ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 16.1.2023

COM(2023) 24 final

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Έκθεση προόδου για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους

Πίνακας περιεχομένων

1.    Συνοπτική παρουσίαση    

2. Χρηματοδότηση του ΝΕΒ    

3. Εφαρμογή στα κράτη μέλη    

4. Αντίκτυπος του ΝΕΒ στο περιβάλλον πολιτικής της ΕΕ    

4.1 Το ΝΕΒ στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ    

4.2 Η Επιτροπή προχωρά στην πράξη    

5. Εκπαίδευση και δεξιότητες    

6.    Αυξανόμενη κοινότητα υποστηρικτών και φορέων υλοποίησης    

6.1    Εταίροι    

6.2    Φίλοι    

6.3    Η στρογγυλή τράπεζα υψηλού επιπέδου    

6.4    Εθνικά σημεία επαφής    

7.    Εργαστήριο του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους    

7.1    Έργα υπό την καθοδήγηση της Επιτροπής    

7.2 Έργα υπό την ηγεσία της κοινότητας    

8. Τα βραβεία Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους για το 2021 και το 2022    

9. Επικοινωνία, δημόσια συμμετοχή, εκδηλώσεις    

9.1 Επικοινωνία και δημόσια συμμετοχή    

9.2 Εκδηλώσεις NEM    

9.2.1 Φεστιβάλ του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους 2022    

9.2.2 Άλλες εκδηλώσεις σχετικά με το ΝΕΒ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή    

9.2.3 Εκδηλώσεις σχετικά με το ΝΕΒ εκτός Ευρώπης    

1.Συνοπτική παρουσίαση

Το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους (NEB) δρομολογήθηκε για να μετουσιώσει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία σε απτή αλλαγή στην πράξη, που βελτιώνει την καθημερινή μας ζωή, σε κτίρια, σε δημόσιους χώρους, αλλά και στη μόδα ή στα έπιπλα. Το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους αποσκοπεί στη δημιουργία ενός νέου τρόπου ζωής που θα συνδυάζει τη βιωσιμότητα με τον καλό σχεδιασμό, θα απαιτεί λιγότερες ανθρακούχες εκπομπές και θα είναι συμπεριληπτικός και οικονομικά προσιτός για όλους, με σεβασμό παράλληλα στην ποικιλομορφία που υπάρχει στην Ευρώπη και εκτός αυτής.

Μόλις δύο χρόνια μετά την έναρξή του, το ΝΕΒ έχει καταστεί καταλύτης για τον μετασχηματισμό της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, διασφαλίζοντας την κοινωνική συμπερίληψη και συμμετοχή. Η πρωτοβουλία έχει εξελιχθεί σε κίνημα με ενεργό και αυξανόμενη κοινότητα από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και πέραν αυτών.

Ταυτόχρονα, χάρη στην ευρεία χρηματοδότηση από διάφορα προγράμματα της ΕΕ, το ΝΕΒ έχει αρχίσει να υλοποιεί πραγματικές αλλαγές στην πράξη. Το 2022 επιλέχθηκαν και άρχισαν να λειτουργούν τα πρώτα έξι προγράμματα επίδειξης του ΝΕΒ. Το 2023 θα ακολουθήσουν τα επόμενα 10. Μολονότι το ΝΕΒ δεν έχει στη διάθεσή του συγκεκριμένο πρόγραμμα της ΕΕ, πάνω από 100 εκατ. EUR έχουν ήδη επενδυθεί σε έργα ΝΕΒ με στήριξη από διάφορα προγράμματα του ΠΔΠ, όπως το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το πρόγραμμα LIFE, το πρόγραμμα για την ενιαία αγορά και το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη». Το ΝΕΒ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στη στήριξη μικρότερων πρωτοβουλιών και έργων, για παράδειγμα με τα βραβεία ΝΕΒ που έχουν ήδη δοθεί σε 38 έργα.

Με 600 επίσημες οργανώσεις-εταίρους που κυμαίνονται από δίκτυα σε επίπεδο ΕΕ έως τοπικές πρωτοβουλίες, το ΝΕΒ απευθύνεται σε εκατομμύρια πολίτες. Η πρωτοβουλία κατάφερε να φέρει σε επαφή ανθρώπους από διάφορα περιβάλλοντα —από την τέχνη και το ντιζάιν, τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας, τα ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς έως τους εκπαιδευτικούς, τους επιστήμονες και τους φορείς καινοτομίας, τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και τις πρωτοβουλίες πολιτών, και όλοι διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην υλοποίηση του ΝΕΒ. Για παράδειγμα, οι πρώτοι φίλοι (εταιρείες και δημόσιοι φορείς) υποστηρίζουν την πρωτοβουλία με πολλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών επενδύσεων. Το δίκτυο των εθνικών σημείων επαφής διαδίδει απευθείας το ΝΕΒ επιτόπου. Στο αντίστοιχο κεφάλαιο θα βρείτε παραδείγματα εφαρμογής στα κράτη μέλη.

Εκτός από τις δράσεις, τις εκδηλώσεις και τα έργα που δρομολόγησε η ίδια η Επιτροπή, το ΝΕΒ ενθάρρυνε και ενέπνευσε επίσης τεράστιο αριθμό τοπικών, περιφερειακών και εθνικών φορέων να δημιουργήσουν τις δικές τους πρωτοβουλίες ΝΕΒ. Είναι αδύνατο να αναφερθούν όλα στην έκθεση, αλλά τα περισσότερα έργα και κοινότητες του ΝΕΒ περιλαμβάνονται στον πίνακα εργαλείων του ΝΕΒ 1 , έναν διαδραστικό χάρτη που θα εξελίσσεται καθώς η κοινότητα του ΝΕΒ συνεχίζει να αναπτύσσεται.

Το ΝΕΒ όχι μόνο δημιούργησε το δικό του κίνημα, αλλά και ενέπνευσε άλλους να συνεργαστούν γύρω από τις αξίες του ΝΕΒ. Για παράδειγμα, ο ευρωπαϊκός κλάδος με βάση το ξύλο εγκαινίασε το Wood4Bauhaus 2 , μια ανοικτή πλατφόρμα για την προσέγγιση του κατασκευαστικού κλάδου και όλων των εμπλεκόμενων ενδιαφερόμενων μερών. Η πρόσφατα συσταθείσα Ευρωπαϊκή Συμμαχία Μόδας 3 αποτελεί ένα ακόμα παράδειγμα διακρατικής πρωτοβουλίας που εμπνεύστηκε από το ΝΕΒ.Οι κορυφαίοι ευρωπαϊκοί οργανισμοί δημιουργικής μόδας δημιούργησαν μια συμμαχία με στόχο την προώθηση ενός ακμάζοντος, βιώσιμου και συμπεριληπτικού ευρωπαϊκού οικοσυστήματος μόδας.

Αυτά είναι λίγα μόνο παραδείγματα του αντικτύπου του ΝΕΒ όσον αφορά τη συμβολή του στον μετασχηματισμό της οικονομίας και των κοινωνιών μας και στην επίτευξη των στόχων μας για το κλίμα. Το ΝΕΒ επίσης στηρίζει και συμβάλλει σε άλλες πρωτοβουλίες πολιτικής της Επιτροπής, όπως η αναθεώρηση του κανονισμού για τα προϊόντα του τομέα των δομικών κατασκευών ή οι οδοί μετασχηματισμού διαφόρων οικοσυστημάτων. Το 2023 το ΝΕΒ θα αναπτύξει την Ακαδημία ΝΕΒ ως συμβολή στο Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων και θα καθιερώσει προγράμματα κατάρτισης σχετικά με τις βιώσιμες κατασκευές, την κυκλικότητα και τα υλικά βιολογικής βάσης, ώστε να επιταχυνθεί ο μετασχηματισμός του τομέα.

Το ΝΕΒ έχει εξελιχθεί σε ένα αξιόπιστο και ισχυρό αφήγημα μετασχηματισμού που δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο. Επικοινωνεί μέσω διαφόρων διαύλων επικοινωνίας απευθείας με τους πολίτες. Για να δραστηριοποιηθεί ακόμα περισσότερο, το 2023, το ΝΕΒ θα αποκτήσει τον δικό του λογαριασμό στο LinkedIn.

Ιστότοπος	Άλλες διαδικτυακές πλατφόρμες	Instagram	Ενημερωτικά δελτία
298 200  επισκέπτες 792 500  προβολές σελίδας κατά το τελευταίο έτος [Από την έναρξή του: 624 000 επισκέπτες 1 881 400 προβολές σελίδας]	110 000 επισκέψεις στην πλατφόρμα βραβείων ΝΕΒ για το 2022 49 910  μοναδικοί επισκέπτες στην πλατφόρμα του φεστιβάλ ΝΕΒ εντός των δύο εβδομάδων γύρω από την εκδήλωση	24 700  ακόλουθοι 37 900  αλληλεπιδράσεις κατά το τελευταίο έτος 272 μέσος όρος αλληλεπιδράσεων ανά δημοσίευση	27 300  συνδρομητές στο μηνιαίο ενημερωτικό δελτίο 1 000  αποδέκτες εβδομαδιαίων ενημερώσεων για την κοινότητα

Για να καταστεί το ΝΕΒ απτό, απαιτούνται σαφή κριτήρια για την αξιολόγηση των έργων και των πρωτοβουλιών. Μαζί με την παρούσα έκθεση, η Επιτροπή δημοσιεύει την Πυξίδα του ΝΕΒ, ένα εργαλείο πρώτης αξιολόγησης που παρέχει τη δυνατότητα στους φορείς ανάπτυξης έργων να ελέγχουν το επίπεδο ΝΕΒ των έργων τους. Εξηγεί τι σημαίνουν οι τρεις αξίες του ΝΕΒ, η βιωσιμότητα, η συμπεριληπτικότητα και η αισθητική αρτιότητα· πώς μπορούν να ενσωματωθούν και να συνδυαστούν με τις αρχές λειτουργίας της συμμετοχής και της διεπιστημονικότητας. Με βάση αυτήν την Πυξίδα, θα αναπτυχθούν λεπτομερέστερα εργαλεία αξιολόγησης, αρχής γενομένης από το δομημένο περιβάλλον. Τα πρώτα αποτελέσματα θα είναι διαθέσιμα το 2024.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να εργάζεται για την άρση των εμποδίων, συμπεριλαμβανομένων των γραφειοκρατικών και νομικών εμποδίων, για τα άτομα με τοπικές πρωτοβουλίες επιτόπου. Στο πλαίσιο αυτό, η ρυθμιστική ανάλυση του εργαστηρίου του ΝΕΒ θα αποφέρει τα πρώτα αποτελέσματα το 2023, για παράδειγμα με ένα εργαστήριο για τα δομικά υλικά βιολογικής προέλευσης, το οποίο θα συνδεθεί επίσης με την Ακαδημία ΝΕΒ. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να αναζητεί λύσεις για νέους τρόπους χρηματοδότησης μικρότερων δομών που δυσκολεύονται να αποκτήσουν πρόσβαση σε υφιστάμενα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ μέσω του έργου του εργαστηρίου του ΝΕΒ για καινοτόμο χρηματοδότηση.

Το ΝΕΒ θέλει να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για τους πολίτες, παρέχοντας σε όλους την εμπιστοσύνη να μιλήσουν και να συμμετάσχουν. Ως εκ τούτου, ένα από τα σημαντικά καθήκοντα του ΝΕΒ παραμένει η στενότερη σύνδεση των περιφερειών και των χωρών με μικρή μέχρι στιγμής δραστηριότητα ΝΕΒ και η προσέγγιση τομέων που υποεκπροσωπούνται στην κοινότητα, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής οικονομίας και των νεότερων γενεών. Το ΝΕΒ θα συνεργαστεί επίσης ακόμα περισσότερο με τους τομείς της δημιουργίας και του πολιτισμού λόγω του κρίσιμου ρόλου τους για την πρωτοβουλία, ιδίως όσον αφορά την ενσωμάτωση της αξίας της ομορφιάς και τη διάδοση νέων εννοιών.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει επίσης να εργάζεται για την ενσωμάτωση του ΝΕΒ στα προγράμματα της ΕΕ, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, και για την αύξηση της χρηματοδότησης της πρωτοβουλίας· το 2023 και το 2024 θα διατεθεί χρηματοδότηση ύψους 106,3 εκατ. EUR σε ειδικές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για το ΝΕΒ στο πλαίσιο της αποστολής και των συνεργατικών σχηματισμών του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη». Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων 2023, η επόμενη έκδοση των βραβείων ΝΕΒ θα επικεντρωθεί στην εκπαίδευση και θα επεκτείνει τη γεωγραφική κάλυψη στα Δυτικά Βαλκάνια, πέρα από τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Το ΝΕΒ θα κοιτάζει όλο και περισσότερο πέρα από τα σύνορα και θα προσεγγίζει εταίρους σε άλλα μέρη του κόσμου.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεχίσει να καθοδηγεί και να καλλιεργεί το ΝΕΒ, βασιζόμενη παράλληλα στον ενθουσιασμό της κοινότητας του ΝΕΒ να αναπτυχθεί και να διαδώσει το κίνημα οργανικά, καθώς και στη δέσμευση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των εθνικών αρχών να στηρίξουν και να διευκολύνουν την ανάπτυξή του, έτσι ώστε η νέα Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία να σημαίνει ένα συμπεριληπτικό, όμορφο και βιώσιμο σήμερα και αύριο για όλους.

2. Χρηματοδότηση του ΝΕΒ

Μία από τις κύριες προκλήσεις για την πρωτοβουλία του ΝΕΒ ήταν η κινητοποίηση κονδυλίων για τη στήριξη και την παροχή κινήτρων για καινοτόμα και διεπιστημονικά έργα που ενσωματώνουν τις αξίες του ΝΕΒ και καθιστούν δυνατή την υλοποίηση της Πράσινης Συμφωνίας επί του πεδίου. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην καινοτομία, στη σύνδεση μεταξύ πολιτισμού και τεχνολογίας και στη χρηματοδότηση μικρότερων πρωτοβουλιών και έργων.

Αρκετά προγράμματα της ΕΕ ένωσαν τις δυνάμεις τους για την υλοποίηση της πρωτοβουλίας. Οι δύο κύριοι πυλώνες είναι το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Συμβάλλουν επίσης το πρόγραμμα για την ενιαία αγορά, το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» και το πρόγραμμα LIFE 4 . Μέσω της επιτυχούς κινητοποίησης των διαφόρων προγραμμάτων της ΕΕ, μια σειρά ειδικών προσκλήσεων υποβολής προτάσεων —που ανέρχονται σε 106,3 εκατ. EUR— στήριξαν την υλοποίηση του ΝΕΒ το 2021 και το 2022. Η πρωτοβουλία του ΝΕΒ λειτούργησε ως σύνδεσμος και φορέας προώθησης των μηχανισμών χρηματοδότησης και των προγραμμάτων πολιτικής που υπάρχουν ήδη. Στους παρακάτω πίνακες παρατίθεται επισκόπηση των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων ανά τομέα μετασχηματισμού 5 .

Όπως περιγράφεται στην ανακοίνωση για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους, το ΝΕΒ αποσκοπεί σε απτές αλλαγές επί του πεδίου, στη δημιουργία ενός οικοσυστήματος ευνοϊκού για την καινοτομία, καθώς και σε προϊόντα και υπηρεσίες που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των πολιτών μας και, ταυτόχρονα, συμβάλλουν μακροπρόθεσμα σε αλλαγές νοοτροπίας, φιλοδοξίες που αντικατοπτρίζονται επίσης στους στόχους της πρώτης γενιάς ειδικών προσκλήσεων υποβολής προτάσεων. Για παράδειγμα, τα έξι εμβληματικά έργα επίδειξης του ΝΕΒ θα υλοποιηθούν σε 14 τοποθεσίες (12 κράτη μέλη της ΕΕ — Βέλγιο, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Γερμανία, Ελλάδα, Κροατία, Ιταλία, Λετονία, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Σλοβενία και Σουηδία —καθώς και στη Νορβηγία και την Τουρκία). Θα ασχοληθούν με θέματα όπως η ανακαίνιση κτιρίων, η κυκλικότητα, οι τέχνες, η πολιτιστική κληρονομιά, η εκπαίδευση, οι έξυπνες πόλεις, οι παράκτιες περιοχές, η αστική και αγροτική ανάπλαση και άλλα. Έως την ολοκλήρωσή τους, τα έξι προγράμματα επίδειξης αποσκοπούν στην επίτευξη ριζικών μετασχηματισμών μέσω απτών αποτελεσμάτων που μπορούν να προσαρμοστούν και να χρησιμοποιηθούν για μάθηση σε άλλα πλαίσια, με αποτέλεσμα μακροπρόθεσμα οφέλη.

Η δεύτερη γενιά έργων επίδειξης θα ακολουθήσει μέσω της Ευρωπαϊκής Αστικής Πρωτοβουλίας στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής. Η πρόσκληση που προκηρύχθηκε το φθινόπωρο του 2022 θα παράσχει έως και 50 εκατ. EUR από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης για τη στήριξη καινοτόμων λύσεων ΝΕΒ σε αστικές προκλήσεις, μεταξύ άλλων στους ακόλουθους τομείς: κατασκευή και ανακαίνιση σε πνεύμα κυκλικότητας και ουδέτερου ισοζυγίου ανθρακούχων εκπομπών, διατήρηση και μετασχηματισμός της πολιτιστικής κληρονομιάς, προσαρμογή και μετασχηματισμός κτιρίων για λύσεις οικονομικά προσιτής στέγασης και αναγέννηση αστικών χώρων.

Επιπλέον, τον Ιούλιο του 2022 η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων εγκαινίασαν ένα μοντέλο χρηματοδοτικών μέσων: το «μοντέλο εδαφικής ανάπτυξης του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους». Αυτό το εθελοντικό μέσο θα βοηθήσει τις διαχειριστικές αρχές της πολιτικής συνοχής στα κράτη μέλη της ΕΕ να δημιουργήσουν χρηματοδοτικά μέσα και θα κινητοποιήσει προγράμματα συνοχής για τη μόχλευση δημόσιων και ιδιωτικών πόρων για τη στήριξη έργων του ΝΕΒ.

Με την πρόσκληση υποβολής προτάσεων για τη στήριξη τοπικών πρωτοβουλιών του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους, η πολιτική συνοχής αντιμετωπίζει την ανάγκη ανάπτυξης των ικανοτήτων των τοπικών αρχών για τη διευκόλυνση τοπικών διαδικασιών μετασχηματισμού μέσω του ΝΕΒ. Η εν λόγω πρόσκληση επικεντρώνεται επίσης στους μετασχηματισμούς φυσικών χώρων με βάση τη λογική του ΝΕΒ, μεταξύ άλλων και σε αγροτικές περιοχές. 20 μικρότεροι και μεσαίοι δήμοι λαμβάνουν πλέον εξατομικευμένη, διεπιστημονική υποστήριξη εμπειρογνωμόνων επιτόπου για να μετατρέψουν σε πραγματικότητα τις ιδέες τους που σχετίζονται με το ΝΕΒ, με έργα που κυμαίνονται από νέα κέντρα τέχνης και δημιουργικούς χώρους εργασίας έως τη συμπερίληψη των Ρομά και την αναγέννηση εγκαταλελειμμένων βιομηχανικών χώρων.

Εκτός από την άμεση χρηματοδότηση έργων του ΝΕΒ στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, η Επιτροπή, υπό την εποπτεία της επιτρόπου Ferreira, έχει υπογράψει συμφωνίες εταιρικής σχέσης και προγράμματα για την υλοποίηση των ταμείων συνοχής για την περίοδο 2021-2027, με τα 27 κράτη μέλη να περιλαμβάνουν ειδικές αναφορές στο ΝΕΒ σε επίπεδο συμφωνιών εταιρικής σχέσης ή προγράμματος. Αυτή η αυξημένη δέσμευση των κρατών μελών να στηρίξουν το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους στα προγράμματα πολιτικής συνοχής ανοίγει τον δρόμο για την ενσωμάτωση της εφαρμογής του σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο κατά την περίοδο 2021-2027. Ειδικά επιχειρησιακά προγράμματα προβλέπουν ήδη την παροχή στήριξης επί του πεδίου σε έργα του ΝΕΒ, όπως το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης σε μία από τις περιοχές εξόρυξης άνθρακα της Γερμανίας στη Σαξονία-Άνχαλτ.

Μια άλλη σημαντική διάσταση για τον μετασχηματισμό των χώρων διαβίωσης και του τρόπου ζωής μας σχετίζεται με τα βιομηχανικά οικοσυστήματα. Το ΝΕΒ στηρίζει επίσης την καινοτομία προς νέα προϊόντα και υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων ψηφιακών λύσεων για το ΝΕΒ.Η αξιοποίηση ψηφιακών λύσεων για τη στήριξη των πρωτοβουλιών του ΝΕΒ αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία και αποτελεί αντικείμενο του έργου digiNEB.eu, το οποίο επιδιώκει να χτίσει γέφυρες μεταξύ των ψηφιακών κοινοτήτων και των κοινοτήτων ΝΕΒ και να αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις ψηφιακές λύσεις της ΕΕ για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη του ΝΕΒ, δημιουργώντας ένα πανευρωπαϊκό ψηφιακό οικοσύστημα ΝΕΒ.

Η πρωτοβουλία για το ΝΕΒ δεν στηρίζει μόνο την καινοτομία υπό την έννοια των νέων τεχνικών και τεχνολογικών εξελίξεων, αλλά διερευνά επίσης συνδυασμούς νέων και παραδοσιακών τεχνολογιών και μια νέα προσαρμογή των παραδοσιακών τεχνικών και γνώσεων. Για παράδειγμα, η πρώτη πρόσκληση του Worth Partnership Project II (έργο εταιρικής σχέσης Worth II) ήταν αφιερωμένη στο ΝΕΒ και επέλεξε 65 επιχειρηματικές συμπράξεις με νέες επιχειρηματικές ιδέες με γνώμονα τον σχεδιασμό 6 . Μια άλλη πρόσκληση, το 2021 EIT Community NEB Booster παρέχει σε 20 ελπιδοφόρες νεοφυείς και επεκτεινόμενες επιχειρήσεις στήριξη και χρηματοδότηση ύψους 50 000 EUR στην καθεμία.

Το ΝΕΒ στηρίζει επίσης τους πολίτες και τις κοινότητες ώστε να καταστούν ενεργοί παράγοντες για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης στο τοπικό τους πλαίσιο. Μέσω της συμμετοχικής του προσέγγισης, το ΝΕΒ επιδιώκει τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και ανθρώπων όλων των ηλικιών και σε όλη τους την πολυμορφία. Για παράδειγμα, δύο ειδικές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για το ΝΕΒ που προκηρύχθηκαν από την κοινότητα ΝΕΒ του ΕΙΤ επικεντρώθηκαν σε έργα μικρής κλίμακας και ιδιαίτερα στη συνδιαμόρφωση κοινοτικών λύσεων με τους πολίτες. Μετά την επιτυχία του αρχικού πιλοτικού έργου το 2021, για τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων του 2022 για τη συνδημιουργία δημόσιου χώρου στο Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους και την ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στο Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαουςεπιλέχθηκαν 18 έργα συμμετοχής των πολιτών από 14 χώρες.

Εκτός από τις ειδικές προσκλήσεις και δράσεις του ΝΕΒ, μια σειρά από προσκλήσεις υποβολής αιτήσεων συνεισφορών και δράσεις προωθούν επίσης την πρωτοβουλία συμπεριλαμβάνοντας το ΝΕΒ ως στοιχείο πλαισίου ή προτεραιότητα (χωρίς ειδικό κονδύλιο του προϋπολογισμού για το ΝΕΒ). Αυτό ισχύει, για παράδειγμα, στην πρόσφατη πρόσκληση υποβολής προσφορών για ένα πρόγραμμα μάθησης από ομοτίμους σχετικά με την αρχιτεκτονική υψηλής ποιότητας και το δομημένο περιβάλλον ή σε μελλοντικές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για τη φιλοξενία καλλιτεχνών στο πλαίσιο του προγράμματος «Ο πολιτισμός κινεί την Ευρώπη».

Τέλος, υπάρχουν αρκετές δράσεις του ΝΕΒ που συνέβαλαν στο Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας το 2022: Για παράδειγμα, η Επιτροπή δρομολόγησε μια διαδρομή ΝΕΒ στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Erasmus+ Discover EU 7 , για να βοηθήσει τους νέους ηλικίας 18 ετών να ταξιδέψουν σε ολόκληρη την Ευρώπη με οικολογικό τρόπο.

Πίνακας 1: Ειδικές προσκλήσεις και δράσεις για τον χωρικό μετασχηματισμό στην πράξη που στηρίζουν τον μετασχηματισμό του δομημένου περιβάλλοντος και του τρόπου ζωής σε τοπικό επίπεδο

Πίνακας 2: Ειδικές προσκλήσεις και δράσεις που αποσκοπούν στον μετασχηματισμό του περιβάλλοντος που ευνοεί την καινοτομία, στηρίζοντας την καινοτομία που αποσκοπεί στην ενσωμάτωση της βιωσιμότητας, της συμπερίληψης και της αισθητικής σε νέες λύσεις και προϊόντα

Πίνακας 3: Προσκλήσεις και δράσεις για τη διάδοση νέων εννοιών, που αμφισβητούν τις προοπτικές μας και τη νοοτροπία μας γύρω από τις βασικές αξίες της αισθητικής, της βιωσιμότητας και της συμπεριληπτικότητας

Δράσεις	Πρόγραμμα
Ευρωπαϊκό Βραβείο Καινοτόμου Διδασκαλίας 2022 (ετήσιο θέμα ΝΕΒ)	Πρόγραμμα Erasmus+ (ERASMUS)
eTwinning 2022 (Ετήσιο θέμα ΝΕΒ)	Πρόγραμμα Erasmus+ (ERASMUS)
DiscoverEU 2022 (διαδρομή ΝΕΒ)	Πρόγραμμα Erasmus+ (ERASMUS)

3. Εφαρμογή στα κράτη μέλη

Όλο και περισσότερα κράτη μέλη ενσωματώνουν το ΝΕΒ στις δικές τους δραστηριότητες και πολιτικές. Αυτό γίνεται εν μέρει μέσω των εθνικών σημείων επαφής, αλλά και μέσω άλλων υπουργείων στα κράτη μέλη, καθώς και μέσω των εταίρων και των φίλων του ΝΕΒ. Στο παρόν κεφάλαιο παρατίθενται ορισμένα παραδείγματα συγκεκριμένων δράσεων των κρατών μελών:

·Τον Νοέμβριο του 2022, η κυβέρνηση της Φινλανδίας, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την κυβέρνηση της Σουηδίας και την κυβέρνηση της Εσθονίας, διοργάνωσε την εκδήλωση υψηλού επιπέδου του «New European Bauhaus Goes Into the Woods» (Το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους πάει στο δάσος) 8 στο Espoo (Φινλανδία). Η εκδήλωση επικεντρώθηκε στη βιώσιμη διαχείριση των ευρωπαϊκών δασών, καθώς και στο δυναμικό των υλικών βιολογικής προέλευσης για την επίτευξη ουδέτερου ισοζυγίου ανθρακούχων εκπομπών στον κατασκευαστικό τομέα. Παρουσία των πρωθυπουργών της Φινλανδίας και της Εσθονίας, καθώς και του αντιπροέδρου της κυβέρνησης της Σουηδίας και του επιτρόπου κ. Sinkevičius, η πρόεδρος κα von der Leyen ανακοίνωσε την έναρξη λειτουργίας της Ακαδημίας του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων 2023, η πρωτοβουλία αυτή αποσκοπεί στην προώθηση των πράσινων και ψηφιακών δεξιοτήτων στον κατασκευαστικό τομέα.

·Το Σουηδικό Συμβούλιο Βιώσιμων Πόλεων και έξι πόλεις από την βόρεια Σουηδία δρομολόγησαν επίσης την πρωτοβουλία «Visions of the North» (Οράματα του Βορρά) 9 , με τη συμμετοχή 11 δημιουργικών ομάδων που θα εργαστούν για τη μετάβαση σε κλιματικά ουδέτερες και βιώσιμες πόλεις με σκοπό την ανάπτυξη προσεγγίσεων του ΝΕΒ, με βάση τα μοναδικά σημεία εκκίνησης και τις διαδικασίες των εν λόγω έξι πόλεων.

·Στην Ισπανία, το ΝΕΒ ήταν ένας από τους παράγοντες που προώθησαν την ταχεία έγκριση νέου νόμου για την αρχιτεκτονική υψηλής ποιότητας 10 , ο οποίος ενσωματώνει τις αξίες της βιωσιμότητας, της ποιότητας, της συμπεριληπτικότητας και της προσβασιμότητας. Η νομοθετική διαδικασία προετοιμάστηκε από συμμετοχική διαδικασία η οποία λειτούργησε παράλληλα με τη φάση του συσχεδιασμού του ΝΕΒ και βασίστηκε στις συνέργειες με την πρωτοβουλία της ΕΕ.

·Το ΝΕΒ είναι ενσωματωμένο στη νέα ιρλανδική εθνική πολιτική για την αρχιτεκτονική, «Places for People» (Τόποι για τους ανθρώπους) 11 , που δρομολογήθηκε τον Μάιο του 2022.

·Το ΝΕΒ ενέπνευσε τη νέα στρατηγική για τον πολιτισμό και τη δημιουργική βιομηχανία της Σλοβακικής Δημοκρατίας 2030 12 .

·Το ΝΕΒ παρείχε το εννοιολογικό υπόβαθρο για το σλοβακικό και αυστριακό έτος κλιματικής μέριμνας 2022 13 , το οποίο πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του προέδρου της Σλοβακικής Δημοκρατίας. Με επιμέλεια της Mária Beňačková Rišková της στρογγυλής τράπεζας υψηλού επιπέδου για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους. Η εκδήλωση συνίστατο σε σειρά εκδηλώσεων με επίκεντρο την κλιματική αλλαγή και τον αντίκτυπό της στις κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων των δημιουργικών τομέων.

·Η ελληνική κυβέρνηση συγκρότησε πρόσφατα διεπιστημονική ομάδα εργασίας για το ΝΕΒ εντός της κυβέρνησης. Η πολυεπίπεδη ομάδα συστάθηκε με μέλη τόσο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας όσο και του Υπουργείου Πολιτισμού, καθηγητές από όλες τις αρχιτεκτονικές σχολές της Ελλάδας, πολιτικούς μηχανικούς, εκπροσώπους του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, καθώς και εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης.

·Στη Γερμανία, η Γερμανική Υπηρεσία Περιβάλλοντος (UBA) δρομολόγησε ένα εσωτερικό ερευνητικό έργο που αποσκοπεί στην ανάπτυξη συστάσεων για τους αστικούς χώρους: «Υλοποίηση του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους: βιώσιμη κινητικότητα και ανθεκτικοί αστικοί χώροι για καλύτερη ποιότητα ζωής (AdNEB)» 14 .

·Στη Γαλλία, μια πρόσκληση με τίτλο «Committed to the Quality of Tomorrow’s Housing» (Προσηλωμένοι στην ποιότητα της στέγασης του αύριο) 15 από το γαλλικό Υπουργείο Πολιτισμού και το Υπουργείο Στέγασης βράβευσε 97 κατασκευαστικά έργα με σφραγίδα αριστείας για οικονομικά προσιτή και βιώσιμη ποιοτική στέγαση σύμφωνα με τις αρχές του ΝΕΒ και χορήγησε εξατομικευμένη στήριξη σε 20 έργα.

·Σε άτυπη διάσκεψη των αρμόδιων για τη στέγαση υπουργών της ΕΕ, η οποία διοργανώθηκε υπό τη γαλλική προεδρία τον Μάρτιο του 2022, οι υπουργοί στέγασης της ΕΕ δήλωσαν ότι θα προωθήσουν το ΝΕΒ και άλλα εργαλεία και πρωτοβουλίες της Επιτροπής (όπως το κύμα ανακαινίσεων) που καταπολεμούν την υπερβολική δέσμευση γης και τις προσπάθειες για ένα προσβάσιμο και κατάλληλο συμπεριληπτικό περιβάλλον διαβίωσης 16 .

·Επιπλέον, σε πολλά κράτη μέλη, η δρομολόγηση των προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2021-2027 το 2022 περιλάμβανε εκδηλώσεις υψηλού επιπέδου με τη συμμετοχή της επιτρόπου κα Ferreira και εκπροσώπων κυβερνήσεων, περιφερειακών και τοπικών αρχών, υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, τις προσδοκίες και τις ιδέες του ΝΕΒ κατά τη νέα περίοδο προγραμματισμού.

4. Αντίκτυπος του ΝΕΒ στο περιβάλλον πολιτικής της ΕΕ

4.1 Το ΝΕΒ στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ

Όπως περιγράφεται στην ανακοίνωση για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους, η πρωτοβουλία βασίζεται σε ένα πλούσιο πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ. Ο κύριος στόχος του ΝΕΒ δεν είναι η ρύθμιση, αλλά κυρίως να εμπνεύσει άλλες πρωτοβουλίες της Επιτροπής και οι αξίες και οι αρχές του ΝΕΒ να ενσωματωθούν στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ. Αυτό επιτυγχάνεται εν μέρει με τη χρηματοδότηση στο πλαίσιο σειράς προγραμμάτων της ΕΕ και εν μέρει με τη στενή συνεργασία μεταξύ της ομάδας του ΝΕΒ και άλλων υπηρεσιών σε ολόκληρη την Επιτροπή. Για την προώθηση αυτής της ανταλλαγής απόψεων, μια διευθύνουσα επιτροπή συγκεντρώνει πάνω από 20 Γενικές Διευθύνσεις και εκπροσώπους των γραφείων 15 επιτρόπων.

Στο πλαίσιο της παρακολούθησης της βιομηχανικής στρατηγικής της ΕΕ, έχουν δημοσιευθεί ή βρίσκονται στο στάδιο της προετοιμασίας ορισμένες οδοί μετάβασης με διάφορες αναφορές στο ΝΕΒ:

·Τον Νοέμβριο του 2022 δρομολογήθηκε η οδός μετάβασης για την εγγύτητα και την κοινωνική οικονομία 17 , καθορίζοντας την πορεία για να καταστεί η κοινωνική οικονομία της ΕΕ και οι τοπικές επιχειρήσεις πιο ανθεκτικές, πράσινες και ψηφιακές. Συνολικά, περισσότερα από 400 ενδιαφερόμενα μέρη του οικοσυστήματος συμμετείχαν στη διαδικασία συνδημιουργίας, συμπεριλαμβανομένης της κοινότητας ΝΕΒ η οποία συνέβαλε στο τελικό έγγραφο είτε μεμονωμένα είτε μέσω ειδικού εργαστηρίου που διοργανώθηκε την άνοιξη του 2022. Η οδός μετάβασης αναφέρεται στο ΝΕΒ ως πρωτοβουλία που αποσκοπεί στην κινητοποίηση διαφόρων κοινοτήτων σε τοπικό επίπεδο για την ανάπτυξη βιώσιμων, εποικοδομητικών και συμπεριληπτικών έργων. Αξίζει να σημειωθεί ότι, κατά την εξέταση της σημασίας των επενδύσεων σε κοινωνικές υποδομές, το έγγραφο αναφέρεται στην πρωτοβουλία για την οικονομικά προσιτή στέγαση 18 , η οποία αποτελεί εμβληματική πρωτοβουλία του ΝΕΒ. Επιπλέον, η οδός μετάβασης τονίζει τη σημασία της ψηφιακής κοινωνικής καινοτομίας και της τεχνολογίας για το καλό 19 όσον αφορά τη στήριξη έργων με γνώμονα τον κοινωνικό σκοπό σύμφωνα με μια προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή.

·Η στρατηγική της ΕΕ για βιώσιμα και κυκλικά κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα 20 , η οποία δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2022, προτείνει δράσεις για ολόκληρο τον κύκλο ζωής των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, στηρίζοντας παράλληλα το οικοσύστημα στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Η στρατηγική αναφέρεται στο ΝΕΒ ως μετουσίωση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας σε απτές πρωτοβουλίες που προωθούν βιώσιμους τρόπους ζωής, συμπεριλαμβανομένης της μόδας, ικανοποιώντας παράλληλα τις απαιτήσεις που σχετίζονται με την αισθητική και τη συμμετοχικότητα.

·Η οδός μετάβασης για ένα πιο ανθεκτικό, πράσινο και ψηφιακό οικοσύστημα κατασκευών 21  προσφέρει περαιτέρω ευκαιρίες συνεργασίας με το ΝΕΒ.Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής για την έναρξη της διαδικασίας συνδημιουργίας τον Δεκέμβριο του 2021 22 περιέχει αρκετές αναφορές στο ΝΕΒ, συμπεριλαμβανομένων συνδέσμων για την επιτάχυνση του ετήσιου ρυθμού ριζικής ανακαίνισης. Το εργαστήριο του ΝΕΒ αναφέρεται ως ένα πιθανό εργαλείο για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού πλαισίου για τη στήριξη της ανθεκτικότητας των κατασκευών, συμπεριλαμβανομένης της αντιμετώπισης στρατηγικών εξαρτήσεων.

Επιπλέον, μεταξύ των νέων ρυθμιστικών πρωτοβουλιών της Επιτροπής για τη στήριξη της φιλοδοξίας της Πράσινης Συμφωνίας, η πρόταση αναθεώρησης της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων εισήγαγε αναφορά στο ΝΕΒ ως στοιχείο πλαισίου 23 και το ΝΕΒ συνόδευσε επίσης στενά την αναθεώρηση του κανονισμού για τα προϊόντα του τομέα των δομικών κατασκευών.

Με στόχο την ανάπτυξη ενός μακρόπνοου θεματολογίου έρευνας και καινοτομίας για το ΝΕΒ, η Επιτροπή διοργάνωσε εργαστήριο υψηλού επιπέδου με θέμα «Έρευνα και καινοτομία για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους», το οποίο οδήγησε στη δημοσίευση της έκθεσης «Πρόγραμμα “Ορίζων Ευρώπη” — Έκθεση NEXUS για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους» 24 τον Φεβρουάριο του 2022. Στο εργαστήριο συμμετείχαν εμπειρογνώμονες από τους τομείς της αρχιτεκτονικής, του δομημένου περιβάλλοντος, του σχεδιασμού, του κλίματος και της ενέργειας. Οι συστάσεις και οι προτάσεις της έκθεσης συμβάλλουν στην ανάπτυξη των προγραμμάτων εργασίας του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» που στηρίζουν καλύτερα τους στόχους του ΝΕΒ. Η εν λόγω έκθεση εμπνέει αρκετές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του προγράμματος εργασίας «Ορίζων» 2023/24.

Σε διοργανικό επίπεδο, μία από τις κύριες εξελίξεις πολιτικής ήταν η έγκριση, τον Νοέμβριο του 2021, των συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με τον πολιτισμό, την αρχιτεκτονική υψηλής ποιότητας και το δομημένο περιβάλλον ως βασικά στοιχεία της πρωτοβουλίας για το νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους 25 . Στα συμπεράσματα τα κράτη μέλη καλούνται να προωθήσουν την ενσωμάτωση της πρωτοβουλίας και των αρχών και προσεγγίσεων της κυκλικής οικονομίας στις εθνικές στρατηγικές κοινωνικοοικονομικής και εδαφικής ανάπτυξης. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου και την έκθεση της ομάδας ΑΜΣ των εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών της ΕΕ σχετικά με την επένδυση σε υψηλής ποιότητας αρχιτεκτονική και περιβάλλον διαβίωσης για όλους (2021), το προσφάτως εγκριθέν πρόγραμμα εργασιών για τον πολιτισμό 2023-2026 περιλαμβάνει ειδική δράση για την προώθηση της πρωτοβουλίας για το ΝΕΒ μέσω ανταλλαγών δικτύου εμπειρογνωμόνων μετά την ΑΜΣ και τακτικών συνεδριάσεων των Ευρωπαίων Διευθυντών Αρχιτεκτονικών Πολιτικών (EDAP) για την εξέταση πιθανών πρωτοβουλιών για την επίτευξη ενός ποιοτικού βιοτικού περιβάλλοντος για όλους, συμπεριλαμβανομένων όσων ζουν σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, όπως οι εξόχως απόκεντρες περιοχές.

Επιπλέον, τον Ιούνιο του 2022, το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση σχετικά με τη μάθηση για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα 26 . Με ρητή αναφορά στις πολιτιστικές και δημιουργικές διαστάσεις που προσδίδει το ΝΕΒ στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, συνιστά επενδύσεις σε πράσινο και βιώσιμο εξοπλισμό, πόρους και υποδομές (κτίρια, χώρους και τεχνολογία) για μάθηση, κοινωνικοποίηση και αναψυχή, ώστε να διασφαλιστούν υγιή και ανθεκτικά μαθησιακά περιβάλλοντα.

Τον Σεπτέμβριο του 2022, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την έκθεσή του σχετικά με το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους 27 . Η έκθεση του Κοινοβουλίου εκφράζει την υποστήριξή της για την πρωτοβουλία και κυρίως ζητεί μεγαλύτερη χρηματοδότηση της πρωτοβουλίας. Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) 28 καθώς και η Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) 29  ενέκριναν επίσης θετικές γνωμοδοτήσεις.

4.2 Η Επιτροπή προχωρά στην πράξη

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται για την υλοποίηση των πρωτοβουλιών του ΝΕΒ επίσης στο πλαίσιο της δικής της στρατηγικής για τα ακίνητα και της ευθύνης της ως σημαντικού παράγοντα στην ευρωπαϊκή συνοικία στις Βρυξέλλες. Από τον Φεβρουάριο του 2021, η Επιτροπή εφαρμόζει μια νέα μακροπρόθεσμη στρατηγική για τα ακίνητα. Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει ανακοίνωση της Επιτροπής και σχέδιο δράσης με τίτλο «Οικολογικός προσανατολισμός της Επιτροπής» 30 , τα οποία ενσωματώνουν τις αρχές της Πράσινης Συμφωνίας, καθώς και τις εμπειρίες από την παγκόσμια πανδημία που οδήγησε στους νέους υβριδικούς τρόπους εργασίας. Με την ανακοίνωση, η Επιτροπή καταρτίζει χάρτη πορείας για το θεσμικό όργανο για την επίτευξη ουδέτερου κλιματικού ισοζυγίου έως το 2030.

Το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους αποτελεί μέρος αυτής της νέας στρατηγικής και παρέχει έναν νέο δίαυλο αλληλεπίδρασης στις σχέσεις της Επιτροπής με τους τοπικούς εταίρους στις Βρυξέλλες τόσο σε επίπεδο περιφέρειας όσο και σε επίπεδο πόλης, καθώς η συμμετοχή βρίσκεται πάντα στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων του ΝΕΒ. Για παράδειγμα, το ΝΕΒ διοργάνωσε εργαστήριο στο πλαίσιο της ανάπτυξης από την περιφέρεια των Βρυξελλών ενός νέου σχεδίου για την ευρωπαϊκή συνοικία, προκειμένου να διερευνήσει τι προσδοκούν οι άλλοι στην περιοχή από έναν δημόσιο φορέα όπως η Επιτροπή.

Το ΝΕΒ ενέπνευσε επίσης τον σχεδιασμό του νέου Κέντρου Επισκεπτών της Επιτροπής στο κτίριο Charlemagne, όπου χρησιμοποιήθηκαν κυκλικά και βιώσιμα υλικά και εφαρμόστηκε σχεδιασμός με επίκεντρο τον άνθρωπο.

Η νέα εγκατάσταση του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Σεβίλλη πρόκειται να αποτελέσει το πρώτο κτίριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που βασίζεται εξ ολοκλήρου, από τον σχεδιασμό του, στο εννοιολογικό πλαίσιο του ΝΕΒ 31 . Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέλεξε, μέσω διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, την ιδέα του σχεδίου για τον μελλοντικό χώρο. Η κατασκευή θα καλύψει ολόκληρο τον χώρο του JRC με ένα νέφος ηλιακών στεγάστρων, το οποίο θα στεγάσει την πλατεία, τον κήπο και το ερευνητικό κτίριο από κάτω, όπως οι «πέργκολες» που χαρακτηρίζουν τη Σεβίλλη.

STREET VIEW © PLAYTIME

Τα παραδείγματα αυτά αποτελούν απλώς την αρχή μιας νέας βιώσιμης προσέγγισης. Δεδομένου του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος και των έργων σε εξέλιξη που στοχεύουν στην ευρωπαϊκή συνοικία, ο μετασχηματισμός θα συνεχιστεί τα επόμενα έτη.

5. Εκπαίδευση και δεξιότητες

Κατά τη φάση της συνδημιουργίας του ΝΕΒ, κατέστη απολύτως σαφές ότι οι δεξιότητες και οι γνώσεις είναι καίριας σημασίας για την επιτάχυνση του μετασχηματισμού των κοινωνιών και της οικονομίας μας και για τη διευκόλυνση όσων προωθούν την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, τόσο σε επίπεδο κρατών μελών όσο και σε επίπεδο ΕΕ. Το ΝΕΒ ανέπτυξε διάφορα έργα που συνδέονται με τις δεξιότητες και τις γνώσεις και η Επιτροπή θα συνεχίσει να εστιάζει σε αυτόν τον τομέα —επίσης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων το 2023. Όπως ανακοίνωσε η πρόεδρος κα von der Leyen στο συνέδριο «Το Μπάουχαους στο δάσος» τον Νοέμβριο του 2022, θα δημιουργήσουμε την Ακαδημία ΝΕΒ, η οποία θα προσφέρει κατάρτιση και ανταλλαγή γνώσεων με έμφαση στη βιώσιμη κατασκευή, στα υλικά βιολογικής προέλευσης και στην κυκλικότητα. Το έργο θα υποστηριχθεί με επιχορήγηση ύψους 1 εκατ. EUR από την κοινή επιχείρηση «Μια Ευρώπη που βασίζεται στην κυκλική βιοοικονομία».

Ήδη σήμερα, αρκετά εκπαιδευτικά ιδρύματα είτε προτείνουν νέα προγράμματα σπουδών με βάση τις αξίες του ΝΕΒ είτε προσλαμβάνουν νέους ερευνητές για την προώθηση έργων που συνδέονται με το ΝΕΒ. Το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Delft άνοιξε θέση για κατώτερο ερευνητή για να εργαστεί στο εμβληματικό έργο NEB STAR. Μια ειδική υποτροφία διδακτορικού διπλώματος που χορηγείται από το Ιρλανδικό Συμβούλιο Ερευνών σε ερευνητή στο University College του Δουβλίνου διερευνά τις δυνατότητες του ΝΕΒ να προωθήσει μια δίκαιη μετάβαση στις χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ως επιθυμητό στόχο για τις ιρλανδικές πόλεις. Πρόσθετα ερευνητικά έργα με βάση το ΝΕΒ στο University College του Δουβλίνου, σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές και τη βιομηχανία, αφορούν θέματα όπως η πολιτιστική κληρονομιά, η προσαρμοστική επαναχρησιμοποίηση κενών θρησκευτικών κτιρίων, ο σχεδιασμός χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και ο συσχεδιασμός συνοικιών ανθεκτικών στην κλιματική αλλαγή. Ομοίως, το Νορβηγικό Πανεπιστήμιο Επιστημών και Τεχνολογίας άνοιξε θέση για διδακτορικό δίπλωμα καλλιτεχνικής έρευνας αφιερωμένο στο ΝΕΒ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση Δημιουργικών Κλάδων εργάζεται επί του παρόντος για ένα ευρωπαϊκό μεταπτυχιακό δίπλωμα (Master of Arts) που θα μετουσιώνει τις αρχές του ΝΕΒ. Στόχος τους είναι να φέρουν τις ιδέες του ΝΕΒ σε μεγάλες εταιρείες μόδας και να εργαστούν για την πράσινη και την ψηφιακή καινοτομία. Το ΝΕΒ αποτελεί πλέον θέμα ενδιαφέροντος για το eCAADe (εκπαίδευση και έρευνα στον τομέα του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού μέσω υπολογιστών στην Ευρώπη), το οποίο αποτελεί την κύρια εκπαιδευτική και ερευνητική κοινότητα στην Ευρώπη που επικεντρώνεται στον ψηφιακό μετασχηματισμό της αρχιτεκτονικής. Η φετινή ετήσια διάσκεψη διοργανώθηκε από το KU Leuven στη Γάνδη και ήταν αφιερωμένη στο θέμα «Συνδημιουργώντας το μέλλον: συμπερίληψη στον σχεδιασμό και μέσω του σχεδιασμού» και περιλάμβανε ειδική συνεδρία για το ΝΕΒ 32 . Το ΝΕΒ καθίσταται επίσης ολοένα και πιο αναπόσπαστο μέρος του αρχιτεκτονικού εκπαιδευτικού θεματολογίου στην Ευρώπη. Η φετινή ετήσια διάσκεψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Αρχιτεκτονική Εκπαίδευση (EAAE) με τίτλο «Προς ένα νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους» 33 στη Μαδρίτη ήταν πλήρως αφιερωμένη στο κίνημα. Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και η επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης πλαισιώνουν τώρα τον ακαδημαϊκό διάλογο σχετικά με την εκπαίδευση και το επάγγελμα. Επίσης, το έργο του εργαστηρίου του ΝΕΒ με τίτλο «Bauhaus goes South» (Το Μπάουχαους πάει νότια) εργάζεται για την ανάπτυξη ενός προγράμματος σπουδών ΝΕΒ στα πανεπιστήμια.

Την άνοιξη του 2022, το εργαστήριο του ΝΕΒ δημοσίευσε πρόσκληση για τον μετασχηματισμό των τόπων μάθησης. Η πρόσκληση έχει ως στόχο να προωθήσει νέους τρόπους συμβίωσης που δεν βλάπτουν περαιτέρω το περιβάλλον μας, να καταστήσει τα μικρά έργα πιο ορατά στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους και να δημιουργήσει ένα διακρατικό δίκτυο φορέων υλοποίησης έργων που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις και δυνητικών εταίρων. Αυτό απαιτεί όχι μόνο να διδάσκονται οι επόμενες γενιές τον σεβασμό και την προστασία της βιοποικιλότητας, αλλά και να είμαστε έτοιμοι να αποκηρύξουμε επιβλαβείς συμπεριφορές και να αλλάξουμε τη δική μας νοοτροπία. Τα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο εν προκειμένω. Η πρόσκληση αποσκοπεί στη σύνδεση πρωτοβουλιών που κάνουν τη διαφορά ως προς το πού και πώς μαθαίνουν οι άνθρωποι —από τις αίθουσες διδασκαλίας έως τους δρόμους, τις παιδικές χαρές και τις βιβλιοθήκες 34 . Η πρόσκληση δρομολογήθηκε από κοινού με τον συνασπισμό «Εκπαίδευση για το κλίμα» τον Φεβρουάριο του 2022 και ολοκληρώθηκε στο τέλος του 2022 35 . Κινητοποίησε περισσότερους από 190 συμμετέχοντες από ολόκληρη την ΕΕ και πέραν αυτής, μεταξύ άλλων από το Μεξικό, την Τουρκία και την Ουκρανία. Τα έργα είναι πολύ διαφορετικά ως προς την κλίμακα και τη φύση τους, από πανεπιστήμια που επιδιώκουν τη συμμετοχή φοιτητών στην ανακαίνιση των εγκαταστάσεων τους έως καλλιτέχνες που οργανώνουν εργαστήρια για την εκπαίδευση των παιδιών σχετικά με το κλίμα.

Ένα από τα έργα που υποβλήθηκαν στην πρόσκληση, «Το σχολείο για τους πρόσφυγες», αποτελεί μέρος του πολωνικού έργου «Otwieramy szkoły» (EL: Ανοίγουμε τα σχολεία) —μια σειρά κοινωνικών δράσεων που αποσκοπούν στην επίλυση των τρεχόντων εκπαιδευτικών προβλημάτων μέσω του σχεδιασμού 36 . Στόχος τους είναι να δώσουν πίσω στα παιδιά πρόσφυγες από την Ουκρανία το αίσθημα της ασφάλειας και του ανήκειν. Τον Οκτώβριο του 2022, το σχολείο επισκέφθηκε η πρώτη κυρία της Ουκρανίας, κα Olena Zelenska, και βραβεύτηκε στην έκθεση της Ένωσης Πολωνών Αρχιτεκτόνων ως έργο που ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της κρίσης, παράλληλα με λύσεις όπως το «Paper Partition System» από τον Ιάπωνα αρχιτέκτονα Shigeru Ban (βλ. επίσης εργαστήριο του ΝΕΒ σχετικά με τις «Δράσεις για την Ουκρανία»).

6.Αυξανόμενη κοινότητα υποστηρικτών και φορέων υλοποίησης

Με απήχηση σε αρκετά εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρη την Ένωση, το ΝΕΒ έχει εξελιχθεί σε ένα κίνημα που εξακολουθεί να έχει τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης. Ο ρόλος αυτής της κοινότητας δεν ήταν μόνο η ενίσχυση των μηνυμάτων γύρω από το ΝΕΒ, αλλά και η μεταφορά γνώσεων στην κοινότητα και η από κοινού ανάπτυξη λύσεων. Οι τοπικοί και διεθνείς οργανισμοί σε ολόκληρη την Ευρώπη, σε τομείς όπως ο πολιτισμός, η εκπαίδευση, η αρχιτεκτονική, η κληρονομιά, η δασοκομία, οι κατασκευές και η στέγαση, ή η μόδα, μεταξύ πολλών άλλων, συναντώνται για να παρουσιάσουν το έργο τους και να διερευνήσουν τρόπους συνδυασμού των προσπαθειών. Ένα δίκτυο οργανώσεων που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις από διαφορετικούς τομείς, με διαφορετική προέλευση και διαφορετικά μεγέθη μπορεί να προωθήσει ένα θεματολόγιο ταχύτερα από ό,τι οι χωριστές οντότητες μόνες τους.

6.1Εταίροι

Οι εταίροι είναι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί και περιλαμβάνουν ΜΚΟ, ιδρύματα και εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς φορείς, όπως πανεπιστήμια και σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Από την αρχή, οι εταίροι ενεργούν ως ομάδες διαβούλευσης και πρεσβευτές της πρωτοβουλίας. Υπήρξαν προνομιούχοι παράγοντες στη διαδικασία συνδημιουργίας του ΝΕΒ. Με την πάροδο του χρόνου, έχουν κληθεί να συμβάλουν στη διαμόρφωση σημαντικών εργαλείων της πρωτοβουλίας, όπως το εργαστήριο του ΝΕΒ, όπου οι εταίροι ηγούνται διαφόρων έργων του ΝΕΒ με διαφορετικές θεματικές προτεραιότητες. Έχουν επίσης συμμετάσχει στον σχεδιασμό της Πυξίδας του ΝΕΒ (βλ. παράρτημα) και σε σημαντικές εκδηλώσεις, όπως το φεστιβάλ του ΝΕΒ.

Οι οργανώσεις-εταίροι προέρχονται από όλα τα κράτη μέλη και απευθύνονται σε εκατομμύρια ανθρώπους. Στο δίκτυο εντάχθηκαν επίσης διάφορες οντότητες από τρίτες χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ουκρανία και η Τουρκία. Ορισμένοι από τους εταίρους αντιπροσωπεύουν μεγάλα δίκτυα, ενώ άλλοι είναι πρωτοβουλίες βάσης. Μετά τη δημοσίευση της ανακοίνωσης για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους τον Σεπτέμβριο του 2021, ο αριθμός των εταίρων έχει υπερδιπλασιαστεί.

Αριθμός εταίρων του ΝΕΒ 37

Σε χώρες όπως το Βέλγιο, η Γερμανία, η Ισπανία και η Ιταλία, το δίκτυο των οργανώσεων-εταίρων του ΝΕΒ επεκτάθηκε ταχύτερα από ό,τι σε άλλες περιοχές της Ευρώπης. Πολλοί εταίροι που εδρεύουν στο Βέλγιο είναι ευρωπαϊκά δίκτυα.

Το ΝΕΒ θεωρεί ότι ένα από τα σημαντικά καθήκοντά του είναι η αύξηση της παρουσίας σε περιφέρειες και χώρες, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών περιοχών 38 , όπου μέχρι στιγμής παρατηρείται μικρή μόνο δραστηριότητα εταίρων του ΝΕΒ. Η ύπαρξη λιγότερων εταίρων δεν σημαίνει αυτομάτως λιγότερη δραστηριότητα του ΝΕΒ. Υπάρχουν επίσης κράτη μέλη στα οποία το ΝΕΒ είναι πολύ δημοφιλές, αλλά έχουμε λίγες μόνο οργανώσεις-εταίρους, όπως η Εσθονία.

Χώρα καταγωγής εταίρων του ΝΕΒ (9/10/2022)

Το ΝΕΒ όχι μόνο δημιούργησε το δικό του κίνημα, αλλά και ενέπνευσε άλλους να συνεργαστούν γύρω από τις αξίες του ΝΕΒ. Για παράδειγμα, ο ευρωπαϊκός κλάδος με βάση το ξύλο εγκαινίασε το Wood4Bauhaus 39 , μια ανοικτή πλατφόρμα για την προσέγγιση του κατασκευαστικού κλάδου και όλων των εμπλεκόμενων ενδιαφερόμενων μερών. Η πρόσφατα συσταθείσα Ευρωπαϊκή Συμμαχία Μόδας 40 αποτελεί ένα ακόμα παράδειγμα διακρατικής πρωτοβουλίας που εμπνεύστηκε από το ΝΕΒ.Κατά τη διάρκεια διήμερης συνόδου κορυφής για τη μόδα που πραγματοποιήθηκε στη Γερμανία τον Μάρτιο του 2022, το Γερμανικό Συμβούλιο Μόδας, εταίρος του ΝΕΒ, συγκέντρωσε τους κορυφαίους ευρωπαϊκούς οργανισμούς μόδας για τη δημιουργία συνασπισμού αλλαγής για το μέλλον της ευρωπαϊκής μόδας με έμφαση στη βιωσιμότητα και τη δημιουργικότητα. 25 ευρωπαϊκοί οργανισμοί μόδας δημιούργησαν συμμαχία με στόχο την προώθηση ενός ακμάζοντος, βιώσιμου και συμπεριληπτικού ευρωπαϊκού οικοσυστήματος μόδας.

Οι εταίροι του ΝΕΒ πραγματοποιούν απτούς μετασχηματισμούς στην πράξη και σε πιο τοπικά πλαίσια. Το Κέντρο Μηχανικής και Ανάπτυξης εγκαινίασε το κίνημα NEBbyAYR 41 στην πόλη Matosinhos (Πορτογαλία). Το Κέντρο εξασφαλίζει τη συμμετοχή των νέων γενεών στην αρχική σύλληψη για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη πρωτοτύπων και την ανάπτυξη καινοτόμων αστικών λύσεων, και κέρδισε το βραβείο ΝΕΒ 2021.

Στην Ισπανία, η Υπηρεσία Υγείας της Γαλικίας χρησιμοποιεί το αφήγημα του ΝΕΒ και το καθεστώς επίσημου εταίρου του ΝΕΒ για να καταστεί επικεφαλής ενός περιφερειακού έργου που προβλέπει τον τομέα της υγείας ως κινητήρια δύναμη για τον πολιτιστικό και κοινωνικό μετασχηματισμό με βάση τη βιωσιμότητα. Στη Γαλλία, το κίνημα Unisson(s) 42 έχει ως στόχο να θέσει σε κίνηση ένα νέο διεπιστημονικό αρχιτεκτονικό ρεύμα στο πνεύμα του ΝΕΒ, με στόχο να εμπνεύσει μια συλλογική επιθυμία για αλλαγή των πρακτικών προς μια αρχιτεκτονική χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και οργανική. Αρκετοί Ολλανδοί εταίροι του ΝΕΒ, μαζί με Ουκρανούς σχεδιαστές στις Κάτω Χώρες, έχουν δρομολογήσει ένα δίκτυο χωροταξικού σχεδιασμού για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας 43 . Το δίκτυο επικεντρώνεται στην ανάπτυξη ικανοτήτων, με τη μορφή αντιστοίχισης προσφοράς και ζήτησης εργασίας για Ουκρανούς, διαλέξεων, συνεδρίων, συναντήσεων και επισκέψεων σε στούντιο.

6.2    Φίλοι

Μόλις εδραιώθηκε η βάση της κοινότητας, κατέστη σαφές ότι το ΝΕΒ θα επωφελούνταν από την ενεργότερη συμμετοχή και των επιχειρήσεων και των δημόσιων αρχών, ιδίως στις περιφέρειες και τις πόλεις. Ως εκ τούτου, την άνοιξη του 2022 προκηρύχθηκε νέα μόνιμη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για τους φίλους του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους. Έκτοτε, περισσότεροι από 80 φίλοι έχουν προσχωρήσει στο δίκτυο. Στην κοινότητα, οι φίλοι διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο. Μπορούν να προσφερθούν ως φιλοξενούντες ή χορηγοί για έργα του ΝΕΒ: είτε χρηματοδοτούν είτε υποδέχονται έργα στην πόλη ή την περιφέρειά τους και βοηθούν την υλοποίησή τους.

Για παράδειγμα, το συλλογικό σχέδιο «Arup» έχει προσφέρει βοήθεια στον εταίρο του ΝΕΒ Concomitentes για την εκτέλεση έργου σχετικά με καλλιτεχνικές και πολιτιστικές πρακτικές που εστιάζουν στη βιωσιμότητα και τη συμμετοχή των πολιτών. Η Drees&Sommers, σημαντικός παράγοντας στον τομέα των ακινήτων, δρομολόγησε την πρωτοβουλία «Re-Building Europe» (Οικοδομώντας εκ νέου την Ευρώπη), στην οποία συμμετέχει μια μεγάλη επιχειρηματική κοινότητα. Σε μια σειρά εργαστηρίων, ένας συνδυασμός εταιρειών, επενδυτών, εταιρειών ακινήτων, αρχιτεκτόνων, μηχανικών, δήμων και κατοίκων διερευνά λύσεις που θέτουν την Ευρώπη ως ηγέτη και παράγοντα καινοτομίας στους τομείς της βιωσιμότητας, της ψηφιοποίησης και της ετοιμότητας.

Οι φίλοι αναλαμβάνουν επίσης πρωτοβουλία για τη συγκέντρωση και την ενεργοποίηση των τοπικών κοινοτήτων των ενδιαφερόμενων μερών, για παράδειγμα μέσω πρωινών συναντήσεων, όπως αυτές που διοργανώνονται από το φινλανδικό φίλο του ΝΕΒ Maptionnaire με σκοπό τη δημιουργία μιας πλατφόρμας για την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των φινλανδικών ενδιαφερόμενων μερών του ΝΕΒ σχετικά με πρακτικές ενίσχυσης συμμετοχής της κοινότητας 44 .

Το ΝΕΒ φιλοδοξεί να επιφέρει απτές αλλαγές στην πράξη και μεγάλο μέρος αυτής της αλλαγής συμβαίνει σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Ως εκ τούτου, οι αγροτικές περιοχές, οι πόλεις και οι περιφέρειες διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο όσον αφορά τη βελτίωση της προσβασιμότητας του ΝΕΒ και τη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία μετασχηματισμού. Στους δημόσιους φορείς που προσχώρησαν στην κοινότητα ΝΕΒ ως φίλοι περιλαμβάνονται η αυτόνομη επαρχία Bolzano, συντονιστής έργου του ΝΕΒ του έργου Mountains NEB Lab, καθώς και η περιφέρεια Hauts-de-France, που υλοποιεί την Ευρωπαϊκή Αστική Πρωτοβουλία (EUI) 45 στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής. Είναι ζωτικής σημασίας περισσότερες περιφέρειες και τοπικοί δημόσιοι φορείς να γίνουν φίλοι, για τη διάδοση των τοπικών έργων του ΝΕΒ σε ολόκληρη την Ευρώπη και την ευημερία των τοπικών κοινοτήτων ΝΕΒ. 

Η γεωγραφική εξάπλωση των φίλων είναι παρόμοια με εκείνη των εταίρων. Οι μισοί από τους φίλους έχουν την έδρα τους σε τέσσερα κράτη μέλη (Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία). Πολλοί φίλοι δραστηριοποιούνται στους τομείς της αρχιτεκτονικής, του σχεδιασμού και της αστικής ανάπτυξης. Η διαφοροποίηση της γεωγραφικής εξάπλωσης των φίλων και η διεύρυνση της κοινότητας ώστε να συμπεριληφθούν περισσότεροι φορείς σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και εκείνοι που ασχολούνται με τη νεολαία, τη συμπεριληπτικότητα, τις τέχνες και τον πολιτισμό, αποτελούν πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπιστεί στο εγγύς μέλλον. Το ΝΕΒ θα αναπτύξει επίσης μορφές για πιο ενεργές ανταλλαγές και δικτύωση μεταξύ των μελών της κοινότητας.

6.3Η στρογγυλή τράπεζα υψηλού επιπέδου

Από τον σχεδιασμό της και καθ’ όλη τη διάρκεια της φάσης υλοποίησης, η πρωτοβουλία επωφελήθηκε σημαντικά από τη συμβολή των 19 μελών της στρογγυλής τράπεζας υψηλού επιπέδου (HLRT), στόχος της οποίας είναι η προώθηση της πρωτοβουλίας πέραν της εμβέλειας των μέσων πολιτικής της ΕΕ 46 . Οι ποικίλες πολιτιστικές και γεωγραφικές διαδρομές τους από την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική προσθέτουν πολύτιμες προοπτικές στο ΝΕΒ. Τα μέλη επιτελούν ποικίλους ρόλους και καθήκοντα: ως ομάδα, συνέβαλαν με έκθεση στη φάση της συνδημιουργίας του ΝΕΒ και διαδραμάτισαν επίσης σημαντικό ρόλο στην κατάρτιση της ανακοίνωσης για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους του Σεπτεμβρίου του 2021. Λειτουργούν ως ομάδα διαβούλευσης για την πρόεδρο της Επιτροπής και τους επιτρόπους, ώστε να δοκιμάζουν ιδέες και να προωθούν την πρωτοβουλία.

Ως μεμονωμένα άτομα, τα μέλη ενεργούν ως πρεσβευτές του ΝΕΒ στις χώρες και τις κοινότητές τους και συμμετέχουν σε δραστηριότητες και εκδηλώσεις του ΝΕΒ, όπως το φεστιβάλ του ΝΕΒ 2022, με πολλά μέλη να συμμετέχουν ενεργά ως ομιλητές ή στη διοργάνωση παράλληλων εκδηλώσεων. Τα μέλη της στρογγυλής τράπεζας υψηλού επιπέδου συμμετέχουν επίσης ενεργά σε έργα του εργαστηρίου του ΝΕΒ. Πιο πρόσφατα, άρχισαν να συγκροτούν τις δικές τους ομάδες εργασίας στο πλαίσιο της κοινότητας του ΝΕΒ. Για παράδειγμα, η Pia Maier Schriever αναπτύσσει περαιτέρω την πτυχή της αισθητικής του ΝΕΒ με μια ομάδα εμπειρογνωμόνων από διαφορετικά περιβάλλοντα.

Μέλη της στρογγυλής τράπεζας υψηλού επιπέδου με την πρόεδρο κα Ursula Von der Leyen, την επίτροπο κα Mariya Gabriel και την επίτροπο κα Elisa Ferreira. © Ευρωπαϊκή Ένωση, 2021

6.4 Εθνικά σημεία επαφής 

Με στόχο την περαιτέρω σύνδεση και τον συντονισμό των προσπαθειών σε εθνικό επίπεδο γύρω από την πρωτοβουλία, όλα τα κράτη μέλη όρισαν εθνικά σημεία επαφής (ΕΣΕ) για το ΝΕΒ. Τα ΕΣΕ συλλέγουν πληροφορίες σχετικά με τις σχετικές εξελίξεις στην εθνική επικράτεια και συμμετέχουν σε ανεπίσημο δίκτυο σε επίπεδο ΕΕ για την ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών. Είναι ζωτικής σημασίας για τη διάδοση πληροφοριών σχετικά με το ΝΕΒ στα κράτη μέλη.

Ο νέος αυτός ρόλος ανατέθηκε σε διάφορους τύπους οντοτήτων —από εθνικούς οργανισμούς καινοτομίας και εθνικά κέντρα αρχιτεκτονικής έως τα Υπουργεία Πολιτισμού και Αθλητισμού, τα Υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το Υπουργείο Εσωτερικών. Αυτή η θεσμική πολυμορφία αντικατοπτρίζει καλά τις διεπιστημονικές, διατομεακές διαστάσεις της πρωτοβουλίας και εμπλουτίζει τις ανταλλαγές σε ολόκληρο το δίκτυο. Τα ΕΣΕ συνεδριάζουν τακτικά διαδικτυακά και μία φορά κατά τη διάρκεια κάθε προεδρίας στο αντίστοιχο κράτος μέλος. Μετά από μια πρώτη επιτυχημένη συνεδρίαση στο Παρίσι, η επόμενη συνεδρίαση θα πραγματοποιηθεί στο Malmö υπό τη σουηδική προεδρία τον Ιούνιο του 2023. Η σουηδική προεδρία θα συμπεριλάβει επίσης εκδήλωση του ΝΕΒ στη μεγαλύτερη εκδήλωση πολιτικής της χώρας για τον πολιτισμό με τίτλο «Άνθρωποι και πολιτισμός». Υπό την τσεχική προεδρία, πραγματοποιήθηκαν διάφορες εκδηλώσεις του ΝΕΒ, μεταξύ των οποίων δύο εκδηλώσεις στο Μπρνο.

Εθνικά σημεία επαφής του ΝΕΒ. © Ευρωπαϊκή Ένωση, 2021

7.Εργαστήριο του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους

Το εργαστήριο του ΝΕΒ είναι η «δεξαμενή σκέψης και πραγματοποίησης» της πρωτοβουλίας για τη συνδημιουργία, τη δημιουργία πρωτοτύπων και τη δοκιμή των εργαλείων, των λύσεων και των δράσεων πολιτικής που θα διευκολύνουν τους επιθυμητούς μετασχηματισμούς επιτόπου.

Τα έργα του εργαστηρίου του ΝΕΒ προτείνονται και διευθύνονται είτε από την Επιτροπή είτε από κοινοπραξίες διαφορετικών μελών της κοινότητας του ΝΕΒ 47 . Οι συμπράξεις έργων πρέπει να συνδυάζουν διάφορους επιστημονικούς κλάδους, τις σχετικές ικανότητες και να περιλαμβάνουν συμμετέχοντες από διαφορετικά κράτη μέλη της ΕΕ. Τα έργα αναμένεται να δρομολογήσουν μια διαδικασία αλλαγής και τα αποτελέσματά τους θα πρέπει επίσης να αξιοποιούνται για τη χάραξη πολιτικής, ενώ επίσης θα πρέπει να προσφέρουν ευκαιρίες μάθησης ανοικτής πηγής για τα μέλη της κοινότητας του ΝΕΒ και να είναι σε θέση να δοκιμαστούν και να αναπαραχθούν σε διαφορετικά πλαίσια.

Το εργαστήριο δεν παρέχει άμεσα χρηματοδότηση, αλλά υποστηρίζει την ωρίμανση των έργων και διευκολύνει τις επαφές με δυνητικά ενδιαφερόμενα μέρη (υπηρεσίες της Επιτροπής, περιφερειακές ή τοπικές αρχές, επιχειρήσεις, εμπειρογνώμονες κ.λπ.).

Από τον Νοέμβριο του 2022, το εργαστήριο του ΝΕΒ υλοποιείται σε πέντε έργα υπό την καθοδήγηση της Επιτροπής και σε τρία έργα υπό την καθοδήγηση της κοινότητας.

7.1Έργα υπό την καθοδήγηση της Επιτροπής 

Τα έργα υπό την καθοδήγηση της Επιτροπής αποφασίστηκαν με βάση τα αποτελέσματα της φάσης συνδημιουργίας. Η χρηματοδότηση, η ρύθμιση, οι δεξιότητες/η εκπαίδευση και η σήμανση είχαν προσδιοριστεί από την κοινότητα ως σημαντικοί παράγοντες διευκόλυνσης για τον μετασχηματισμό του δομημένου περιβάλλοντος και για την υλοποίηση των έργων του ΝΕΒ.

Μεταξύ των έργων υπό την καθοδήγηση της Επιτροπής, το παρόν κεφάλαιο επικεντρώνεται σε τρεις πρωτοβουλίες που έχουν παράγει αποτελέσματα ήδη από το 2022: η στρατηγική για θέματα σήμανσης —ένα έργο για την ανάπτυξη εργαλείων για τον χαρακτηρισμό και την αναγνώριση των στοιχείων που επιτρέπουν σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες να χαρακτηριστούν «ΝΕΒ», ένα έργο για καινοτόμες λύσεις χρηματοδότησης και ένα έργο για την αντιμετώπιση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην Ουκρανία 48 . Το έργο για την Ουκρανία προστέθηκε στο εργαστήριο μετά την έναρξη της ρωσικής επίθεσης και εκφράζει την προθυμία της κοινότητας του ΝΕΒ να στηρίξει την Ουκρανία.

Η στρατηγική για θέματα σήμανσης αναπτύχθηκε για να αποσαφηνιστούν τα γενικά κριτήρια για την επιλογή και την αξιολόγηση έργων και πρωτοβουλιών του ΝΕΒ 49 . Η εν λόγω στρατηγική για θέματα σήμανσης υλοποιείται στο πλαίσιο της προπαρασκευαστικής δράσης για την «Πλατφόρμα διαχείρισης γνώσεων του ΝΕΒ» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η στρατηγική για θέματα σήμανσης έχει δύο επίπεδα: πρώτον, την Πυξίδα του ΝΕΒ, ένα έγγραφο πλαίσιο που παρέχει σαφέστερους ορισμούς των τριών αξιών του ΝΕΒ και των αρχών του ΝΕΒ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για έργα από διαφορετικούς τομείς· δεύτερον, λεπτομερή κριτήρια για συγκεκριμένες ομάδες έργων, π.χ. το δομημένο περιβάλλον ή τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα.

Η Πυξίδα του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους 50 δημοσιεύεται ως παράρτημα της παρούσας έκθεσης. Καθορίζει τα επίπεδα φιλοδοξίας για πρωτοβουλίες που βρίσκονται στην αρχή του έργου τους και παρέχει ένα απτό, πραγματικά συμμετοχικό και διεπιστημονικό πλαίσιο καθοδήγησης για τους φορείς λήψης αποφάσεων που επιθυμούν να εφαρμόσουν τη φιλοσοφία του ΝΕΒ στην επικράτειά τους. Η Πυξίδα λαμβάνει υπόψη όχι μόνο την πρόσφατη βιβλιογραφία για καθεμία από τις αξίες και τις αρχές του ΝΕΒ, αλλά και τη χρήση τους σε άλλα προγράμματα, δημοσιεύσεις και δεσμεύσεις της ΕΕ, όπως η έκθεση ανοικτής μεθόδου συντονισμού (ΑΜΣ) με τίτλο «Προς έναν κοινό πολιτισμό αρχιτεκτονικής: επενδύοντας σε ένα περιβάλλον διαβίωσης υψηλής ποιότητας για όλους» 51 , τη Διακήρυξη του Νταβός ή τους πολλούς πυλώνες του Ευρωπαϊκού Πράσινου Συμφώνου, ιδίως το κύμα ανακαινίσεων. Οι ορισμοί συμπληρώνονται από παραδείγματα, κατευθυντήριες αρχές και εργαλεία αξιολόγησης. Η Πυξίδα του ΝΕΒ αποσκοπεί επίσης στη διευκόλυνση της ανάπτυξης δημόσιων πολιτικών και χρηματοδοτικών πρωτοβουλιών που σχετίζονται με το ΝΕΒ, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών μελών.

Με βάση την Πυξίδα, τα επόμενα έτη θα αναπτυχθούν πιο συγκεκριμένα πλαίσια αξιολόγησης. Πρώτον, θα αναπτυχθούν κριτήρια για τα κτίρια και το δομημένο περιβάλλον που θα λαμβάνουν υπόψη τις τρεις διαστάσεις του ΝΕΒ: βιωσιμότητα, αισθητική και συμπεριληπτικότητα. Ως δεύτερο βήμα, οι εργασίες μας θα επικεντρωθούν στον τομέα της κλωστοϋφαντουργίας. Τα εν λόγω σήματα ΝΕΒ θα αναπτυχθούν σε στενή σύνδεση με υφιστάμενα πλαίσια, όπως το LEVELs ή το σήμα βιώσιμων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Τα πρώτα αποτελέσματα αναμένεται να παραδοθούν πριν από τη λήξη της τρέχουσας θητείας της Επιτροπής.

Το 2022 ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση του έργου του εργαστηρίου του ΝΕΒ «Καινοτόμες λύσεις χρηματοδότησης». Στόχος του έργου αυτού είναι η χρηματοδοτική στήριξη μικρότερων δικαιούχων στην Ευρώπη που δυσκολεύονται να αποκτήσουν πρόσβαση στον συνήθη, συχνά πολύπλοκο, δίαυλο χρηματοδότησης της ΕΕ μέσω προσκλήσεων και προγραμμάτων της ΕΕ. Το 2023 θα αναπτυχθεί πιλοτικό έργο με τίτλο «Κόμβος λύσεων χρηματοδότησης του ΝΕΒ», το οποίο θα περιλαμβάνει τόσο τη φιλανθρωπία όσο και τη συμμετοχική χρηματοδότηση. Ο κόμβος θα λειτουργεί ως υπηρεσία μίας στάσης τόσο για φιλανθρωπικούς φορείς όσο και για φορείς υλοποίησης έργων για μεγαλύτερη αποδοτικότητα και εστίαση στον τομέα.

Μετά τη ρωσική επίθεση, αναπτύχθηκε το έργο του εργαστηρίου του ΝΕΒ «Δράσεις για την Ουκρανία». Στο πλαίσιο ενός οικοσυστήματος ευρωπαϊκών προγραμμάτων αφιερωμένων στην παροχή βοήθειας στην Ουκρανία, ο ρόλος του ΝΕΒ ήταν πρώτα να συνδέσει διάφορες πρωτοβουλίες σε εξέλιξη, χρησιμοποιώντας για άλλη μια φορά την ισχύ και τη συλλογική νοημοσύνη του δικτύου του. Στο πλαίσιο του εργαστηρίου του NEB και σε συνεργασία με Ουκρανούς εταίρους, το έργο αναπτύχθηκε με τρεις άξονες προτεραιότητας: διαδικτυακά σεμινάρια για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της στέγασης, την κυκλική στέγαση και την ανάπτυξη ικανοτήτων. 

Ως πρώτη πιλοτική δράση, τα μέλη της στρογγυλής τράπεζας υψηλού επιπέδου Shigeru Ban (Ιαπωνία), Hubert Trammer (Πολωνία) και Mária Beňačková Rišková (Σλοβακία), μαζί με εταίρους του ΝΕΒ, εφάρμοσαν το «Paper Partition System» , μια απλή αλλά αποτελεσματική λύση για την αύξηση της ιδιωτικότητας στα κέντρα φιλοξενίας (π.χ. δημόσια κτίρια ή αθλητικά κέντρα) που φιλοξενούν προσωρινά άτομα που αναζητούν καταφύγιο.

Ως επόμενο βήμα, το εργαστήριο του ΝΕΒ για την Ουκρανία θα συνεχίσει να αναπτύσσει ικανότητες εντός των τοπικών δήμων από κοινού με τα ενδιαφερόμενα μέρη του. Οι πρώτες αξιολογήσεις εμπειρογνωμόνων σχετικά με τις πλέον πιεστικές προτεραιότητες που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατέδειξαν ότι υπάρχει ζήτηση για ανταλλαγή και προσαρμογή γνώσεων και εμπειρογνωσίας, π.χ. για βιώσιμη ανασυγκρότηση, ενεργειακή απόδοση, αλλά και συμμετοχικές διαδικασίες και πολεοδομικό σχεδιασμό. Την άνοιξη του 2023 θα δρομολογηθεί μια σειρά διαδικτυακών σεμιναρίων για τους δήμους της Ουκρανίας σχετικά με διάφορες πτυχές της ανασυγκρότησης.

Εκτός από τα έργα υπό την καθοδήγηση της Επιτροπής, τρία έργα του εργαστηρίου του ΝΕΒ τελούν υπό την καθοδήγηση της κοινότητας του ΝΕΒ. Στα έργα αυτά, τα μέλη της κοινότητας του ΝΕΒ αυτοοργανώνονται για να επιτύχουν αλλαγές σε συγκεκριμένους τόπους ή πλαίσια.

7.2 Έργα υπό την ηγεσία της κοινότητας

·«Το ΝΕΒ πάει νότια» 52 , ένα έργο που δρομολογήθηκε από έξι σχολές αρχιτεκτονικής στη Νότια Ευρώπη (Πόρτο, Βαλένθια, Τουλούζη, Μπολόνια, Ζάγκρεμπ, Αθήνα). Η πρωτοβουλία συζητά τα συγκεκριμένα προβλήματα και τις απαντήσεις που αντιμετωπίζουν οι περιφέρειες της Νότιας Ευρώπης όσον αφορά τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές κρίσεις και εμπνέει αλλαγές στα προγράμματα σπουδών που μπορούν να προωθήσουν μια νέα επαγγελματική κουλτούρα που προωθεί ένα πιο βιώσιμο δομημένο περιβάλλον σύμφωνα με τις αξίες του ΝΕΒ.

·Το «Νορδικό Μπάουχαους με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα» 53 έχει ως στόχο να απελευθερώσει τη δύναμη της δημιουργικότητας και να βοηθήσει να φανταστούμε ποιο θα είναι το δομημένο περιβάλλον και οι πόλεις του μέλλοντος. Δρομολογείται από τις κυβερνήσεις πέντε χωρών του Βορρά (της Δανίας και της αυτόνομης περιφέρειας των Φερόων Νήσων, της Φινλανδίας, της Σουηδίας της Ισλανδίαςκαι της της Νορβηγίας). Τον Νοέμβριο του 2022, η Εσθονία προσχώρησε στο Νορδικό Μπάουχαους.

·Το έργο Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους των βουνών 54 αποσκοπεί στην υλοποίηση του ΝΕΒ σε περιφερειακό επίπεδο, με ιδιαίτερη έμφαση στο Νότιο Τιρόλο. Το έργο προωθεί τον μετασχηματισμό χώρων, δημόσιων χώρων και κτιρίων στα βουνά.

Πρόσθετα έργα που δρομολογήθηκαν από την κοινότητα του ΝΕΒ θα εισαχθούν στο εργαστήριο του ΝΕΒ στις αρχές του 2023. Ενθαρρύνεται η συμμετοχή οντοτήτων από κράτη μέλη που, έως το σημείο αυτό, υποεκπροσωπούνται στο έργο του εργαστηρίου του ΝΕΒ.

8. Τα βραβεία Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους για το 2021 και το 2022

Τα βραβεία ΝΕΒ αποτελούν ειδικό τρόπο στήριξης των πρωτοβουλιών στην πράξη. Δημιουργήθηκαν για να αναγνωρίσουν και να τιμήσουν υφιστάμενα επιτεύγματα και να στηρίξουν τις νέες γενιές στην περαιτέρω ανάπτυξη νέων ιδεών. Προβάλλουν παραδείγματα και έννοιες που δείχνουν ότι υπάρχουν όμορφες, βιώσιμες και συμπεριληπτικές περιοχές στις επικράτειές μας, στις κοινότητές μας και στις πρακτικές μας, ανοίγοντας τον δρόμο για το μέλλον.

Οι δύο εκδόσεις των βραβείων ΝΕΒ για το 2021 και το 2022 (ελήφθησαν περισσότερες από 3 000 αιτήσεις συνολικά) συγκαταλέγονται στις πλέον ορατές και απτές πτυχές της πρωτοβουλίας μέχρι στιγμής 55 . Τα βραβεία ΝΕΒ προβάλλουν έργα και ιδέες που ευθυγραμμίζονται με τις αρχές του ΝΕΒ και έχουν αντίκτυπο στις τοπικές κοινότητες σε περιοχές σε ολόκληρη την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών περιοχών. Τα δύο βραβεία ΝΕΒ έχρησαν συνολικά 38 νικητές με συνολικό χρηματικό έπαθλο ύψους 795 000 EUR. Και οι δύο εκδόσεις απένειμαν βραβεία για ολοκληρωμένα έργα, βραβεία ΝΕΒ, καθώς και βραβεία για ιδέες νέων ταλέντων ηλικίας έως 30 ετών, ανερχόμενα αστέρια του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους. Το 2022 η έννοια των βραβείων ευθυγραμμίστηκε με τους κύριους θεματικούς άξονες που προέκυψαν από τη φάση σχεδιασμού του ΝΕΒ, όπως ορίζεται στην ανακοίνωση του ΝΕΒ — Επανασύνδεση με τη φύση· Ανάκτηση του αισθήματος του ανήκειν· Προτεραιότητα στους τόπους και στους ανθρώπους που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη· Ανάγκη για μακροπρόθεσμη συνεκτίμηση του κύκλου ζωής στα βιομηχανικά οικοσυστήματα. Ενθάρρυνε επίσης την ισόρροπη γεωγραφική εκπροσώπηση των νικητών του βραβείου. Το 2022 ένας από τους νικητές δημόσιας ψηφοφορίας ήταν ένα έργο από την Κύπρο, γεγονός που αποτελεί ένδειξη ότι το ΝΕΒ διευρύνει σταδιακά την απήχησή του και τη δημόσια αναγνώρισή του σε μικρότερα κράτη μέλη.

Για πολλούς φιναλίστ και νικητές των βραβείων, η απονομή του βραβείου ενθάρρυνε την ανάληψη περαιτέρω δράσης σύμφωνα με τις αξίες του ΝΕΒ. Ένα εξαιρετικό παράδειγμα είναι το «Πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών Μπάουχαους — Βιέννη 2023» που προσέφερε η αυστριακή νικήτρια ομάδα του NΕΜ 2022 (Gleis 21, einszueins Architektur of Schwarzatal) στους 52 φιναλίστ των βραβείων ΝΕΒ 2022. Κατά τη διάρκεια αυτού του προγράμματος, τέσσερις φιναλίστ των βραβείων ΝΕΒ για το 2022 θα κληθούν να εργαστούν για το θέμα «αισθητική, βιωσιμότητα, συμπεριληπτικότητα» για έναν μήνα στη Βιέννη. Η Ελληνική Ακαδημία Οδύσσειας, η οποία κέρδισε βραβείο το 2022 για το έργο της για την προώθηση της επαγγελματικής ένταξης ευάλωτων ομάδων ανθρώπων, σχεδιάζει επίσης να προσκαλέσει και να φιλοξενήσει άλλους νικητές του βραβείου ΝΕΒ στην Ελλάδα.

Ένα από τα βραβευθέντα έργα το 2021, το ισπανικό έργο NEST που βραβεύθηκε στην κατηγορία «Λύσεις για τη συνεξέλιξη του δομημένου περιβάλλοντος και της φύσης» επιλέχθηκε επίσης στη συνέχεια για τον επιταχυντή νεοφυών επιχειρήσεων του ΕΙΤ. Αυτό δείχνει την αρχή μιας προσέγγισης προς το ΝΕΒ από τις ιδέες έως τις επιχειρήσεις και από τις νεοφυείς επιχειρήσεις έως την ανάπτυξη σε κλίμακα, δημιουργώντας συνέργειες με τα μέσα της ΕΕ.

Πολλοί από τους δικαιούχους των δύο πρώτων γύρων των βραβείων ΝΕΒ επιβεβαίωσαν τον θετικό και διαρκή αντίκτυπο που είχε η βράβευση στα έργα τους. Τόνισαν τα οφέλη της συμμετοχής σε μια κοινότητα που μοιράζεται τις ίδιες αξίες, καθώς και την ώθηση που έδωσαν τα βραβεία του ΝΕΒ και η σχετική χρηματοδότηση στα έργα τους, οδηγώντας στους πρώτους ορατούς μετασχηματισμούς στην πράξη. Πάνω απ’ όλα, οι νικητές του βραβείου ΝΕΒ είναι πρωτοπόροι που δίνουν το παράδειγμα ότι ποιοτικές, βιώσιμες και χωρίς αποκλεισμούς λύσεις είναι δυνατές και εμπνέουν πολλούς άλλους να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.

Οι επίτροποι κα Mariya Gabriel, κα Elisa Ferreira και οι φιναλίστ των βραβείων του 2022 στην τελετή απονομής των βραβείων τον Ιούνιο του 2022, η οποία αποτέλεσε μέρος του φεστιβάλ ΝΕΒ. © Ευρωπαϊκή Ένωση, 2022

Καθώς η πρωτοβουλία ΝΕΒ μεταμορφώνει το περιβάλλον διαβίωσής μας και την προσέγγισή μας ως προς το πώς να κάνουμε τα πράγματα, τα βραβεία ΝΕΒ προσαρμόζονται ώστε να αντικατοπτρίζουν αυτόν τον μετασχηματισμό. Η έκδοση των βραβείων ΝΕΒ για το 2023 θα επεκτείνει, για πρώτη φορά, το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής της ώστε να συμπεριλάβει έργα που υλοποιούνται στα Δυτικά Βαλκάνια μαζί με έργα που υλοποιούνται στην ΕΕ, σύμφωνα με έναν από τους μακροπρόθεσμους στόχους του ΝΕΒ για την έναρξη παγκόσμιας συζήτησης, τη συνεργασία και την αμοιβαία άντληση διδαγμάτων για την παροχή τοπικών λύσεων σε παγκόσμιες προκλήσεις. Επιπλέον, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων, παράλληλα με τα έργα που υλοποιήθηκαν από τους «Πρωταθλητές του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους» και τις εξέχουσες ιδέες από τα «Ανερχόμενα αστέρια του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους», ένα πρόσθετο σκέλος για τους «Πρωταθλητές της εκπαίδευσης στο Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους» θα αφιερωθεί σε πρωτοβουλίες που επικεντρώνονται στην εκπαίδευση και τη μάθηση 56 . Ο διαγωνισμός θα απονείμει συνολικά 345 000 EUR σε 15 επιτυχόντες σε αυτά τα τρία σκέλη για να τους βοηθήσει να αναπτύξουν και να προωθήσουν τα έργα και τις ιδέες τους. Οι νικητές θα ανακοινωθούν κατά τη διάρκεια επίσημης τελετής που θα διοργανώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούνιο του 2023.

9. Επικοινωνία, δημόσια συμμετοχή, εκδηλώσεις

9.1 Επικοινωνία και δημόσια συμμετοχή

Το ΝΕΒ ζητεί συλλογική πολυεπίπεδη δράση και συμμετοχή των πολιτών στην οικοδόμηση ενός πιο όμορφου, βιώσιμου και συμπεριληπτικού μέλλοντος. Από την έναρξή του, η επικοινωνία βρίσκεται στο επίκεντρο των προσπαθειών της πρωτοβουλίας για την ενθάρρυνση της δημόσιας συμμετοχής και εμπλοκής.

Το 2022, οι δράσεις επικοινωνίας γύρω από το ΝΕΒ είχαν ως στόχο:

1.Την ενημέρωση σχετικά με την πρωτοβουλία και την έμπνευση των ανθρώπων μέσω της αφήγησης ιστοριών, παρουσιάζοντας τοπικά παραδείγματα θετικών αλλαγών 57 .

2.Τη σύνδεση με επαγγελματίες σε σχετικούς τομείς που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στην αναπτυσσόμενη κοινότητα της πρωτοβουλίας.

3.Την ανταλλαγή χρήσιμου περιεχομένου και πληροφοριών σχετικά με την εξασφάλιση υποστήριξης έργων μέσω των διαθέσιμων ευκαιριών χρηματοδότησης. 

Όλο τον χρόνο, σημαντικά μηνύματα διαδόθηκαν σε σχετικούς φορείς, μέλη της κοινότητας και πολίτες μέσω του Τύπου 58 , ψηφιακών μέσων δικτύωσης (ιστότοπος 59 , ενημερωτικά δελτία, 60  Instagram 61 ) και εκδηλώσεων 62 (με αυτοπρόσωπη παρουσία και διαδικτυακά).

Τα βραβεία ΝΕΒ, 2022 (Ιανουάριος-Ιούλιος) και το φεστιβάλ ΝΕΒ (Φεβρουάριος-Ιούνιος) ήταν οι δύο σημαντικότερες εκστρατείες με τον μεγαλύτερο αντίκτυπο που δρομολογήθηκαν από την πρωτοβουλία το 2022. Καθεμία από τις εκστρατείες ήταν πολυκαναλική και πολύγλωσση.

Μεταξύ των σημαντικότερων σημείων του έτους ήταν η έναρξη λειτουργίας του εργαστηρίου του ΝΕΒ και η επέκταση της κοινότητας 63 σε εταιρείες και δημόσιες αρχές τον Απρίλιο. Η αποκάλυψη του νικητή του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που εμπνέεται από το ΝΕΒ 64 , για ένα νέο κτίριο για τη στέγαση 400 ερευνητών στο Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής στη Σεβίλλη προσέλκυσε επίσης μεγάλη προσοχή. Τέλος, οι ανακοινώσεις σχετικά με ευκαιρίες χρηματοδότησης και τα αποτελέσματα των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για το ΝΕΒ δημιούργησαν μεγάλο ενδιαφέρον συμμετοχής καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Παραδείγματα αυτών ήταν οι ανοικτές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για τη στήριξη των πολιτών, των πόλεων και των κωμοπόλεων 65 τον Μάρτιο, τα εμβληματικά έργα επίδειξης 66 τον Μάιο, οι εξήντα πόλεις CrAFT 67 τον Σεπτέμβριο και η ανοικτή πρόσκληση υποβολής προτάσεων για καινοτόμα έργα στις πόλεις στο πλαίσιο του ΝΕΒ UIA 68 τον Οκτώβριο.

9.2 Εκδηλώσεις NEM

Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν από και για λογαριασμό της κοινότητας του ΝΕΒ παρείχαν πολλές ευκαιρίες για την ανταλλαγή ιδεών, την τόνωση της συζήτησης σχετικά με θέματα του ΝΕΒ και τη διερεύνηση ευκαιριών για μελλοντική συνεργασία. Οι εκδηλώσεις του NEB μπορούν επίσης να προβάλουν την πρωτοβουλία για άτομα που δεν τη γνωρίζουν ακόμη, να προβάλουν εργασίες σε εξέλιξη και να συνδέσουν διάφορους τομείς και κοινότητες μεταξύ τους. Εξ όσων γνωρίζει η Επιτροπή, μεταξύ Νοεμβρίου 2021 και Νοεμβρίου 2022 διοργανώθηκαν περισσότερες από 120 αποκεντρωμένες/ανεξάρτητες εκδηλώσεις ΝΕΒ, πολλές από τις οποίες επικεντρώθηκαν στην ανταλλαγή ορθών πρακτικών μεταξύ των μελών της κοινότητας, σε διασυνοριακό και επιστημονικό επίπεδο 69 . Οι αντιπροσωπείες της Επιτροπής στα κράτη μέλη διοργάνωσαν επίσης εκδηλώσεις ΝΕΒ, σε συνεργασία με τοπικά και εθνικά ενδιαφερόμενα μέρη και οργανώσεις.

9.2.1 Φεστιβάλ του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους 2022

Το πρώτο φεστιβάλ του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους (9-12 Ιουνίου 2022) ήταν η μεγαλύτερη εκδήλωση για την κοινότητα του ΝΕΒ από την έναρξη της πρωτοβουλίας και συγκέντρωσε πάνω από 200 000 άτομα στο διαδίκτυο και εκτός διαδικτύου στις Βρυξέλλες και στα κράτη μέλη 70 . Κύριος στόχος του φεστιβάλ ήταν η επικοινωνία, ο εορτασμός και η συζήτηση σε ένα φυσικό περιβάλλον ορθών πρακτικών που καθιστούν τους χώρους διαβίωσης και τις καθημερινές εμπειρίες μας πιο όμορφες, βιώσιμες και συμπεριληπτικές. Η εκδήλωση σχεδιάστηκε γύρω από τρεις βασικούς πυλώνες: μια ΕΚΘΕΣΗ (έκθεση πρωτοβουλιών ΝΕΒ), ένα ΦΕΣΤΙΒΑΛ (πολιτιστικό πρόγραμμα) και ένα ΦΟΡΟΥΜ (συζητήσεις για θέματα που σχετίζονται με το ΝΕΒ).

Η πρόεδρος κα Ursula von der Leyen εγκαινίασε επίσημα το φεστιβάλ από τη Ρώμη, ενώ οι επίτροποι κα Mariya Gabriel και κα Elisa Ferreira συμμετείχαν στις Βρυξέλλες με συμμετέχοντες και έκλεισαν την εκδήλωση κατά την τελετή απονομής των βραβείων ΝΕΒ 2022.

Τα εγκαίνια του φεστιβάλ και η παρουσίαση του βραβείου ΝΕΒ προσέλκυσαν πάνω από 2 000 συμμετέχοντες (με φυσική παρουσία και διαδικτυακά). Συνολικά, πάνω από 100 ομιλητές και καλλιτέχνες εμφανίστηκαν στη σκηνή και περίπου 200 000 άτομα παρακολούθησαν τις πολυάριθμες εκδηλώσεις και συνεδρίες.

Το φεστιβάλ αποδείχθηκε εξαιρετική ευκαιρία δικτύωσης, ανταλλαγής και εορτασμού —από την επιστήμη έως την τέχνη, από τον σχεδιασμό έως την πολιτική, από την αρχιτεκτονική έως την τεχνολογία. Ένα εξαιρετικό παράδειγμα για την επένδυση της κοινότητας ήταν η έναρξη λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Δικτύου Κρατικών Αρχιτεκτόνων, το οποίο εγκαινιάστηκε στο φεστιβάλ ως αποτέλεσμα της δικτύωσης μεταξύ τεσσάρων διαφορετικών κρατικών αρχιτεκτόνων από την Ιρλανδία, τις Κάτω Χώρες, τη Σουηδία και τη φλαμανδική περιφέρεια του Βελγίου και δύο αρχιτεκτόνων πόλεων από τις Βρυξέλλες και το Χρόνινγκεν 71 .

Στην ημερήσια διάταξη συμπεριλήφθηκαν επίσης νέα θέματα, όπως η δεινή κατάσταση στην Ουκρανία. Η ομάδα του ΝΕΒ διοργάνωσε σειρά συναντήσεων με την ουκρανική κοινότητα του ΝΕΒ που ήταν παρούσα στο φεστιβάλ.  

Εκτός από τις άμεσες ανταλλαγές στις Βρυξέλλες, ένα άλλο σημαντικό μέρος του φεστιβάλ ήταν οι περισσότερες από 200 παράλληλες εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ορισμένες προσέλκυσαν περισσότερους από 1 000 συμμετέχοντες, αλλά υπήρχαν και μικρότερες με άμεσο αντίκτυπο στις κοινότητες.

Ορισμένες από τις παράλληλες εκδηλώσεις αποτελούσαν από μόνες τους μικρά φεστιβάλ. Το Παγκόσμιο Φόρουμ για τον άνθρωπο διοργάνωσε ελληνικό φεστιβάλ ΝΕΒ στο Ελληνικό στην Αθηναϊκή Ριβιέρα, το μεγαλύτερο έργο αστικής ανάπλασης στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο του θέματος «Οικολογική οικοδόμηση του μέλλοντος», στην εκδήλωση συμμετείχαν υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής υψηλού επιπέδου, καθώς και εξέχοντες διεθνείς ομιλητές από τους τομείς της οικολογίας, της αστικής ανάπτυξης, του τουρισμού, της αναγεννητικής αστικής ανάπτυξης και της βιωσιμότητας. Σε αρκετές θεματικές συνεδρίες παρουσιάστηκαν νέα ή καινοτόμα παραδείγματα σχετικά με τις τρεις βασικές αξίες του ΝΕΒ: την αισθητική, τη βιωσιμότητα, τη συμπεριληπτικότητα.

© Παγκόσμιο Φόρουμ για τον άνθρωπο 2022

Μια άλλη παράλληλη εκδήλωση με θέμα «Ο πολιτισμός του μετασχηματισμού» που πραγματοποιείται στο Dessau της Γερμανίας, έναν από τους τόπους του ιστορικού Μπάουχαους, διερεύνησε τον τρόπο με τον οποίο οι πολιτιστικές εκδηλώσεις μπορούν να ενισχύσουν τις διαρθρωτικές αλλαγές 72 . Η εκδήλωση επικεντρώθηκε στο συγκεκριμένο παράδειγμα της πόλης Zeitz, μιας πόλης σε μια αγροτική περιοχή κοντά στο Dessau, η οποία υποβλήθηκε σε σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου και αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις λόγω της προγραμματισμένης σταδιακής κατάργησης της εξόρυξης άνθρακα.

Κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ ΝΕΒ, η Επιτροπή διοργάνωσε επίσης παράλληλη εκδήλωση στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας σχετικά με την πρόκληση «Έξυπνες πόλεις» 73 , η οποία συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων του ΝΕΒ με δημιουργικές λύσεις που φέρνουν κυκλικότητα σε τοπικές κοινότητες σε 136 πόλεις. Πέντε πόλεις της πρωτοβουλίας σχετικά με την πρόκληση «Έξυπνες πόλεις» παρουσίασαν τις πρωτοβουλίες τους σε ειδική συνεδρίαση για την «Ανάπτυξη πρακτικών κυκλικής οικονομίας και οικονομίας διαμοιρασμού στις πόλεις 74 ». Το φεστιβάλ ΝΕΒ ήταν ακόμα μια ευκαιρία για τους εκπροσώπους των πόλεων να έρθουν σε επαφή και να συνεργαστούν στη δημιουργία κλιμακούμενων και βιώσιμων λύσεων.

Το επόμενο φεστιβάλ ΝΕΒ έχει προγραμματιστεί τον Απρίλιο του 2024.

9.2.2 Άλλες εκδηλώσεις σχετικά με το ΝΕΒ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Το ΝΕΒ επιδιώκει να ενσωματωθεί στις διάφορες πολιτικές της ΕΕ. Ως εκ τούτου, η πρωτοβουλία είχε επίσης εξέχουσα θέση σε αρκετές άλλες εκδηλώσεις και διασκέψεις που διοργάνωσε η Επιτροπή:

·η πρώτη μεγαλύτερη ευκαιρία συνάντησης της κοινότητας ΝΕΒ μετά τη δημοσίευση της ανακοίνωσης ήταν η εκδήλωση «Το πρόγραμμα LIFE στο Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους». Η τριήμερη διάσκεψη παρουσίασε υποδειγματικά έργα που χρηματοδοτήθηκαν μέσω των προγραμμάτων LIFE και «Ορίζων 2020», τα οποία υλοποιήθηκαν στο πνεύμα του ΝΕΒ και παρέχουν τα πρώτα παραδείγματα του ΝΕΒ σε δράση. Ένας άλλος στόχος ήταν η παροχή ιδεών σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μελλοντικά έργα θα μπορούσαν να εφαρμόσουν τις αρχές του ΝΕΒ·

·η ευρωπαϊκή εβδομάδα των δήμων και των περιφερειών (Οκτώβριος 2021), με έμφαση στην ανακοίνωση της Επιτροπής για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους και στην ενίσχυσης της συμμετοχής των κοινοτήτων·

·η διάσκεψη πολιτικής κατά την ευρωπαϊκή εβδομάδα βιώσιμης ενέργειας (Οκτώβριος 2021), με επίκεντρο την ανακοίνωση για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους και την ενίσχυση της συμμετοχής των κοινοτήτων·

·το εργαστήριο με θέμα «Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους: συνεργασία, κοινότητα και πολιτισμός για την καινοτομία» στις Ημέρες Έρευνας και Καινοτομίας (Σεπτέμβριος 2022)·

·τα εργαστήρια κατά την ευρωπαϊκή εβδομάδα δήμων και περιφερειών (Οκτώβριος 2022) σχετικά με τον ρόλο των περιφερειών και των πόλεων στο ΝΕΒ, η πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για καινοτόμες δράσεις στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Αστικής Πρωτοβουλίας και του ΝΕΒ και της Πράσινης Συμφωνίας στις περιφέρειες και τις πόλεις μας·

·η πρωτοβουλία Europeana, η οποία ενδυναμώνει τα ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς στον ψηφιακό μετασχηματισμό τους, παρουσίασε 75 το ΝΕΒ σε διάφορα ιστολόγια, εκθέσεις και πινακοθήκες·

·οι αντιπροσωπείες της Επιτροπής στα κράτη μέλη διοργάνωσαν εκδηλώσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, συνεργαζόμενες με τοπικούς και εθνικούς φορείς, για παράδειγμα το συνέδριο «Πράσινες προκλήσεις στη χωροταξική πρακτική» που διοργάνωσε η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Εσθονία από κοινού με την Εσθονική Ένωση Αρχιτεκτόνων. Στο πνεύμα του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους, η διάσκεψη στο Τάλιν διερεύνησε τρόπους σχεδιασμού των πόλεων, των κτιρίων και του δημόσιου χώρου με βιώσιμους και συμπεριληπτικούς τρόπους. Οι αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αυστρία και την Τσεχία διοργάνωσαν διασυνοριακή εκδήλωση υψηλού επιπέδου στο Bauhaus Villa Tugendhat στο Μπρνο της Τσεχίας για την προώθηση της πρωτοβουλίας για το ΝΕΒ, με τίτλο «Το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους: ομορφιά, βιωσιμότητα και πολιτιστική κληρονομιά υπό το πρίσμα της Villa Tugendhat». Στην εκδήλωση πραγματοποιήθηκε συζήτηση μεταξύ της επιτρόπου κα Mariya Gabriel, της Τσέχας ευρωβουλεύτριας κα Martina Dlabajová, του Τσέχου υφυπουργού Πολιτισμού κ. Vlastislav Ouroda και του συντηρητή Ivo Hammer με πολιτικούς και αξιωματούχους από τους τομείς της αρχιτεκτονικής, του πολεοδομικού σχεδιασμού, των κτιρίων και του πολιτισμού.

Εκδήλωση «Το πρόγραμμα LIFE στο Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους» © Ευρωπαϊκή Ένωση 2021

9.2.3 Εκδηλώσεις σχετικά με το ΝΕΒ εκτός Ευρώπης

Με σκοπό τη σταδιακή ανάπτυξη της διεθνούς διάστασής του, το ΝΕΒ ήταν επίσης παρόν στη διεθνή σκηνή:

·ψηφιακή παρουσία στην EXPO Dubai, στην οποία προβλήθηκαν τα βραβευθέντα έργα/ιδέες των βραβείων ΝΕΒ 2021·

·παράλληλη εκδήλωση της ΕΕ στην COP26, με έμφαση στην παγκόσμια διάσταση του ΝΕΒ· και

·συνεδρίαση σχετικά με το ΝΕΒ στο Παγκόσμιο Αστικό Φόρουμ (WUF) που διοργανώθηκε από το από τον εταίρο του ΝΕΒ, το πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για τους ανθρώπινους οικισμούς (UN-Habitat).

(1)

Πίνακας εργαλείων: https://web.jrc.ec.europa.eu/dashboard/NEB/  

(2)

  https://wood4bauhaus.eu/  

(3)

  https://www.europeanfashionalliance.org/ .

(4)

Άλλα προγράμματα της ΕΕ —Δημιουργική Ευρώπη, Erasmus+ και Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης— ενσωματώνουν το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους ως πρόσθετο στοιχείο πλαισίου ή προτεραιότητας, παρέχοντας τη δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους αιτούντες να συνδέσουν τα έργα τους με την πρωτοβουλία.

(5)

Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων ΝΕΒ για την περίοδο 2021-2022 και πρόβλεψη της διαθέσιμης χρηματοδότησης για την περίοδο 2023-2024 παρέχονται στο παράρτημα 1.

(6)

 Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα επιλεγμένα έργα και τις επιχειρηματικές συμπράξεις διατίθενται στη διεύθυνση https://worth-partnership.ec.europa.eu/worth-partnership-projects/worth-ii-partnership-projects_en.

(7)

  https://youth.europa.eu/discovereu_el  

(8)

  https://www.nordicbauhaus.eu/into-the-woods#/page=1  

(9)

  https://arkdes.se/slutevenemang-visioner-i-norr/  

(10)

  https://www.boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-2022-9837  

(11)

  https://www.gov.ie/en/publication/f9879-places-for-people-national-policy-on-architecture/  

(12)

  https://www.culture.gov.sk/ministerstvo/strategia-kultury-a-kreativneho-priemyslu-2030/  

(13)

  https://yearofclimate.care/en  

(14)

  https://www.umweltbundesamt.de/en/research-project-adneb-advancing-the-new-european  

(15)

  https://www.culture.gouv.fr/en/Thematiques/Architecture/Actualites-de-l-architecture/Appel-a-Manifestation-d-Interet-Engages-pour-la-qualite-du-logement-de-demain  

(16)

  https://presidence-francaise.consilium.europa.eu/en/news/the-27-member-states-the-european-commission-and-stakeholders-in-housing-are-committed-to-supporting-the-ecological-transition-in-construction-for-quality-affordable-and-environmentally-friendly-housing/  

(17)

  https://single-market-economy.ec.europa.eu/sectors/proximity-and-social-economy/proximity-and-social-economy-transition-pathway_en .

(18)

  Πρωτοβουλία για την οικονομικά προσιτή στέγαση (europa.eu) .

(19)

Η τεχνολογία για το καλό περιλαμβάνει τεχνολογικά τροφοδοτούμενες, οικονομικά προσιτές και αξιόπιστες λύσεις και υπηρεσίες που προωθούν καλούς κοινωνικά και περιβαλλοντικά σκοπούς.

(20)

  https://environment.ec.europa.eu/publications/textiles-strategy_en .

(21)

  https://single-market-economy.ec.europa.eu/sectors/construction/construction-transition-pathway_en .

(22)

  https://ec.europa.eu/docsroom/documents/47996 .

(23)

  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?qid=1641802763889&uri=CELEX%3A52021PC0802 .

(24)

  https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/9f9acd60-8aec-11ec-8c40-01aa75ed71a1/language-en .

(25)

  https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-14534-2021-INIT/el/pdf .

(26)

  https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-9242-2022-INIT/el/pdf .

(27)

  https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/A-9-2022-0213_EL.html#_section2 .

(28)

  https://www.eesc.europa.eu/en/our-work/opinions-information-reports/opinions/new-european-bauhaus .

(29)

  https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52021IR5640  

(30)

  https://commission.europa.eu/about-european-commission/organisational-structure/people-first-modernising-european-commission/people-first-greening-european-commission_el  

(31)

  https://new-european-bauhaus.europa.eu/new-european-bauhaus-inspired-future-jrc-site-seville_en .

(32)

  https://kuleuven.ecaade2022.be/  

(33)

  Home — EAAE (eaaemadrid2022.es) .

(34)

  https://europa.eu/new-european-bauhaus/get-inspired/inspiring-projects-and-ideas/neb-lab-transformation-places-learning_en .

(35)

  https://education-for-climate.ec.europa.eu/_en .

(36)

  https://otwieramyszkoly.pl/  

(37)

Η ανοικτή πρόσκληση υποβολής αιτήσεων εταίρων ανεστάλη προσωρινά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2021 και του 2022.

(38)

Μπορούν να διερευνηθούν συνέργειες, για παράδειγμα, με την κοινότητα του αγροτικού συμφώνου, η οποία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου οράματος για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ και φιλοξενεί περισσότερα από 1 200 μέλη από αγροτικές περιοχές σε ολόκληρη την Ευρώπη: https://rural-vision.europa.eu/index_en .

(39)

  https://wood4bauhaus.eu/  

(40)

  https://www.europeanfashionalliance.org/ .

(41)

  https://www.ceiia.com/ayr  

(42)

  https://www.construction21.org/france/data/sources/users/19148/20220810143309-mouvement-unissons---manifeste-anglais.pdf .

(43)

  https://unun.nu/  

(44)

  https://new-european-bauhaus.europa.eu/get-involved/events/independent-event-building-better-places-people-examples-efficient-stakeholder-engagement-and-2022-10-13_en .

(45)

  Ευρωπαϊκή Αστική Πρωτοβουλία | EUI (urban-initiative.eu) .

(46)

  https://new-european-bauhaus.europa.eu/about/high-level-roundtable_en .

(47)

Έργα με τη φιλοδοξία να εισαχθούν στο εργαστήριο του ΝΕΒ μπορούν να προταθούν από εταίρους του ΝΕΒ , μέλη της στρογγυλής τράπεζας υψηλού επιπέδου , νικητές και φιναλίστ των βραβείων του ΝΕΒ , ΕΣΕ του ΝΕΒ και δικαιούχους των ειδικών προσκλήσεων χρηματοδότησης της ΕΕ για το ΝΕΒ. Οι φίλοι του ΝΕΒ μπορούν να προτείνουν μια ιδέα ή πρόταση και να συνεισφέρουν σε έργα ως φιλοξενούντες ή χορηγοί, αλλά δεν έχουν το δικαίωμα να προτείνουν έργο. 

(48)

Δύο επιπλέον έργα που εξετάζουν τον μετασχηματισμό των τόπων μάθησης και μία ανάλυση του κανονιστικού πλαισίου αναφέρονται στο κεφάλαιο 5 «Εκπαίδευση και δεξιότητες» και στη «Συνοπτική παρουσίαση» αντίστοιχα.

(49)

  https://europa.eu/new-european-bauhaus/get-inspired/inspiring-projects-and-ideas/neb-lab-labelling-strategy_en .

(50)

Η πλήρης τεκμηρίωση της Πυξίδας επισυνάπτεται στην παρούσα έκθεση και διατίθεται επίσης στη διεύθυνση: https://new-european-bauhaus.europa.eu/document/405245f4-6859-4090-b145-1db88f91596d_en .

(51)

  https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/bd7cba7e-2680-11ec-bd8e-01aa75ed71a1/language-en .

(52)

  https://www.up.pt/neb-goes-south/  

(53)

  https://www.nordicbauhaus.eu/#/page=1  

(54)

  http://mountainbauhaus.eu/  

(55)

  https://new-european-bauhaus.europa.eu/get-involved/2022-prizes_en .

(56)

Σε μελλοντικές εκδόσεις των βραβείων, ενδέχεται να προταθούν και άλλα θεματικά σκέλη.

(57)

  https://new-european-bauhaus.europa.eu/get-inspired/inspiring-projects-and-ideas_en .

(58)

  https://new-european-bauhaus.europa.eu/press-media_en .

(59)

  https://new-european-bauhaus.europa.eu/index_en .

(60)

  https://europa.eu/new-european-bauhaus/stay-touch/e-zine_en .

(61)

  https://www.instagram.com/neweuropeanbauhaus/  

(62)

  https://new-european-bauhaus.europa.eu/get-involved/events_en .

(63)

  https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/ip_22_2285  

(64)

  https://new-european-bauhaus.europa.eu/new-european-bauhaus-inspired-future-jrc-site-seville_en .

(65)

  https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/ip_22_2141  

(66)

  https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/ip_22_2780  

(67)

  https://craft-cities.eu/wp-content/uploads/2022/09/Sixty-cities-join-CrAFt_-press-release-29.09.22.pdf .

(68)

  https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/ip_22_6003  

(69)

Επισκόπηση των ανεξάρτητων εκδηλώσεων διατίθεται στη διεύθυνση https://new-european-bauhaus.europa.eu/get-involved/events_en . Εξαιρούνται οι περισσότερες από 200 παράλληλες εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν στο πλαίσιο του φεστιβάλ του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους τον Ιούνιο του 2022.

(70)

  https://new-european-bauhaus-festival.eu/home .

(71)

  https://english.collegevanrijksadviseurs.nl/projects/new-european-bauhaus/state-architect-network/start-of-european-state-architect-network  

(72)

.  https://new-european-bauhaus-festival.eu/side-events/TPp2GonPu07ym1XoARpkW .

(73)

  https://www.intelligentcitieschallenge.eu/

(74)

  https://www.intelligentcitieschallenge.eu/news/icc-cities-share-circular-solutions-festival-new-european-bauhaus  

(75)

  https://www.europeana.eu/el/new-european-bauhaus .

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 16.1.2023

COM(2023) 24 final

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

της

ΕΚΘΕΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Έκθεση προόδου για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους

Χρηματοδότηση και δράσεις της ΕΕ για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους 1

1.Δράσεις που σχετίζονται με μετασχηματισμούς σε συγκεκριμένη περιοχή

Το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους (ΝΕΒ) αποσκοπεί στην προώθηση έργων που προωθούν τον απτό μετασχηματισμό επί του πεδίου, από κατοικίες και γειτονιές έως αστικές και αγροτικές περιοχές, σε φυσικούς και ψηφιακούς χώρους συνεδριάσεων. Το 2021 και το 2022 υλοποιήθηκαν οι ακόλουθες δράσεις:

1)Το πιο ορατό από τα έργα μέχρι στιγμής είναι το θέμα μεταξύ των αποστολών του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» για τα εμβληματικά έργα επίδειξης του ΝΕΒ, το οποίο ολοκληρώθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2022 2 . Τα έξι προεπιλεχθέντα έργα —CULTUURCAMPUS, NEB-STAR (New European Bauhaus STAvangeR), NEBourhoods, DESIRE (Designing the Irresistible Circular Society), EHHUR (EYES HEARTS HANDS Urban Revolution) και Bauhaus of the Seas Sails— λαμβάνουν χρηματοδότηση ύψους περίπου 5 εκατ. EUR έκαστο για την υλοποίηση των σχεδίων τους σε 12 κράτη μέλη (Βέλγιο, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Γερμανία, Ελλάδα, Κροατία, Ιταλία, Λετονία, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Σλοβενία και Σουηδία), καθώς και στη Νορβηγία και την Τουρκία. Θα ασχοληθούν με θέματα όπως η ανακαίνιση κτιρίων, η κυκλικότητα, οι τέχνες, η πολιτιστική κληρονομιά, η εκπαίδευση, οι έξυπνες πόλεις, οι παράκτιες περιοχές, η αστική και αγροτική ανάπλαση και άλλα.

2)Τα εμβληματικά έργα επίδειξης του ΝΕΒ θα υποστηριχθούν από τη δράση συντονισμού και στήριξης CRAFT (CReating Actionable FuTures) 3 , ένα έργο ύψους 2 εκατ. EUR που επιλέχθηκε στο πλαίσιο ειδικού θέματος για το ΝΕΒ, στο πλαίσιο της αποστολής της ΕΕ για τις «Κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις», η οποία επικεντρώνεται σε συνεργατικά μοντέλα τοπικής διακυβέρνησης που συνδέονται με την ανακαίνιση του αστικού περιβάλλοντος. Για την ειδική πρόσκληση υποβολής προτάσεων του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» για τη «διαμόρφωση ενός πιο οικολογικού και δίκαιου τρόπου ζωής σε δημιουργικές κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς μέσω της αρχιτεκτονικής, του σχεδιασμού και των τεχνών» έχουν επιλεγεί δύο έργα τα οποία βρίσκονται στο στάδιο της προετοιμασίας της συμφωνίας επιχορήγησης. Τα έργα αναμένεται να ξεκινήσουν δραστηριότητες κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023.

3)Η Επιτροπή τάσσεται υπέρ της μεγαλύτερης προβολής του θέματος της κοινωνικής, οικονομικά προσιτής και βιώσιμης στέγασης. Η οικονομική προσιτότητα αποτελεί βασικό στοιχείο των όσων επιθυμεί να αναπτύξει η Επιτροπή για τη στέγαση, ειδικότερα σε περιόδους οικονομικής αστάθειας, αυξανόμενου πληθωρισμού, κλιματικής έκτακτης ανάγκης για το κλίμα, αλλά και ενεργειακής και στεγαστικής κρίσης στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, η κατασκευή και η ανακαίνιση κοινωνικών και οικονομικά προσιτών κατοικιών είναι υψίστης σημασίας. Με το ΝΕΒ, η Επιτροπή συμβάλλει στην αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης. Η «προτεραιότητα σε τόπους και ανθρώπους που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη» είναι ένας από τους θεματικούς άξονες που θα ακολουθήσει η εφαρμογή του ΝΕΒ τα επόμενα έτη. Ως εμβληματική πρωτοβουλία του ΝΕΒ, η πρωτοβουλία για την οικονομικά προσιτή στέγαση (Affordable Housing Initiative, AHI) 4 αποσκοπεί στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας και του κύματος ανακαινίσεων δίνοντας έμφαση στους ανθρώπους και την καινοτομία. Ένα έργο, το οποίο δρομολογήθηκε τον Μάρτιο του 2022 και έλαβε στήριξη στο πλαίσιο του προγράμματος για την ενιαία αγορά (1,2 εκατ. EUR), αποσκοπεί στη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής κοινοπραξίας οικονομικά προσιτής στέγασης 5 και στην πιλοτική εφαρμογή 20 εμβληματικών περιοχών ανακαίνισης και κατασκευής. Τρία άλλα έργα επίδειξης —SUPERSHINE, ProLight και drOp 6 — που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» (10 εκατ. EUR), δρομολογήθηκαν τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2022. Αυτό γίνεται για να γίνουν επιπλέον βήματα όσον αφορά την καινοτομία, παράλληλα με τη δοκιμή και την εφαρμογή νέων προσεγγίσεων και μεθοδολογιών σε έργα ανακαίνισης και κατασκευής οικονομικά προσιτής στέγασης (π.χ. σχετικά με τη συμμετοχή των κοινοτήτων, την αναγέννηση των γειτονιών και την ευημερία των κατοίκων, την πολυπαραγοντική συνεργασία και χρηματοδότηση, τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών ή τη διάδοση αποτελεσμάτων). Οι δύο πρώτες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για το ΝΕΒ που αφορούν την ανακαίνιση και κατασκευή κοινωνικής και οικονομικά προσιτής στέγασης ακολουθούν μια ολοκληρωμένη και έξυπνη προσέγγιση της γειτονιάς. Αυτό, για παράδειγμα, καθιστά δυνατή τη συνεξέταση των πτυχών των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της αρχιτεκτονικής και των πράσινων υποδομών, τονίζοντας παράλληλα τη σημασία της οικονομικής αναγέννησης σε αυτές τις γειτονιές. Τα έργα αυτά θα επιδείξουν πιλοτικά έργα ανακαίνισης με την έννοια των «εμβληματικών περιοχών», όπως ανακοινώθηκε με την πρωτοβουλία για την οικονομικά προσιτή στέγαση, παρέχοντας σχέδια στρατηγικής για αναπαραγωγή, θέτοντας τη δυνατότητα διαβίωσης καθώς και τις πλέον πρόσφατες τεχνολογικές και κοινωνικές καινοτομίες στην πρώτη γραμμή. Με βάση μια πολυπαραγοντική προσέγγιση, τα έργα θα κινητοποιήσουν διατομεακές βιομηχανικές εταιρικές σχέσεις σε τοπικό επίπεδο για την ανάπτυξη, την προσαρμογή, τον σχεδιασμό νέων διαδικασιών και τεχνολογιών (π.χ. ενεργειακή απόδοση, κυκλικά υλικά, αρθρωτά κτίρια, έξυπνη διαβίωση, οικολογικός σχεδιασμός, υποστηρικτική δομοτική) για την ανακαίνιση και την κατασκευή κοινωνικών και οικονομικά προσιτών κατοικιών σε επίπεδο περιοχής.

4)Η Επιτροπή αναθεωρεί τα κριτήρια της ΕΕ για τις πράσινες δημόσιες συμβάσεις για τα κτίρια γραφείων, με βάση το Level(s), το ευρωπαϊκό πλαίσιο για την αξιολόγηση των επιδόσεων βιωσιμότητας των κτιρίων. Πρόκειται για δράση στο πλαίσιο του κύματος ανακαινίσεων και συμβάλλει στις αξίες του ΝΕΒ που συνδέονται με πτυχές περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, οι οποίες βρίσκονται στο επίκεντρο των κριτηρίων. Όσον αφορά το Level(s), η ανάπτυξη ψηφιακών εργαλείων ηλεκτρονικής μάθησης και αξιολόγησης για την υποστήριξη της χρήσης του πλαισίου οριστικοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2022 και είναι διαθέσιμα σε διάφορες γλώσσες.

5)Η Επιτροπή επεξεργάζεται κατευθυντήριες γραμμές σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με τα ανθεκτικά στην κλιματική αλλαγή κτίρια. Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές θα δημοσιευθούν κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023.

6)Επίσης, στο πλαίσιο αυτό, τα θέματα του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» του προορισμού για αποδοτική, βιώσιμη και συμπεριληπτική χρήση ενέργειας (ομάδα 5, προορισμός 4, για τα κτίρια) ενσωματώνουν τις βασικές αξίες του ΝΕΒ, οι οποίες είναι επίσης παρούσες στο όραμα και την αποστολή της σύμπραξης κοινού προγραμματισμού «Built4People». Για παράδειγμα, βρίσκεται σε εξέλιξη το θέμα αξίας 1 εκατ. EUR που συνδέει το ΝΕΒ με το Built4People στο πρόγραμμα εργασιών του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» για την περίοδο 2021-2022. Το έργο NEBULA αποσκοπεί στη συνεργασία με ομάδες καινοτομίας για το δομημένο περιβάλλον, για τη διερεύνηση ζητημάτων όπως η πρόσβαση στη συγχρηματοδότηση, η μάθηση από ομοτίμους και η διασυνοριακή συνεργασία.

7)Το 2022, η πολιτική συνοχής συνέχισε να παράγει αποτελέσματα όσον αφορά το ΝΕΒ με τους εξής τρόπους:

·με την ενσωμάτωση του ΝΕΒ στις στρατηγικές κοινωνικοοικονομικής και εδαφικής ανάπτυξης των κρατών μελών·

·με τη δρομολόγηση νέων πρωτοβουλιών για τη στήριξη της υλοποίησης συγκεκριμένων έργων ΝΕΒ· και

·με την ανάδειξη ορισμένων από τις βέλτιστες πρακτικές τύπου ΝΕΒ (μέσω των βραβείων ΝΕΒ και άλλων πρωτοβουλιών).

Κατά κύριο λόγο, η Επιτροπή πέτυχε αυξημένη δέσμευση των κρατών μελών να στηρίξουν το ΝΕΒ στα προγράμματα πολιτικής συνοχής, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την ενσωμάτωση της εφαρμογής του κατά την περίοδο 2021-2027. Όλα τα κράτη μέλη έχουν συμπεριλάβει αναφορές στην πρωτοβουλία ΝΕΒ σε προγράμματα για την περίοδο αυτή.

Συγκεκριμένες δεσμεύσεις για τη στήριξη του ΝΕΒ είναι, για παράδειγμα, η ενσωμάτωση των αξιών του ΝΕΒ σε παρεμβάσεις για την ενεργειακή απόδοση ή τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη.

Επιπλέον, η Επιτροπή έχει προτείνει διάφορους συγκεκριμένους τρόπους στήριξης των διαχειριστικών αρχών για την ανάπτυξη επενδύσεων στο πλαίσιο του ΝΕΒ επί του πεδίου.

Τον Ιούλιο του 2022 στο πλαίσιο της ανταγωνιστικής πρόσκλησης υποβολής προτάσεων «Στήριξη τοπικών πρωτοβουλιών του ΝΕΒ» 7 , επιλέχθηκαν 20 μικρότεροι και μεσαίοι δήμοι οι οποίοι λαμβάνουν πλέον από εμπειρογνώμονες εξατομικευμένη, πολυεπιστημονική υποστήριξη επί του πεδίου για να μετατρέψουν τις ιδέες τους για το ΝΕΒ σε συγκεκριμένα έργα. Οι γνώσεις και τα διδάγματα που αντλήθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου στήριξης θα μετατραπούν σε μια «εργαλειοθήκη» μαθητείας για ανταλλαγή με άλλους δήμους, καθώς και με το ευρύτερο κοινό που ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη νέων έργων ΝΕΒ.

Τον Ιούλιο του 2022, η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων εγκαινίασαν ένα μοντέλο χρηματοδοτικών μέσων: το μοντέλο εδαφικής ανάπτυξης του ΝΕΒ 8 . Αυτό το εθελοντικό μέσο θα βοηθήσει τις διαχειριστικές αρχές να δημιουργήσουν χρηματοδοτικά μέσα και θα κινητοποιήσει προγράμματα συνοχής για τη μόχλευση δημόσιων και ιδιωτικών πόρων για τη στήριξη έργων του ΝΕΒ.

Στις 11 Οκτωβρίου 2022, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Αστικής Πρωτοβουλίας (European Urban Initiative, EUI) 9 , προκηρύχθηκε πρώτη πρόσκληση για αστικές καινοτόμες δράσεις προς στήριξη του ΝΕΒ. Η πρόσκληση αυτή θα χορηγήσει έως και 50 εκατ. EUR για την παροχή άμεσης στήριξης στην υλοποίηση πρωτοπόρων έργων που αφορούν τον μετασχηματισμό αστικών περιοχών σύμφωνα με τις αξίες και τις αρχές του ΝΕΒ.

Επιπλέον, η Επιτροπή διοργάνωσε ήδη δύο εκδόσεις των βραβείων ΝΕΒ 10 : το 2021 και το 2022. Τα βραβεία ΝΕΒ προβάλλουν έργα και ιδέες που ευθυγραμμίζονται με τις αρχές του ΝΕΒ και έχουν αντίκτυπο στις τοπικές κοινότητες. Μπορούν να χρησιμεύσουν ως πηγή έμπνευσης για τους πολίτες και τις τοπικές κυβερνήσεις, στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής 2021-2027. Τα βραβεία ΝΕΒ για το 2021 ανέδειξαν 20 νικητές, οι οποίοι έλαβαν συνολικό ποσό 450 000 EUR, ενώ 345 000 EUR απονεμήθηκαν σε 18 νικητές κατά τη διάρκεια της τελετής απονομής των βραβείων ΝΕΒ 2022. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων 2023, η επόμενη έκδοση των βραβείων ΝΕΒ θα επικεντρωθεί στην εκπαίδευση και θα επεκτείνει τη γεωγραφική κάλυψη στα Δυτικά Βαλκάνια. Ο διαγωνισμός θα απονείμει συνολικά 345 000 EUR σε 15 πρωτοβουλίες για να τις βοηθήσει να αναπτύξουν και να προωθήσουν περαιτέρω τα έργα και τις ιδέες τους. Οι νικητές θα ανακοινωθούν κατά τη διάρκεια επίσημης τελετής που θα διοργανώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

2. Δράσεις που σχετίζονται με τον μετασχηματισμό του ευνοϊκού περιβάλλοντος για την καινοτομία

Η καινοτομία, επίσης πέρα από τις προσεγγίσεις με γνώμονα την τεχνολογία και την αγορά, διαδραματίζει καίριο ρόλο στην υλοποίηση των στόχων του ΝΕΒ. Το 2021 και το 2022 υλοποιήθηκαν οι ακόλουθες δράσεις για την προώθηση του μετασχηματισμού του ευνοϊκού περιβάλλοντος για την καινοτομία:

1)Το 2021, το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΤ) δημιούργησε την κοινότητα ΝΕΒ του ΕΙΤ, η οποία συγκεντρώνει πέντε κοινότητες γνώσης και καινοτομίας (ΚΓΚ). Έχει δημοσιεύσει σειρά προσκλήσεων για τη στήριξη του ΝΕΒ, όπως:

·Η πρόσκληση υποβολής προτάσεων «EIT Community Booster» (Ενίσχυση της κοινότητας EIT) 2021 που αποσκοπεί στην αναβάθμιση 20 καινοτόμων επιχειρήσεων και νεοφυών επιχειρήσεων για την ενίσχυση της βιωσιμότητας, της αισθητικής και της συμπερίληψης στις δραστηριότητές τους. Στις 5 Απριλίου 2022, το EIT Community Booster (Ενίσχυση της κοινότητας EIT) ανακοίνωσε 20 επιλεγμένες επιχειρήσεις του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους. Επιλεγμένες εν μέσω μιας μεγάλης δεξαμενής 1 029 εφαρμογών, αυτές οι εξαιρετικά καινοτόμες ευρωπαϊκές νεοφυείς και επεκτεινόμενες επιχειρήσεις θα λάβουν υπηρεσίες επιχειρηματικής ανάπτυξης και υποστήριξης αξίας 50 000 EUR η καθεμία.

·Η πρόσκληση για τη συνδημιουργία δημόσιου χώρου (που προκηρύχθηκε στις 30 Μαρτίου 2022 και ολοκληρώθηκε στις 29 Μαΐου 2022) αποσκοπεί στην επίλυση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι πόλεις, καθώς και οι περιαστικές και αγροτικές περιοχές, με έμφαση στους θεματικούς άξονες του ΝΕΒ. Η πρόσκληση αφορά καινοτομία και δράση σε δημόσιους χώρους μέσω της συμμετοχής των πολιτών και αναζητά προτάσεις που καταδεικνύουν βαθιά κατανόηση του τοπικού οικοσυστήματος (συμπεριλαμβανομένων των ενδιαφερόμενων μερών, του πολιτισμού και της κοινωνικής δυναμικής), καθώς και εμπειρογνωσία σε δραστηριότητες συμμετοχής των πολιτών και στην καινοτομία/δράση. Η πρόσκληση προκηρύχθηκε την ίδια ημέρα με την πρόσκληση για δραστηριότητες συμμετοχής των πολιτών σχετικά με την ενδυνάμωση των πολιτών και των τελικών χρηστών, ώστε να συνδιαμορφωθούν πιθανές λύσεις, με βάση την προσέγγιση του ΝΕΒ 11 .

Τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2022, οι εταίροι της κοινότητας του ΕΙΤ για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους φιλοξένησαν έξι μαραθώνιους ανάπτυξης εφαρμογών για τη στήριξη καινοτόμων λύσεων σε βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι κοινότητες σε ολόκληρη την Ευρώπη: 

·Impact Hub Vienna (Αυστρία): 20 έως 21 Σεπτεμβρίου

·CIRKA Cph (Δανία): 29 Σεπτεμβρίου και 6 Οκτωβρίου

·Ίδρυμα Τεχνολογικής Καινοτομίας του Τεχνικού Πανεπιστημίου της Καταλονίας και Δημοτικό Συμβούλιο Vitoria-Gasteiz (Ισπανία): 30 Σεπτεμβρίου έως 2 Οκτωβρίου

·Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας (Πολωνία): 4 έως 5 Οκτωβρίου 

·Regea- Regionalna energetska agencija Sjeverozapadne Hrvatske (Κροατία): 3 έως 4 Οκτωβρίου 

·Πανεπιστήμιο του Τορίνο (Ιταλία): 20 έως 21 Οκτωβρίου

Μια βασική εκδήλωση του ΕΙΤ, η «Οικοδόμηση του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους» (Βερολίνο), πραγματοποιήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου στο πλαίσιο των εβδομάδων INNOVEIT. Η εκδήλωση πραγματευόταν τον τρόπο με τον οποίο η πολιτική, τα θεσμικά όργανα και οι επιχειρήσεις μπορούν να συμβάλουν στην υποστήριξη μετασχηματιστικών χαρακτηριστικών.

Επιπλέον, η πρωτοβουλία EIT Πολιτισμός και Δημιουργικότητα 12 θα είναι ζωτικής σημασίας για τη στήριξη θεμάτων που σχετίζονται με το ΝΕΒ.

2)Το έργο εταιρικής σχέσης Worth II είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα εκκόλαψης της ΕΕ που είναι αφιερωμένο σε σχεδιαστές και δημιουργούς στους κλάδους του τρόπου ζωής. Μέσω αυτού του προγράμματος, σχεδιαστές, ΜΜΕ, κατασκευαστές και πάροχοι τεχνολογίας συνεργάζονται και αναπτύσσουν καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες με γνώμονα τον σχεδιασμό. Αυξάνουν την ικανότητα καινοτομίας τους και κάνουν επιλογές για να φέρουν τις επιχειρήσεις τους πιο κοντά στην κλιματική ουδετερότητα και την ψηφιακή πρωτοπορία. Ο σχεδιασμός διαδραματίζει καίριο ρόλο στο να καταστούν τα νέα προϊόντα και οι νέες υπηρεσίες πιο βιώσιμα, αισθητικά άρτια και συμπεριληπτικά. Ως εκ τούτου, μία από τις τρεις προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος στο πλαίσιο του έργου εταιρικής σχέσης Worth II κατά την περίοδο 2021-2022 ήταν αφιερωμένη στο ΝΕΒ. Δόθηκε η δυνατότητα σε 65 εταιρικές σχέσεις με καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες να περάσουν από το πρόγραμμα εκκόλαψης, το οποίο θα τους παράσχει: α) χρηματοδοτική στήριξη· β) καθοδήγηση από εξειδικευμένους επαγγελματίες σχετικά με την επιχειρηματική στρατηγική και την τεχνολογική ανάπτυξη· γ) παροχή νομικών συμβουλών σχετικά με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και την προστασία τους· δ) συμμετοχή σε εκθέσεις· και ε) δικτύωση και επαγγελματικούς δεσμούς.

Και τα 65 έργα ευθυγραμμίζονται με τις τρεις βασικές αξίες του ΝΕΒ: αισθητική, βιωσιμότητα και συμπεριληπτικότητα. Η διαδικασία εκκόλαψης των έργων θα ολοκληρωθεί τον Ιούνιο του 2023. 13

Παρά την εξαιρετικά δύσκολη και γεμάτη προκλήσεις χρονική στιγμή για τους Ουκρανούς δημιουργούς και τις ουκρανικές εταιρείες, επιλέχθηκαν για στήριξη δύο συμπράξεις στις οποίες συμμετείχαν τρεις Ουκρανοί συμμετέχοντες. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι η ΕΕ στέκεται στο πλευρό των Ουκρανών επαγγελματιών του δημιουργικού τομέα και των ουκρανικών ΜΜΕ.

3)Στο πλαίσιο του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη» δρομολογήθηκε ένα έργο για ένα ψηφιακό οικοσύστημα για την πρωτοβουλία του ΝΕΒ. Το digiNEB.eu προωθεί ψηφιακές λύσεις που θα τονώσουν το αυξανόμενο κίνημα του ΝΕΒ. Γεφυρώνει τις ψηφιακές κοινότητες και τις κοινότητες του ΝΕΒ και ενημερώνει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη του ΝΕΒ σχετικά με τις ψηφιακές λύσεις της ΕΕ, δημιουργώντας ένα πανευρωπαϊκό ψηφιακό οικοσύστημα. Το digiNEB.eu περιλαμβάνει μέλη της κοινότητας του ΝΕΒ και άλλους συμμετέχοντες από το Βέλγιο, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες και τη Σουηδία. Διάφορα μέλη της στρογγυλής τράπεζας υψηλού επιπέδου για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους θα συμμετάσχουν ως σύμβουλοι για την καθοδήγηση του έργου.

4)Ο μετασχηματισμός των περιοχών σύμφωνα με τις αρχές του ΝΕΒ απαιτεί επίσης την προσαρμογή επιχειρηματικών μοντέλων και την ανάπτυξη νέων προσεγγίσεων. Στο πλαίσιο αυτό, η εγγύτητα και το οικοσύστημα κοινωνικής οικονομίας μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην πρωτοβουλία.

Στο πλαίσιο του προγράμματος για την ενιαία αγορά του 2021, προκηρύχθηκε πρόσκληση υποβολής προτάσεων με τίτλο «Η κοινωνική οικονομία και οι τοπικές πράσινες συμφωνίες υποστηρίζουν την ανθεκτικότητα των ΜΜΕ». Στόχος ήταν να στηριχθεί η δημιουργία εταιρικών σχέσεων μεταξύ των περιφερειών και των πόλεων σχετικά με τις τοπικές πράσινες συμφωνίες και την κοινωνική οικονομία, ώστε να ενισχυθεί η εδαφική ανθεκτικότητα και ο ανασχεδιασμός της τοπικής οικονομικής ανάπτυξης σύμφωνα με τη διττή μετάβαση. Αρκετά έργα επέλεξαν το ΝΕΒ ως επίκεντρο για την ανάπτυξη ικανοτήτων των πόλεων/τοπικών αρχών και των επιχειρήσεων της κοινωνικής οικονομίας, τη συμμετοχή και την ενδυνάμωση των πολιτών 14 .

5)Η πρωτοβουλία σχετικά με την πρόκληση «Έξυπνες πόλεις» (Intelligent Cities Challenge, ICC) 15 , που υλοποιήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, φέρνει σε επαφή μια δυναμική κοινότητα 136 πόλεων της ΕΕ, από 21 χώρες, που εκπροσωπούν 34 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ και ηγούνται μιας πράσινης και ψηφιακής ανάκαμψης και κοινωνικής ανθεκτικότητας, αξιοποιώντας τεχνολογίες αιχμής. Καθορίζει σαφή κατεύθυνση για τη βιομηχανική ανάπτυξη η οποία είναι περιβαλλοντικά βιώσιμη, κοινωνικά δίκαιη και με υψηλό επίπεδο έντασης γνώσης. Η πρωτοβουλία σχετικά με την πρόκληση «Έξυπνες πόλεις» παρέχει στρατηγική καθοδήγηση προς τη βιώσιμη και συμπεριληπτική τοπική ανάπτυξη, καθώς και εργαλεία ανάπτυξης ικανοτήτων (π.χ. σχέδιο στρατηγικής για τοπικές πράσινες συμφωνίες, οδηγό πόλεων για την αναβάθμιση δεξιοτήτων και την επανειδίκευση, μια αγορά Tech4good για λύσεις που προωθούν κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς και οικονομικούς σκοπούς).

6)Το δίκτυο Enterprise Europe Network 16 προωθεί την πρωτοβουλία για το ΝΕΒ σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κατασκευαστικό τομέα στην ΕΕ και σε άλλες συμμετέχουσες χώρες μέσω ειδικών ενημερωτικών συναντήσεων, στο πλαίσιο των υπηρεσιών που παρέχονται από τους συμβούλους βιωσιμότητας και τους συμβούλους καινοτομίας του.

7)Η ευρωπαϊκή πλατφόρμα συνεργασίας των συνεργατικών σχηματισμών 17 προώθησε την πρωτοβουλία για το ΝΕΒ σε ευρωπαϊκούς συνεργατικούς σχηματισμούς, ειδικότερα εκείνους που δραστηριοποιούνται στον κατασκευαστικό, τον ψηφιακό, τον πολιτιστικό και τον δημιουργικό κλάδο, καθώς και στα οικοσυστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ως εκ τούτου, οι οργανώσεις συνεργατικών σχηματισμών βοηθούν τις ΜΜΕ να εξετάσουν τις ευκαιρίες και να συνεργαστούν για την παροχή νέων προϊόντων, υπηρεσιών και έργων που θα ανταποκρίνονται στις φιλοδοξίες του ΝΕΒ. Επιπλέον, οι συνεργατικοί σχηματισμοί Euroclusters συνδέουν οργανώσεις συνεργατικών σχηματισμών από διαφορετικά βιομηχανικά οικοσυστήματα για να σκεφτούν από κοινού, στηρίζοντάς τους όσον αφορά τη δικτύωση, την καινοτομία και την υιοθέτηση διαδικασιών και τεχνολογιών για την ενίσχυση του μετασχηματισμού σε μια πιο πράσινη και πιο ψηφιακή οικονομία. Για παράδειγμα, το SUSTAIN Eurocluster αποτελείται από 5 μέλη από 3 χώρες της ΕΕ με στόχο την προώθηση μέτρων ενεργειακής απόδοσης και καινοτομίας στον κατασκευαστικό τομέα.

8)Είχε επίσης προβλεφθεί κονδύλιο ύψους 13 εκατ. EUR στο πλαίσιο πρόσκλησης υποβολής προτάσεων LIFE (LIFE-2021-SAP-ENV-ENVIRONMENT), αλλά οι αιτήσεις δεν πέρασαν επιτυχώς την αξιολόγηση.

3. Δράσεις που σχετίζονται με τη διάδοση νέων εννοιών

Η διάδοση νέων εννοιών είναι το τρίτο επίπεδο μετασχηματισμού στο οποίο έχουν υλοποιηθεί στοχευμένες δράσεις. Η έμπνευση για ένα κίνημα εντοπίζεται πρώτα στις αξίες. Είναι σημαντικό να συνεργαστούμε με όσους σκέφτονται, μελετούν και μεταδίδουν τις αξίες μας, όπως καλλιτέχνες, κοινωνικούς επιστήμονες, εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτικά ιδρύματα και οργανώσεις νεολαίας. Το 2021 και το 2022 επιτεύχθηκαν τα ακόλουθα:

1)Οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του ετήσιου προγράμματος εργασίας του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» για το 2022 περιλάμβαναν θέματα και θεματικές προτεραιότητες σχετικά με το ΝΕΒ. Η πρόσκληση υποβολής προτάσεων για την υποστήριξη έργων ευρωπαϊκής συνεργασίας ξεκίνησε στις αρχές Φεβρουαρίου του 2022. Υποβλήθηκαν 700 αιτήσεις, αριθμός ρεκόρ, γεγονός που καταδεικνύει το μεγάλο ενδιαφέρον για συνεργασία στον πολιτιστικό και τον δημιουργικό τομέα και την ανάγκη τους για χρηματοδοτική στήριξη. Μεταξύ των έργων που επιλέχθηκαν για χρηματοδότηση, περίπου 20 έργα εμπνέονται σε μεγάλο βαθμό από τις αρχές του ΝΕΒ.

2)Επίσης, ένα νέο πρόγραμμα κινητικότητας για καλλιτέχνες και πολιτιστικούς φορείς, που δρομολογήθηκε στο τέλος του 2022, αναμένεται να συμβάλει στις προτεραιότητες του ΝΕΒ. Το πρόγραμμα «Ο πολιτισμός κινεί την Ευρώπη» θα στηρίξει τη φιλοξενία καλλιτεχνών και άλλα είδη δραστηριοτήτων που συνδέονται με τον τόπο. Η προώθηση του κοινωνικού μετασχηματισμού σύμφωνα με τις αρχές και τις αξίες του ΝΕΒ είναι μία από τις προτεραιότητες που θα μπορούσαν να επιλέξουν οι φορείς υποδοχής για τη φιλοξενία των καλλιτεχνών. Οι προσκλήσεις για φιλοξενία καλλιτεχνών θα δημοσιευθούν το 2023.

3)Τον Δεκέμβριο του 2022 δημοσιεύθηκε πρόσκληση υποβολής προσφορών για την ανάπτυξη δράσης μάθησης από ομοτίμους, όπως ανακοινώθηκε στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το ΝΕΒ 18 . Στοχεύει να βοηθήσει τις τοπικές αρχές να ενσωματώσουν και να εφαρμόσουν τις αρχές που αφορούν την ποιότητα στο δομημένο περιβάλλον όπως αναπτύχθηκαν στη διαδικασία του Νταβός και από την ομάδα εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών για την αρχιτεκτονική υψηλής ποιότητας και το δομημένο περιβάλλον για όλους, η οποία θεσπίστηκε στο πλαίσιο της νέας ευρωπαϊκής ατζέντας για τον πολιτισμό.

4)Η γενική πρόσκληση υποβολής προτάσεων για το Erasmus+ για το 2022 ενθαρρύνει τους τομείς τόσο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όσο και της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης να προτείνουν συμμαχίες για την καινοτομία που συμβάλλουν στην πρωτοβουλία ΝΕΒ και προωθούν καινοτόμες, δημιουργικές και βιώσιμες προσεγγίσεις στην εκπαίδευση.

5)Το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης για το 2022 19  (που εγκρίθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2021) και η πρόσκληση υποβολής προτάσεων 20  (που δρομολογήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2021) ενθαρρύνουν έργα για νέους εθελοντές στον τομέα της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και του ΝΕΒ.

6)Η πρόσκληση υποβολής προτάσεων έργων της πρωτοβουλίας «Ευρωπαϊκή Νεολαία Μαζί με ορίζοντα το 2022» του προγράμματος Erasmus+ στηρίζει διακρατικές συμπράξεις για οργανώσεις νεολαίας που υλοποιούν την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και το ΝΕΒ.

7)Το 2022 αναπτύσσεται διαδρομή για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους στο πλαίσιο της δράσης του προγράμματος Erasmus+ DiscoverEU (για νέους ηλικίας 18 ετών που ταξιδεύουν στην Ευρώπη). Η διαδρομή αναμένεται να δημοσιευθεί στις αρχές του 2023.

8)Το ευρωπαϊκό βραβείο καινοτόμου διδασκαλίας για το 2022 (ΕΙΤΑ) 21  σχεδιάστηκε ως μια προσπάθεια να εκτιμηθεί το πάθος και η φροντίδα των εκπαιδευτικών και των μαθητών στα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήματα. Στη δεύτερη έκδοσή του, 98 έργα έλαβαν το ευρωπαϊκό βραβείο καινοτόμου διδασκαλίας σε τέσσερις κατηγορίες: Προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα, πρωτοβάθμια εκπαίδευση, δευτεροβάθμια εκπαίδευση και σχολεία ΕΕΚ. Ο θεματικός τομέας που επιλέχθηκε για τη φετινή απονομή του βραβείου συνδέεται με την πρωτοβουλία ΝΕΒ: «Μαθαίνοντας μαζί, προωθώντας τη δημιουργικότητα και τη βιωσιμότητα».

9)Το ετήσιο θέμα της πρωτοβουλίας eTwinning 2022 είναι «Το μέλλον μας: αισθητική, βιωσιμότητα, συμπεριληπτικότητα. Σχολεία και Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους: φανταζόμαστε ένα δημιουργικό μαθησιακό περιβάλλον σε σχολεία πράσινα και συμπεριληπτικά». Οι εκπαιδευτικοί και το προσωπικό των σχολείων καλούνται να προβληματιστούν μαζί με τους μαθητές τους σχετικά με το όραμά τους για το ιδανικό σχολείο (όμορφο, βιώσιμο, συμπεριληπτικό).

Από τις 26 Σεπτεμβρίου έως τις 20 Οκτωβρίου 2022 πραγματοποιήθηκε η εκστρατεία eTwinning Weeks, με στόχο να ενθαρρυνθούν οι eTwinners να δημιουργήσουν νέα έργα ποιότητας σχετικά με το ετήσιο θέμα. Η εκστρατεία φιλοξενήθηκε στην ειδική ομάδα προβολής (μόνο για τους eTwinners) και υποστήριξε συμμετέχοντες με ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που επικεντρώνονται σε αυτό το θέμα, όπως διαδραστικά διαδικτυακά σεμινάρια, εκθέσεις εταίρων, γκαλερί δραστηριοτήτων του έργου ή φόρουμ ερωταπαντήσεων.

Στις 20-22 Οκτωβρίου 2022 πραγματοποιήθηκε το ετήσιο συνέδριο eTwinning. Στόχος της εκδήλωσης ήταν η ενημέρωση, η κατάρτιση και η ευαισθητοποίηση των συμμετεχόντων σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο το eTwinning μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να αναπτύξουν το θέμα του έτους —Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους— στα σχολεία τους.

10)Η πρόσκληση για τον μετασχηματισμό των τόπων μάθησης ολοκληρώθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2022. Αναζήτησε προτάσεις έργων με επίκεντρο τον μετασχηματισμό των τόπων μάθησης που συνδέουν έναν απτό χώρο με καινοτόμες παιδαγωγικές μεθόδους και την τοπική κοινότητα. Η Επιτροπή ενδιαφέρθηκε για αιτήσεις έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη ή νέων έργων στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και της γνώσης που αντικατοπτρίζουν τις αξίες του ΝΕΒ (βιωσιμότητα, αισθητική, συμπεριληπτικότητα) και αποσκοπούν στον μετασχηματισμό:

·ενός φυσικού τόπου εκπαίδευσης και γνώσης·

·των τρόπων μάθησης ή απόκτησης γνώσεων και/ή της εστίασης της εκπαίδευσης και της παιδαγωγικής·

·της σχέσης με την τοπική κοινότητα.

4. Χρηματοδότηση της ΕΕ για το ΝΕΒ — Συνοπτικοί πίνακες

Χρηματοδότηση που διατίθεται στην πρωτοβουλία, κυρίως μέσω ειδικών προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για το ΝΕΒ για την περίοδο 2021-2022

·Μέχρι στιγμής, η χρηματοδότηση της ΕΕ που διατίθεται για την πρωτοβουλία διοχετεύεται μέσω υφιστάμενων προγραμμάτων της ΕΕ. Αυτή η διαδικασία ενσωμάτωσης του ΝΕΒ οδήγησε σε προσκλήσεις υποβολής προτάσεων αποκλειστικά αφιερωμένες στην πρωτοβουλία (βλ. σύνοψη στον πίνακα κατωτέρω).

Πρόγραμμα της ΕΕ	Χρηματοδότηση 2021-2022 (προσκλήσεις υποβολής προτάσεων που αφορούν ειδικά το ΝΕΒ)	Συμπληρωματικές πληροφορίες
«Ορίζων Ευρώπη»	50,5 εκατ. EUR	Χρηματοδότηση από τους συνεργατικούς σχηματισμούς, τις αποστολές και την πρωτοβουλία μεταξύ ΚΓΚ «Κοινότητα ΝΕΒ του ΕΙΤ»
Πολιτική συνοχής (ΕΤΠΑ)	52,5 εκατ. EUR	Χρηματοδότηση από την τεχνική βοήθεια και την Ευρωπαϊκή Αστική Πρωτοβουλία Το ποσό αυτό δεν περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση που διατίθεται για τα ετήσια βραβεία ΝΕΒ.
Πρόγραμμα LIFE	0,15 εκατ. EUR	Χρηματοδότηση που καλύπτει την εκδήλωση της πλατφόρμας ανταλλαγής γνώσεων (LIFE στο Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους) Είχε επίσης προβλεφθεί κονδύλιο ύψους 13 εκατ. EUR στο πλαίσιο πρόσκλησης υποβολής προτάσεων LIFE, αλλά οι αιτήσεις δεν πέρασαν επιτυχώς την αξιολόγηση.
Πρόγραμμα για την ενιαία αγορά, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος COSME	2,2 εκατ. EUR	Χρηματοδότηση από την πρωτοβουλία για την οικονομικά προσιτή στέγαση και το έργο εταιρικής σχέσης Worth II
Πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη»	1 εκατ. EUR	Χρηματοδότηση από το πολυετές πρόγραμμα εργασίας «Ψηφιακή Ευρώπη» για την περίοδο 2021-2022
Σύνολο ειδικών προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για το ΝΕΒ για την περίοδο 2021-2022	106,35 εκατ. EUR

Ενδεικτική χρηματοδότηση για την πρωτοβουλία, κυρίως μέσω προσκλήσεων υποβολής προτάσεων που αφορούν ειδικά το ΝΕΒ για την περίοδο 2023-2024

·Για την περίοδο 2023-2024, η ενσωμάτωση του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους θα συνεχιστεί. Επί του παρόντος, οι περισσότερες από τις διαθέσιμες πληροφορίες αφορούν το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» (βλ. πίνακα κατωτέρω).

Πρόγραμμα της ΕΕ	Χρηματοδότηση 2023-2024 (προσκλήσεις υποβολής προτάσεων που αφορούν ειδικά το ΝΕΒ)	Συμπληρωματικές πληροφορίες
«Ορίζων Ευρώπη»	106,3 εκατ. EUR	Χρηματοδότηση από τους συνεργατικούς σχηματισμούς και τις αποστολές Η χρηματοδότηση για την πρωτοβουλία μεταξύ ΚΓΚ «Κοινότητα ΝΕΒ του ΕΙΤ» δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμη (η πρόσκληση του ΕΙΤ για την υποστήριξη πρωτοβουλιών μεταξύ ΚΓΚ βρίσκεται σε εξέλιξη).

Πρόσθετη χρηματοδότηση που διατίθεται μέσω προσκλήσεων υποβολής αιτήσεων συνεισφορών για το ΝΕΒ

·Οι προσκλήσεις υποβολής αιτήσεων συνεισφορών είναι εκείνες που στηρίζουν εν μέρει το ΝΕΒ συμπεριλαμβάνοντας την πρωτοβουλία ως στοιχείο πλαισίου ή προτεραιότητας (δεν υπάρχει ειδικό κονδύλιο του προϋπολογισμού για το ΝΕΒ).

·Πέραν του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», προσκλήσεις υποβολής αιτήσεων συνεισφορών για το 2023 προβλέπονται στα προγράμματα Erasmus+, Δημιουργική Ευρώπη, Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης και LIFE (βλ. πίνακα κατωτέρω).

Πρόγραμμα της ΕΕ	Συμπληρωματικές πληροφορίες
Πρόγραμμα LIFE	Όπως και το 2022, το ΝΕΒ θα είναι ένας από τους στόχους που περιλαμβάνονται στην πρόσκληση υποβολής προτάσεων για το LIFE 2023 χωρίς ειδικό προϋπολογισμό. Ο συνολικός προϋπολογισμός για την πρόσκληση υποβολής προτάσεων θα είναι γύρω στα 92 εκατ. EUR. Η πρόσκληση θα προκηρυχθεί τον Απρίλιο του 2023 με αιτήσεις με προσέγγιση δύο σταδίων. Τα αποτελέσματα αναμένονται στο τέλος του 2023 / αρχές του 2024.
«Δημιουργική Ευρώπη»	Το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» για το 2023 εγκρίθηκε στις 31 Αυγούστου 2022. Όσον αφορά το πολιτιστικό και διατομεακό σκέλος, στα θέματα του ΝΕΒ αναμένεται να συμβάλουν διάφορες δράσεις, όπως το νέο πρόγραμμα κινητικότητας για καλλιτέχνες και πολιτιστικούς φορείς, μέσω φιλοξενίας καλλιτεχνών και πολιτιστικών προγραμμάτων με τοπική διάσταση. Επίσης, τα έργα συνεργασίας και τα εργαστήρια καινοτομίας αναφέρονται ρητά στο ΝΕΒ στην περιγραφή της δράσης.
Πρόγραμμα Erasmus+	Το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας του Erasmus+ για το 2023 εγκρίθηκε στις 25 Αυγούστου 2022. Όπως και το 2022, το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας περιλαμβάνει την πρωτοβουλία ΝΕΒ στο πλαίσιο της προτεραιότητας «Πράσινο», μία από τις τέσσερις συνολικά προτεραιότητες του Erasmus+· αυτό σημαίνει ότι όλα τα έργα του προγράμματος σε όλους τους καλυπτόμενους τομείς ενθαρρύνονται να συμπεριλάβουν την πτυχή αυτή στα έργα τους. Στο πλαίσιο ορισμένων δράσεων του προγράμματος, όπου αυτό έχει θεωρηθεί ιδιαίτερα σημαντικό, γίνεται ακόμα πιο σαφής σύνδεση: αυτό ισχύει για τα κέντρα επαγγελματικής αριστείας (έργα ΕΕΚ στα οποία συμμετέχουν τοπικοί/περιφερειακοί εταίροι από διάφορες χώρες που αναπτύσσουν ένα σύνολο δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στη δημιουργία οικοσυστημάτων δεξιοτήτων), τις συμμαχίες για την καινοτομία (με στόχο την τόνωση της καινοτομίας μέσω συνεργασίας μεταξύ της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, της ΕΕΚ και του ευρύτερου κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος), την πρωτοβουλία «Ευρωπαϊκή Νεολαία Μαζί» για τη στήριξη της συνεργασίας μεταξύ των ΜΚΟ νέων και στον αθλητισμό [με το SHARE — «SportHub: Alliance for Regional Development in Europe» (Συμμαχία για την περιφερειακή ανάπτυξη στην Ευρώπη) —πρωτοβουλία η οποία θα συνεχίσει να προωθεί τον ρόλο του αθλητισμού και της σωματικής άσκησης ως μέσου οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ανάπτυξης προς πιο υγιείς και ενεργές κοινότητες και να παρέχει χώρους για υγιεινούς τρόπους ζωής].
Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης	Οι προπαρασκευαστικές εργασίες σχετικά με το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας του 2023 για το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης συνεχίστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της άνοιξης του 2022. Η σχετική εκτελεστική απόφαση εκδόθηκε στο τέλος Αυγούστου, ανοίγοντας τον δρόμο για την προετοιμασία της γενικής πρόσκλησης υποβολής προτάσεων του 2023, η οποία δημοσιεύθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2022. Οι προτεραιότητες πολιτικής του προγράμματος εργασίας για το 2023 περιλαμβάνουν αναφορά στο ΝΕΒ στο πλαίσιο των στόχων για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και το κλίμα, ως εξής: «Ενθαρρύνονται ιδιαίτερα οι δραστηριότητες που συμβάλλουν σε άλλες υφιστάμενες πρωτοβουλίες της ΕΕ στον τομέα της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας (π.χ. ΝΕΒ, δασική στρατηγική της ΕΕ —ειδικότερα η πρωτοβουλία «3 δισεκατομμύρια δέντρα»— και αποστολές της ΕΕ για το κλίμα)».

Πρόσθετη χρηματοδότηση — Προπαρασκευαστική ενέργεια (πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου)

Χρηματοδότηση από την ΕΕ	Προϋπολογισμός	Συμπληρωματικές πληροφορίες
Πιλοτικά έργα και προπαρασκευαστικές ενέργειες	2 εκατ. EUR	Ένα από τα έργα του εργαστηρίου ΝΕΒ, υπό την καθοδήγηση της Επιτροπής, επικεντρώνεται στην ανάπτυξη εργαλείων για τον χαρακτηρισμό και την αναγνώριση των στοιχείων που καθιστούν μια συγκεκριμένη πρωτοβουλία πρωτοβουλία «Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους». Αυτή η «στρατηγική για θέματα σήμανσης» υλοποιείται στο πλαίσιο της προπαρασκευαστικής δράσης για την «Πλατφόρμα διαχείρισης γνώσεων του ΝΕΒ».

(1)

 Σκοπός του παρόντος παραρτήματος είναι να παράσχει επισκόπηση των δράσεων που υλοποιούν ή στηρίζουν το ΝΕΒ, ιδίως εκείνων που λαμβάνουν κονδύλια από την ΕΕ. Δεν έχει σκοπό να παράσχει έναν εξαντλητικό κατάλογο των εν λόγω δράσεων, αλλά να παρουσιάσει τις κύριες δράσεις και να αναφέρει συναφή και αντιπροσωπευτικά παραδείγματα άλλων.

(2)

Το πρόγραμμα εργασιών του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» για την περίοδο 2021-2022 περιλάμβανε μια σειρά θεμάτων στις ομάδες 2, 4, 5 και 6, καθώς και το μέρος «Αποστολές» του προγράμματος εργασιών που συνέβαλε άμεσα στο ΝΕΒ. Τα θέματα αυτά θα αρχίσουν να παράγουν αποτελέσματα εντός των προσεχών ετών. Αυτό αντιστοιχεί σε ειδική χρηματοδότηση ύψους 44 εκατ. EUR για το ΝΕΒ, μη συμπεριλαμβανομένων θεμάτων που αφορούσαν το ΝΕΒ ως στοιχείο πλαισίου και των οποίων η αξία αντιστοιχεί σε 123 εκατ. EUR.

(3)

  https://research-and-innovation.ec.europa.eu/funding/funding-opportunities/funding-programmes-and-open-calls/horizon-europe/eu-missions-horizon-europe/climate-neutral-and-smart-cities_en .

(4)

  https://single-market-economy.ec.europa.eu/sectors/proximity-and-social-economy/social-economy-eu/affordable-housing-initiative_en

(5)

  https://shape-affordablehousing.eu/ .

(6)

https://cordis.europa.eu/.

(7)

  https://c.ramboll.com/local-support-new-european-bauhaus?utm_source=twitter&utm_medium=social&utm_campaign=twit1 .

(8)

  https://ec.europa.eu/regional_policy/en/information/publications/communications/2022/new-european-bauhaus-territorial-development-model-neb-tdm-financial-instrument . 

(9)

  https://www.urban-initiative.eu/new-european-bauhaus-topic-first-call . 

(10)

  https://new-european-bauhaus.europa.eu/get-involved/2022-prizes_el .

(11)

Τα 18 έργα που βραβεύτηκαν και για τις δύο προσκλήσεις υποβολής προτάσεων διατίθενται στην ακόλουθη διεύθυνση: https :// eit . europa . eu / news - events / news / eit - community - announces - new - european - bauhaus - citizen - engagement - projects .

(12)

  https://eit.europa.eu/news-events/news/multi-million-euro-partnership-culture-and-creativity-launched-eit-culture .

(13)

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα επιλεγμένα έργα και τις επιχειρηματικές συμπράξεις διατίθενται στον δικτυακό τόπο του προγράμματος: WORTH Partnership Project (Έργο εταιρικής σχέσης WORTH) (europa.eu) .

(14)

 Για παράδειγμα: έργο SEA4NEB: ευκαιρίες χρηματοδότησης και υποβολής προσφορών (europa.eu) και έργο eLabHauSE: ευκαιρίες χρηματοδότησης και υποβολής προσφορών (europa.eu) .

(15)

  https://www.intelligentcitieschallenge.eu/ , 

(16)

  https://een.ec.europa.eu/ . 

(17)

  https://clustercollaboration.eu/ .

(18)

  https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/IP_21_4626 .

(19)

  https://www.solidaritaetskorps.at/wp-content/uploads/2021/11/2022-annual-work-programme_esk.pdf . 

(20)

  https://europa.eu/youth/sites/default/files/european_solidarity_corps_guide_2022.pdf . 

(21)

  https://innovative-teaching-award.ec.europa.eu/european-innovative-teaching-award-2022_el .

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 16.1.2023

COM(2023) 24 final

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

της

ΕΚΘΕΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Έκθεση προόδου για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους

Πυξίδα

για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους

Το Νέο Ευρωπαϊκό Μπαουχάους

Η πρωτοβουλία του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους (ΝΕΒ) αποτελεί καταλύτη για την πράσινη μετάβαση των κοινωνιών και της οικονομίας μας. Καλεί όλους τους Ευρωπαίους και όλες τις Ευρωπαίες να φανταστούν και να οικοδομήσουν από κοινού ένα βιώσιμο και συμπεριληπτικό μέλλον που θα είναι όμορφο για το βλέμμα, το μυαλό και την ψυχή μας. Αποσκοπεί στον μετασχηματισμό διαφόρων τομέων της οικονομίας, ιδίως του δομημένου περιβάλλοντος, ώστε να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων μας για το κλίμα και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής όλων των πολιτών.

Το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους ενεργοποιεί διάφορους παράγοντες σε διάφορα επίπεδα, από μεγάλες εταιρείες έως πρωτοβουλίες πολιτών, από εθνικές κυβερνήσεις έως δημοτικά συμβούλια. Πρόκειται για ένα εγχείρημα ελπίδας και προοπτικών που προσδίδει μια πολιτιστική και δημιουργική διάσταση στην Πράσινη Συμφωνία —το ευρωπαϊκό θεματολόγιο για το κλίμα— για την ενίσχυση της βιώσιμης καινοτομίας, της τεχνολογίας και της οικονομίας. Η πρωτοβουλία αξιοποιεί τα οφέλη της περιβαλλοντικής μετάβασης μέσω απτών εμπειριών σε τοπικό επίπεδο. Παρέχει χώρο για δημιουργία και πειραματισμό με βάση:

·την αισθητική αρτιότητα, την ποιότητα εμπειρίας και ύφους πέραν της λειτουργικότητας·

·τη βιωσιμότητα, από τους κλιματικούς στόχους έως την κυκλικότητα, τη μηδενική ρύπανση και τη βιοποικιλότητα·

·τη συμπεριληπτικότητα, από την ανάδειξη της αξίας της πολυμορφίας και της ισότητας για όλους έως τη διασφάλιση της προσβασιμότητας και της οικονομικής προσιτότητας.

Αισθητική, βιωσιμότητα, συμπεριληπτικότητα

Για να επιτευχθούν οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και η μετάβαση προς μια βιώσιμη κοινωνία, πρέπει να επέλθουν θεμελιώδεις αλλαγές σε πολλά επίπεδα.

Η βιωσιμότητα μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω συλλογικής προσπάθειας από πολλούς φορείς.

Σε κοινωνικό επίπεδο, οι περιβαλλοντικές καινοτομίες θα συμβούν μόνο με αλλαγές στο οικονομικό πλαίσιο ή τις σχέσεις ισχύος. Η τεχνολογική αλλαγή πρέπει να υποστηριχθεί από βαθύτερες αλλαγές που αφορούν συμπεριφορές, κοσμοθεωρίες και κατεστημένα παραδείγματα.

Σε ατομικό επίπεδο, η βιωσιμότητα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συμπόνια, την ενσυναίσθηση, την ενότητα, τη δημιουργικότητα και την ικανότητα να αλλάξουμε παράδειγμα. Οι άνθρωποι αγκαλιάζουν την αλλαγή ή την πραγματοποιούν, όταν τη βλέπουν. Η ποιότητα του περιβάλλοντος διαβίωσής μας είναι ουσιαστικής σημασίας και η τέχνη και ο πολιτισμός διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη βελτίωσή της. Ως εκ τούτου, βασιζόμαστε σε υφιστάμενα πλαίσια, όπως το σύστημα ποιότητας για το δομημένο περιβάλλον (Baukultur) του Νταβός.

Από τις ελπίδες στις φιλοδοξίες

Για να οικοδομήσουμε μαζί ένα βιώσιμο μέλλον, πρέπει να μετατρέψουμε τις ελπίδες μας σε σαφείς φιλοδοξίες και να καθορίσουμε συνεκτικές οδούς για την επίτευξή τους. Στην ανακοίνωση του 2021 σχετικά με το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τα εργαλεία ανάπτυξης για τον προσδιορισμό του τρόπου με τον οποίο οι αξίες και οι αρχές της πρωτοβουλίας μπορούν να μετουσιωθούν σε συγκεκριμένα έργα. Η στρατηγική για θέματα σήμανσης του ΝΕΒ, ένα έργο εργαστηρίου ΝΕΒ υπό την καθοδήγηση της Επιτροπής, θα υλοποιήσει αυτήν την υπόσχεση παρέχοντας μια σειρά μέσων για την αναγνώριση, τον χαρακτηρισμό και την αξιολόγηση της ποιότητας σε σχέση με το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους. Η στρατηγική για θέματα σήμανσης του ΝΕΒ θα λειτουργήσει σε δύο διαφορετικά αλλά διασυνδεδεμένα επίπεδα: σε επίπεδο Πυξίδας ΝΕΒ και σε επίπεδο εργαλείων (αυτό-)αξιολόγησης ΝΕΒ.

·Η Πυξίδα καθορίζει τα βασικά χαρακτηριστικά των υποδειγματικών έργων ΝΕΒ. Μπορεί να εφαρμοστεί σε ευρύ φάσμα κατηγοριών: κτίρια, προϊόντα, υπηρεσίες, εκπαιδευτικά μοντέλα κ.λπ. Αναφέρει επίσης πιθανές κατευθύνσεις για αλλαγή, με τρία αυξανόμενα επίπεδα φιλοδοξίας, για την υποστήριξη των υπευθύνων (λήψης αποφάσεων και έργων) στο πρώιμο στάδιο των δραστηριοτήτων τους.

·Στη συνέχεια, τα εργαλεία (αυτο)αξιολόγησης θα προσθέσουν βαθμό λεπτομέρειας σε αυτό το πλαίσιο και θα εισαγάγουν συγκεκριμένους καταλόγους μετρήσιμων κριτηρίων για συγκεκριμένους τύπους έργων.

Ως εκ τούτου, το παρόν έγγραφο της Πυξίδας αποτελεί το πρώτο βήμα για να βοηθηθούν οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων/έργων να εξετάσουν το έργο τους από πολλαπλές οπτικές γωνίες και να εντοπίσουν πού θα μπορούσαν να ενισχυθούν οι φιλοδοξίες τους σε ό,τι αφορά το ΝΕΒ.

Τι είναι η Πυξίδα;

Η Πυξίδα του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους αποτελεί ένα κατευθυντήριο πλαίσιο για τους υπευθύνους λήψης αποφάσεων και έργων που επιθυμούν να εφαρμόσουν τις αρχές και τα κριτήρια του ΝΕΒ στις δραστηριότητές τους. Η Πυξίδα προτείνει κατευθύνσεις για την ανάπτυξη έργων ΝΕΒ και θέτει τα θεμέλια για λεπτομερέστερα εργαλεία αξιολόγησης.

Η Πυξίδα του ΝΕΒ περιγράφει τις τρεις βασικές αξίες της πρωτοβουλίας και χαράσσει την πορεία για να καταστεί ένα έργο πραγματικά «ΝΕΒ». Για να επιτευχθεί αυτό, η Πυξίδα καθορίζει επίσης τρεις αρχές λειτουργίας που εφαρμόζονται σε ολόκληρο το σύστημα αξιών.

Πιο συγκεκριμένα, η Πυξίδα:

·αποτυπώνει τι σημαίνει αισθητική αρτιότητα, βιωσιμότητα και συμπεριληπτικότητα σε τρία επίπεδα φιλοδοξίας·

·αναπτύσσει τις τρεις βασικές αρχές που καθορίζουν τον τρόπο εργασίας του ΝΕΒ: συμμετοχική διαδικασία, πολυεπίπεδη συμμετοχή και διεπιστημονική προσέγγιση·

·εστιάζει στην ικανότητα των έργων ΝΕΒ να δοκιμάζουν και να προωθούν νέα οράματα και διαδικασίες, με μακροπρόθεσμο όραμα·

·βασίζεται σε υφιστάμενες θεωρίες και μοντέλα, ενώ παραμένει ανοικτή στην εξέλιξη σύμφωνα με τον πειραματικό χαρακτήρα της πρωτοβουλίας·

·θα δοκιμαστεί μέσω της αλληλεπίδρασης με την κοινότητα του ΝΕΒ. Από την αρχή, το ΝΕΒ δεσμεύεται να διδαχθεί από την εμπειρία και να βελτιωθεί με την πάροδο του χρόνου·

·η Πυξίδα δεν αντικαθιστά τα κριτήρια των προσκλήσεων για χρηματοδότηση.

Πώς λειτουργεί η Πυξίδα;

Για κάθε αξία και για κάθε αρχή λειτουργίας, η Πυξίδα του ΝΕΒ παρουσιάζει τρία επίπεδα φιλοδοξίας, ώστε να εμπνέει και να καθοδηγεί τον σχεδιασμό ενός έργου από τα πρώτα του στάδια. Αυτό επιτυγχάνεται κυρίως μέσω ερωτήσεων και παραδειγμάτων. Η Πυξίδα αποσκοπεί στη δημιουργία ενός λειτουργικού και σαφούς πλαισίου αναφοράς, με διάκριση μεταξύ περισσότερο και λιγότερο φιλόδοξων προσπαθειών. Κάθε υπεύθυνος λήψης αποφάσεων και υπεύθυνος έργου μπορεί να δοκιμάσει το επίπεδο φιλοδοξίας ΝΕΒ του έργου του χρησιμοποιώντας τα παραδείγματα έργων και τις κατευθυντήριες ερωτήσεις ως υλικό αναφοράς.

Το πρώτο επίπεδο φιλοδοξίας θέτει τη βάση αναφοράς. Εδώ, η Πυξίδα καθορίζει τα βασικά χαρακτηριστικά ενός έργου του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους. Μόνο εάν επιτευχθεί αυτό το επίπεδο, ένα έργο μπορεί να ισχυριστεί ότι αποτελεί έργο του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους. Το δεύτερο και το τρίτο επίπεδο βασίζονται στους αρχικούς ορισμούς, αλλά παράλληλα τους διευρύνουν με αυξανόμενες προσδοκίες. Όσο μεγαλύτερη είναι η φιλοδοξία, τόσο περισσότερο θα συνδέονται και θα αλληλεπικαλύπτονται οι αξίες και οι αρχές λειτουργίας του έργου.

Τα υψηλότερα επίπεδα φιλοδοξίας δείχνουν ποια είναι η ιδανική τελική κατάσταση μιας αξίας ή μιας αρχής. Κάθε έργο θα έχει τον συγκεκριμένο συνδυασμό φιλοδοξιών του, ανάλογα με το πλαίσιο και τους διαθέσιμους πόρους.

Έχουν αναπτυχθεί κατευθυντήριες ερωτήσεις για κάθε επίπεδο φιλοδοξίας όλων των αξιών και όλων των αρχών. Ορισμένες από αυτές λειτουργούν μόνο στην αρχή ενός έργου· οι περισσότερες μπορούν να εφαρμοστούν και σε έργα που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη ή ακόμα και σε έργα που έχουν ολοκληρωθεί. Ανάλογα με τη φύση του έργου, θα μπορούσαν να προστεθούν και άλλες ερωτήσεις, με βάση την περιγραφή των αξιών και των αρχών. Για όλες τις ερωτήσεις, δεν θα πρέπει να υπάρχει μόνο καταφατική ή αρνητική απάντηση, αλλά και μια πρόσκληση να σκεφτούμε τον τρόπο εκπλήρωσης της φιλοδοξίας.

Η δύναμη των παραδειγμάτων 

Για να διευκολυνθεί η κατανόηση των διαφόρων επιπέδων, κάθε περιγραφή φιλοδοξίας συνοδεύεται από υποδειγματικό έργο, είτε από τους φιναλίστ των βραβείων ΝΕΒ είτε από άλλους δικαιούχους ειδικών προσκλήσεων για το ΝΕΒ. Αυτά τα αποσπάσματα κειμένων επιλέγονται διότι απεικονίζουν καλύτερα την πρακτική εφαρμογή ενός ορισμένου επιπέδου φιλοδοξίας μιας αξίας ή μιας αρχής. Επιπλέον, έξι έργα αναλύονται με βάση όλες τις αξίες και τις αρχές λειτουργίας, προκειμένου να καταδειχθεί ο τρόπος με τον οποίο η Πυξίδα μπορεί να εφαρμοστεί σε ένα έργο. Όπως και η πρωτοβουλία για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους, η παρούσα Πυξίδα σχετίζεται επίσης με μια σειρά εργαλείων πολιτικής και με μια σειρά νομοθεσιών. Μπορείτε να βρείτε επισκόπηση αυτών των παραπομπών στο τέλος του εγγράφου, καθώς και κατάλογο επιστημονικών πηγών που έχουν χρησιμοποιηθεί για τη συστηματική επισκόπηση των επιπέδων φιλοδοξίας.

Η ενσωμάτωση των αξιών και των αρχών

Όλες οι αξίες και οι αρχές δεν είναι νέες καθεαυτές, αλλά το ΝΕΒ έχει τη φιλοδοξία να ενσωματώνονται και οι έξι σε έργα ΝΕΒ —τουλάχιστον σε ένα βασικό επίπεδο.

Τα υψηλότερα επίπεδα φιλοδοξίας σε κάθε αξία και αρχή περιλαμβάνουν πάντα τη λέξη μετασχηματισμός. Στην περίπτωση της αξίας της βιωσιμότητας, πρόκειται για μια αλλαγή παραδείγματος προς την αναγέννηση και τη δημιουργία νέων θετικών σχέσεων με τη φύση. Όσον αφορά την αξία της αισθητικής αρτιότητας, πρόκειται για ουσιαστικές εμπειρίες που συμβάλλουν στην επίτευξη της διεύρυνσης του «εμείς», και όσον αφορά τη συμπεριληπτικότητα, εργαζόμαστε για να σταματήσουμε τοπικές και παγκόσμιες αδικίες και παρωχημένα κοινωνικά μοντέλα.

Οι αρχές λειτουργίας παρέχουν καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο υλοποίησης των έργων μετασχηματισμού. Τα έργα με την υψηλότερη φιλοδοξία όσον αφορά τις συμμετοχικές διαδικασίες παρέχουν στις κοινότητες τη δυνατότητα να λαμβάνουν αποφάσεις και να αυτοδιοικούνται. Οι διεπιστημονικές πρωτοβουλίες υιοθετούν μια συνεργατική προσέγγιση για τη δημιουργία γνώσης μεταξύ όσων διαθέτουν τοπικές, παραδοσιακές και ακαδημαϊκές γνώσεις. Συμμετέχουν σε πολλαπλά επίπεδα και συνδέουν τοποκεντρικές στρατηγικές με ένα παγκόσμιο δίκτυο φορέων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τον ευρύτερο παγκόσμιο αντίκτυπο των πρωτοβουλιών.

Η Πυξίδα είναι διαρθρωμένη κατά τρόπο τέτοιο που ο συνδυασμός των υψηλότερων επιπέδων φιλοδοξίας κάθε αξίας και αρχής συνεπάγεται την έναρξη ενός ριζικού μετασχηματισμού του τρόπου οργάνωσης των κοινωνιών μας. Δεν υπάρχει δυνατότητα επιλογής μεταξύ των διαφόρων αξιών και αρχών (είτε τη μία είτε την άλλη). Πιο συγκεκριμένα, αλληλοενισχύονται προς έναν νέο τρόπο ζωής που ενσωματώνει όλες τις πτυχές. Αυτό θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στα οικονομικά μοντέλα, στις δομές διακυβέρνησης και στις νοοτροπίες που εξετάζονται σε πολλά έργα.

Πρόκειται για αλλαγή παραδείγματος, από εξορυκτικές, ρυπογόνες και καταχρηστικές πρακτικές και νοοτροπίες προς τη συλλογική επανεφεύρεση μιας δίκαιης κοινωνίας για όλους, που σέβεται τα όρια του πλανήτη μας. Όντας αντιμέτωποι με την κλιματική κρίση, την απώλεια βιοποικιλότητας, τις αυξανόμενες παγκόσμιες ανισότητες, τις συγκρούσεις και τους πολέμους που επηρεάζουν τους πιο ευάλωτους στις κοινωνίες μας, οι πολλαπλές και διασυνδεδεμένες κρίσεις πρέπει να επιλυθούν ταυτόχρονα. Η Πυξίδα κατευθύνει προς μια επιθυμητή και θετική πορεία μετασχηματισμού όπου οι τρεις αξίες —βιωσιμότητα, συμπεριληπτικότητα και αισθητική αρτιότητα— αλληλοενισχύονται για την οικοδόμηση ενός νέου τρόπου ζωής.

Πολλές πρωτοβουλίες που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια βρήκαν νέους τρόπους όχι μόνο να αλλάξουν το έργο τους, αλλά και τις οργανώσεις και τους εταίρους γύρω από αυτές —και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και την κοινωνία γενικότερα. Με την εξεύρεση νέων τρόπων τραπεζικής δραστηριότητας που σέβονται τα άτομα που την χρειάζονται περισσότερο. Με την οργάνωση πληθοχρηματοδοτούμενων έργων που ενισχύονται πραγματικά από τη βάση προς την κορυφή. Με την εξεύρεση λύσεων που βασίζονται στη φύση και καθιστούν την αστική δομή πιο ανθεκτική.

Ή με την εξέταση του τι είναι πολύτιμο με νέο τρόπο.

Η Πυξίδα εμπνέει μια πορεία για το μέλλον, ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε τις αξίες και τις αρχές του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους πραγματικότητα, με τη διαμόρφωση ενός μετασχηματισμού που χαρακτηρίζεται από αισθητική αρτιότητα και βιωσιμότητα και φέρνει σε επαφή ανθρώπους και κοινότητες.

Αισθητική

Τι καθιστά μια υπηρεσία, μια διαδικτυακή πλατφόρμα, έναν δρόμο ή ένα γλυπτό όμορφα;

Η τέχνη και ο πολιτισμός σε όλη τους την πολυμορφία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο να καταστεί η ζωή μας όμορφη και ουσιαστική. Η Πυξίδα καθορίζει τρεις σωρευτικές φιλοδοξίες ενός όμορφου έργου: (επαν-)ενεργοποίηση των ιδιοτήτων ενός δεδομένου πλαισίου με παράλληλη συμβολή στη σωματική και ψυχική μας ευεξία· σύνδεση διαφορετικών τόπων και ανθρώπων και καλλιέργεια της αίσθησης του ανήκειν μέσω ουσιαστικών συλλογικών εμπειριών· και ενσωμάτωση νέων και με διάρκεια πολιτιστικών και κοινωνικών αξιών μέσω της δημιουργίας.

Πέρα από τις προσωπικές προτιμήσεις, το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους θέτει τη δημιουργική διαδικασία ενός έργου στο επίκεντρο αυτού που το καθιστά όμορφο. Ένα όμορφο έργο προκύπτει όταν οι δημιουργοί του επενδύουν συλλογική ευαισθησία, ευφυΐα και ικανότητες στη δημιουργία μιας θετικής και εποικοδομητικής εμπειρίας για τους ανθρώπους, πέραν της λειτουργικότητας. Ένα έργο που δίνει πραγματικά προσοχή στο πλαίσιό και στους χρήστες του ενθαρρύνει την αμοιβαία φροντίδα και μπορεί να αποτελέσει ισχυρό μοχλό αλλαγής.

Αισθητική

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ Ι: ενεργοποίηση

Επανενεργοποίηση πλαισίου • Αισθητηριακή εμπειρία • Αισθητική αρτιότητα

Ένα όμορφο έργο βελτιώνει τη σωματική και ψυχική ευεξία των ατόμων λαμβάνοντας υπόψη, πέρα από τις ανάγκες τους, τις αισθήσεις και τα συναισθήματά τους. Ενεργοποιεί τις πολιτιστικές, κοινωνικές και φυσικές ιδιότητες ενός τόπου για τη δημιουργία μοναδικών και θετικών εμπειριών. Το έργο προωθεί την ευαισθητοποίηση σχετικά με τον τόπο και την κληρονομιά σε όλη την πολυμορφία της, ενώ παράλληλα υιοθετεί τη δική του αισθητική.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Πώς θα πρέπει η αρχιτεκτονική να ανταποκρίνεται σε ένα τοπίο με τεράστια αισθητική και έντονη ομορφιά; Τα σπήλαια του Caño de Hierro [Ισπανία] ήταν θαμμένα κάτω από ερείπια και βλάστηση εδώ και δεκαετίες. Το έργο στο Caño de Hierro αποτελεί μέρος ενός εγχειρήματος που αποσκοπεί στην ανάκτηση της κληρονομιάς του Hornachuelos για τους γείτονές του και στην ανάδειξη του τεράστιου φυσικού, ιστορικού και αρχιτεκτονικού πλούτου της πόλης. Προτείνεται περίπατος πεζών. Ο χρησιμοποιούμενος φυσικός ξυλότυπος από καλαμιές αναπαράγει την ανωμαλία των σπηλαίων. Το χρώμα εναρμονίζεται με το χρώμα των βράχων.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ: 

·Το έργο λαμβάνει υπόψη την άνεση των χρηστών του (π.χ. όσον αφορά τα υλικά, το φως, τον αέρα, τον θόρυβο); Πώς την ενσωματώνει;

·Το έργο λαμβάνει υπόψη τις αισθητηριακές εντυπώσεις (οπτική, ακουστική, απτική και οσφρητική) και τη συναισθηματική ευαισθησία; Τι εμπειρία προσφέρει;

·Το έργο αντικατοπτρίζει τις περιφερειακές/τοπικές ιδιαιτερότητες και αξιοποιεί τοπικά υλικά και δεξιότητες; Με ποιον τρόπο;

·Προβαίνει το έργο σε δικές του αισθητικές επιλογές (π.χ. όσον αφορά τη σύνθεση, τα χρώματα, την ισορροπία ή τη συμβατότητα των υλικών); Με ποιον τρόπο;

_______________________________________

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ: σύνδεση

Σύνδεση μεταξύ πλαισίων • Συλλογική εμπειρία • Αίσθημα του ανήκειν

Ένα όμορφο έργο ενισχύει τις ευκαιρίες για ουσιαστικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και συλλογικές εμπειρίες. Ενισχύει το αίσθημα του ανήκειν και εμπλουτίζει ζωές συνδέοντας διαφορετικούς τόπους και ανθρώπους. Οι νέες συνδέσεις που προκύπτουν μέσω του σχεδίου προωθούν τον ανοικτό χαρακτήρα και την αμοιβαία φροντίδα.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Το Πολυαισθητηριακό Μουσείο (Multisensory Museum, Κάτω Χώρες) είναι ένα έργο στο οποίο έρευνα και αρχιτεκτονική συναντιούνται. Το έργο καινοτομεί κοινωνικά όσον αφορά διαδικασίες αρχιτεκτονικής αναπτύσσοντας μια μέθοδο συνσχεδιασμού που φέρνει σε επαφή άτομα με αναπηρία και αρχιτέκτονες σε ένα δημιουργικό εγχείρημα. Το αποτέλεσμα είναι ένας χώρος που προσελκύει τον επισκέπτη του μουσείου μέσω όλων των αισθήσεων (ήχος, αφή, οσμή, όραση, κίνηση), ενώ παράλληλα δίνει μια αρχιτεκτονική έκφραση στη συμπεριληπτικότητα και τον διάλογο και παρέχει έναν νέο τρόπο να βιώσει κανείς μια επίσκεψη σε μουσείο.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Παρέχει το έργο ελκυστικούς και άνετους χώρους που φέρνουν κοντά τους ανθρώπους σε διαφορετικά περιβάλλοντα; Με ποιον τρόπο;

·Το έργο δίνει την αίσθηση της κοινότητας σε άτομα με διαφορετικό υπόβαθρο και διαφορετικές οπτικές γωνίες; Πώς ενισχύει αυτήν την αίσθηση κοινότητας;

·Το έργο παρέχει ευκαιρίες εκμάθησης για νέες ιδέες, τόπους ή ανθρώπους; Με ποιον τρόπο;

·Το έργο είναι διαδραστικό; Προσφέρει ευκαιρίες για συναντήσεις ή ανακαλύψεις; Πώς μπορούν οι συμμετέχοντες να αλληλεπιδράσουν με το έργο;

_______________________________________

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: ενσωμάτωση

Διευκόλυνση της δημιουργίας • Αναδιάρθρωση αξιών • Κίνημα με μεγάλη διάρκεια

Ένα όμορφο έργο καθιστά δυνατή τη δημιουργία και τη συλλογική επανεφεύρεση των τόπων, του τρόπου ζωής και των κοινοτήτων με τις οποίες ταυτιζόμαστε. Ενσωματώνει νέες πολιτιστικές και κοινωνικές αξίες, ιδίως μέσω της ουσιαστικής εμπειρίας ενός ευρύτερου «εμείς» (συμπεριλαμβανομένου του μη ανθρώπινου κόσμου). Με τον τρόπο αυτό, φιλοδοξεί να προβλέψει μελλοντικούς μετασχηματισμούς και μπορεί να δημιουργήσει ένα κίνημα με μεγάλη διάρκεια.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Το Baubotanik (Γερμανία) είναι μια καινοτόμος μορφή βιώσιμης αρχιτεκτονικής που αντικαθιστά εν μέρει τα τεχνικά δομικά υλικά με ζωντανά δέντρα που αναπτύσσονται. Οι δομές Baubotanik εξακολουθούν να αναπτύσσονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Εξελίσσονται από κοινού με τη φύση και υπερβαίνουν τη διχοτομία μεταξύ του δομημένου περιβάλλοντος και του ζώντος περιβάλλοντος. Εν προκειμένω, η φροντίδα και η συντήρηση νοούνται ως μια δημιουργική και συνεργατική διαδικασία που διαμορφώνει τη μελλοντική ανάπτυξη. Αυτή η αλληλεπίδραση της ανθρώπινης δράσης και της ανάπτυξης των φυτών ενισχύει την αίσθηση της κοινότητας και τιμά την αισθητική —τις όψεις, τις μυρωδιές, τους ήχους και την αίσθηση— της φύσης.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Μπορούν οι συμμετέχοντες να αμφισβητήσουν και να επανεξετάσουν τον τρόπο ζωής τους μέσω του έργου; Πώς μπορούν να το πράξουν;

·Δημιουργεί το έργο νέες ικανοποιητικές συνήθειες; Ποιες είναι οι συνήθειες αυτές και πώς εμφανίζονται;

·Υπάρχει προβληματισμός σχετικά με τις μελλοντικές ανάγκες των χρηστών του έργου; Πώς θα μπορούσε το έργο να προσεγγίσει αυτήν τη μακροπρόθεσμη σκέψη;

·Το έργο έχει θετική μετασχηματιστική επίδραση στη ζωή των συμμετεχόντων; Πώς αλλάζει τη ζωή;

Βιωσιμότητα

Η Πυξίδα του ΝΕΒ δίνει έμφαση στους τελικούς στόχους που πρέπει να επιτευχθούν (στις φιλοδοξίες) και στην περιβαλλοντική πλευρά της βιωσιμότητας, επειδή με την κοινωνική πλευρά ασχολείται επίσης η τρίτη αξία του ΝΕΒ, η συμπεριληπτικότητα.

Ως εκ τούτου, η Πυξίδα διατηρεί τον ορισμό που χρησιμοποιείται στο ευρωπαϊκό πλαίσιο GreenComp, ο οποίος είναι: «Ως βιωσιμότητα νοείται η κατά προτεραιότητα κάλυψη των αναγκών όλων των μορφών ζωής και του πλανήτη, με ταυτόχρονη μέριμνα προκειμένου οι ανθρώπινες δραστηριότητες να μην υπερβαίνουν τα όρια του πλανήτη».

Η βασική φιλοδοξία όσον αφορά τη βιωσιμότητα στην Πυξίδα αφορά συμβατικά χαρακτηριστικά, όπως η ικανότητα διατήρησης ή παράτασης της χρηστικότητας, και το επόμενο επίπεδο λαμβάνει υπόψη ολόκληρο το σύστημα ενός έργου. Ύψιστη φιλοδοξία είναι η αναγέννηση και η επανασύνδεση με τη φύση.

Οι συνέπειες της τήρησης των τριών αξιών (π.χ. αντίκτυπος στον τρόπο ζωής, στις σχέσεις και στην οικονομία, που ορισμένες φορές περιλαμβάνεται επίσης στον ευρύτερο ορισμό της βιωσιμότητας) αναφέρονται στο τέλος του εγγράφου, όπου συγκεντρώνονται οι αξίες.

Βιωσιμότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ Ι: αναπροσαρμογή

Συντήρηση • Επισκευή, επαναχρησιμοποίηση, μείωση • Αναβάθμιση, ανανέωση

Ένα βιώσιμο έργο αποσκοπεί στην αναπροσαρμογή, προκειμένου να αποφευχθούν και να μειωθούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις και να ευνοηθεί η ανθεκτικότητα, η προσαρμοστικότητα και η ανακυκλωσιμότητα. Αποσκοπεί στην επανεξέταση των υπηρεσιών, των προϊόντων και των τόπων για τη μείωση της ρύπανσης και του αντικτύπου του άνθρακα και για την ελάχιστη χρήση πόρων, υλικών και ενέργειας. Εξετάζει την κλίμακα του κύκλου ζωής των προϊόντων. Τα έργα που αναπροσαρμόζουν έχουν επίγνωση του αντικτύπου που έχει η πρωτοβουλία τους στο περιβάλλον και έχουν τη φιλοδοξία να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Το BUGA Wood Pavilion (Γερμανία) αναδεικνύει μια νέα προσέγγιση στην ψηφιακή κατασκευή ξυλείας. Η εντυπωσιακή ξύλινη οροφή εκτείνεται 30 μέτρα πάνω από έναν χώρο δημόσιων εκδηλώσεων, με τη χρήση ελάχιστης ποσότητας υλικού, ενώ ταυτόχρονα έχει δημιουργηθεί ένας μοναδικός αρχιτεκτονικός χώρος. Χάρη στο καινοτόμο κτιριακό του σύστημα, μπορεί να επανασυναρμολογηθεί πλήρως σε νέα τοποθεσία και να ανακυκλωθεί στο τέλος του κύκλου ζωής του.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Πώς θα μπορούσε το έργο να καλύψει τις ανάγκες του με λιγότερη κατανάλωση υλικών, π.χ. με την από κοινού χρήση πόρων;

·Μπορεί να παραταθεί η χρήση, π.χ. ανακαινίζοντας ή καθιστώντας το έργο επιδιορθώσιμο ή αναβαθμίσιμο; Πώς θα γινόταν αυτό;

·Μπορεί να μειωθεί ο αντίκτυπος του έργου στο περιβάλλον, π.χ. με τη μείωση της χρήσης ενέργειας, νερού, φυτοφαρμάκων, CO2 ή άλλων επιβλαβών ουσιών; Με ποιον τρόπο;

·Μπορούν κάποια εξαρτήματα ή στοιχεία να αντικατασταθούν με κάποιο φυσικό υλικό ή άλλους λιγότερο επιβλαβείς πόρους; Με ποιον τρόπο;

·Θα μπορούσατε να δώσετε προτεραιότητα σε λύσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ευνοϊκές για τη βιοποικιλότητα; Με ποιον τρόπο;

_______________________________________

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ: κλείσιμο του κύκλου

(Βιομηχανικό) σύστημα • Κυκλικότητα• Μετασχηματισμός αποβλήτων

Ένα βιώσιμο έργο αποσκοπεί στο κλείσιμο του κύκλου, στη μείωση των γραμμικών διαδικασιών ή στη μετατροπή τους σε κυκλικές διαδικασίες με στόχο τη μηδενική ρύπανση. Εξετάζει την κλίμακα ενός (βιομηχανικού) συστήματος. Τα έργα που κλείνουν τον κύκλο εμπλέκουν ενεργά όλους τους άλλους παράγοντες στον κύκλο του σχεδιασμού, της παραγωγής, της χρήσης και της απόρριψης της πρωτοβουλίας τους.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Το αρθρωτό κτιριακό σύστημα Vivihouse (Αυστρία) ανοίγει τον κόσμο των κατασκευών σε ένα ευρύτερο κοινό. Αυτό το μακράς διάρκειας και προσαρμόσιμο κατασκευαστικό σετ αποτελείται από αρθρωτά πλαίσια ξυλείας συναρμολογημένα με βιώσιμα υλικά, όπως αχυρόμπαλες για τη μόνωση. Το έργο καλεί τους χρήστες, τους πολεοδόμους, τους βιοτέχνες και τις εταιρείες να υιοθετήσουν το αρθρωτό σύστημα και να διερευνήσουν από κοινού νέες μορφές δημιουργίας πόλεων στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Η πρωτοβουλία λειτουργεί με βάση τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, π.χ. με το κλείσιμο ολόκληρου του κύκλου υλικών ή τον μετασχηματισμό αποβλήτων; Με ποιον τρόπο;

·Τα ενδιαφερόμενα μέρη του κύκλου εργάζονται όλα μαζί; Με ποιους τρόπους;

·Υπάρχει επισκόπηση του αντικτύπου του άνθρακα, των ροών υλικών, ενέργειας ή λυμάτων πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη χρήση ενός προϊόντος, ενός κτιρίου ή μιας παρέμβασης; Με ποιον τρόπο;

·Υπάρχει σχέδιο δράσης μηδενικής ρύπανσης, π.χ. για τον αέρα, το νερό και το έδαφος; Πώς θα λειτουργεί;

·Το έργο εξετάζει τις έμμεσες επιπτώσεις σε βάθος χρόνου και στον χώρο και τους συμβιβασμούς μεταξύ των διαφόρων μέτρων βιωσιμότητας; Πώς αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα;

_______________________________________

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: αναγέννηση

Αποθήκευση άνθρακα • Ενίσχυση της βιοποικιλότητας • Αποκατάσταση και επέκταση φυσικών τοπίων • Αλλαγή παραδείγματος και συμπεριφοράς

Ένα βιώσιμο έργο έχει ως στόχο να επιστρέψει περισσότερα από όσα αφαιρεί, μέσω της ενίσχυσης και όχι της μείωσης της βιοποικιλότητας, της παροχής κινήτρων για την αποκατάσταση και την επέκταση της φύσης.

Η αναγεννητική βιωσιμότητα εξετάζει επίσης τον τρόπο με τον οποίο τα πλαίσια και τα περιβάλλοντα επηρεάζουν τις κοσμοθεωρίες, τα κατεστημένα παραδείγματα και τις συμπεριφορές. Εξετάζει την κλίμακα ενός οικοσυστήματος.

Οι πρωτοβουλίες σε αυτήν τη διάσταση έχουν επίγνωση του πλήρους οικοσυστήματος στο οποίο δρουν και του αντίκτυπου του έργου τους με την πάροδο του χρόνου και στον χώρο όσον αφορά τη βιοποικιλότητα και τους φυσικούς πόρους.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Το έργο «Regeneration of beach dune systems» («Αναγέννηση των συστημάτων θινών των παραλιών», Ισπανία) αφορά παραλίες εντός και πέριξ της Βαρκελώνης, οι οποίες αποτελούν μέρος μιας πυκνοκατοικημένης περιοχής που υφίσταται μεγάλη πίεση λόγω της υψηλής διοικητικής, αστικής και τουριστικής αξίας της. Στόχος του έργου είναι η προστασία και η αναζωογόνηση των θινών των παραλιών μέσω μιας σειράς δράσεων, με σκοπό την ευαισθητοποίηση σχετικά με την περιβαλλοντική σημασία των θινών. Συνδέεται επίσης με τη βελτίωση των υποδομών και της πρόσβασης στις παραλίες, ώστε όλοι να μπορούν να συνεχίσουν να απολαμβάνουν αυτούς τους πολύτιμους φυσικούς χώρους.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Η πρωτοβουλία επιστρέφει περισσότερα από όσα αφαιρεί, π.χ. μέσω της αποθήκευσης άνθρακα στα κτίρια; Με ποιον τρόπο;

·Υπάρχει κατανόηση της εσωτερικής λειτουργίας ενός (φυσικού) οικοσυστήματος που θα μπορούσε να αποκαταστήσει το τοπίο ή τη βιοποικιλότητα; Πώς το έργο το επηρεάζει αυτό;

·Υπάρχει όραμα για κοινωνική αλλαγή με αλλαγή συμπεριφοράς ή αναφορά σε αλλαγή παραδείγματος; Πώς το έργο θα ασχοληθεί με αυτό;

Συμπεριληπτικότητα

Η τρίτη βασική αξία του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους βασίζεται στην έννοια της συμπεριληπτικότητας και την εμπλουτίζει με τις έννοιες της ισότητας, της προσβασιμότητας και της οικονομικής προσιτότητας. Ξεκινώντας από αυτά τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά, η Πυξίδα προσδιορίζει αυξανόμενα επίπεδα φιλοδοξίας, διατηρώντας την έμφαση στη βασική ιδέα της παροχής και διασφάλισης ισότιμης πρόσβασης σε ευκαιρίες και πόρους για όλους και ενθαρρύνοντας τις ανταλλαγές μεταξύ πολιτισμών, φύλων και ηλικιών.

Πιστή στο πνεύμα της συμπεριληπτικότητας, η Πυξίδα του ΝΕΒ διατηρεί μια θετική, ανοικτή και χωρίς διακρίσεις προσέγγιση που υπερβαίνει τη διαδικασία καταχώρισης ή κατηγοριοποίησης κοινωνικών ομάδων με βάση τις διαφορές τους. Ως εκ τούτου, δεν αναφέρεται ρητά σε καμία από αυτές.

Συμπεριληπτικότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ I: συμπερίληψη

Ισότητα • Προσβασιμότητα • Προτεραιότητα στα μειονεκτούντα άτομα

Ένα συμπεριληπτικό έργο παρέχει προσβασιμότητα (φυσική, γνωστική, ψυχολογική κ.λπ.) και οικονομική προσιτότητα για όλους, ανεξάρτητα από το φύλο, τη φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις, την ικανότητα, την ηλικία ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Η ίση μεταχείριση και οι ίσες ευκαιρίες είναι ουσιαστικής σημασίας, αλλά δεν μπορούν να θεωρηθούν δεδομένες και, ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να δοθεί προτεραιότητα σε άτομα, ομάδες και κοινότητες που εκπροσωπούνται λιγότερο.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Η Cristobal de Moura Green Street (Ισπανία) είναι ένα έργο πάρκου στη Βαρκελώνη. Το έργο περιλαμβάνει οικονομικά προσιτή δημόσια στέγαση και παρέχει στα άτομα με λιγότερους οικονομικούς πόρους τη δυνατότητα να ζουν και εκείνα σε περιβάλλον πάρκου. Περιλαμβάνει επίσης νηπιαγωγεία, κοινωνικά κέντρα, ένα δημόσιο γυμναστήριο, χώρους co-working και άλλο κοινωνικό, πολιτιστικό και εκπαιδευτικό εξοπλισμό που μπορεί να αξιοποιηθεί από διάφορες ομάδες.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Είναι το έργο εύκολα και ισότιμα προσβάσιμο; Με ποια έννοια;

·Το έργο είναι οικονομικά προσιτό; Πώς μπορεί ένα έργο να καταστεί πιο οικονομικά προσιτό;

·Το έργο λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες λιγότερο εκπροσωπούμενων κοινοτήτων; Ποιες είναι αυτές οι κοινότητες; Με ποιον τρόπο;

_______________________________________

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ: ενοποίηση

Υπέρβαση του διαχωρισμού • Εκπροσώπηση και κοινωνική σταθερότητα • Καταμερισμός πόρων και ευκαιριών

Ένα συμπεριληπτικό έργο προωθεί και εξισώνει τις σχέσεις μεταξύ χρηστών και/ή κοινοτήτων, διασφαλίζοντας την αρχή της ίσης μεταχείρισης και της κοινωνικής δικαιοσύνης με την πάροδο του χρόνου. Η συμπεριληπτικότητα και η ανοικτή πρόσβαση στις υπηρεσίες εξασφαλίζονται με επίσημους, διαρθρωτικούς μηχανισμούς, όπως χρηματοδοτικά μέσα, επιχειρηματικά μοντέλα, σχεδιασμός, πολιτικές, κανονισμοί και άλλες διαδικασίες θεσμοθέτησης.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Η Δημοτική Σχολή Αρχιτεκτονικής του Borlänge (Σουηδία) αποτελεί εργαλείο για τη δημοκρατία. Στη σχολή, τα παιδιά και οι νέοι μαθαίνουν τόσο για το φυσικό περιβάλλον όσο και για τη διαδικασία οικοδόμησης κοινοτήτων. Μετά την εγγραφή τους, τα παιδιά γίνονται μέλη ομάδας εμπειρογνωμόνων που βοηθά τους πολεοδόμους να οικοδομήσουν τον δήμο. Πρόκειται για μια μέθοδο για την ενσωμάτωση της οπτικής των παιδιών στον σχεδιασμό, αλλά και για τη θέσπιση του δικαιώματος κάθε παιδιού να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του, σε όλα τα θέματα που το αφορούν, όπως το δομημένο περιβάλλον.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Εξασφαλίζει το έργο κοινωνική δικαιοσύνη με την πάροδο του χρόνου; Με ποιον τρόπο;

·Το έργο προσφέρει ίσους πόρους και ίσες ευκαιρίες; Με ποιους τρόπους;

·Συμβάλλει το έργο στην αντιμετώπιση του διαχωρισμού μεταξύ των διαφόρων κοινοτήτων; Τι είδους μέσα μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή για την επίτευξη αυτού του στόχου;

_______________________________________

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: μετασχηματισμός

Προώθηση κοινών κοινωνικών αξιών • Κοινωνική ανάπτυξη και συλλογική ανάπτυξη • Νέοι τρόποι συμβίωσης

Η συμπεριληπτικότητα εμπνέει νέους τρόπους συμβίωσης, με βάση την αλληλεγγύη και τη συνεργασία και με αύξηση της ευαισθητοποίησης

όσον αφορά τις διακρίσεις και την έλλειψη δικαιοσύνης. Ένα συμπεριληπτικό έργο καθίσταται υποδειγματικό και άξιο αναπαραγωγής και έχει τη δυνατότητα να εξαλείψει παρωχημένα κοινωνικά μοντέλα, να δημιουργήσει αξία και να αποφέρει μετασχηματιστικά οφέλη σε κοινωνικό επίπεδο, επηρεάζοντας τις κοσμοθεωρίες, τα κατεστημένα παραδείγματα και τις κοινωνικές συμπεριφορές.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Το Borgo Sostenibile Figino (Ιταλία) είναι ένα από τα πρώτα κοινωνικά και συνεργατικά έργα στέγασης στην Ιταλία. Ο πειραματισμός, που πραγματοποιήθηκε για τον σχεδιασμό και τη δημιουργία του, συνέβαλε στον καθορισμό του τομέα της κοινωνικής στέγασης στο Μιλάνο, δημιούργησε οικονομικά προσιτές οικιστικές περιοχές και ενθάρρυνε επίσης την ανάπτυξη συνεργατικών και βιώσιμων κοινοτήτων. Η ύπαρξη κοινών χώρων και υπηρεσιών παρέχει τη δυνατότητα στους κατοίκους να οργανώνουν και να μοιράζονται καθημερινές δραστηριότητες με τους γείτονές τους, μετατρέποντάς τους σε βασικούς ενεργούς παράγοντες στη βελτίωση των συνθηκών και του πλαισίου διαβίωσής τους.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Προωθεί το έργο νέους τρόπους συμβίωσης; Τι είδους μέσα μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή για την επίτευξη αυτού του στόχου;

·Φιλοδοξεί το έργο να εξαλείψει παρωχημένα και άδικα κοινωνικά μοντέλα; Πώς σχεδιάζει να το πράξει;

Αρχές λειτουργίας

Ένα έργο ΝΕΒ θα πρέπει να ενσωματώνει τρεις αρχές λειτουργίας: συμμετοχική διαδικασία, πολυεπίπεδη συμμετοχή και διεπιστημονική προσέγγιση. Οι αρχές αυτές περιγράφουν τη διαδικασία μέσω της οποίας θα πρέπει να λειτουργεί ένα έργο και να εργάζεται για την επίτευξη του υψηλότερου δυνατού επιπέδου φιλοδοξίας στις τρεις αξίες.

Ένα έργο θα πρέπει να διασφαλίζει ότι προωθεί ένα δίκαιο μετασχηματιστικό αποτέλεσμα που δεν είναι μόνο αποδεκτό αλλά και επωφελές για όλους, και επίσης ένα αποτέλεσμα που λαμβάνει υπόψη τις συστημικές και στενές σχέσεις μεταξύ πολύπλοκων κοινωνικών, περιβαλλοντικών και διαρθρωτικών παραγόντων, με συνεργασία μεταξύ των διαφόρων επιστημονικών κλάδων, τομέων και επιπέδων διακυβέρνησης και με τη συμμετοχή όλων με ανοικτό και ισότιμο τρόπο.

Με εργασία στο σημείο τομής των τριών αρχών, ένα έργο θα πρέπει επίσης να παράγει γνώσεις και πληροφορίες που μπορούν να μεταφερθούν σε άλλα έργα ή τομείς γνώσεων.

Συμμετοχική διαδικασία

Η αρχή αυτή αναφέρεται στον βαθμό στον οποίο οι κοινότητες που επηρεάζονται από το έργο συμμετέχουν στις φάσεις σχεδιασμού, λήψης αποφάσεων και υλοποίησης. Ξεκινά από την παραδοχή ότι ένα έργο ΝΕΒ θα περιλαμβάνει πάντα την κοινωνία των πολιτών ή εκπροσώπους κοινωνικών ομάδων (ενδιαφερόμενα μέρη) σε ένα ιδιαίτερα συμμετοχικό πλαίσιο.

Η διαδικασία θα πρέπει να προχωρά προς την κατεύθυνση ίσων σχέσεων όσον αφορά τον καθορισμό και την υλοποίηση ενός έργου και να παρέχει στην τοπική κοινότητα τη δυνατότητα να διαχειρίζεται βασικές διαδικασίες ή αποτελέσματα ή να της δίνει τη δυνατότητα να δρομολογεί και να αυτοδιοικεί μελλοντικές δράσεις μακροπρόθεσμα.

Συμμετοχική διαδικασία

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ Ι: διαβούλευση

Ενημέρωση • Διάλογος • Διαβούλευση

Ένα συμμετοχικό έργο περιλαμβάνει ήδη καθιερωμένους διαύλους επικοινωνίας και συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών. Σε αυτό το πρώτο επίπεδο φιλοδοξίας, η συμμετοχή κυμαίνεται από την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με το έργο έως τη διαβούλευση που τροφοδοτεί τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Η ροή πληροφοριών είναι στατική και ως επί το πλείστον μονόδρομη: οι πληροφορίες διαβιβάζονται από τον κύριο του έργου στο κοινό του και στη συνέχεια επιστρέφουν.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Ένα έργο για τον ανασχεδιασμό των ανοικτών χώρων του Weimar Bauhaus Campus (Γερμανία) έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στην ενσωμάτωση των διαφόρων απαιτήσεων των φοιτητών, των χρηστών του έργου, μέσω της διοργάνωσης εβδομαδιαίων διαβουλεύσεων για τη διαφανή ανταλλαγή πληροφοριών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας κατασκευής.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Το έργο κρατά ενήμερα τα ενδιαφερόμενα μέρη; Με ποιον τρόπο;

·Υπάρχει ευαισθητοποίηση σχετικά με το ποιος μπορεί να αποκλειστεί από το έργο; Εάν ναι, ποιος;

·Σε ποιον βαθμό το έργο θα δώσει τη δυνατότητα στα ενδιαφερόμενα μέρη να συμβάλουν;

_______________________________________

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ: από κοινού ανάπτυξη

Ανταλλαγή • Από κοινού βήματα για το έργο • Συνδιαμόρφωση

Σε ένα συμμετοχικό έργο συμμετέχουν ενδιαφερόμενα μέρη ως βασικοί εταίροι και σύμβουλοι για τον καθορισμό και/ή την συνδιαμόρφωση των κανόνων και των στόχων του έργου. Οι αναδυόμενες ιδέες αναπτύσσονται από κοινού από το έργο και τα ενδιαφερόμενα μέρη. Η ροή πληροφοριών είναι δυναμική, οι ανταλλαγές είναι ισότιμες και οι πληροφορίες σχεδιάζονται από κοινού.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Μια διαδικασία συνσχεδιασμού για το μέλλον του Rivalta Ducal Palace (Ιταλία) καθιέρωσε συμμετοχικές διαδικασίες που υπερβαίνουν τις παραδοσιακές διαβουλεύσεις και προβλέπουν τη συμμετοχή του κοινού, μαζί με ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων μερών και εμπειρογνωμόνων. Μια παράλληλη διαδικασία συνσχεδιασμού μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και των ερευνητών παρείχε παρατηρήσεις στη διαδικασία.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Θα επεξεργαστεί το έργο τη συμβολή των ενδιαφερόμενων μερών; Με ποιον τρόπο;

·Τα άτομα που επηρεάζονται από το έργο περιλαμβάνονται στη διαδικασία λήψης αποφάσεων; Πώς και με ποια μέσα;

·Στοχεύει το έργο σε συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη; Με ποιον τρόπο;

·Το έργο απευθύνεται σε όσους αποκλείονται από τη δραστηριότητά τους; Πώς σχεδιάζει να το πράξει;

_______________________________________

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: αυτοδιοίκηση

Σύμπραξη • Κοινή δράση • Αυτοδιοίκηση της κοινότητας

Ένα συμμετοχικό έργο έχει ως στόχο να δώσει τη δυνατότητα στα ενδιαφερόμενα μέρη να διαπραγματευτούν και να συμμετάσχουν σε συμβιβασμούς με τους φορείς ισχύος, σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής του έργου (σχεδιασμός, διαχείριση, υλοποίηση, παρακολούθηση και αξιολόγηση) και παρέχει τη δυνατότητα στην κοινότητα να λαμβάνει αποφάσεις και να διοικεί το έργο.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Το μοντέλο εκμάθησης μέσω συμμετοχής του Arkki (Φινλανδία) έχει ως στόχο να δώσει τη δυνατότητα στα παιδιά να αλλάξουν θετικά το περιβάλλον τους και να εκδημοκρατίσουν τη διαδικασία του αστικού σχεδιασμού. Το πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα μετά το πρόγραμμα είναι ότι ορισμένα παιδιά αποφάσισαν να συνεχίσουν να αναπτύσσουν ιδέες, οικοδομικά μοντέλα, να παρουσιάζουν σχέδια και να αναζητούν

χρηματοδότηση για την υλοποίηση των ιδεών στο περιβάλλον τους. Χρησιμοποίησαν τις γνώσεις που απέκτησαν για να παρουσιάσουν τις ιδέες τους στους υπευθύνους χάραξης πολιτικής και έλαβαν πολιτική και οικονομική στήριξη για ένα έργο.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Το έργο ενδυναμώνει και υποστηρίζει πρωτοβουλίες σε επίπεδο βάσης πέραν της υλοποίησης του έργου; Με ποιον τρόπο;

·Το έργο έχει ως στόχο να επιτρέψει στα ενδιαφερόμενα μέρη να αποκτήσουν τη (νομική) κυριότητα; Με ποιον τρόπο;

·Επιδιώκουν οι κύριοι των έργων να καταστούν περιττοί, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στην κοινότητα να αναλάβει δράση; Με ποιον τρόπο;

·Ποια μέτρα λαμβάνει το έργο για να συμπεριλάβει όσους επηρεάζονται από τον σχεδιασμό και να διασφαλίσει την εκπροσώπηση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων;

Πολυεπίπεδη συμμετοχή

Απαιτείται πολυεπίπεδη συμμετοχή σε διάφορες κλίμακες, πεδία και με την πάροδο του χρόνου για την πρόβλεψη των επιπτώσεων που μπορούν να έχουν τα παγκόσμια ζητήματα στην τοπική διάσταση και αντιστρόφως (π.χ. οι επιπτώσεις των εθνικών κανονισμών για την ποιότητα του αέρα στα τοπικά περιβάλλοντα, ο αντίκτυπος μιας δραστηριότητας που δρομολογείται σε επίπεδο γειτονιάς για τον καθαρισμό των ωκεανών...).

Ένα πολυεπίπεδο έργο ΝΕΒ θα πρέπει να υλοποιεί αποτελεσματική ανταλλαγή τόσο οριζοντίως (με ομοτίμους) όσο και καθέτως (με άλλα μέρη που λειτουργούν σε διαφορετικό επίπεδο) και στη συνέχεια θα πρέπει να προχωρεί σε ένα σαφώς καθορισμένο συνεργατικό πλαίσιο που ενσωματώνει και τα δύο. Η υψηλότερη φιλοδοξία για ένα πολυεπίπεδο έργο ΝΕΒ είναι η εύρεση τρόπων για την επίτευξη μετασχηματιστικού αντίκτυπου πέραν της αρχικής του κλίμακας και η γεφύρωση της τοπικής με την παγκόσμια διάσταση, ώστε να συνδεθούν τα ενδιαφερόμενα μέρη τα οποία βρίσκονται σε διάφορα επίπεδα και έχουν παρόμοιους σκοπούς. Με τον τρόπο αυτό συνδυάζει μια τοποκεντρική προσέγγιση με μια συστημική σκέψη.

Η αποτελεσματική πολυεπίπεδη συνεργασία θα πρέπει να παράγει μεταβιβάσιμες και κλιμακούμενες λύσεις για τη διάδοση της γνώσης με διατομεακό τρόπο και την ενεργοποίηση διασυνοριακού πειραματισμού με νέες ιδέες.

Πολυεπίπεδη συμμετοχή

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ Ι: εργασία σε τοπικό επίπεδο

Διαδημοτική συνεργασία • Δίκτυο, συνασπισμοί • Άτυπη συνεργασία

Ένα πολυεπίπεδο έργο ΝΕΒ συνδέει οριζόντια ανεπίσημα δίκτυα (π.χ. ομάδες ατόμων, συνοικίες...) και/ή επίσημους θεσμούς (π.χ. τομεακά τμήματα, πολιτικές ομάδες...) και/ή συνεργάζεται μαζί τους για να επηρεάσει το τοπικό περιβάλλον διαβίωσης με μια τοποκεντρική προσέγγιση.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Το Κοινοτικό Δίκτυο Τεχνών της Santa Maria da Feira (Πορτογαλία) αναπτύχθηκε από τα δημοτικά γραφεία κοινωνικής δράσης, εκπαίδευσης και πολιτισμού για τη συμμετοχή «τοπικών οντοτήτων και υπηρεσιών, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, τοπικών κοινοτήτων και πολλών άλλων ενδιαφερόμενων μερών» σε ένα συμμετοχικό δίκτυο τοπικής διακυβέρνησης που θα τους βοηθήσει να συνεργαστούν για να καταστήσουν την τέχνη πιο προσιτή σε όλους.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

·Το έργο αλληλεπιδρά με τοπικά δίκτυα και συλλογικούς φορείς; Ποιες δραστηριότητες πραγματοποιεί για να το πετύχει;

·Το έργο αποσκοπεί στον επηρεασμό του τοπικού περιβάλλοντος διαβίωσης; Με ποιον τρόπο;

·Το έργο καλλιεργεί μια τοποκεντρική προσέγγιση; Πώς το πράττει;

______________________________________

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ: εργασία σε όλα τα επίπεδα

Υπερεθνικά θεσμικά όργανα • Κράτη μέλη της ΕΕ • Τοπικές και περιφερειακές αρχές

Ένα πολυεπίπεδο έργο ΝΕΒ συνδέει κάθετα άτυπα δίκτυα (π.χ. ομάδες ατόμων, συνοικίες...) και/ή επίσημους θεσμούς (π.χ. κυβέρνηση, διοικήσεις...) σε διάφορες κλίμακες (π.χ. μεμονωμένους δήμους με περιφερειακές αρχές, τοπικές μελέτες με διεθνή ερευνητικά προγράμματα) και συνεργάζεται μαζί τους για την προώθηση πρωτοβουλιών μίας κλίμακας πέραν της δικής τους διάστασης (π.χ. τοπική, περιφερειακή, εθνική...).

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Το νέο Κέντρο Επιστημών Immaginario Scientifico (Ιταλία) είναι ένα νέο μουσείο που αποσκοπεί στη συμμετοχή του κοινού στη ζωή της διεθνούς κοινότητας που έχει καταστήσει την Τεργέστη την «πόλη της επιστήμης». Στο έργο συμμετείχαν ενεργά στον σχεδιασμό και τη δημιουργία οι περιφερειακοί και δημοτικοί φορείς και το ιταλικό Υπουργείο Πανεπιστημίων και Έρευνας.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Το έργο αλληλεπιδρά με δίκτυα και/ή ιδρύματα που δραστηριοποιούνται πέραν της κλίμακας των ίδιων των έργων (π.χ. από τοπική έως περιφερειακή, από εθνική έως διεθνή...); Ποιες δραστηριότητες πραγματοποιεί για να το πετύχει;

·Το σχέδιο εργάζεται σε διάφορες κλίμακες (π.χ. γειτονία και πόλη, ένα μόνο σχολείο με δίκτυο εθνικών σχολείων...); Πώς το πετυχαίνει;

·Το έργο αποσκοπεί στην άσκηση επιρροής σε διάφορες κλίμακες; Πώς σχεδιάζει να το πράξει;

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: εργασία σε παγκόσμιο επίπεδο

Αντίκτυπος σε διάφορες κλίμακες • Διατομεακή συνεργασία • Σχέσεις μεταξύ βόρειου και νότιου ημισφαιρίου

Ένα πολυεπίπεδο έργο ΝΕΒ που λειτουργεί σε παγκόσμιο επίπεδο έχει ευρύτερο, μετασχηματιστικό αντίκτυπο πέραν της αρχικής, τοπικής κλίμακας εφαρμογής του και συνδέει δίκτυα και/ή (δια)κυβερνητικούς φορείς σε διάφορα επίπεδα, που έχουν παρόμοιους σκοπούς όσον αφορά το μέλλον ολόκληρου του οικοσυστήματος.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Το έργο VITA Erasmus+ (Ρουμανία) είναι ένα έργο που βασίζεται στη διακρατική συνεργασία μεταξύ τριών πανεπιστημίων στη Ρουμανία, την Ιταλία και τη Νορβηγία, με στόχο την τόνωση της μάθησης σχετικά με τις διαπολιτισμικές αλλαγές και τη διαχείριση διαφορετικών εκπαιδευτικών παραδόσεων μεταξύ πολιτισμών. Στο έργο αυτό συμμετείχαν διάφοροι περιφερειακοί και εθνικοί φορείς και δημιουργήθηκε επίσης ένα δίκτυο συνεργατών από ευρωπαϊκές χώρες που αντιμετωπίζουν παρόμοια ζητήματα προκειμένου να συνεργαστούν στη διαδικασία σε εξέλιξη. Το έργο αποσκοπεί επίσης στη διάδοση των πορισμάτων και της μεθοδολογίας σε ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά και σε άλλα πεδία και τομείς.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Το έργο αποσκοπεί στην επίτευξη παγκόσμιου μετασχηματιστικού αντίκτυπου; Με ποιον τρόπο;

·Το έργο λαμβάνει υπόψη τον τοπικό αντίκτυπο εξετάζοντάς τον σε σχέση με το μέλλον ολόκληρου του οικοσυστήματος; Ποιες δράσεις πραγματοποιεί για να το πετύχει;

Διεπιστημονική προσέγγιση

Τα έργα ΝΕΒ θα πρέπει να αποσκοπούν στη συγκέντρωση γνώσεων από διάφορα πεδία και επαγγελματίες από διάφορα πεδία. Εργάζονται για την εξεύρεση λύσεων που επηρεάζουν διάφορες πτυχές ενός έργου —κοινωνικές, οικονομικές, πολιτιστικές, καλλιτεχνικές, αρχιτεκτονικές, οικολογικές κ.λπ. Οι διεπιστημονικοί τρόποι εργασίας ενθαρρύνουν επίσης λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν σε διάφορους επιστημονικούς κλάδους και πεδία και δεν περιορίζονται σε έναν μόνο τομέα.

Ένα έργο ΝΕΒ που ξεκινά ως πολυτομεακή συνεργασία θα πρέπει να προχωρά προς την ενσωμάτωση αποτελεσμάτων από διάφορους επιστημονικούς κλάδους. Σε τελική ανάλυση, θα πρέπει να εδραιώνει την επιστημονική εμπειρογνωσία στην κοινωνία αξιοποιώντας τις γνώσεις των εξωπανεπιστημιακών και του κοινού.

Διεπιστημονική προσέγγιση

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ Ι: πολυεπιστημονικότητα

Εύρος επιστημονικών κλάδων • Διαφορετικά εκπαιδευτικά υπόβαθρα • Κοινός ορισμός του προβλήματος

Ένα πολυεπιστημονικό έργο ΝΕΒ αποσκοπεί στην αντιμετώπιση ενός κοινού προβλήματος σε ένα γνωστικό πεδίο. Εργασία με πολυεπιστημονικό τρόπο σημαίνει ανεξάρτητη εργασία παράλληλα με άλλους επιστημονικούς κλάδους που ασχολούνται με παρόμοια θέματα.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Ένα έργο που αποσκοπεί στην αναδιαμόρφωση οικιστικού κτιρίου της δεκαετίας του 1960 στη συνοικία του Παπάγου (Ελλάδα) προωθεί «συνεργατικές διαδικασίες μεταξύ στελεχών του Ελληνικού Ινστιτούτου Παθητικού Κτιρίου (ΕΙΠΑΚ), πιστοποιημένων σχεδιαστών παθητικών κτιρίων, μηχανικών και τεχνικών από όλους τους τομείς και εμπορικών και τεχνικών τμημάτων εταιρειών».

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Το έργο συνεργάζεται με διάφορους επιστημονικούς κλάδους; Πώς τους συνδέει;

·Υπάρχει κοινός ορισμός του προβλήματος, ο οποίος είναι κοινός μεταξύ των διαφόρων ενδιαφερόμενων μερών; Πώς επιτεύχθηκε ένας κοινός ορισμός;

·Πόσα διαφορετικά εκπαιδευτικά υπόβαθρα συμμετέχουν; Θα μπορούσαν να συμμετέχουν περισσότερα;

·Ποια είναι η απόσταση μεταξύ των επιστημονικών κλάδων, π.χ. πολεοδόμοι που εργάζονται με αρχιτέκτονες (μικρή απόσταση) ή βιολόγοι που εργάζονται με καλλιτέχνες (μεγάλη απόσταση); Ποιο σύστημα εφαρμόζει το έργο για να τη γεφυρώσει; 

_______________________________________

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ:    διεπιστημονικότητα

Δημιουργία γνώσης • Ένταση της επικοινωνίας • Ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων

Ένα διεπιστημονικό έργο του ΝΕΒ αποσκοπεί στην αντιμετώπιση ενός κοινού προβλήματος ή ζητήματος που αφορά δύο ή περισσότερους

ακαδημαϊκούς ή γνωστικούς κλάδους. Εργασία με διεπιστημονικό τρόπο σημαίνει συνεργασία με άλλους επιστημονικούς κλάδους για την επίτευξη ενός κοινού στόχου.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Στο έργο Superblocks στη Βαρκελώνη (Ισπανία), η διοίκηση συντονίστηκε από διάφορα τμήματα και διεπιστημονικές ομάδες στις οποίες συμμετείχαν ειδικοί στον πολεοδομικό σχεδιασμό, τους χώρους πρασίνου και την κινητικότητα, καθώς και γεωγράφοι, μηχανικοί, καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Ποια είναι η ένταση της επικοινωνίας; Ποιος είναι ο τρόπος διαχείρισής της;

·Δημιουργείται νέα γνώση;

·Τα αποτελέσματα ενσωματώνονται μεταξύ τους; Με ποιον τρόπο; 

_______________________________________

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III:    πέρα από την επιστημονικότητα

Μη ακαδημαϊκές συμπράξεις • Αλληλεπίδραση με μη ακαδημαϊκούς • Συμμετοχή του κοινού • Συνεργατική διαδικασία• Επίπεδο/-α αλληλεπίδρασης

Ένα έργο ΝΕΒ πέρα από την επιστημονικότητα αποσκοπεί στην ενσωμάτωση τόσο τυπικών όσο και άτυπων γνώσεων για την επίτευξη ενός κοινού στόχου. Στόχος του είναι να φέρει σε επαφή ανθρώπους από τον πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό τομέα με το κοινό, ώστε να διερευνηθούν δυνατότητες και να υλοποιηθούν νέα αφηγήματα. Αξιοποιώντας τόσο τις τοπικές και παραδοσιακές γνώσεις όσο και τα πολιτιστικά πρότυπα και τις πολιτιστικές αξίες, έχει ως στόχο να συμπληρώσει και να μετασχηματίσει τις επιστημονικές γνώσεις προς όφελος της κοινωνίας.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Τα διεθνή, διεπιστημονικά μεταπτυχιακά προγράμματα που προσφέρει το τμήμα διεθνών προγραμμάτων βιώσιμης ανάπτυξης (International Programmes in Sustainable Developments, IPSD) του πανεπιστημίου εφαρμοσμένων τεχνών της Βιέννης (Αυστρία) έχουν ως στόχο να εκπαιδεύσουν τους σπουδαστές σχετικά με τον τρόπο προσέγγισης των παγκόσμιων προκλήσεων «εξετάζοντας μια διεπιστημονική προσέγγιση στην οποία συμμετέχουν μη ακαδημαϊκοί εταίροι και εταίροι συνεργασίας και ενδιαφερόμενα μέρη από όλες τις κοινωνικές ομάδες» από την έναρξη ενός έργου.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

·Συμμετέχουν εταίροι μη τυπικής γνώσης στη δημιουργία γνώσης; Με ποιον τρόπο;

·Αποδίδεται ίση αξία μεταξύ τυπικών και άτυπων γνώσεων; Με ποιον τρόπο;

·Υπάρχει κοινός στόχος; Ποιο είναι το σχέδιο για την επίτευξή του συλλογικά;

·Εφαρμόζεται συνεργατική διαδικασία που διευκολύνει τη σύνδεση διαφορετικών πεδίων γνώσης; Πώς λειτουργεί;

Εφαρμογή της Πυξίδας

Κάθε αξία και αρχή λειτουργίας που ορίζεται στην Πυξίδα μπορεί να εφαρμοστεί σε ένα ευρύ φάσμα μετασχηματιστικών ενεργειών. Ωστόσο, η ιδιαιτερότητα αυτού του μέσου —και του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους— έγκειται στον συνδυασμό και των τριών αξιών και αρχών λειτουργίας. Ένα πλήρες έργο ΝΕΒ πρέπει να περιέχει και τις τρεις αξίες και αρχές λειτουργίας τουλάχιστον στο επίπεδο 1.

Στις επόμενες σελίδες, παρουσιάζουμε μια σειρά περιπτωσιολογικών μελετών ποικίλης φύσης (δομημένο περιβάλλον, προϊόν, εκπαιδευτικό μοντέλο, συμμετοχή της κοινότητας), κλίμακας και σταδίου ανάπτυξης. Τα έργα τοποθετούνται στην Πυξίδα με βάση τις φιλοδοξίες που μοιράζονται οι συντάκτες τους σε διάφορα μέσα (αίτηση, δελτίο Τύπου κ.λπ.). Τα υψηλότερα επίπεδα φιλοδοξίας περιλαμβάνουν πάντοτε τις προαναφερθείσες ιδιότητες —ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατόν ένα έργο να «μεταπηδήσει» στο τρίτο επίπεδο φιλοδοξίας χωρίς να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις των επιπέδων ένα και δύο. Για κάθε περιπτωσιολογική μελέτη, ένα σύντομο κείμενο δείχνει τον τρόπο με τον οποίο το έργο επιτυγχάνει —ή δεν επιτυγχάνει— τα τρία διαδοχικά επίπεδα φιλοδοξίας. Ο εξελισσόμενος λογότυπος της Πυξίδας παρουσιάζει τη θέση του έργου στην Πυξίδα συνολικά.

Korzo Zálesie

Αναζωογόνηση αναχώματος

του ποταμού Μικρός Δούναβης (Little Danube) για δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου

Σλοβακία (2022)

Περιγραφή του έργου

Το Korzo Zalesie είναι η ιστορία της ανακάλυψης εκ νέου του ποταμού Μικρός Δούναβης στο Zálesie. Ένα πολυετές έργο για τη μετατροπή ενός παραμελημένου αναχώματος ποταμού σε ένα ζωντανό περίπατο του χωριού. Σε έναν χώρο για περιπάτους στη φύση, για ανακάλυψη της πανίδας και της χλωρίδας, για χαλάρωση για τους κωπηλάτες, τους τουρίστες, τους ποδηλάτες και τους ντόπιους. Αυτό που ήταν κάποτε μια μάντρα στις όχθες του ποταμού μετατράπηκε σε ελκυστικό κομμάτι της περιοχής. Η αισθητική της παρέμβασης θα ενωθεί με την περιβάλλουσα φύση με την πάροδο του χρόνου.

Για όλες τις εικόνες: Korzo Zálesie © Ευρωπαϊκή Ένωση, 2022

Korzo Zálesie

Αναζωογόνηση αναχώματος

του ποταμού Μικρός Δούναβης (Little Danube) για δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου

Σλοβακία (2022)

Αισθητική

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: ενσωμάτωση

Ο συνδυασμός διαφόρων αρχιτεκτονικών στοιχείων δημιουργεί ένα αποτέλεσμα συνέργειας, με αποτέλεσμα ο περίπατος να έχει μετατραπεί σε μαγνήτη που προσελκύει μια σταθερή ροή νέων επισκεπτών, τους οποίους καλεί να απολαύσουν και να χαλαρώσουν (φιλοδοξία Ι). Ένας σημαντικός στόχος του έργου ήταν ο περίπατος να βρίσκεται οπτικά και αισθητικά σε αρμονία με τον φυσικό χαρακτήρα του ποταμού και να φέρνει σε επαφή τους ανθρώπους για να βιώσουν και να απολαύσουν την ομορφιά της άθικτης φύσης [II]. Η αναζωογόνηση του αναχώματος του ποταμού ενίσχυσε την αισθητική και την ποιότητά του και προσέδωσε νέο νόημα στον τόπο, ο οποίος θα είναι επίσης σε θέση να φιλοξενεί πολιτιστικές εκδηλώσεις (εκθέσεις, συναυλίες, συνεδρίες για περιβαλλοντική εκπαίδευση... κ.λπ.) [III].

Βιωσιμότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ Ι: αναπροσαρμογή

Η προστασία της φύσης αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα του έργου στον ποταμό Μικρό Δούναβη, με κύριο στόχο τη δημιουργία μακροπρόθεσμης και βιώσιμης αρμονικής σχέσης μεταξύ του χωριού και της φύσης, με βάση την αποκατάσταση του μετά από χρόνια καταστροφής και παραμέλησης [I].

Συμπεριληπτικότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ Ι: συμπερίληψη

Το έργο είναι χωρίς εμπόδια, σχεδιασμένο ώστε να είναι ελεύθερα και ανοιχτά προσβάσιμο σε διάφορες ομάδες ανθρώπων, με ιδιαίτερη προσοχή στη συμπερίληψη των παιδιών και των ηλικιωμένων [I]. Το έργο επιδιώκει επίσης τη δημιουργία μιας ζωντανής κοινότητας όπου διάφορες ομάδες μπορούν να έρχονται σε επαφή, να συναντώνται και να αλληλεπιδρούν ειρηνικά [III]. Το έργο ενσωματώνει επίσης καινοτόμους τρόπους σκέψης σχετικά με τη σχέση μεταξύ ανθρώπων και φύσης, του χωριού και της προστατευόμενης περιοχής. Εφιστά την προσοχή της κοινότητας στην ευθύνη της για την κατάσταση του περιβάλλοντος και δημιουργεί ένα θετικό και εύκολο να ακολουθηθεί παράδειγμα αναγέννησης της γης [III].

Korzo Zálesie

Αναζωογόνηση αναχώματος

του ποταμού Μικρός Δούναβης (Little Danube) για δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου

Σλοβακία (2022)

Συμμετοχική διαδικασία

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: αυτοδιοίκηση

Το έργο θέτει σε εφαρμογή ένα σύστημα ενεργού συμμετοχής από τα κάτω, αρχής γενομένης από τους κατοίκους του χωριού Zálesie. Πρώτα, οι ενεργοί άνθρωποι και οι δημιουργοί επινοούν το έργο, συνεργάζονται με την κοινότητα [I], αναζητούν από κοινού στήριξη από τον δήμο, αναζητούν χρηματοδοτικούς πόρους [II], υλοποιούν και φροντίζουν για το κοινό τους έργο στην κοινότητα [III] και αναπτύσσουν άλλα έργα.

Πολυεπίπεδη συμμετοχή

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ: εργασία σε όλα τα επίπεδα

Οι τοπικοί ακτιβιστές, σε εθελοντική βάση, υλοποιούν και εκπληρώνουν τους στόχους που έθεσαν στην αρχή [I], αλλά στη συνέχεια η διαχείριση του έργου πραγματοποιείται σε συνεργασία με εμπειρογνώμονες και εκπροσώπους του κράτους, επαγγελματικές οργανώσεις, εκπροσώπους του χωριού και με την αυτόνομη περιφέρεια [III]. Λαμβάνει επίσης χρηματοδότηση για την υλοποίηση από διάφορα κρατικά συστήματα, ιδρύματα, χορηγούς, αλλά και από πόρους της ΕΕ (πρόγραμμα Interreg) [II].

Διεπιστημονική προσέγγιση

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: πέρα από την επιστημονικότητα

Μια σταθερή κοινότητα ενεργών ατόμων όλων των ηλικιών συγκεντρώνεται γύρω από το έργο, με διάφορες γνώσεις, εμπειρίες και δεξιότητες [II]. Το έργο συνδυάζει με καινοτόμο τρόπο την κοινότητα, τον πολιτισμό, την προστασία της φύσης, την εκπαίδευση και τον τουρισμό σε ένα αρμονικό σύνολο [III].

Hal5

Σημείο συγκέντρωσης της γειτονιάς μικτής χρήσης

Βέλγιο (2017)

Περιγραφή του έργου

​Το Hal5 είναι μια οικονομικά αυτοσυντηρούμενη προσωρινή αναδιαμόρφωση μιας εγκαταλελειμμένης προστατευόμενης σιδηροδρομικής αίθουσας. Το έργο ξεκίνησε από τη γειτονιά. Παρέχει οικονομικά προσιτό χώρο και ενθαρρύνει την αλληλεπίδραση μεταξύ κοινωνικών οργανώσεων, επιχειρηματιών και γειτόνων. Το έργο περιλαμβάνει αυλή για φαγητό με μπαρ, κοινωνικό παντοπωλείο, χώρους εκδηλώσεων, αίθουσες παρκούρ για ενήλικες και νήπια, κοινωνικές οργανώσεις, καφεκοπτείο, αρτοποιία μικρής αλυσίδας εφοδιασμού, αστική γεωργία και κήπο για συγκομιδή λουλουδιών.

Hal5

Σημείο συγκέντρωσης της γειτονιάς μικτής χρήσης

Βέλγιο (2017)

Αισθητική

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: ενσωμάτωση

Το έργο παρέχει ένα ζεστό, φιλικό και όμορφο αστικό περιβάλλον, παρά τον χαμηλό προϋπολογισμό που διατίθεται για την ανάπτυξή του [I]. Ο ρόλος της αρχιτεκτονικής εν προκειμένω είναι να παρέχει έναν φιλικό, συλλογικό χώρο για τους ανθρώπους [II], να εντοπίσει και να επισημάνει ευκαιρίες, να καταστήσει ένα κτίριο κατοικήσιμο, να το επανεντάξει στην πόλη και να το χρησιμοποιήσει γενναιόδωρα. Πρόκειται για μνημείο για την ποιότητα της αστικής ζωής [III].

Βιωσιμότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: αναγέννηση

Όσον αφορά την περιβαλλοντική ανάπτυξη, το έργο κατασκευάστηκε κυρίως με επαναχρησιμοποιημένα υλικά (τούβλα, εμπορευματοκιβώτια...). Χάρη στη χρήση νέων αντλιών θερμότητας, η συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και αερίου είναι κάτω από τον μέσο όρο [I]. Επιπλέον, το νερό από τη στέγη επαναχρησιμοποιείται στη βιολογική αστική καλλιέργεια και στον κήπο των λουλουδιών [II], στοιχεία τα οποία βελτιώνουν επίσης ενεργά τη βιοποικιλότητα στη γειτονιά [III].

Συμπεριληπτικότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: μετασχηματισμός

Το έργο αποσκοπεί στην παροχή οικονομικά προσιτών χώρων και υπηρεσιών [I] σε ευρύ φάσμα αστικών πληθυσμών (άτομα από την τοπική κοινότητα, επιχειρηματίες, εθελοντές κ.λπ.) με διαφορετικά επίπεδα εισοδήματος («χίπστερς», οικογένειες που έχουν ανάγκη κ.λπ.) και στη δημιουργία ενός νέου τρόπου συμβίωσης [III]. Ορισμένες από τις δραστηριότητες που πραγματοποιούνται εντός της αίθουσας (παντοπωλείο, αθλητικοί σύλλογοι, πολιτιστικά κέντρα) προσφέρουν ευνοϊκούς όρους για τους μη προνομιούχους χρήστες και εφαρμόζουν συστήματα όπως η διπλή τιμολόγηση. Τα προγράμματα απασχόλησης της κοινωνικής οργάνωσης βοήθησαν τους νέους της περιοχής που αντιμετώπιζαν δυσκολίες στην κανονική αγορά εργασίας να βρουν θέσεις εργασίας εντός του Hal5 [II].

Hal5

Σημείο συγκέντρωσης της γειτονιάς μικτής χρήσης

Βέλγιο (2017)

Συμμετοχική διαδικασία

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: αυτοδιοίκηση

Το έργο ξεκίνησε με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών. Μια μη κερδοσκοπική οργάνωση ενώθηκε γύρω από τους ίδιους στόχους και συγκέντρωσε τους διάφορους ενοικιαστές και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη (κοινωνικούς και πολιτιστικούς εταίρους, επιχειρηματίες, γειτονιές). Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκε ένα ισχυρό (νομικά αναγνωρισμένο) δίκτυο που επεκτάθηκε και ενισχύθηκε τα τελευταία χρόνια με επενδυτές, προμηθευτές και νέες συμπράξεις, συμπεριλαμβανομένης μιας σύμπραξης με την τοπική αρχή. Στο HAL 5, τα όρια μεταξύ αρχιτέκτονα, πελάτη και κατασκευαστή είναι ασαφή.

Πολυεπίπεδη συμμετοχή

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ: εργασία σε όλα τα επίπεδα

Το έργο ξεκίνησε από μια ομάδα κατοίκων της περιοχής [I]: είδαν τις δυνατότητες του χώρου και είχαν τη φαντασία, τις σχεδιαστικές γνώσεις και την ικανότητα καθοδήγησης για να ενώσουν τους κατοίκους, τις ενώσεις και τις αρχές. Όσον αφορά την πολιτιστική ανάπτυξη, το Hal5 και ο δήμος του Λέβεν συνεργάστηκαν επίσης για την παροχή οικονομικά προσιτού χώρου εκδηλώσεων για τοπικές οργανώσεις [II]. Η ενεργός συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών (και της τοπικής αυτοδιοίκησης) δημιούργησε επίσης μια βάση στήριξης και γνώσης για τη μόνιμη αναδιαμόρφωση αυτού του προστατευόμενου μνημείου, η οποία θα μπορούσε στη συνέχεια ενδεχομένως να αναπαραχθεί και αλλού στην Ευρώπη [III].

Διεπιστημονική προσέγγιση

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: πέρα από την επιστημονικότητα

Η επιτυχία του έργου έγκειται στη συνεργασία μεταξύ διαφόρων επαγγελματιών: πολιτών, αρχιτεκτόνων, επιχειρηματιών, εκπαιδευτικών, μουσικών, παρασκευαστών τροφίμων και άλλων. Αυτή η ετερογενής ομάδα κατάφερε να εφαρμόσει τυπικές και άτυπες γνώσεις για την επίτευξη ενός κοινού στόχου [III].

MadreProject

Σχολή τόπων και αρτοποιίας

Ιταλία (2021)

Περιγραφή του έργου

Το MadreProject είναι μια μοναδική στο είδος της σχολή, η οποία καλεί τους συμμετέχοντες να προσεγγίσουν τον άρτο ως τρόπο σύνδεσης μεταξύ τοπικών κοινοτήτων, τόπων και πρακτικών. Η ιδέα είναι να εκπαιδευτούν τα μέλη της κοινότητας ώστε να φροντίζουν το περιβάλλον, οι μελλοντικοί επιχειρηματίες που μπορούν να έχουν κοινωνικό αντίκτυπο και να διατηρούν διάλογο με το πλαίσιο στο οποίο δραστηριοποιούνται, καθώς και οι παρασκευαστές άρτου που γνωρίζουν το δίκτυο στο οποίο ανήκουν και τα οφέλη μιας σφαιρικής προσέγγισης.

MadreProject

Σχολή τόπων και αρτοποιίας

Ιταλία (2021)

Αισθητική

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: ενσωμάτωση

Το MadreProject (επαν)ενεργοποιεί ένα οικοσύστημα τοποθεσιών στο Chiaravalle [I], τοποθετώντας τις δραστηριότητες της σχολής σε διάφορα ανακαινισμένα κτίρια και σε κτίρια που άλλαξαν χρήση (πρώην αγροκτήματα, μνημείο Padiglioni κ.λπ.). Φέρνει σε επαφή τους συμμετέχοντες [II] στη δημιουργική και συλλογική εμπειρία της αρτοποιίας [III] και τους ενθαρρύνει να ασχοληθούν με το πολιτιστικό, κοινωνικό και φυσικό τους περιβάλλον, ενισχύοντας το αίσθημα του ανήκειν [II]. Τέλος, το έργο οικοδομείται ως συμμετοχική καλλιτεχνική παράσταση που δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να συνδημιουργήσουν (για παράδειγμα ένα αναδυόμενο αρτοποιείο) [III].

Βιωσιμότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: αναγέννηση

Το MadreProject προτείνει ένα μοντέλο εκπαίδευσης που εκπαιδεύει τους ανθρώπους για τη διατήρηση [I] του περιβάλλοντός τους. Ωστόσο, προχωρεί περαιτέρω στην εισαγωγή διδαγμάτων σχετικά με τη συστημική σκέψη και την ανθρωποοικολογία, τα οποία, σε συνδυασμό με συγκεκριμένες δραστηριότητες, θα μπορούσαν να αλλάξουν τις κοσμοθεωρίες και τις συμπεριφορές των συμμετεχόντων [III]. Επιπλέον, το έργο ενσωματώνει ένα σχέδιο για την ανάπλαση 10 εκταρίων εγκαταλελειμμένων γεωργικών εκτάσεων [III], κάτι το οποίο θα συντόμευε την αλυσίδα εφοδιασμού [II] και θα ενίσχυε τις ευκαιρίες απασχόλησης στην αγροτική περιφέρεια Chiaravalle (Μιλάνο).

Συμπεριληπτικότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ: ενοποίηση

Το έργο βασίζεται στην αλληλεγγύη και τη συνεργασία [I] για την επίτευξη των στόχων του: η έναρξη μιας εκστρατείας πληθοχρηματοδότησης θα χρηματοδοτήσει τελικά το άνοιγμα μιας σχολής αρτοποιίας που θα έχει τη δυνατότητα να ενεργοποιήσει εκ νέου τη γειτονιά, τόσο από πολιτιστική όσο και από κοινωνική άποψη. Τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν θα χρηματοδοτήσουν επίσης υποτροφίες για την προσέλκυση μειονεκτούντων σπουδαστών [II].

MadreProject

Σχολή τόπων και αρτοποιίας

Ιταλία (2021)

Συμμετοχική διαδικασία

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: αυτοδιοίκηση

Κατά τη διάρκεια μιας πιλοτικής εβδομάδας, το MadreProject συγκέντρωσε συμμετέχοντες σε μια διαδικασία συνδημιουργίας [II] για τον καθορισμό του κύκλου μαθημάτων για μια σχολή «με βάση τη συλλογική νοημοσύνη». Προτείνει κάθε εκπαιδευόμενος να χαράξει τη δική του εκπαιδευτική πορεία με βάση τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά του [II]. Το σχολείο παρουσιάζεται ως ένα οριζόντιο, αυτοαξιολογούμενο εκπαιδευτικό μοντέλο [III]. Το MadreProject υποστηρίχθηκε επίσης από εκστρατεία πληθοχρηματοδότησης πολιτών της πόλης του Μιλάνου, έναν καινοτόμο μηχανισμό χρηματοδότησης για έργα από τη βάση προς την κορυφή στα οποία συμμετέχουν μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και κάτοικοι. Η εκστρατεία πληθοχρηματοδότησης συγκέντρωσε τη στήριξη 360 χορηγών, οι οποίοι είναι εξουσιοδοτημένοι να υλοποιήσουν το έργο [III].

Πολυεπίπεδη συμμετοχή

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ Ι: εργασία σε τοπικό επίπεδο

Το MadreProject βασίζεται σε έναν ποικιλόμορφο συνασπισμό φορέων (μη κερδοσκοπική οργάνωση, επιταχυντής νεοφυών επιχειρήσεων) που δραστηριοποιούνται σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Επιλέχθηκε από την πόλη του Μιλάνου για να συμμετάσχει σε έναν καινοτόμο μηχανισμό χρηματοδότησης, ενώ είναι σταθερά εδραιωμένο σε επίπεδο περιοχής, στο Chiaravalle. Οι 360 χορηγοί που χρηματοδότησαν το έργο και οι πολλοί εμπλεκόμενοι οργανισμοί αποτελούν ένα επίσημο και ανεπίσημο τοπικό δίκτυο [I].

Διεπιστημονική προσέγγιση

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: πέρα από την επιστημονικότητα

Το έργο προέκυψε μέσω των κοινών προσπαθειών της (...), μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που ειδικεύεται στην αναγέννηση μέσω του πολιτισμού, ενός επιταχυντή νεοφυών επιχειρήσεων με κοινωνικό αντίκτυπο και ενός εξαιρετικού αρτοποιού, καλλιεργητή δημητριακών και συνιδρυτή του PAU (Panificatori Agricoli Urbani — Αρτοποιοί αστικής γεωργίας). Οι οντότητες αυτές συνδυάζουν και μεταβιβάζουν διατομεακή εμπειρογνωσία [II] για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων [II]. Η συμμετοχή συμμετεχόντων από διάφορα περιβάλλοντα και με διαφορετικά επίπεδα εξοικείωσης με την αρτοποιία παρέχει τη δυνατότητα μάθησης από ομοτίμους και αξιοποίησης τόσο της τυπικής όσο και της μη τυπικής γνώσης [III].

Flaux

Ανθοκομική ύλη

Γερμανία (2022)

Περιγραφή του έργου

Μια καινοτόμος υφαντική ύλη κατασκευασμένη από απόβλητα ανθέων παρέχει λύση για τη μείωση των αποβλήτων που συνδέονται με τα άνθη. Αυτό επιτυγχάνεται με την εκτροπή των αποβλήτων ανθέων από τους χώρους υγειονομικής ταφής σε περιβαλλοντικά υπεύθυνα υλικά, τη διοχέτευση των ανακυκλώσιμων αποβλήτων που προκύπτουν από άνθη στις κατάλληλες διαδικασίες ανακύκλωσης, την προσφορά εναλλακτικών λύσεων για μη βιώσιμα υλικά και τη διευκόλυνση της κυκλικότητας στη βιομηχανία.

Flaux

Ανθοκομική ύλη

Γερμανία (2022)

Αισθητική

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ Ι: ενεργοποίηση

Η Flaux — Ανθοκομική ύλη αποσκοπεί στη δημιουργία μιας μοναδικής εμπειρίας [I] για τους χρήστες μέσω του σχεδιασμού με φυσικές διεργασίες και υλικά.

Βιωσιμότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ: κλείσιμο του κύκλου

Το έργο αποσκοπεί στη μείωση των αποβλήτων ανθέων μέσω μιας κυκλικής οικονομίας, της «αναγεννητικής» προσέγγισης (από λίκνο σε λίκνο), και στην καταπολέμηση της απώλειας βιοποικιλότητας. Ωστόσο, το έργο αποσκοπεί στον μετριασμό και τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων των μη βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων [II] περισσότερο στη χρήση αποβλήτων ανθέων και όχι τόσο στην αναγέννηση των οικοσυστημάτων.

Συμπεριληπτικότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ Ι: συμπερίληψη

Το έργο αποσκοπεί στην αύξηση της ευαισθητοποίησης και στη βελτίωση της ισότητας των φύλων στο οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων για γυναίκες επιχειρηματίες που ανήκουν σε εθνοτικές μειονότητες και που επί του παρόντος υποεκπροσωπούνται [II]. Οι ιδρυτές γνωρίζουν επίσης την παιδική εργασία και την καταναγκαστική εργασία σε άλλα μέρη του κόσμου, και στοχεύουν στη δημιουργία μιας επιχειρηματικής δομής που θα διατηρεί την ισότητα, τη διαφάνεια και την ιχνηλασιμότητα της διαδικασίας.

Flaux

Ανθοκομική ύλη

Γερμανία (2022)

Συμμετοχική διαδικασία

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ Ι: διαβούλευση

Επί του παρόντος, το έργο βρίσκεται στο στάδιο της διάδοσης της ιδέας και του επιχειρηματικού μοντέλου που επιθυμεί να δημιουργήσει [I]. Ωστόσο, το έργο αποσκοπεί στην οικοδόμηση μιας ισχυρής κοινότητας τοπικών ενδιαφερόμενων μερών ανθοκομίας, στην οποία όλα τα μέρη συμμετέχουν ισότιμα και δίκαια στα συστήματα αναβαθμιστικής ανακύκλωσης.

Πολυεπίπεδη συμμετοχή

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: εργασία σε παγκόσμιο επίπεδο

Το έργο αποσκοπεί στην πιλοτική εφαρμογή του έργου στην Ταϊλάνδη σε πρώτη φάση, στη συνέχεια στην εφαρμογή της έννοιας στην Ευρώπη και στη δημιουργία ενός δικτύου ενδιαφερόμενων μερών, το οποίο θα περιλαμβάνει συνδέσμους με τις αγορές ανθέων και τους δυνητικούς επενδυτές και υποστηρικτές μέσω της έκθεσης δεδομένων του πιλοτικού καθεστώτος.

Διεπιστημονική προσέγγιση

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ Ι: πολυεπιστημονικότητα

Το έργο λειτουργεί με ενδοτομεακό και ενδοεπιστημονικό τρόπο και υλοποιείται από δύο μελλοντικούς επιχειρηματίες, εμπειρογνώμονες του κλάδου, μια μη κυβερνητική οργάνωση (ΜΚΟ) και εκκολαπτήρια επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον ίδιο κλάδο.

BUGA Wood Pavilion

από το ICD/ITKE και το Πανεπιστήμιο της Στουτγάρδης

Γερμανία (2019)

Περιγραφή του έργου

Το BUGA Wood Pavilion αναδεικνύει μια νέα προσέγγιση στην ψηφιακή κατασκευή ξυλείας. Η εντυπωσιακή ξύλινη οροφή εκτείνεται 30 μέτρα πάνω από έναν χώρο δημόσιων εκδηλώσεων, με τη χρήση ελάχιστης ποσότητας υλικού, ενώ ταυτόχρονα έχει δημιουργηθεί ένας μοναδικός αρχιτεκτονικός χώρος. Το περίπτερο αναπτύχθηκε από διεπιστημονική ομάδα αρχιτεκτόνων, μηχανικών, επιστημόνων, βιοτεχνών και δημόσιων φορέων. Χάρη στο καινοτόμο κτιριακό του σύστημα, μπορεί να επανασυναρμολογηθεί πλήρως σε νέα τοποθεσία και να ανακυκλωθεί πλήρως στο τέλος του κύκλου ζωής του.

BUGA Wood Pavilion

από το ICD/ITKE και το Πανεπιστήμιο της Στουτγάρδης

Γερμανία (2019)

Αισθητική

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: ενσωμάτωση

Το περίπτερο έχει σχεδιαστεί κατά τρόπο που προσφέρει στους χρήστες θετική αισθητηριακή εμπειρία και δίνει ιδιαίτερη προσοχή στο φως, την ακουστική, την ατμόσφαιρα και την ποιότητα των χώρων [I]. Η δομή εμπνέεται από το κέλυφος των αχινών. Η ευελιξία του χώρου τον καθιστά κατάλληλο για τη φιλοξενία μεγάλων ομάδων και προσφέρει συλλογική εμπειρία υψηλής ποιότητας [II]. Επιπλέον, η αρχιτεκτονική μπορεί να θεωρηθεί εδώ ως «πολιτιστικό όχημα», το οποίο προσφέρει την ευκαιρία να μάθει κανείς περισσότερα σχετικά με το σκεπτικό για τον κύκλο ζωής και την επαναχρησιμοποίηση στον σχεδιασμό [III].

Βιωσιμότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ: αναγέννηση

Ο σχεδιασμός του περιπτέρου λαμβάνει υπόψη την ανακυκλωσιμότητα [I], αλλά και τις αρχές της επαναχρησιμοποίησης και της κυκλικότητας [II]: μπορεί είτε να αποσυναρμολογηθεί και να ανεγερθεί σε νέο χώρο, πολλές φορές, είτε να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή νέας ενέργειας μέσω ανάκτησης θερμότητας. Τα στοιχεία που συνθέτουν τη δομή είναι κατασκευασμένα από ξυλεία και παράγονται υπεύθυνα ώστε να έχουν αρνητικό αποτύπωμα άνθρακα [III].

Συμπεριληπτικότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ Ι: συμπερίληψη

Το περίπτερο είναι συμπεριληπτικό εκ σχεδιασμού: δεν παρουσιάζει φυσικά εμπόδια και είναι προσβάσιμο δημόσια και ανοικτά από οποιονδήποτε χωρίς κανενός είδους διάκριση [I].

BUGA Wood Pavilion

από το ICD/ITKE και το Πανεπιστήμιο της Στουτγάρδης

Γερμανία (2019)

Συμμετοχική διαδικασία

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ Ι: διαβούλευση

Η ομάδα του έργου διατήρησε συνεχή διάλογο με το κοινό, κοινοποιώντας ενεργά την πρόοδο της ερευνητικής γραμμής μέσω παρουσιάσεων, δημοσιεύσεων και συζητήσεων [I]. Το περίπτερο αναπτύχθηκε από την αρχή με εκπροσώπους του δημόσιου τομέα, τοπικούς ξυλουργούς και παρόχους ρομποτικών λύσεων.

Πολυεπίπεδη συμμετοχή

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΑΦΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑ

Η περιγραφή του έργου δεν αναφέρεται ανοιχτά στις διαστάσεις πολυεπίπεδης συμμετοχής σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται από την Πυξίδα.

Διεπιστημονική προσέγγιση

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: πέρα από την επιστημονικότητα

Το έργο φέρνει σε επαφή ακαδημαϊκούς με τη βιομηχανία και τοπικούς τεχνίτες, μέσω μιας καινοτόμου προσέγγισης συνσχεδιασμού, ενσωματώνοντας την ψηφιακή παραγωγή στην οικοδομική κουλτούρα των παραδοσιακών τεχνικών [III]. Η συνεργασία μεταξύ ρομπότ και ανθρώπου προσφέρει καινοτόμες δυνατότητες στον σχεδιασμό, τη μηχανική και την κατασκευή.

Μοντέλο συμμετοχικής
εκμάθησης του Arkki

Φινλανδία (2007)

Περιγραφή του έργου

Το μοντέλο συμμετοχικής εκμάθησης του Arkki είναι ένα συμμετοχικό εκπαιδευτικό μοντέλο από τη Φινλανδία, το οποίο αποσκοπεί να δώσει τη δυνατότητα στα παιδιά να συμμετέχουν στη διαδικασία αστικού σχεδιασμού. Το μοντέλο έχει δοκιμαστεί στο Βιετνάμ (2018) και στη Μπανγκόκ (2020) και έχει βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν φιλικές προς τα παιδιά ιδέες για πόλεις.

Μοντέλο συμμετοχικής
εκμάθησης του Arkki

Φινλανδία (2007)

Αισθητική

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: ενσωμάτωση

Το έργο έχει ως στόχο να συνδυάσει δεοντολογικά, κοινωνικά και οικολογικά ζητήματα στο πλαίσιο της μαθησιακής διαδικασίας μέσω του σχεδιασμού ιδεών. Κατά τη διαδικασία, οι συμμετέχοντες αξιολογούν τι είναι σημαντικό για αυτούς στη ζωή τους. Βασικός στόχος του έργου είναι η στήριξη της ανάπτυξης των παιδιών, ώστε να καταστούν δεοντολογικά υπεύθυνα μέλη της κοινωνίας και της ανθρωπότητας [III]. Επιπλέον, το έργο ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα και τον προβληματισμό σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η διαμόρφωση του περιβάλλοντος επηρεάζει τη ζωή των ανθρώπων. Στόχος του είναι να επιτευχθεί αυτό μέσω μιας συλλογικής εμπειρίας συνεργασίας μεταξύ ενηλίκων και παιδιών [II] και μέσω της ανάπτυξης μιας προσωπικής και κοινοτικής αντίληψης της ομορφιάς μέσω αλληλεπιδράσεων.

Βιωσιμότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ Ι: αναπροσαρμογή

Η προοπτική του έργου όσον αφορά τη βιωσιμότητα δεν είναι σαφώς καθορισμένη, αλλά παραπέμπει σε μια ολιστική θεώρηση των βιώσιμων διαδικασιών και λύσεων στον αστικό τομέα. Τα παιδιά που συμμετέχουν μαθαίνουν και προτείνουν καινοτόμες και εφικτές λύσεις για τα υλικά, την ηλιακή ενέργεια και τις δημόσιες συγκοινωνίες.

Συμπεριληπτικότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ: ενοποίηση

Οι βασικοί στόχοι όσον αφορά τη συμπεριληπτικότητα είναι οι εξής: ενσωμάτωση της φωνής και των προτάσεων των παιδιών στον πολεοδομικό σχεδιασμό από την αρχή [Ι], ανάπτυξη δεξιοτήτων που παρέχουν τη δυνατότητα στα παιδιά να γίνουν ενεργοί πολίτες [II] και κατανόηση του δομημένου περιβάλλοντος που περιλαμβάνει ορισμένους βασικούς τομείς και επιστημονικούς κλάδους.

Μοντέλο συμμετοχικής
εκμάθησης του Arkki

Φινλανδία (2007)

Συμμετοχική διαδικασία

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: αυτοδιοίκηση

Ο πυρήνας του μοντέλου είναι να καθιερωθεί και να δοκιμαστεί μια συμμετοχική προσέγγιση που περιλαμβάνει τα παιδιά σε κάθε στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού [I], να σχεδιαστούν έργα και να αναπτυχθούν δεξιότητες που σχετίζονται με την ιδιότητα του πολίτη και την ικανότητα επιρροής. Δεν ζητείται μόνο η γνώμη των παιδιών, αλλά περιλαμβάνονται και στη φάση του συνσχεδιασμού, κατά την οποία προτείνουν τις δικές τους λύσεις και υλοποιούνται οι ιδέες τους [II]. Τα διδάγματα και η πείρα των παιδιών παρείχαν τη δυνατότητα σε ορισμένα από αυτά να οραματιστούν ένα έργο μετασχηματισμού στη γειτονιά τους, να το παρουσιάσουν στους φορείς λήψης αποφάσεων και να συγκεντρώσουν χρήματα για την υλοποίησή του [III].

Πολυεπίπεδη συμμετοχή
ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: εργασία σε παγκόσμιο επίπεδο

Το έργο λειτουργεί σε διάφορες κλίμακες και σε συνεργασία με πολλά ενδιαφερόμενα μέρη, υλοποιώντας με επιτυχία τις βασικές αρχές και τα διδάγματα από άλλα έργα στο Βιετνάμ, στην Ταϊλάνδη και στην Ελλάδα. Σε 20 χρόνια λειτουργίας, το μοντέλο εφαρμόζεται σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, τα σχολεία και τις κοινότητες των αντίστοιχων χωρών, καθώς και με διεθνείς οργανισμούς όπως η Unicef και η Save the Children.

Διεπιστημονική προσέγγιση

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: πέρα από την επιστημονικότητα

Το μοντέλο εκμάθησης του Arkki λειτουργεί πέραν των επιστημονικών κλάδων, θεωρώντας την αρχιτεκτονική και τον πολεοδομικό σχεδιασμό ως πολυεπιστημονικά φαινόμενα και συνδυάζοντας ολιστικά τα αντικείμενα STEAM (θετικές επιστήμες, τεχνολογία, μηχανική, τέχνη και μαθηματικά) με τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, και ενισχύοντας τη διεπιστημονική εκμάθηση [II]. Δεύτερον, το έργο βασίζεται σε πραγματικές διαδικασίες και βασίζεται στις γνώσεις και τις απόψεις των κοινοτήτων, των παιδιών, των διαφόρων ομάδων χρηστών [III] κ.λπ.

Δημιουργικό Εργαστήριο Krater

Σλοβενία (2021)

Περιγραφή του έργου

Το KRATER είναι ένας χώρος παραγωγής με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων για τους επαγγελματίες του κοινωνικού και οικολογικού τομέα, ο οποίος άνθισε από το εγκαταλελειμμένο εργοτάξιο που μοιάζει με κρατήρα κοντά στο κέντρο της πόλης της Λιουμπλιάνας. Ειδικοί για τον χώρο σταθμοί παραγωγής —εργαστήριο χαρτοποιίας, εργαστήριο ξύλου, εργαστήριο μυκητοσχεδιασμού, καταφύγιο εγκαταλελειμμένων φυτών σε γλάστρες— έχουν σχεδιαστεί για την παραγωγή υλικών, πρακτικών και συμμαχιών φιλικών προς το περιβάλλον που καλούν τις αστικές κοινότητες να δουν με νέο τρόπο τη γη και η μία την άλλη.

Δημιουργικό Εργαστήριο Krater

Σλοβενία (2021)

Αισθητική

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ: σύνδεση

Το Krater είχε ως στόχο να δημιουργήσει οπτικά ελκυστικές παρεμβάσεις στον χώρο, που μεταφράζουν τα υποκείμενα πλαίσιά του. Στο πλαίσιο του έργου, οι συμπράττοντες σχεδιαστές και αρχιτέκτονες εξισορρόπησαν τις δημιουργικές προτάσεις τους όσον αφορά τις αρχές των μηδενικών αποβλήτων, της χαμηλής τεχνολογίας, της συμμετοχής και της μόνιμης καλλιέργειας. Η εργασία σε εγκαταλελειμμένο εργοτάξιο και ο σχεδιασμός παρεμβάσεων σε υποδομές με τη χρήση μεταχειρισμένων αντικειμένων ή υπολειμματικών υλικών αποτέλεσαν για το Krater μια πρόκληση για την ανάπτυξη μιας ισχυρής αισθητικής γλώσσας που θα μπορούσε να μετακινήσει το στοχευόμενο κοινό πέραν των στερεοτυπικών αντιλήψεων του για τις αστικές εγκαταλελειμμένες εκτάσεις [I]. Για να διασφαλιστεί ότι οι νέες παρεμβάσεις στον χώρο συμπεριλαμβάνουν τα συμφέροντα και άλλων κατοίκων πέραν των ανθρώπων, το Krater εντάχθηκε στο ζωονομικό κίνημα [II].

Βιωσιμότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: αναγέννηση

Κύριος στόχος του έργου Krater είναι η ανάδειξη νέων τρόπων καλλιέργειας οικολογικών υλικών σε αστικά περιβάλλοντα. Ο επανασχεδιασμός του εγκαταλελειμμένου εργοταξίου κατέστησε δυνατή την προμήθεια [I] και την επεξεργασία βιώσιμων υλικών [II], καθώς και τη βιοπολιτισμική αναγέννηση. [III] Δημιουργήθηκαν νέες μονάδες παραγωγής με σκοπό: την εισαγωγή ανθρώπων σε κύκλους παραγωγής για τους οποίους συνήθως δεν γνωρίζουν τίποτα· τη διερεύνηση και ανάπτυξη βιώσιμων διαδικασιών σχεδιασμού με ίνες, ξύλο και χώμα· και τη συμμετοχή σε δραστηριότητες όπως η μεταποίηση χωροκατακτητικών φυτών σε χαρτοπολτό για την παραγωγή χειροποίητων φύλλων χαρτιού ή δοχείων φύτευσης.

Συμπεριληπτικότητα

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ: ενοποίηση

Το Krater είναι βαθιά ριζωμένο στα αστικά κοινά αγαθά και οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων καθοδηγούνται από ομάδα ντόπιων που συντονίζει τις καθημερινές δραστηριότητες του χώρου [II]. Δεδομένου ότι η ομάδα ατόμων που συμμετέχουν στο έργο είναι ποικιλόμορφη, το Krater έχει την πλήρη ικανότητα να προσελκύσει μικτό κοινό χρηστών για να συμμετάσχει στο δημόσιο πρόγραμμά του. Δημιουργικά εργαστήρια, ημέρες ελεύθερης προσέλευσης, ομιλίες και συγκεντρώσεις στο Krater είναι δωρεάν και, ως εκ τούτου, πλήρως προσβάσιμα στο κοινό. Το Krater προσφέρει χώρο στάθμευσης για ποδηλάτες και ράμπα που παρέχει τη δυνατότητα για εύκολη πρόσβαση στον χώρο για άτομα με περιορισμένη κινητικότητα. [I] Οι δραστηριότητες του Krater προωθήθηκαν μέσω διαφόρων διαύλων επικοινωνίας με σκοπό να καταστεί το πρόγραμμα προσβάσιμο σε χρήστες όπως οι ηλικιωμένοι, οι κάτοικοι της περιοχής και η νεολαία.

Δημιουργικό Εργαστήριο Krater

Σλοβενία (2021)

Συμμετοχική διαδικασία

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ: από κοινού ανάπτυξη

Το Krater είναι το αποτέλεσμα πενταετούς ερευνητικού έργου συμμετοχικής δράσης της Trajna, το οποίο εργάζεται για την επανεξέταση της διαχείρισης χωροκατακτητικών ειδών σε αστικά τοπία. Αυτό που κατέστησε εφικτό το έργο ήταν μια σειρά επιτυχημένων συμπράξεων που δημιούργησαν μια κοινότητα ατόμων και συλλογικοτήτων που επιθυμούσαν να συνεργαστούν για την υποστήριξη και τη διασταυρούμενη γονιμοποίηση των διεπιστημονικών πρακτικών τους. Με ενδιαφερόμενα μέρη, το Krater, σε συνεργασία με τη Σλοβενική Ένωση για τη Μόνιμη Καλλιέργεια και το prostoRož, διοργάνωσε συνεδρίες εντοπισμού τοποθεσιών και χωροταξικού σχεδιασμού και περισσότερα από 15 εργαστήρια συνοικοδόμησης [II]. Οι εβδομαδιαίες συνεδρίες, ανοικτές στο κοινό για την προσέλκυση των μελλοντικών χρηστών του χώρου, περιλάμβαναν δραστηριότητες όπως η κατασκευή μονοπατιών πεζοπορίας, ο σχεδιασμός των υπαίθριων επίπλων και η κατασκευή μονάδας επεξεργασίας λυμάτων.

Πολυεπίπεδη συμμετοχή
ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΙΙ: εργασία σε όλα τα επίπεδα

Με τη δοκιμή συμμετοχικών διαδικασιών για τη διαχείριση της γης, το Krater συγκέντρωσε φορείς λήψης αποφάσεων, κατοίκους, δημιουργούς, ερευνητές και ΜΚΟ [I], για να αποκτήσει νέες προσεγγίσεις όσον αφορά την εργασία με την αστική φύση. Ακολουθώντας το παράδειγμα του Krater, οι τοπικές κυβερνήσεις κατάφεραν να μειώσουν τις δαπάνες συντήρησής τους ανοίγοντας μη χρησιμοποιημένους χώρους πρασίνου σε οργανισμούς που ενδιαφέρονταν να ενεργοποιήσουν τις υλικές και οικολογικές δυνατότητές τους.

Διεπιστημονική προσέγγιση

ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ III: πέρα από την επιστημονικότητα

Οι εταίροι του έργου ενθαρρύνονται να μεταφέρουν τις επιστημονικές γνώσεις τους σε νέους τομείς δραστηριότητας, δημιουργώντας τις υβριδικές μεθοδολογίες που υπάρχουν στα αποτελέσματα του έργου. Ενόψει των σημερινών παγκόσμιων προκλήσεων, οι οποίες απαιτούν τη σύνδεση των κοινωνικών και των φυσικών επιστημών [II], το Krater δημιουργεί έναν χώρο για την αλληλεπίδραση διεπιστημονικών γνώσεων και προσεγγίσεων. Οι σχεδιαστές του έργου δεν ενεργούν μόνο ως μεταφραστές επιστημονικών πορισμάτων, αλλά και ως ενεργοί συνδημιουργοί έρευνας και καινοτόμων ιδεών [III].
Μέθοδος εργασίας

Η Πυξίδα κατασκευάστηκε σε τρία στάδια, τα οποία περιλάμβαναν:

1. επανεξέταση τυχαίου δείγματος των αιτήσεων για βραβεία ΝΕΒ του 2021 για τον εντοπισμό πιθανών επιπέδων φιλοδοξίας μεταξύ των διαφόρων πτυχών των έργων που θα μπορούσαν να συνδεθούν με τις αξίες, τις αρχές λειτουργίας και τις διαστάσεις που προσδιορίσαμε·

2. προσδιορισμό τριών επιπέδων φιλοδοξίας για κάθε αξία και κάθε αρχή, σύγκριση της εννοιολογικής βάσης με τα υφιστάμενα επιστημονικά μοντέλα και τη βιβλιογραφία, αποσαφήνιση των επιμέρους διαστάσεων·

3. σύγκριση του εννοιολογικού πλαισίου των αξιών και των αρχών με τα έγγραφα στρατηγικής πολιτικής από την ανακοίνωση του 2021 για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους, με παράλληλη προσαρμογή της γλώσσας ή των εννοιών στους υφιστάμενους όρους ή αρχές πολιτικής, όταν χρειάστηκε.

Αισθητική

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Beardsley, Monroe. (1982). The Aesthetic Point of View (Ithaca, N.Y: Cornel University Press)

Davos Declaration. (2018). https://davosdeclaration2018.ch/

Fisher, Berenice και Joan Tronto. (1990). ‘Towards a Feminist Theory of Care’, E. Abel και M. Nelson, επιμ., Circles of Care. (Albany, N.Y.: State University of New York Press).

Kennedy-Reid, Sherry. (2014). Towards Redefining Individual-Collective Transformative Learning: A Duality Approach.

Kenrick, Douglas T et al. (2010). ‘Renovating the Pyramid of Needs: Contemporary Extensions Built Upon Ancient Foundations’, in Perspectives on psychological science: περιοδικό της Association for Psychological Science, τόμος 5, τεύχος 3: 292-314. doi:10.1177/1745691610369469

Koltko-Rivera M.E. (2006). Rediscovering the Later Version of Maslow’s Hierarchy of Needs: Self-Transcendence and Opportunities for

Theory, Research, and Unification. Review of General Psychology. 2006;10(4):302-317. doi:10.1037/1089-2680.10.4.302

Lambert N.M., Stillman T.F., Hicks J.A., Kamble S., Baumeister R.F., Fincham F.D. ‘To Belong Is to Matter: Sense of Belonging Enhances

Meaning in Life’, Personality and Social Psychology Bulletin, 1418-1427. doi:10.1177/0146167213499186

Marković, Slobodan. (2012). ‘Components of aesthetic experience: aesthetic fascination, aesthetic appraisal, and aesthetic emotion’, i-Perception, τόμος 3, τεύχος 1: 1-17. doi:10.1068/i0450aap

Osman, Mariana & Abu Bakar, Aisyah & Bachok, Syahriah & Ibrahim, Mansor & Abdullah, Alias. (2015). Sustainable Wellbeing Objective Indicators: Basic Necessities, Complimentary Needs and Desired Opportunities.

Pallasmaa, Juhani. (2019). ‘Design for Sensory Reality, From Visuality to Existential Experience’, Architectural Design, Ειδικό τεύχος: The Identity of the Architect: Culture & Communication, τόμος 89, τεύχος 6: 22-27.

Panksepp, Jaak & Panksepp, Jules. (2013). ‘Toward a cross-species understanding of empathy’, Trends in neurosciences, τόμος 36, τεύχος 8: 489-496. doi: 36. 10.1016/j. tins.2013.04.009.

Rural Urban Framework και 51N4E. (2021). The Things Around Us: 51N4E and Rural Urban Framework. (CCA/JOVIS Verlag).

Santayana, Georges. (1896). The Sense of Beauty

Shusterman, Richard. (2004). ‘Complexities of Aesthetic Experience: Response to Johnston’, The Journal of Aesthetic Education, τόμος 38, 4:109-112

Starr, G. Gabriella. (2015). Feeling Beauty, The Neuroscience of Aesthetic Experience. (Cambridge Mass.: MIT Press).

Tronto, Joan C. (1998). ‘An Ethic of Care’, Generations 22, 3

Wong, Paul. (2021). From Viktor Frankl’s Logotherapy to the Four Defining Characteristics of Self-Transcendence (ST). doi:10.31234/osf.io/76bm9.

Wu, Susie & Fan, Peilei & Chen, Jiquan. (2015). Incorporating Culture into Sustainable Development: A Cultural Sustainability Index Framework for Green Buildings. Sustainable Development. 24. 10.1002/sd.1608.

Wuthnow, Robert. (1978). ‘Peak Experiences: Some Empirical Tests’, Journal of Humanistic Psychology, τόμος 18: 59-76.

Zumthor, Peter. (2006). Atmospheres: Architectural Environments, Surrounding Objects. (Birkhäuser).

Dimitrova, Elena, Lavenir, Marie-Laure, McMahon, Paul, Mūrniece, Baiba, Musso, Stefano Francesco, Nagy, Gergely, Rauhut, Christoph, Rourke, Grellan D., Sciacchitano, Erminia and Selfslagh, Bénédicte (αναθεωρημένη έκδοση, Νοέμβριος 2020) European Quality Principles for EU-funded Interventions with potential impact upon Cultural Heritage.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Εκπαίδευσης, Νεολαίας, Αθλητισμού και Πολιτισμού. (2021) Towards a shared culture of architecture: investing in a high-quality living environment for everyone: report of the OMC (Open Method of Coordination) group of EU Member State experts, 2021, Υπηρεσία Εκδόσεων

Βιωσιμότητα

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Bakker, C., den Hollander, M, van Hinte, E., Zijlstra, Y. (2019). Products that Flow, BIS Publishers.

Brown, M., Haselsteiner, E., Apró, D., Kopeva, D., Luca, E., Pulkkinen, K., Vula Rizvanolli, B., (Επιμ.) (2018). Sustainability, Restorative to Regenerative. Cost Action CA16114 RESTORE, Ομάδα εργασίας 1

Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας. (2021). Evaluating the impact of nature-based solutions: a handbook for practitioners, Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας, Schellnhuber, H., Widera, B., Kutnar, A., Organschi, A., Hafner, A., Hillebrandt, A., Murphy, O. Nakicenovic, N. (2022). Horizon Europe and New European Bauhaus NEXUS report: conclusions of the High-Level Workshop on ‘Research and Innovation for the New European Bauhaus’, jointly organised by DG Research and Innovation and the Joint Research Centre. [Το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και η νέα έκθεση NEXUS για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους: συμπεράσματα της συνάντησης εργασίας υψηλού επιπέδου με θέμα «Έρευνα και καινοτομία για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους», η οποία διοργανώθηκε από κοινού από τη ΓΔ Έρευνας και Καινοτομίας και το Κοινό Κέντρο Ερευνών]. Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Gibbons, L. V. (2020). ‘Regenerative - The New Sustainable?’, Sustainability, 12,13: 5483, https://doi.org/10.3390/su12135483.

Haffmans, S., van Gelder, M., van Hinte, E., Zijlstra, Y. (2018). Poducts that Last, BIS Publishers.

Mang, P., Bill Reed, B. (2017). Update Reneregative Development & Design.

Παγκόσμια Επιτροπή για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη. (1987). Our common future. Οξφόρδη: Oxford University Press.

Dodd, N., Cordella, M., Traverso, M. and Donatello, S., Level(s) — A common EU framework of core sustainability indicators for office and residential buildings: Part 3: How to make performance assessments using Level(s) (Beta v1.0), EUR 28898 EN, Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, 2017, ISBN 978-92-79-76907-8, doi:10.2760/95143, JRC109286

Συμπεριληπτικότητα

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Collins-Foley, J., Ghorkhmazyan, M., Godfrey, L., Whatley, J. (2018). TAAP toolkit and guide for inclusive development. Ουάσινγκτον: World Learning.

Gardner, J., Marpillero-Colomina, A., Begault, L. - Gehl Institute. (2019). Inclusive Healthy Places. A Guide to Inclusion & Health in Public Space: Learning Globally to Transform Locally.

Gidley, J., Hampson, G., Wheeler, L., Bereded-Samuel, E. (2010). Social inclusion: Context, theory and practice.Community Interventions, ανακτήθηκε στις 7.4.2022 από https://ctb.ku.edu/en/table-of-contents/ analyze/where-to-start/participatory-approaches/main

Logie, C.H, Lacombe-Duncan, A., Lee-Foon, N., Ryan, S., Ramsay, H. (2016). ‘It’s for us -newcomers, LGBTQ persons, and HIV-positive persons. You feel free to be’: a qualitative study exploring social support group participation among African and Caribbean lesbian, gay, bisexual and transgender newcomers and refugees in Toronto, Canada.

Metha, V. (2013). Evaluating Public space.

Mey, E. (2021). Using an ecological approach to grasp the complexity of social inclusion around a person with a disability.

Ravindran, K., Kawale, K., Sinha, S., NaiduIndia, M. - Smart Cities Fellowship. (2019). ‘Design and Assessment Tool for Public Space. A citizen based platform to score & co-create public spaces - Project Report’, Systems, τόμος 75: 229-243.

West Sussex County Council, (2021). ‘West Sussex Inclusion Framework’, Ambio, τόμος 48: 515–528, https://doi.org/10.1007/s13280-018-1109-9.

Zhou Stella, L. (2019). Understanding Inclusiveness in Public Space: Learning from Existing Approaches.

Αρχές λειτουργίας

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Apostel, G. Berger, A. Briggs & G. Michaud. (1972). Interdisciplinarity: Problems of Teaching and Research in Universities. Παρίσι: Εκδόσεις ΟΟΣΑ.

Arnstein, S. R. (1969). ‘A Ladder of Citizen Participation’, Journal of the American Institute of Planners, τόμος 35, τεύχος 4: 216-224.

Community Tool Box. (1994). Analyzing Community Problems and Designing and Adapting Community Interventions», κεφάλαιο 18. Deciding Where to Start», τμήμα 2. Participatory Approaches to Planning Community Interventions », ανακτήθηκε στις 7.4.2022 από https://ctb. ku.edu/en/table-of-contents/analyze/where-to-start/participatory- approaches/main

Connor, D. M. (1988). ‘A New Ladder of Citizen Participation’, National Civic Review, τόμος 77, τεύχος 3: 249-257.

Darbellay, F. (2015). ‘Rethinking inter- and transdisciplinarity: Undisciplined knowledge and the emergence of a new thought style’, Futures, τόμος 65: 163-174.

Ford, A., Barra, R., Dawson, R., Virgoa, J., Batty, M., Hall, J. (2019). ‘A

multi-scale urban integrated assessment framework for climate change studies: a flooding application’, Computers, Environment and Urban Systems, τόμος 75: 229-243.

Glaas, E., Hjerpe, M., Storbjork, S., Neset, T., Bohman, A., Muthumanickam, P., Johansson, J. (2019). ‘Developing transformative capacity through systematic assessments and visualization of urban climate transitions’, Ambio, τόμος 48: 515–528, https://doi.org/10.1007/s13280-018-1109-9.

Hassenforder, E., Smajgl A. & Ward, J. (2015). ‘Towards understanding participatory processes: Framework, application and results’, Journal of Environmental Management, τόμος 157: 84-95.

ΟΟΣΑ (2010), ‘Multi-level Governance: A Conceptual Framework’, Cities and Climate Change, Εκδόσεις ΟΟΣΑ, Παρίσι, https://doi.

org/10.1787/9789264091375-11-en.https://doi.org/10.1007/s11625- 021-01080-0

ΟΟΣΑ. (2020). ‘Addressing societal challenges using transdisciplinary research’, OECD Science, Technology and Industry Policy Papers, αριθ. 88, Εκδόσεις ΟΟΣΑ, Παρίσι, https://doi.org/10.1787/0ca0ca45-en.

Parés, M., & March, M. (2013). Guide to Evaluating Participatory Processes. Generalitat de Cataluna.

Purvis, B., Mao, Y., Robinson, D. (2022). ‘A multi-scale integrated assessment model to support urban sustainability’, Sustainability Science, τόμος 17: 151–169. https://doi.org/10.1007/s11625-021-01080-0

Stember, M. (1991). ‘Advancing the social sciences through the interdisciplinary enterprise’, The Social Science Journal, τόμος 28(1): 1-14.

Toomey, A. H., Markusson, N., Adams, E. & Brockett, B. (2015). ‘Inter- and Trans-disciplinary Research: A Critical Perspective’, GSDR 2015 Brief.

van der Bijl, M. (2018). Transdisciplinary Innovation and Design. Medium.com.

Visseren-Hamakers, I. J. et al. (2021). ‘Transformative governance of biodiversity: insights for sustainable development’, Current Opinion in Environmental Sustainability, τόμος 53: 20-28.