I. Εισαγωγή

Το 2017 η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) θέσπισε τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/821 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 2017, για τον προσδιορισμό υποχρεώσεων δέουσας επιμέλειας στην αλυσίδα εφοδιασμού των ενωσιακών εισαγωγέων κασσιτέρου, τανταλίου και βολφραμίου, των μεταλλευμάτων τους, καθώς και χρυσού, που προέρχονται από περιοχές συγκρούσεων και υψηλού κινδύνου 1 (στο εξής: ενωσιακός κανονισμός). Ο ενωσιακός κανονισμός τέθηκε σε ισχύ στις 8 Ιουνίου 2017 και οι βασικές απαιτήσεις του εφαρμόζονται στους ενωσιακούς εισαγωγείς από την 1η Ιανουαρίου 2021.

Με τον ενωσιακό κανονισμό θεσπίζεται ένα ενωσιακό σύστημα για τη δέουσα επιμέλεια στην αλυσίδα εφοδιασμού (στο εξής: ενωσιακό σύστημα), προκειμένου να περιοριστούν οι δυνατότητες ενόπλων ομάδων και δυνάμεων ασφαλείας να εμπορεύονται κασσίτερο, ταντάλιο και βολφράμιο, τα μεταλλεύματα τους, καθώς και χρυσό. Ο ενωσιακός κανονισμός είναι σχεδιασμένος με σκοπό να παρέχει διαφάνεια και ασφάλεια σε ό,τι αφορά τις πρακτικές των ενωσιακών εισαγωγέων, των μεταλλουργείων και των εγκαταστάσεων εξευγενισμού για τον εφοδιασμό τους από περιοχές συγκρούσεων και υψηλού κινδύνου. Στο άρθρο 19 παράγραφος 2, ο ενωσιακός κανονισμός αναθέτει στην Επιτροπή την εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις όσον αφορά: 1) τη θέσπιση και την τροποποίηση των ορίων όγκου εισαγωγών ορυκτών και μετάλλων και 2) τον προσδιορισμό της μεθοδολογίας και των κριτηρίων για την αναγνώριση των συστημάτων δέουσας επιμέλειας στην αλυσίδα εφοδιασμού.

Ο ενωσιακός κανονισμός θεσπίζει υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας στην αλυσίδα εφοδιασμού σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τη δέουσα επιμέλεια 2 , συμπεριλαμβανομένου του παραρτήματος II αυτών. Οι υποχρεώσεις αυτές εφαρμόζονται στους ενωσιακούς εισαγωγείς ορυκτών και μετάλλων όπως ορίζεται στο παράρτημα I του ενωσιακού κανονισμού. Για να διασφαλιστεί η ορθή λειτουργία του ενωσιακού συστήματος, ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την τροποποίηση του παραρτήματος Ι με τη θέσπιση και την τροποποίηση των ορίων όγκου ορυκτών και μετάλλων.

Ο ενωσιακός κανονισμός ορίζει περαιτέρω ότι οι ιδιοκτήτες συστημάτων δέουσας επιμέλειας στην αλυσίδα εφοδιασμού μπορούν να υποβάλουν αίτηση στην Επιτροπή για την αναγνώριση των συστημάτων τους ως ισοδύναμων με τις απαιτήσεις του ενωσιακού κανονισμού. Τα συστήματα αυτά θα πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τις ειδικές συστάσεις των κατευθυντήριων γραμμών του ΟΟΣΑ για τη δέουσα επιμέλεια. Για να διευκολύνεται η αξιολόγηση των συστημάτων δέουσας επιμέλειας που θα μπορούσαν να αναγνωριστούν βάσει του ενωσιακού κανονισμού, ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τον προσδιορισμό της μεθοδολογίας και των κριτηρίων της εν λόγω αξιολόγησης για την αναγνώριση.

II. Νομική βάση

Σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/821 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 2017, η Επιτροπή συντάσσει έκθεση προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τις εξουσίες που της έχουν ανατεθεί.

III. Άσκηση της εξουσιοδότησης

Ο ενωσιακός κανονισμός, μέσω του άρθρου 19 παράγραφος 2, αναθέτει εξουσίες στην Επιτροπή με σκοπό την εφαρμογή των ακόλουθων διατάξεών του:

-σχετικά με την τροποποίηση του παραρτήματος I, με τη θέσπιση των ορίων όγκου για τα μεταλλεύματα και συμπυκνώματα τανταλίου ή νιοβίου, τα μεταλλεύματα και συμπυκνώματα χρυσού, τα οξείδια και υδροξείδια κασσιτέρου, το τανταλικό λίθιο και το καρβίδιο του τανταλίου, ει δυνατόν πριν από την 1η Απριλίου 2020 αλλά όχι μετά την 1η Ιουλίου 2020 (άρθρο 1 παράγραφος 4 του ενωσιακού κανονισμού)·

-σχετικά με την τροποποίηση των ισχυόντων ορίων που απαριθμούνται στο παράρτημα I ανά τριετία, μετά την 1η Ιανουαρίου 2021 (άρθρο 1 παράγραφος 5 του ενωσιακού κανονισμού)·

-σχετικά με τη συμπλήρωση του κανονισμού με τον προσδιορισμό της μεθοδολογίας και των κριτηρίων που επιτρέπουν στην Επιτροπή να κρίνει εάν τα συστήματα δέουσας επιμέλειας στην αλυσίδα εφοδιασμού κάνουν δυνατή την εκπλήρωση των απαιτήσεων του ενωσιακού κανονισμού από τους οικονομικούς φορείς και να προβαίνει στην αναγνώριση των συστημάτων αυτών (άρθρο 8 παράγραφος 2 του ενωσιακού κανονισμού).

Η Επιτροπή έχει εκδώσει τις ακόλουθες δύο (2) κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις βάσει του ενωσιακού κανονισμού:

-Τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2019/429 της Επιτροπής, της 11ης Ιανουαρίου 2019, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/821 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη μεθοδολογία και τα κριτήρια αξιολόγησης και αναγνώρισης των συστημάτων δέουσας επιμέλειας στην αλυσίδα εφοδιασμού όσον αφορά τον κασσίτερο, το ταντάλιο, το βολφράμιο και τον χρυσό 3 .

-Τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2020/1588 της Επιτροπής, της 25ης Ιουνίου 2020, για την τροποποίηση του παραρτήματος I του κανονισμού (ΕΕ) 2017/821 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με τον καθορισμό ορίων όγκου για τα μεταλλεύματα και συμπυκνώματα τανταλίου ή νιοβίου, τα μεταλλεύματα και συμπυκνώματα χρυσού, τα οξείδια και υδροξείδια κασσιτέρου, τα τανταλικά άλατα και τα καρβίδια του τανταλίου 4 .

Μέχρι στιγμής δεν έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για την τροποποίηση των ισχυόντων ορίων που απαριθμούνται στο παράρτημα I του ενωσιακού κανονισμού, δεδομένου ότι η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει τέτοιες πράξεις κάθε τρία έτη μετά την 1η Ιανουαρίου 2021, σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 5 του ενωσιακού κανονισμού.

IV. Συμπεράσματα

Η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να λάβουν γνώση της παρούσας έκθεσης στο πλαίσιο της ορθής άσκησης από την Επιτροπή των εξουσιών που της ανατέθηκαν με τον ενωσιακό κανονισμό.