Δελτίο συνοπτικής παρουσίασης

Έκθεση εκτίμησης των επιπτώσεων που συνοδεύει το έγγραφο της πρότασης για το ευρωπαϊκό ενιαίο σημείο πρόσβασης

Α. Ανάγκη ανάληψης δράσης

Γιατί; Ποιο είναι το πρόβλημα;

Προκειμένου να λαμβάνουν ορθές επενδυτικές αποφάσεις, οι επενδυτές στις κεφαλαιαγορές πρέπει να έχουν πρόσβαση και να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν ψηφιακά τις πληροφορίες που πρέπει να δημοσιεύουν οι οντότητες σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ (σχετικά με χρηματοοικονομικά ζητήματα, τη βιωσιμότητα, προϊόντα κ.λπ.). Στην εποχή μας, η πρόσβαση σε αυτές τις πληροφορίες είναι διασκορπισμένη σε όλα τα κράτη μέλη και ελάχιστα αξιοποιήσιμη σε ψηφιακή μορφή. Στα εμπόδια συγκαταλέγονται οι γλωσσικοί φραγμοί, αλλά και περιοριστικοί όροι χρήσης. Ως εκ τούτου, η αναζήτηση, χρήση και ανάλυση των σχετικών πληροφοριών καθίσταται δαπανηρή για τους χρήστες εταιρικών πληροφοριών και πληροφοριών για προϊόντα. Αυτό συμβάλλει σε λιγότερο αποδοτικές και ολοκληρωμένες χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες της ΕΕ και εμποδίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Τι αναμένεται να επιτευχθεί με την παρούσα πρωτοβουλία;

Η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ενιαίου σημείου πρόσβασης (στο εξής: ESAP) ανακοινώθηκε στο σχέδιο δράσης της Επιτροπής για την Ένωση Κεφαλαιαγορών (CMU) τον Σεπτέμβριο του 2020. Στόχος του είναι να μειωθούν τα εμπόδια στην πρόσβαση σε πληροφορίες με ψηφιακά μέσα. Θα αυξήσει τη ροή πληροφοριών στο πλαίσιο της Ένωσης, καθώς και διασυνοριακά. Αποσκοπεί επίσης στην προώθηση της ψηφιακής χρήσης και της περαιτέρω χρήσης των πληροφοριών. Αυτά τα επιτεύγματα όσον αφορά τη ροή και τη χρήση πληροφοριών θα συμβάλουν, με τη σειρά τους, στην ολοκλήρωση των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και των κεφαλαιαγορών και στην καλύτερη κατανομή των κεφαλαίων. Ως κοινός χώρος δεδομένων, το ESAP θα καταστήσει επίσης δυνατή την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και υπηρεσιών, για παράδειγμα με βάση την αυτοματοποίηση ή την τεχνητή νοημοσύνη.

Ποια είναι η προστιθέμενη αξία της δράσης σε επίπεδο ΕΕ;

Ο στόχος της παρούσας πρωτοβουλίας (δηλαδή η ενσωμάτωση βάσεων δεδομένων και πληροφοριών σε ολόκληρη την Ένωση και η ψηφιακή αξιοποίησή τους) δεν μπορεί να επιτευχθεί σε ικανοποιητικό επίπεδο από τα επιμέρους κράτη μέλη. Επί του παρόντος, οι περισσότεροι από τους κανόνες που διέπουν τους διαύλους και τους μορφότυπους γνωστοποίησης εταιρικών πληροφοριών καθορίζονται από τη νομοθεσία των κρατών μελών. Λαμβάνοντας υπόψη την κλίμακα και τα αποτελέσματα της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού ενιαίου σημείου πρόσβασης, η αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων μπορεί να επιτευχθεί αποτελεσματικότερα σε επίπεδο Ένωσης.

Β. Λύσεις

Ποιες νομοθετικές και μη νομοθετικές επιλογές πολιτικής έχουν εξεταστεί; Υπάρχει προτιμώμενη επιλογή ή όχι; Γιατί;

Διερευνήθηκαν διάφορες νομοθετικές και μη νομοθετικές επιλογές, οι οποίες οδήγησαν στις ακόλουθες προτιμώμενες επιλογές σε πέντε βασικές διαστάσεις:

-Πεδίο εφαρμογής: το πεδίο εφαρμογής των πληροφοριών που είναι προσβάσιμες μέσω του ESAP θα περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες σχετικά με οντότητες, προϊόντα και άλλες σχετικές πληροφορίες που δημοσιεύονται από τις οντότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας της ΕΕ για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, με σταδιακή προσέγγιση από το 2024 έως το 2026.

-Μορφότυποι: το ESAP θα δέχεται πληροφορίες/έγγραφα που καταρτίζονται σε ανοικτό και ευρέως χρησιμοποιούμενο μορφότυπο με δυνατότητα εξαγωγής δεδομένων και θα καθιστά δυνατή την περαιτέρω ανάπτυξη μηχαναγνώσιμων μορφότυπων μακροπρόθεσμα, κατά περίπτωση, μαζί με κοινό ελάχιστο σύνολο μεταδεδομένων.

-Σημεία συλλογής: η συλλογή πληροφοριών θα οργανωθεί σε αποκεντρωμένη βάση, με αξιοποίηση των υφιστάμενων εθνικών φορέων, όπως οι επίσημα καθορισμένοι μηχανισμοί, ή των οργάνων της ΕΕ, όπως οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές. Όλα τα σημεία συλλογής θα παρέχουν τη δυνατότητα στο ESAP να έχει πρόσβαση στις εν λόγω πληροφορίες μέσω διεπαφών προγραμματισμού εφαρμογών.

-Ανοικτά δεδομένα: το ESAP θα προωθήσει μια πολιτική ανοικτών δεδομένων με βάση ανοικτούς όρους χρήσης, οι οποίοι θα επιτρέπουν πλήρως την περαιτέρω χρήση, την ελεύθερη πρόσβαση σε πληροφορίες και την ευρεία χρήση ανοικτών μορφότυπων.

-Διακυβέρνηση: το ESAP θα διευθύνεται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (στο εξής: ESMA).

Ποιος υποστηρίζει την κάθε επιλογή; 

Το ESAP υποστηρίζεται ευρέως απ’ όλες τις βασικές ομάδες ενδιαφερόμενων μερών. Όσον αφορά τον σχεδιασμό και τη διαμόρφωση, τα περισσότερα άτομα που απάντησαν στη στοχευμένη διαβούλευση και τα περισσότερα άτομα που συμμετείχαν σε ηλεκτρονικά εργαστήρια τάχθηκαν υπέρ ενός ευρέος φάσματος δημοσιοποιημένων χρηματοοικονομικών πληροφοριών και πληροφοριών σχετικά με τη βιωσιμότητα που θα είναι εύκολα προσβάσιμες και μηχαναγνώσιμες σε κεντρικό επίπεδο. Οι χρήστες αυτών των πληροφοριών απαιτούν καλή ποιότητα των δεδομένων και περαιτέρω ψηφιοποιημένα δεδομένα που καθιστούν δυνατή την ηλεκτρονική τους χρήση. Όσον αφορά τη διακυβέρνηση, η πλειονότητα υποστήριξε έναν δημόσιο φορέα αρμόδιο για το ESAP, ενώ πολλοί υποστήριξαν επίσης την περαιτέρω συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη διακυβέρνηση.

Γ. Επιπτώσεις της προτιμώμενης επιλογής

Ποια είναι τα οφέλη της προτιμώμενης επιλογής (ειδάλλως, των κυριότερων επιλογών); 

Το ESAP θα ενισχύσει την κυκλοφορία των πληροφοριών, τόσο εντός των κρατών μελών όσο και διασυνοριακά και θα αυξήσει την ψηφιακή χρήση τους. Μ’ αυτόν τον τρόπο, θα διασφαλιστεί μεγαλύτερη, ισότιμη και χωρίς διακρίσεις προβολή των συμμετεχόντων στην αγορά και προαιρετική αρχειοθέτηση για τους επενδυτές, τους αναλυτές, τους διαμεσολαβητές, τους ερευνητές ή τα αμοιβαία κεφάλαια, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους ή το μέγεθος της αγοράς τους. Αυτό θα δημιουργήσει ευκαιρίες χρηματοδότησης και θα συμβάλλει στην καλύτερη κατανομή και σε χαμηλότερο κόστος κεφαλαίου, καθώς και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της εσωτερικής αγοράς. Το ESAP θα προσφέρει εύκολη πρόσβαση σε ευρύτερο φάσμα πληροφοριών έγκαιρα και αποτελεσματικά, ανοίγοντας έτσι νέους ορίζοντες. Επίσης, οι χρήστες θα εξοικονομούν χρόνο και πόρους για την αναζήτηση και την επεξεργασία πληροφοριών. Το ESAP θα συμβάλει στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης ανάγκης για δεδομένα σχετικά με τη βιωσιμότητα από τις εταιρείες, συντελώντας μ’ αυτόν τον τρόπο στην επίτευξη των στόχων των βιώσιμων χρηματοοικονομικών και της Πράσινης Συμφωνίας. Το ESAP θα καταστήσει δυνατή την παροχή καινοτόμων υπηρεσιών στον χρηματοοικονομικό τομέα με βάση την ανάλυση, τα μαζικά δεδομένα ή την τεχνητή νοημοσύνη / τη μηχανομάθηση, καθώς και την πρόσβαση και τη χρήση σε ηλεκτρονικές συσκευές.

Ποιο είναι το κόστος της προτιμώμενης επιλογής (ειδάλλως, των κυριότερων επιλογών); 

Το συνολικό κόστος για την υλοποίηση (υποδομή) και τη λειτουργία του ESAP από την ESMA κατά την περίοδο 2022-2027 θα ανέλθει σε 16 εκατ. EUR. Το κόστος διασύνδεσης των ενωσιακών/εθνικών σημείων συλλογής με το ESAP εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 50 800 EUR περίπου ανά φορέα συλλογής και σε 3,1 εκατ. EUR συλλογικά (εφάπαξ), ενώ τα επαναλαμβανόμενα έξοδα θα ανέλθουν σε 6 500 EUR περίπου ανά φορέα συλλογής και σε 0,4 εκατ. EUR περίπου συλλογικά. Για τους συντάκτες δεδομένων στο πεδίο εφαρμογής του ESAP, το εφάπαξ κόστος (π.χ. εγγραφή σε φορέα συλλογής) αναμένεται να είναι αμελητέο, αλλά το ετήσιο επαναλαμβανόμενο κόστος για την υποβολή, την απόκτηση αναγνωριστικού κωδικού νομικής οντότητας, το ψηφιακό πιστοποιητικό και το εργαλείο υπογραφής εκτιμάται έως 800 EUR σε ατομικό επίπεδο και σε 121 εκατ. EUR περίπου σε συλλογικό επίπεδο της ΕΕ.

Πώς θα επηρεαστούν οι μεγάλες, οι μικρομεσαίες και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις;

Δεδομένου ότι η ανάγκη για μεγαλύτερη προβολή είναι πιο εμφανής μεταξύ των ΜΜΕ (δηλαδή λόγω έλλειψης έρευνας για τις ΜΜΕ), το ESAP θα επιτρέψει την προαιρετική αναφόρτωση πληροφοριών από μη εισηγμένες οντότητες όπως οι ΜΜΕ, δημιουργώντας έτσι περαιτέρω ευκαιρίες χρηματοδότησης λόγω της αυξημένης προβολής και συμβάλλοντας στην αύξηση της ικανότητάς τους να επεκτείνονται πέραν των συνόρων τους.

Θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς και τις εθνικές διοικήσεις; 

Η χρηματοδότηση που θα παρέχεται στην ESMA (τόσο για διοικητικές όσο και για λειτουργικές δαπάνες) μετά την έναρξη ισχύος της νομοθεσίας θα συγχρηματοδοτείται μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ κατά ποσοστό έως και 40 % και από τις εθνικές αρμόδιες αρχές κατά το υπόλοιπο 60 %. Η πρόταση δεν καθορίζει τους τρόπους με τους οποίους οι εθνικοί δημόσιοι φορείς συλλογής θα προσαρμόζουν, όποτε είναι αναγκαίο, τις πηγές χρηματοδότησής τους. Το πρόγραμμα TSI της Επιτροπής (ΓΔ REFORM) μπορεί να χρηματοδοτήσει εν μέρει την τεχνική υποστήριξη για την υλοποίηση του ESAP από τις εθνικές αρμόδιες αρχές, κατόπιν αιτήματός τους.

Θα υπάρξουν άλλες σημαντικές επιπτώσεις; 

Όχι.

Δ. Παρακολούθηση

Πότε θα επανεξεταστεί η πολιτική;

Προτείνεται η επανεξέταση της πολιτικής πέντε έτη μετά την έναρξη ισχύος, καθώς και η εφαρμογή εργαλείων παρακολούθησης.