2018/0208 (COD)

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 6 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

σχετικά με τη

θέση του Συμβουλίου όσον αφορά την έκδοση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος «Δικαιοσύνη» (2021 έως 2027) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1382/2013

1.Ιστορικό

Διαβίβαση της πρότασης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο [έγγραφο COM(2018) 0384]	30 Μαΐου 2018
Ζητήθηκε η γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών, η οποία ωστόσο αποφάσισε να μη γνωμοδοτήσει	/
Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή γνωμοδότησε επί της πρότασης	18 Οκτωβρίου 2018
Η Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων ενέκρινε μερική εντολή για διαπραγματεύσεις	19 Δεκεμβρίου 2018
Τριμερείς διάλογοι	20 Φεβρουαρίου 2019 5 Μαρτίου 2019
Η Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων επιβεβαίωσε την κοινή αντίληψη που επιτεύχθηκε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά τον δεύτερο τριμερή διάλογο	13 Μαρτίου 2019
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιβεβαίωσε την κοινή αντίληψη, εγκρίνοντας το νομοθετικό του ψήφισμα (πρώτη ανάγνωση).	17 Απριλίου 2019
Συμφωνία του Συμβουλίου επί γενικής προσέγγισης	2 Δεκεμβρίου 2020
Τριμερείς διάλογοι	11 Δεκεμβρίου 2020 18 Δεκεμβρίου 2020
Οι επιτροπές JURI και LIBE απέστειλαν επιστολή στον πρόεδρο της Επιτροπής των Μόνιμων Αντιπροσώπων (2ο τμήμα) επιβεβαιώνοντας τη συμφωνία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί της έκβασης των διοργανικών διαπραγματεύσεων	5 Φεβρουαρίου 2021
Η Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων κατέληξε σε πολιτική συμφωνία επί του συμβιβαστικού κειμένου	17 Φεβρουαρίου 2021
Έγκριση της θέσης του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση	19 Απριλίου 2021

2.Στόχος της πρότασης της Επιτροπής

Το πρόγραμμα «Δικαιοσύνη» είναι ένα από τα χρηματοδοτικά μέσα στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027. Η ύπαρξη ενός λειτουργικού ευρωπαϊκού χώρου δικαιοσύνης και αποτελεσματικών εθνικών δικαστικών συστημάτων είναι αναγκαία για μια ακμάζουσα εσωτερική αγορά και για τον σεβασμό των κοινών αξιών της ΕΕ. Η προώθηση των αξιών της ΕΕ συνεπάγεται επίσης την προστασία τους και την εξασφάλιση ενός περιβάλλοντος που σέβεται το κράτος δικαίου και την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας, με αμοιβαία αναγνώριση και αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών. Το πρόγραμμα «Δικαιοσύνη» θα συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού χώρου δικαιοσύνης βασισμένου στο κράτος δικαίου, την αμοιβαία αναγνώριση και την αμοιβαία εμπιστοσύνη. Θα διευκολύνει και θα στηρίξει τη δικαστική συνεργασία σε αστικές και ποινικές υποθέσεις, θα στηρίξει και θα προωθήσει την κατάρτιση των δικαστικών, με σκοπό την προώθηση ενός κοινού νομικού και δικαστικού πολιτισμού και μιας κοινής νοοτροπίας κράτους δικαίου, και θα διευκολύνει την ουσιαστική πρόσβαση για όλους στη δικαιοσύνη και τη δυνατότητα ουσιαστικής έννομης προστασίας. Η Επιτροπή πρότεινε συνολικό προϋπολογισμό ύψους 305 000 000 EUR σε τρέχουσες τιμές.

Το πρόγραμμα θα στηρίξει δραστηριότητες δημόσιων αρχών, πανεπιστημιακών/ερευνητικών ιδρυμάτων, φορέων κατάρτισης και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού χώρου δικαιοσύνης. Θα χρηματοδοτήσει δραστηριότητες για την ενίσχυση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και της συνεργασίας (μεταξύ άλλων, με μέσα της τεχνολογίας των πληροφοριών και των επικοινωνιών). Θα χρηματοδοτήσει την κατάρτιση δικαστικών λειτουργών και δικαστικών υπαλλήλων για τη βελτίωση των γνώσεών τους σχετικά με το δίκαιο της ΕΕ, τα μέσα δικαστικής συνεργασίας, τη συναφή νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ και το συγκριτικό δίκαιο (μεταξύ άλλων, μέσω της στήριξης του ετήσιου προγράμματος εργασίας του Ευρωπαϊκού Δικτύου Κατάρτισης Δικαστικών). Το πρόγραμμα θα στηρίξει επίσης συναφείς οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και μη κερδοσκοπικές οργανώσεις που διασφαλίζουν επαρκή πρόσβαση στις υπηρεσίες τους, σε συμβουλευτική βοήθεια και σε δραστηριότητες υποστήριξης για όλους τους πολίτες.

3.Παρατηρήσεις σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου

Η θέση του Συμβουλίου αντικατοπτρίζει τη συμφωνία που επιτεύχθηκε κατά τους τριμερείς διαλόγους. Οι σημαντικότερες αλλαγές που εισήχθησαν σε σύγκριση με την πρόταση της Επιτροπής περιλαμβάνουν:

–Δικαιούχοι: προσθήκη των επαγγελματιών της δικαιοσύνης που εργάζονται με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ) ως δυνητικών δικαιούχων και αύξηση του ρόλου των ΟΚΠ·

–Δέσμευση κονδυλίων: εισαγωγή ειδικής δέσμευσης των κονδυλίων ανά ειδικό στόχο, καθώς και περιθωρίου ευελιξίας· αυτή η περιορισμένη ειδική δέσμευση κονδυλίων, ακόμη και αν δεν προβλεπόταν στην αρχική πρόταση της Επιτροπής, βασίστηκε σε παρόμοια διάθεση κονδυλίων που προβλέπεται στον κανονισμό για τη θέσπιση του προγράμματος «Δικαιοσύνη» 2014-2020·

–Η διάσταση της ισότητας των φύλων: προσθήκη άρθρου για την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου και της απαγόρευσης των διακρίσεων, ενισχυμένη αιτιολογική σκέψη, ξεχωριστά δεδομένα ανά φύλο στους δείκτες και διάσταση της ισότητας των φύλων στην ενδιάμεση και στην τελική αξιολόγηση·

–Υποβολή εκθέσεων: προσθήκη επιπλέον γλώσσας·

–Δραστηριότητες προς χρηματοδότηση: περαιτέρω προσδιορισμός· διάσπαση μιας από τις προτεινόμενες δραστηριότητες ώστε να υπάρχει αυτοτελής δραστηριότητα για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών· το προτεινόμενο «εθνικό σημείο επαφής» αντικαταστάθηκε από φόρουμ συζητήσεων για τα ενδιαφερόμενα μέρη·

–Επιτροπολογία: διαδικασία εξέτασης αντί της συμβουλευτικής διαδικασίας· η διαδικασία εξέτασης, ακόμη και αν δεν προβλεπόταν στην αρχική πρόταση της Επιτροπής, ήταν η διαδικασία που χρησιμοποιήθηκε στον κανονισμό για τη θέσπιση του προγράμματος «Δικαιοσύνη» 2014-2020.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε διαφυλάσσονται οι στόχοι της αρχικής πρότασης της Επιτροπής.

4.Συμπέρασμα

Η Επιτροπή αποδέχεται τη θέση του Συμβουλίου.