ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 11.1.2024
COM(2024) 4 final
2024/0002(NLE)
Πρόταση
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
για τον καθορισμό της θέσης που πρέπει να ληφθεί εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη 13η υπουργική συνδιάσκεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου όσον αφορά την προσθήκη της συμφωνίας για τη διευκόλυνση των επενδύσεων για την ανάπτυξη στη συμφωνία για την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
1.Αντικείμενο της πρότασης
Η παρούσα πρόταση αφορά την απόφαση του Συμβουλίου για τον καθορισμό της θέσης που πρέπει να ληφθεί εξ ονόματος της Ένωσης στη 13η σύνοδο της υπουργικής συνδιάσκεψης του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (στο εξής: ΠΟΕ) σε σχέση με την προσθήκη της συμφωνίας για τη διευκόλυνση των επενδύσεων για την ανάπτυξη (στο εξής: IFDA) στο παράρτημα 4 της συμφωνίας για την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (στο εξής: συμφωνία ΠΟΕ).
2.Πλαίσιο της πρότασης
2.1.H συμφωνία για την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου
Η συμφωνία ΠΟΕ αποσκοπεί στην επίτευξη των σκοπών που αναφέρονται στο προοίμιο της συμφωνίας. Η συμφωνία άρχισε να ισχύει την 1η Ιανουαρίου 1995.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (στο εξής: ΕΕ) είναι συμβαλλόμενο μέρος της συμφωνίας 1 . Συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας είναι επίσης και τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ. Ο ΠΟΕ μπορεί να λαμβάνει αποφάσεις σύμφωνα με τις διαδικασίες που ορίζονται στη συμφωνία του ΠΟΕ.
2.2.Η υπουργική συνδιάσκεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου
Η υπουργική συνδιάσκεψη είναι το ανώτερο όργανο λήψης αποφάσεων του ΠΟΕ και συνέρχεται τουλάχιστον μία φορά κάθε δύο έτη. Κατά την κείμενη νομοθεσία και πρακτική, οι αποφάσεις λαμβάνονται με συναίνεση.
Η επόμενη σύνοδος της υπουργικής συνδιάσκεψης θα πραγματοποιηθεί στο Αμπού Ντάμπι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων από τις 26 έως τις 29 Φεβρουαρίου 2024. Το άρθρο IV:2 της συμφωνίας ΠΟΕ ορίζει ότι τα καθήκοντα της υπουργικής συνδιάσκεψης ασκούνται από το Γενικό Συμβούλιο κατά τα διαστήματα που μεσολαβούν μεταξύ των συνόδων της υπουργικής συνδιάσκεψης.
2.3.Η προς έκδοση πράξη κατά την υπουργική συνδιάσκεψη του ΠΟΕ και ο λόγος και ο στόχος της πρότασης
Κατά τη διάρκεια της 13ης υπουργικής συνδιάσκεψης του ΠΟΕ μπορεί να εγκριθεί απόφαση σχετικά με την προσθήκη της IFDA στο παράρτημα 4 της συμφωνίας ΠΟΕ (στο εξής: προς έκδοση πράξη). Εάν η προς έκδοση πράξη δεν εγκριθεί κατά τη 13η υπουργική συνδιάσκεψη, η έγκριση μπορεί να λάβει χώρα σε μεταγενέστερη σύνοδο του Γενικού Συμβουλίου.
Οι διαπραγματεύσεις για την IFDA ξεκίνησαν επίσημα τον Σεπτέμβριο του 2020. Η Επιτροπή διεξήγαγε τις διαπραγματεύσεις εξ ονόματος της ΕΕ 2 . Η IFDA θα καλύπτει τα ακόλουθα θέματα: βελτίωση της διαφάνειας και της προβλεψιμότητας των επενδυτικών μέτρων, απλούστευση και επιτάχυνση των διοικητικών διαδικασιών που σχετίζονται με τις επενδύσεις, ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ κυβερνήσεων και επενδυτών και προώθηση της υιοθέτησης υπεύθυνων πρακτικών επιχειρηματικής συμπεριφοράς από τις εταιρείες, καθώς και πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς, διασφάλιση ειδικής και διαφοροποιημένης μεταχείρισης, τεχνική βοήθεια και ανάπτυξη ικανοτήτων για τις αναπτυσσόμενες και τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.
Οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν στις 6 Ιουλίου 2023 3 . Επειδή δεν συμμετείχαν όλα τα μέλη του ΠΟΕ στις διαπραγματεύσεις, πρόθεση των διαπραγματευτών είναι να υποβάλουν αίτημα στην υπουργική συνδιάσκεψη για την προσθήκη της IFDA ως πολυμερούς συμφωνίας στο παράρτημα 4 της συμφωνίας ΠΟΕ. Μετά την υποβολή του αιτήματος, σύμφωνα με το άρθρο X:9 της συμφωνίας ΠΟΕ, η υπουργική συνδιάσκεψη του ΠΟΕ μπορεί να λάβει απόφαση «αποκλειστικά με συναίνεση» για την προσθήκη συμφωνίας στο παράρτημα 4 της συμφωνίας ΠΟΕ.
Για μεγαλύτερη σαφήνεια, η παρούσα απόφαση αφορά μόνο την παροχή στην ΕΕ της δυνατότητας να προσχωρήσει στη συναίνεση σχετικά με τη νομική ενσωμάτωση της IFDA στο παράρτημα 4 της συμφωνίας ΠΟΕ. Η παρούσα πρόταση δεν αφορά την επίσημη αποδοχή της IFDA από την Ένωση. Για τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή θα εκδώσει πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη της IFDA σύμφωνα με το άρθρο 218 παράγραφος 6 της ΣΛΕΕ, αφού η IFDA προστεθεί στο παράρτημα 4 της συμφωνίας ΠΟΕ και κηρυχθεί ανοικτή προς αποδοχή.
2.4. Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής
Στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Επανεξέταση της εμπορικής πολιτικής — Μια ανοικτή, βιώσιμη και δυναμική εμπορική πολιτική» 4 , η Επιτροπή ανακοίνωσε τα εξής: «Οι κανόνες του ΠΟΕ πρέπει να ευθυγραμμιστούν με την οικονομική και εμπορική πραγματικότητα του 21ου αιώνα. Επί της ουσίας, προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στον εκσυγχρονισμό των κανόνων του ΠΟΕ για το ηλεκτρονικό εμπόριο, τη διευκόλυνση των επενδύσεων, τις εσωτερικές κανονιστικές ρυθμίσεις στον τομέα των υπηρεσιών και τον ρόλο του κράτους στην οικονομία, συμπεριλαμβανομένων των επιδοτήσεων.».
Η προς έκδοση πράξη συνάδει πλήρως με την εν λόγω ανακοίνωση, διότι αποτελεί αναγκαίο διαδικαστικό βήμα στο πλαίσιο των κανόνων του ΠΟΕ για την ενσωμάτωση συμφωνίας για τη διευκόλυνση των επενδύσεων στους κανόνες του ΠΟΕ.
2.5. Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης
Η προς έκδοση πράξη συνάδει με άλλες πολιτικές της Ένωσης, και ιδίως με την πολιτική της Ένωσης στον τομέα της συνεργασίας για την ανάπτυξη.
3.Θέση που πρέπει να ληφθεί εξ ονόματος της Ένωσης
Στόχος της παρούσας πρότασης είναι να επιτραπεί στην ΕΕ να προσχωρήσει σε πιθανή συναίνεση στη 13η υπουργική συνδιάσκεψη ή, σε μεταγενέστερη σύνοδο του Γενικού Συμβουλίου σχετικά με την έγκριση της προς έκδοση πράξης.
Παρότι δεν είναι ακόμα σαφές αν, και σε ποιον βαθμό, τα μέλη του ΠΟΕ θα είναι σε θέση να καταλήξουν σε συναίνεση σχετικά με την προς έκδοση πράξη, η θέση της ΕΕ κατά τη 13η υπουργική συνδιάσκεψη πρέπει να καθοριστεί εκ των προτέρων από το Συμβούλιο, σύμφωνα με το άρθρο 218 παράγραφος 9 της ΣΛΕΕ.
4.Νομική βάση
4.1.Διαδικαστική νομική βάση
4.1.1.Αρχές
Το άρθρο 218 παράγραφος 9 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) προβλέπει την έκδοση αποφάσεων για τον καθορισμό «των θέσεων που θα πρέπει να ληφθούν, εξ ονόματος της Ένωσης, σε όργανο που συνιστάται από δεδομένη συμφωνία, όταν το εν λόγω όργανο καλείται να θεσπίσει πράξεις που παράγουν έννομα αποτελέσματα, με εξαίρεση τις πράξεις που συμπληρώνουν ή τροποποιούν το θεσμικό πλαίσιο της συμφωνίας».
Η έννοια των «πράξεων που παράγουν έννομα αποτελέσματα» περιλαμβάνει πράξεις που παράγουν έννομα αποτελέσματα δυνάμει των κανόνων του διεθνούς δικαίου που διέπουν το εκάστοτε όργανο. Περιλαμβάνει επίσης κείμενα που δεν έχουν μεν δεσμευτική ισχύ βάσει του διεθνούς δικαίου, αλλά «επηρεάζουν με καθοριστικό τρόπο το περιεχόμενο των ρυθμίσεων που θεσπίζει ο νομοθέτης της Ένωσης» 5 .
4.1.2.Εφαρμογή στην προκειμένη περίπτωση
Η υπουργική συνδιάσκεψη του ΠΟΕ είναι όργανο που έχει συσταθεί με συμφωνία, και συγκεκριμένα τη συμφωνία ΠΟΕ, και το οποίο σύμφωνα με το άρθρο IV:1 της συμφωνίας ΠΟΕ, είναι αρμόδιο για τη λήψη αποφάσεων επί όλων των θεμάτων τα οποία εντάσσονται στο πλαίσιο των πολυμερών εμπορικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων που παράγουν έννομα αποτελέσματα.
Οι προς έκδοση πράξεις που αναφέρονται ανωτέρω συνιστούν πράξεις που παράγουν έννομα αποτελέσματα, καθώς ενδέχεται να επηρεάσουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της Ένωσης δυνάμει του διεθνούς δικαίου.
Οι προς έκδοση πράξεις δεν συμπληρώνουν ούτε τροποποιούν το θεσμικό πλαίσιο της συμφωνίας.
Συνεπώς, η διαδικαστική νομική βάση για την προτεινόμενη απόφαση είναι το άρθρο 218 παράγραφος 9 της ΣΛΕΕ.
4.2.Ουσιαστική νομική βάση
4.2.1.Αρχές
Η ουσιαστική νομική βάση για την έκδοση απόφασης δυνάμει του άρθρου 218 παράγραφος 9 της ΣΛΕΕ εξαρτάται πρωτίστως από τον στόχο και το περιεχόμενο της προς έκδοση πράξης σε σχέση με την οποία λαμβάνεται θέση εξ ονόματος της Ένωσης. Εάν η προς έκδοση πράξη επιδιώκει διττό σκοπό ή έχει δύο συνιστώσες και εάν ένας από τους σκοπούς ή μία από τις συνιστώσες μπορεί να χαρακτηριστεί κύριος/-α, ενώ ο/η άλλος/-η έχει απλώς παρεπόμενο χαρακτήρα, η απόφαση δυνάμει του άρθρου 218 παράγραφος 9 της ΣΛΕΕ πρέπει να στηρίζεται σε μία και μόνο ουσιαστική νομική βάση, ήτοι εκείνη που επιβάλλει ο κύριος ή πρωτεύων σκοπός ή συνιστώσα.
4.2.2.Εφαρμογή στην προκειμένη περίπτωση
Ο κύριος στόχος και το περιεχόμενο των προς έκδοση πράξεων αφορούν την κοινή εμπορική πολιτική.
Ως εκ τούτου, η ουσιαστική νομική βάση για την προτεινόμενη απόφαση είναι το άρθρο 207 της ΣΛΕΕ.
4.3.Συμπέρασμα
Η νομική βάση της προτεινόμενης απόφασης θα πρέπει να είναι το άρθρο 207 της ΣΛΕΕ, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 9 της ΣΛΕΕ.
2024/0002 (NLE)
Πρόταση
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
για τον καθορισμό της θέσης που πρέπει να ληφθεί εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη 13η υπουργική συνδιάσκεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου όσον αφορά την προσθήκη της συμφωνίας για τη διευκόλυνση των επενδύσεων για την ανάπτυξη στη συμφωνία για την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 207 παράγραφος 4 πρώτο εδάφιο, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 9,
Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
(1)Η συμφωνία του Μαρακές για την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (στο εξής: συμφωνία ΠΟΕ) συνήφθη από την Ένωση με την απόφαση 94/800/ΕΚ του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 1994 6 , και τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 1995.
(2)Σύμφωνα με το άρθρο X:9 και το άρθρο IX της συμφωνίας ΠΟΕ, η Υπουργική Συνδιάσκεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (στο εξής: ΠΟΕ) μπορεί να εγκρίνει αποφάσεις με συναίνεση για την προσθήκη συμφωνίας στο παράρτημα 4 της συμφωνίας ΠΟΕ.
(3)Η υπουργική συνδιάσκεψη του ΠΟΕ, κατά την 13η σύνοδό της που πραγματοποιήθηκε από τις 26 έως τις 29 Φεβρουαρίου 2024, μπορεί να εγκρίνει απόφαση σχετικά με την προσθήκη της συμφωνίας για τη διευκόλυνση των επενδύσεων στο παράρτημα 4 της συμφωνίας ΠΟΕ.
(4)Ενδείκνυται να καθοριστεί η θέση που πρέπει να ληφθεί εξ ονόματος της Ένωσης στην υπουργική Συνδιάσκεψη του ΠΟΕ, καθώς οι αποφάσεις είναι δεσμευτικές για την Ένωση.
(5)Οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνίας σχετικά με τη διευκόλυνση των επενδύσεων για την ανάπτυξη ξεκίνησαν επίσημα τον Σεπτέμβριο του 2020. Η Επιτροπή διεξήγαγε τις διαπραγματεύσεις εξ ονόματος της ΕΕ. Οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν στις 6 Ιουλίου 2023. Επειδή δεν συμμετείχαν όλα τα μέλη του ΠΟΕ στις διαπραγματεύσεις, πρόθεση των μελών του ΠΟΕ που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις είναι να υποβάλουν αίτημα για την προσθήκη της συμφωνίας για τη διευκόλυνση των επενδύσεων ως πολυμερούς συμφωνίας στο παράρτημα 4 της συμφωνίας ΠΟΕ. Η Ένωση θα πρέπει να συμμετάσχει στο εν λόγω αίτημα ως προπαρασκευαστικό βήμα για ενδεχόμενη απόφαση της υπουργικής διάσκεψης,
ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:
Άρθρο 1
Η θέση που πρέπει να ληφθεί εξ ονόματος της Ένωσης στη 13η υπουργική συνδιάσκεψη του ΠΟΕ είναι η εξής:
Να προσχωρήσει στη συναίνεση που θα επιτευχθεί μεταξύ των μελών του ΠΟΕ με σκοπό την προσθήκη της συμφωνίας για τη διευκόλυνση των επενδύσεων για την ανάπτυξη στο παράρτημα 4 της συμφωνίας ΠΟΕ.
Άρθρο 2
Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Επιτροπή.
Βρυξέλλες,
Για το Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος