Βρυξέλλες, 25.11.2021

SWD(2021) 341 final

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

που συνοδεύει το έγγραφο

πρόταση οδηγίας για την τροποποίηση της οδηγίας 2011/61/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2011, και της οδηγίας 2009/65/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009

σχετικά με τους διαχειριστές οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων και σχετικά με ορισμένους οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες

{COM(2021) 721 final} - {SEC(2021) 570 final} - {SWD(2021) 340 final}


Δελτίο συνοπτικής παρουσίασης

Εκτίμηση επιπτώσεων σχετικά με την πρόταση οδηγίας για την τροποποίηση της οδηγίας 2011/61/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2011, σχετικά με τους διαχειριστές οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων και της οδηγίας 2009/65/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με ορισμένους οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες

Α. Ανάγκη ανάληψης δράσης

Γιατί; Ποιο είναι το πρόβλημα;

Με βάση τα συμπεράσματα της έκθεσης της Επιτροπής και τα σχόλια των ενδιαφερόμενων μερών στη δημόσια διαβούλευση σχετικά με τη λειτουργία της ΟΔΟΕΕ, η οδηγία είχε ως επί το πλείστον θετικό αντίκτυπο στη δημιουργία μιας εσωτερικής αγοράς για τους ΟΕΕ, επιτρέποντας αποτελεσματικότερη εποπτεία και διαφάνεια των δραστηριοτήτων των οργανισμών και βελτιώνοντας έτσι την προστασία των επενδυτών. Ταυτόχρονα, η έκθεση και η διαβούλευση επισήμαναν ορισμένους τομείς στους οποίους θα μπορούσαν να γίνουν στοχευμένες βελτιώσεις για την περαιτέρω βελτίωση της αποτελεσματικότητας της οδηγίας και για την αντιμετώπιση τομέων στους οποίους οι εποπτικές αρχές διαφέρουν ως προς την ερμηνεία του νομικού κειμένου. Η παρακολούθηση και η διαχείριση των κινδύνων για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα θα μπορούσαν να βελτιωθούν, ιδίως σε σχέση με τις νέες εξελίξεις ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, την υστέρηση ανάπτυξης της ευρωπαϊκής αγοράς ΟΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του άμεσου δανεισμού από επενδυτικούς οργανισμούς. Τέλος, όταν οι διαχειριστές επενδύσεων αναθέτουν εξωτερικά τις λειτουργίες τους σε τρίτους, η εθνική ερμηνεία και εφαρμογή των κανόνων της ΟΔΟΕΕ και της οδηγίας ΟΣΕΚΑ διαφέρουν, με αποτέλεσμα να εγείρονται ανησυχίες όσον αφορά την προστασία των επενδυτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα κενά αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε δευτερογενείς κινδύνους για το ευρύτερο χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά και να περιορίσουν την ικανότητα των εποπτικών αρχών να εντοπίζουν και να μετριάζουν αναδυόμενους κινδύνους για το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Τι αναμένεται να επιτευχθεί με την παρούσα πρωτοβουλία;

Κύριος στόχος της παρούσας πρωτοβουλίας είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της νομικής λειτουργίας της ΟΔΟΕΕ σύμφωνα με τους πρωταρχικούς στόχους της για την προστασία των επενδυτών, τη μείωση των κινδύνων που ενέχουν οι ΟΕΕ για τη συνολική χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την προώθηση της ολοκλήρωσης της αγοράς των ΟΕΕ.

Ποια είναι η προστιθέμενη αξία της δράσης σε επίπεδο ΕΕ; 

Οι στόχοι της ΟΔΟΕΕ για βελτίωση της ολοκλήρωσης της αγοράς ΟΕΕ, διασφάλιση της συνολικής χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και ενιαίων κανόνων προστασίας των επενδυτών δεν μπορούν να επιτευχθούν μεμονωμένα από τα κράτη μέλη. Τα εν λόγω αποτελέσματα για το σύνολο της αγοράς μπορούν να επιτευχθούν μόνο με τη λήψη μέτρων σε επίπεδο ΕΕ. Σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, η ΟΔΟΕΕ δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη των στόχων της, όπως ορίστηκαν κατά την αρχική θέσπιση της ΟΔΟΕΕ.

Β. Λύσεις

Ποιες νομοθετικές και μη νομοθετικές επιλογές πολιτικής έχουν εξεταστεί; Υπάρχει προτιμώμενη επιλογή ή όχι; Γιατί; 

Για την επίτευξη των προαναφερόμενων στόχων, η παρούσα πρωτοβουλία διερευνά μια σειρά επιλογών πολιτικής και εντοπίζει προτιμώμενες επιλογές στους ακόλουθους τομείς: i) θέσπιση εναρμονισμένων κανόνων για τους ΔΟΕΕ που διαχειρίζονται οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στον τομέα του άμεσου δανεισμού· ii) βελτίωση της προσφοράς υπηρεσιών θεματοφύλακα σε μικρότερες αγορές· iii) περαιτέρω αποσαφήνιση των απαιτήσεων για τους διαχειριστές οργανισμών που αναθέτουν ορισμένες λειτουργίες σε τρίτους· iv) βελτίωση του επιπέδου των δεδομένων που συλλέγονται μέσω της υποβολής κανονιστικών αναφορών· v) εναρμόνιση της διαθεσιμότητας εργαλείων διαχείρισης ρευστότητας σε ολόκληρη την Ένωση· και vi) συμπερίληψη των κεντρικών αποθετηρίων τίτλων (ΚΑΤ) στην αλυσίδα φύλαξης, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι θεματοφύλακες μπορούν να εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους και να διασφαλίζουν την προστασία των επενδυτών.

Θεωρητικά, η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) θα μπορούσε να είχε κληθεί να συνεχίσει την εποπτική σύγκλιση. Ωστόσο, διαπιστώθηκε ότι οι σχετικές συσκέψεις έχουν εξαντληθεί χωρίς επαρκή πρόοδο και ότι απαιτούνται κοινά πρότυπα με κανονιστική ισχύ.

Ποιος υποστηρίζει την κάθε επιλογή; 

Πολλές δημόσιες αρχές στην ΕΕ τάσσονται υπέρ της εναρμόνισης των απαιτήσεων για τους οργανισμούς άμεσου δανεισμού. Η πλειονότητα των δημόσιων αρχών που απάντησαν στη δημόσια διαβούλευση υποστήριξε την πρόταση για αποσαφήνιση των κανόνων της ΟΔΟΕΕ και της οδηγίας ΟΣΕΚΑ σχετικά με τις αναθέσεις. Οι ενδιαφερόμενοι φορείς του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα υποστηρίζουν ευρέως την εναρμόνιση των εργαλείων διαχείρισης ρευστότητας. Η πλειονότητα των ενδιαφερομένων (περίπου το 70 %) και η ΕΑΚΑΑ στη γνωμοδότησή της υποστηρίζουν την ένταξη των ΚΑΤ στην αλυσίδα φύλαξης. Στην απάντησή τους στη δημόσια διαβούλευση, οι δημόσιες αρχές των κρατών μελών με μικρότερες αγορές θεματοφυλάκων δήλωσαν ότι υποστηρίζουν την προκρινόμενη επιλογή να εξουσιοδοτηθούν οι ΕΑΑ να επιτρέπουν την παροχή υπηρεσιών θεματοφύλακα σε διασυνοριακό επίπεδο. Η πλειονότητα των ενδιαφερόμενων μερών θα προτιμούσε μια σταδιακή προσέγγιση των πιθανών αλλαγών στις απαιτήσεις υποβολής εποπτικών αναφορών για τους ΔΟΕΕ και τους ΟΣΕΚΑ.

Γ. Επιπτώσεις της προτιμώμενης επιλογής

Ποια είναι τα οφέλη της προτιμώμενης επιλογής (ειδάλλως, των κυριότερων επιλογών); Μέχρι 12 σειρές

Η πρόταση αποσκοπεί στη θέσπιση στοχευμένων τροποποιήσεων για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που επισημαίνονται στην αξιολόγηση της βελτίωσης της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας του νομικού πλαισίου της ΟΔΟΕΕ. Ένα εναρμονισμένο κανονιστικό πλαίσιο για τους ΔΟΕΕ που διαχειρίζονται οργανισμούς οι οποίοι χορηγούν δάνεια θα επιτρέψει στους εν λόγω οργανισμούς να λειτουργούν σε νέες αγορές και να αναβαθμίσουν το μέγεθός τους, παρέχοντας στην πραγματική οικονομία μια πηγή εναλλακτικής χρηματοδότησης. Η μεγαλύτερη πρόσβαση σε εργαλεία διαχείρισης ρευστότητας και ΕΑΑ που μπορούν να ενεργοποιήσουν ένα πιο διαφοροποιημένο εργαλείο διαχείρισης ρευστότητας θα βελτιώσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και θα προστατεύσει τους επενδυτές. Η πιο ολοκληρωμένη υποβολή κανονιστικών στοιχείων θα καταστήσει δυνατή την καλύτερη παρακολούθηση της συσσώρευσης κινδύνων στο σύστημα. Οι επιλογές για τη διασυνοριακή πρόσβαση σε υπηρεσίες θεματοφύλακα και την εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τα εργαλεία διαχείρισης ρευστότητας αποσκοπούν στην αύξηση της προσφοράς και του ανταγωνισμού στον τομέα αυτόν και στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της αγοράς ΟΕΕ της ΕΕ. Η περαιτέρω αποσαφήνιση των κανόνων σχετικά με την ανάθεση θα διασφαλίσει ότι οι επενδυτές προστατεύονται έναντι της ενδεχόμενης κατάχρησης των συμφωνιών ανάθεσης. Η ένταξη των ΚΑΤ στην αλυσίδα φύλαξης θα εξασφαλίσει υψηλό επίπεδο προστασίας των επενδυτών, το οποίο οι θεματοφύλακες πρέπει να διασφαλίζουν.

Ποιο είναι το κόστος της προτιμώμενης επιλογής (ειδάλλως, των κυριότερων επιλογών); 

Η πρόταση δεν αναμένεται να έχει σημαντικό οικονομικό, κοινωνικό ή περιβαλλοντικό κόστος. Δεν αναμένεται να προκαλέσει σημαντικό πρόσθετο λειτουργικό κόστος των ΔΟΕΕ, και ορισμένα από τα μέτρα ενδέχεται να οδηγήσουν σε μείωση του κόστους μέσω της αύξησης του ανταγωνισμού και της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας. Τυχόν πρόσθετες δαπάνες θα αντισταθμιστούν από τα οφέλη για την προστασία των επενδυτών και τη συνολική χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Πώς θα επηρεαστούν οι μεγάλες, οι μικρομεσαίες και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις;

Η πρόταση αναμένεται να ωφελήσει τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, εναρμονίζοντας τις απαιτήσεις για τους ΔΟΕΕ που διαχειρίζονται ΟΕΕ οι οποίοι χορηγούν δάνεια. Αυτό θα επιτρέψει στους εν λόγω οργανισμούς να χορηγήσουν πιστώσεις σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, παρέχοντας μια τόσο αναγκαία πηγή εναλλακτικής χρηματοδότησης για τις ΜΜΕ, και ειδικότερα τις ΜΜΕ που ενδέχεται να θεωρούν την εξασφάλιση πιστώσεων από παραδοσιακούς δανειστές δύσκολη ή δαπανηρή.

Θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς και στις εθνικές διοικήσεις; 

Δεν αναμένονται σημαντικές επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς και στις εθνικές διοικήσεις έως τη δεύτερη φάση της αναθεώρησης των απαιτήσεων υποβολής εποπτικών αναφορών.

Θα υπάρξουν άλλες σημαντικές επιπτώσεις; 

Η παρούσα επανεξέταση δεν θα έχει αρνητικές οικονομικές, περιβαλλοντικές ή κοινωνικές επιπτώσεις ούτε θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα. Η ελευθέρωση της ικανότητας των ΟΕΕ να χορηγούν πιστώσεις με βιώσιμο τρόπο θα αυξήσει τη διαθέσιμη χρηματοδότηση για την πραγματική οικονομία και ειδικότερα για τις ΜΜΕ, οι οποίες συχνά δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν πιστώσεις από τις τράπεζες. Μια δυναμική, αλλά εύρυθμη, αγορά ιδιωτικού χρέους θα έχει καίρια σημασία για την προώθηση της μετάβασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ένα πιο βιώσιμο μέλλον.

Δ. Παρακολούθηση

Πότε θα επανεξεταστεί η πολιτική;

Η επανεξέταση της ΟΔΟΕΕ θα ήταν σκόπιμο να ξεκινήσει εντός 5 ετών από την έναρξη ισχύος των τροποποιήσεων του νομικού πλαισίου. Η επανεξέταση θα πρέπει να αναλύει τη λειτουργία της αγοράς εργαλείων διαχείρισης ρευστότητας και τους κινδύνους της για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και τη λειτουργία της αγοράς θεματοφυλάκων, και θα πρέπει να προσδιορίζει τις πρακτικές ανάθεσης. Θα πρέπει να αναλυθεί αν η εισαγωγή ευρύτερου φάσματος εργαλείων διαχείρισης ρευστότητας και η αύξηση του βαθμού λεπτομέρειας των δεδομένων συνέβαλαν στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.