Στρασβούργο, 26.11.2024

COM(2024) 711 final

Σύσταση για

ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την έγκριση του εθνικού μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού-διαρθρωτικού σχεδίου της Τσεχίας


Σύσταση για

ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την έγκριση του εθνικού μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού-διαρθρωτικού σχεδίου της Τσεχίας

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 121,

Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2024/1263, και ιδίως το άρθρο 17,

Έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

(1)Στις 30 Απριλίου 2024 τέθηκε σε ισχύ μεταρρυθμισμένο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ. Ο κανονισμός (ΕΕ) 2024/1263 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τον αποτελεσματικό συντονισμό των οικονομικών πολιτικών και την πολυμερή δημοσιονομική εποπτεία 1 , μαζί με τον τροποποιημένο κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1467/97 σχετικά με την εφαρμογή της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος 2 και την τροποποιημένη οδηγία 2011/85/ΕΕ του Συμβουλίου σχετικά με τα δημοσιονομικά πλαίσια των κρατών μελών 3 , αποτελούν τα βασικά στοιχεία του μεταρρυθμισμένου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ. Το πλαίσιο αποσκοπεί στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους και της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης μέσω μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων. Προωθεί την ανάληψη ιδίας ευθύνης σε εθνικό επίπεδο και επικεντρώνεται σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, σε συνδυασμό με αποτελεσματική και συνεκτική επιβολή των κανόνων.

(2)Τα εθνικά μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά-διαρθρωτικά σχέδια που υποβάλλουν τα κράτη μέλη στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή βρίσκονται στο επίκεντρο του νέου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης. Τα εν λόγω σχέδια πρέπει να επιτυγχάνουν δύο στόχους: i) να διασφαλίζουν ότι, έως το πέρας της περιόδου προσαρμογής, το δημόσιο χρέος βρίσκεται σε αξιόπιστα καθοδική πορεία ή διατηρείται σε συνετά επίπεδα, και ότι το δημόσιο έλλειμμα οδηγείται και διατηρείται κάτω από την τιμή αναφοράς του 3 % του ΑΕΠ σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, και ii) να διασφαλίζουν την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που να ανταποκρίνονται στις κύριες προκλήσεις οι οποίες προσδιορίζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και να λαμβάνουν υπόψη τις κοινές προτεραιότητες της ΕΕ. Για τον σκοπό αυτό, κάθε σχέδιο πρέπει να παρουσιάζει μεσοπρόθεσμη δέσμευση για πορεία των καθαρών δαπανών 4 , με την οποία ουσιαστικά θεσπίζεται δημοσιονομικός περιορισμός για τη διάρκεια του σχεδίου, που καλύπτει τέσσερα ή πέντε έτη (ανάλογα με την κανονική διάρκεια της κοινοβουλευτικής περιόδου στο εκάστοτε κράτος μέλος). Επιπλέον, το σχέδιο πρέπει να εξηγεί με ποιον τρόπο το κράτος μέλος θα διασφαλίσει την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που να ανταποκρίνονται στις κύριες προκλήσεις οι οποίες προσδιορίζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, ιδίως στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις [συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν τη διαδικασία μακροοικονομικών ανισορροπιών (ΔΜΑ), κατά περίπτωση], καθώς και με ποιον τρόπο το κράτος μέλος θα λάβει υπόψη τις κοινές προτεραιότητες της Ένωσης. Η περίοδος δημοσιονομικής προσαρμογής καλύπτει χρονικό διάστημα τεσσάρων ετών, το οποίο μπορεί να παραταθεί κατά έως και τρία έτη, αν το κράτος μέλος δεσμευτεί να υλοποιήσει ένα σύνολο σχετικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων το οποίο πληροί τα κριτήρια του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263.

(3)Μετά την υποβολή του σχεδίου, η Επιτροπή πρέπει να αξιολογήσει κατά πόσον αυτό συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263.

(4)Βάσει σύστασης της Επιτροπής, το Συμβούλιο πρέπει στη συνέχεια να εκδώσει σύσταση με την οποία να καθορίζει την πορεία των καθαρών δαπανών του οικείου κράτους μέλους και, εφόσον συντρέχει περίπτωση, να εγκρίνει το σύνολο των μεταρρυθμιστικών και επενδυτικών δεσμεύσεων στις οποίες στηρίζεται παράταση της περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ-ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ ΤΣΕΧΙΑΣ

(5)Στις 16 Οκτωβρίου 2024 η Τσεχία υπέβαλε το εθνικό μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό-διαρθρωτικό σχέδιό της στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή. Η υποβολή πραγματοποιήθηκε έπειτα από παράταση της προθεσμίας που ορίζεται στο άρθρο 36 του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263, όπως συμφωνήθηκε με την Επιτροπή στις 24 Σεπτεμβρίου λαμβανομένων υπόψη των λόγων που προέβαλε η Τσεχία.

Διαδικασία πριν από την υποβολή του σχεδίου

(6)Πριν από την υποβολή του σχεδίου της, η Τσεχία ζήτησε τεχνικές πληροφορίες 5 , τις οποίες η Επιτροπή υπέβαλε στις 21 Ιουνίου 2024 και τις οποίες δημοσίευσε στις 16 Οκτωβρίου 2024 6 . Σύμφωνα με τα άρθρο 9 παράγραφος 1 στοιχείο γ) και παράγραφος 2 και το άρθρο 16 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263, στις τεχνικές πληροφορίες αναφέρεται το επίπεδο του διαρθρωτικού πρωτογενούς ισοζυγίου το 2028 που είναι αναγκαίο προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα διατηρείται κάτω από το 3 % του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και ότι το δημόσιο χρέος παραμένει κάτω από το 60 % του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, ελλείψει περαιτέρω δημοσιονομικών μέτρων πέραν της 4ετούς περιόδου προσαρμογής. Ως μεσοπρόθεσμος ορίζοντας ορίζεται η δεκαετής περίοδος μετά το πέρας της περιόδου προσαρμογής. Οι τεχνικές πληροφορίες καταρτίστηκαν και διαβιβάστηκαν στο κράτος μέλος με βάση δύο σενάρια: ένα σενάριο που περιλαμβάνει τη συνέπεια με τη συνθήκη διασφάλισης της ανθεκτικότητας του ελλείμματος 7 , σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263, και ένα σενάριο χωρίς την εν λόγω συνθήκη διασφάλισης. Στις τεχνικές πληροφορίες για την Τσεχία ορίζεται ότι για την τήρηση των εφαρμοστέων δημοσιονομικών κανόνων κατά τη διάρκεια 4ετούς περιόδου προσαρμογής, και με βάση τις παραδοχές της Επιτροπής, το διαρθρωτικό πρωτογενές ισοζύγιο θα πρέπει να ανέρχεται τουλάχιστον στο 0,4 % του ΑΕΠ στο τέλος της περιόδου προσαρμογής (2028· σενάριο χωρίς τη συνθήκη διασφάλισης της ανθεκτικότητας του ελλείμματος), σύμφωνα με τον πίνακα που ακολουθεί. Προς ενημέρωση, λαμβανομένης επίσης υπόψη της συνθήκης διασφάλισης της ανθεκτικότητας του ελλείμματος, το διαρθρωτικό πρωτογενές ισοζύγιο θα πρέπει να ανέρχεται τουλάχιστον στο 0,4 % του ΑΕΠ στο τέλος της περιόδου προσαρμογής (2028). Ωστόσο, η συνθήκη διασφάλισης της ανθεκτικότητας του ελλείμματος δεν συνιστά απαίτηση για την Τσεχία, η οποία είναι επιλέξιμη για τεχνικές πληροφορίες.

Πίνακας 1: Τεχνικές πληροφορίες που παρείχε η Επιτροπή στην Τσεχία

Πηγή: Υπολογισμοί της Επιτροπής.

Τελευταίο έτος της περιόδου προσαρμογής

2028

Ελάχιστη τιμή του διαρθρωτικού πρωτογενούς ισοζυγίου (% του ΑΕΠ), σενάριο χωρίς τη συνθήκη διασφάλισης της ανθεκτικότητας του ελλείμματος

0,4

Προς ενημέρωση μόνο: Ελάχιστη τιμή του διαρθρωτικού πρωτογενούς ισοζυγίου (% του ΑΕΠ), σενάριο με τη συνθήκη διασφάλισης της ανθεκτικότητας του ελλείμματος

0,4

(7)Σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263, η Τσεχία και η Επιτροπή πραγματοποίησαν τεχνικό διάλογο από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο του 2024. Ο διάλογος επικεντρώθηκε στην πορεία των καθαρών δαπανών την οποία προβλέπει η Τσεχία και στις σχετικές υποκείμενες παραδοχές (ιδίως όσον αφορά τις προβλέψεις για την αύξηση του δυνητικού ΑΕΠ), καθώς και στην προβλεπόμενη υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που ανταποκρίνονται στις κύριες προκλήσεις οι οποίες προσδιορίζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και στις κοινές προτεραιότητες της Ένωσης για δίκαιη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, κοινωνική και οικονομική ανθεκτικότητα, ενεργειακή ασφάλεια και ανάπτυξη αμυντικών ικανοτήτων.

(8)Τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2024, σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 3 και το άρθρο 36 παράγραφος 1 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263, βάσει των πληροφοριών που παρείχε η Τσεχία στο σχέδιό της, η Τσεχία διεξήγαγε διαδικασία διαβούλευσης με την κοινωνία των πολιτών, τους κοινωνικούς εταίρους, τις περιφερειακές αρχές και άλλους σχετικούς συμφεροντούχους. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρείχε η Τσεχία στο σχέδιό της, η διαδικασία περιλάμβανε κατάλληλη διυπουργική διαβούλευση με τη συμμετοχή των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων. Πραγματοποιήθηκε επίσης συζήτηση στρογγυλής τραπέζης σχετικά με το προσχέδιο με εκπροσώπους των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων, του μη κερδοσκοπικού τομέα, των περιφερειών, αμφότερων των σωμάτων του Κοινοβουλίου και άλλων σχετικών θεσμικών οργάνων, συμπεριλαμβανομένου του Δημοσιονομικού Συμβουλίου της Τσεχίας. Επιπλέον, υποβλήθηκε προσχέδιο στο Κυβερνητικό Συμβούλιο Βιώσιμης Ανάπτυξης και στο Κυβερνητικό Συμβούλιο Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Το σχέδιο συζητήθηκε επίσης σε δύο κοινοβουλευτικές επιτροπές. Τέλος, οι εκπρόσωποι των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων είχαν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν τις απόψεις τους στην ομάδα εργασίας του Συμβουλίου Οικονομικής και Κοινωνικής Συμφωνίας.

(9)Η Επιτροπή Δημοσιονομικών Προβλέψεων, η οποία είναι επιφορτισμένη με την αξιολόγηση των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών προβλέψεων, εξέδωσε γνώμη σχετικά με τις μακροοικονομικές προβλέψεις στις οποίες στηρίζεται η πολυετής πορεία των καθαρών δαπανών. Η επιτροπή έκρινε ότι οι μακροοικονομικές προβλέψεις είναι ρεαλιστικές.

(10)Το σχέδιο συζητήθηκε στο εθνικό κοινοβούλιο στις 8 Οκτωβρίου 2024. Στη συνέχεια, εγκρίθηκε από την κυβέρνηση στις 16 Οκτωβρίου 2024.

Άλλες συναφείς διαδικασίες

(11)Στις 21 Οκτωβρίου 2024 το Συμβούλιο απηύθυνε στην Τσεχία σειρά ειδικών ανά χώρα συστάσεων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 8 .

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

(12)Σύμφωνα με το άρθρο 16 του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263, η Επιτροπή αξιολόγησε το σχέδιο ως εξής:

Πλαίσιο: μακροοικονομική και δημοσιονομική κατάσταση και προοπτικές

(13)Το 2023 η οικονομική δραστηριότητα στην Τσεχία υποχώρησε κατά 0,1 %, καθώς ο υψηλός πληθωρισμός συρρίκνωσε την αγοραστική δύναμη και οδήγησε σε μείωση της κατανάλωσης των νοικοκυριών. Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις 2024 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 1,0 % το 2024, λόγω της σταδιακής ανάκαμψης της εγχώριας ζήτησης που καθοδηγείται από την αύξηση των πραγματικών μισθών και τη μείωση του πληθωρισμού. Το 2025 το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,4 %, καθώς η κατανάλωση των νοικοκυριών και η αύξηση των επενδύσεων επιταχύνονται, ενώ η συμβολή των καθαρών εξαγωγών έχει αρνητικό πρόσημο. Το 2026 το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,7 %, λόγω της αύξησης της κατανάλωσης των νοικοκυριών και του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου, καθώς και της ανάκαμψης των εξαγωγών. Κατά τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων (δηλαδή την περίοδο 2024-2026), η αύξηση του δυνητικού ΑΕΠ στην Τσεχία αναμένεται να καταγράψει ελαφρά αύξηση, από 1,6 % το 2024 σε 1,8 % το 2026, λόγω της αύξησης της παραγωγικότητας και των υψηλότερων κεφαλαιουχικών επενδύσεων, ενώ η συμβολή της απασχόλησης είναι φθίνουσα. Το ποσοστό ανεργίας βρισκόταν στο 2,6 % το 2023 και, σύμφωνα με τις προβολές της Επιτροπής, θα διατηρηθεί στο 2,6 % το 2024, ενώ θα ανέλθει σε 2,7 % το 2025 και σε 2,7 % το 2026. Ο πληθωρισμός (αποπληθωριστής του ΑΕΠ) προβλέπεται να μειωθεί από 8,2 % το 2023 σε 4,0 % το 2024, και να φτάσει στο 2,4 % το 2025 και στο 2,4 % το 2026.

(14)Όσον αφορά τις δημοσιονομικές εξελίξεις, το 2023 το δημοσιονομικό έλλειμμα της Τσεχίας ανήλθε στο 3,8 % του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις 2024 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναμένεται να φτάσει στο 2,5 % του ΑΕΠ το 2024, να μειωθεί περαιτέρω στο 2,3 % του ΑΕΠ το 2025 και, με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει αλλαγή πολιτικής, να ανέλθει στο 1,9 % το 2026. Οι φθινοπωρινές προβλέψεις 2024 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιλαμβάνουν το σχέδιο προϋπολογισμού της Τσεχίας για το 2025, το οποίο η κυβέρνηση υπέβαλε στο εθνικό κοινοβούλιο τον Σεπτέμβριο. Το δημόσιο χρέος ανήλθε στο 42,4 % του ΑΕΠ στο τέλος του 2023. Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις 2024 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο λόγος χρέους αναμένεται να αυξηθεί στο 43,4 % του ΑΕΠ στο τέλος του 2024. Προβλέπεται να αυξηθεί περαιτέρω στο 44,4 % του ΑΕΠ στο τέλος του 2025 και στο 44,8 % στο τέλος του 2026. Οι δημοσιονομικές προβλέψεις της Επιτροπής δεν λαμβάνουν υπόψη τις δεσμεύσεις πολιτικής στα μεσοπρόθεσμα σχέδια αυτές καθαυτές έως ότου να υποστηρίζονται από εύλογα και επαρκώς καθορισμένα απτά μέτρα πολιτικής.

Πορεία των καθαρών δαπανών και κύριες μακροοικονομικές παραδοχές στο σχέδιο

(15)Το εθνικό μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό-διαρθρωτικό σχέδιο της Τσεχίας καλύπτει την περίοδο 2025-2028 και προβλέπει δημοσιονομική προσαρμογή σε χρονικό διάστημα τεσσάρων ετών.

(16)Το σχέδιο περιέχει τις πληροφορίες που απαιτούνται βάσει του άρθρου 13 του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263, με εξαίρεση τα προβλεπόμενα δημοσιονομικά-διαρθρωτικά μέτρα κατά τα τελευταία έτη του σχεδίου.

(17)Στο σχέδιο προβλέπεται δέσμευση στην πορεία των καθαρών δαπανών που αναφέρεται στον πίνακα 2, η οποία αντιστοιχεί σε μέση αύξηση των καθαρών δαπανών κατά 3,1 % κατά τη διάρκεια των ετών 2025-2028.Οι τεχνικές πληροφορίες (με την παραδοχή γραμμικής πορείας προσαρμογής) συνάδουν με μέση αύξηση των καθαρών δαπανών ύψους 3,5 % κατά την περίοδο προσαρμογής (2025-2028). Η πορεία των καθαρών δαπανών, για την οποία αναλήφθηκε δέσμευση στο σχέδιο, αναφέρεται ότι θα οδηγήσει σε διαρθρωτικό πρωτογενές ισοζύγιο ύψους 0,4 % του ΑΕΠ στο τέλος της περιόδου προσαρμογής (2028). Το ποσοστό αυτό ισούται με το ελάχιστο επίπεδο του διαρθρωτικού πρωτογενούς ισοζυγίου ύψους 0,4 % του ΑΕΠ το 2028 που υπέβαλε η Επιτροπή στις τεχνικές πληροφορίες της 21ης Ιουνίου 2024 9 . Το σχέδιο βασίζεται στην παραδοχή ότι η αύξηση του δυνητικού ΑΕΠ θα υποχωρήσει από 2,0 % το 2024 σε 1,4 % το 2025, ενώ στη συνέχεια θα καταγράψει ελαφρά άνοδο και θα ανέλθει κατά μέσο όρο σε 1,6 % κατά την περίοδο προσαρμογής (2025-2028). Επιπλέον, το σχέδιο προβλέπει ότι ο ρυθμός αύξησης του αποπληθωριστή του ΑΕΠ θα μειωθεί από 3,4 % το 2024 σε 2,7 % το 2025 και θα σημειώσει σταδιακά περαιτέρω μείωση μέχρι το 2,0 % έως το 2028.

Πίνακας 2: Πορεία των καθαρών δαπανών και κύριες παραδοχές στο σχέδιο της Τσεχίας

2024

2025

2026

2027

2028

Μέσος όρος της περιόδου ισχύος του σχεδίου

2025-2028

Αύξηση των καθαρών δαπανών 
(ετήσια, %)

5,3

4,5

2,5

2,6

2,9

3,1

Αύξηση των καθαρών δαπανών 
(σωρευτική, από το έτος βάσης 2023, %)

5,3

10,1

12,9

15,8

19,2

ά.α.

Αύξηση του δυνητικού ΑΕΠ (%)

2,0

1,4

1,5

1,8

1,5

1,6

Πληθωρισμός (αύξηση του αποπληθωριστή του ΑΕΠ) (%)

3,4

2,7

2,2

2,1

2,0

2,2

Πηγή: Μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό-διαρθρωτικό σχέδιο της Τσεχίας και υπολογισμοί της Επιτροπής.

Επιπτώσεις των δεσμεύσεων του σχεδίου για τις καθαρές δαπάνες στο δημόσιο χρέος

(18)Εάν υλοποιηθούν η δέσμευση για την πορεία των καθαρών δαπανών που αναλαμβάνεται στο σχέδιο και οι υποκείμενες παραδοχές, το δημόσιο χρέος θα αυξηθεί, σύμφωνα με το σχέδιο, από 44,1 % το 2024 σε 45,3 % του ΑΕΠ το 2026 και κατόπιν θα μειωθεί στο 44,2 % του ΑΕΠ στο τέλος της περιόδου προσαρμογής (2028), σύμφωνα με τον πίνακα που ακολουθεί. Μεσοπρόθεσμα, δηλαδή έως το 2038, ο λόγος χρέους αναμένεται εν γένει να σταθεροποιηθεί έως το 2033, σύμφωνα με το σχέδιο, και κατόπιν να αυξηθεί στο 47,5 % του ΑΕΠ έως το 2038.

Πίνακας 3: Εξελίξεις του δημόσιου χρέους και του ισοζυγίου στο σχέδιο της Τσεχίας

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2038

Δημόσιο χρέος

(% του ΑΕΠ)

42,4

44,1

45,1

45,3

44,7

44,2

47,5

Ισοζύγιο της κυβέρνησης

(% του ΑΕΠ)

– 3,8

– 2,8

– 2,5

– 1,7

– 0,9

– 0,5

– 2,6

Πηγή: Μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό-διαρθρωτικό σχέδιο της Τσεχίας

Ως εκ τούτου, σύμφωνα με το σχέδιο, το δημόσιο χρέος θα παραμείνει κάτω από την τιμή αναφοράς του 60 % του ΑΕΠ που ορίζει η Συνθήκη μεσοπρόθεσμα. Επομένως, με βάση τις δεσμεύσεις πολιτικής και τις μακροοικονομικές παραδοχές του σχεδίου, η πορεία των καθαρών δαπανών που προτείνεται στο σχέδιο συνάδει με την απαίτηση για το χρέος, όπως ορίζεται στο άρθρο 16 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263.

Επιπτώσεις των δεσμεύσεων του σχεδίου για τις καθαρές δαπάνες στο ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης

(19)Με βάση την πορεία των καθαρών δαπανών και τις παραδοχές του σχεδίου, το δημοσιονομικό έλλειμμα θα βελτιωθεί σταδιακά από 2,8 % του ΑΕΠ το 2024 σε 0,5 % του ΑΕΠ στο τέλος της περιόδου προσαρμογής (2028).Ως εκ τούτου, σύμφωνα με το σχέδιο, το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης δεν θα υπερβαίνει την τιμή αναφοράς του 3 % του ΑΕΠ στο τέλος της περιόδου προσαρμογής (2028). Επιπλέον, κατά τη δεκαετία που έπεται της περιόδου προσαρμογής (δηλαδή έως το 2038), το δημόσιο έλλειμμα δεν θα υπερβαίνει το 3 % του ΑΕΠ. Επομένως, με βάση τις δεσμεύσεις πολιτικής και τις μακροοικονομικές παραδοχές του σχεδίου, η πορεία των καθαρών δαπανών που προτείνεται στο σχέδιο συνάδει με την απαίτηση για το έλλειμμα, όπως ορίζεται στο άρθρο 16 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263.

Μακροοικονομικές παραδοχές του σχεδίου

(20)Το σχέδιο βασίζεται σε σειρά παραδοχών, οι οποίες διαφέρουν από τις παραδοχές της Επιτροπής που διαβιβάστηκαν στην Τσεχία στις [21 Ιουνίου 2024]. Ειδικότερα, στο σχέδιο χρησιμοποιούνται διαφορετικές παραδοχές για οκτώ μεταβλητές, και συγκεκριμένα το σημείο εκκίνησης (διαρθρωτικό πρωτογενές ισοζύγιο το 2024), η αύξηση του δυνητικού ΑΕΠ, η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ, η αύξηση του αποπληθωριστή του ΑΕΠ, το (τεκμαρτό) ονομαστικό επιτόκιο, ο δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής, οι προσαρμογές αποθεμάτων-ροών και οι παραδοχές ως προς τα έσοδα (δηλαδή η θεωρούμενη ελαστικότητα). Κατωτέρω παρέχεται εκτίμηση αυτών των διαφορών.

(21)Οι διαφορές στις παραδοχές με τον σημαντικότερο αντίκτυπο στη μέση αύξηση των καθαρών δαπανών παρατίθενται κατωτέρω, μαζί με αξιολόγηση κάθε διαφοράς που εξετάζεται μεμονωμένα.

·Το σχέδιο βασίζεται στην παραδοχή ότι ως σημείο εκκίνησης (διαρθρωτικό πρωτογενές ισοζύγιο το 2024) ορίζεται το – 0,7 % του ΑΕΠ, ποσοστό που είναι χαμηλότερο από την παραδοχή της Επιτροπής για – 0,1 % του ΑΕΠ. Αυτό συμβάλλει σε χαμηλότερη μέση αύξηση των καθαρών δαπανών κατά την περίοδο προσαρμογής του σχεδίου απ’ ό,τι σύμφωνα με τις παραδοχές της Επιτροπής. Η διαφορά αυτή εξηγείται από πιο πρόσφατες πληροφορίες σε σύγκριση με τις παραδοχές της Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένης χαμηλότερης εκτίμησης για το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης το 2024 (– 2,8 % του ΑΕΠ στο σχέδιο σε σύγκριση με – 2,4 % του ΑΕΠ σύμφωνα με τις παραδοχές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής). Αυτό συνάδει σε μεγάλο βαθμό με τις φθινοπωρινές προβλέψεις 2024 της Επιτροπής. Κατά συνέπεια, η παραδοχή αυτή θεωρείται δεόντως αιτιολογημένη.

·Το σχέδιο βασίζεται στην παραδοχή ότι το δυνητικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά μέσο όρο σε 1,6 % κατά την περίοδο προσαρμογής (2025-2028). Αυτό συμβάλλει σε υψηλότερη μέση αύξηση των καθαρών δαπανών κατά την περίοδο προσαρμογής του σχεδίου απ’ ό,τι σύμφωνα με τις παραδοχές της Επιτροπής. Μετά το πέρας της περιόδου προσαρμογής (2029-2038), οι σειρές δυνητικής ανάπτυξης συγκλίνουν προς τις παραδοχές της Επιτροπής, με αποτέλεσμα η μέση δυνητική ανάπτυξη του σχεδίου να είναι υψηλότερη από τις παραδοχές της Επιτροπής (1,4 % έναντι 1,3 %). Η απόκλιση έως το 2028 εξηγείται από τις ευνοϊκότερες βραχυπρόθεσμες μακροοικονομικές προβολές της Τσεχίας που περιλαμβάνονται στο σχέδιο, καθώς και από την ελαφρά προς τα άνω αναθεώρηση της αύξησης του ΑΕΠ για το 2023. Επίσης, στο σχέδιο αναφέρεται ότι οι εκτιμήσεις της δυνητικής ανάπτυξης περιλαμβάνουν ως στοιχεία τις μακροοικονομικές προβλέψεις του Αυγούστου 2024 για τον χρονικό ορίζοντα έως το 2028. Επιπλέον, η σωρευτική αύξηση κατά τη διάρκεια της περιόδου που καλύπτεται από την πρόβλεψη παραμένει εν γένει σύμφωνη με τα αποτελέσματα της από κοινού συμφωνηθείσας μεθοδολογίας. Κατά συνέπεια, η παραδοχή αυτή θεωρείται δεόντως αιτιολογημένη.

·Το σχέδιο βασίζεται στην παραδοχή ότι η αύξηση του αποπληθωριστή του ΑΕΠ θα είναι κατά μέσο όρο υψηλότερη κατά 0,5 εκατοστιαίες μονάδες στη διάρκεια της περιόδου που καλύπτεται από την πρόβλεψη σε σύγκριση με τις παραδοχές της Επιτροπής. Αυτό συμβάλλει σε χαμηλότερη μέση αύξηση των καθαρών δαπανών κατά την περίοδο προσαρμογής του σχεδίου απ’ ό,τι σύμφωνα με τις παραδοχές της Επιτροπής. Αυτή η πιο συντηρητική παραδοχή σε σύγκριση με την προηγούμενη καθοδήγηση της Επιτροπής εξηγείται στο σχέδιο από την ενσωμάτωση πιο πρόσφατων στοιχείων, με την παραδοχή ότι ο στόχος του 2 % για τον πληθωρισμό [αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ)] θα επιτευχθεί έως τα μέσα του 2026, καθώς και με την παραδοχή ότι ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ θα συγκλίνει με την τιμή αυτή το 2028 και θα παραμείνει σταθερός στις τιμές του 2028 κατά την εναπομένουσα περίοδο που καλύπτεται από την πρόβλεψη. Η παραδοχή αυτή θεωρείται δεόντως αιτιολογημένη.

·Το σχέδιο βασίζεται στην παραδοχή ότι το (τεκμαρτό) ονομαστικό επιτόκιο θα είναι κατά μέσο όρο χαμηλότερο κατά 0,6 εκατοστιαίες μονάδες στη διάρκεια της περιόδου που καλύπτεται από την πρόβλεψη σε σύγκριση με την παραδοχή της Επιτροπής. Αυτό συμβάλλει σε υψηλότερη μέση αύξηση των καθαρών δαπανών κατά την περίοδο προσαρμογής του σχεδίου απ’ ό,τι σύμφωνα με τις παραδοχές της Επιτροπής. Η απόκλιση προκύπτει από την παραδοχή χαμηλότερων επιτοκίων της αγοράς, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, κατά περίπου 1 εκατοστιαία μονάδα, παραδοχή που είναι πιο αισιόδοξη σε σύγκριση με την παραδοχή της Επιτροπής. Αυτό εξηγείται από την ενσωμάτωση πιο πρόσφατων στοιχείων, καθώς και από τη χρήση διαφορετικής μεθόδου, η οποία βασίζεται στην εκτίμηση ότι τα επιτόκια της αγοράς θα μειωθούν σύμφωνα με την πορεία του βασικού επιτοκίου της κεντρικής τράπεζας. Η απόκλιση αυτή προκύπτει επίσης από την ελαφρώς ευνοϊκότερη παραδοχή για την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ που περιλαμβάνεται στο σχέδιο (επίδραση παρονομαστή). Κατά συνέπεια, η παραδοχή αυτή θεωρείται δεόντως αιτιολογημένη.

Οι εναπομένουσες διαφορές στις παραδοχές δεν έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη μέση αύξηση των καθαρών δαπανών σε σύγκριση με τις παραδοχές της Επιτροπής. Συνολικά, όλες οι διαφορές, εξεταζόμενες από κοινού, οδηγούν σε μέση αύξηση των καθαρών δαπανών η οποία είναι μικρότερη στο σχέδιο από τη μέση αύξηση των καθαρών δαπανών που συνάγεται από τις τεχνικές πληροφορίες. Επιπλέον, η Τσεχία δεσμεύεται, στο σχέδιό της, για ακόμη χαμηλότερη πορεία καθαρών δαπανών από το εν λόγω ανώτατο όριο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα λάβει υπόψη την ανωτέρω αξιολόγηση των παραδοχών του σχεδίου σε μελλοντικές αξιολογήσεις της συμμόρφωσης με την παρούσα σύσταση.

Δημοσιονομική στρατηγική του σχεδίου

(22)Το σχέδιο δεν περιλαμβάνει ενδεικτική δημοσιονομική στρατηγική για την εφαρμογή της πορείας των καθαρών δαπανών του σχεδίου, δεδομένου ότι η εν λόγω πορεία καθορίζεται μόνο ως τεχνικό ανώτατο όριο το οποίο η Τσεχία δεσμεύεται να μην υπερβεί. Ο ακριβής προσδιορισμός των σχετικών μέτρων πολιτικής θα επιβεβαιωθεί ή θα προσαρμοστεί και θα προσδιοριστεί ποσοτικά στους ετήσιους προϋπολογισμούς.

Μεταρρυθμιστικές και επενδυτικές προθέσεις στο σχέδιο που ανταποκρίνονται στις κύριες προκλήσεις οι οποίες προσδιορίζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και λαμβάνουν υπόψη τις κοινές προτεραιότητες της Ένωσης

(23)Το σχέδιο περιγράφει τις προθέσεις πολιτικής σχετικά με την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που ανταποκρίνονται στις κύριες προκλήσεις οι οποίες προσδιορίζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, ιδίως στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις που απευθύνθηκαν στην Τσεχία, και λαμβάνουν υπόψη τις κοινές προτεραιότητες της ΕΕ. Το σχέδιο περιλαμβάνει 128 μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, εκ των οποίων 78 λαμβάνουν χρηματοδοτική στήριξη από τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και 85 λαμβάνουν χρηματοδοτική στήριξη από τα ταμεία της πολιτικής συνοχής.

(24)Όσον αφορά την κοινή προτεραιότητα της δίκαιης πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, συμπεριλαμβανομένων των στόχων για το κλίμα που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119, το σχέδιο περιλαμβάνει 63 μέτρα, εκ των οποίων τα 52 λαμβάνουν στήριξη από τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (στο εξής: ΜΑΑ). Τα μέτρα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της πράσινης μετάβασης περιλαμβάνονται στο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα της Τσεχικής Δημοκρατίας. Τα σημαντικότερα μέτρα περιλαμβάνουν τις μεταρρυθμίσεις LEX RES I και II, οι οποίες εξορθολογίζουν την αδειοδότηση και την κατασκευή έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, δημιουργούν ενεργειακές κοινότητες και εγκαινιάζουν το Κέντρο Ενεργειακών Δεδομένων. Με τη μεταρρύθμιση LEX RES III θα εξασφαλιστεί σύντομα ένα πιο ευέλικτο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας. Όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση, τα προγράμματα «New Green Savings» και «New Green Savings Light» στηρίζουν τη ριζική ανακαίνιση των κτιρίων. Άλλα σχετικά μέτρα περιλαμβάνουν τον εξηλεκτρισμό των σιδηροδρομικών γραμμών και την αντικατάσταση των οχημάτων με αποδοτικότερα ως προς τις εκπομπές οχήματα. Τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στην ανταπόκριση στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις στον τομέα πολιτικής για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις ενεργειακές υποδομές και τα ενεργειακά δίκτυα, την ενεργειακή απόδοση (οι οποίες απευθύνθηκαν στην Τσεχία το 2019, το 2020, το 2022 και το 2023), καθώς και για τις βιώσιμες μεταφορές (οι οποίες απευθύνθηκαν στην Τσεχία το 2019, το 2020 και το 2023). Όσον αφορά τις προκλήσεις της ψηφιακής μετάβασης, τα σημαντικότερα μέτρα περιλαμβάνουν μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις για την ανάπτυξη υποδομών 5G σε αγροτικές περιοχές και σε περιοχές υψηλής ανάγκης, για την επέκταση της κάλυψης του σήματος 5G, μεταξύ άλλων σε διαδρόμους μεταφορών και τρένα, καθώς και για τη στήριξη βιομηχανικών έργων έρευνας και ανάπτυξης με τη χρήση τεχνολογίας 5G. Τα μέτρα αυτά αφορούν τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις (του 2019 και του 2020) στον τομέα πολιτικής της ψηφιακής συνδεσιμότητας και των ψηφιακών υποδομών.

(25)Όσον αφορά την κοινή προτεραιότητα της κοινωνικής και οικονομικής ανθεκτικότητας, συμπεριλαμβανομένου του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, το σχέδιο περιλαμβάνει 48 μέτρα, εκ των οποίων τα 23 λαμβάνουν στήριξη από τον ΜΑΑ. Όσον αφορά τις προκλήσεις της έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, τα σημαντικότερα μέτρα περιλαμβάνουν νομοσχέδιο σχετικά με την έρευνα, την ανάπτυξη, την καινοτομία και τη μεταφορά γνώσεων, επενδύσεις στην ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων, καθώς και την εθνική στρατηγική για τις δημόσιες συμβάσεις. Τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στην ανταπόκριση στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις (του 2019, του 2020 και του 2024) στον τομέα πολιτικής του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών για τις ΜΜΕ, και της έρευνας και καινοτομίας, καθώς και στην ανταπόκριση στην ειδική ανά χώρα σύσταση του 2019 για την ανταγωνισμό με βάση την ποιότητα στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων. Όσον αφορά τις προκλήσεις της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, τα σημαντικότερα μέτρα περιλαμβάνουν την τροποποίηση του πρώτου πυλώνα του συνταξιοδοτικού συστήματος, την πιλοτική δοκιμή ενός νέου εργαλείου «ολοκληρωμένου χώρου εργασίας», την αύξηση της δυναμικότητας των υπηρεσιών προσχολικής παιδικής φροντίδας, την επανεκπαίδευση σε ψηφιακές δεξιότητες και την ανάπτυξη της ψηφιακής εκπαίδευσης. Άλλα σχετικά μέτρα περιλαμβάνουν τον τροποποιημένο νόμο περί κατασκευών και το σχέδιο νόμου για τη στήριξη της στέγασης. Τα μέτρα αυτά αφορούν τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις (του 2019, του 2022, του 2023 και του 2024) για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης δημοσιονομικής βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος, τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2020 στους τομείς των ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας και την κοινωνική ένταξη, την ειδική ανά χώρα σύσταση του 2019 για τη βελτίωση της πρόσβασης σε οικονομικά προσιτή παιδική φροντίδα, τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019 και του 2020 για την προώθηση των ψηφιακών δεξιοτήτων και της πρόσβασης στην ψηφιακή μάθηση, καθώς και τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2022 και του 2023 για την παροχή κοινωνικής και οικονομικά προσιτής στέγασης. Το σχέδιο δεν περιλαμβάνει μέτρα που αποσκοπούν στην παροχή και την απόκτηση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση σύμφωνα με την ειδική ανά χώρα σύσταση του 2023 για την εκπαίδευση και την κατάρτιση. Το σχέδιο δεν περιλαμβάνει μέτρα για τη μείωση των συνδεόμενων με τη φορολογία και τις παροχές αντικινήτρων για τους γονείς ώστε να επιστρέψουν στην εργασία τους προς ανταπόκριση στην ειδική ανά χώρα σύσταση του 2024 για την προώθηση της μεγαλύτερης συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας. Όσον αφορά τις προκλήσεις στους τομείς της υγείας και της οικονομικής, κοινωνικής και θεσμικής ανθεκτικότητας, τα σημαντικότερα μέτρα περιλαμβάνουν τον νόμο για την προστασία των πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος και το σχέδιο νόμου για κανονιστικό πλαίσιο για την άσκηση πίεσης ή επιρροής από ομάδες συμφερόντων, ένα σχέδιο δράσης σχετικά με τους ανθρώπινους πόρους για τις κεντρικές κυβερνητικές αρχές, καθώς και την αύξηση και την τιμαριθμική αναπροσαρμογή των περιοδικών φόρων ακίνητης περιουσίας. Τα μέτρα αυτά αφορούν την ειδική ανά χώρα σύσταση του 2019 για την έγκριση των εκκρεμών μέτρων για την καταπολέμηση της διαφθοράς, την ειδική ανά χώρα σύσταση του 2024 για την ενίσχυση της ικανότητας της δημόσιας διοίκησης της Τσεχίας να προσελκύει, να διατηρεί και να αναπτύσσει ταλέντα, καθώς και την ειδική ανά χώρα σύσταση του 2024 για την αύξηση των εσόδων από περιοδικούς φόρους ακίνητης περιουσίας. Το σχέδιο δεν περιλαμβάνει μέτρα στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης προς ανταπόκριση στην ειδική ανά χώρα σύσταση του 2019 για τη βελτίωση της μακροπρόθεσμης δημοσιονομικής βιωσιμότητας του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης. Όσον αφορά τις πολιτικές για την επόμενη γενιά, τα σημαντικότερα μέτρα περιλαμβάνουν την αύξηση της ποιότητας και της προσβασιμότητας της προσχολικής εκπαίδευσης, τη στήριξη της ένταξης των παιδιών υπηκόων τρίτων χωρών, την υπό εξέλιξη μεταρρύθμιση της κατάρτισης των εκπαιδευτικών, καθώς και την ενίσχυση της ένταξης στην εκπαίδευση. Με τα μέτρα αυτά λαμβάνεται υπόψη η ειδική ανά χώρα σύσταση του 2019 για την αύξηση της ποιότητας και της συμπεριληπτικότητας της εκπαίδευσης. Το σχέδιο δεν περιλαμβάνει μέτρα στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης προς ανταπόκριση στην ειδική ανά χώρα σύσταση του 2024 όσον αφορά την αύξηση της συμμετοχής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

(26)Όσον αφορά την κοινή προτεραιότητα της ενεργειακής ασφάλειας, το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα που αποσκοπούν στην υλοποίηση αυτής της κοινής προτεραιότητας και κανένα από αυτά δεν λαμβάνει στήριξη από τον ΜΑΑ. Τα σημαντικότερα μέτρα περιλαμβάνουν τη μίσθωση δυναμικότητας των τερματικών σταθμών ΥΦΑ και την ολοκλήρωση του έργου TAL+ ενόψει της σταδιακής εγκατάλειψης των ρωσικών ορυκτών καυσίμων. Με τα μέτρα αυτά αναμένεται να δοθεί συνέχεια στην ειδική ανά χώρα σύσταση του 2022 για τη διαφοροποίηση των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων. Επιπλέον, η κυβέρνηση λαμβάνει μέτρα για την αντικατάσταση των υφιστάμενων μονάδων του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής του Dukovany.

(27)Όσον αφορά την κοινή προτεραιότητα των αμυντικών ικανοτήτων, το σχέδιο περιλαμβάνει αύξηση των αμυντικών δαπανών περίπου στο 2 % του ΑΕΠ το 2024, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.

(28)Το σχέδιο παρέχει πληροφορίες σχετικά με τη συνέπεια και, κατά περίπτωση, τη συμπληρωματικότητα με τα ταμεία της πολιτικής συνοχής και το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (στο εξής: ΣΑΑ) της Τσεχίας. Το κυρίαρχο μέρος των μέτρων που περιλαμβάνονται στο σχέδιο χρηματοδοτείται από τον ΜΑΑ. Στο σχέδιο και στο παράρτημα του σχεδίου χαρτογραφούνται διεξοδικά οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις όσον αφορά τα ταμεία της πολιτικής συνοχής και το ΣΑΑ.

(29)Το σχέδιο παρέχει επισκόπηση των δημόσιων επενδυτικών αναγκών της Τσεχίας που σχετίζονται με τις κοινές προτεραιότητες της ΕΕ. Όσον αφορά την κοινή προτεραιότητα της δίκαιης πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, συμπεριλαμβανομένης της συνέπειας με το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα, οι επενδυτικές ανάγκες περιλαμβάνουν τον μετασχηματισμό του τομέα της ενέργειας, την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και των εκπομπών των κτιρίων, την ανάπτυξη υποδομών κινητών δικτύων 5G και την απλούστευση της πρόσβασης σε ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες. Για τη διασφάλιση της κοινωνικής και οικονομικής ανθεκτικότητας, η Τσεχία σχεδιάζει να επενδύσει σε καινοτόμες νεοφυείς επιχειρήσεις και αναπτυσσόμενες εταιρείες, να διευκολύνει την επανεκπαίδευση και την περαιτέρω εκπαίδευση και να αυξήσει τη δυναμικότητα των υπηρεσιών παιδικής φροντίδας. Για τη αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας, η Τσεχία σκοπεύει να υποστηρίξει την εφαρμοσμένη έρευνα στον τομέα της ενέργειας.

Συμπέρασμα της αξιολόγησης της Επιτροπής

(30)Συνολικά, η Επιτροπή θεωρεί ότι το σχέδιο της Τσεχίας πληροί τις απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263.

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

(31)Σύμφωνα με το άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263, το Συμβούλιο θα πρέπει να συστήσει στην Τσεχία την πορεία των καθαρών δαπανών, όπως ορίζεται στο σχέδιο,

ΣΥΝΙΣΤΑ στην ΤΣΕΧΙΑ:

(1)Να διασφαλίσει ότι η αύξηση των καθαρών δαπανών δεν υπερβαίνει τα μέγιστα όρια που καθορίζονται στο παράρτημα I της παρούσας σύστασης.

Επιπλέον, το Συμβούλιο καλεί την Τσεχία να διασφαλίσει την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που να ανταποκρίνονται στις κύριες προκλήσεις οι οποίες προσδιορίζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, ιδίως στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις, και να λάβει υπόψη τις κοινές προτεραιότητες της Ένωσης.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

Μέγιστοι ρυθμοί αύξησης των καθαρών δαπανών
(ετήσιοι και σωρευτικοί ρυθμοί αύξησης, σε ονομαστικούς όρους)

Τσεχία

Έτη

2025

2026

2027

2028

Ρυθμοί αύξησης

(%)

Ετήσιοι

4,5

2,5

2,6

2,9

Σωρευτικοί (*)

10,1

12,9

15,8

19,2

(*) Οι σωρευτικοί ρυθμοί αύξησης υπολογίζονται με βάση το 2023 ως έτος αναφοράς.

Στρασβούργο,

   Για το Συμβούλιο

   Ο/Η Πρόεδρος

(1)    Κανονισμός (ΕΕ) 2024/1263 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2024, σχετικά με τον αποτελεσματικό συντονισμό των οικονομικών πολιτικών και την πολυμερή δημοσιονομική εποπτεία και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου (ΕΕ L, 2024/1263, 30.4.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1263/oj ).
(2)    Κανονισμός (ΕΕ) 2024/1264 του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2024, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1467/97 για την επιτάχυνση και τη διασαφήνιση της εφαρμογής της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος (ΕΕ L, 2024/1264, 30.4.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1264/oj ).
(3)    Οδηγία (ΕΕ) 2024/1265 του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2024, για την τροποποίηση της οδηγίας 2011/85/ΕΕ σχετικά με τις απαιτήσεις για τα δημοσιονομικά πλαίσια των κρατών μελών (ΕΕ L, 2024/1265, 30.4.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2024/1265/oj ).
(4)    Οι καθαρές δαπάνες όπως ορίζονται στο άρθρο 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263, δηλαδή οι κρατικές δαπάνες μετά την αφαίρεση i) των δαπανών για τόκους, ii) των μέτρων διακριτικής ευχέρειας στο σκέλος των εσόδων, iii) των δαπανών για προγράμματα της Ένωσης που καλύπτονται στο σύνολό τους από ενωσιακά κονδύλια, iv) των εθνικών δαπανών για τη συγχρηματοδότηση προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από την Ένωση, v) των κυκλικών στοιχείων των δαπανών για επιδόματα ανεργίας και vi) των έκτακτων και άλλων προσωρινών μέτρων.
(5)    Η προηγούμενη καθοδήγηση που διαβιβάστηκε στα κράτη μέλη και στην Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή περιλαμβάνει τεχνικές πληροφορίες i) με και χωρίς παράταση της περιόδου προσαρμογής (που καλύπτει 4 και 7 έτη, αντίστοιχα) και ii) με και χωρίς τη συνθήκη διασφάλισης της ανθεκτικότητας του ελλείμματος. Περιλαμβάνει επίσης τους βασικούς αρχικούς όρους και τις υποκείμενες παραδοχές που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο μεσοπρόθεσμης πρόβλεψης του δημόσιου χρέους της Επιτροπής. Η πορεία αναφοράς υπολογίστηκε με βάση τη μεθοδολογία που περιγράφεται στο Debt Sustainability Monitor (Παρακολούθηση της βιωσιμότητας του χρέους) 2023 της Επιτροπής ( https://economy-finance.ec.europa.eu/publications/debt-sustainability-monitor-2023_en?prefLang=el&etrans=el ). Βασίζεται στις εαρινές προβλέψεις 2024 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και στη μεσοπρόθεσμη παράτασή τους έως το 2033, ενώ η μακροπρόθεσμη αύξηση του ΑΕΠ και οι δαπάνες λόγω της γήρανσης του πληθυσμού συνάδουν με τη κοινή έκθεση 2024 της Επιτροπής και του Συμβουλίου για τη δημογραφική γήρανση ( https://economy-finance.ec.europa.eu/publications/2024-ageing-report-economic-and-budgetary-projections-eu-member-states-2022-2070_el ).
(6)     https://economy-finance.ec.europa.eu/economic-and-fiscal-governance/national-medium-term-fiscal-structural-plans_el#czechia .
(7)     Η συνθήκη διασφάλισης της ανθεκτικότητας του ελλείμματος που προβλέπεται στο άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263 ορίζει ότι η ετήσια βελτίωση του διαρθρωτικού πρωτογενούς ισοζυγίου είναι 0,4 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ (ή 0,25 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ σε περίπτωση παράτασης της περιόδου προσαρμογής) έως ότου το διαρθρωτικό έλλειμμα να είναι χαμηλότερο από το 1,5 % του ΑΕΠ.
(8)    Σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την οικονομική και δημοσιονομική πολιτική, την πολιτική απασχόλησης και τη διαρθρωτική πολιτική της Τσεχίας, η οποία δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη.
(9)    Στο σενάριο χωρίς τη συνθήκη διασφάλισης της ανθεκτικότητας του ελλείμματος.