Βρυξέλλες, 20.7.2021

COM(2021) 429 final

2021/0244(COD)

Πρόταση

ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1153 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, όσον αφορά την πρόσβαση των αρμόδιων αρχών στα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης

{SWD(2021) 210 final}


ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

Όπως τονίζεται στη στρατηγική της ΕΕ για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος 2021-2025 1 , η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εντείνει την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της εγκληματικότητας. Οι ομάδες οργανωμένου εγκλήματος χρησιμοποιούν τα σημαντικά παράνομα κέρδη τους για να διεισδύσουν στη νόμιμη οικονομία και σε δημόσιους θεσμούς, διαβρώνοντας το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα και υπονομεύοντας το δικαίωμα των πολιτών στην ασφάλεια καθώς και την εμπιστοσύνη τους στις δημόσιες αρχές. Τα παράνομα έσοδα από εγκληματικές δραστηριότητες στην ΕΕ ανήλθαν το 2019 σε 139 δισ. EUR 2 , ήτοι 1 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της. Παρά την ανάπτυξη νομικού πλαισίου για την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο, μόνο ένα μικρό ποσοστό οργάνων και προϊόντων εγκλήματος δημεύεται 3 .

Η ταχεία πρόσβαση σε χρηματοοικονομικές πληροφορίες είναι καίριας σημασίας για την αποτελεσματικότητα των χρηματοοικονομικών ερευνών και τον επιτυχημένο εντοπισμό και τη δήμευση οργάνων και προϊόντων εγκλήματος. Στο πλαίσιο αυτό, είναι ζωτικής σημασίας να είναι γνωστό ποιος τηρεί τραπεζικό λογαριασμό σε κράτος μέλος διαφορετικό από εκείνο που διενεργεί την έρευνα, όχι μόνο για να είναι δυνατό να προσδιοριστεί σε ποιο κράτος μέλος θα πρέπει να διαβιβαστούν οι αποφάσεις δέσμευσης και δήμευσης 4 , αλλά και για να παρέχονται στους αρμόδιους για τις έρευνες υπαλλήλους ενδείξεις αποφασιστικής, δυνητικά, σημασίας. Ωστόσο, επί του παρόντος, οι αρχές που είναι αρμόδιες για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων σε ένα κράτος μέλος, προκειμένου να λάβουν πληροφορίες σχετικά με πρόσωπα που υπόκεινται σε έρευνα και τηρούν τραπεζικούς λογαριασμούς σε άλλο κράτος μέλος, χρειάζεται να συλλέγουν τις πληροφορίες αυτές μέσω των διαύλων αστυνομικής ή δικαστικής συνεργασίας. Πρόκειται για μια συχνά επαχθή και χρονοβόρα διαδικασία που εμποδίζει την ταχεία πρόσβαση στις πληροφορίες, όπως φαίνεται στο παράρτημα 7 της εκτίμησης επιπτώσεων που συνοδεύει τη δέσμη νομοθετικών προτάσεων της Επιτροπής σχετικά με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ΚΞΧ/ΧΤ), και την επιβολή του νόμου.

Σύμφωνα με το άρθρο 32α της (πέμπτης) οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες 5 τα κράτη μέλη οφείλουν να εφαρμόζουν κεντρικούς αυτοματοποιημένους μηχανισμούς, όπως κεντρικά μητρώα ή κεντρικά συστήματα ηλεκτρονικής ανάκτησης δεδομένων, που επιτρέπουν την εξακρίβωση οποιωνδήποτε φυσικών ή νομικών προσώπων που κατέχουν ή ελέγχουν λογαριασμούς πληρωμής, τραπεζικούς λογαριασμούς και θυρίδες ασφαλείας.

Ήδη με την οδηγία (ΕΕ) 2019/1153 6 τα κράτη μέλη οφείλουν να ορίσουν αρχές αρμόδιες για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση και τη δίωξη ποινικών αδικημάτων, προκειμένου να έχουν πρόσβαση και να πραγματοποιούν αναζητήσεις στους κεντρικούς αυτοματοποιημένους μηχανισμούς [οι οποίοι αναφέρονται στην οδηγία (ΕΕ) 2019/1153 ως κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών, όρος που χρησιμοποιείται στο εξής]. Επίσης, βάσει της εν λόγω οδηγίας, τα κράτη μέλη οφείλουν να συμπεριλάβουν τις υπηρεσίες ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων στις ορισθείσες αρμόδιες αρχές τους και έχουν τη δυνατότητα να ορίζουν τις φορολογικές αρχές και τις υπηρεσίες καταπολέμησης της διαφθοράς ως αρμόδιες αρχές στον βαθμό που αυτές είναι αρμόδιες για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων δυνάμει του εθνικού δικαίου. Η καταληκτική ημερομηνία μεταφοράς της οδηγίας στο εσωτερικό δίκαιο των κρατών μελών είναι η 1η Αυγούστου 2021.

Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής για νέα οδηγία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, η οποία υποβάλλεται παράλληλα με την παρούσα πρόταση, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι πληροφορίες από τα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών να είναι διαθέσιμες μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών το οποίο θα αναπτύξει και θα διαχειρίζεται η Επιτροπή 7 . Με τη διασύνδεση των κεντρικών μητρώων τραπεζικών λογαριασμών, οι αρχές που έχουν πρόσβαση στο ενιαίο σημείο πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών θα είναι σε θέση να διαπιστώνουν γρήγορα αν ένα φυσικό πρόσωπο τηρεί τραπεζικούς λογαριασμούς σε άλλα κράτη μέλη χωρίς να χρειάζεται να ρωτούν όλους τους ομολόγους τους σε όλα τα κράτη μέλη. Σύμφωνα με τη νομική της βάση [άρθρο 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ)], η νέα οδηγία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες θα παρέχει πρόσβαση στο ενιαίο σημείο πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών μόνο στις μονάδες χρηματοοικονομικών πληροφοριών (ΜΧΠ), τους εθνικούς φορείς που λαμβάνουν αναφορές ύποπτων συναλλαγών από υπόχρεες οντότητες 8 και τις διαβιβάζουν, κατά περίπτωση, στις αρχές ποινικής έρευνας. Ωστόσο, προς όφελος της καταπολέμησης των σοβαρών εγκλημάτων και, ιδίως, της διεξαγωγής αποτελεσματικών χρηματοοικονομικών ερευνών, πρόσβαση στο ενιαίο σημείο πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών είναι αναγκαίο να έχουν και οι αρχές που είναι αρμόδιες για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων, ώστε να είναι σε θέση να εντοπίζουν, να αναλύουν και να ερμηνεύουν τις χρηματοοικονομικές πληροφορίες που είναι σχετικές με τις ποινικές διαδικασίες.

Στόχος της παρούσας πρότασης είναι να επεκταθεί η πρόσβαση στο ενιαίο σημείο πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών, το οποίο θεσπίζεται με τη νέα οδηγία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, στις αρχές που είναι αρμόδιες για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων οι οποίες ορίζονται ως αρμόδιες αρχές σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1153.

Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής

Η παρούσα πρόταση συμπληρώνει τις διατάξεις σχετικά με το ενιαίο σημείο πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών που περιλαμβάνονται στην πρόταση της Επιτροπής για τη νέα οδηγία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Η βάση για το πλαίσιο για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (άρθρο 114 ΣΛΕΕ) αφορά την εσωτερική αγορά και στόχος είναι να αποτραπεί η χρήση του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Ένωσης για τους σκοπούς της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Η παρούσα πρόταση συμπληρώνει και βασίζεται στο προληπτικό σκέλος των πολιτικών για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, και ενισχύει το νομικό πλαίσιο από την άποψη της συνεργασίας στον τομέα της επιβολής του νόμου.

Η παρούσα πρόταση συνάδει με το σχέδιο δράσης για ολοκληρωμένη ενωσιακή πολιτική με σκοπό την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, το οποίο εξέδωσε η Επιτροπή τον Μάιο του 2020 9 . Στο σχέδιο δράσης υπογραμμίζεται ότι η διασύνδεση σε επίπεδο ΕΕ των κεντρικών μηχανισμών τραπεζικών λογαριασμών είναι απαραίτητη ώστε να επιταχυνθεί η πρόσβαση των ΜΧΠ και των αρχών επιβολής του νόμου σε πληροφορίες τραπεζικών λογαριασμών και να διευκολυνθεί η διασυνοριακή συνεργασία. Στη στρατηγική της ΕΕ για την Ένωση Ασφάλειας (Ιούλιος 2020) 10 επίσης τονίζεται ότι η διασύνδεση αυτή θα μπορούσε να επιταχύνει σημαντικά την πρόσβαση των ΜΧΠ και των αρμόδιων αρχών στις χρηματοοικονομικές πληροφορίες. Η νέα στρατηγική της ΕΕ για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος προμηνύει ότι η Επιτροπή θα αναθεωρήσει την οδηγία (ΕΕ) 2019/1153 προκειμένου να παράσχει στις αρχές επιβολής του νόμου πρόσβαση στη μελλοντική πλατφόρμα που θα διασυνδέει τα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών σε ολόκληρη την Ένωση.

Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης

Η προτεινόμενη οδηγία συνάδει με τους στόχους πολιτικής της Ένωσης, ιδίως την καταπολέμηση του σοβαρού εγκλήματος, καθώς και με το πλαίσιο για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, συμπεριλαμβανομένης της νέας δέσμης μέτρων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

Νομική βάση

Σύμφωνα με τη νομική βάση που χρησιμοποιήθηκε για την έκδοση της τροποποιούμενης νομικής πράξης, δηλαδή της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1153, η νομική βάση της προτεινόμενης οδηγίας είναι το άρθρο 87 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ. Η διάταξη αυτή επιτρέπει στην Ένωση να λαμβάνει μέτρα αστυνομικής συνεργασίας με τη συμμετοχή των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών (συμπεριλαμβανομένων των αστυνομικών, τελωνειακών και άλλων ειδικών υπηρεσιών επιβολής του νόμου), ιδίως όσον αφορά τη συλλογή, την αποθήκευση και την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικών με την πρόληψη, την ανίχνευση και τη διερεύνηση ποινικών αδικημάτων.

Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)

Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), οι στόχοι της πρότασης δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη μεμονωμένα και μπορούν, συνεπώς, να επιτευχθούν καλύτερα στο επίπεδο της Ένωσης. Η πρόταση δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη αυτών των στόχων.

Οι ομάδες οργανωμένου εγκλήματος συχνά δραστηριοποιούνται σε διασυνοριακό επίπεδο, μεταξύ άλλων για να αποκρύψουν και να επανεπενδύσουν τα παρανόμως αποκτηθέντα περιουσιακά τους στοιχεία. Η απειλή που συνιστά η διοχέτευση από ομάδες οργανωμένου εγκλήματος των παράνομων κερδών τους με σκοπό τη διείσδυση στην οικονομία επηρεάζει την Ένωση στο σύνολό της και, ως εκ τούτου, απαιτεί αντίδραση σε επίπεδο ΕΕ.

Αναλογικότητα

Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 4 της ΣΕΕ, η παρούσα πρόταση περιορίζεται στα απολύτως αναγκαία και αναλογικά μέτρα για τη διευκόλυνση της χρήσης και της ανταλλαγής συναφών χρηματοοικονομικών πληροφοριών από τις δημόσιες αρχές που είναι επιφορτισμένες με καθήκοντα προστασίας των πολιτών της Ένωσης.

Η οδηγία (ΕΕ) 2019/1153 παρέχει πρόσβαση μόνο σε περιορισμένο σύνολο πληροφοριών (π.χ. ονοματεπώνυμο κατόχου, αριθμός τραπεζικού λογαριασμού), οι οποίες είναι απολύτως αναγκαίες για να εξακριβωθεί αν το πρόσωπο που υπόκειται σε έρευνα τηρεί τραπεζικούς λογαριασμούς και σε ποιες τράπεζες. Ο ίδιος περιορισμός θα ισχύει επίσης σε σχέση με τις δυνατότητες πρόσβασης και αναζήτησης, μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών που δημιουργείται με την παρούσα πρόταση.

Κατά συνέπεια, οι αρμόδιες αρχές άλλων κρατών μελών θα μπορούν να έχουν απευθείας πρόσβαση και να πραγματοποιούν αναζητήσεις στο ακόλουθο περιορισμένο σύνολο πληροφοριών μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών (βλ. άρθρο 4 παράγραφος 2 σε συνδυασμό με το άρθρο 2 σημείο 7) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1153· βλ. επίσης άρθρο 32α παράγραφος 3 της ισχύουσας οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, καθώς και άρθρο 14 παράγραφος 3 της προτεινόμενης νέας οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και άρθρο 18 παράγραφος 1 του προτεινόμενου νέου κανονισμού για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες):

·για τον κάτοχο λογαριασμού-πελάτη και για κάθε πρόσωπο το οποίο ισχυρίζεται ότι ενεργεί για λογαριασμό του πελάτη: το ονοματεπώνυμο, συνοδευόμενο είτε από τα άλλα στοιχεία αναγνώρισης που απαιτούνται είτε από έναν μοναδικό αναγνωριστικό αριθμό·

·για τον πραγματικό δικαιούχο του κατόχου λογαριασμού πελάτη: το ονοματεπώνυμο, συνοδευόμενο είτε από τα άλλα στοιχεία αναγνώρισης που απαιτούνται είτε από έναν μοναδικό αναγνωριστικό αριθμό·

·για τον τραπεζικό λογαριασμό ή τον λογαριασμό πληρωμών: τον αριθμό IBAN και την ημερομηνία ανοίγματος και κλεισίματος του λογαριασμού·

·για τη θυρίδα θησαυροφυλακίου: το ονοματεπώνυμο του μισθωτή, συνοδευόμενο είτε από τα άλλα στοιχεία αναγνώρισης που απαιτούνται είτε από έναν μοναδικό αναγνωριστικό αριθμό και τη διάρκεια της περιόδου μίσθωσης.

Επομένως, σύμφωνα με τα μέτρα που προτείνονται με την παρούσα, οι αρχές που είναι αρμόδιες για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων θα εξακολουθήσουν να μην έχουν δυνατότητα πρόσβασης και πραγματοποίησης αναζητήσεων σε ευαίσθητα δεδομένα, όπως πληροφορίες σχετικά με συναλλαγές ή το υπόλοιπο των λογαριασμών. Μόνο οι πληροφορίες που είναι απολύτως απαραίτητες για την εξακρίβωση της ταυτότητας κατόχου τραπεζικού λογαριασμού, λογαριασμού πληρωμών ή θυρίδας θησαυροφυλακίου θα καθίστανται προσβάσιμες μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών. Μόλις οι αρχές εντοπίσουν, κάνοντας χρήση της πρόσβασης που παρέχεται βάσει της παρούσας πρότασης, σε ποιο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ένα πρόσωπο που υπόκειται σε έρευνα τηρεί τραπεζικό λογαριασμό σε άλλο κράτος μέλος, θα πρέπει, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, να ζητήσουν περαιτέρω πληροφορίες (π.χ. κατάλογο συναλλαγών) μέσω των κατάλληλων διαύλων αστυνομικής ή δικαστικής συνεργασίας.

Επιλογή της νομικής πράξης

Η παρούσα πρόταση λαμβάνει τη μορφή οδηγίας, καθώς αφορά την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1153.

3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

Απόψεις από άλλα θεσμικά όργανα και διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, του Ιουνίου 2020, σχετικά με την ενίσχυση των χρηματοοικονομικών ερευνών για την καταπολέμηση του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος 11 , τα κράτη μέλη κάλεσαν την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο περαιτέρω ενίσχυσης του νομικού πλαισίου με τη διασύνδεση των εθνικών κεντρικών μητρώων τραπεζικών λογαριασμών, ώστε να καταστεί ταχύτερη η πρόσβαση και να διευκολυνθεί η διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων αρχών σε ολόκληρη την Ένωση.

Στο ψήφισμά του της 10ης Ιουλίου 2020 12 , το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χαιρετίζει το σχέδιο της Επιτροπής για τη διασφάλιση της διασύνδεσης των κεντρικών μητρώων τραπεζικών λογαριασμών προκειμένου να εξασφαλιστεί η ταχύτερη πρόσβαση των αρχών επιβολής του νόμου και των ΜΧΠ σε χρηματοοικονομικές πληροφορίες κατά τη διάρκεια διαφόρων φάσεων της έρευνας και για να διευκολυνθεί η διασυνοριακή συνεργασία σε πλήρη συμμόρφωση με τους ισχύοντες κανόνες για την προστασία των δεδομένων.

Κατά την εκπόνηση της παρούσας πρότασης, η Επιτροπή ζήτησε τη γνώμη των υπηρεσιών ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο συνεδριάσεων της πλατφόρμας υπηρεσιών ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων, καθώς και μέσω άτυπης και στοχευμένης διαβούλευσης. Οι εν λόγω υπηρεσίες υποστήριξαν πλήρως την πρωτοβουλία.

Εκτίμηση επιπτώσεων

Η πρόταση υποστηρίζεται από την εκτίμηση επιπτώσεων σχετικά με την προτεινόμενη νέα δέσμη μέτρων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (ιδίως το παράρτημα 7 σχετικά με τη διασύνδεση των μητρώων τραπεζικών λογαριασμών), για την οποία η επιτροπή ρυθμιστικού ελέγχου εξέδωσε θετική γνώμη στις 4 Δεκεμβρίου 2020. Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, το οποίο επισυνάπτεται στην πρόταση, αναλύει περαιτέρω την κατάσταση και τις επιπτώσεις της επέκτασης της πρόσβασης στο διασυνδεδεμένο σύστημα κεντρικών μητρώων τραπεζικών λογαριασμών και στις αρχές που είναι αρμόδιες για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων οι οποίες ορίζονται βάσει της οδηγίας 2019/1153.

Θεμελιώδη δικαιώματα

Η παρούσα πρόταση θα παρέχει στις σαφώς ορισθείσες αρχές που είναι αρμόδιες για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων πρόσβαση στο διασυνδεδεμένο σύστημα κεντρικών μητρώων τραπεζικών λογαριασμών, το ενιαίο σημείο πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών. Με τον τρόπο αυτόν, οι εν λόγω αρχές θα είναι σε θέση να διαπιστώνουν γρήγορα εάν ένα φυσικό πρόσωπο τηρεί τραπεζικούς λογαριασμούς σε άλλα κράτη μέλη, χωρίς να χρειάζεται να υποβάλλουν αιτήματα σε όλους τους ομολόγους τους σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Τα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών συγκεντρώνουν σε κεντρικό επίπεδο δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν νομικά και φυσικά πρόσωπα. Η επέκταση της πρόσβασης στο ενιαίο σημείο πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών θα έχει, συνεπώς, επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα των υποκειμένων των δεδομένων, ιδίως όσον αφορά το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και το δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα [άρθρα 7 και 8, αντίστοιχα, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: Χάρτης)].

Οι τυχόν περιορισμοί που προκύπτουν όσον αφορά την άσκηση των δικαιωμάτων και ελευθεριών που αναγνωρίζονται στον Χάρτη, ιδίως εκείνων που κατοχυρώνονται στα άρθρα 7 και 8 του Χάρτη, συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του Χάρτη, ιδίως εκείνες του άρθρου 52 παράγραφος 1.

Ο περιορισμός αυτός προβλέπεται από τον νόμο και δικαιολογείται από την ανάγκη επιδίωξης ενός στόχου γενικού συμφέροντος που αναγνωρίζεται από την Ένωση, ήτοι της καταπολέμησης του σοβαρού εγκλήματος.

Επιπλέον, η ουσία των εν λόγω δικαιωμάτων και ελευθεριών γίνεται σεβαστή και οι περιορισμοί είναι ανάλογοι προς τον επιδιωκόμενο σκοπό.

Όσον αφορά το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, οι επιπτώσεις είναι περιορισμένες, ιδίως δεδομένου ότι η παρούσα πρόταση δεν προβλέπει τη συλλογή πρόσθετων στοιχείων για τους κατόχους λογαριασμών και λαμβανομένου υπόψη ότι οι πληροφορίες από άλλα κράτη μέλη που είναι προσβάσιμες μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών μπορούν ήδη να ληφθούν μέσω διαύλων αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας. Επιπλέον, η παρέμβαση στο δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή θα είναι σχετικά περιορισμένη από άποψη σοβαρότητας, δεδομένου ότι τα προσβάσιμα και αναζητήσιμα δεδομένα δεν καλύπτουν τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές ή το υπόλοιπο των λογαριασμών. Θα καλύπτει περιορισμένο σύνολο πληροφοριών (π.χ. το ονοματεπώνυμο του κατόχου και τον αριθμό τραπεζικού λογαριασμού) που είναι απολύτως απαραίτητες για την αρμόδια αρχή ενός συγκεκριμένου κράτους μέλους προκειμένου να διαπιστώσει σε ποια/-ες τράπεζα/-ες σε άλλα κράτη μέλη τηρεί λογαριασμό το πρόσωπο που υπόκειται σε έρευνα.

Όσον αφορά την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα φυσικών προσώπων, οι πληροφορίες σχετικά με τραπεζικούς λογαριασμούς μπορεί να συνιστούν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και η πρόσβαση στα δεδομένα αυτά από τις αρχές που είναι αρμόδιες για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων θα συνιστούσε επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Η επεξεργασία δεδομένων από τα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών στα οποία οι εν λόγω αρχές έχουν πρόσβαση και πραγματοποιούν αναζητήσεις μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών θα υπόκειται στους εθνικούς νόμους με τους οποίους μεταφέρθηκε στα δίκαια των κρατών μελών η οδηγία (ΕΕ) 2016/680, όπως συμβαίνει επί του παρόντος με τα δεδομένα στα οποία παρέχεται πρόσβαση και πραγματοποιούνται αναζητήσεις βάσει της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1153 με τη σημερινή της μορφή.

Επιπλέον, οι εγγυήσεις και οι περιορισμοί που προβλέπονται ήδη στην οδηγία (ΕΕ) 2019/1153 θα ισχύουν επίσης για κάθε άμεση πρόσβαση ή πραγματοποίηση αναζήτησης από τις ορισθείσες αρχές στα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών άλλων κρατών μελών μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών. Αυτό αφορά ειδικότερα τις εγγυήσεις και τους περιορισμούς που προβλέπονται στα άρθρα 3, 4, 5 και 6 της εν λόγω οδηγίας, τα οποία προβλέπουν ειδικότερα τα εξής:

·μόνο οι αρχές που είναι αρμόδιες για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση και τη δίωξη ποινικών αδικημάτων οι οποίες ορίζονται από τα κράτη μέλη θα μπορούν να έχουν πρόσβαση και να πραγματοποιούν αναζητήσεις στα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών, μεταξύ άλλων μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών (άρθρο 3 παράγραφος 1 σε συνδυασμό με το νέο άρθρο 4 παράγραφος 1α της οδηγίας)·

·η εξουσιοδότηση πρόσβασης και πραγματοποίησης αναζητήσεων στα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών, μεταξύ άλλων μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών, παρέχεται μόνο όσον αφορά την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη «σοβαρού ποινικού αδικήματος» ή την υποστήριξη ποινικής έρευνας που αφορά «σοβαρό ποινικό αδίκημα» (άρθρο 4 παράγραφος 1 και νέα παράγραφος 1α της οδηγίας). Στο πλαίσιο αυτό, τα σοβαρά ποινικά αδικήματα αναφέρονται στις μορφές εγκλήματος που παρατίθενται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2016/794 13 [άρθρο 2 σημείο 12) της οδηγίας]·

·όπως προαναφέρθηκε, μόνο ένα περιορισμένο σύνολο πληροφοριών στα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών, οι οποίες είναι απολύτως απαραίτητες για να εξακριβωθεί αν το πρόσωπο που υπόκειται σε έρευνα τηρεί τραπεζικούς λογαριασμούς και σε ποιες τράπεζες, είναι προσβάσιμες και αναζητήσιμες, μεταξύ άλλων μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών (π.χ. ονοματεπώνυμο κατόχου και αριθμός τραπεζικού λογαριασμού) [άρθρο 4 παράγραφος 2 σε συνδυασμό με το άρθρο 2 σημείο 7)]·

·η πρόσβαση και οι αναζητήσεις, μεταξύ άλλων και όταν διεξάγονται μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών, πρέπει να διενεργούνται μόνο από τα πρόσωπα τα οποία έχουν οριστεί και εξουσιοδοτηθεί ειδικά σε κάθε αρμόδια αρχή και βάσει κατά περίπτωση εξέτασης (άρθρο 5 παράγραφοι 1 και 2). Τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν μέτρα που διασφαλίζουν την ασφάλεια των δεδομένων βάσει υψηλών τεχνολογικών προτύπων κατά την πρόσβαση και αναζήτηση πληροφοριών τραπεζικού λογαριασμού (άρθρο 5 παράγραφος 3)·

·πρέπει να τηρούνται αρχεία καταχωρίσεων κάθε πρόσβασης και αναζήτησης, μεταξύ άλλων και όταν διεξάγονται μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών (άρθρο 6 παράγραφος 1). Τα αρχεία καταχωρίσεων πρέπει να ελέγχονται τακτικά από τους υπευθύνους προστασίας δεδομένων των κεντρικών μητρώων τραπεζικών λογαριασμών και να τίθενται, κατόπιν αιτήματος, στη διάθεση της αρμόδιας εποπτικής αρχής (άρθρο 6 παράγραφος 2). Οι καταχωρίσεις μπορούν να τηρούνται μόνο για τον έλεγχο της προστασίας των δεδομένων, πρέπει να προστατεύονται με κατάλληλα μέτρα έναντι της μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης και πρέπει να διαγράφονται 5 έτη μετά τη δημιουργία τους, εκτός εάν είναι απαραίτητες για διαδικασίες ελέγχου (άρθρο 6 παράγραφος 3).

4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Η πρόταση δεν έχει επιπτώσεις στον προϋπολογισμό της ΕΕ.

5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων

Στην τροποποιούμενη πράξη [οδηγία (ΕΕ) 2019/1153] υπάρχουν ήδη κατάλληλες προβλέψεις για την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την αξιολόγηση.

Επεξηγηματικά έγγραφα (για οδηγίες)

Η πρόταση δεν απαιτεί επεξηγηματικά έγγραφα σχετικά με τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο.

Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης

Το άρθρο 1 τροποποιεί το άρθρο 4 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1153 και παρέχει στις ορισθείσες αρχές που είναι αρμόδιες για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων δυνατότητες άμεσης πρόσβασης και αναζήτησης στα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών άλλων κρατών μελών μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών.

Το άρθρο 2 ορίζει την καταληκτική ημερομηνία για τη μεταφορά της νέας οδηγίας στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών.

2021/0244 (COD)

Πρόταση

ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1153 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, όσον αφορά την πρόσβαση των αρμόδιων αρχών στα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 87 παράγραφος 2,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής 14 ,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών 15 ,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Η διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοοικονομικές πληροφορίες είναι αναγκαία για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη σοβαρών εγκλημάτων, συμπεριλαμβανομένης της τρομοκρατίας. Ειδικότερα, η ταχεία πρόσβαση σε χρηματοοικονομικές πληροφορίες είναι ουσιώδους σημασίας για τη διεξαγωγή αποτελεσματικών χρηματοοικονομικών ερευνών και τον επιτυχημένο εντοπισμό και, εν συνεχεία, τη δήμευση οργάνων και προϊόντων εγκλήματος.

(2)Η οδηγία (ΕΕ) 2019/1153 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 16 δίνει στις ορισθείσες από τα κράτη μέλη αρχές που είναι αρμόδιες για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση και να αναζητούν, με την επιφύλαξη ορισμένων εγγυήσεων και περιορισμών, πληροφορίες τραπεζικών λογαριασμών. Στην οδηγία (ΕΕ) 2019/1153 οι πληροφορίες τραπεζικών λογαριασμών ορίζονται ως συγκεκριμένες πληροφορίες που περιλαμβάνονται στους κεντρικούς αυτοματοποιημένους μηχανισμούς οι οποίοι έχουν συγκροτηθεί από τα κράτη μέλη δυνάμει της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 17 και οι οποίοι αναφέρονται στην οδηγία (ΕΕ) 2019/1153 ως κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών.

(3)Οι αρχές που ορίζονται βάσει της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1153 περιλαμβάνουν τουλάχιστον τις υπηρεσίες ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων και μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν τις φορολογικές αρχές και τις υπηρεσίες καταπολέμησης της διαφθοράς στον βαθμό που είναι αρμόδιες για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων δυνάμει του εθνικού δικαίου. Σύμφωνα με την εν λόγω οδηγία, οι αρμόδιες αρχές εξουσιοδοτούνται να έχουν απευθείας πρόσβαση και να πραγματοποιούν αναζητήσεις μόνο στο κεντρικό μητρώο τραπεζικών λογαριασμών του κράτους μέλους που όρισε τις εν λόγω αρχές.

(4)Η οδηγία (ΕΕ) YYYY/XX του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 18 , η οποία αντικαθιστά την οδηγία 2015/849 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 19 και διατηρεί τα βασικά χαρακτηριστικά του συστήματος που θεσπίζεται με την εν λόγω οδηγία, προβλέπει, επιπλέον, ότι οι κεντρικοί αυτοματοποιημένοι μηχανισμοί διασυνδέονται μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών, το οποίο θα αναπτύξει και θα διαχειρίζεται η Επιτροπή. Ωστόσο, δυνάμει της οδηγίας (ΕΕ) YYYY/XX, μόνο οι ΜΧΠ εξακολουθούν να έχουν άμεση πρόσβαση στους κεντρικούς αυτοματοποιημένους μηχανισμούς, μεταξύ άλλων μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών.

(5)Λαμβανομένου υπόψη του διασυνοριακού χαρακτήρα του οργανωμένου εγκλήματος και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, καθώς και της σημασίας των σχετικών χρηματοοικονομικών πληροφοριών για τους σκοπούς της καταπολέμησης των εγκληματικών δραστηριοτήτων, μεταξύ άλλων με τον ταχύ εντοπισμό, τη δέσμευση και τη δήμευση παρανόμως αποκτηθέντων περιουσιακών στοιχείων, όπου αυτό είναι εφικτό και σκόπιμο, οι αρχές που είναι αρμόδιες για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων οι οποίες ορίζονται σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2019/1153 θα πρέπει να έχουν δυνατότητα άμεσης πρόσβασης και πραγματοποίησης αναζητήσεων στα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών άλλων κρατών μελών μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών που δημιουργείται κατ’ εφαρμογή της οδηγίας (ΕΕ) YYYY/XX.

(6)Οι εγγυήσεις και οι περιορισμοί που έχουν ήδη θεσπιστεί με την οδηγία (ΕΕ) 2019/1153 θα πρέπει επίσης να εφαρμόζονται όσον αφορά τις δυνατότητες πρόσβασης και αναζήτησης πληροφοριών τραπεζικών λογαριασμών, μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών, που θεσπίζεται με την παρούσα οδηγία. Οι εν λόγω εγγυήσεις και περιορισμοί περιλαμβάνουν εγγυήσεις και περιορισμούς που αφορούν τον περιορισμό των αρχών που διαθέτουν εξουσιοδότηση πρόσβασης και αναζήτησης πληροφοριών τραπεζικών λογαριασμών, τους σκοπούς για τους οποίους μπορεί να πραγματοποιηθεί η πρόσβαση και η αναζήτηση, τα είδη των πληροφοριών που είναι προσβάσιμες και αναζητήσιμες, τις απαιτήσεις που ισχύουν για το προσωπικό των ορισθεισών αρμόδιων αρχών, την ασφάλεια των δεδομένων και την καταγραφή της πρόσβασης και των αναζητήσεων.

(7)Κάθε επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τις αρμόδιες αρχές σε σχέση με τις δυνατότητες πρόσβασης και πραγματοποίησης αναζητήσεων που θεσπίζει η παρούσα οδηγία υπόκειται στις διατάξεις της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 20 . Ως εκ τούτου, η παρούσα οδηγία σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται από το άρθρο 6 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ειδικότερα το δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής και το δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

(8)Δεδομένου ότι ο στόχος της παρούσας οδηγίας, δηλαδή η εξουσιοδότηση των ορισθεισών αρχών που είναι αρμόδιες για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων να έχουν πρόσβαση και να πραγματοποιούν αναζητήσεις στα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών άλλων κρατών μελών μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών που θεσπίζεται με την οδηγία (ΕΕ) YYYY/XX, δεν μπορεί να επιτευχθεί ικανοποιητικά από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, που διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη αυτού του στόχου.

(9)[Σύμφωνα με το άρθρο 3 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, που προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ιρλανδία γνωστοποίησε την επιθυμία της να συμμετάσχει στην έκδοση και εφαρμογή της παρούσας οδηγίας.]

[ή] 

[Σύμφωνα με το άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και με την επιφύλαξη του άρθρου 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου, η Ιρλανδία δεν συμμετέχει στη θέσπιση της παρούσας οδηγίας και δεν δεσμεύεται από αυτήν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της.]

(10)Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 22 σχετικά με τη θέση της Δανίας, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Δανία δεν συμμετέχει στη θέσπιση της παρούσας οδηγίας και δεν δεσμεύεται από αυτήν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της.

(11)Η οδηγία (ΕΕ) 2019/1153 θα πρέπει, επομένως, να τροποποιηθεί αναλόγως.

(12)Ζητήθηκε η γνώμη του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, 21 [ο οποίος γνωμοδότησε στις XX 2021],

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Άρθρο 1

Στο άρθρο 4 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1153, παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος:

«1α. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι αρμόδιες εθνικές αρχές που ορίζονται δυνάμει του άρθρου 3 παράγραφος 1 εξουσιοδοτούνται να έχουν πρόσβαση και να πραγματοποιούν αναζητήσεις, άμεσα και απευθείας, σε πληροφορίες τραπεζικών λογαριασμών σε άλλα κράτη μέλη οι οποίες είναι διαθέσιμες μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης για τα μητρώα τραπεζικών λογαριασμών που δημιουργείται κατ’ εφαρμογή του άρθρου XX της οδηγίας (ΕΕ) YYYY/XX [νέα οδηγία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες] όταν αυτό απαιτείται για την εκτέλεση των καθηκόντων τους όσον αφορά την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη σοβαρού ποινικού αδικήματος ή την υποστήριξη ποινικής έρευνας που αφορά σοβαρό ποινικό αδίκημα, συμπεριλαμβανομένων της ανίχνευσης, του εντοπισμού και της δέσμευσης των περιουσιακών στοιχείων που συνδέονται με τέτοια έρευνα.».

Άρθρο 2

1.Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν με την παρούσα οδηγία το αργότερο έως την/τις [XXYY] [η προθεσμία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο να ευθυγραμμιστεί με την ημερομηνία εφαρμογής που ορίζεται στη νέα οδηγία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες για την εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με τη διασύνδεση του κεντρικού αυτοματοποιημένου μηχανισμού]. Ανακοινώνουν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων.

Οι διατάξεις αυτές, όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, περιέχουν αναφορά στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από την αναφορά αυτή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Ο τρόπος της αναφοράς αποφασίζεται από τα κράτη μέλη.

2.Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών διατάξεων εθνικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία.

Άρθρο 3

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 4

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη σύμφωνα με τις Συνθήκες.

Βρυξέλλες,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο    Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος    Ο Πρόεδρος

(1)    Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος 2021-2025 [COM(2021) 170 της 14.4.2021].
(2)    Από παράνομα ναρκωτικά, εμπορία ανθρώπων, παράνομη διακίνηση μεταναστών, απάτη (ενδοκοινοτική απάτη αφανούς εμπόρου στον τομέα του ΦΠΑ, παραβιάσεις δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, απάτη στον τομέα των τροφίμων), περιβαλλοντικό έγκλημα (παράνομα απόβλητα και παράνομη εμπορία άγριων ειδών), παράνομα πυροβόλα όπλα, παράνομα προϊόντα καπνού, δραστηριότητες κυβερνοεγκλήματος, οργανωμένο έγκλημα κατά της ιδιοκτησίας [Study on Mapping the risk of serious and organised crime infiltration in legitimate businesses (Μελέτη σχετικά με τη χαρτογράφηση του κινδύνου διείσδυσης του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος σε νόμιμες επιχειρηματικές δραστηριότητες), Μάρτιος 2021, DR0221244ENN]· https://data.europa.eu/doi/10.2837/64101 .
(3)    Ευρωπόλ, Does crime still pay? Criminal Asset Recovery in the EU – Survey of statistical information 2010-2014 (Παραμένει το έγκλημα προσοδοφόρο; Ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων προερχόμενων από εγκληματική δραστηριότητα στην ΕΕ — Έρευνα στατιστικών πληροφοριών 2010-2014), 2016· https://www.europol.europa.eu/publications-documents/does-crimestill-pay .  
(4)    Βάσει των αποφάσεων-πλαισίων 2003/757/ΔΕΥ και 2006/783/ΔΕΥ του Συμβουλίου και (από τις 19 Δεκεμβρίου 2020), του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1805.
(5)    Οδηγία (ΕΕ) 2015/849 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2015, σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, και την κατάργηση της οδηγίας 2005/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και της οδηγίας 2006/70/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 141 της 5.6.2015, σ. 73).
(6)    Οδηγία (ΕΕ) 2019/1153 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για τη θέσπιση κανόνων με σκοπό τη διευκόλυνση της χρήσης χρηματοοικονομικών και άλλων πληροφοριών για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ορισμένων ποινικών αδικημάτων (ΕΕ L 186 της 11.7.2019, σ. 122).
(7)    Πρόταση της Επιτροπής για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2021/XX.
(8)    Νομικό ή φυσικό πρόσωπο που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και υπόκειται στους κανόνες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες / της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ΚΞΧ/ΧΤ).
(9)    Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με σχέδιο δράσης για ολοκληρωμένη ενωσιακή πολιτική με σκοπό την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας [(COM(2020) 2800 της 7.5.2020].
(10)    Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την στρατηγική της ΕΕ για την Ένωση Ασφάλειας [COM(2020) 605 της 24.7.2020].
(11)    Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την ενίσχυση των χρηματοοικονομικών ερευνών για την καταπολέμηση του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος, 17 Ιουνίου 2020 (8927/20).
(12)    Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 10ης Ιουλίου 2020, σχετικά με μια ολοκληρωμένη πολιτική της Ένωσης για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας – το σχέδιο δράσης της Επιτροπής και άλλες πρόσφατες εξελίξεις [2020/2686(RSP)].
(13)    Κανονισμός (ΕΕ) 2016/794 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2016, για τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (Ευρωπόλ) και την αντικατάσταση και κατάργηση των αποφάσεων του Συμβουλίου 2009/371/ΔΕΥ, 2009/934/ΔΕΥ, 2009/935/ΔΕΥ, 2009/936/ΔΕΥ και 2009/968ΔΕΥ (ΕΕ L 135 της 24.5.2016, σ. 53).
(14)    ΕΕ C  της , σ. .
(15)    ΕΕ C  της , σ. .
(16)    Οδηγία (ΕΕ) 2019/1153 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για τη θέσπιση κανόνων με σκοπό τη διευκόλυνση της χρήσης χρηματοοικονομικών και άλλων πληροφοριών για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ορισμένων ποινικών αδικημάτων και την κατάργηση της απόφασης 2000/642/ΔΕΥ του Συμβουλίου (ΕΕ L 186 της 11.7.2019, σ. 122).
(17)    Οδηγία (ΕΕ) 2015/849 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2015, σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, και την κατάργηση της οδηγίας 2005/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και της οδηγίας 2006/70/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 141 της 5.6.2015, σ. 73).
(18)    [Παραπομπή στη νέα οδηγία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, μετά την έκδοσή της.]
(19)    Οδηγία (ΕΕ) 2015/849 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2015, σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, και την κατάργηση της οδηγίας 2005/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και της οδηγίας 2006/70/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 141 της 5.6.2015, σ. 73).
(20)    Οδηγία (ΕΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από αρμόδιες αρχές για τους σκοπούς της πρόληψης, διερεύνησης, ανίχνευσης ή δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της απόφασης-πλαίσιο 2008/977/ΔΕΥ του Συμβουλίου (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 89).
(21)    Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1725 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2018, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης και την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών, και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 45/2001 και της απόφασης αριθ. 1247/2002/ΕΚ (ΕΕ L 295 της 21.11.2018, σ. 39).