ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 13.1.2022
COM(2022) 15 final
2022/0006(NLE)
Πρόταση
ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με την κινητικότητα των νέων εθελοντών στην Ευρωπαϊκή Ένωση
(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)
{SWD(2022) 4 final}
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται στην αλληλεγγύη, τόσο μεταξύ των πολιτών της όσο και μεταξύ των κρατών μελών της. Αυτή η καθολική και κοινή αξία καθοδηγεί τις δράσεις της και παρέχει την αναγκαία ενότητα για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων και μελλοντικών κοινωνικών προκλήσεων, τις οποίες οι νέοι Ευρωπαίοι καλούνται να αντιμετωπίσουν επιδεικνύοντας την αλληλεγγύη τους στην πράξη.
Η πανδημία COVID-19 είχε πρωτοφανείς επιπτώσεις στην εκπαίδευση, την απασχόληση, την κοινωνική ένταξη και την ψυχική υγεία των νέων. Έχει αποκόψει τους νέους από τις ευκαιρίες εκπαίδευσης και απασχόλησης, και πολλοί νέοι έχουν βιώσει απομόνωση, άγχος και κατάθλιψη. Ταυτόχρονα, οι νέοι έχουν επιδείξει αλληλεγγύη και στήριξη μεταξύ των γενεών, έχουν καταφέρει να επιδείξουν μεγάλη ανθεκτικότητα και έχουν κάνει προσπάθειες μετριασμού των επιπτώσεων της πανδημίας.
Στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης στις 15 Σεπτεμβρίου 2021, η πρόεδρος κ. von der Leyen ανακοίνωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει να ανακηρυχθεί το 2022 Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας, «ένα έτος αφιερωμένο στη στήριξη και ανάδειξη των νέων, που αφιέρωσαν τόσα πολλά στους άλλους». Τόνισε ότι «Η Ευρώπη χρειάζεται όλους τους νέους της». Στις 14 Οκτωβρίου 2021 η Επιτροπή υπέβαλε σχέδιο πρότασης απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας 2022. Ένας από τους στόχους του Έτους είναι η προώθηση των ευκαιριών που προσφέρουν οι δημόσιες πολιτικές σε ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο στους νέους για την υποστήριξη της προσωπικής, κοινωνικής και επαγγελματικής τους εξέλιξης.
Το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης 1 είναι η υπηρεσία μίας στάσης της Ένωσης για ευκαιρίες εθελοντισμού για τους νέους. Οι νέοι έχουν πολλές ευκαιρίες να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες αλληλεγγύης σε ευρύ φάσμα τομέων και να στηρίξουν τους εθνικούς, περιφερειακούς και τοπικούς συντελεστές όσον αφορά την αντιμετώπιση διαφόρων προκλήσεων και κρίσεων.
Ο εθελοντισμός, τόσο εντός της Ένωσης όσο και πέρα από αυτήν, συνιστά πλούσια εμπειρία σε ένα πλαίσιο μη τυπικής και άτυπης μάθησης και ενισχύει την προσωπική, κοινωνικοεκπαιδευτική και επαγγελματική εξέλιξη των νέων, την ενεργή συμμετοχή τους στα κοινά, την ενεργοποίησή τους ως πολιτών και την απασχολησιμότητά τους. Το πνεύμα καινοτομίας των νέων αποτελεί σημαντικό περιουσιακό στοιχείο για την κοινωνία και την αγορά εργασίας.
Ο διακρατικός εθελοντισμός σε ολόκληρη την ΕΕ περιλαμβάνει μια πρόσθετη διάσταση, δηλαδή την παροχή βοήθειας σε μια κοινότητα σε διαφορετική χώρα, την ενίσχυση της διαπολιτισμικής κατανόησης, τη μάθηση και την εργασία σε μια ξένη γλώσσα. Στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας εκτιμάται η πολυγλωσσία, η πολυπολιτισμικότητα και η προσαρμοστικότητα.
Στις 20 Νοεμβρίου 2008 το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση σχετικά με την κινητικότητα των νέων εθελοντών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (στο εξής: σύσταση του Συμβουλίου του 2008) 2 . Δέκα χρόνια αργότερα, το Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να προτείνει επικαιροποίηση της σύστασης του Συμβουλίου του 2008 σχετικά με την κινητικότητα των νέων εθελοντών σε ολόκληρη την ΕΕ στο πλαίσιο του ψηφίσματός του για την έγκριση της στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία (2019-2027) 3 .
Στην ανακοίνωση για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης έως το 2025 4 τονίζεται ότι «η μη τυπική μάθηση, συμπεριλαμβανομένου του εθελοντισμού, συμβάλλει στην απόκτηση δεξιοτήτων ζωής και ικανοτήτων ζωής, καθώς και επαγγελματικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων. Αυτές οι δεξιότητες και ικανότητες πρέπει να προάγονται, να εκτιμώνται και να αναγνωρίζονται πλήρως». Στην ανακοίνωση τονίζεται επίσης ότι «ωστόσο, εξακολουθούν να υφίστανται εμπόδια στη διασυνοριακή κινητικότητα στον τομέα του εθελοντισμού, συμπεριλαμβανομένης της αναγνώρισης των μαθησιακών αποτελεσμάτων μεταξύ των εργοδοτών». Η Επιτροπή ανακοινώνει ότι θα παράσχει επικαιροποιημένη πολιτική καθοδήγηση για την αντιμετώπιση των νομικών, οικονομικών και διοικητικών φραγμών που εξακολουθούν να στέκονται εμπόδιο στον εθελοντισμό και την αλληλεγγύη σε διασυνοριακό επίπεδο. Η εν λόγω επικαιροποιημένη καθοδήγηση θα συμβάλει στην περαιτέρω ενίσχυση της συμμετοχής χωρίς αποκλεισμούς, της ποιότητας και της αναγνώρισης των διασυνοριακών εμπειριών στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης.
Στο νέο στρατηγικό του πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης με στόχο τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης και πέραν αυτού (2021-2030) 5 , το Συμβούλιο επιβεβαίωσε στον τομέα προτεραιότητας 1 ότι η «προώθηση, αποτίμηση και αναγνώριση της μη τυπικής μάθησης, συμπεριλαμβανομένου του εθελοντισμού, και ενίσχυση της συμμετοχικότητας, της ποιότητας και της αναγνώρισης των διασυνοριακών δραστηριοτήτων αλληλεγγύης» αποτελεί συγκεκριμένο ζήτημα για δράση.
Στην έκθεση της 14ης Οκτωβρίου 2021 σχετικά με την υλοποίηση της στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία 6 , η Επιτροπή αναφέρεται στην επανεξέταση της σύστασης του Συμβουλίου του 2008 για την περαιτέρω στήριξη των ευκαιριών κινητικότητας και εθελοντισμού. Επισημαίνει ότι η εν λόγω επανεξέταση είναι συναφής και επίκαιρη στο πλαίσιο της πανδημίας και των αναδυόμενων προτεραιοτήτων της (υγεία και ασφάλεια των εθελοντών, διαγενεακή αλληλεγγύη) και ότι πρέπει να διερευνηθούν νέες μορφές εθελοντισμού, όπως ο ψηφιακός εθελοντισμός ή ο εθελοντισμός που είναι εν μέρει ψηφιακός και εν μέρει επιτόπιος.
Η σύσταση του Συμβουλίου του 2008 αποσκοπούσε στην εξάλειψη των εμποδίων στον εθελοντισμό στην Ευρώπη με την ευαισθητοποίηση, την αύξηση της ικανότητας παροχής ευκαιριών εθελοντισμού, τη μείωση των εμποδίων στη συμμετοχή, ιδιαίτερα για τις μειονεκτούσες ομάδες, και την αύξηση της αναγνώρισης των δεξιοτήτων που αποκτώνται. Στη σύσταση η Επιτροπή καλούνταν να στηρίξει τα κράτη μέλη μέσω δράσεων όπως η αμοιβαία μάθηση, η παροχή κινήτρων μέσω προγραμμάτων κινητικότητας και η δημιουργία διαδικτυακής πύλης για την αντιστοίχιση των αιτημάτων και των προσφορών εθελοντισμού. Στις δράσεις δόθηκε συνέχεια και αποτελούν πλέον αναπόσπαστο μέρος των δραστηριοτήτων της ΕΕ για τη νεολαία. Τα περισσότερα από τα ζητήματα που θίγονται στη σύσταση του Συμβουλίου του 2008 εξακολουθούν να είναι επίκαιρα και η υλοποίησή τους θα πρέπει να συνεχιστεί. Ωστόσο, η επικαιροποιημένη έκδοση θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τις αλλαγές που έχουν επέλθει από το 2008, μεταξύ των οποίων:
–την εξέλιξη του τοπίου εθελοντισμού, ιδίως από την έναρξη λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης ως κύριου παρόχου διακρατικών δραστηριοτήτων αλληλεγγύης για τους νέους σε επίπεδο ΕΕ, και τα νέα εθνικά προγράμματα εθελοντισμού και υπηρεσιών, μεταξύ άλλων τα προγράμματα με διακρατικά στοιχεία·
–τα προβλήματα στην κινητικότητα που συνδέονται με απρόβλεπτες περιστάσεις (όπως η πανδημία COVID-19) και την ανάγκη προστασίας και διασφάλισης της υγείας, της ασφάλειας και της προστασίας των εθελοντών·
–την αυξημένη αναγνώριση του γεγονότος ότι η εμπειρία του εθελοντισμού αναπτύσσει δεξιότητες και ικανότητες που χρειάζεται η αγορά εργασίας και ότι νέα εργαλεία έχουν καταστεί διαθέσιμα για την τεκμηρίωση και την επικύρωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων που στηρίζουν την προσωπική, εκπαιδευτική, κοινωνική, επαγγελματική εξέλιξη και την εξέλιξή τους ως ενεργών πολιτών και, ως εκ τούτου, την απασχολησιμότητά τους. Τα παραπάνω πρέπει να καταστούν πλήρως γνωστά στην κοινότητα των εθελοντών, καθώς και στους εργοδότες·
–την ανάγκη να συμπεριληφθούν περισσότεροι νέοι με λιγότερες ευκαιρίες σε μια εμπειρία εθελοντισμού·
–τις δημογραφικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της γήρανσης του ευρωπαϊκού πληθυσμού, η οποία παρέχει ευκαιρίες για μεγαλύτερη αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών·
–την εμφάνιση νέων τάσεων στον εθελοντισμό, όπως ο ψηφιακός εθελοντισμός 7 και ο «εμπορικός» εθελοντισμός 8 ·
–τις αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τη βιώσιμη κινητικότητα.
Εξακολουθούν να υπάρχουν πολυάριθμα εμπόδια στον διακρατικό εθελοντισμό σε ολόκληρη την ΕΕ. Η άρση ή η μείωση των εμποδίων αυτών είναι καίριας σημασίας για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής και αποδοτικής λειτουργίας του προγράμματος του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης και παρόμοιων εθνικών προγραμμάτων εθελοντισμού σε ολόκληρη την ΕΕ. Τα σημαντικότερα από αυτά τα εμπόδια, όπως αναφέρθηκαν από διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη, είναι τα εξής:
–η πολυμορφία των εθνικών διοικητικών και κανονιστικών πλαισίων που διέπουν τον τομέα του εθελοντισμού·
–η έλλειψη πρακτικών διαδικτυακών πληροφοριών για θέματα όπως η κάλυψη κοινωνικής ασφάλισης των εθελοντών που αναπτύσσουν διακρατική δραστηριότητα, τα δικαιώματα κοινωνικής ασφάλισης των εθελοντών, οι διαδικασίες υποβολής αίτησης για ευρωπαϊκή κάρτα ασφάλισης ασθένειας κ.λπ. 9 ·
–έλλειψη ευαισθητοποίησης σχετικά με την αξία μιας εμπειρίας εθελοντισμού και ελλιπής αξιοποίηση των ρυθμίσεων για την επικύρωση των δεξιοτήτων που αποκτά ο εθελοντής μέσω του εθελοντισμού·
–έλλειψη ευκαιριών εθελοντισμού για τους νέους με λιγότερες ευκαιρίες·
–ασαφείς, ενίοτε, κανόνες για τη στήριξη και την προστασία των εθελοντών, μεταξύ άλλων σε περιόδους κρίσης όπως η πανδημία COVID-19·
–έλλειψη συνέργειας μεταξύ των ενωσιακών και των εθνικών συστημάτων που στοχεύουν σε διακρατικές δραστηριότητες εθελοντισμού.
Στόχος της προτεινόμενης σύστασης του Συμβουλίου είναι:
–η διευκόλυνση του διακρατικού εθελοντισμού των νέων, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης ή άλλων προγραμμάτων σε εθνικό επίπεδο·
–η υποβολή προτάσεων κατευθύνσεων πολιτικής για την ενίσχυση της συμμετοχικότητας, της ποιότητας, της αναγνώρισης και της βιωσιμότητας του διακρατικού εθελοντισμού των νέων·
–η διευκόλυνση της συμπληρωματικότητας μεταξύ, αφενός, των προγραμμάτων εθελοντισμού των κρατών μελών και, αφετέρου, του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης· και
–η ενθάρρυνση της αμοιβαίας μάθησης και της δικτύωσης στο πλαίσιο διακρατικών δραστηριοτήτων εθελοντισμού των νέων.
•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής
Η πρόταση βασίζεται σε διάφορες σχετικές πολιτικές της ΕΕ για τη νεολαία. Στη στρατηγική της ΕΕ για τη νεολαία περιγράφεται ο ρόλος της ΕΕ στον τομέα των δραστηριοτήτων νέων και αλληλεγγύης. Καλύπτει τη συνεργασία στον τομέα της πολιτικής της ΕΕ για τη νεολαία για την περίοδο 2019-2027 και προωθεί τη συμμετοχή των νέων στον δημοκρατικό βίο· υποστηρίζει επίσης τη συμμετοχή στα κοινά και στην κοινωνία, τον εθελοντισμό και τη συμμετοχή σε δραστηριότητες αλληλεγγύης και αποσκοπεί να διασφαλίσει ότι όλοι οι νέοι θα έχουν τα απαραίτητα εφόδια για να είναι ενεργά μέλη της κοινωνίας.
Το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης, το οποίο συστάθηκε το 2016, βασίζεται από το 2018 σε αυτοτελή κανονισμό και προϋπολογισμό 10 . Το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης παρέχει ένα ενιαίο σημείο εισόδου για τις χρηματοδοτούμενες από την ΕΕ δραστηριότητες αλληλεγγύης σε ολόκληρη την Ευρώπη και παρέχει στους νέους την ευκαιρία να συμμετέχουν σε δραστηριότητες αλληλεγγύης στη χώρα τους ή στο εξωτερικό. Το νέο Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης για την περίοδο 2021-2027 έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ένταξη, όπως αποτυπώνεται στο προσφάτως εγκριθέν πλαίσιο μέτρων ένταξης των προγραμμάτων Erasmus+ και του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης για την περίοδο 2021-2027 11 . Το Youthpass 12 είναι το μέσο αναγνώρισης της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης που αναπτύχθηκε για έργα για τη νεολαία που υλοποιούνται στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών προγραμμάτων για τη νεολαία, ιδίως δε του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης. Το πιστοποιητικό Youthpass παρέχει τη δυνατότητα προσδιορισμού και τεκμηρίωσης των μαθησιακών αποτελεσμάτων από τη συμμετοχή σε τέτοια έργα.
Η προτεινόμενη σύσταση του Συμβουλίου θα συμβάλει επίσης:
·στο Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας 2022 13 ·
·στον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης·
·στις στρατηγικές της ΕΕ για την ισότητα και τα πλαίσια πολιτικής για την ένταξη που στοχεύουν σε συγκεκριμένες ομάδες που υφίστανται διακρίσεις και βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, που εγκρίθηκαν την περίοδο 2020-2021: στο σχέδιο δράσης της ΕΕ για την καταπολέμηση του ρατσισμού 2020-2025, στο στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά, στη στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ, στο σχέδιο δράσης για την ενσωμάτωση και την ένταξη και στη στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 14 .
•Συνοχή με τις λοιπές πολιτικές και προγράμματα της Ένωσης
Ο εθελοντισμός των νέων που υποστηρίζεται σε επίπεδο ΕΕ συνδέεται με άλλους τομείς πολιτικής που αφορούν τους νέους, όπως η εκπαίδευση και η κατάρτιση, η απασχόληση, η ιδιότητα του πολίτη και η δημοκρατική συμμετοχή, η κοινωνική ένταξη, η ένταξη των μεταναστών, η προστασία του περιβάλλοντος και της φύσης, η δράση για το κλίμα, η δημιουργικότητα και ο πολιτισμός και η ψηφιοποίηση. Πολλά προγράμματα και μέσα της ΕΕ στηρίζουν τους νέους, πιο συγκεκριμένα:
·το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης, το οποίο προσφέρει στους νέους ευκαιρίες συμμετοχής σε δραστηριότητες αλληλεγγύης σε ολόκληρη την Ευρώπη και σε δραστηριότητες που σχετίζονται με την ανθρωπιστική βοήθεια σε παγκόσμιο επίπεδο·
·το πρόγραμμα Erasmus+, το οποίο προσφέρει ευκαιρίες διακρατικής μαθησιακής κινητικότητας των νέων και των εργαζομένων στον τομέα της νεολαίας, καθώς και διάφορες δραστηριότητες συμμετοχής των νέων·
·οι ενισχυμένες εγγυήσεις για τη νεολαία που υποστηρίζουν τους νέους μέσω της ποιοτικής προσφοράς απασχόλησης, της συνεχούς εκπαίδευσης, της μαθητείας ή άσκησης εντός περιόδου τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που καθίστανται άνεργοι ή εξέρχονται από την τυπική εκπαίδευση και
·το ποιοτικό πλαίσιο για τις περιόδους πρακτικής άσκησης, το οποίο αποτελεί μέσο της ΕΕ για τη βελτίωση της ποιότητας της πρακτικής άσκησης και την καταπολέμηση καταχρηστικών πρακτικών πρακτικής άσκησης, συμπεριλαμβανομένης της αντικατάστασης των συνήθων θέσεων εργασίας στην κατώτατη βαθμίδα.
2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ
•Νομική βάση
Η προτεινόμενη σύσταση του Συμβουλίου συνάδει με τα άρθρα 165 και 166 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).
Σύμφωνα με το άρθρο 165 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, η Ένωση «συμβάλλει στην ανάπτυξη παιδείας υψηλού επιπέδου, ενθαρρύνοντας τη συνεργασία μεταξύ κρατών μελών και, αν αυτό απαιτείται, υποστηρίζοντας και συμπληρώνοντας τη δράση τους, σεβόμενη ταυτόχρονα πλήρως την αρμοδιότητα των κρατών μελών για το περιεχόμενο της διδασκαλίας και την οργάνωση του εκπαιδευτικού συστήματός τους».
Σκοπός της δράσης της ΕΕ βάσει του άρθρου 165 παράγραφος 2 πέμπτη περίπτωση της ΣΛΕΕ είναι «να ευνοεί την ανάπτυξη των ανταλλαγών νέων, καθώς και οργανωτών κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων, και [...] να ενθαρρύνει τη συμμετοχή των νέων στο δημοκρατικό βίο της Ευρώπης».
Το άρθρο 165 παράγραφος 4 δεύτερη περίπτωση της ΣΛΕΕ προβλέπει ότι, για να συμβάλει στην υλοποίηση των στόχων του εν λόγω άρθρου:
·το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής, θα διατυπώνει συστάσεις.
Σύμφωνα με το άρθρο 166 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, η Ένωση εφαρμόζει πολιτική επαγγελματικής εκπαίδευσης, η οποία στηρίζει και συμπληρώνει τις δράσεις των κρατών μελών, σεβόμενη ταυτόχρονα πλήρως την αρμοδιότητα των κρατών μελών για το περιεχόμενο και την οργάνωση της επαγγελματικής εκπαίδευσης.
Στόχος της δράσης της Ένωσης δυνάμει του άρθρου 166 παράγραφος 2 τρίτη περίπτωση της ΣΛΕΕ είναι να διευκολύνει την πρόσβαση στην επαγγελματική εκπαίδευση και την ενίσχυση της κινητικότητας των εκπαιδευτών και των εκπαιδευομένων και ιδίως των νέων.
Το τελευταίο μέρος του άρθρου 166 παράγραφος 4 της ΣΛΕΕ προβλέπει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, έπειτα από πρόταση της Επιτροπής, διατυπώνουν συστάσεις.
Η πρωτοβουλία δεν προτείνει επέκταση της κανονιστικής εξουσίας της ΕΕ ή δεσμευτικές υποχρεώσεις στα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη θα αποφασίσουν, σύμφωνα με τις εθνικές τους περιστάσεις, τον τρόπο εφαρμογής της παρούσας σύστασης του Συμβουλίου.
•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)
Η παρούσα πρόταση συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας που προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ).
Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι στόχοι της προτεινόμενης δράσης δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς με τη δράση που αναλαμβάνουν τα κράτη μέλη. Αυτό οφείλεται στην ευρωπαϊκή κλίμακα της προτεινόμενης δράσης, η οποία αποσκοπεί συγκεκριμένα στην αντιμετώπιση των εμποδίων στον διακρατικό εθελοντισμό των νέων στην Ευρώπη και στην ενίσχυση του αντικτύπου του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης και του αντικτύπου άλλων διακρατικών προγραμμάτων εθελοντισμού.
Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η πρόταση χαράσσει τον δρόμο για την ενίσχυση του διακρατικού εθελοντισμού των νέων στην Ένωση και διατυπώνει συστάσεις προς τον σκοπό αυτό.
• Αναλογικότητα
Η παρούσα πρόταση συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 4 της ΣΕΕ.
Ούτε το περιεχόμενο ούτε η μορφή της παρούσας πρότασης σύστασης υπερβαίνει ό,τι είναι απαραίτητο για την επίτευξη των στόχων της. Οι δεσμεύσεις που θα αναλάβουν τα κράτη μέλη είναι εθελοντικής φύσης και κάθε κράτος μέλος παραμένει ελεύθερο να αποφασίσει ποια προσέγγιση θα ακολουθήσει. Η προτεινόμενη σύσταση σέβεται την πολυμορφία των μορφών δραστηριοτήτων εθελοντισμού των νέων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
•Επιλογή της νομικής πράξης
Προκειμένου να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων που αναφέρονται στα άρθρα 165 και 166 της ΣΛΕΕ, η εν λόγω Συνθήκη προβλέπει τη διατύπωση συστάσεων από το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής.
Η σύσταση του Συμβουλίου αποτελεί την κατάλληλη νομική πράξη στον τομέα της νεολαίας, όπου η Ένωση έχει υποστηρικτική αρμοδιότητα, και χρησιμοποιείται συχνά για την ευρωπαϊκή δράση στους εν λόγω τομείς. Ως νομική πράξη, αντικατοπτρίζει τη δέσμευση των κρατών μελών να εφαρμόσουν τα μέτρα που παρουσιάζονται και παρέχει ισχυρότερη πολιτική βάση για συνεργασία στον εν λόγω τομέα, ενώ παράλληλα σέβεται πλήρως την εξουσία των κρατών μελών στον τομέα της εκπαίδευσης και της νεολαίας. Η Επιτροπή προτείνει να αντικατασταθεί η σύσταση του Συμβουλίου, της 20ής Νοεμβρίου 2008, σχετικά με την κινητικότητα των νέων εθελοντών στην Ευρωπαϊκή Ένωση από την παρούσα σύσταση.
3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ
•Εκ των υστέρων αξιολογήσεις / έλεγχοι καταλληλότητας της ισχύουσας νομοθεσίας
Την περίοδο 2015-2016 πραγματοποιήθηκε αξιολόγηση της στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία και της σύστασης του Συμβουλίου του 2008 15 . Η εν λόγω αξιολόγηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η σύσταση πραγματεύεται ορισμένα από τα πολύ σημαντικά και επίμονα ζητήματα, καθώς και τα σχετικά εμπόδια που σχετίζονται με τον διακρατικό εθελοντισμό, αλλά ότι θα μπορούσε να είναι πιο φιλόδοξη και καλύτερα συνδεδεμένη με τα υφιστάμενα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ.
Η ανάγκη βελτίωσης της αναγνώρισης μιας εμπειρίας εθελοντισμού εξακολουθούσε να αποτελεί πρόβλημα κατά τον χρόνο της αξιολόγησης, παρόλο που η σύσταση συνέβαλε στην αύξηση της δημοτικότητας και της αναγνώρισης των πιστοποιητικών Youthpass και των ευκαιριών που παρέχει η διαδικτυακή πλατφόρμα Europass. Η ένταξη των ατόμων που προέρχονται από μειονεκτικά περιβάλλοντα αναγνωρίστηκε ως πιεστικό ζήτημα το 2015, συμπεριλαμβανομένων των αιτήσεων θεώρησης και της στάσης έναντι των μεταναστών. Άλλες ανάγκες που προσδιορίστηκαν ήταν, μεταξύ άλλων, η βελτίωση της διασφάλισης της ποιότητας για τα έργα εθελοντισμού, η σταθερή χρηματοδότηση και οι ευκαιρίες ανάπτυξης ικανοτήτων για τις οργανώσεις και η ψηφιοποίηση του εθελοντισμού. Η ανταπόκριση των κρατών μελών και των οργανώσεων νέων ήταν μέτρια όσον αφορά την επιτάχυνση της δημιουργίας ευκαιριών με δικούς τους πόρους (πέραν της τότε Ευρωπαϊκής Εθελοντικής Υπηρεσίας Erasmus+). Με την πάροδο του χρόνου, οι προτεραιότητες των κρατών μελών μετατοπίστηκαν στην καταπολέμηση του πολύ υψηλού επιπέδου ανεργίας των νέων που προέκυψε από τη χρηματοπιστωτική κρίση, στο πλαίσιο της οποίας αναγνωρίστηκε ότι η αύξηση των ευκαιριών εθελοντισμού θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει.
•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη
Η αξιολόγηση της σύστασης του 2008 και της στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία περιλάμβανε έρευνες στις οποίες συμμετείχαν τα ενδιαφερόμενα μέρη και δημόσια διαβούλευση το 2016 16 . Ο εθελοντισμός συζητήθηκε κατά τη διάρκεια της πρωτοβουλίας «Έτος ακρόασης» που έλαβε χώρα πριν από την ανανέωση της στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία. Η μελέτη σχετικά με τα εμπόδια στις δραστηριότητες αλληλεγγύης 17 περιλάμβανε ομάδες εστίασης και έρευνες οργανώσεων νεολαίας και οργανώσεων που ασχολούνται με δραστηριότητες αλληλεγγύης σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι οποίες διεξήχθησαν τον Οκτώβριο του 2019 (απάντησαν περίπου 700 ΜΚΟ). Την άνοιξη του 2021 διενεργήθηκε δημόσια διαβούλευση 18 .
•Συλλογή και χρήση εμπειρογνωσίας
Η μελέτη με τίτλο «Εξάλειψη των εμποδίων στις διασυνοριακές δραστηριότητες αλληλεγγύης» του ομίλου PPMI Group 19 εκπονήθηκε από τον Ιούνιο του 2019 έως τον Ιανουάριο του 2020. Οι συστάσεις της μελέτης λήφθηκαν υπόψη από ομάδα εμπειρογνωμόνων 20 απαρτιζόμενη από εκπροσώπους των κρατών μελών και τις κύριες οργανώσεις ενδιαφερομένων. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων ολοκλήρωσε τη βάση τεκμηρίωσης για την επανεξέταση με παραδείγματα και εμπειρίες από διοικητικές πρακτικές και με παρατηρήσεις από οργανώσεις νεολαίας και εθελοντισμού 21 .
•Εκτίμηση επιπτώσεων
Δεδομένου ότι οι προτεινόμενες δραστηριότητες ήταν συμπληρωματικές προς τις πρωτοβουλίες των κρατών μελών και προαιρετικές και δεδομένου του εύρους των αναμενόμενων επιπτώσεων, δεν διενεργήθηκε εκτίμηση των επιπτώσεων.
•Καταλληλότητα και απλούστευση του κανονιστικού πλαισίου
Άνευ αντικειμένου.
•Θεμελιώδη δικαιώματα
Η προτεινόμενη σύσταση του Συμβουλίου σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης 22 , ο οποίος αναγνωρίζει ότι η αλληλεγγύη είναι μία από τις οικουμενικές αξίες στις οποίες βασίζεται η ΕΕ. Ειδικότερα, η παρούσα πρόταση λαμβάνει πλήρως υπόψη:
·το άρθρο 8 (δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα),
·το άρθρο 14 (δικαίωμα εκπαίδευσης),
·το άρθρο 15 (ελευθερία του επαγγέλματος και δικαίωμα προς εργασία),
·το άρθρο 21 (απαγόρευση διακρίσεων),
·το άρθρο 26 (ένταξη των ατόμων με αναπηρίες),
·το άρθρο 31 (δίκαιες και πρόσφορες συνθήκες εργασίας) και
·το άρθρο 32 (απαγόρευση της εργασίας των παιδιών και προστασία των νέων στην εργασία) του Χάρτη.
4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Γι’ αυτήν την πρωτοβουλία δεν θα απαιτηθούν πρόσθετοι πόροι από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
•Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων
Για τη στήριξη της εφαρμογής, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμπεριλάβουν την πρόοδο στις τακτικές επικαιροποιήσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία, ιδίως στο πλαίσιο του προγραμματισμού των μελλοντικών εθνικών δραστηριοτήτων (FNAP). Η Επιτροπή προτείνει να υποβάλει έκθεση σχετικά με τη χρήση της σύστασης του Συμβουλίου στο πλαίσιο των εργασιών για την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία και του στρατηγικού πλαισίου για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης με στόχο τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης και πέραν αυτού.
•Περίγραμμα της σύστασης και του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής
Το σχέδιο σύστασης προτείνει προσανατολισμούς και δράσεις που μπορούν να επιδιώξουν τα κράτη μέλη για την περαιτέρω διευκόλυνση του διακρατικού εθελοντισμού των νέων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Καθορίζει τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συμπληρώσει και να υποστηρίξει τις δράσεις των κρατών μελών στον τομέα αυτό. Το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής περιγράφει ένα ευρύ φάσμα αποδεικτικών στοιχείων προς υποστήριξη της προτεινόμενης σύστασης.
2022/0006 (NLE)
Πρόταση
ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με την κινητικότητα των νέων εθελοντών στην Ευρωπαϊκή Ένωση
(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως το άρθρο 165 παράγραφος 4 και το άρθρο 166 παράγραφος 4,
Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
(1)Στην ομιλία της για την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης 23 στις 15 Σεπτεμβρίου 2021, η πρόεδρος κ. von der Leyen ανακοίνωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει να ανακηρυχθεί το 2022 Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας, με σκοπό «τη στήριξη και ανάδειξη των νέων, που αφιέρωσαν τόσα πολλά στους άλλους». Μεταξύ άλλων, το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας θα αποσκοπεί στην προώθηση ευκαιριών που δημιουργούνται για τους νέους από τις δημόσιες πολιτικές σε ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο με στόχο την υποστήριξη της προσωπικής, κοινωνικής και επαγγελματικής εξέλιξής τους σε έναν πράσινο, ψηφιακό και πολυσυλλεκτικό κόσμο.
(2)Όπως επισημαίνεται στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τον αντίκτυπο της νόσου COVID-19 στη νεολαία και στον αθλητισμό [2020/2864(RSP)] 24 , οι νέοι βρίσκονται στο επίκεντρο δραστηριοτήτων αλληλεγγύης, προκειμένου να ανταποκριθούν στις ανάγκες των κοινοτήτων τους που έχουν προκύψει λόγω της πανδημίας COVID-19, από τη διοργάνωση εκστρατειών ευαισθητοποίησης έως την εργασία στην πρώτη γραμμή στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης και άλλες πρωτοβουλίες εθελοντισμού.
(3)Μέσω των δράσεων εθελοντισμού στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης και άλλων προγραμμάτων, οι νέοι θέτουν σε εφαρμογή το προοίμιο της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), στο οποίο τονίζεται η επιθυμία των υπογραφόντων για την εμβάθυνση των σχέσεων αλληλεγγύης μεταξύ των λαών της Ευρώπης, καθώς και το άρθρο 2 της ΣΕΕ, το οποίο αναφέρει την αλληλεγγύη ως μία από τις κοινές αξίες των κρατών μελών.
(4)Οι εμπειρίες από την Ευρωπαϊκή Εθελοντική Υπηρεσία (1996-2018) και το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης, μολονότι επιτυχείς, κατέδειξαν την ανάγκη περαιτέρω διευκόλυνσης του διακρατικού εθελοντισμού. Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο ζήτησε την επανεξέταση της σύστασης του Συμβουλίου, της 20ής Νοεμβρίου 2008, σχετικά με την κινητικότητα των νέων εθελοντών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (στο εξής: σύσταση του Συμβουλίου του 2008), προκειμένου να ενισχυθεί το δυναμικό των ευρωπαϊκών προγραμμάτων για τη νεολαία όσον αφορά την προσέγγιση των νέων και τη συμβολή στην οικοδόμηση μιας κοινότητας 25 . Τα παραπάνω εκφράζονται ιδίως στο παράρτημα 4 σχετικά με το πρόγραμμα εργασιών στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία 2019-2021. Επιπλέον, η έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία της 14ης Σεπτεμβρίου 2021 26 αναφέρεται στην επανεξέταση της σύστασης του Συμβουλίου του 2008.
(5)Τα περισσότερα από τα ζητήματα που θίγονται στη σύσταση του Συμβουλίου του 2008 εξακολουθούν να είναι καίριας σημασίας και έχουν διατηρηθεί στην παρούσα πρόταση. Η επικαιροποίηση της σύστασης του Συμβουλίου του 2008 κατέστη αναγκαία λόγω διαφόρων εξελίξεων από το 2008. Μια σημαντική εξέλιξη είναι η σύσταση του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης το 2016 και η δημιουργία νέων εθνικών προγραμμάτων εθελοντισμού, μεταξύ άλλων, προγραμμάτων με διακρατικά στοιχεία τα οποία προσφέρουν, ενίοτε, πολύ παρόμοιες ευκαιρίες στους νέους. Στη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη νεολαία 2019-2027 27 τα κράτη μέλη και η Επιτροπή καλούνταν, στο πλαίσιο των αντίστοιχων τομέων αρμοδιότητάς τους, να επιδιώξουν συμπληρωματικότητα και συνέργειες μεταξύ των χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ και των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών προγραμμάτων.
(6)Η αξιολόγηση της στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία και η σύσταση του Συμβουλίου του 2008 28 προσδιόρισαν την ανάγκη ένταξης των ατόμων που προέρχονται από μειονεκτικά περιβάλλοντα ως πιο πιεστικό ζήτημα το 2015 απ’ ό,τι το 2008. Άλλες ανάγκες που προσδιορίστηκαν αλλά δεν εθίγησαν στη σύσταση του 2008 ήταν, μεταξύ άλλων, η διασφάλιση της ποιότητας των έργων εθελοντισμού, οι ευκαιρίες ανάπτυξης ικανοτήτων για τις οργανώσεις και η καλύτερη παρακολούθηση της εφαρμογής της σύστασης. Μια ομάδα εμπειρογνωμόνων διατύπωσε περαιτέρω συστάσεις πολιτικής 29 , οι οποίες καλύπτουν επίσης την ανταλλαγή γνώσεων και τη δικτύωση, την πρόσβαση στον εθελοντισμό, τα διοικητικά εμπόδια, την ευαισθητοποίηση, την αναγνώριση, τον ψηφιακό εθελοντισμό και το περιβαλλοντικό πλαίσιο, οι οποίες λήφθηκαν υπόψη στην προτεινόμενη σύσταση.
(7)Οι κρίσεις που προέκυψαν από το 2008, για παράδειγμα, οι κρίσεις που διαταράσσουν τη διακρατική φυσική κινητικότητα των εθελοντών, είχαν σοβαρές επιπτώσεις. Η πανδημία COVID-19 ανέδειξε τη σημασία της διασφάλισης της υγείας, της προστασίας και της ασφάλειας όλων των συμμετεχόντων ανά πάσα στιγμή, μεταξύ άλλων, της θέσπισης διατάξεων για τη διαχείριση των πιθανών επιπτώσεων απρόβλεπτων περιστάσεων. Επιπλέον, για μεγάλο χρονικό διάστημα, η έννοια του «διακρατικού εθελοντισμού» αφορούσε στην πράξη αποκλειστικά δραστηριότητες που περιλάμβαναν τη φυσική κινητικότητα των εθελοντών. Ωστόσο, η πρόοδος της τεχνολογίας και οι επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 είχαν ως αποτέλεσμα να αναδυθούν νέες τάσεις εθελοντισμού. Αναδείχθηκε η δυνατότητα του ψηφιακού εθελοντισμού να λειτουργεί συμπληρωματικά προς τον «τυπικό» εθελοντισμό που σχετίζεται με τη φυσική κινητικότητα ή ακόμη και να καταστεί εναλλακτική μορφή εθελοντισμού, ιδίως για τους νέους που δεν είναι σε θέση να μετακινούνται. Επίσης, κατέστη σαφής η σημασία της διαγενεακής διάστασης του εθελοντισμού στην αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων της κοινωνίας μας. Οι προβληματισμοί σε σχέση με το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή αποτελούν ζητήματα πρώτης προτεραιότητας στην πολιτική ατζέντα της ΕΕ και πρέπει να αντικατοπτρίζονται στις δραστηριότητες που περιλαμβάνουν διακρατική κινητικότητα.
(8)Στην ανακοίνωση για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης έως το 2025 30 τονίζεται η σημασία της συμμετοχής χωρίς αποκλεισμούς, της ποιότητας και της αναγνώρισης των διασυνοριακών εμπειριών στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης. Οι εγγυήσεις της ποιότητας των υφιστάμενων ευκαιριών και οι διατάξεις για την παροχή της δέουσας στήριξης στους συμμετέχοντες σε κάθε στάδιο της εμπειρίας εθελοντισμού αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου οι δραστηριότητες εθελοντισμού να ωφελήσουν τις κοινότητες και τους νέους εθελοντές.
(9)Μία από τις πρώτες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι νέοι που ενδιαφέρονται για την εμπειρία του διακρατικού εθελοντισμού είναι η πρόσβαση σε φιλικές προς τον χρήστη πληροφορίες σχετικά με το καθεστώς και τα δικαιώματά τους ως εθελοντών, σε ειδικό εθνικό δικτυακό τόπο, ώστε να μπορούν να ξεκινήσουν τη διακρατική τους δραστηριότητα εθελοντισμού, έχοντας πλήρη επίγνωση του αντικτύπου που θα έχει στα δικαιώματα κοινωνικής ασφάλισής τους στο κράτος μέλος υποδοχής, καθώς και στο κράτος μέλος της συνήθους διαμονής τους 31 . Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1724 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 2ας Οκτωβρίου 2018, για τη δημιουργία ενιαίας ψηφιακής θύρας με σκοπό την παροχή πρόσβασης σε πληροφορίες, σε διαδικασίες και σε υπηρεσίες υποστήριξης και επίλυσης προβλημάτων, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη υποχρεούνται ήδη να παρέχουν φιλικές προς τον χρήστη επιγραμμικές πληροφορίες στους πολίτες της ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και τους κανόνες που προβλέπονται στο ενωσιακό και εθνικό δίκαιο στον τομέα του εθελοντισμού σε άλλο κράτος μέλος 32 .
(10)Πολλά ζητήματα που σχετίζονται με τη διακρατική κινητικότητα δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αποκλειστικά σε εθνικό επίπεδο, καθώς οι δραστηριότητες αφορούν τόσο τα κράτη μέλη αποστολής όσο και τα κράτη μέλη υποδοχής. Το πλαίσιο προϋποθέσεων, όπως το πλαίσιο που σχετίζεται με την κάλυψη κοινωνικής ασφάλισης, μπορεί να διαφέρει μεταξύ των κρατών μελών και να δημιουργεί σημαντικά εμπόδια στη διασυνοριακή κινητικότητα. Στη σύσταση του Συμβουλίου του 2008 συνιστάται στα κράτη μέλη να εξετάζουν «σχετικές διατάξεις περί κοινωνικής προστασίας απευθυνόμενα στoυς κατάλληλους φορείς της ΕΕ, ώστε να αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητες που παρέχει η ενωσιακή και η εθνική νομοθεσία».
(11)Στην ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Σχέδιο δράσης για την ενσωμάτωση και την ένταξη για την περίοδο 2021-2027» 33 αναγνωρίζεται ο ρόλος του εθελοντισμού στην ενσωμάτωση και την ένταξη των ατόμων με λιγότερες ευκαιρίες. Για πολλά από τα εν λόγω άτομα, οι δραστηριότητες εθελοντισμού μπορεί να αποτελούν την πλέον προσιτή δυνατότητα να συμμετάσχουν στη διασυνοριακή κινητικότητα. Οι υπήκοοι τρίτων χωρών ενδέχεται να αντιμετωπίζουν διοικητικά και πρακτικά εμπόδια στον διασυνοριακό εθελοντισμό εάν πρέπει να υποβάλουν αίτηση θεώρησης μακράς διάρκειας ή άδειας μακράς διαμονής για σκοπούς εθελοντικής υπηρεσίας σε άλλο κράτος μέλος.
(12)Η εθελοντική εμπειρία παρέχει στους εθελοντές μαθησιακά αποτελέσματα που αυξάνουν την απασχολησιμότητά τους. Υπάρχουν εθνικά ή ενωσιακά πλαίσια (δηλαδή το Youthpass 34 και το Europass 35 ) που υποστηρίζουν τον προσδιορισμό, την τεκμηρίωση και την επικύρωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων των εθελοντικών δραστηριοτήτων. Στη σύσταση του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2012, για την επικύρωση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης 36 , οι εργοδότες, οι οργανώσεις νεολαίας και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών καλούνται να προωθούν και να διευκολύνουν τον προσδιορισμό και την τεκμηρίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων που αποκτήθηκαν κατά την εργασία ή σε εθελοντικές δραστηριότητες. Στην αξιολόγηση 37 της σύστασης του Συμβουλίου του 2012 προσδιορίστηκαν τομείς στους οποίους απαιτείται περαιτέρω δράση για την επίτευξη των στόχων της σύστασης του Συμβουλίου του 2012, ώστε να παρέχεται στα άτομα πρόσβαση σε περισσότερες και καλύτερες ευκαιρίες επικύρωσης, προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε περαιτέρω μάθηση και να αξιοποιούν τις δεξιότητές τους στην ευρωπαϊκή κοινωνία και στην αγορά εργασίας. Στην απόφαση Europass της 16ης Απριλίου 2018 οι εθελοντές ορίζονται ως μία από τις ομάδες-στόχους.
(13)Με βάση τις νέες εξελίξεις από το 2008, στοιχεία σχετικά με τα εμπόδια στον διακρατικό εθελοντισμό και τις συστάσεις πολιτικής μιας ομάδας εμπειρογνωμόνων σχετικά με την προώθηση της κινητικότητας των νέων εθελοντών, είναι αναγκαία μια νέα σύσταση του Συμβουλίου για τον εθελοντισμό, με στόχο τη διευκόλυνση και τη βελτίωση της ποιότητας του διακρατικού εθελοντισμού των νέων και την ενθάρρυνση της αμοιβαίας μάθησης, της δικτύωσης και των συνεργειών μεταξύ των προγραμμάτων εθελοντισμού στα κράτη μέλη και του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης.
(14)Η παρούσα σύσταση σέβεται πλήρως τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας,
ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ΟΤΙ:
1.για τους σκοπούς της παρούσας σύστασης, χρησιμοποιείται ο ίδιος ορισμός του «εθελοντισμού» όπως στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/888 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2021, για τη θέσπιση του Προγράμματος για το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης, δηλαδή δραστηριότητα αλληλεγγύης που λαμβάνει χώρα, για περίοδο έως 12 μηνών, ως εθελοντική μη αμειβόμενη 38 δραστηριότητα που συμβάλλει στο κοινό καλό. Όταν στα κράτη μέλη υφίστανται διακρατικά συστήματα που προβλέπουν δραστηριότητες αλληλεγγύης διάρκειας άνω των 12 μηνών, οι οποίες κατά τα άλλα συνάδουν με τον ορισμό του εθελοντισμού, αυτά πρέπει να θεωρούνται εθελοντισμός για τους σκοπούς της παρούσας σύστασης και, ως εκ τούτου, να περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής της·
2.ο εθελοντισμός των νέων στο πλαίσιο της παρούσας σύστασης περιλαμβάνει τον εθελοντισμό σε ολόκληρη την ΕΕ από υπηκόους της ΕΕ ή υπηκόους τρίτων χωρών που διαμένουν σε ένα κράτος μέλος και μετακινούνται σε δεύτερο κράτος μέλος για τους σκοπούς της εθελοντικής υπηρεσίας, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης ή οποιουδήποτε εθνικού συστήματος διασυνοριακού εθελοντισμού στα κράτη μέλη. Στο μέτρο του δυνατού, οι δράσεις που αναλαμβάνουν τα κράτη μέλη και η Επιτροπή κατ’ εφαρμογή της παρούσας σύστασης θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη τις εθελοντικές δραστηριότητες μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών. Οι εθελοντικές δραστηριότητες δεν θα πρέπει να έχουν αρνητικές συνέπειες για δυνητική ή υπάρχουσα μισθωτή εργασία, ούτε θα πρέπει να θεωρούνται ως υποκατάστατο αυτής. Οι όροι «νεολαία» και «νέοι» καλύπτουν την ηλικιακή ομάδα των 18 έως 30 ετών·
3.ως νέοι με λιγότερες ευκαιρίες νοούνται νέοι οι οποίοι, για οικονομικούς, κοινωνικούς, πολιτιστικούς, γεωγραφικούς λόγους ή λόγους υγείας, λόγω προέλευσης από οικογένειες μεταναστών ή για λόγους όπως αναπηρία και εκπαιδευτικές δυσχέρειες ή για οποιουσδήποτε άλλους λόγους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που στοιχειοθετούν δυσμενή διάκριση βάσει του άρθρου 12 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντιμετωπίζουν δυσκολίες οι οποίες δεν τους επιτρέπουν να έχουν ουσιαστική πρόσβαση σε ευκαιρίες 39 ·
ΣΥΝΙΣΤΑ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ:
να εξακολουθήσουν να προωθούν τον διακρατικό εθελοντισμό στην Ευρώπη και πέραν αυτής, λαμβάνοντας παράλληλα δεόντως υπόψη τα εθνικά πλαίσια και την εθνική νομοθεσία στον τομέα των εθελοντικών δραστηριοτήτων και τις γενικές εθνικές προτεραιότητες, τις διαθέσιμες ευκαιρίες σε τοπική κλίμακα και τα προγράμματα δημόσιων δαπανών των κρατών μελών·
να διευκολύνουν, για τον σκοπό αυτό, την ανάπτυξη των ακόλουθων γραμμών δράσης:
1.να εξετάσουν μέτρα που συμβάλλουν στην ανάπτυξη κατάλληλου και σαφούς νομοθετικού και εκτελεστικού πλαισίου για την υγεία, την ασφάλεια και την προστασία των συμμετεχόντων σε διακρατικές δραστηριότητες εθελοντισμού, με τους εξής τρόπους:
α)διασφαλίζοντας ότι οι διοργανωτές που συμμετέχουν στην υλοποίηση εθελοντικών δραστηριοτήτων εφαρμόζουν σαφείς και αξιόπιστες διαδικασίες για την παροχή φροντίδας και βοήθειας στους εθελοντές σε περίπτωση κρίσεων, καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και άλλων απρόβλεπτων περιστάσεων·
β)διασφαλίζοντας ότι όλοι οι εθελοντές μπορούν να επωφελούνται από επαρκή και συνεχή κάλυψη κοινωνικής ασφάλισης (μεταξύ άλλων μέσω της ανάπτυξης ασφαλιστικών επιλογών για συγκεκριμένες ομάδες εθελοντών, για παράδειγμα νέους με αναπηρία, σε στενή συνεργασία με τους ασφαλιστικούς φορείς)·
γ)εξετάζοντας και άλλες σχετικές διατάξεις περί κοινωνικής προστασίας, απευθυνόμενα στα κατάλληλα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητες που παρέχει η ευρωπαϊκή και η εθνική νομοθεσία·
2.να παρέχουν πληροφορίες και να διασφαλίζουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με τα δικαιώματα των εθελοντών, όπως ορίζονται στο ειδικό πλαίσιο που καθορίζεται ανωτέρω, και ειδικότερα:
α)καθιστώντας διαθέσιμες σε ειδικό εθνικό δικτυακό τόπο προσβάσιμο για τα άτομα με αναπηρία πρακτικές και ολοκληρωμένες πληροφορίες για τους εθελοντές σχετικά με τους εθνικούς νομικούς και διοικητικούς κανόνες που διέπουν τον εθελοντισμό και τον αντίκτυπο του εθελοντισμού σε άλλο κράτος μέλος στα υφιστάμενα και μελλοντικά δικαιώματα κοινωνικής ασφάλισης 40 του εθελοντή (τόσο για τους εισερχόμενους όσο και για τους εξερχόμενους εθελοντές της ΕΕ)·
β)ενθαρρύνοντας τους διοργανωτές υφιστάμενων εθνικών διασυνοριακών προγραμμάτων εθελοντισμού να επισημαίνουν τους σχετικούς εθνικούς και ευρωπαϊκούς δικτυακούς τόπους 41 που ενημερώνουν τους εθελοντές σχετικά με τα δικαιώματά τους, τις υποχρεώσεις τους και τους ισχύοντες κανόνες όσον αφορά τον εθελοντισμό σε άλλο κράτος μέλος·
3.να βελτιώσουν την ποιότητα των ευκαιριών εθελοντισμού με την υποστήριξη των διοργανωτών εθελοντικών δραστηριοτήτων δυνάμει εθνικών προγραμμάτων στο πλαίσιο των προσπαθειών τους για ανάπτυξη ικανοτήτων. Ειδικότερα, αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τους ακόλουθους τρόπους:
α)ενθάρρυνση των διοργανωτών στα κράτη μέλη αποστολής και υποδοχής ώστε να συνεργάζονται, μεταξύ άλλων μέσω της παροχής επαρκούς πληροφόρησης σχετικά με την εθελοντική δραστηριότητα, τους οργανωτές της και τους ίδιους τους εθελοντές, ώστε να μπορούν τα μέρη να αποφασίζουν με γνώση των πραγμάτων σχετικά με τη βιωσιμότητα κάθε δραστηριότητας και τη σύμπλευσή της με τυχόν νομικές απαιτήσεις·
β)ενθάρρυνση των διοργανωτών εθελοντικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που οργανώνουν εθελοντικές δραστηριότητες σε εμπορική βάση 42 , να δίνουν έμφαση στην ποιότητα, μεταξύ άλλων, μέσω της οργάνωσης των εθελοντικών δραστηριοτήτων βάσει ανάλυσης που υποστηρίζει σαφείς ανάγκες και αποφέρει επωφελή αποτελέσματα στις τοπικές κοινότητες·
γ)ενθάρρυνση των διοργανωτών διακρατικών εθελοντικών δραστηριοτήτων να δίνουν επαρκή έμφαση στη μαθησιακή διάσταση των εθελοντικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της εκμάθησης γλωσσών στο πλαίσιο του διακρατικού εθελοντισμού·
δ)υποστήριξη των διοργανωτών εθελοντικών δραστηριοτήτων ώστε να χρησιμοποιούν με πιο συστηματικό και γενικευμένο τρόπο τα υφιστάμενα εθνικά ή ενωσιακά πλαίσια (π.χ. Youthpass και Europass) για την υποστήριξη του προσδιορισμού, της τεκμηρίωσης και της επικύρωσης των μαθησιακών αποτελεσμάτων των εθελοντικών δραστηριοτήτων·
ε)αναγνώριση των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους ως ένα από τα κύρια εργαλεία για την ποιοτική ανάπτυξη των εθελοντικών δραστηριοτήτων στην ΕΕ και, κατ’ επέκταση, συμβολή στην υλοποίηση του ευρωπαϊκού θεματολογίου για τις κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους 43 ·
στ)στήριξη της κατάρτισης των εργαζομένων στον τομέα της νεολαίας, αναγνωρίζοντας τον καίριο ρόλο τους στην πλαισίωση και την καθοδήγηση των νέων εθελοντών σε μια υψηλής ποιότητας εμπειρία εθελοντισμού·
ζ)ενθάρρυνση των διοργανωτών διακρατικών εθελοντικών δραστηριοτήτων να υποβάλουν αίτηση για το σήμα ποιότητας του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης·
η)ανάπτυξη και προώθηση γενικών προτύπων ποιότητας για τον εθελοντισμό, αντλώντας παράλληλα έμπνευση από το ολοκληρωμένο σύστημα μέτρων ποιότητας, στήριξης, ένταξης και πιστοποίησης που περιλαμβάνεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/888 44 , όπου αυτό είναι εφικτό σε εθνικό πλαίσιο·
θ)θέσπιση μέτρων για να διασφαλιστεί ότι οι εθελοντικές δραστηριότητες δεν οδηγούν σε υποκατάσταση θέσεων εργασίας·
4.να διασφαλίσουν ότι η πρόσβαση σε διακρατικές δραστηριότητες εθελοντισμού αποτελεί ρεαλιστική ευκαιρία για όλους τους νέους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με λιγότερες ευκαιρίες, μεταξύ άλλων με:
α)τη στήριξη της δημιουργίας και/ή της λειτουργίας εθνικών οδών και περιφερειακών και τοπικών δομών για την παροχή πληροφόρησης και καθοδήγησης σχετικά με τις υφιστάμενες ευκαιρίες εθελοντισμού, σε μορφές προσβάσιμες σε άτομα με αναπηρία, σε δυνητικούς νέους εθελοντές, συμπεριλαμβανομένων των νέων με λιγότερες ευκαιρίες, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών/αλληλεγγύης και άλλων ενδιαφερόμενων μερών του τομέα. Οι δομές αυτές μπορούν να περιλαμβάνουν δίκτυα αποφοίτων και εργαζόμενους στον τομέα της νεολαίας σε τοπικό επίπεδο, αξιοποιώντας την ικανότητά τους να ενδυναμώνουν και να υποστηρίζουν δυνητικούς υποψηφίους εθελοντισμού και, κατά περίπτωση, να συνεργάζονται με τους εθνικούς οργανισμούς που υλοποιούν το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης·
β)τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε διακρατικές εμπειρίες εθελοντισμού για νέους με λιγότερες ευκαιρίες μέσω της προώθησης στοχευμένης ενημέρωσης και προβολής από σχετικές οργανώσεις και δίκτυα 45 , μεταξύ άλλων μέσω της ευαισθητοποίησης σχετικά με τη σημασία των διαπολιτισμικών ικανοτήτων και της εκμάθησης γλωσσών ως εφαλτηρίου για τη διακρατική κινητικότητα·
γ)την ενθάρρυνση των διοργανωτών εθελοντικών δραστηριοτήτων ώστε να προωθούν την κοινωνική ένταξη, ιδίως των μειονεκτούντων νέων, μεταξύ άλλων με την εξασφάλιση εύλογης και κατάλληλης στέγασης, καθώς και με τη διασφάλιση της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία·
δ)τη στήριξη των σχετικών οργανώσεων και δικτύων για την προώθηση βραχυπρόθεσμων, μερικής απασχόλησης και τοπικών εθελοντικών δραστηριοτήτων ως πιθανό πρώτο βήμα προς τη συμμετοχή σε διακρατικές δραστηριότητες, και την παροχή πρόσθετης στοχευμένης στήριξης για την ανάπτυξη ευκαιριών εθελοντισμού που καλύπτουν τους νέους που δεν μπορούν να συμμετάσχουν στη φυσική διακρατική κινητικότητα για διάφορους λόγους, ιδίως με την προσφορά ευκαιριών ψηφιακού ή μεικτού εθελοντισμού·
ε)τη στήριξη των διοργανωτών εθελοντικών δραστηριοτήτων για την ανάπτυξη πτυχών της κοινωνικής ένταξης των νέων με λιγότερες ευκαιρίες στα έργα τους 46 , μεταξύ άλλων διασφαλίζοντας την επαφή τους με εμπειρογνώμονες από υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης, οι οποίοι μπορούν να τους υποστηρίξουν και να τους εκπαιδεύσουν·
στ)την παροχή στοχευμένης στήριξης για την ανάπτυξη εθελοντικών δραστηριοτήτων, πιο συγκεκριμένα με την προώθηση της ένταξης, της ισότητας και της ενδυνάμωσης των μειονεκτουσών ομάδων ή ομάδων που διατρέχουν κίνδυνο διακρίσεων, την παροχή κινήτρων σε νέους εθελοντές από αυτές τις κοινότητες ώστε να συμμετέχουν στον εθελοντισμό και να λειτουργούν ως πρότυπα στη δική τους κοινότητα·
ζ)την περαιτέρω προώθηση των υφιστάμενων διακρατικών εργαλείων που μπορούν να βοηθήσουν την κινητικότητα των νέων, όπως οι κάρτες κινητικότητας, και την ενθάρρυνση της χρήσης τους σε όλες τις διακρατικές δραστηριότητες εθελοντισμού 47 ·
η)την επίλυση, όπου αυτό είναι δυνατό, και με την επιφύλαξη του κεκτημένου του Σένγκεν και του ενωσιακού δικαίου σχετικά με την είσοδο και διαμονή υπηκόων τρίτων χωρών, των διοικητικών και πρακτικών θεμάτων που αποτελούν αιτίες δυσκολιών στην απόκτηση θεωρήσεων μακράς διάρκειας και/ή αδειών μακράς διαμονής με σκοπό την παροχή εθελοντικής υπηρεσίας·
5.να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με τα οφέλη των διακρατικών δραστηριοτήτων εθελοντισμού, μέσω δραστηριοτήτων ενημέρωσης, καθοδήγησης και προβολής. Να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην ισότιμη προσέγγιση των νέων με λιγότερες ευκαιρίες. Για την επίτευξη των ανωτέρω, πρέπει να προωθούνται τα ακόλουθα:
α)οι δραστηριότητες εθελοντισμού παρέχουν στους νέους έναν συγκεκριμένο τρόπο συμβολής στην αντιμετώπιση των κοινωνικών προκλήσεων·
β)η εμπειρία εθελοντισμού ενισχύει την προσωπική, εκπαιδευτική, επαγγελματική εξέλιξη και την εξέλιξη των νέων ως ενεργών πολιτών και τους βοηθά να αναπτύξουν τις δεξιότητες και τις ικανότητες που απαιτούνται και εκτιμώνται από την αγορά εργασίας·
γ)υπάρχουν πλαίσια για την υποστήριξη του προσδιορισμού, της τεκμηρίωσης και της επικύρωσης των μαθησιακών αποτελεσμάτων των δραστηριοτήτων εθελοντισμού (συμπεριλαμβανομένου του Youthpass και του Europass), ιδίως μέσω δράσεων με τη συμμετοχή εθνικών ενδιαφερόμενων φορέων στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της απασχόλησης, των κοινωνικών υπηρεσιών και της νεολαίας·
6.να στηρίζουν και να προωθούν δραστηριότητες ανάπτυξης κοινοτήτων που σχετίζονται με τον εθελοντισμό. Για την επίτευξη του εν λόγω στόχου, πρέπει να διασφαλίζονται τα εξής:
α)ενθάρρυνση της λειτουργίας δικτύων εθελοντών που δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο υφιστάμενων εθνικών προγραμμάτων, ιδίως προγραμμάτων με μακρόπνοη προοπτική, δηλαδή εκείνων που δεν συνδέονται ούτε περιορίζονται από τη διάρκεια μεμονωμένων έργων·
β)προώθηση των υφιστάμενων ευρωπαϊκών δικτύων που συνδέονται με τον εθελοντισμό, ιδίως του Ευρωπαϊκού Δικτύου Αλληλεγγύης και του Europeers, καθώς και άλλων πόρων και πλατφορμών που είναι προσβάσιμες μέσω της διαδικτυακής πύλης του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης στην Ευρωπαϊκή Δικτυακή Πύλη της Νεολαίας·
γ)ενθάρρυνση των πρώην εθελοντών να ανταλλάσσουν τις εμπειρίες τους μέσω δικτύων νεολαίας, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και εργαστηρίων αναλαμβάνοντας, για παράδειγμα, ρόλους πρεσβευτών ή μελών δικτύου, καθώς και να εκπαιδεύουν υφιστάμενους ή μελλοντικούς εθελοντές·
δ)ενθάρρυνση των διοργανωτών εθελοντικών δραστηριοτήτων να υποστηρίζουν την ένταξη εθελοντών στην κοινότητα υποδοχής κατά τη διάρκεια της δραστηριότητάς τους και τη συνέχιση της συμμετοχής τους σε εθελοντικές δραστηριότητες μετά την επιστροφή τους στην πατρίδα τους, με ιδιαίτερη έμφαση στη συνοδεία των νέων με λιγότερες ευκαιρίες·
7.να διερευνούν νέες τάσεις και εναλλακτικές διαστάσεις και μορφές εθελοντισμού, μεταξύ άλλων μέσω:
α)της προώθησης, της δοκιμής μορφών και της συγκέντρωσης στοιχείων σχετικά με τον ψηφιακό εθελοντισμό, μεταξύ άλλων σε διακρατικό πλαίσιο, ως συμπλήρωμα της φυσικής κινητικότητας ή ως αυτοτελή μορφή εθελοντικών δραστηριοτήτων. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη βελτίωση της πρόσβασης των νέων με λιγότερες ευκαιρίες στον εθελοντισμό·
β)της αναγνώρισης της αξίας και της προώθησης του εθελοντισμού μεταξύ των γενεών ως πολύτιμης συμβολής στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει μια κοινωνία που γερνάει, καθώς και ως τρόπου διασφάλισης της συμμετοχής των νέων σε διάλογο μεταξύ των γενεών, διευκολύνοντας τη μεταφορά γνώσεων μεταξύ των γενεών και βελτιώνοντας την κοινωνική συνοχή·
8.να δημιουργούν συνέργειες και να διασφαλίζουν τη συμπληρωματικότητα και τη συνέχεια μεταξύ των προγραμμάτων και πρωτοβουλιών εθελοντισμού που υπάρχουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο και (σε διάφορα επίπεδα) στα επιμέρους κράτη μέλη. Αυτό περιλαμβάνει, για παράδειγμα:
α)ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με τα υφιστάμενα προγράμματα εθελοντισμού, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών σχημάτων πολιτικής υπηρεσίας, εφόσον υπάρχουν, και διαβίβαση των πληροφοριών αυτών στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με σκοπό τη διευκόλυνση της δημοσίευσης στην Ευρωπαϊκή Δικτυακή Πύλη της Νεολαίας, στο Youth Wiki, και την ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών·
β)εξέταση μέτρων που θα προωθήσουν και θα στηρίξουν τη μεταφορά βέλτιστων πρακτικών από άλλα προγράμματα εθελοντισμού·
9.να υποστηρίζουν εθελοντικές δραστηριότητες που συμβάλλουν ουσιαστικά στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με το κλίμα και το περιβάλλον, με τους εξής τρόπους:
α)ενθάρρυνση της ενσωμάτωσης πράσινων πρακτικών σε όλα τα έργα και τις δραστηριότητες εθελοντισμού, καθώς και προώθηση της περιβαλλοντικά βιώσιμης και υπεύθυνης συμπεριφοράς μεταξύ των συμμετεχόντων και των συμμετεχόντων οργανώσεων·
β)προώθηση της μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των εθελοντικών δραστηριοτήτων, για παράδειγμα με τη μείωση των αποβλήτων, την ανακύκλωση και τη χρήση βιώσιμων μέσων μεταφοράς·
γ)προώθηση της ανάπτυξης εθελοντικών δραστηριοτήτων που αφορούν το θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος, της βιωσιμότητας, των κλιματικών στόχων και της πρόληψης και ανάκαμψης από καταστροφές·
10.να περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο όσον αφορά την εφαρμογή της παρούσας σύστασης με τακτικές επικαιροποιήσεις στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία και, πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του προγραμματισμού των μελλοντικών εθνικών δραστηριοτήτων (FNAP)·
ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ:
1.να υποστηρίξει τα κράτη μέλη όσον αφορά την εφαρμογή της παρούσας σύστασης μέσω των μηχανισμών και εργαλείων συνεργασίας της στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία και των προγραμμάτων της ΕΕ για τη νεολαία, πιο συγκεκριμένα του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης·
2.να διευκολύνει την αμοιβαία μάθηση και τις ανταλλαγές μεταξύ των κρατών μελών και όλων των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών σε διάφορα επίπεδα μέσω δραστηριοτήτων όπως η μάθηση από ομοτίμους, η παροχή συμβουλών από ομοτίμους, οι ομάδες εμπειρογνωμόνων, η δικτύωση και άλλες δομές συνεργασίας, μεταξύ άλλων με έμφαση στις συνέργειες και τη συμπληρωματικότητα μεταξύ των συστημάτων σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών σχημάτων πολιτικής υπηρεσίας, εφόσον υπάρχουν. Για τον σκοπό αυτό, να αξιοποιήσει τους υφιστάμενους χώρους, όπως το Youth Wiki και η Ευρωπαϊκή Δικτυακή Πύλη της Νεολαίας, όπου παρέχεται η δυνατότητα ανταλλαγής πόρων και γνώσεων μεταξύ κρατών μελών και μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ) σε διάφορα επίπεδα·
3.να διερευνήσει νέες τάσεις και μορφές εθελοντισμού, μέσω της συγκέντρωσης στοιχείων, της ανάπτυξης βέλτιστων πρακτικών και της κατάρτισης κατευθυντήριων γραμμών και εγχειριδίων, πιο συγκεκριμένα όσον αφορά τον ψηφιακό ή μεικτό εθελοντισμό και τον διαγενεακό εθελοντισμό·
4.να προωθεί και να παρέχει πληροφόρηση σχετικά με τις ευρωπαϊκές ευκαιρίες εθελοντισμού των νέων, μεταξύ άλλων για άτομα με λιγότερες ευκαιρίες, μέσω της Ευρωπαϊκής Δικτυακής Πύλης της Νεολαίας, η οποία περιλαμβάνει το εργαλείο εγγραφής για δραστηριότητες αλληλεγγύης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης. Σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, να συμπεριλάβει στην Ευρωπαϊκή Δικτυακή Πύλη της Νεολαίας συνδέσμους προς σχετικούς εθνικούς δικτυακούς τόπους 48 ·
5.να διευκολύνει τον διακρατικό εθελοντισμό των νέων με αναπηρία προτείνοντας, έως το τέλος του 2023, μια ευρωπαϊκή κάρτα αναπηρίας με σκοπό την αναγνώρισή της σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Η πρόταση θα βασιστεί στην πείρα από το πιλοτικό έργο για την ευρωπαϊκή κάρτα αναπηρίας που βρίσκεται σε εξέλιξη σε οκτώ κράτη μέλη 49 καθώς και στο ευρωπαϊκό δελτίο στάθμευσης για άτομα με ειδικές ανάγκες·
6.να αναπτύξει, να προωθήσει και να παράσχει περαιτέρω στήριξη όσον αφορά τη χρήση των υφιστάμενων εργαλείων της ΕΕ που υποστηρίζουν την επικύρωση των αποτελεσμάτων της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης, ιδίως του Youthpass και της πλατφόρμας Europass, μεταξύ άλλων μέσω ευρωπαϊκών ψηφιακών διαπιστευτηρίων για τη μάθηση·
7.να υποστηρίξει την έρευνα και τη συγκέντρωση δεδομένων σχετικά με τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο των δραστηριοτήτων εθελοντισμού και αλληλεγγύης για τα άτομα, τις οργανώσεις και την κοινωνία, συμπεριλαμβανομένων των διδαγμάτων και των γνώσεων που αντλήθηκαν από την πανδημία COVID-19 σχετικά με τον τομέα του εθελοντισμού και την ετοιμότητά του για παρόμοιες κρίσεις, μέσω μελετών, ερευνών, στατιστικών, έρευνας και ανάλυσης δεδομένων·
8.να χρησιμοποιήσει τον προγραμματισμό των μελλοντικών εθνικών δραστηριοτήτων για να συγκεντρώσει πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο των κρατών μελών όσον αφορά την εφαρμογή της παρούσας σύστασης·
9.να υποβάλει εκθέσεις σχετικά με τη χρήση της παρούσας σύστασης του Συμβουλίου στο πλαίσιο των εργασιών για την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία και του στρατηγικού πλαισίου για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης με στόχο τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης και πέραν αυτού.
Η παρούσα σύσταση αντικαθιστά τη σύσταση του Συμβουλίου, της 20ής Νοεμβρίου 2008, σχετικά με την κινητικότητα των νέων εθελοντών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Βρυξέλλες,
Για το Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος