανονισμών στη νέα πλατφόρμα.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση 3 (C3.4I3): Κόμβος μοντελοποίησης οικονομικής πολιτικής

Στόχος της επένδυσης είναι η βελτίωση της χάραξης και υλοποίησης πολιτικής μέσω της αύξησης της χρήσης τεχνικών ποσοτικής μοντελοποίησης για την ανάλυση του κανονιστικού αντικτύπου.

Η επένδυση συνίσταται στην ανάπτυξη εργαλείων και εμπειρογνωμοσύνης μοντελοποίησης για το προσωπικό της δημόσιας διοίκησης με σκοπό τη βελτίωση της εκτίμησης επιπτώσεων πολιτικής. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω i) της δημιουργίας ενός κόμβου μοντελοποίησης οικονομικής πολιτικής ο οποίος θα διαθέτει τα εργαλεία και τα δεδομένα για ανάλυση και αξιολόγηση της πολιτικής· ii) της μετάδοσης της ανάλυσης πολιτικής και των γνώσεων αξιολόγησης στους υπαλλήλους του Υπουργείου Οικονομικών· και iii) της ανάπτυξης εργαλείων για μαζικά δεδομένα και ανάλυση δεδομένων.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επιμέρους συνιστώσα 3.4.2: Μεταρρύθμιση τοπικής αυτοδιοίκησης και χωροταξικού σχεδιασμού

Μεταρρύθμιση 6 (C3.4R6): Νέο νομικό πλαίσιο για την τοπική αυτοδιοίκηση και συναφή μέτρα στήριξης

Στόχος του μέτρου είναι η μεταρρύθμιση του συστήματος τοπικής αυτοδιοίκησης στην Κύπρο με σκοπό την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του όσον αφορά τη χάραξη πολιτικής και της διοικητικής αυτονομίας του, την αύξηση της αποδοτικότητας της διακυβέρνησης και την ευθυγράμμιση των πόρων και των αρμοδιοτήτων ώστε να διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στη θέσπιση νέας νομοθεσίας με σκοπό: τη μείωση του αριθμού των δήμων και τη δημιουργία συνεργατικών σχηματισμών σε τοπικό επίπεδο για την κεντρική παροχή υπηρεσιών με σκοπό τη βελτίωση της διοικητικής ικανότητας· την εισαγωγή ενός νέου μοντέλου διοίκησης και νέας διάρθρωσης του προσωπικού για τους δήμους· τη μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων από την κεντρική κυβέρνηση στους δήμους, ιδίως στους τομείς της έκδοσης αδειών, της κοινωνικής πολιτικής, της συντήρησης τοπικών υποδομών, των σχολείων και της παροχής τοπικών υπηρεσιών στους πολίτες· τη μεταρρύθμιση της χρηματοδότησης των δήμων· και τη διασφάλιση επαρκούς νομικού ελέγχου, διαφάνειας και δημοκρατικής λογοδοσίας. Η μεταρρύθμιση περιλαμβάνει επίσης την ανάπτυξη ικανοτήτων μέσω κατάρτισης.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Μεταρρύθμιση 7 (C3.4R7): Αστικός αναδασμός

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η μείωση της πίεσης για την επέκταση των δήμων και στεγανοποίησης του εδάφους μέσω της διευκόλυνσης της αξιοποίησης της διαθέσιμης γης για οικοδομικούς σκοπούς.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στη διαμόρφωση ενός νομοθετικού πλαισίου για τον αστικό αναδασμό και στην προώθηση της υλοποίησης γενικών ρυθμιστικών σχεδίων αστικού αναδασμού (master plan) σε επιλεγμένες περιοχές ή σε περιοχές στρατηγικής σημασίας για το νησί. Η μεταρρύθμιση περιλαμβάνει επίσης την εκπόνηση μελέτης εμπειρογνωμόνων, τη δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας για την υλοποίηση του αστικού αναδασμού και την εκπόνηση πιλοτικών ρυθμιστικών σχεδίων αστικού αναδασμού.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση 4 (C3.4I4): Βελτίωση του ηλεκτρονικού συστήματος για την έκδοση οικοδομικών αδειών

Στόχος της επένδυσης είναι η ενίσχυση της αποδοτικότητας των διαδικασιών έκδοσης οικοδομικών αδειών.

Η επένδυση συνίσταται i) στη διεύρυνση του περιβάλλοντος ηλεκτρονικών αιτήσεων του υφιστάμενου συστήματος ΤΠ «Ιππόδαμος» για θέματα πολεοδομίας και έκδοσης αδειών, με σκοπό να παρασχεθεί η δυνατότητα σε όλες τις πολεοδομικές αρχές και τις αρχές δομικών κατασκευών (δήμους) να υποβάλλουν αιτήσεις για πολεοδομικές και οικοδομικές άδειες από μια κοινή πλατφόρμα· ii) στην αναβάθμιση του συστήματος «Ιππόδαμος» ώστε να παρέχεται η δυνατότητα ψηφιακής υποβολής αιτήσεων, εξέτασης και έκδοσης πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών· και iii) στην αναβάθμιση ή διεύρυνση των άλλων δομοστοιχείων του συστήματος «Ιππόδαμος», όπως η διαχείριση και διοίκηση συμβάσεων κατασκευής.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Επένδυση 5 (C3.4I5): Έξυπνες πόλεις

Στόχος της επένδυσης είναι ο συντονισμός των υπό εξέλιξη πρωτοβουλιών για έξυπνες πόλεις στο πλαίσιο ενός εθνικού σχεδίου υλοποίησης.

Η επένδυση συνίσταται στην υποβολή προτάσεως εθνικού ρυθμιστικού σχεδίου (master plan) για έξυπνες πόλεις, με επίκεντρο τρεις έξυπνες λύσεις προτεραιότητας για τους δήμους: έξυπνη στάθμευση, έξυπνος φωτισμός και έξυπνη διαχείριση συλλογής αποβλήτων. Η επένδυση συνεπάγεται τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της υποδομής της έξυπνης πόλης (κεντρική πλατφόρμα) καθώς και τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των τριών έξυπνων λύσεων προτεραιότητας, συμπεριλαμβανομένης της τοποθέτησης αισθητήρων. Η κεντρική πλατφόρμα θα διαθέτει την απαραίτητη ευελιξία για μελλοντικές προσθήκες νέων λύσεων έξυπνων πόλεων.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επένδυση 6 (C3.4I6): Αναγέννηση και αναζωογόνηση της εντός των τειχών Λευκωσίας

Στόχος της επένδυσης είναι η αναζωογόνηση της εντός των τειχών Λευκωσίας μέσω της προσέλκυσης νεαρών κατοίκων, νέων επενδύσεων και της προώθησης της οικονομικής δραστηριότητας.

Η επένδυση συνίσταται i) στην ανακαίνιση του σχολείου της Φανερωμένης προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως τμήμα του πανεπιστημίου Κύπρου· ii) στην αγορά και ανακαίνιση κτιρίων στην εντός των τειχών Λευκωσία με σκοπό τον μετασχηματισμό τους σε φοιτητικές εστίες· και iii) στην παροχή κινήτρων στον ιδιωτικό τομέα ώστε να παρέχει φοιτητικά καταλύματα στην περιοχή.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Επιμέρους συνιστώσα 3.4.3: Αποδοτικό δικαστικό σύστημα

Μεταρρύθμιση 8 (C3.4R8): Αποδοτικότητα του δικαστικού συστήματος

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η μείωση του υψηλού αριθμού των συσσωρευμένων εκκρεμών υποθέσεων ενώπιον των δικαστηρίων και η αύξηση της συνολικής αποδοτικότητας και ποιότητας του δικαστικού συστήματος.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στην κατάρτιση σχεδίου δράσης για την εξάλειψη των συσσωρευμένων εκκρεμών υποθέσεων και προσφυγών με συγκεκριμένους ετήσιους στόχους και στη σύσταση ειδικής ομάδας δικαστών, η οποία προβλέπεται να συντονίζει την υλοποίηση του σχεδίου δράσης για τη μείωση των εκκρεμών υποθέσεων. Το σχέδιο δράσης αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Ως εκκρεμείς υποθέσεις ορίζονται οι υποθέσεις που εκκρεμούν για πάνω από δύο έτη. Στις 31 Δεκεμβρίου 2020 υπήρχαν: 24 777 εκκρεμείς αστικές υποθέσεις, 2 222 εκκρεμείς προσφυγές αστικών υποθέσεων και 475 εκκρεμείς προσφυγές διοικητικών υποθέσεων. Η μεταρρύθμιση συνίσταται επίσης στην εφαρμογή των αναθεωρημένων διατάξεων πολιτικής δικονομίας, οι οποίες θεσπίστηκαν από το Ανώτατο Δικαστήριο στις 19 Μαΐου 2021 και οι οποίες θα βελτιώσουν την αποδοτικότητα της ένδικης διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένου σε ό,τι αφορά την εκδίκαση υποθέσεων.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Μεταρρύθμιση 9 (C3.4R9): Ψηφιακός μετασχηματισμός των δικαστηρίων

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η αντιμετώπιση των ανεπαρκειών του δικαστικού συστήματος που οφείλονται στο γεγονός ότι η λειτουργία των δικαστηρίων βασίζεται σε μη αυτόματα συστήματα με χρήση εγγράφων. Η ψηφιοποίηση του συστήματος θα εναρμονίσει και θα επιταχύνει τη διαδικασία απονομής δικαιοσύνης.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στην εγκατάσταση και λειτουργία i) του συστήματος ενδιάμεσης ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, μιας ενδιάμεσης λύσης για την αντιμετώπιση των πιο πιεστικών αναγκών, προτού τεθεί σε λειτουργία το σύστημα ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, ii) ενός ολοκληρωμένου συστήματος ηλεκτρονικής δικαιοσύνης και iii) ψηφιακής ηχογράφησης στις ένδικες διαδικασίες. Το σύστημα ηλεκτρονικής δικαιοσύνης θα είναι προσβάσιμο από τα δικαστήρια, τους δικηγόρους, τους πολίτες, τη νομική υπηρεσία της Δημοκρατίας και την αστυνομία. Θα περιλαμβάνει διάφορες λειτουργίες όπως η ψηφιακή κατάθεση δικογράφων και πληρωμή, η κατηγοριοποίηση υποθέσεων, η αναζήτηση υποθέσεων, η παραγωγή και διαχείριση εγγράφων, συστήματα εντοπισμού και παρακολούθησης για την υποστήριξη της ροής των υποθέσεων, η παρακολούθηση της συμμόρφωσης με διατάξεις και πρωτόκολλα, η διαχείριση της κατανομής υποθέσεων προς εκδίκαση, η εκτέλεση και διαχείριση αποφάσεων, το κλείσιμο υποθέσεων και η διαχείριση αποδεικτικών στοιχείων.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Μαρτίου 2025.

Επένδυση 7 (C3.4I7): Εκπαίδευση δικαστών

Στόχος της επένδυσης είναι η αντιμετώπιση του χαμηλού επιπέδου εκπαίδευσης και διά βίου μάθησης των δικαστών.

Η επένδυση συνίσταται στην εκπαίδευση δικαστών σε σχέση με τις αναθεωρημένες διατάξεις πολιτικής δικονομίας και/ή σε άλλα είδη δικαστικής εκπαίδευσης σε σχέση με διάφορα νομικά θέματα και δικαστικές δεξιότητες, που θα διοργανώσει η Σχολή Δικαστών Κύπρου.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση 8 (C3.4I8): Αναβάθμιση της υποδομής των δικαστηρίων

Στόχος της επένδυσης είναι η αντιμετώπιση των ανεπαρκειών του δικαστικού συστήματος που οφείλονται στις ανεπαρκείς κτιριακές εγκαταστάσεις των δικαστηρίων, τόσο ως προς την ποσότητα όσο και ως προς την ποιότητα.

Η επένδυση συνίσταται στην κατασκευή επέκτασης του κτιρίου του Επαρχιακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021.

Επιμέρους συνιστώσα 3.4.4: Καταπολέμηση της διαφθοράς

Μεταρρύθμιση 10 (C3.4R10): Βελτίωση του νομικού και θεσμικού πλαισίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η επίτευξη μεγαλύτερης συνοχής στο πλαίσιο της προσπάθειας καταπολέμησης της διαφθοράς μέσω της υλοποίησης του εθνικού οριζόντιου σχεδίου δράσης κατά της διαφθοράς.

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στα εξής: i) ψήφιση νομοθεσίας για την προστασία των καταγγελτών, την ενίσχυση της διαφάνειας στο πλαίσιο των δημόσιων διαδικασιών λήψης αποφάσεων και την πρόληψη της σύγκρουσης συμφερόντων, ii) τη σύσταση και λειτουργία ανεξάρτητης αρχής κατά της διαφθοράς, η οποία θα συντονίζει τις προσπάθειες όλων των φορέων που συμμετέχουν στην πρόληψη και την καταπολέμηση της διαφθοράς και θα εποπτεύει την έγκαιρη υλοποίηση των δράσεων των διαφόρων αρμόδιων υπηρεσιών iii) την ευαισθητοποίηση και επιμόρφωση του ευρέος κοινού σε θέματα καταπολέμησης της διαφθοράς και iv) την ενίσχυση των μονάδων εσωτερικού ελέγχου όλων των υπουργείων και της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2024.

Η.2.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης