ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 19.6.2023

COM(2023) 324 final

2023/0187(CNS)

Πρόταση

ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την ταχύτερη και ασφαλέστερη ελάφρυνση για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων

{SEC(2023) 243 final} - {SWD(2023) 215 final} - {SWD(2023) 216 final} - {SWD(2023) 217 final}

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

·Πρώτον, οι φόροι μπορεί να επιβάλλονται στη χώρα του εκδότη των τίτλων (χώρα παρακράτησης στην πηγή) με τη μορφή παρακράτησης φόρου επί των ακαθάριστων εσόδων από τίτλους (παρακράτηση φόρου στην πηγή).

·Δεύτερον, οι φόροι μπορεί να επιβάλλονται στη χώρα φορολογικής κατοικίας του επενδυτή (χώρα κατοικίας) με τη μορφή φόρου εισοδήματος.

•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής

–Το 2016 η Επιτροπή εξέδωσε την οδηγία κατά της φοροαποφυγής (ATAD) 13 για τη διασφάλιση της συντονισμένης εφαρμογής στα κράτη μέλη βασικών μέτρων κατά της φοροαποφυγής, τα οποία απορρέουν από τις διεθνείς δράσεις για τη διάβρωση της φορολογικής βάσης και τη μετατόπιση των κερδών.

–Η οδηγία για τη διοικητική συνεργασία (DAC) 14 έχει αναθεωρηθεί και έχει επεκταθεί επανειλημμένως από την έκδοσή της το 2011, ώστε να καταστεί δυνατή η έγκαιρη και μεγάλης κλίμακας ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών σε ολόκληρη την ΕΕ. Ειδικότερα, η οδηγία DAC 2 15 θεσπίζει ένα πλαίσιο για μεγαλύτερη φορολογική διαφάνεια εντός της ΕΕ όσον αφορά τις πληροφορίες επί χρηματοοικονομικών λογαριασμών.

–Η οδηγία DAC 6 16 επιβάλλει υποχρέωση στους ενδιάμεσους να ενημερώνουν τις φορολογικές αρχές για διασυνοριακές ρυθμίσεις που θα μπορούσαν ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν για επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό.

–Το 2021 η Επιτροπή εξέδωσε πρόταση για οδηγία για την καταπολέμηση της κατάχρησης εικονικών οντοτήτων (δηλαδή οντοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση που έχουν μηδενική ή ελάχιστη οικονομική δραστηριότητα) 17 με σκοπό την αποφυγή ή τη φοροδιαφυγή.

Ωστόσο, οι υφιστάμενες πράξεις της ΕΕ δεν περιλαμβάνουν συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση των καταχρηστικών φορολογικών πρακτικών όσον αφορά τις διαδικασίες παρακράτησης φόρου στην πηγή. Οι υφιστάμενοι κανόνες δεν προβλέπουν την υποβολή πληροφοριών σχετικά με τις συναλλαγές επί τίτλων στις φορολογικές αρχές των κρατών μελών παρακράτησης στην πηγή (συμπεριλαμβανομένων των λεπτομερειών της αλυσίδας πληρωμών όσον αφορά την καταβολή μερισμάτων ή τόκων από ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς).

Ως εκ τούτου, δεν αντιμετωπίζουν με ικανοποιητικό τρόπο το συγκεκριμένο πρόβλημα των καταχρηστικών πρακτικών. Η παρούσα οδηγία θα επεκτείνει τη διαφάνεια, ώστε τα κράτη μέλη να έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν αν ο συντελεστής παρακράτησης φόρου στην πηγή εφαρμόζεται με ορθό τρόπο σε κάθε επιλέξιμο φορολογούμενο. Θα διασφαλίσει την έγκαιρη επίτευξη διαφάνειας, ώστε να δικαιολογείται και να καθίσταται δυνατή η ταχεία και αποδοτική διεκπεραίωση των εφαρμοστέων αιτήσεων επιστροφής ή ελάφρυνσης.

Δεδομένου ότι η παρούσα πρόταση αφορά τις διαδικασίες παρακράτησης φόρου στην πηγή, θα συμπληρώσει μόνο την οδηγία για τις μητρικές και θυγατρικές εταιρείες (PSD) 18 και την οδηγία για τους τόκους και τα δικαιώματα (IRD) 19 , οι οποίες απαλλάσσουν, αντίστοιχα, τα μερίσματα και τις άλλες διανομές κερδών και τους τόκους και τα δικαιώματα που καταβάλλονται από τις θυγατρικές εταιρείες στις μητρικές τους εταιρείες από την παρακράτηση του φόρου στην πηγή και καταργούν τη διπλή φορολογία αυτών των εισοδημάτων σε επίπεδο μητρικής εταιρείας. Η οδηγία PSD και η οδηγία IRD θα μπορούσαν να έχουν εφαρμογή σε σχέση με τους εισηγμένους τίτλους που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας πρότασης, και η παρούσα πρόταση δεν θα περιορίζει τη συμμόρφωση των κρατών μελών με τις διατάξεις της οδηγίας PSD και της οδηγίας IRD, αλλά αντιθέτως θα τη διευκολύνει όσον αφορά τη διαδικασία.

•    Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης

2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

•Νομική βάση

•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)

•Αναλογικότητα

•Επιλογή της νομικής πράξης

3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

•Εκ των υστέρων αξιολογήσεις / έλεγχοι καταλληλότητας της ισχύουσας νομοθεσίας

•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

–είναι σαφές ότι οι επενδυτές και οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θεώρησαν ότι η ελάφρυνση στην πηγή θα απέφερε τα καλύτερα αποτελέσματα, όπως η έγκαιρη ελάφρυνση για τους επενδυτές και η περιορισμένη επιβάρυνση για τους ενδιάμεσους. Αναγνώρισαν επίσης ότι ένα σύστημα ελάφρυνσης στην πηγή θα πρέπει κατά πάσα πιθανότητα να συμπληρωθεί από ένα εφεδρικό σύστημα με τη μορφή συστημάτων επιστροφής παρακρατούμενου φόρου στην πηγή. Για τον λόγο αυτόν, τάχθηκαν υπέρ μιας πρωτοβουλίας η οποία θα έχει επίσης ως στόχο την τυποποίηση των υφιστάμενων διαδικασιών και μορφών επιστροφής παρακρατούμενου φόρου στην πηγή,

–τα κράτη μέλη εξέφρασαν την υποστήριξή τους για τη θέσπιση κοινού ψηφιακού πιστοποιητικού φορολογικής κατοικίας σε επίπεδο ΕΕ. Όσον αφορά την υποχρέωση υποβολής στοιχείων και την καθιέρωση τυποποιημένης διαδικασίας:

α)τα κράτη μέλη στα οποία το εγχώριο επιτόκιο για τους επενδυτές μη μόνιμους κατοίκους είναι χαμηλότερο ή το ίδιο με τον συντελεστή DTT δεν θα επηρεάζονται άμεσα από την τυποποίηση των διαδικασιών παρακράτησης φόρου στην πηγή ή της υποβολής στοιχείων. Ορισμένα από τα εν λόγω κράτη μέλη τάχθηκαν υπέρ της ανάληψης δράσης σε επίπεδο ΕΕ, δεδομένου ότι η δράση αυτή θα βελτιώσει τη θέση των επενδυτών τους·

β)τα κράτη μέλη στα οποία ο εσωτερικός συντελεστής παρακράτησης φόρου στην πηγή είναι υψηλότερος από τον αντίστοιχο συντελεστή DTT συμφώνησαν σε μεγάλο βαθμό για την ενίσχυση της διαφάνειας και την τυποποίηση των διαδικασιών παρακράτησης φόρου στην πηγή, τονίζοντας τη σημασία της επίτευξης ισορροπίας μεταξύ της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών αυτών και της διατήρησης του ελέγχου επί των διαδικασιών για την πρόληψη φορολογικών καταχρηστικών πρακτικών.

Όλες οι προαναφερόμενες πληροφορίες που ελήφθησαν από τα ενδιαφερόμενα μέρη εξετάστηκαν επιμελώς στην πρόταση, η οποία εισάγει αποτελεσματικότερες διαδικασίες παρακράτησης φόρου στην πηγή, ενώ παρέχει ταυτόχρονα στα κράτη μέλη τα αναγκαία εργαλεία για την αποτελεσματική καταπολέμηση της φορολογικής απάτης και των φορολογικών καταχρηστικών πρακτικών.

•Συλλογή και χρήση εμπειρογνωσίας

•Εκτίμηση επιπτώσεων

Στις 20 Μαρτίου 2023 υποβλήθηκε εκ νέου στην ΕΡΕ αναθεωρημένη έκθεση εκτίμησης των επιπτώσεων, με αναθεωρήσεις που εισήχθησαν ως ανταπόκριση στην προηγούμενη γνώμη της ΕΡΕ. Ειδικότερα, αποσαφηνίστηκε ότι αμφότεροι οι στόχοι —βελτίωση της αποτελεσματικότητας και καταπολέμηση των καταχρηστικών φορολογικών πρακτικών— είναι εξίσου σημαντικοί· επιπλέον, η παρουσίαση των επιλογών τροποποιήθηκε ώστε να αντικατοπτρίζει τρεις επιλογές αντί για τέσσερις (συγχώνευση των προηγούμενων επιλογών 1 και 2 στην υφιστάμενη επιλογή 1 και ελαφρά αναδιατύπωση και αλλαγή της σειράς των επιλογών 2 και 3)· τέλος, η εκτίμηση των επιπτώσεων αναθεωρήθηκε ώστε να παρέχει πιο ολοκληρωμένη επισκόπηση του κόστους και των οφελών, ενώ προστέθηκε και συνοπτικό διάγραμμα στο οποίο αποτυπώνεται το καθαρό κόστος/όφελος κάθε υφιστάμενης επιλογής για κάθε ενδιαφερόμενο μέρος.

Επιλογή 1 — Θέσπιση κοινού ψηφιακού πιστοποιητικού φορολογικής κατοικίας (eTRC) + κοινής υποβολής στοιχείων

Στο πλαίσιο αυτής της επιλογής, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να συνεχίσουν να εφαρμόζουν τα υφιστάμενα συστήματά τους (δηλαδή διαδικασίες ελάφρυνσης στην πηγή και/ή επιστροφής), αλλά θα πρέπει να εισαγάγουν τα ακόλουθα νέα στοιχεία:

·κοινό eTRC (με κοινό περιεχόμενο και μορφότυπο) που θα εκδίδεται/επαληθεύεται με ψηφιακό τρόπο από όλα τα κράτη μέλη·

·κοινό πρότυπο αναφοράς για την αύξηση της διαφάνειας, δεδομένου ότι κάθε ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός σε ολόκληρη τη χρηματοπιστωτική αλυσίδα θα υποβάλλει καθορισμένο σύνολο πληροφοριών στο κράτος μέλος παρακράτησης στην πηγή. Θα συνοδεύεται από τυποποιημένες διαδικασίες δέουσας επιμέλειας, κανόνες περί ευθύνης και κοινά έντυπα επιστροφής, τα οποία πρέπει να υποβάλλονται εξ ονόματος των πελατών/φορολογουμένων με τη χρήση αυτοματισμού.

Επιλογή 2 — Εφαρμογή συστήματος ελάφρυνσης στην πηγή

Αυτή η δεύτερη επιλογή βασίζεται στα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην επιλογή 1, αλλά καθιστά υποχρεωτική για τα κράτη μέλη τη θέσπιση συστήματος ελάφρυνσης στην πηγή, το οποίο καθιστά δυνατή την άμεση εφαρμογή μειωμένων συντελεστών, σύμφωνα με την DTT ή τους εθνικούς κανόνες, κατά τον χρόνο της πληρωμής. Σύμφωνα με την επιλογή 2, οι φορολογικές αρχές θα πρέπει να παρακολουθούν τους οφειλόμενους φόρους μετά την καταβολή της πληρωμής.

Επιλογή 3 — Εφαρμογή συστήματος ταχείας επιστροφής εντός καθορισμένου χρονικού πλαισίου και/ή ελάφρυνσης στην πηγή

Η επιλογή αυτή περιλαμβάνει την επιλογή 1 με την πρόσθετη απαίτηση ότι τα κράτη μέλη που εφαρμόζουν σύστημα επιστροφής θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι η επιστροφή πραγματοποιείται εντός προκαθορισμένου χρονικού πλαισίου, του λεγόμενου συστήματος ταχείας επιστροφής. Τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίσουν ή να συνεχίσουν να εφαρμόζουν ένα σύστημα ελάφρυνσης στην πηγή (ως κύριο σύστημα ή για ορισμένες πληρωμές χαμηλού κινδύνου).

Οι διάφορες επιλογές αποτέλεσαν αντικείμενο σύγκρισης με βάση τα ακόλουθα κριτήρια: αποτελεσματικότητα, αποδοτικότητα, συνοχή και αναλογικότητα.

Από όλες τις επιλογές, η προτιμώμενη επιλογή είναι η επιλογή 3. Η επιλογή 3 είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που εντοπίζονται στην ΕΕ από πλευράς ταχύτητας, απλούστερων διαδικασιών και υψηλότερου βαθμού ψηφιοποίησης των διαδικασιών. Μολονότι η επιλογή 2 θα συνεπαγόταν ακόμα μεγαλύτερες εξοικονομήσεις κόστους για τους επενδυτές, η επιλογή 3 παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να διατηρήσουν τον εκ των προτέρων έλεγχο των αιτήσεων επιστροφής, προδιαγράφοντας με τον τρόπο αυτόν μια μελλοντική πορεία που θα πρέπει να είναι πολιτικά εφικτή σε όλα τα κράτη μέλη. Η καταπολέμηση των καταχρηστικών πρακτικών είναι ιδιαίτερα σημαντική για τα κράτη μέλη που έχουν πληγεί σοβαρά κατά τα τελευταία έτη από τις πρακτικές Cum/Cum και Cum/Ex. Για πολιτικούς λόγους, τα εν λόγω κράτη μέλη ενδέχεται να είναι λιγότερο διατεθειμένα να θεσπίσουν σύστημα ελάφρυνσης στην πηγή σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, δεδομένου ότι το σύστημα αυτό προσδίδει σημαντικότερο ρόλο στους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς.

Οικονομικές επιπτώσεις

Οφέλη

Η προτεινόμενη πρωτοβουλία θα οδηγήσει σε εξοικονομήσεις κόστους για τους επενδυτές, εκτιμώμενου ύψους περίπου 5,17 δισ. EUR ετησίως, συμπεριλαμβανομένων 730 εκατ. EUR ετησίως σε σχέση με τη μείωση της γραφειοκρατίας (409 εκατ. EUR όσον αφορά τους επενδυτές της ΕΕ). Αυτό οφείλεται στο ότι οι επενδυτές θα επιβαρύνονται με μικρότερο κόστος συμμόρφωσης, θα βρίσκονται αντιμέτωποι με λιγότερες περιπτώσεις διπλής φορολογίας και θα έχουν τη δυνατότητα να επανεπενδύουν εγκαίρως τα επιστρεφόμενα χρήματα. Επομένως, η πρωτοβουλία αυτή θα αντιμετωπίσει ένα διαρθρωτικό, μακροχρόνιο εμπόδιο στις διασυνοριακές επενδύσεις και θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις της ΕΕ να αντλούν κεφάλαια από μια ευρύτερη βάση επενδυτών, στοιχείο που αποτελεί βασικό στόχο της Ένωσης Κεφαλαιαγορών.

Παρότι οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα επιβαρυνθούν βραχυπρόθεσμα με σημαντικό κόστος για τη θέσπιση των συστημάτων που απαιτούνται για τη συμμόρφωση με τη νέα οδηγία, αναμένεται να επωφεληθούν μακροπρόθεσμα από εξοικονομήσεις κόστους (οι οποίες εκτιμάται ότι θα ανέρχονται σε περίπου 13,5 εκατ. EUR ετησίως) λόγω του εξορθολογισμού των διαδικασιών, ιδίως χάρη στην ψηφιοποίηση ορισμένων πτυχών της πρωτοβουλίας, όπως η χρήση του eTRC ή η αίτηση απαλλαγής σε μαζική βάση.

Τέλος, οι φορολογικές αρχές θα είναι καλύτερα εξοπλισμένες για την καταπολέμηση των φορολογικών καταχρηστικών πρακτικών, εξέλιξη που αναμένεται να έχει εντέλει θετικό αντίκτυπο στα φορολογικά έσοδα. Το ΑΕΠ αναμένεται να επηρεαστεί θετικά από την πρωτοβουλία αυτή, σε ποσοστό της τάξης του 0,025 %.

Κόστος

Οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα βρεθούν αντιμέτωποι με δαπάνες εφαρμογής και ετήσιες επαναλαμβανόμενες δαπάνες ύψους 75,9 εκατ. EUR και 13 εκατ. EUR, αντίστοιχα. Οι φορολογικές διοικήσεις θα επιβαρυνθούν επίσης με δαπάνες ανάπτυξης ΤΠ για την εφαρμογή του eTRC (εκτιμώμενες δαπάνες ανάπτυξης που κυμαίνονται μεταξύ των 4,9-54 εκατ. EUR και εκτιμώμενες επαναλαμβανόμενες δαπάνες που κυμαίνονται μεταξύ των 0,97-10,8 εκατ. EUR) και των συστημάτων αναφοράς που απαιτούνται για τη λήψη δεδομένων (εκτιμώμενες εφάπαξ δαπάνες ύψους 18,2 εκατ. EUR και εκτιμώμενες επαναλαμβανόμενες δαπάνες ύψους 3,5 εκατ. EUR ετησίως). Τέλος, δεδομένου ότι θα υπάρχει μικρότερος αριθμός περιπτώσεων διπλής φορολογίας, τα κράτη μέλη θα βρεθούν αντιμέτωπα με μείωση των φορολογικών εσόδων εκτιμώμενου ύψους 2,2 δισ. EUR.

•Καταλληλότητα και απλούστευση του κανονιστικού πλαισίου

Ένας από τους κύριους ειδικούς στόχους της πρότασης είναι η εισαγωγή της ψηφιοποίησης στις διαδικασίες παρακράτησης φόρου στην πηγή, με σκοπό την επίτευξη πλήρως αυτοματοποιημένων τρόπων για την έκδοση του eTRC, την υποβολή πληροφοριών, την υποβολή αίτησης ελάφρυνσης ή επιστροφής και τον έλεγχο των δεδομένων. Ένας άλλος στόχος που επιδιώκεται με την πρωτοβουλία είναι η αποφυγή του πολλαπλασιασμού διαφορετικών συστημάτων στα κράτη μέλη με την τυποποίηση ορισμένων στοιχείων των διαδικασιών παρακράτησης φόρου στην πηγή.

Όσον αφορά την προσέγγιση «για κάθε θέσπιση, μία κατάργηση», η πρωτοβουλία θα οδηγήσει σε εξοικονομήσεις κόστους για τους επενδυτές σε σχέση με τη μείωση της γραφειοκρατίας (409 εκατ. EUR ετησίως), καθώς και σε εξοικονομήσεις κόστους για τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς σε σχέση με τον εξορθολογισμό των διαδικασιών (13,5 εκατ. EUR ετησίως). Από την άλλη πλευρά, οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα επιβαρυνθούν με εφάπαξ δαπάνες εφαρμογής ύψους 75,9 εκατ. EUR και με επαναλαμβανόμενες δαπάνες ύψους 13 εκατ. EUR.

Η πρόταση θα εισαγάγει υποχρεώσεις υποβολής στοιχείων για τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Η απόκτηση αναλυτικών πληροφοριών είναι καίριας σημασίας προκειμένου η φορολογική διοίκηση του κράτους μέλους παρακράτησης στην πηγή να έχει τη δυνατότητα να αξιολογεί και να εφαρμόζει τους κατάλληλους μειωμένους συντελεστές παρακράτησης φόρου στην πηγή και να εντοπίζει αποτελεσματικά καταχρηστικές πρακτικές, επιτυγχάνοντας με τον τρόπο αυτόν έναν από τους στόχους της πρωτοβουλίας. Για τον περιορισμό της επιβάρυνσης που προκύπτει από την υποβολή στοιχείων, οι πληροφορίες που πρέπει να υποβάλλονται από τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς έχουν περιοριστεί στις πληροφορίες που είναι αναγκαίες ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να ανασυγκροτούν την αλυσίδα πληρωμών για τα μερίσματα και τους τόκους και στον βαθμό στον οποίο οι εν λόγω πληροφορίες είναι διαθέσιμες στους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που υποβάλλουν στοιχεία. Επιπλέον, η υποβολή στοιχείων θα πραγματοποιείται με τη χρήση τυποποιημένων ηλεκτρονικών εντύπων και κοινών απαιτήσεων για τους διαύλους επικοινωνίας που πρέπει να καθορίσει η Επιτροπή μέσω εκτελεστικών πράξεων.

Επιπροσθέτως, για λόγους απλούστευσης και λιγότερο αυστηρών απαιτήσεων στο πλαίσιο των διαδικασιών παρακράτησης φόρου στην πηγή για τους μικρούς επενδυτές, έχει θεσπιστεί κανόνας de minimis για τις υποχρεώσεις υποβολής στοιχείων και τη διαδικασία δέουσας επιμέλειας. Ο κανόνας αυτός συνίσταται στο να μη ζητούνται πληροφορίες σχετικά με τις χρηματοοικονομικές ρυθμίσεις ή την ελάχιστη περίοδο συμμετοχής από επενδυτές με πληρωμές μερισμάτων κάτω από το όριο των 1 000 EUR.

•Θεμελιώδη δικαιώματα και ισότητα

Διασφαλίζονται τα θεμελιώδη δικαιώματα, ιδίως οι απαιτήσεις σχετικά με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα βάσει του γενικού κανονισμού για την προστασία δεδομένων (στο εξής: ΓΚΠΔ). Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα θα υποβάλλονται σε επεξεργασία μόνο για τους σκοπούς της επαλήθευσης της εφαρμογής του ορθού συντελεστή παρακράτησης φόρου στην πηγή στον φορολογούμενο και του μετριασμού του κινδύνου φορολογικής απάτης και φορολογικών καταχρηστικών πρακτικών. Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα θα διαβιβάζονται μόνο μεταξύ των οντοτήτων που συμμετέχουν στις διαδικασίες ελάφρυνσης της παρακράτησης φόρου στην πηγή σύμφωνα με την παρούσα οδηγία. Ο όγκος των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που πρέπει να διαβιβάζονται θα περιορίζεται στα δεδομένα που είναι αναγκαία για τον εντοπισμό περιπτώσεων ανεπαρκούς υποβολής στοιχείων, μη υποβολής στοιχείων ή φορολογικής απάτης ή φορολογικών καταχρηστικών πρακτικών, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΓΚΠΔ. Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα διατηρούνται μόνο για όσο διάστημα είναι αναγκαίο για τον σκοπό αυτόν.

Η ισότητα, συμπεριλαμβανομένης της ισότητας των φύλων, δεν επηρεάζεται σημαντικά από την παρούσα πρωτοβουλία.

•Άλλες επιπτώσεις

Δεν θα υπάρξουν άλλες σημαντικές επιπτώσεις. Ωστόσο, η πρωτοβουλία αναμένεται να έχει περιορισμένες θετικές κοινωνικές επιπτώσεις, δεδομένου ότι θα εξασφαλίσει πιο δίκαιη φορολογία, καθώς και περιορισμένες θετικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, λόγω της αναμενόμενης μείωσης των διαδικασιών επιστροφής που βασίζονται σε έγγραφα σε έντυπη μορφή. Επομένως, η παρούσα πρωτοβουλία συνάδει με την εκπλήρωση του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας, όπως απαιτείται από το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα.

Η πρόταση τηρεί τις αρχές της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» και του «εξ ορισμού ψηφιακού χαρακτήρα» και συμβάλλει στην επίτευξη του ευρωπαϊκού δρόμου προς μια ψηφιακή κοινωνία και οικονομία.

Οι σχετικοί στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης που καλύπτονται εν μέρει από την πρωτοβουλία είναι ο στόχος 8 (Αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη), ο στόχος 9 (Βιομηχανία, καινοτομία και υποδομές) και ο στόχος 16 (Ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί), όπως παρουσιάζονται στο παράρτημα 3 της εκτίμησης των επιπτώσεων.

4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

•Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής στοιχείων

•Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης

i)Κοινό ψηφιακό πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (eTRC)

Το eTRC πρέπει να θεσπιστεί από όλα τα κράτη μέλη και θα παρέχει μια ταχεία, εύκολη και ασφαλή διοικητική διαδικασία για την επιβεβαίωση της φορολογικής κατοικίας των φορολογουμένων της ΕΕ.

Όπως ορίζεται στο άρθρο 4, θα υπάρχει κοινό περιεχόμενο για το eTRC, ανεξάρτητα από το κράτος μέλος έκδοσης, δηλαδή το κράτος μέλος κατοικίας. Τα στοιχεία που καθορίζονται στην παράγραφο 2 ως κοινό περιεχόμενο για το eTRC είναι εκείνα που προσδιορίζουν τον αιτούντα φορολογούμενο και επιβεβαιώνουν ότι είναι κάτοικος του κράτους μέλους σύμφωνα με τους οικείους εθνικούς κανόνες.

Οι στοχευμένες διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη αποκάλυψαν ότι, όσον αφορά τον καθορισμό της κατοικίας των επενδυτών, ισχύουν οι ίδιοι κανόνες για να θεωρηθεί ότι ο επενδυτής είναι μόνιμος κάτοικος ή όχι σ’ ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος, ανεξάρτητα από τη χώρα της επένδυσης. Συνεπώς, στο eTRC δεν χρειάζεται να αναφέρεται το κράτος μέλος της επένδυσης. Ωστόσο, οι πληροφορίες αυτές θα περιλαμβάνονται στην αίτηση ελάφρυνσης για τον προσδιορισμό του εφαρμοστέου μειωμένου συντελεστή.

Δεδομένου ότι στόχος είναι η δημιουργία τυποποιημένου eTRC, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον εξορθολογισμό των διαδικασιών παρακράτησης φόρου στην πηγή, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλους σκοπούς, η πρόταση προβλέπει τη δυνατότητα προσθήκης πληροφοριών για τους σκοπούς αυτούς.

Δεδομένου ότι ένας από τους στόχους της παρούσας πρωτοβουλίας είναι η μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης για τις φορολογικές αρχές, τους επενδυτές και τον χρηματοπιστωτικό κλάδο, προτείνεται το eTRC να καλύπτει τουλάχιστον ολόκληρο το ημερολογιακό έτος κατά το οποίο ζητείται η έκδοσή του. Ωστόσο, εάν οι περιστάσεις στο τέλος του έτους δεν υποστηρίζουν το περιεχόμενο του eTRC που εκδόθηκε κατά τη διάρκεια του έτους, τόσο το κράτος μέλος έκδοσης όσο και οποιοδήποτε άλλο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος μπορεί να θεωρήσει ότι το eTRC δεν είναι έγκυρο. Η ελάχιστη καλυπτόμενη περίοδος του eTRC (ένα ημερολογιακό έτος) δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται υπό την έννοια ότι δεν επιτρέπει στα κράτη μέλη την έκδοση eTRC με μεγαλύτερη καλυπτόμενη περίοδο, ανάλογα με την έννοια της φορολογικής κατοικίας και την εσωτερική απόφαση κάθε κράτους μέλους. Τα κράτη μέλη αναγνωρίζουν το eTRC που εκδίδεται από άλλο κράτος μέλος ως επαρκή απόδειξη της κατοικίας φορολογουμένου στο εν λόγω άλλο κράτος μέλος, στον βαθμό που το συγκεκριμένο eTRC εξακολουθεί να θεωρείται έγκυρο από το κράτος μέλος έκδοσης.

Τα κράτη μέλη θα υποχρεούνται να εκδίδουν eTRC εντός μίας ημέρας, εφόσον τους έχει υποβληθεί συγκεκριμένο σύνολο πληροφοριών και υπό την προϋπόθεση ότι δεν συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις που να δικαιολογούν καθυστέρηση. Στις περιπτώσεις στις οποίες δεν θα τηρείται η προθεσμία έκδοσης εντός μίας ημέρας, το μέρος στο οποίο υποβάλλεται η αίτηση θα πρέπει να ενημερώνεται σχετικά από το οικείο κράτος μέλος. Για την εκπλήρωση της απαίτησης έκδοσης εντός προθεσμίας μίας ημέρας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα για την έκδοση του eTRC, το οποίο θα επιτρέπει την υποβολή αιτήσεων μέσω διαδικτυακής πύλης στην οποία θα έχουν πρόσβαση ο φορολογούμενος και τα αρμόδια εξουσιοδοτημένα μέρη (π.χ. ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί που υποβάλλουν αίτηση χορήγησης eTRC εξ ονόματος των πελατών τους).

Το eTRC θα διασφαλίζεται με τη χρήση ηλεκτρονικής σφραγίδας σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 910/2014, της 23ης Ιουλίου 2014, σχετικά με την ηλεκτρονική ταυτοποίηση και τις υπηρεσίες εμπιστοσύνης για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές στην εσωτερική αγορά (κανονισμός eIDAS) 23 . Η προβλεπόμενη μέθοδος προσφέρει τη δυνατότητα αναγνώσιμων εκδόσεων, τόσο από άνθρωπο όσο και από μηχάνημα, του ψηφιακού πιστοποιητικού φορολογικής κατοικίας με έγγραφα PDF ή παρόμοιους άλλους μορφότυπους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από αυτοματοποιημένα συστήματα.

ii)Εθνικά μητρώα των κρατών μελών

Για να επωφελούνται οι επενδυτές από τις διαδικασίες ελάφρυνσης της παρακράτησης φόρου στην πηγή που βρίσκονται στο επίκεντρο της οδηγίας, θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συνεργάζονται με ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς οι οποίοι είναι πιστοποιημένοι για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών. Υπάρχουν δύο λόγοι για την πιστοποίηση ενός ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού ως πιστοποιημένου ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού (ΠΕΧΟ) και, κατ’ επέκταση, για την πρόσβασή του στις διαδικασίες της παρούσας οδηγίας:

–σε υποχρεωτική βάση: για 1) τα μεγάλα ιδρύματα, όπως ορίζονται στο άρθρο 5 σημείο 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 24 , και 2) τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 25 , τα οποία παρέχουν υπηρεσίες πράκτορα παρακράτησης φόρου στην πηγή και, ως εκ τούτου, πρέπει να εγγράφονται στα κράτη μέλη στα οποία είναι εγκατεστημένοι οι εκδότες των τίτλων και στα οποία έχει επενδύσει οποιοσδήποτε από τους πελάτες τους,

–σε προαιρετική βάση: για όλες τις άλλες οντότητες (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι εγκατεστημένες σε περιοχή δικαιοδοσίας τρίτης χώρας) που ενεργούν ως ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και πληρούν συγκεκριμένες απαιτήσεις με την εγγραφή τους σ’ ένα ή περισσότερα από τα εθνικά μητρώα που έχουν συσταθεί σύμφωνα με την παρούσα οδηγία, κατά τη διακριτική ευχέρεια του οικείου ενδιάμεσου· αναμένεται ότι η εγγραφή θα πρέπει να πραγματοποιείται στα κράτη μέλη στα οποία έχουν επενδύσεις οι πελάτες τους.

Τα κράτη μέλη τα οποία δεν χρειάζεται να παρέχουν ελάφρυνση από τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων, λόγω απαλλαγής από την παρακράτηση φόρου στην πηγή επί των πληρωμών μερισμάτων, ή σε περίπτωση που ο σχετικός εγχώριος φορολογικός συντελεστής είναι πάντα χαμηλότερος από ή ίσος με τον συντελεστή που θα μπορούσε να εφαρμοστεί δυνάμει των DTT, δεν χρειάζεται να διαθέτουν εθνικό μητρώο. Τα κράτη μέλη τα οποία επιλέγουν να παρέχουν ελάφρυνση στην πηγή ή ταχεία επιστροφή των φόρων που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων όσον αφορά τους τόκους επί ομολόγων, όπως προβλέπεται βάσει της παρούσας οδηγίας, θα πρέπει να χρησιμοποιούν εξ ορισμού το εθνικό μητρώο που έχει ήδη συσταθεί για την παροχή ελάφρυνσης για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων επί των μερισμάτων ή, διαφορετικά, να προβούν στη σύσταση εθνικού μητρώου.

Οι μη συμμορφούμενοι ΠΕΧΟ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις εγγραφής, θα υπόκεινται στη διαγραφή από τα εθνικά μητρώα και/ή στην επιβολή κυρώσεων.

iii)Κοινή υποβολή στοιχείων

Σκοπός της παρούσας οδηγίας είναι να συμβάλει στην καταπολέμηση της φορολογικής απάτης και των φορολογικών καταχρηστικών πρακτικών στον τομέα των διαδικασιών ελάφρυνσης της παρακράτησης φόρου στην πηγή και να διασφαλίσει την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών αυτών. Η καθιέρωση διαφάνειας στη χρηματοπιστωτική αλυσίδα εξυπηρετεί αυτούς τους δύο στόχους, δεδομένου ότι παρέχει στο κράτος μέλος παρακράτησης στην πηγή τη δυνατότητα να λαμβάνει τις πληροφορίες που απαιτούνται για τον έλεγχο της εφαρμογής του ορθού συντελεστή παρακράτησης φόρου στην πηγή και την αξιολόγηση της ανάγκης εφαρμογής κανόνων κατά των καταχρηστικών πρακτικών. Με τη θέσπιση κοινού προτύπου αναφοράς σε ολόκληρη την ΕΕ εξοικονομείται το κόστος συμμόρφωσης για τους επενδυτές και τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και εξασφαλίζεται η δυνατότητα ταχύτερων και ασφαλέστερων διαδικασιών ελάφρυνσης της παρακράτησης φόρου στην πηγή.

Ποιος πρέπει να υποβάλει στοιχεία και σε ποιον;

Οι υποχρεώσεις υποβολής στοιχείων απορρέουν από την εγγραφή σε ένα από τα εθνικά μητρώα. Όλοι οι ΠΕΧΟ που περιλαμβάνονται σε ένα ή περισσότερα από τα εθνικά μητρώα υπόκεινται στην υποχρέωση υποβολής στοιχείων στην αρχή που τηρεί το μητρώο και, κατά περίπτωση, στον πράκτορα παρακράτησης φόρου στην πηγή, ανεξάρτητα από τη χώρα κατοικίας τους (ΕΕ ή εκτός της ΕΕ· ή σε κράτος μέλος με ή χωρίς δικό του εθνικό μητρώο).

Οι ΠΕΧΟ που είναι εγγεγραμμένοι σε οποιοδήποτε εθνικό μητρώο πρέπει να αναφέρουν πού πραγματοποιείται η επένδυση των πελατών τους σε κράτος μέλος το οποίο διαθέτει εθνικό μητρώο. Το εν λόγω κράτος μέλος παρακράτησης στην πηγή θα πρέπει να προβλέπει ελάφρυνση και, ως εκ τούτου, πρέπει να ανασυγκροτεί την αλυσίδα πληρωμών των τίτλων και να εξακριβώνει τα στοιχεία του τελικού επενδυτή. Η οδηγία δεν αποκλείει τη δυνατότητα των ΠΕΧΟ να αναθέτουν την υποχρέωση υποβολής στοιχείων σε άλλον ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό εντός της αλυσίδας φύλαξης, στον βαθμό που ο αντίστοιχος ΠΕΧΟ παραμένει υπόλογος για την ολοκλήρωση και την ορθότητα της εν λόγω υποβολής στοιχείων.

Η μη συμμόρφωση με την υποχρέωση υποβολής στοιχείων θα επισύρει την επιβολή κυρώσεων.

Ποια στοιχεία πρέπει να υποβάλλονται;

Η οδηγία καθορίζει στο παράρτημα II ένα κοινό σύνολο στοιχείων της αναφοράς. Κάθε ΠΕΧΟ υποβάλλει στοιχεία μόνο για το σκέλος της συναλλαγής που είναι ορατό για τον ΠΕΧΟ, δηλαδή από ποιον λαμβάνει το μέρισμα/τον τόκο και σε ποιον καταβάλλει το μέρισμα/τον τόκο. Επομένως, ο αποδέκτης της υποβολής πλήρων στοιχείων, δηλαδή είτε η φορολογική διοίκηση στην πηγή είτε κάποιος πράκτορας παρακράτησης φόρου στην πηγή που έχει οριστεί εξ ονόματός της, θα έχει στη διάθεσή του όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για την ανασυγκρότηση της χρηματοπιστωτικής αλυσίδας της συναλλαγής από τον επενδυτή έως τον εκδότη των τίτλων.

Οι πληροφορίες που υποβάλλονται στη φορολογική διοίκηση θα του εξασφαλίζουν τη δυνατότητα να εξακριβώνει τα στοιχεία του τελικού επενδυτή και το δυνητικό δικαίωμά του σε μειωμένο συντελεστή παρακράτησης φόρου στην πηγή. Επομένως, μετριάζεται ο κίνδυνος διπλών επιστροφών και ενισχύεται η ικανότητα των φορολογικών αρχών να εντοπίζουν και να καταπολεμούν άλλες καταχρηστικές και δόλιες πρακτικές, όπως οι πρακτικές Cum/Cum.

Το παράρτημα II σημείο Ε προβλέπει δύο απαιτήσεις υποβολής στοιχείων που αποσκοπούν στη συμβολή στην καταπολέμηση των καταχρηστικών πρακτικών όσον αφορά την παρακράτηση φόρου στην πηγή, κυρίως των συστημάτων καταχρηστικών πρακτικών Cum/Cum: i) πληροφορίες σχετικά με την περίοδο κατοχής των υποκείμενων τίτλων και ii) πληροφορίες σχετικά με τις χρηματοοικονομικές ρυθμίσεις που συνδέονται με τους τίτλους για τους οποίους ο φορολογούμενος ζητεί ελάφρυνση.

Με το πρώτο στοιχείο επιδιώκεται η παροχή πληροφοριών σχετικά με το αν οι υποκείμενοι τίτλοι έχουν αγοραστεί εντός 2 ημερών πριν από την πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσης μετοχής χωρίς μέρισμα, με στόχο τη συμβολή στην πρόληψη περαιτέρω δόλιων/καταχρηστικών συστημάτων για την υποβολή πολλαπλών αιτήσεων επιστροφής όσον αφορά την ίδια παρακράτηση φόρου στην πηγή, ενώ θα έπρεπε να ισχύει μία μόνο αίτηση επιστροφής (συστήματα Cum/Ex).

Με το δεύτερο στοιχείο επιδιώκεται η παροχή πληροφοριών σχετικά με το αν ο ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός που υποβάλλει στοιχεία είναι ενήμερος για τυχόν χρηματοοικονομική ρύθμιση η οποία αφορά τους υποκείμενους τίτλους και δεν έχει διακανονιστεί, λήξει ή με άλλον τρόπο καταγγελθεί κατά την πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσης μετοχής χωρίς μέρισμα, με στόχο να διευκολυνθεί το έργο της φορολογικής διοίκησης κατά τον εντοπισμό καταχρηστικών φορολογικών ρυθμίσεων (συστήματα Cum/Cum). Χρηματοοικονομική ρύθμιση μπορεί να συνιστά, για παράδειγμα, μια συμφωνία επαναγοράς (repo) ή ο δανεισμός τίτλων, αλλά και παράγωγα προϊόντα, όπως οι ενιαίες προθεσμιακές συναλλαγές μετοχών. Πιο συγκεκριμένα, μια συμφωνία επαναγοράς περιλαμβάνει την πώληση τίτλων σε συγκεκριμένη τιμή, με δέσμευση επαναγοράς των ίδιων ή παρόμοιων τίτλων σε καθορισμένη τιμή και σε καθορισμένη μελλοντική ημερομηνία. Ο δανεισμός τίτλων περιλαμβάνει τη μεταβίβαση της κυριότητας ενός τίτλου έναντι εξασφαλίσεων, συνήθως άλλου τίτλου, υπό τον όρο ότι η κυριότητα του εν λόγω τίτλου ή παρόμοιων τίτλων θα επιστραφεί στον αρχικό κάτοχο σε καθορισμένη μελλοντική ημερομηνία. Ο ορισμός είναι ευρύς ώστε να είναι δυνατόν να καλύπτει διάφορα είδη ρυθμίσεων.

Δεδομένου ότι τα ανωτέρω συστήματα έχουν παρατηρηθεί μόνο σε σχέση με τις πληρωμές μερισμάτων, τα στοιχεία της αναφοράς στο σημείο Ε δεν απαιτούνται σε σχέση με τους τόκους που καταβάλλονται επί ομολόγων. Η ίδια προσέγγιση ακολουθείται και όσον αφορά τα πολύ χαμηλά ποσά των καταβαλλόμενων μερισμάτων, τα οποία θεωρούνται περιπτώσεις χαμηλού κινδύνου που δεν μπορούν να δικαιολογήσουν τη σχετική επιβάρυνση της υποβολής στοιχείων για τους ΠΕΧΟ. Ωστόσο, αυτό δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν τις κατάλληλες συνέπειες όταν διαπιστώνουν πράγματι καταχρηστική πρακτική, ακόμα και αν πρόκειται για μικρό ποσό.

Πώς θα πραγματοποιείται η υποβολή στοιχείων;

Η υποβολή στοιχείων θα πραγματοποιείται μέσω συστήματος τυποποιημένου μορφότυπου XML που θα καθοριστεί σε εκτελεστική πράξη, η οποία θα εκδοθεί από την Επιτροπή. Ο αυτοματοποιημένος δίαυλος για την παροχή των πληροφοριών από τους οικονομικούς φορείς στην αντίστοιχη φορολογική διοίκηση ή στον αντίστοιχο πράκτορα παρακράτησης φόρου στην πηγή που ενεργεί εξ ονόματός της θα τυποποιηθεί και θα καθοριστεί στην παρούσα εκτελεστική πράξη.

Πότε προκύπτει η υποχρέωση υποβολής στοιχείων;

Το χρονοδιάγραμμα για την υποβολή των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στο παράρτημα II είναι το αργότερο 25 ημέρες από την ημερομηνία καταγραφής. Η υποβολή στοιχείων θα πρέπει να πραγματοποιείται το συντομότερο δυνατόν μετά την ημερομηνία καταγραφής, εκτός εάν εκκρεμεί εντολή διακανονισμού για οποιοδήποτε σκέλος μιας συναλλαγής κατά την ημερομηνία καταγραφής, οπότε, στην περίπτωση αυτήν, η υποβολή στοιχείων για την εν λόγω συναλλαγή θα πρέπει να πραγματοποιείται το συντομότερο δυνατόν μετά τον διακανονισμό. Στην πράξη, όλες οι θέσεις διακανονίζονται κανονικά εντός 10-15 ημερών από την ημερομηνία καταγραφής. Εάν αυτό δεν έχει συμβεί έως την 20ή ημέρα, προκειμένου να επιτευχθεί αποτελεσματική ελάφρυνση για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων, η οδηγία επιβάλλει στους ΠΕΧΟ την υποχρέωση να αναφέρουν, παρ’ όλα αυτά, την κατάσταση ως έχει την 20ή ημέρα και εντός των επόμενων 5 ημερών.

Στα κράτη μέλη στα οποία θα εφαρμόζεται ελάφρυνση στην πηγή και η ημερομηνία καταβολής των μερισμάτων είναι νωρίτερα από 25 ημέρες από την ημερομηνία καταγραφής, οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα πρέπει να διαθέτουν μηχανισμό για την έγκαιρη παροχή πληροφοριών στον πράκτορα παρακράτησης φόρου στην πηγή σχετικά με τον συντελεστή που πρέπει να εφαρμοστεί.

iv) Συστήματα ελάφρυνσης

Η πρόταση προβλέπει τα εξής: α) σύστημα ελάφρυνσης στην πηγή· και β) σύστημα ταχείας επιστροφής. Στο πλαίσιο ενός συστήματος ελάφρυνσης στην πηγή, το ορθό ποσό των φόρων εφαρμόζεται από τον πράκτορα παρακράτησης φόρου στην πηγή κατά τον χρόνο καταβολής των μερισμάτων/τόκων (άρθρο 12). Στο πλαίσιο ενός συστήματος ταχείας επιστροφής, ο φόρος παρακρατείται με τον υψηλότερο συντελεστή που εφαρμόζεται στη χώρα παρακράτησης στην πηγή, αλλά ο φόρος που παρακρατήθηκε καθ’ υπέρβαση του οφειλόμενου επιστρέφεται στη συνέχεια εντός καθορισμένης προθεσμίας 25 ημερών κατ’ ανώτατο όριο από την ημερομηνία της αίτησης ή από την ημερομηνία εκπλήρωσης της απαίτησης υποβολής στοιχείων, ανάλογα με το ποια ημερομηνία είναι μεταγενέστερη. Αυτό θα πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός 50 ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία πληρωμής (άρθρο 13). Και στις δύο περιπτώσεις, οι σχετικοί παράγοντες στις διαδικασίες θα είναι οι ΠΕΧΟ οι οποίοι θα ενεργούν εξ ονόματος των επενδυτών τους. Το άρθρο 10 (αίτηση ελάφρυνσης στην πηγή ή ταχείας επιστροφής) και το άρθρο 11 (διαδικασίες δέουσας επιμέλειας) καθορίζουν τα κοινά στοιχεία των δύο συστημάτων.

Κατά την εφαρμογή των διαδικασιών ελάφρυνσης, η αρμόδια φορολογική διοίκηση μπορεί να αποφασίσει να αναθέσει εξωτερικά τα σχετικά καθήκοντα σε ορισθέντα πράκτορα παρακράτησης φόρου στην πηγή, αντί να διαχειρίζεται μόνη της τα καθήκοντα.

Κάθε κράτος μέλος που εφαρμόζει διαδικασίες ελάφρυνσης για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων μπορεί να αποφασίσει να εφαρμόσει το σύστημα ελάφρυνσης στην πηγή ή το σύστημα ταχείας επιστροφής ή και τα δύο, καθώς και αν θα χρησιμοποιήσει ή όχι την ανωτέρω δυνατότητα εξωτερικής ανάθεσης. Ωστόσο, τα εν λόγω κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι τουλάχιστον ένα από τα δύο συστήματα είναι διαθέσιμο σε όλους τους επενδυτές και ότι είναι πράγματι ενεργοποιημένο και, σε κάθε περίπτωση, ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις που καθορίζονται στην παρούσα οδηγία. Στο πλαίσιο αυτών των δύο συστημάτων, τα κράτη μέλη έχουν τη διακριτική ευχέρεια, για παράδειγμα, να παρέχουν τη δυνατότητα υποβολής αίτησης ελάφρυνσης στην πηγή μόνο σε φορολογούμενους χαμηλού κινδύνου, ενώ άλλοι φορολογούμενοι μπορούν να υποβάλλουν μόνο αίτηση ταχείας επιστροφής. Τα κράτη μέλη τα οποία δεν χρησιμοποιούν διαδικασίες ελάφρυνσης για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων, επειδή δεν προβλέπουν καθόλου παρακράτηση φόρου στην πηγή ή δεν προβλέπουν διαφορετικούς συντελεστές παρακράτησης φόρου στην πηγή σε διαφορετικές περιστάσεις, δεν θίγονται από τα εν λόγω συστήματα και δεν υποχρεούνται να αναλάβουν δράση.

Σε όλες τις περιπτώσεις, όσον αφορά την απόδειξη της κατοικίας των επενδυτών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να βασίζονται πρωτίστως στο eTRC, όπως ορίζεται στο άρθρο 4, ή σε κατάλληλο αποδεικτικό φορολογικής κατοικίας από τρίτη χώρα.

Βασικός στόχος της παρούσας οδηγίας είναι η πρόληψη καταχρηστικών/δόλιων φορολογικών πρακτικών και ιδίως των συστημάτων Cum/Ex και Cum/Cum. Οι φορολογικές διοικήσεις των κρατών μελών που επιθυμούν να έχουν περισσότερο χρόνο για να διενεργήσουν ορισμένους ελέγχους πριν συμφωνήσουν να χορηγήσουν ελάφρυνση έχουν τη δυνατότητα να μην εφαρμόζουν σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις τα συστήματα ελάφρυνσης στην πηγή ή ταχείας επιστροφής που πρέπει να θεσπιστούν σύμφωνα με την παρούσα οδηγία. Η δυνατότητα αυτή προβλέπεται ειδικά στην περίπτωση αίτησης απαλλαγής και όταν οι πληροφορίες που παρέχονται στο παράρτημα ΙΙ σημείο Ε δείχνουν ότι οι υποκείμενοι τίτλοι έχουν αποκτηθεί εντός δύο ημερολογιακών ημερών από την πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσης μετοχής χωρίς μέρισμα και/ή ότι ο ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός αναφέρει ότι είναι ενήμερος για χρηματοοικονομική ρύθμιση η οποία αφορά τους υποκείμενους τίτλους και δεν έχει διακανονιστεί, λήξει ή με άλλον τρόπο καταγγελθεί κατά την πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσης μετοχής χωρίς μέρισμα.

Σε περίπτωση που δεν εφαρμόζονται τα συστήματα ελάφρυνσης στην πηγή και ταχείας επιστροφής που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία, θα εφαρμόζεται διαδικασία συνήθους επιστροφής, όταν ο φορολογούμενος ή ο ορισθείς εκπρόσωπός του, ο οποίος δεν είναι απαραιτήτως χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, έχει τη δυνατότητα να υποβάλει απευθείας αίτηση επιστροφής στη φορολογική αρχή. Η παρούσα οδηγία διασφαλίζει επίσης ότι τουλάχιστον το περιεχόμενο των πληροφοριών που πρέπει να υποβάλλονται στη φορολογική αρχή θα καλύπτει τις πληροφορίες που προβλέπονται στο παράρτημα ΙΙ σημείο Ε.

Γενικές διατάξεις

Το κεφάλαιο 4 περιλαμβάνει τις γενικές και τελικές διατάξεις, και ειδικότερα τις εκτελεστικές πράξεις, την αξιολόγηση και την παρακολούθηση, τους κανόνες προστασίας των δεδομένων, τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και την έναρξη ισχύος. Η παρούσα πρόταση, μετά την έγκρισή της, θα πρέπει να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026. Θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή δύο έτη μετά την έκδοση των εκτελεστικών πράξεων, η οποία αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως την 1η Ιανουαρίου 2027.

2023/0187 (CNS)

Πρόταση

ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την ταχύτερη και ασφαλέστερη ελάφρυνση για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 115,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 26 ,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής 27 ,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Η διασφάλιση της δίκαιης φορολόγησης στην εσωτερική αγορά και η άρτια λειτουργία της Ένωσης Κεφαλαιαγορών αποτελούν πολιτικές προτεραιότητες για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Στο πλαίσιο αυτό, η άρση των εμποδίων για τις διασυνοριακές επενδύσεις, με παράλληλη καταπολέμηση της φορολογικής απάτης και των φορολογικών καταχρηστικών πρακτικών, είναι καίριας σημασίας. Εμπόδια αυτού του είδους εγείρονται, για παράδειγμα, μέσω αναποτελεσματικών και δυσανάλογα επαχθών διαδικασιών ελάφρυνσης για τους φόρους που παρακρατήθηκαν στην πηγή καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων επί των εσόδων από μερίσματα ή τόκους που καταβλήθηκαν σε επενδυτές μη μόνιμους κατοίκους για μετοχές ή ομόλογα που αποτελούν αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης. Επιπλέον, το υφιστάμενο καθεστώς έχει αποδειχθεί ανεπαρκές για την πρόληψη επαναλαμβανόμενων κινδύνων φορολογικής απάτης, φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής, όπως καταδεικνύεται από τα πρόσφατα σκάνδαλα Cum/Ex και Cum/Cum. Με την παρούσα πρόταση επιδιώκεται η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των ενωσιακών διαδικασιών παρακράτησης φόρου στην πηγή, με παράλληλη ενίσχυσή τους έναντι του κινδύνου της φορολογικής απάτης και των φορολογικών καταχρηστικών πρακτικών. Η πρόταση βασίζεται σε σχετικές προηγούμενες δράσεις που έχουν αναληφθεί σε ενωσιακό και διεθνές επίπεδο, όπως η σύσταση της Επιτροπής του 2009 για την απλούστευση των διαδικασιών παρακράτησης φόρου στην πηγή και η πρωτοβουλία του ΟΟΣΑ «Ελαφρύνσεις βάσει Συνθηκών και Βελτίωση της Συμμόρφωσης» (TRACE) 28 .

(2)Ως εκ τούτου, για την ενίσχυση της ικανότητας των κρατών μελών να προλαμβάνουν και να καταπολεμούν πιθανές περιπτώσεις απάτης ή καταχρηστικών πρακτικών, ικανότητα που παρεμποδίζεται επί του παρόντος από τον κατακερματισμό και μια γενική έλλειψη αξιόπιστης και έγκαιρης πληροφόρησης σχετικά με τους επενδυτές, είναι αναγκαίο να θεσπιστεί ένα κοινό πλαίσιο για την ελάφρυνση των φόρων που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων επί των διασυνοριακών επενδύσεων σε τίτλους, το οποίο θα είναι ανθεκτικό στον κίνδυνο φορολογικής απάτης και φορολογικών καταχρηστικών πρακτικών. Το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να οδηγήσει σε σύγκλιση μεταξύ των διαφόρων διαδικασιών ελάφρυνσης που εφαρμόζονται στην ΕΕ, διασφαλίζοντας παράλληλα τη διαφάνεια και τη βεβαιότητα ως προς την ταυτότητα των επενδυτών για τους εκδότες τίτλων, τους πράκτορες παρακράτησης φόρου στην πηγή, τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και τα κράτη μέλη, ανάλογα με την περίπτωση. Για τον σκοπό αυτόν, το πλαίσιο θα πρέπει να βασίζεται σε αυτοματοποιημένες διαδικασίες, όπως η ψηφιοποίηση του πιστοποιητικού φορολογικής κατοικίας (όσον αφορά τη διαδικασία και τη μορφή), η οποία αποτελεί προϋπόθεση για την πρόσβαση των επενδυτών σε οποιαδήποτε διαδικασία ελάφρυνσης ή επιστροφής. Το εν λόγω πλαίσιο θα πρέπει επίσης να είναι αρκετά ευέλικτο ώστε να λαμβάνει δεόντως υπόψη τα διάφορα συστήματα που εφαρμόζονται στα διάφορα κράτη μέλη, εξασφαλίζοντας παράλληλα μεγαλύτερη σύγκλιση και παρέχοντας κατάλληλα εργαλεία κατά των καταχρηστικών πρακτικών για τον μετριασμό των κινδύνων φορολογικής απάτης, φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής.

(3)Για την εξασφάλιση αναλογικής προσέγγισης, οι κανόνες σχετικά με τις διαδικασίες ελάφρυνσης για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων θα πρέπει να είναι δεσμευτικοί μόνο για τα κράτη μέλη που εφαρμόζουν παρακράτηση φόρου στην πηγή επί των μερισμάτων με διαφορετικούς συντελεστές σε συνάρτηση με τη φορολογική κατοικία του εκάστοτε επενδυτή. Στην περίπτωση αυτήν, τα κράτη μέλη πρέπει να παρέχουν ελάφρυνση όταν έχει εφαρμοστεί υψηλότερος συντελεστής σε περίπτωση για την οποία έχει εφαρμογή χαμηλότερος συντελεστής. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόζουν παρόμοιες διαδικασίες σε σχέση με τις πληρωμές τόκων σε μη μόνιμους κατοίκους για ομόλογα που αποτελούν αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης, να βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα της σχετικής διαδικασίας ελάφρυνσης και να διασφαλίζουν υψηλότερο επίπεδο συμμόρφωσης των φορολογουμένων. Τα κράτη μέλη τα οποία δεν χρειάζονται διαδικασίες ελάφρυνσης σε σχέση με τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων για μερίσματα και τόκους, ανάλογα με την περίπτωση, δεν θίγονται από τις διαδικασίες που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία και, ως εκ τούτου, δεν δεσμεύονται από τους εν λόγω κανόνες. Δεδομένου ότι οι επενδυτές ενδέχεται να είναι εγκατεστημένοι σε οποιοδήποτε κράτος μέλος, οι κανόνες για ένα κοινό και ψηφιακό πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας θα πρέπει να εφαρμόζονται σε όλα τα κράτη μέλη και το ίδιο ισχύει και για τις γενικές και τελικές διατάξεις.

(4)Για να διασφαλιστεί ότι όλοι οι φορολογούμενοι της ΕΕ έχουν πρόσβαση σε κοινή, κατάλληλη και αποτελεσματική απόδειξη της φορολογικής κατοικίας τους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιούν αυτοματοποιημένες διαδικασίες για την έκδοση πιστοποιητικών φορολογικής κατοικίας με την ίδια αναγνωρίσιμη και αποδεκτή ψηφιακή μορφή και με το ίδιο περιεχόμενο. Για να εξασφαλιστεί η δυνατότητα μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας, το πιστοποιητικό θα πρέπει να ισχύει τουλάχιστον για ολόκληρο το έτος κατά το οποίο έχει εκδοθεί και να αναγνωρίζεται από άλλα κράτη μέλη για την εν λόγω περίοδο. Τα κράτη μέλη μπορούν να ακυρώσουν eTRC το οποίο έχει εκδοθεί σε περίπτωση που η φορολογική διοίκηση έχει αποδείξεις περί του αντιθέτου όσον αφορά τη φορολογική κατοικία για το εν λόγω έτος. Για να είναι δυνατή η αποτελεσματική εξακρίβωση των στοιχείων των εταιρειών της ΕΕ, το πιστοποιητικό θα πρέπει να περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τον ευρωπαϊκό μοναδικό ταυτοποιητή (EUID).

(5)Για την επίτευξη του στόχου της αποτελεσματικότερης ελάφρυνσης για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων, θα πρέπει να εφαρμόζονται κοινές διαδικασίες οι οποίες θα παρέχουν τη δυνατότητα ταχείας απόκτησης σαφών και ασφαλών πληροφοριών σχετικά με τα στοιχεία του επενδυτή, ιδίως στην περίπτωση μεγάλων επενδυτικών βάσεων, δηλαδή σε σχέση με επενδύσεις σε τίτλους που αποτελούν αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης, όπου η εξακρίβωση των στοιχείων των μεμονωμένων επενδυτών είναι δύσκολη. Οι διαδικασίες αυτές θα πρέπει επίσης, σε δεύτερο στάδιο, να επιτρέπουν την εφαρμογή του κατάλληλου φορολογικού συντελεστή κατά τον χρόνο της πληρωμής (ελάφρυνση στην πηγή) ή την ταχεία επιστροφή τυχόν ποσού που καταβλήθηκε καθ’ υπέρβαση του οφειλόμενου φόρου. Δεδομένου ότι οι διασυνοριακές επενδύσεις περιλαμβάνουν συνήθως αλυσίδα πληρωμών από ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, οι σχετικές διαδικασίες θα πρέπει να επιτρέπουν εξίσου την ανίχνευση και τον εντοπισμό της αλυσίδας των ενδιάμεσων και, κατ’ επέκταση, της ροής εσόδων από τον εκδότη του τίτλου έως τον τελικό αποδέκτη, δηλαδή τον μοναδικό επενδυτή ή εγγεγραμμένο κάτοχο. Συνεπώς, τα σχετικά κράτη μέλη, δηλαδή εκείνα που εφαρμόζουν παρακράτηση φόρου στην πηγή επί των εισοδημάτων από τίτλους και παρέχουν ελάφρυνση για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων, θα πρέπει να προβούν στη σύσταση και στην τήρηση εθνικού μητρώου των εν λόγω ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αλυσίδα πληρωμών και, μετά την εγγραφή τους, να απαιτούν από τους οργανισμούς αυτούς να υποβάλλουν τις πληροφορίες που έχουν στη διάθεσή τους σχετικά με τις πληρωμές των μερισμάτων ή των τόκων, κατά περίπτωση, τις οποίες διαχειρίζονται. Οι απαιτούμενες πληροφορίες θα πρέπει να περιορίζονται σε πληροφορίες που είναι καίριας σημασίας για την ανασυγκρότηση της αλυσίδας πληρωμών και, κατά συνέπεια, χρήσιμες για την πρόληψη του κινδύνου απάτης ή καταχρηστικών πρακτικών, στον βαθμό που οι εν λόγω πληροφορίες είναι διαθέσιμες στον ενδιάμεσο ο οποίος υποβάλλει στοιχεία. Τα κράτη μέλη τα οποία εφαρμόζουν παρακράτηση φόρου στην πηγή επί των τόκων με ποικίλους συντελεστές και πρέπει να συμμετέχουν σε παρόμοιες διαδικασίες ελάφρυνσης δύνανται επίσης να εξετάσουν το ενδεχόμενο χρήσης του εθνικού μητρώου που έχει συσταθεί, ανάλογα με την εκάστοτε περίπτωση.

(6)Δεδομένου ότι οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί που δραστηριοποιούνται συχνότερα στις αλυσίδες πληρωμών τίτλων είναι μεγάλα ιδρύματα, όπως ορίζονται στον κανονισμό για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις (ΚΚΑ) 29 , καθώς και κεντρικά αποθετήρια τίτλων που παρέχουν υπηρεσίες πράκτορα παρακράτησης φόρου στην πηγή, οι εν λόγω οντότητες θα πρέπει να υποχρεούνται να ζητούν εγγραφή στα εθνικά μητρώα των κρατών μελών που έχουν συσταθεί σύμφωνα με τα ανωτέρω. Οι λοιποί ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ζητούν εγγραφή κατά τη διακριτική τους ευχέρεια. Η εγγραφή θα πρέπει να ζητείται από τον ίδιο τον ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό με την υποβολή αίτησης στην αρμόδια αρχή που ορίζεται από το κράτος μέλος, συμπεριλαμβανομένων στοιχείων που αποδεικνύουν ότι ο ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός πληροί ορισμένες απαιτήσεις. Σκοπός των απαιτήσεων είναι να επαληθεύεται ότι ο αιτών ενδιάμεσος πληροί τις απαιτήσεις του σχετικού κανονισμού της ΕΕ και εποπτεύεται ως προς τη συμμόρφωσή του με αυτές. Όταν ο ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός είναι εγκατεστημένος εκτός της ΕΕ, απαιτείται να υπόκειται σε νομοθεσία της τρίτης χώρας κατοικίας του η οποία είναι συγκρίσιμη για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας και η τρίτη χώρα κατοικίας δεν περιλαμβάνεται ούτε στο παράρτημα Ι του ενωσιακού καταλόγου μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας ούτε στον ενωσιακό κατάλογο τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου (κατάλογος τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου όσον αφορά τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες). Η συμμόρφωση ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού τρίτης χώρας με τις σχετικές απαιτήσεις της ΕΕ αφορά αποκλειστικά τους σκοπούς που ορίζονται στην παρούσα οδηγία και δεν έχει αντίκτυπο στην άσκηση ή την εφαρμογή οποιωνδήποτε άλλων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που απορρέουν από άλλη νομοθεσία της ΕΕ. Μετά την εγγραφή τους, οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα πρέπει να θεωρούνται «πιστοποιημένοι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί» στο αντίστοιχο κράτος μέλος και να υπόκεινται στις σχετικές υποχρεώσεις υποβολής στοιχείων και κοινοποίησης δυνάμει της παρούσας οδηγίας, ενώ παράλληλα τους παρέχεται το δικαίωμα να ζητούν την εφαρμογή των διαδικασιών ελάφρυνσης που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία. Τα κράτη μέλη τα οποία τηρούν εθνικό μητρώο θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν μέτρα για τη διαγραφή από αυτό οποιουδήποτε πιστοποιημένου ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού που υποβάλλει σχετικό αίτημα ή δεν πληροί πλέον τις αντίστοιχες απαιτήσεις. Επιπλέον, τα εν λόγω κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να προβλέπουν τη διαγραφή από το εθνικό τους μητρώο πιστοποιημένων ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών οι οποίοι διαπιστώθηκε ότι έχουν παραβιάσει επανειλημμένως τις υποχρεώσεις τους. Σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος λαμβάνει τα εν λόγω μέτρα διαγραφής, θα πρέπει να ενημερώνει σχετικά τα άλλα κράτη μέλη τα οποία τηρούν εθνικό μητρώο, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να εξετάσουν το ενδεχόμενο διαγραφής του ίδιου πιστοποιημένου ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού από το οικείο εθνικό μητρώο. Η εθνική νομοθεσία των οικείων κρατών μελών εφαρμόζεται στα δικαιώματα και στις υποχρεώσεις των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας προσφυγής, όσον αφορά οποιαδήποτε απόφαση που λαμβάνεται από κράτος μέλος σε σχέση με την εγγραφή και τη διαγραφή από το εθνικό τους μητρώο.

(7)Για τη διασφάλιση μεγαλύτερης διαφάνειας σχετικά με τα στοιχεία ταυτότητας και τις περιστάσεις του επενδυτή που λαμβάνει πληρωμή μερισμάτων ή τόκων, καθώς και σχετικά με τη ροή της πληρωμής από τον εκδότη, οι πιστοποιημένοι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα πρέπει να υποβάλλουν στην αρχή που έχει οριστεί για την τήρηση του εθνικού μητρώου, εντός συγκεκριμένων προθεσμιών, ένα σχετικό σύνολο πληροφοριών. Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει επίσης να υποβάλλονται στον πράκτορα παρακράτησης φόρου στην πηγή, όταν είναι δυνατή η ελάφρυνση στην πηγή. Τα εν λόγω δεδομένα θα πρέπει να περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με την επιλεξιμότητα του οικείου επενδυτή, αλλά θα πρέπει να περιορίζονται στις πληροφορίες τις οποίες έχει στη διάθεσή του ο πιστοποιημένος ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός που υποβάλλει στοιχεία. Οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί οι οποίοι δεν υποχρεούνται να εγγραφούν ως πιστοποιημένοι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και έχουν επίσης επιλέξει να μην είναι εγγεγραμμένοι ως τέτοιοι, δεν υπέχουν υποχρεώσεις υποβολής στοιχείων δυνάμει της παρούσας οδηγίας. Ωστόσο, οι πληροφορίες σχετικά με τις πληρωμές τις οποίες διαχειρίζονται οι εν λόγω ενδιάμεσοι που δεν είναι πιστοποιημένοι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί εξακολουθούν να είναι σημαντικές και ενδέχεται να θεωρηθούν αναγκαίες από ένα κράτος μέλος, κατά τη διακριτική του ευχέρεια, για τη διασφάλιση της διαφάνειας και την εξασφάλιση της δυνατότητας ορθής ανασυγκρότησης της αλυσίδας πληρωμών πριν από την εφαρμογή των διαδικασιών ελάφρυνσης που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία (ελάφρυνση στην πηγή ή ταχεία επιστροφή). Επομένως, τα κράτη μέλη δύνανται να ζητούν από τους πιστοποιημένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς να λαμβάνουν τις πληροφορίες αυτές από τους εν λόγω ενδιάμεσους και να υποβάλλουν σχετικά στοιχεία, προκειμένου να έχουν εφαρμογή οι διαδικασίες ελάφρυνσης που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία.

(8)Για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ανταγωνιστικότητας της Ένωσης Κεφαλαιαγορών, θα πρέπει να διευκολυνθούν και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ελάφρυνσης για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων επί εσόδων από τίτλους, σε περίπτωση που οι σχετικοί πιστοποιημένοι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί έχουν παράσχει επαρκείς πληροφορίες, μεταξύ άλλων όσον αφορά και τα στοιχεία του επενδυτή. Οι σχετικοί πιστοποιημένοι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί περιλαμβάνουν όλους τους πιστοποιημένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς στην αλυσίδα πληρωμών μεταξύ του επενδυτή και του εκδότη των τίτλων, οι οποίοι ενδέχεται να υποχρεούνται επίσης να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τις πληρωμές που πραγματοποιούνται από μη πιστοποιημένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς στην αλυσίδα, σύμφωνα με την επιλογή πολιτικής κάθε κράτους μέλους. Λαμβανομένων υπόψη των διαφορετικών προσεγγίσεων που ακολουθούνται στα κράτη μέλη, προβλέπονται δύο είδη διαδικασιών: i) ελάφρυνση στην πηγή με άμεση εφαρμογή του κατάλληλου φορολογικού συντελεστή κατά τον χρόνο της παρακράτησης στην πηγή και ii) ταχεία επιστροφή εντός μέγιστης προθεσμίας 50 ημερών από την ημερομηνία καταβολής του μερίσματος ή, ανάλογα με την περίπτωση, από την ημερομηνία κατά την οποία ο εκδότης του ομολόγου πρέπει να καταβάλει τόκους στον κάτοχο του ομολόγου (ημερομηνία τοκομεριδίου). Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν την ελευθερία να θεσπίσουν οποιαδήποτε από τις δύο ή συνδυασμό των δύο διαδικασιών, κατά την κρίση τους, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι τουλάχιστον μία διαδικασία είναι διαθέσιμη για όλους τους επενδυτές, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρούσας οδηγίας. Για τη διασφάλιση της ορθής και έγκαιρης εφαρμογής των διαδικασιών αυτών από τα οικεία κράτη μέλη, είναι σκόπιμο να εφαρμόζονται τόκοι υπερημερίας όσον αφορά τις επιστροφές των φόρων που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων οι οποίες καλύπτονται από την παρούσα οδηγία και να πληρούνται οι προϋποθέσεις υπαγωγής στις εν λόγω διαδικασίες. Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι σχετικές απαιτήσεις ή εάν το επιθυμεί ο ενδιαφερόμενος επενδυτής, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν τις υφιστάμενες διαδικασίες συνήθους επιστροφής όσον αφορά την ελάφρυνση για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων. Σε κάθε περίπτωση, οι εγγεγραμμένοι κάτοχοι, ιδίως οι ιδιώτες επενδυτές, και οι εξουσιοδοτημένοι εκπρόσωποί τους θα πρέπει να διατηρούν το δικαίωμα επιστροφής των φόρων που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων σε κράτος μέλος στο οποίο παρέχουν αποδείξεις ότι πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται στην εθνική νομοθεσία.

(9)Για τη διασφάλιση των συστημάτων ελάφρυνσης για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων, τα κράτη μέλη τα οποία τηρούν εθνικό μητρώο θα πρέπει επίσης να απαιτούν από τους πιστοποιημένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς να επαληθεύουν την επιλεξιμότητα των επενδυτών που επιθυμούν να ζητήσουν ελάφρυνση. Ειδικότερα, οι πιστοποιημένοι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα πρέπει να παραλαμβάνουν το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας του σχετικού επενδυτή, καθώς και δήλωση ότι ο εν λόγω επενδυτής είναι ο πραγματικός δικαιούχος της πληρωμής σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους μέλους παρακράτησης στην πηγή. Θα πρέπει επίσης να επαληθεύουν τον εφαρμοστέο συντελεστή παρακράτησης φόρου στην πηγή με βάση τις ειδικές περιστάσεις του επενδυτή και να αναφέρουν αν είναι ενήμεροι για τυχόν χρηματοοικονομική ρύθμιση η οποία αφορά τους υποκείμενους τίτλους και δεν έχει διακανονιστεί, λήξει ή με άλλον τρόπο καταγγελθεί κατά την πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσης μετοχής χωρίς μέρισμα. Οι πιστοποιημένοι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα πρέπει να θεωρούνται υπεύθυνοι για απώλειες φορολογικών εσόδων που έχουν προκύψει λόγω της ανεπαρκούς εκπλήρωσης των εν λόγω υποχρεώσεων, στον βαθμό που προβλέπεται από την εθνική νομοθεσία του κράτους μέλους στο οποίο προέκυψε η απώλεια. Για τη διασφάλιση της αναλογικότητας της επιβάρυνσης και της ευθύνης που επιβάλλονται στους πιστοποιημένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, θα πρέπει να εφαρμόζονται μειωμένες υποχρεώσεις επαλήθευσης σε όλες τις διαδικασίες ελάφρυνσης, όταν ο κίνδυνος καταχρηστικών πρακτικών είναι χαμηλός, και ιδίως όταν το συνολικό ποσό του μερίσματος που καταβάλλεται στον επενδυτή για συμμετοχή σε εταιρεία είναι μικρότερο από 1 000 EUR. Ωστόσο, σε περίπτωση που η εν λόγω καταχρηστική πρακτική αποδειχθεί διαφορετικά, τα κράτη μέλη μπορούν να επιβάλλουν συνέπειες βάσει της εθνικής νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένης της απόρριψης της αίτησης εφαρμογής των συστημάτων ελάφρυνσης που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία, αλλά δεν μπορούν να θεωρήσουν τους πιστοποιημένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς υπεύθυνους για την απουσία επαλήθευσης.

(10)Αναγνωρίζεται ότι είναι δυνατή η χρήση χρηματοοικονομικών ρυθμίσεων για τη μεταβίβαση της οικονομικής κυριότητας, εν όλω ή εν μέρει, ενός τίτλου και/ή των σχετικών επενδυτικών κινδύνων. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι ρυθμίσεις αυτού του είδους έχουν χρησιμοποιηθεί σε συστήματα αρμπιτράζ μερισμάτων και διανομής μερίσματος, όπως τα συστήματα Cum/Ex και Cum/Cum, με αποκλειστικό σκοπό είτε την εξασφάλιση επιστροφών όταν δεν υπάρχει σχετικό δικαίωμα είτε την αύξηση του ποσού της επιστροφής που δικαιούται πράγματι ένας επενδυτής. Επομένως, οι πληροφορίες σχετικά με τις εν λόγω χρηματοοικονομικές ρυθμίσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν συνήθως νόμιμες συναλλαγές επί τίτλων, όπως οι συμφωνίες επαναγοράς ή ο δανεισμός τίτλων, καθώς και παράγωγα προϊόντα, όπως οι ενιαίες προθεσμιακές συναλλαγές μετοχών, είναι απαραίτητες στις φορολογικές διοικήσεις για την καταπολέμηση των φορολογικών καταχρηστικών πρακτικών. Για την εξασφάλιση αναλογικής προσέγγισης, η υποβολή αυτών των πληροφοριών θα πρέπει να απαιτείται μόνο από τους πιστοποιημένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς οι οποίοι, λόγω της θέσης τους εντός της αλυσίδας, ενδέχεται να είχαν άμεση συμμετοχή στη σχετική χρηματοοικονομική ρύθμιση. Η εν λόγω υποβολή των πληροφοριών δεν απαιτείται στην περίπτωση των πληρωμών ομολόγων και τόκων.

(11)Για την εξασφάλιση αποτελεσματικότητας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν σύστημα επιβολής κυρώσεων για παραβάσεις των εθνικών κανόνων μεταφοράς της παρούσας οδηγίας. Οι εν λόγω κυρώσεις θα πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές.

(12)Η ορθή εφαρμογή και επιβολή των προτεινόμενων κανόνων σε καθένα από τα οικεία κράτη μέλη έχει καίρια σημασία για την προώθηση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών στο σύνολό της, καθώς και για την προστασία της φορολογικής βάσης των κρατών μελών και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να παρακολουθείται από την Επιτροπή. Για τον λόγο αυτόν, τα κράτη μέλη θα πρέπει να γνωστοποιούν σε τακτική βάση στην Επιτροπή πληροφορίες, όπως προσδιορίζονται μέσω εκτελεστικής πράξης, σχετικά με την εφαρμογή και την επιβολή στο έδαφός τους των εθνικών μέτρων που θεσπίζονται σύμφωνα με την παρούσα οδηγία. Η Επιτροπή θα πρέπει να εκπονήσει αξιολόγηση με βάση τόσο τις πληροφορίες που παρέχονται από τα κράτη μέλη όσο και άλλα διαθέσιμα στοιχεία για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των προτεινόμενων νέων κανόνων. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει την ανάγκη επικαιροποίησης των κανόνων που θεσπίζονται δυνάμει της παρούσας οδηγίας.

(13)Για την εξασφάλιση ενιαίων προϋποθέσεων για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, ιδίως όσον αφορά i) το ψηφιακό πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας, ii) την υποβολή στοιχείων από τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και iii) την αίτηση ελάφρυνσης δυνάμει της παρούσας οδηγίας, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες για την έγκριση τυποποιημένων εντύπων με περιορισμένο αριθμό συνιστωσών, συμπεριλαμβανομένων των γλωσσικών ρυθμίσεων. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 30 .

(14)Οποιαδήποτε επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα πραγματοποιείται από την Επιτροπή, στο πλαίσιο της παρούσας οδηγίας, θα πρέπει να συνάδει με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 31 . Οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και τα κράτη μέλη δύνανται να επεξεργάζονται δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα δυνάμει της παρούσας οδηγίας με αποκλειστική επιδίωξη την εξυπηρέτηση του γενικού δημόσιου συμφέροντος και, συγκεκριμένα, των σκοπών της καταπολέμησης της φορολογικής απάτης, της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής, της διασφάλισης των φορολογικών εσόδων και της προώθησης της δίκαιης φορολόγησης, οι οποίες ενισχύουν τις ευκαιρίες κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής ένταξης στα κράτη μέλη. Για να είναι δυνατή η αποτελεσματική επιδίωξη του στόχου αυτού, είναι αναγκαίο να περιοριστούν ορισμένα δικαιώματα των φυσικών προσώπων που προβλέπονται στον προαναφερόμενο κανονισμό, ιδίως το δικαίωμά τους να ενημερώνονται σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων τους και το σχετικό πεδίο εφαρμογής, καθώς και το δικαίωμα συγκατάθεσης για ορισμένα είδη επεξεργασίας δεδομένων.

(15)Δεδομένου ότι ο στόχος της παρούσας οδηγίας δεν μπορεί να επιτευχθεί ικανοποιητικά από τα κράτη μέλη, αλλά μπορεί, αντιθέτως, λόγω του διασυνοριακού χαρακτήρα των οικείων συναλλαγών και της ανάγκης μείωσης του κόστους συμμόρφωσης στην εσωτερική αγορά συνολικά, να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να θεσπίζει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζεται στο ίδιο άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του εν λόγω στόχου.

(16) Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων κλήθηκε να γνωμοδοτήσει σύμφωνα με το άρθρο 42 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 32 ,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I

ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 1
Αντικείμενο

Η παρούσα οδηγία θεσπίζει κανόνες σχετικά με την έκδοση ψηφιακού πιστοποιητικού φορολογικής κατοικίας από τα κράτη μέλη και τη διαδικασία ελάφρυνσης για τους φόρους που τα κράτη μέλη μπορούν να παρακρατούν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων επί των μερισμάτων από μετοχές οι οποίες αποτελούν αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης και, κατά περίπτωση, επί των τόκων από ομόλογα τα οποία αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης που καταβάλλονται σε εγγεγραμμένους κατόχους οι οποίοι έχουν τη φορολογική κατοικία τους εκτός του εν λόγω κράτους μέλους.

Άρθρο 2
Πεδίο εφαρμογής

Τα κεφάλαια I και IV εφαρμόζονται σε όλα τα κράτη μέλη. Το κεφάλαιο II εφαρμόζεται σε όλα τα κράτη μέλη όσον αφορά όλα τα πρόσωπα που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην περιοχή δικαιοδοσίας τους.

Οι διαδικασίες που προβλέπονται στο κεφάλαιο III εφαρμόζονται σε όλα τα κράτη μέλη τα οποία παρέχουν ελάφρυνση για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων επί των μερισμάτων που καταβάλλονται για μετοχές οι οποίες αποτελούν αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης. Τα κράτη μέλη τα οποία παρέχουν ελάφρυνση για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων επί των τόκων που καταβάλλονται για ομόλογα τα οποία αποτελούν αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης δύνανται να εφαρμόζουν το κεφάλαιο ΙΙΙ.

Άρθρο 3
Ορισμοί

Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1)«φόροι που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων»: η διαφορά μεταξύ του ποσού της παρακράτησης φόρου στην πηγή που επιβάλλεται από κράτος μέλος στις πληρωμές μερισμάτων ή τόκων από τίτλους σε κατόχους μη μόνιμους κατοίκους με την εφαρμογή του γενικού εγχώριου συντελεστή και του χαμηλότερου ποσού παρακράτησης φόρου στην πηγή που εφαρμόζεται από το εν λόγω κράτος μέλος για τα ίδια μερίσματα ή για τους ίδιους τόκους σύμφωνα με σύμβαση αποφυγής της διπλής φορολόγησης ή ειδική εθνική νομοθεσία, ανάλογα με την περίπτωση·

2)«μετοχή που αποτελεί αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης»: μετοχή που έχει εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά ή σε πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 σημεία 21) και 22) της οδηγίας 2014/65/ΕΕ της 15ης Μαΐου 2014 33 ·

3)«ομόλογο που αποτελεί αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης»: ομόλογο που έχει εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά ή σε πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 σημεία 21), 22) και 23) της οδηγίας 2014/65/ΕΕ, της 15ης Μαΐου 2014, αντίστοιχα·

4)«ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός»: κεντρικό αποθετήριο τίτλων, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 1) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 της 23ης Ιουλίου 2014 34 , πιστωτικό ίδρυμα, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 σημείο 1) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 35 , ή επιχείρηση επενδύσεων, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 σημείο 1) της οδηγίας 2014/65/ΕΕ, ή νομικό πρόσωπο τρίτης χώρας το οποίο έχει λάβει άδεια παροχής υπηρεσιών που είναι συγκρίσιμες με εκείνες που παρέχονται από κεντρικό αποθετήριο τίτλων, πιστωτικό ίδρυμα ή επιχείρηση επενδύσεων σύμφωνα με συγκρίσιμη νομοθεσία τρίτης χώρας κατοικίας, και το οποίο αποτελεί μέρος της αλυσίδας πληρωμών τίτλων μεταξύ της οντότητας έκδοσης των τίτλων και του εγγεγραμμένου κατόχου που λαμβάνει πληρωμές επί των εν λόγω τίτλων· 

5)«EUID»: ο ευρωπαϊκός μοναδικός ταυτοποιητής για εταιρείες, όπως αναφέρεται στο άρθρο 16 της οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 36 ·

6)«αριθμός φορολογικού μητρώου ή ΑΦΜ»: ο μοναδικός κωδικός φορολογικού μητρώου ενός εγγεγραμμένου κατόχου σε κράτος μέλος·

7)«διαδικασία ελάφρυνσης της παρακράτησης φόρου στην πηγή»: διαδικασία με την οποία εγγεγραμμένος κάτοχος, ο οποίος εισπράττει μερίσματα ή τόκους από τίτλους που μπορούν να αποτελούν αντικείμενο φόρων που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων, λαμβάνει ελάφρυνση ή επιστροφή για τους λόγω φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων·

8)«αρμόδια αρχή»: η αρχή που ορίζεται από κράτος μέλος σύμφωνα με το άρθρο 5 και περιλαμβάνει κάθε πρόσωπο που έχει εξουσιοδοτηθεί, σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες, από την εν λόγω αρχή να ενεργεί εξ ονόματός της για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας·

9)«τίτλος»: μετοχή που αποτελεί αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης ή ομόλογο που αποτελεί αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης·

10)«μεγάλο ίδρυμα»: μεγάλο ίδρυμα όπως ορίζεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 σημείο 146) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013·

11)«πράκτορας παρακράτησης φόρου στην πηγή»: οντότητα εξουσιοδοτημένη από το κράτος μέλος παρακράτησης στην πηγή να αναλάβει την ευθύνη για την αφαίρεση της παρακράτησης φόρου στην πηγή από την καταβολή μερισμάτων ή τόκων από τίτλους και για τη μεταβίβαση της εν λόγω παρακράτησης φόρου στη φορολογική αρχή του κράτους μέλους παρακράτησης στην πηγή.

12)«ημερομηνία καταγραφής»: η ημερομηνία που καθορίζεται από τον εκδότη ενός τίτλου, κατά την οποία η ταυτότητα του κατόχου του εν λόγω τίτλου, καθώς και τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτόν, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος συμμετοχής και ψήφου σε γενική συνέλευση, κατά περίπτωση, καθορίζονται με βάση τις εκκαθαρισμένες θέσεις που έχουν καταχωριστεί στα βιβλία του ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού σε μορφή λογιστικής εγγραφής κατά τη λήξη της δραστηριότητάς του, όπως ορίζεται στο άρθρο 1 σημείο 7) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1212 37 ·

13)«διακανονισμός»: η ολοκλήρωση μιας συναλλαγής αξιογράφων οπουδήποτε πραγματοποιείται, με στόχο την εκπλήρωση των υποχρεώσεων των μερών της εν λόγω συναλλαγής μέσω της μεταφοράς μετρητών ή αξιογράφων ή και των δύο, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 7) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 της 23ης Ιουλίου 2014·

14)«εγγεγραμμένος κάτοχος»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο δικαιούται να εισπράττει έσοδα από μερίσματα ή τόκους επί τίτλων που υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου στην πηγή σε κάποιο κράτος μέλος·

15)«επενδυτικός λογαριασμός»: ο λογαριασμός ή οι λογαριασμοί που παρέχονται από ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς σε εγγεγραμμένους κατόχους μέσω των οποίων διακρατούνται ή καταχωρίζονται οι τίτλοι τους και στους οποίους πραγματοποιούνται οι πληρωμές που αφορούν τους εν λόγω τίτλους·

16)«πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσης μετοχής χωρίς μέρισμα»: η ημερομηνία από την οποία οι μετοχές αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης χωρίς τα δικαιώματα που απορρέουν από τις μετοχές, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος συμμετοχής και ψήφου σε γενική συνέλευση, κατά περίπτωση·

17)«χρηματοοικονομική ρύθμιση»: οποιαδήποτε ρύθμιση ή συμβατική υποχρέωση με την οποία μεταβιβάζεται, ή θα μπορούσε να μεταβιβαστεί, είτε μόνιμα είτε προσωρινά σε άλλο μέρος ποσοστό της κυριότητας της μετοχής που αποτελεί αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης και επί της οποίας καταβάλλεται μέρισμα·

18)«αλυσίδα πληρωμών τίτλων»: η ακολουθία ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών που διαχειρίζονται την καταβολή μερισμάτων ή τόκων επί τίτλων μεταξύ του εκδότη των τίτλων και εγγεγραμμένου κατόχου στον οποίο καταβάλλονται τα μερίσματα ή οι τόκοι από τους εν λόγω τίτλους·

19)«σύμβαση αποφυγής της διπλής φορολόγησης»: συμφωνία ή σύμβαση που προβλέπει την εξάλειψη της διπλής φορολογίας εισοδήματος και, κατά περίπτωση, κεφαλαίου μεταξύ δύο (ή περισσότερων) χωρών·

20)«κράτος μέλος παρακράτησης στην πηγή»: το κράτος μέλος κατοικίας του εκδότη του τίτλου που καταβάλλει μερίσματα ή τόκους·

21)«σύστημα ταχείας επιστροφής»: σύστημα στο πλαίσιο του οποίου καταβάλλονται μερίσματα ή τόκοι, λαμβανομένου υπόψη του γενικού εγχώριου συντελεστή παρακράτησης φόρου στην πηγή, με επακόλουθη αίτηση επιστροφής των φόρων που παρακρατήθηκαν στην πηγή καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων εντός της προθεσμίας που ορίζεται στο άρθρο 13·

22)«σύστημα ελάφρυνσης στην πηγή»: σύστημα στο οποίο εφαρμόζεται ο κατάλληλος συντελεστής παρακράτησης φόρου στην πηγή, σύμφωνα με τους ισχύοντες εθνικούς κανόνες και/ή διεθνείς συμφωνίες, όπως η σχετική σύμβαση αποφυγής της διπλής φορολόγησης, κατά τη χρονική στιγμή της καταβολής των μερισμάτων ή των τόκων·

23)«σύστημα συνήθους επιστροφής»: σύστημα στο πλαίσιο του οποίου καταβάλλονται μερίσματα ή τόκοι, λαμβανομένου υπόψη του γενικού εγχώριου συντελεστή παρακράτησης φόρου στην πηγή, με επακόλουθη αίτηση επιστροφής των φόρων που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων εκτός της διαδικασίας που καθορίζεται στο άρθρο 13·

24)«βραχυπρόθεσμο επιτόκιο του ευρώ»: το βραχυπρόθεσμο επιτόκιο του ευρώ όπως ορίζεται στην κατευθυντήρια γραμμή (ΕΕ) 2019/1265 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας της 10ης Ιουλίου 2019 38 .

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ

ΨΗΦΙΑΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ

Άρθρο 4
Ψηφιακό πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (eTRC)

1.Τα κράτη μέλη προβλέπουν αυτοματοποιημένη διαδικασία για την έκδοση ψηφιακών πιστοποιητικών φορολογικής κατοικίας (eTRC) σε πρόσωπο το οποίο θεωρείται μόνιμος κάτοικος της περιοχής δικαιοδοσίας τους για φορολογικούς σκοπούς.

2.Τα κράτη μέλη εκδίδουν το eTRC εντός μίας εργάσιμης ημέρας από την υποβολή της αίτησης, με την επιφύλαξη της παραγράφου 4. Το eTRC συμμορφώνεται με τις τεχνικές απαιτήσεις του παραρτήματος Ι και περιλαμβάνει τις ακόλουθες πληροφορίες:

α)το ονοματεπώνυμο του φορολογουμένου, καθώς και την ημερομηνία και τον τόπο γέννησής του, εάν ο φορολογούμενος είναι φυσικό πρόσωπο, ή την ονομασία και τον ευρωπαϊκό μοναδικό ταυτοποιητή (EUID), εάν ο φορολογούμενος είναι οντότητα·

β)τον αριθμό φορολογικού μητρώου·

γ)τη διεύθυνση του φορολογουμένου·

δ)την ημερομηνία έκδοσης·

ε)την καλυπτόμενη περίοδο·

στ)τα στοιχεία της φορολογικής αρχής έκδοσης του πιστοποιητικού·

ζ)τυχόν πρόσθετες πληροφορίες που μπορεί να είναι σημαντικές, σε περίπτωση που το πιστοποιητικό εκδίδεται για σκοπούς άλλους από την ελάφρυνση της παρακράτησης φόρου στην πηγή βάσει της παρούσας οδηγίας, ή πληροφορίες που πρέπει να περιλαμβάνονται σε πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ.

3.Το eTRC καλύπτει τουλάχιστον ολόκληρο το ημερολογιακό έτος κατά το οποίο υποβάλλεται η αίτηση για τη χορήγηση του πιστοποιητικού αυτού και ισχύει για την εν λόγω καλυπτόμενη περίοδο, εκτός εάν και έως ότου το κράτος μέλος που εκδίδει το eTRC έχει στη διάθεσή του αποδείξεις ότι το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται το eTRC δεν είναι μόνιμος κάτοικος της περιοχής δικαιοδοσίας του.

4.Εάν απαιτούνται περισσότερες από μία εργάσιμες ημέρες για την επαλήθευση της φορολογικής κατοικίας συγκεκριμένου φορολογουμένου, το κράτος μέλος ενημερώνει το πρόσωπο που ζητεί το πιστοποιητικό σχετικά με τον πρόσθετο χρόνο που απαιτείται και τους λόγους της καθυστέρησης.

5.Τα κράτη μέλη αναγνωρίζουν το eTRC που έχει εκδοθεί από άλλο κράτος μέλος ως επαρκή απόδειξη της κατοικίας φορολογουμένου στο εν λόγω άλλο κράτος μέλος σύμφωνα με την παράγραφο 3.

6.Η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για τον καθορισμό τυποποιημένων ηλεκτρονικών εντύπων, συμπεριλαμβανομένων των γλωσσικών ρυθμίσεων, και τεχνικών πρωτοκόλλων, συμπεριλαμβανομένων των προτύπων ασφάλειας για την έκδοση eTRC. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 18.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΛΑΦΡΥΝΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗΣ ΦΟΡΟΥ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ

ΤΜΗΜΑ 1

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

Άρθρο 5
Εθνικό μητρώο πιστοποιημένων ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών

1.Τα κράτη μέλη τα οποία επιβάλλουν παρακράτηση φόρου στην πηγή επί των μερισμάτων από μετοχές που αποτελούν αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης, τα οποία καταβάλλονται σε εγγεγραμμένους κατόχους με φορολογική κατοικία εκτός του εν λόγω κράτους μέλους, και τα οποία χορηγούν ελάφρυνση για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων, προβαίνουν στη σύσταση εθνικού μητρώου πιστοποιημένων ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών. Τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέξουν να χρησιμοποιούν αυτό το εθνικό μητρώο και σε σχέση με την ελάφρυνση για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων επί των τόκων από ομόλογα που αποτελούν αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης, κατά περίπτωση.

2.Τα κράτη μέλη τα οποία επιβάλλουν παρακράτηση φόρου στην πηγή επί των τόκων από ομόλογα που αποτελούν αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης, ενώ δεν επιβάλλουν παρακράτηση φόρου στην πηγή επί των μερισμάτων από μετοχές που αποτελούν αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης, μπορούν να επιλέξουν τη σύσταση εθνικού μητρώου.

3.Τα κράτη μέλη τα οποία προβαίνουν στη σύσταση εθνικού μητρώου σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 ορίζουν αρμόδια αρχή η οποία είναι υπεύθυνη για την τήρηση και την επικαιροποίηση του εν λόγω μητρώου.

4.Το εθνικό μητρώο περιλαμβάνει τις ακόλουθες πληροφορίες σχετικά με τους πιστοποιημένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς:

α)ονομασία του πιστοποιημένου ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού·

β)ημερομηνία εγγραφής·

γ)στοιχεία επικοινωνίας και τυχόν υφιστάμενους ιστοτόπους του πιστοποιημένου ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού·

δ)τον EUID ή, σε περίπτωση που ο πιστοποιημένος ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός δεν διαθέτει τέτοιον αριθμό, τον αναγνωριστικό κωδικό νομικής οντότητας (LEI) ή οποιονδήποτε αριθμό καταχώρισης νομικής οντότητας που έχει εκδοθεί από τη χώρα κατοικίας του.

5.Το εθνικό μητρώο καθίσταται προσβάσιμο στο κοινό μέσω ειδικού ιστοτόπου του κράτους μέλους και επικαιροποιείται τουλάχιστον μία φορά μηνιαίως.

Άρθρο 6
Απαίτηση εγγραφής ως πιστοποιημένου ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού

1.Τα κράτη μέλη τα οποία τηρούν εθνικό μητρώο σύμφωνα με το άρθρο 5 απαιτούν από όλα τα μεγάλα ιδρύματα τα οποία αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 10, και τα οποία χειρίζονται πληρωμές μερισμάτων και, κατά περίπτωση, τόκων επί τίτλων που προέρχονται από την περιοχή δικαιοδοσίας τους, καθώς και από τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων τα οποία αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 4, και τα οποία παρέχουν υπηρεσίες πράκτορα παρακράτησης φόρου στην πηγή για τις ίδιες πληρωμές, να εγγράφονται στο εθνικό τους μητρώο.

2.Τα κράτη μέλη τα οποία τηρούν εθνικό μητρώο σύμφωνα με το άρθρο 5 καθιστούν δυνατή, κατόπιν αιτήματος, την εγγραφή στο εν λόγω μητρώο οποιουδήποτε ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού ο οποίος πληροί τις απαιτήσεις του άρθρου 7.

Άρθρο 7
Διαδικασία εγγραφής

1.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι ο ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός εγγράφεται στο οικείο εθνικό μητρώο πιστοποιημένων ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών εντός τριών μηνών από την υποβολή αιτήματος του ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού οργανισμού χρηματοδότησης στο οποίο παρέχονται αποδεικτικά στοιχεία για όλες τις ακόλουθες απαιτήσεις:

α)φορολογική κατοικία σε κράτος μέλος ή περιοχή δικαιοδοσίας τρίτης χώρας που δεν περιλαμβάνεται στο παράρτημα Ι του ενωσιακού καταλόγου μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας 39 ούτε στον πίνακα I του παραρτήματος του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2016/1675 40 ·

β)εάν ο αιτών ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός είναι πιστωτικό ίδρυμα, άδεια στην περιοχή φορολογικής δικαιοδοσίας για την άσκηση δραστηριοτήτων φύλαξης σύμφωνα με το σημείο 12 ή 14 του παραρτήματος Ι της οδηγίας 2013/36/ΕΕ ή σύμφωνα με συγκρίσιμη νομοθεσία τρίτης χώρας· εάν ο αιτών ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός είναι επιχείρηση επενδύσεων, άδεια στην περιοχή φορολογικής δικαιοδοσίας για την άσκηση δραστηριοτήτων φύλαξης σύμφωνα με το τμήμα Β σημείο 1 του παραρτήματος Ι της οδηγίας 2014/65/ΕΕ ή σύμφωνα με συγκρίσιμη νομοθεσία τρίτης χώρας· ή εάν ο αιτών ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός είναι κεντρικό αποθετήριο τίτλων, αδειοδότηση στην περιοχή φορολογικής δικαιοδοσίας σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 909/2014 ή σύμφωνα με συγκρίσιμη νομοθεσία τρίτης χώρας κατοικίας·

γ)δήλωση συμμόρφωσης με τις διατάξεις της οδηγίας 2014/107/ΕΕ του Συμβουλίου 41 ή με τις διατάξεις της οδηγίας (ΕΕ) 2018/843 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 42 , κατά περίπτωση, ή με συγκρίσιμη νομοθεσία περιοχής δικαιοδοσίας τρίτης χώρας που δεν περιλαμβάνεται στο παράρτημα Ι του ενωσιακού καταλόγου μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας ούτε στον πίνακα I του παραρτήματος του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2016/1675.

2.Οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί κοινοποιούν χωρίς καθυστέρηση στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους οποιαδήποτε αλλαγή στις πληροφορίες που παρέχονται βάσει των στοιχείων α), β) και γ).

Άρθρο 8
Διαγραφή από το εθνικό μητρώο

1.Τα κράτη μέλη διαγράφουν από το εθνικό τους μητρώο οποιονδήποτε πιστοποιημένο ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό, όταν ο εν λόγω ενδιάμεσος:

α)ζητεί την εν λόγω διαγραφή· ή

β)δεν πληροί πλέον τις απαιτήσεις του άρθρου 7.

2.Τα κράτη μέλη μπορούν να διαγράφουν από το εθνικό τους μητρώο οποιονδήποτε πιστοποιημένο ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό για τον οποίο έχει διαπιστωθεί ότι επανειλημμένως και εκ προθέσεως δεν έχει συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις που υπέχει βάσει οποιασδήποτε από τις ακόλουθες πράξεις:

α)της παρούσας οδηγίας·

β)της οδηγίας 2014/107/ΕΕ του Συμβουλίου· ή

γ)της οδηγίας 2018/843/ΕΕ· ή

δ)συγκρίσιμης νομοθεσίας τρίτης χώρας φορολογικής κατοικίας.

3.Το κράτος μέλος το οποίο διαγράφει πιστοποιημένο ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό από το εθνικό του μητρώο ενημερώνει χωρίς καθυστέρηση όλα τα άλλα κράτη μέλη τα οποία τηρούν εθνικό μητρώο σύμφωνα με το άρθρο 5.

4.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι ο ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός που έχει διαγραφεί από το εθνικό μητρώο σύμφωνα με την παράγραφο 1 εγγράφεται εκ νέου στο μητρώο μετά την αποκατάσταση κάθε περίπτωσης μη συμμόρφωσης με τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας, συμπεριλαμβανομένης της πληρωμής ή του διακανονισμού τυχόν εκκρεμών ποσών λόγω μη συμμόρφωσης με τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας.

ΤΜΗΜΑ 2

ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

Άρθρο 9
Υποχρέωση υποβολής στοιχείων

1.Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να επιβάλλουν στους πιστοποιημένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς του εθνικού τους μητρώου την υποχρέωση να υποβάλλουν στην αρμόδια αρχή τις πληροφορίες που αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙ το συντομότερο δυνατόν μετά την ημερομηνία καταγραφής, εκτός εάν εκκρεμεί εντολή διακανονισμού για οποιοδήποτε σκέλος μιας συναλλαγής κατά την ημερομηνία καταγραφής, οπότε στην περίπτωση αυτήν, η υποβολή στοιχείων για την εν λόγω συναλλαγή πραγματοποιείται το συντομότερο δυνατόν μετά τον διακανονισμό. Σε περίπτωση που, μετά την παρέλευση 20 ημερών από την ημερομηνία καταγραφής, ο διακανονισμός εξακολουθεί να εκκρεμεί για οποιοδήποτε σκέλος της συναλλαγής, οι πιστοποιημένοι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί υποβάλλουν στοιχεία εντός των επόμενων 5 ημερολογιακών ημερών, αναφέροντας το σκέλος για το οποίο εκκρεμεί ο διακανονισμός.

2.Τα κράτη μέλη προβλέπουν ότι οι πιστοποιημένοι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί δεν χρειάζεται να υποβάλλουν τις πληροφορίες που αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙ σημείο Ε, εάν το συνολικό μέρισμα που καταβάλλεται στον εγγεγραμμένο κάτοχο επί της συμμετοχής του κατόχου σε εταιρεία δεν υπερβαίνει τα 1 000 EUR.

3.Τα κράτη μέλη τα οποία επιλέγουν να χρησιμοποιούν εθνικό μητρώο που έχει συσταθεί σύμφωνα με το άρθρο 5 σε σχέση με τις πληρωμές τόκων, απαιτούν από τους πιστοποιημένους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές να υποβάλλουν τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο παράρτημα ΙΙ, αλλά δεν απαιτούν την υποβολή πληροφοριών του σημείου Ε.

4.Η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για τον καθορισμό τυποποιημένων ηλεκτρονικών εντύπων, συμπεριλαμβανομένων των γλωσσικών ρυθμίσεων, και των απαιτήσεων όσον αφορά τους διαύλους επικοινωνίας, για την υποβολή των πληροφοριών που αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙ. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 18.

5.Τα κράτη μέλη απαιτούν από τους πιστοποιημένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς στο εθνικό τους μητρώο να διατηρούν τα έγγραφα τεκμηρίωσης των πληροφοριών που υποβάλλονται για πέντε έτη και να παρέχουν πρόσβαση σε οποιαδήποτε άλλη πληροφορία, καθώς και πρόσβαση στις εγκαταστάσεις τους για τους σκοπούς του ελέγχου, και επιβάλλουν στους πιστοποιημένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς την υποχρέωση να προβαίνουν σε διαγραφή ή ανωνυμοποίηση τυχόν δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που περιλαμβάνονται στα εν λόγω έγγραφα τεκμηρίωσης αμέσως μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου και το αργότερο πέντε έτη μετά την υποβολή της έκθεσης.

ΤΜΗΜΑ 3

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΑΦΡΥΝΣΗΣ

Άρθρο 10
Αίτηση ελάφρυνσης στην πηγή ή ταχείας επιστροφής

1.Τα κράτη μέλη απαιτούν από τον πιστοποιημένο ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό που τηρεί τον επενδυτικό λογαριασμό εγγεγραμμένου κατόχου, ο οποίος λαμβάνει μερίσματα ή τόκους, να ζητεί ελάφρυνση σύμφωνα με το άρθρο 12 και/ή το άρθρο 13, εξ ονόματος του εν λόγω εγγεγραμμένου κατόχου, εάν πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α)ο εγγεγραμμένος κάτοχος έχει εξουσιοδοτήσει τον πιστοποιημένο ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό να ζητήσει ελάφρυνση εξ ονόματός του· και

β)ο πιστοποιημένος ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός έχει επαληθεύσει και διαπιστώσει την επιλεξιμότητα του εγγεγραμμένου κατόχου σύμφωνα με το άρθρο 11. Η επαλήθευση αυτή μπορεί επίσης να περιλαμβάνει εκτίμηση κινδύνου που λαμβάνει υπόψη τον πιστωτικό κίνδυνο και τον κίνδυνο απάτης.

2.Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1, τα κράτη μέλη δεν παρέχουν ελάφρυνση στο πλαίσιο των συστημάτων που προβλέπονται στα άρθρα 12 και 13 για την υποβολή αίτησης, όταν:

α)το μέρισμα έχει καταβληθεί επί μετοχής που αποτελεί αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης την οποία απέκτησε ο εγγεγραμμένος κάτοχος εντός χρονικού διαστήματος δύο ημερών πριν από την πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσης μετοχής χωρίς μέρισμα·

β)η καταβολή μερίσματος επί του υποκείμενου τίτλου για τον οποίο ζητείται ελάφρυνση συνδέεται με χρηματοοικονομική ρύθμιση η οποία δεν έχει διακανονιστεί, λήξει ή με άλλον τρόπο καταγγελθεί κατά την πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσης μετοχής χωρίς μέρισμα.

3.Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1, τα κράτη μέλη μπορούν να εξαιρούν αιτήσεις ελάφρυνσης βάσει των άρθρων 12 και 13, όταν:

α)τουλάχιστον ένας από τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς στην αλυσίδα πληρωμών τίτλων δεν είναι πιστοποιημένος ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός και ο επόμενος πιστοποιημένος ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός στην αλυσίδα δεν έχει παράσχει στην αρμόδια αρχή τις πληροφορίες που θα έπρεπε να υποβάλει ο ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός βάσει της παρούσας οδηγίας εάν ήταν πιστοποιημένος ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός· ή

β)ζητείται απαλλαγή από την παρακράτηση φόρου στην πηγή.

Άρθρο 11
Δέουσα επιμέλεια όσον αφορά την επιλεξιμότητα του εγγεγραμμένου κατόχου

1.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι ο πιστοποιημένος ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός που ζητεί ελάφρυνση βάσει του άρθρου 12 και/ή του άρθρου 13 εξ ονόματος εγγεγραμμένου κατόχου λαμβάνει από τον εν λόγω εγγεγραμμένο κάτοχο δήλωση ότι ο εγγεγραμμένος κάτοχος:

α)είναι ο πραγματικός δικαιούχος του μερίσματος ή των τόκων, όπως ορίζονται από την εθνική νομοθεσία του κράτους μέλους παρακράτησης στην πηγή· και

β)δεν έχει προβεί σε χρηματοοικονομική ρύθμιση η οποία συνδέεται με την υποκείμενη μετοχή που αποτελεί αντικείμενο δημόσιας διαπραγμάτευσης και η οποία δεν έχει διακανονιστεί, λήξει ή με άλλον τρόπο καταγγελθεί κατά την πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσης μετοχής χωρίς μέρισμα.

2.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι πιστοποιημένοι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί που ζητούν ελάφρυνση βάσει του άρθρου 12 και/ή 13 εξ ονόματος εγγεγραμμένου κατόχου επαληθεύουν τα εξής:

α)το eTRC του εγγεγραμμένου κατόχου και/ή κατάλληλο αποδεικτικό φορολογικής κατοικίας σε τρίτη χώρα·

β)τη δήλωση του εγγεγραμμένου κατόχου και τη φορολογική κατοικία του βάσει πληροφοριών από τους μηχανισμούς εσωτερικού ελέγχου που χρησιμοποιεί ο πιστοποιημένος ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός προκειμένου να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις σχετικά με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας βάσει της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 43 ή συγκρίσιμες πληροφορίες που απαιτούνται σε τρίτες χώρες·

γ)το δικαίωμα του εγγεγραμμένου κατόχου σε ειδικό μειωμένο συντελεστή παρακράτησης φόρου στην πηγή σύμφωνα με σύμβαση αποφυγής της διπλής φορολόγησης μεταξύ του κράτους μέλους παρακράτησης στην πηγή και των δικαιοδοσιών στις οποίες ο εγγεγραμμένος κάτοχος έχει τη φορολογική κατοικία του ή σύμφωνα με ειδική εθνική νομοθεσία του κράτους μέλους παρακράτησης στην πηγή·

δ)σε περίπτωση καταβολής μερίσματος και με βάση τις πληροφορίες που έχει στη διάθεσή του ο πιστοποιημένος ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός, την πιθανή ύπαρξη οποιασδήποτε χρηματοοικονομικής ρύθμισης η οποία δεν έχει διακανονιστεί, λήξει ή με άλλον τρόπο καταγγελθεί κατά την πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσης μετοχής χωρίς μέρισμα, εκτός εάν το μέρισμα που καταβάλλεται στον εγγεγραμμένο κάτοχο για κάθε ομάδα πανομοιότυπων μετοχών που διακρατούνται δεν υπερβαίνει τα 1 000 EUR.

3.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι πιστοποιημένοι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί διαθέτουν κατάλληλες διαδικασίες για τη διενέργεια των επαληθεύσεων σύμφωνα με την παράγραφο 2.

Άρθρο 12
Σύστημα ελάφρυνσης στην πηγή

Τα κράτη μέλη μπορούν να επιτρέπουν στους πιστοποιημένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που διατηρούν επενδυτικό λογαριασμό εγγεγραμμένου κατόχου να ζητούν ελάφρυνση στην πηγή εξ ονόματος εγγεγραμμένου κατόχου σύμφωνα με το άρθρο 10, υποβάλλοντας στον πράκτορα παρακράτησης φόρου στην πηγή τις ακόλουθες πληροφορίες:

α)τη φορολογική κατοικία του εγγεγραμμένου κατόχου· και

β)τον εφαρμοστέο συντελεστή παρακράτησης φόρου στην πηγή επί της πληρωμής σύμφωνα με σύμβαση αποφυγής της διπλής φορολόγησης ή σύμφωνα με ειδική εθνική νομοθεσία.

Άρθρο 13
Σύστημα ταχείας επιστροφής

1.Τα κράτη μέλη μπορούν να επιτρέπουν στους πιστοποιημένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που διατηρούν επενδυτικό λογαριασμό εγγεγραμμένου κατόχου να ζητούν ταχεία επιστροφή των φόρων που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων, εξ ονόματος του εν λόγω εγγεγραμμένου κατόχου, σύμφωνα με το άρθρο 10, εάν οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου παρέχονται το συντομότερο δυνατόν μετά την ημερομηνία πληρωμής και το αργότερο εντός 25 ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία καταβολής του μερίσματος ή των τόκων.

2.Τα κράτη μέλη διεκπεραιώνουν αίτηση επιστροφής που υποβάλλεται σύμφωνα με την παράγραφο 1 εντός 25 ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία υποβολής της εν λόγω αίτησης ή από την ημερομηνία κατά την οποία εκπληρώθηκαν οι υποχρεώσεις υποβολής στοιχείων βάσει της παρούσας οδηγίας από όλους τους σχετικούς πιστοποιημένους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, ανάλογα με το ποια ημερομηνία είναι μεταγενέστερη. Τα κράτη μέλη εφαρμόζουν τόκους σύμφωνα με το άρθρο 14 επί του ποσού της επιστροφής αυτής για κάθε ημέρα καθυστέρησης μετά την 25η ημέρα.

3.Ο πιστοποιημένος ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός που ζητεί ταχεία επιστροφή παρέχει στο οικείο κράτος μέλος τις ακόλουθες πληροφορίες:

α)στοιχεία ταυτοποίησης της πληρωμής μερισμάτων ή τόκων, όπως αναφέρεται στο παράρτημα ΙΙ σημείο Β·

β)τη νομική βάση του εφαρμοστέου συντελεστή παρακράτησης φόρου στην πηγή και το συνολικό ποσό των φόρων που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων που πρέπει να επιστραφεί·

γ)τη φορολογική κατοικία του εγγεγραμμένου κατόχου·

δ)δήλωση του εγγεγραμμένου κατόχου σύμφωνα με το άρθρο 11.

4.Η Επιτροπή εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για τον καθορισμό τυποποιημένων ηλεκτρονικών εντύπων, συμπεριλαμβανομένων των γλωσσικών ρυθμίσεων, και απαιτήσεων σχετικά με τους διαύλους επικοινωνίας για την υποβολή αιτήσεων βάσει του παρόντος άρθρου. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 18.

Άρθρο 14
Τόκοι υπερημερίας

Τα κράτη μέλη εφαρμόζουν τόκους σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 2 με επιτόκιο ίσο με τον τόκο ή ισοδύναμη επιβάρυνση που επιβάλλει το κράτος μέλος στις εκπρόθεσμες καταβολές του φόρου εισοδήματος από εγγεγραμμένους κατόχους ή, εάν η εθνική νομοθεσία των κρατών μελών δεν περιλαμβάνει τέτοια διάταξη, με επιτόκιο ίσο με το βραχυπρόθεσμο επιτόκιο του ευρώ, προσαυξημένο κατά 50 μονάδες βάσης, ή με το αντίστοιχο επιτόκιο που χρησιμοποιείται από την κεντρική τους τράπεζα, προσαυξημένο κατά 50 μονάδες βάσης, εάν δεν αποτελούν μέρος του ευρωπαϊκού μηχανισμού συναλλαγματικών ισοτιμιών.

Άρθρο 15
Σύστημα συνήθους επιστροφής

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι, όταν το άρθρο 12 και το άρθρο 13 δεν εφαρμόζονται στα μερίσματα, επειδή δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρούσας οδηγίας, ο εγγεγραμμένος κάτοχος ή ο εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπός του που ζητεί την επιστροφή των φόρων που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων επί των μερισμάτων αυτών παρέχει τουλάχιστον τις πληροφορίες που απαιτούνται στο παράρτημα ΙΙ σημείο Ε, εκτός εάν το συνολικό μέρισμα που καταβάλλεται στον εγγεγραμμένο κάτοχο επί της συμμετοχής του κατόχου στο κεφάλαιο εταιρείας δεν υπερβαίνει τα 1 000 EUR, και εκτός εάν οι πληροφορίες αυτές έχουν ήδη παρασχεθεί σύμφωνα με τις υποχρεώσεις του άρθρου 9.

Άρθρο 16
Αστική ευθύνη

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι, εάν ένας πιστοποιημένος ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός δεν συμμορφώνεται, εκ προθέσεως ή εξ αμελείας, με τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει των άρθρων 9, 10, 11, 12 και 13, ο πιστοποιημένος ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος για το σύνολο ή μέρος της απώλειας εσόδων από τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων, την οποία υπέστη το κράτος μέλος σε σχέση με αίτηση δυνάμει του άρθρου 12 ή του άρθρου 13.

Άρθρο 17
Κυρώσεις

Τα κράτη μέλη καθορίζουν τους κανόνες για τις κυρώσεις οι οποίες πρέπει να επιβάλλονται σε περίπτωση παράβασης των εθνικών διατάξεων που θεσπίζονται κατ° εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν την επιβολή τους. Οι εν λόγω κυρώσεις είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV

ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 18
Διαδικασία επιτροπής

1.Η Επιτροπή επικουρείται στο έργο της από επιτροπή. Η εν λόγω επιτροπή αποτελεί επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 44 .

2.Όταν γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Άρθρο 19
Αξιολόγηση

1.Η Επιτροπή εξετάζει και αξιολογεί τη λειτουργία της παρούσας οδηγίας ανά πέντε έτη μετά την έναρξη ισχύος των εθνικών κανόνων για τη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο. Έως τον Δεκέμβριο του 2031, και στη συνέχεια ανά πενταετία, υποβάλλεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έκθεση σχετικά με την αξιολόγηση της οδηγίας, συμπεριλαμβανομένης της ενδεχόμενης ανάγκης τροποποίησης συγκεκριμένων διατάξεών της.

2.Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή τις σχετικές πληροφορίες για την αξιολόγηση της οδηγίας όσον αφορά τη βελτίωση των διαδικασιών ελάφρυνσης της παρακράτησης φόρου στην πηγή, με σκοπό τη μείωση της διπλής φορολόγησης, καθώς και την καταπολέμηση των φορολογικών καταχρηστικών πρακτικών, σύμφωνα με την παράγραφο 3.

3.Η Επιτροπή διευκρινίζει, με εκτελεστικές πράξεις, τις πληροφορίες που πρέπει να παρέχουν τα κράτη μέλη για τους σκοπούς της αξιολόγησης, καθώς και τον μορφότυπο και τους όρους γνωστοποίησης των εν λόγω πληροφοριών.

4.Η Επιτροπή χαρακτηρίζει ως εμπιστευτικές τις πληροφορίες που της γνωστοποιούνται δυνάμει της παραγράφου 2 σύμφωνα με τις διατάξεις που εφαρμόζονται στα θεσμικά όργανα της Ένωσης.

5.Οι πληροφορίες που γνωστοποιούνται στην Επιτροπή από κράτος μέλος δυνάμει της παραγράφου 2, καθώς και τυχόν εκθέσεις ή έγγραφα που συντάσσονται από την Επιτροπή με βάση τις πληροφορίες αυτές, μπορούν να διαβιβάζονται σε άλλα κράτη μέλη. Οι πληροφορίες που διαβιβάζονται καλύπτονται από την υποχρέωση τήρησης του υπηρεσιακού απορρήτου και τυγχάνουν της προστασίας που παρέχεται σε παρόμοιες πληροφορίες δυνάμει της εθνικής νομοθεσίας του κράτους μέλους που τις έλαβε.

Άρθρο 20
Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα

1.Τα κράτη μέλη περιορίζουν τα δικαιώματα των υποκειμένων των δεδομένων δυνάμει των άρθρων 15 έως 19 του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 45 μόνο στον βαθμό και αποκλειστικά στο μέτρο που είναι απολύτως αναγκαίο προκειμένου οι αρμόδιες αρχές τους να μετριάσουν τον κίνδυνο φορολογικής απάτης, φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής στα κράτη μέλη, επαληθεύοντας ιδίως ότι εφαρμόζεται ο ορθός συντελεστής παρακράτησης φόρου στην πηγή για τον εγγεγραμμένο κάτοχο ή επαληθεύοντας ότι ο εγγεγραμμένος κάτοχος λαμβάνει εγκαίρως την ελάφρυνση, εάν τη δικαιούται.

2.Κατά την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, οι πιστοποιημένοι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών θεωρούνται υπεύθυνοι επεξεργασίας, κατά την έννοια του άρθρου 4 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679, στο πλαίσιο των αντίστοιχων δραστηριοτήτων τους δυνάμει της παρούσας οδηγίας.

3.Οι πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, που υφίστανται επεξεργασία σύμφωνα με την παρούσα οδηγία διατηρούνται μόνο για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την επιδίωξη των σκοπών της παρούσας οδηγίας, σύμφωνα με τους εγχώριους κανόνες κάθε υπευθύνου επεξεργασίας, αλλά σε καμία περίπτωση πάνω από 10 έτη.

Άρθρο 21
Κοινοποίηση

Το κράτος μέλος που προβαίνει στη σύσταση και την τήρηση εθνικού μητρώου σύμφωνα με το άρθρο 5 ενημερώνει σχετικά την Επιτροπή και τα άλλα κράτη μέλη, καθώς και για οποιαδήποτε μεταγενέστερη τροποποίηση των κανόνων που διέπουν το μητρώο αυτό. Η Επιτροπή δημοσιεύει στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης τις πληροφορίες αυτές και τις επικαιροποιεί κατά το δέον.

Άρθρο 22
Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο

1.Τα κράτη μέλη θεσπίζουν και δημοσιεύουν, το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026, τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν με την παρούσα οδηγία. Ανακοινώνουν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων.

Εφαρμόζουν τις εν λόγω διατάξεις από την 1η Ιανουαρίου 2027.

Οι διατάξεις αυτές, όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, περιέχουν παραπομπή στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από την παραπομπή αυτήν κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Ο τρόπος αναφοράς της παραπομπής αυτής αποφασίζεται από τα κράτη μέλη.

2.Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών διατάξεων εθνικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία.

Άρθρο 23
Έναρξη ισχύος

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 24
Αποδέκτες

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

Βρυξέλλες,

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

1.1.Τίτλος της πρότασης/πρωτοβουλίας

Νέο σύστημα της ΕΕ για την αποφυγή της διπλής φορολόγησης και την πρόληψη των φορολογικών καταχρηστικών πρακτικών στον τομέα της παρακράτησης φόρου στην πηγή, γνωστό και ως FASTER (Ταχύτερη και ασφαλέστερη ελάφρυνση για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων).

1.2.Σχετικοί τομείς πολιτικής

Φορολογική πολιτική.

1.3.Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά:

Νέα δράση.

1.4.Στόχοι

1.4.1.Γενικοί στόχοι

1) Διευκόλυνση των διασυνοριακών επενδύσεων στην ΕΕ παρέχοντας στους φορολογουμένους κατάλληλη και αποτελεσματική πρόσβαση σε φορολογικά πλεονεκτήματα που απορρέουν από τις DTT και τις οδηγίες της ΕΕ

2) Πρόληψη των φορολογικών καταχρηστικών πρακτικών στον τομέα της παρακράτησης φόρου στην πηγή

3) Οικονομικά οφέλη

1.4.2.Ειδικοί στόχοι

1) Συντόμευση του χρόνου ελάφρυνσης ή επιστροφής για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων

2) Διασφάλιση της τήρησης των απαιτήσεων δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη από τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και υποβολή σχετικών στοιχείων στις φορολογικές διοικήσεις

3) Πρόληψη των καταχρηστικών πρακτικών παρακράτησης φόρου στην πηγή (Cum-Ex και Cum-Cum)

4) Εξοπλισμός των φορολογικών διοικήσεων των κρατών μελών με εργαλεία για τη διεκπεραίωση διαδικασιών επιστροφής/ελάφρυνσης στην πηγή εγκαίρως και με ασφαλή τρόπο

5) Επιπτώσεις της πρότασης στην οικονομία

1.4.3.Αναμενόμενα αποτελέσματα και επιπτώσεις

Οι καθορισμένες προθεσμίες στο πλαίσιο της πρότασης θα διασφαλίσουν ότι οι επιστροφές παρακράτησης φόρου στην πηγή θα πραγματοποιούνται ταχύτερα ή ότι θα εφαρμόζεται χαμηλότερος εφαρμοστέος συντελεστής παρακράτησης φόρου στην πηγή κατά τον χρόνο της πληρωμής. Οι υποχρεώσεις υποβολής στοιχείων θα διασφαλίζουν ότι οι πληροφορίες υποβάλλονται στις φορολογικές αρχές ώστε να υπάρχει υψηλή διαφάνεια και ότι οι εν λόγω πληροφορίες χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά για την καταπολέμηση της φορολογικής απάτης, της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής στα συστήματα επιστροφής/ελάφρυνσης της παρακράτησης φόρου στην πηγή στην ΕΕ, διασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματικότητα του συστήματος. Δευτερεύων στόχος είναι η θετική επίδραση σε οικονομικούς δείκτες όπως το ΑΕΠ, οι μισθοί και η απασχόληση.

1.4.4.Δείκτες επιδόσεων

Ειδικός στόχος	Δείκτες	Εργαλεία μέτρησης
Συντόμευση του χρόνου ελάφρυνσης ή επιστροφής για τους φόρους που παρακρατήθηκαν καθ’ υπέρβαση των οφειλόμενων	Αν οι ημέρες πληρωμής για τις επιστροφές της παρακράτησης φόρου στην πηγή συνάδουν με τα προκαθορισμένα χρονοδιαγράμματα πληρωμής στην πρόταση και, κατά περίπτωση, αν καταβάλλονται στους επενδυτές πρόστιμα υπερημερίας για καθυστερημένες επιστροφές	Ετήσια στοιχεία που πρέπει να παρέχονται στην Επιτροπή ανά κράτος μέλος παρακράτησης στην πηγή
Διασφάλιση ότι οι πιστοποιημένοι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί τηρούν τις απαιτήσεις δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη και τις υποχρεώσεις υποβολής στοιχείων	Δραστηριότητες παρακολούθησης του κράτους μέλους για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών της ΕΕ (από το κράτος μέλος στο οποίο είναι εγγεγραμμένοι στο εθνικό μητρώο) και των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών εκτός ΕΕ (ανά κράτος μέλος στο οποίο είναι εγγεγραμμένοι)	Ετήσια έκθεση που υποβάλλεται από το κράτος μέλος στο εθνικό μητρώο στο οποίο είναι εγγεγραμμένος ο ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός.
Πρόληψη των φορολογικών καταχρηστικών πρακτικών	Ετήσια αξιολόγηση από το κράτος μέλος παρακράτησης στην πηγή σχετικά με τη χρησιμότητα των δεδομένων που υποβάλλονται από τους ενδιάμεσους/πράκτορες παρακράτησης φόρου στην πηγή για τον πραγματικό εντοπισμό και την πρόληψη φορολογικών καταχρηστικών πρακτικών. Η αξιολόγηση θα περιλαμβάνει τη χρήση και τα οφέλη (αριθμός περιπτώσεων καταχρηστικών πρακτικών και σχετικά ποσά) των δεδομένων που υποβάλλονται για τον εντοπισμό και την καταπολέμηση των καταχρηστικών πρακτικών στον τομέα της παρακράτησης φόρου στην πηγή (Cum/Ex και Cum/Cum).	Ετήσια αξιολόγηση που πρέπει να υποβάλλεται στην Επιτροπή από το κράτος μέλος παρακράτησης στην πηγή
Εξοπλισμός των φορολογικών αρχών των κρατών μελών με εργαλεία για τη διεκπεραίωση διαδικασιών επιστροφής/ελάφρυνσης στην πηγή με ασφαλή τρόπο	Ακρίβεια και πληρότητα των πληροφοριών που υποβάλλονται από ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς/πράκτορες παρακράτησης φόρου στην πηγή στη φορολογική διοίκηση του κράτους μέλους παρακράτησης στην πηγή Ετήσια αξιολόγηση από το κράτος μέλος παρακράτησης στην πηγή όσον αφορά την εκτελεστότητα των κανόνων καταλογισμού της ευθύνης σε εθνικό επίπεδο	Ετήσια αξιολόγηση που πρέπει να υποβάλλεται στην Επιτροπή από το κράτος μέλος παρακράτησης στην πηγή
Επιπτώσεις της πρότασης στην οικονομία της ΕΕ	Αξιολόγηση των οικονομικών επιπτώσεων της πρότασης στο ΑΕΠ, στις επενδύσεις, στους μισθούς και στην απασχόληση. Η αξιολόγηση αυτή θα περιλαμβάνει την πηγή δεδομένων και τη μεθοδολογία που χρησιμοποιούνται στις μελέτες του JRC στο παράρτημα 4 της εκτίμησης των επιπτώσεων που συνοδεύει την πρόταση, συμπεριλαμβανομένης της διασυνοριακής έρευνας ασφάλειας CPIS.	Ετήσια αξιολόγηση που πρέπει να διενεργείται από την Επιτροπή

1.5.Αιτιολόγηση της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.5.1.Βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη κάλυψη αναγκών, συμπεριλαμβανομένου λεπτομερούς χρονοδιαγράμματος για τη σταδιακή υλοποίηση της πρωτοβουλίας

1.5.2.Προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης (που μπορεί να προκύπτει από διάφορους παράγοντες, π.χ. οφέλη από τον συντονισμό, ασφάλεια δικαίου, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ή συμπληρωματικότητα). Για τους σκοπούς του παρόντος σημείου «προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης» είναι η αξία που απορρέει από την ενωσιακή παρέμβαση και η οποία προστίθεται στην αξία που θα είχε δημιουργηθεί αν τα κράτη μέλη ενεργούσαν μεμονωμένα.

       

1.5.3.Διδάγματα από ανάλογες εμπειρίες του παρελθόντος

   

1.5.4.Συμβατότητα με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και ενδεχόμενες συνέργειες με άλλα κατάλληλα μέσα

1.5.5.Αξιολόγηση των διαφόρων διαθέσιμων επιλογών χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων ανακατανομής