ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 17.10.2023
COM(2023) 596 final
2023/0368(COD)
Πρόταση
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
για την τροποποίηση της οδηγίας 2013/34/ΕΕ όσον αφορά τις προθεσμίες για την έγκριση προτύπων υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας για ορισμένους τομείς και για ορισμένες επιχειρήσεις τρίτων χωρών
(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης
Στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της ΕΕ: προοπτικές μετά το 2030», η Επιτροπή τόνισε τη σημασία ενός κανονιστικού συστήματος που διασφαλίζει την επίτευξη των στόχων με το ελάχιστο δυνατό κόστος. Ως εκ τούτου, έχει δεσμευτεί να δώσει νέα ώθηση στον εξορθολογισμό και στην απλούστευση των απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων, με απώτερο στόχο τη μείωση αυτού του φόρτου κατά 25 %, χωρίς να υπονομεύονται οι σχετικοί στόχοι πολιτικής.
Οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διασφάλιση της ορθής επιβολής και παρακολούθησης της νομοθεσίας. Το κόστος τους αντισταθμίζεται συνολικά σε μεγάλο βαθμό από το όφελος που αποφέρουν, ιδίως όσον αφορά την παρακολούθηση και τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με βασικά μέτρα πολιτικής. Ωστόσο, οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων ενδέχεται επίσης να επιβαρύνουν δυσανάλογα τα ενδιαφερόμενα μέρη, επηρεάζοντας ιδίως τις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να δοθεί επαρκής χρόνος στις επιχειρήσεις ώστε να προετοιμαστούν για τυχόν νέες απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων. Η σώρευση απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων με την πάροδο του χρόνου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα περιττές, αλληλεπικαλυπτόμενες ή παρωχημένες υποχρεώσεις, αναποτελεσματικότητα ως προς τη συχνότητα και τον χρόνο υποβολής ή ακατάλληλες μεθόδους συλλογής.
Ο εξορθολογισμός των υποχρεώσεων υποβολής εκθέσεων και η μείωση του διοικητικού φόρτου αποτελούν επομένως προτεραιότητα. Στο πλαίσιο αυτό, η πρόταση θα εξορθολογίσει τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων με την αναβολή της προθεσμίας έγκρισης των προτύπων υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας για ορισμένους τομείς και για ορισμένες επιχειρήσεις τρίτων χωρών.
Η λογιστική οδηγία (2013/34/ΕΕ) 1 , όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες (2022/2464) 2 , απαιτεί από τις μεγάλες επιχειρήσεις και τις εισηγμένες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), καθώς και από τις μητρικές εταιρείες μεγάλων ομίλων, να περιλαμβάνουν σε ειδική ενότητα της οικείας έκθεσης διαχείρισης τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την κατανόηση του αντίκτυπου των δραστηριοτήτων της επιχείρησης όσον αφορά θέματα βιωσιμότητας, καθώς και τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα θέματα βιωσιμότητας επηρεάζουν την εξέλιξη, τις επιδόσεις και τη θέση της επιχείρησης 3 .
Οι εν λόγω πληροφορίες βιωσιμότητας πρέπει να υποβάλλονται σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας (στο εξής: ESRS), τα οποία πρέπει να εγκριθούν από την Επιτροπή μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, λαμβανομένων υπόψη των τεχνικών συμβουλών της EFRAG 4 . Τα εν λόγω ESRS οφείλουν να προσδιορίζουν το περιεχόμενο και, κατά περίπτωση, τη δομή που πρέπει να χρησιμοποιείται για την παρουσίαση αυτών των πληροφοριών 5 .
Μια πρώτη δέσμη ESRS εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 31 Ιουλίου 2023 και έχει πλέον υποβληθεί προς έλεγχο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Τα ESRS της εν λόγω πρώτης δέσμης είναι ανεξάρτητα από τομείς, το οποίο σημαίνει ότι εφαρμόζονται σε όλες τις επιχειρήσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες, ανεξάρτητα από τον τομέα ή τους τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται η επιχείρηση.
Το άρθρο 29β παράγραφος 1 τρίτο εδάφιο της λογιστικής οδηγίας ορίζει ότι η ημερομηνία έγκρισης των ειδικών ανά τομέα ESRS θα πρέπει να είναι μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024. Τα εν λόγω ESRS θα προσδιορίζουν τις πληροφορίες που θα πρέπει να υποβάλλουν οι επιχειρήσεις σχετικά με θέματα βιωσιμότητας και τους τομείς υποβολής στοιχείων που αφορούν ειδικά τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις.
Η Επιτροπή υποβάλλει συγκεκριμένες προτάσεις για τη μείωση του φόρτου υποβολής εκθέσεων για τους συμμετέχοντες στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Μία από αυτές αφορά διετή καθυστέρηση της ημερομηνίας έγκρισης των ειδικών ανά τομέα ESRS, η οποία απαιτείται επί του παρόντος να είναι μέσα στο 2024. Αυτό ανταποκρίνεται επίσης σε αίτημα του επιχειρηματικού τομέα.
Η αναβολή της ημερομηνίας έγκρισης κατά 2 έτη έχει σημασία για τις επιχειρήσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των εισηγμένων ΜΜΕ, οι οποίες απαιτείται να υποβάλλουν εκθέσεις βιωσιμότητας. Αυτό θα επιτρέψει στις εν λόγω επιχειρήσεις να επικεντρωθούν στην εφαρμογή της πρώτης δέσμης ESRS που εγκρίθηκε στις 31 Ιουλίου 2023, θα διασφαλίσει ότι η EFRAG διαθέτει χρόνο για να αναπτύξει ειδικά ανά τομέα ESRS τα οποία είναι αποδοτικά και θα περιορίσει τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων στο ελάχιστο αναγκαίο.
Επιπλέον, το άρθρο 40β της λογιστικής οδηγίας ορίζει ότι η ημερομηνία έγκρισης των ESRS που πρέπει να χρησιμοποιούνται από ορισμένες επιχειρήσεις εκτός ΕΕ οι οποίες ασκούν επιχειρηματικές δραστηριότητες στην Ένωση θα πρέπει να είναι μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024. Λαμβανομένου υπόψη ότι οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων για τις εν λόγω επιχειρήσεις εκτός ΕΕ ισχύουν μόνο από το οικονομικό έτος 2028 και λαμβανομένης υπόψη της διετούς αναβολής της προθεσμίας για την έγκριση των ειδικών ανά τομέα ESRS, η προθεσμία για την έγκριση των εν λόγω προτύπων θα πρέπει επίσης να αναβληθεί κατά 2 έτη. Αυτό θα επιτρέψει τη διάθεση περισσότερων πόρων για την ανάπτυξη ειδικών ανά τομέα ESRS τα οποία θα είναι αποτελεσματικά και αναλογικά, ενώ παράλληλα θα δοθεί επαρκής χρόνος στις εν λόγω επιχειρήσεις εκτός ΕΕ να προετοιμαστούν πριν από το οικονομικό έτος 2028.
•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής
Η πρόταση αποτελεί μέρος μιας πρώτης δέσμης μέτρων για τον εξορθολογισμό των απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων. Πρόκειται για ένα βήμα σε μια διαδικασία η οποία εξετάζει διεξοδικά τις υφιστάμενες απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων, με σκοπό να αξιολογηθεί η συνεχιζόμενη συνάφειά τους και να καταστούν αποδοτικότερες. Ο εξορθολογισμός που εισάγεται με το μέτρο αυτό δεν θα επηρεάσει αρνητικά την επίτευξη των στόχων στον τομέα της υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας. Η πρόταση συνάδει επίσης με τη δέσμη μέτρων αρωγής για τις ΜΜΕ 6 .
•Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης
Ά/Α
2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ
•Νομική βάση
Το άρθρο 50 της ΣΛΕΕ θεωρήθηκε κατάλληλη νομική βάση για την παρούσα πρωτοβουλία, καθώς τροποποιεί υφιστάμενη οδηγία, η οποία βασίζεται στο εν λόγω άρθρο.
•Επικουρικότητα
Οι προθεσμίες για την έγκριση των προτύπων υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας θα πρέπει να τηρηθούν από την Επιτροπή. Η αναβολή των προθεσμιών αυτών μπορεί να γίνει μόνο με πράξη των συννομοθετών. Εν προκειμένω, δεν απαιτείται καμία δράση σε εθνικό επίπεδο.
•Αναλογικότητα
Η πρωτοβουλία αυτή έχει ως πρωταρχικό στόχο να επιτρέψει στις επιχειρήσεις να επικεντρωθούν στην εφαρμογή της πρώτης δέσμης ESRS που εγκρίθηκε στις 31 Ιουλίου 2023, να διασφαλίσει ότι η EFRAG διαθέτει χρόνο για να αναπτύξει τομεακά ESRS τα οποία θα είναι αποδοτικά και να περιορίσει τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων στο ελάχιστο αναγκαίο. Η αναβολή των προθεσμιών έγκρισης από την Επιτροπή των προτύπων υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας για ορισμένους τομείς —καθώς και για ορισμένες επιχειρήσεις τρίτων χωρών— θα μπορούσε να επιτύχει αυτόν τον στόχο, παρέχοντας παράλληλα επαρκή χρόνο στις επιχειρήσεις ώστε να προετοιμαστούν για τις εν λόγω πρόσθετες απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων.
•Επιλογή της νομικής πράξης
Δεδομένου ότι οι τροποποιήσεις αφορούν μόνο την αναβολή προθεσμιών για την έγκριση κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων από την Επιτροπή και, ως εκ τούτου, δεν απαιτείται μεταφορά στο εθνικό δίκαιο από τα κράτη μέλη, καταλληλότερη νομική πράξη θεωρείται μια απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου η οποία θα εκδοθεί σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 50 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ. Πράγματι, το μέσο αυτό αφορά το γενικό κανονιστικό πλαίσιο εντός του οποίου τα κράτη μέλη καλούνται να προσεγγίσουν τις νομοθεσίες τους μέσω της οδηγίας, όπως απαιτείται από το άρθρο 50 της ΣΛΕΕ.
3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ
•Εκ των υστέρων αξιολογήσεις / έλεγχοι καταλληλότητας της ισχύουσας νομοθεσίας
Ά/Α
•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη
Ά/Α
•Συλλογή και χρήση εμπειρογνωσίας
Ά/Α
•Εκτίμηση επιπτώσεων
Ά/Α
•Καταλληλότητα και απλούστευση του κανονιστικού πλαισίου
Ά/Α
•Θεμελιώδη δικαιώματα
Ά/Α
4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Η παρούσα πρωτοβουλία δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις.
5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
•Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων
Ά/Α
•Επεξηγηματικά έγγραφα
Δεν απαιτείται μεταφορά στο εθνικό δίκαιο από τα κράτη μέλη, δεδομένου ότι η παρούσα πρωτοβουλία αναβάλλει κατά 2 έτη ορισμένες προθεσμίες για την έγκριση κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων από την Επιτροπή.
•Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης
Η οδηγία 2013/34/ΕΕ τροποποιείται ως εξής:
1)η προθεσμία για την έγκριση από την Επιτροπή ειδικών ανά τομέα ESRS μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 29β παράγραφος 1 τρίτο εδάφιο ορίζεται στις 30 Ιουνίου 2026 (αντί για τις 30 Ιουνίου 2024)·
2)η προθεσμία για την έγκριση από την Επιτροπή ESRS για επιχειρήσεις εκτός ΕΕ που πληρούν ορισμένα κατώτατα όρια μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 40β ορίζεται στις 30 Ιουνίου 2026 (αντί για τις 30 Ιουνίου 2024).
2023/0368 (COD)
Πρόταση
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
για την τροποποίηση της οδηγίας 2013/34/ΕΕ όσον αφορά τις προθεσμίες για την έγκριση προτύπων υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας για ορισμένους τομείς και για ορισμένες επιχειρήσεις τρίτων χωρών
(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)
ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως το άρθρο 50 παράγραφος 1,
Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,
Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής 7 ,
Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία,
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
(1)Οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διασφάλιση της διαφάνειας της αγοράς και της λογοδοσίας των επιχειρήσεων όσον αφορά τον αντίκτυπό των δραστηριοτήτων τους στους ανθρώπους και στο περιβάλλον. Ωστόσο, είναι σημαντικό οι εν λόγω απαιτήσεις να εξορθολογιστούν, ώστε να διασφαλιστεί ότι εκπληρώνουν τον σκοπό για τον οποίο προορίζονται και να περιοριστεί ο διοικητικός φόρτος.
(2)Το άρθρο 29β παράγραφος 1 τρίτο εδάφιο της οδηγίας 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 8 απαιτεί από την Επιτροπή να θεσπίσει πρότυπα υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων έως τις 30 Ιουνίου 2024, τα οποία θα προσδιορίζουν τις πληροφορίες που πρέπει να υποβάλλουν οι επιχειρήσεις όσον αφορά θέματα βιωσιμότητας και τους τομείς υποβολής στοιχείων που αφορούν ειδικά τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις, επιπλέον των πληροφοριών που πρέπει ήδη να παρέχουν οι επιχειρήσεις δυνάμει του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) XX/XXX της Επιτροπής 9 .
(3)Προκειμένου να μειωθεί ο φόρτος υποβολής εκθέσεων για τις επιχειρήσεις, όπως ορίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της ΕΕ: προοπτικές μετά το 2030» 10 , θα πρέπει να επιτραπεί στις επιχειρήσεις να επικεντρωθούν πρώτα στην εφαρμογή των απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας που ορίζονται στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) XX/XXX. Για τον λόγο αυτό, η προθεσμία έγκρισης των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που θα περιέχουν τις συμπληρωματικές απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας που αναφέρονται στο άρθρο 29β παράγραφος 1 τρίτο εδάφιο της οδηγίας 2013/34/ΕΕ θα πρέπει να αναβληθεί κατά 2 έτη.
(4)Το άρθρο 40β της οδηγίας 2013/34/ΕΕ απαιτεί επίσης από την Επιτροπή να εγκρίνει, έως τις 30 Ιουνίου 2024, κατ’ εξουσιοδότηση πράξη για την πρόβλεψη προτύπων υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας τα οποία πρόκειται να χρησιμοποιούνται για τη δημοσιοποίηση πληροφοριών βιωσιμότητας σχετικά με επιχειρήσεις τρίτων χωρών με καθαρό κύκλο εργασιών άνω των 150 εκατ. EUR και είτε με θυγατρικές στην Ένωση οι οποίες συνιστούν μεγάλες επιχειρήσεις ή μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με τίτλους εισηγμένους προς διαπραγμάτευση στις ρυθμιζόμενες αγορές της Ένωσης είτε με υποκαταστήματα στην Ένωση με καθαρό κύκλο εργασιών άνω των 40 εκατ. EUR.
(5)Οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων για ορισμένες επιχειρήσεις τρίτων χωρών ισχύουν μόνο από το οικονομικό έτος 2028. Δεδομένου ότι η προθεσμία για την έγκριση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που θα περιέχουν τις συμπληρωματικές υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας που αναφέρονται στο άρθρο 29β παράγραφος 1 τρίτο εδάφιο της οδηγίας 2013/34/ΕΕ θα αναβληθεί κατά 2 έτη, η προθεσμία για την έγκριση των προτύπων υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας για ορισμένες επιχειρήσεις τρίτων χωρών θα πρέπει επίσης να αναβληθεί κατά 2 έτη.
(6)Επομένως, η οδηγία 2013/34/ΕΕ θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως,
ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:
Άρθρο 1
Τροποποιήσεις της οδηγίας 2013/34/ΕΕ
Η οδηγία 2013/34/ΕΕ τροποποιείται ως εξής:
1)Στην εισαγωγική φράση του άρθρου 29β παράγραφος 1 τρίτο εδάφιο, η ημερομηνία «30 Ιουνίου 2024» αντικαθίσταται από την ημερομηνία «30 Ιουνίου 2026»·
2)στο άρθρο 40β, η ημερομηνία «30 Ιουνίου 2024» αντικαθίσταται από την ημερομηνία «30 Ιουνίου 2026».
Άρθρο 2
Έναρξη ισχύος
Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Βρυξέλλες,
Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο
Η Πρόεδρος Ο Πρόεδρος