P9_TA(2021)0454

Καθεστώς και χρηματοδότηση ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2021 σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (EE, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 σχετικά με το καθεστώς και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων (2021/2018(INI))

(2022/C 205/04)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

—	έχοντας υπόψη το άρθρο 2 και το άρθρο 10 παράγραφος 4 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

—	έχοντας υπόψη τα άρθρα 224 και 325 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

—

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (EE, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2014 σχετικά με το καθεστώς και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων (1) («ο κανονισμός»), όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (EE, Ευρατόμ) 2018/673 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Μαΐου 2018 (2) και τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2019/493 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Μαρτίου 2019 (3), και συγκεκριμένα το άρθρο 38 παράγραφος 1 αυτού,

—	έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης (4) («ο δημοσιονομικός κανονισμός»),

—	έχοντας διαβουλευθεί με την Αρχή για τα Ευρωπαϊκά Πολιτικά Κόμματα και τα Ευρωπαϊκά Πολιτικά Ιδρύματα («η Αρχή») και έχοντας συμβουλευθεί τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων της,

—	έχοντας υπόψη την έκθεση του Γενικού Γραμματέα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς το Προεδρείο, της 19ης Απριλίου 2021, σχετικά με τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο,

—	έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

—	έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Ελέγχου των Προϋπολογισμών,

—	έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων (A9-0294/2021),

Α.	λαμβάνοντας υπόψη ότι η ύπαρξη ισχυρών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων σε επίπεδο ΕΕ είναι απολύτως αναγκαία για τη διαμόρφωση μιας αληθινά ενωσιακής πολιτικής σφαίρας·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα θα πρέπει να διαδραματίζουν πιο κεντρικό ρόλο στη διαδικασία των ευρωπαϊκών εκλογών και να συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενωσιακής πολιτικής συνείδησης, καθώς και στην έκφραση της βούλησης των πολιτών της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική πολυμορφία είναι απαραίτητη στον δημόσιο λόγο για να εκφράζονται οι επιλογές των πολιτών·

Γ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κόμματα δεν μπορούν να θεωρούνται παράγοντες ακομμάτιστης ουδετερότητας στον πολιτικό στίβο και λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρηματοδότησή τους δεν μπορεί να περιορίζεται σε δαπάνες απολιτικού χαρακτήρα·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποστολή των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων περιλαμβάνει την αύξηση της πολιτικής ευαισθητοποίησης σε σχέση με τον διάλογο, αλλά και τη συμμετοχή σε αυτόν, για θέματα χάραξης πολιτικής της ΕΕ αλλά και για τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, εντός του πλαισίου αυτού, έχουν επίσης πράγματα να προσφέρουν που δεν απευθύνονται αποκλειστικά στα μέλη ή τους ψηφοφόρους ενός συγκεκριμένου κόμματος, αλλά είναι ανοικτά σε όλους υπό τους ίδιους όρους·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα θα πρέπει να συνεργάζονται με κόμματα που είναι μέλη τους σε εθνικό επίπεδο και άλλους εταίρους προκειμένου να στηριχθεί η προσπάθεια αυτών να φέρουν την Ένωση και τις πολιτικές της εγγύτερα στους πολίτες και προκειμένου να ενισχυθεί η δημοκρατική νομιμοποίηση·

ΣΤ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα θα πρέπει να συνεργάζονται με τους αντίστοιχους ομολόγους τους σε εθνικό επίπεδο με σκοπό την διευκόλυνση μιας διαδραστικής συμμετοχής σε θέματα της ΕΕ·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, προκειμένου τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα να συνεχίσουν να γνωρίζουν και να εκφράζουν τη βούληση των πολιτών της Ένωσης, τότε θα πρέπει ο ρόλος και η λειτουργία αυτών να μην περιορίζονται σε ζητήματα αποκλειστικά ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος σε επίπεδο Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να επιτρέπεται σε αυτά τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα να κάνουν χρήση των κεφαλαίων τους για τη χρηματοδότηση οποιασδήποτε δραστηριότητας συμβάλλει στην ενημέρωση των πολιτών της ΕΕ και στην αύξηση της ευαισθητοποίησης επί θεμάτων που άπτονται των πολιτικών της ΕΕ·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ύπαρξη επαρκών οικονομικών πόρων αποτελεί προαπαιτούμενο για να μπορούν τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα να επιτελούν τα καθήκοντά τους και λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλήρης διαφάνεια και η λογοδοσία θα πρέπει να αποτελούν προϋπόθεση για να εισπράττουν δημόσια κονδύλια από τον προϋπολογισμό της Ένωσης·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο στην προώθηση των πολιτικών της ΕΕ για τις γειτονικές χώρες στο πλαίσιο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας και στο πλαίσιο των εξωτερικών σχέσεων της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει συνεπώς να είναι ανοικτά στην ένταξη κομμάτων ή ατόμων από τις χώρες αυτές και ότι θα πρέπει να τους επιτρέπεται να λαμβάνουν εισφορές από αυτά, υπό την προϋπόθεση ότι διασφαλίζονται πλήρης διαφάνεια και συμμόρφωση με το άρθρο 325 ΣΛΕΕ και με τους κανόνες της Ένωσης σχετικά με την καταπολέμηση της απάτης και της διαφθοράς·

Ι.	λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να μπορούν τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα να διαθέτουν επιπρόσθετες κατηγορίες εσόδων πέραν των εισφορών και των δωρεών·

ΙΑ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευθυγράμμιση του ποσοστού συγχρηματοδότησης για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα με το επίπεδο που ισχύει για τα πολιτικά ιδρύματα μπορεί να αποτρέψει τη συσσώρευση χρέους·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να απλοποιηθεί το σύστημα διοικητικού ελέγχου των δαπανών, με τον δέοντα σεβασμό για τη διαφάνεια και με ορθή χρήση των δημοσίων πόρων, και ότι θα πρέπει να καταργηθεί η απαίτηση υποβολής λογαριασμών σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς διότι δεν αρμόζει στη φύση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων και συνιστά μία αναιτίως χρονοβόρα και δαπανηρή επιβάρυνση·

ΙΓ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευθυγράμμιση της περιόδου μεταφοράς για τα ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα με τις απαιτήσεις που επιβάλλονται στα πολιτικά κόμματα θα οδηγούσε στην αποφυγή μιας δεύτερης σειράς ελέγχων και, ως εκ τούτου, στη σημαντική μείωση του διοικητικού φόρτου των ιδρυμάτων·

Αξιολόγηση της εφαρμογής του κανονισμού

υπενθυμίζει ότι ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 σχετικά με το καθεστώς και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων αποτελεί το νομικό πλαίσιο που θεσπίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους· τονίζει ότι η χρηματοδότηση που χορηγείται βάσει του κανονισμού αποτελεί μέρος του γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να εκτελείται σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, με έμφαση στη γενική αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης·

σημειώνει ότι το 2018 ήταν το πρώτο έτος εφαρμογής του κανονισμού· εκφράζει την ικανοποίησή του για την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων για το 2019 που υπέβαλε η Αρχή· σημειώνει τις κύριες δραστηριότητες και προκλήσεις που ανέκυψαν κατά τη διάρκεια του 2019· σημειώνει ότι η Αρχή διενήργησε την πρώτη της επανεξέταση των λογαριασμών των κομμάτων και ιδρυμάτων της ΕΕ στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών εκλογών του 2019, μεριμνώντας για τη συμμόρφωση με τον κανονισμό, με τη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να μεριμνά για τη συμμόρφωση με τον δημοσιονομικό κανονισμό· εκφράζει την ικανοποίησή του διότι η Αρχή δεν χρειάστηκε να επιβάλει κυρώσεις σε κανένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα ή ίδρυμα το 2019· σημειώνει, επιπλέον, ότι η Αρχή παρενέβη σε διαδικασίες ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνεργάστηκε με τα κράτη μέλη για τη δημιουργία ενός δικτύου εθνικών σημείων επαφής και αρχών προστασίας δεδομένων·

υπενθυμίζει ότι το άρθρο 38 του κανονισμού απαιτεί από το Κοινοβούλιο να εγκρίνει έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού έως το τέλος του 2021, και από την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση για το ίδιο θέμα έξι μήνες αργότερα, η οποία πρέπει να συνοδεύεται από νομοθετική πρόταση για την τροποποίηση του κανονισμού· σημειώνει ότι ο χάρτης πορείας της Επιτροπής περιλαμβάνει αυστηρότερη εφαρμογή των δημοσιονομικών κανόνων και των κανόνων επιβολής, μείωση του διοικητικού φόρτου, βελτίωση της διαφάνειας και ενίσχυση της πραγματικής εκλογικής εκπροσώπησης των Ευρωπαίων πολιτών· επισημαίνει, επιπλέον, πόσο σημαντικό είναι να αντιμετωπιστούν ο κίνδυνος ξένης παρέμβασης και οι παραβιάσεις των κανόνων για την προστασία των δεδομένων·

εκφράζει την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση της Επιτροπής για ένα νέο ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη δημοκρατία, το οποίο θα περιλαμβάνει νομοθετική πρόταση για τη διασφάλιση μεγαλύτερης διαφάνειας όσον αφορά την αμειβόμενη πολιτική διαφήμιση και επανεξέταση της νομοθεσίας για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων της ΕΕ· επαναλαμβάνει την πρότασή του για τροποποίηση του κανονισμού, όπως εκφράστηκε στο ψήφισμά του της 26ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με τον απολογισμό των ευρωπαϊκών εκλογών (5), όσον αφορά τη συμμετοχή στις ευρωπαϊκές εκλογές, τη διαφάνεια της χρηματοδότησης και την απαγόρευση δωρεών από ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς χωρών εκτός ΕΕ·

αναγνωρίζει ότι ο κανονισμός έχει βελτιώσει το καθεστώς των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων σε σύγκριση με το προηγούμενο νομικό πλαίσιο που είχε θεσπιστεί με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2004/2003 (6), συγκεκριμένα διότι αναγνωρίζει ότι οι εν λόγω οντότητες έχουν νομική προσωπικότητα της Ένωσης και διότι προβλέπει τη σύσταση ανεξάρτητης Αρχής·

αναγνωρίζει τον ρόλο της Αρχής, η οποία έχει αναλάβει τα καθήκοντα που της έχουν ανατεθεί βάσει του κανονισμού·

σημειώνει, ωστόσο, ότι η ύπαρξη ορισμένων διοικητικών και πολιτικών εμποδίων εξακολουθεί να μην επιτρέπει στα ευρωπαϊκά κόμματα και ιδρύματα να αξιοποιήσουν πλήρως το δυναμικό τους ως ενεργοί και προβεβλημένοι παράγοντες στην ευρωπαϊκή δημοκρατία, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και στα κράτη μέλη της ΕΕ·

υπογραμμίζει τη σημασία της καταχώρισης των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων, δεδομένου ότι απαιτεί συμμόρφωση με όλες τις προϋποθέσεις του κανονισμού και δη σεβασμό των θεμελιωδών αξιών της Ένωσης των κατοχυρωμένων στο άρθρο 2 ΣΕΕ, και εξαρτά την επιλεξιμότητα για χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό της Ένωσης από την εν λόγω συμμόρφωση, καθώς και από την ανάγκη διασφάλισης πλήρους διαφάνειας·

φρονεί επ' αυτού ότι ο κανονισμός θα πρέπει να τροποποιηθεί κατά τρόπο ώστε να είναι σαφές ότι ο σεβασμός των θεμελιωδών αξιών της ΕΕ πρέπει να ισχύει τόσο στο ίδιο το ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα όσο και στα κόμματα που είναι μέλη του·

10.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την ενίσχυση των διατάξεων σχετικά με την παρακολούθηση του σεβασμού των θεμελιωδών αξιών της Ένωσης από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα και σχετικά με τη διαδικασία αντιμετώπισης των παραβάσεων, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων και της ανάκτησης κεφαλαίων·

11.

εκτιμά ότι η τελευταία τροποποίηση του κανονισμού, με την οποία θεσπίζονται κυρώσεις για παραβιάσεις των κανόνων προστασίας των δεδομένων, στάθηκε ένα χρήσιμο πρώτο βήμα που χρήζει εντούτοις περαιτέρω ενίσχυσης·

12.

εκτιμά ότι το σημερινό σύστημα επαλήθευσης του σεβασμού των κανόνων ως προς τη χρήση εισφορών και επιχορηγήσεων χρήζει βελτίωσης από άποψη σαφήνειας, αποτελεσματικότητας και ταχύτητας·

13.

εκτιμά ότι η υπαγωγή των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων σε κανόνες της ΕΕ και σε εθνικούς κανόνες, οι οποίοι εμπεριέχονται σε διαφορετικές νομικές πράξεις, αποτελεί πηγή σύγχυσης και ανασφάλειας δικαίου· προτείνει, ως εκ τούτου, την περαιτέρω εναρμόνιση κανόνες και ενίσχυση των κανόνων που διέπουν τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα, προκειμένου να διασφαλιστεί ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο της ΕΕ για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα, το οποίο θα καλύπτει, ιδίως, προϋποθέσεις καταχώρισης, δομής και λειτουργίας, προβολή και διαφάνεια, καθώς και κυρώσεις·

14.

υπογραμμίζει ότι η χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων πρέπει να είναι διαφανής, υποκείμενη στο άρθρο 325 ΣΛΕΕ, να μην αφήνει ανοικτά περιθώρια καταχρήσεων και πρέπει να στηρίζει αποκλειστικά πολιτικά προγράμματα και πολιτικές δραστηριότητες που συνάδουν με τις ιδρυτικές αρχές της Ένωσης, όπως αυτές εκφράζονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ·

Προβλήματα που εντοπίστηκαν

15.

υπενθυμίζει ότι ο κανονισμός απαιτεί από τα εθνικά κόμματα που είναι μέλη να αναρτούν στους δικτυακούς τόπους τους το λογότυπο, το πολιτικό πρόγραμμα και τον δικτυακό σύνδεσμο του ευρωπαϊκού κόμματος στο οποίο υπάγονται «με σαφώς ευκρινή και φιλικό προς τον χρήστη τρόπο», ως προϋπόθεση για την πρόσβαση του ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος στα κονδύλια· εκφράζει την ανησυχία του διότι, σύμφωνα με την έκθεση The Logos Project της European Democracy Consulting, τα εθνικά κόμματα μέλη στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν εφαρμόζουν ορθώς την σχετική απαίτηση του κανονισμού, αφού μόλις το 15 % των κομμάτων μελών αναρτούν το λογότυπο ξεκάθαρα και με τρόπο φιλικό προς τον χρήστη·

16.

υπογραμμίζει ότι είναι ανάγκη να αποσαφηνιστεί και να απλουστευθεί ο ορισμός της έμμεσης χρηματοδότησης από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα προς τα αντίστοιχα εθνικά κόμματα και ιδρύματα που είναι μέλη τους, προκειμένου να αποφεύγεται οποιαδήποτε παρακώλυση της αναγκαίας συνεργασίας τους στην προσπάθεια προώθησης και επεξήγησης των ενωσιακών πολιτικών, καθώς και των επαφών και ανταλλαγών με τους πολίτες της ΕΕ·

17.

επισημαίνει ότι η απαγόρευση της χρηματοδότησης εκστρατειών για δημοψηφίσματα σε θέματα της ΕΕ αντιβαίνει στον λόγο ύπαρξης των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων·

18.

τονίζει ότι η χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων συνδέεται εγγενώς με τα κριτήρια καταχώρισης που απαριθμούνται στον κανονισμό· αναγνωρίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι τα κριτήρια καταχώρισης και ένταξης προβλέπουν μια πραγματική και χωρίς αποκλεισμούς εκπροσώπηση των πολιτικών κομμάτων που δραστηριοποιούνται σε επίπεδο ΕΕ, αποφεύγοντας παράλληλα την παρεμπόδιση της δημοκρατικής εκπροσώπησης των μικρότερων πολιτικών κομμάτων στο ίδιο επίπεδο· υπενθυμίζει τις συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου σχετικά με το κατώτατο όριο για την καταχώριση και τη στήριξη των πολιτών· σημειώνει ότι, μετά το Brexit, υπάρχει αυξημένη ανάγκη αναθεώρησης των διαφόρων κατηγοριών ένταξης μελών και της είσπραξης των συνδρομών των μελών· προτείνει, ως εκ τούτου, την αναθεώρηση των απαιτήσεων καταχώρισης και των κριτηρίων εκπροσώπησης, συμπεριλαμβανομένου του προβληματισμού σχετικά με την άμεση ένταξη πολιτών ως μελών·

19.

εκφράζει τη λύπη του διότι στη νομολογία έχει επικρατήσει μια συσταλτική ερμηνεία της έννοιας της ένταξης ως μέλους, διότι εξακολουθούν να μην έχουν προσδιοριστεί με σαφήνεια οι πρακτικές λεπτομέρειες ένταξης στα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και διότι δεν προβλέπονται στον κανονισμό διαφοροποιημένα επίπεδα υπαγωγής σε ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα, γεγονότα που δεν αφήνουν περιθώρια ευελιξίας ως προς την εσωτερική οργάνωση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων και δη σε ό,τι αφορά την έννοια των συνδεδεμένων μελών και εταίρων των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των προερχομένων από πρώην κράτη μέλη και άλλες ευρωπαϊκές χώρες· εκφράζει την ανησυχία του διότι τούτη η συσταλτική ερμηνεία έχει ως συνέπεια να παρεμποδίζει, χωρίς ουσιαστικό λόγο, τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα από το να λαμβάνουν οικονομικές εισφορές από τέτοιου είδους μέλη· εκτιμά ότι οι πρακτικές λεπτομέρειες, τόσο της ένταξης και της υπαγωγής σε ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα, όσο και των ερευνητικών συμπράξεων με αυτά, χρήζουν επίσης αποσαφήνισης·

20.

εκτιμά ότι η απαγόρευση της ένταξης σε πολλαπλά κόμματα και ιδρύματα θα πρέπει να αποσαφηνιστεί και να επεκταθεί·

21.

υπογραμμίζει ότι ο κανονισμός ορίζει ιδιαιτέρως συσταλτικά τις κατηγορίες εσόδων και δεν λαμβάνει ιδίως υπόψη άλλους πιθανούς ίδιους πόρους που έχουν αποκτηθεί νομίμως·

22.

τονίζει ότι το επίπεδο συγχρηματοδότησης που έχει επιβληθεί και δη σε ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, είναι αποδεδειγμένα εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί·

23.

εκτιμά ότι η απαίτηση περί ανοίγματος των λογαριασμών των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων τόσο σύμφωνα με τα εθνικά πρότυπα ελέγχου του κράτους μέλους στο οποίο εδρεύουν, όσο και σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, δεν προσδίδει καμία αξία και γίνεται αιτία περιττών εξόδων και χρονοτριβών·

24.

εκφράζει τη λύπη του διότι ένα σχεδιαστικό σφάλμα στον κανονισμό περιορίζει τις δυνατότητες των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων για πραγματική εκπλήρωση του ρόλου τους ως σύγχρονων πολιτικών κομμάτων που συνδέουν τους πολίτες με το πολιτικό σύστημα, αφού είναι άγνωστα στους πολίτες εξαιτίας των περιορισμένων δυνατοτήτων ατομικής ένταξης και του περιορισμένου ρόλου τους στον επηρεασμό της χάραξης πολιτικής και στη διαμόρφωση των προτεραιοτήτων της κοινής γνώμης, κάτι που εξηγεί γιατί αδυνατούν ακόμη και να πλησιάσουν τον ίδιο βαθμό στράτευσης κομματικών στελεχών που μπορούν να επιτύχουν κόμματα σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο·

25.

επισημαίνει ότι η Αρχή έχει περιορισμένες εξουσίες όσον αφορά την επαλήθευση του κατά πόσον ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα ή ίδρυμα αντιβαίνει στις κοινές αξίες της ΕΕ και ότι ποτέ μέχρι στιγμής δεν έχει ενεργοποιήσει την πολύπλοκη διαδικασία συμμόρφωσης με τις αξίες· ζητεί να ενισχυθεί ο τρόπος οργάνωσης της Αρχής για να μπορεί αυτή να παρακολουθεί καλύτερα όλα τα κριτήρια που ορίζονται στον κανονισμό, συμπεριλαμβανομένων του σεβασμού των αξιών της Ένωσης και της δημοκρατικής διακυβέρνησης των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων αλλά και της συμμόρφωσης με τους σχετικούς κανόνες και την επιβολή κυρώσεων, αλλά και για να διασφαλίζει την πλήρη αυτονομία και ουδετερότητά της·

26.

σημειώνει με ανησυχία ότι διάφορα διακρατικά πολιτικά κόμματα που υπάρχουν ήδη και δραστηριοποιούνται στην πολιτική σκηνή της ΕΕ, και εκπροσωπούνται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν επιτρέπεται να καταχωρίζονται επισήμως ως ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα λόγω των δυσανάλογων απαιτήσεων που ορίζονται στον κανονισμό, γεγονός που παρακωλύει τη δημοκρατική εκπροσώπηση μικρότερων πολιτικών κομμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

Προτάσεις για βελτιώσεις

27.

εκτιμά ότι θα πρέπει να θεσπιστεί μια σαφής δέσμη κανόνων και προϋποθέσεων για την κοινή οργάνωση και συγχρηματοδότηση δραστηριοτήτων επί ζητημάτων σχετικών με την ΕΕ από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα και από τα μέλη τους· εκτιμά ότι, για παρόμοιες κοινές δραστηριότητες, η επίδειξη του λογότυπου του ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος δίπλα σε εκείνο του εθνικού κόμματος μέλους θα πρέπει να είναι επιβεβλημένη·

28.

υπογραμμίζει ότι κανένας κανόνας δεν θα πρέπει να απαγορεύει τη συμμετοχή εκπροσώπων και στελεχών πολιτικών κομμάτων σε εκδηλώσεις ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων, κάτι που δικαιολογείται από την ίδια τη φύση τους·

29.

ζητεί από την Επιτροπή να παράσχει σαφείς απαιτήσεις και λεπτομερείς κατευθυντήριες γραμμές στο θέμα της προβολής του ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος υπαγωγής, προκειμένου να διασφαλιστεί η εφαρμογή του άρθρου 18 παράγραφος 2 στοιχείο α) του κανονισμού σχετικά με την εμφάνιση των λογοτύπων των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων δίπλα στα λογότυπα των εθνικών ή περιφερειακών κομμάτων·

30.

επισημαίνει ότι η πρώτη επανεξέταση των λογαριασμών εντόπισε πιθανές βελτιώσεις, ιδίως όσον αφορά τον βαθμό λεπτομέρειας και συγκρισιμότητας των ζητούμενων στοιχείων που παρέχονται από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα· εκφράζει την ικανοποίησή του για την εισαγωγή υποδειγμάτων το 2020 για τη διευκόλυνση της διαδικασίας· σημειώνει ότι το 2019 οι περισσότεροι οικονομικοί πόροι των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων δαπανήθηκαν για έξοδα προσωπικού, συνεδριάσεων και συγκέντρωσης πληροφοριών·

31.

είναι της γνώμης ότι η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και η διαφάνεια απαιτούν αυστηρούς κανόνες για τον καθορισμό της επιλεξιμότητας των δαπανών· ζητεί τη θέσπιση ρητών διατάξεων για δραστηριότητες που διενεργούνται με μεγαλύτερους διεθνείς οργανισμούς και εταίρους εκτός ΕΕ, καθώς και λεπτομερείς κανόνες για το κόστος προσωπικού και συνεδριάσεων, ιδίως όσον αφορά τα ανώτατα όρια και τις διαδικασίες υποβολής προσφορών·

32.

ζητεί την άρση της απαγόρευσης χρηματοδότησης εκστρατειών για δημοψηφίσματα, προκειμένου να επιτραπεί σε ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα να χρηματοδοτούν εκστρατείες δημοψηφισμάτων που άπτονται της εφαρμογής της ΣΕΕ ή της ΣΛΕΕ·

33.

επιμένει στην ανάγκη να αναγνωριστούν διαφορετικές κατηγορίες ένταξης για κόμματα, για ιδρύματα και για ερευνητικές συμπράξεις με ιδρύματα, να επιτραπεί η υπαγωγή μελών από κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης και από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, να δημιουργηθεί μια κατηγορία ερευνητικών εταίρων για τα ιδρύματα και να επιτραπεί στα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα να εισπράττουν νόμιμα εισφορές μέλους με βάση μια γενική εντολή οικονομικής εισφοράς που θα ισχύει για όλα τα μέλη τους αδιακρίτως·

34.

υπογραμμίζει την ανάγκη να προσδιοριστεί η έννοια του μέλους προκειμένου να υπάρχει ασφάλεια δικαίου σχετικά με τους διάφορους τύπους ένταξης, σχετικά με τη σχέση των μελών με το ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα στο οποίο προσχωρούν και σχετικά με τις απαιτήσεις με τις οποίες πρέπει να συμμορφώνονται·

35.

προτείνει το πεδίο εφαρμογής της απαγόρευσης της συμμετοχής σε πολλαπλά κόμματα να επεκταθεί στα μέλη εθνικών και περιφερειακών κοινοβουλίων και συνελεύσεων·

36.

τάσσεται υπέρ της δημιουργίας περισσότερων κατηγοριών εσόδων προκειμένου να καλύπτονται όλες οι πηγές εσόδων των πολιτικών κομμάτων και των πολιτικών ιδρυμάτων, και όχι μόνο οι εισφορές και οι δωρεές, όπως θα ήταν η δημιουργία μιας νέας κατηγορίας «άλλων ιδίων πόρων» στην οποία θα περιλαμβάνονται εισφορές από κοινές δραστηριότητες, πωλήσεις εκδόσεων, τέλη συμμετοχής σε συνέδρια ή σεμινάρια ή από άλλες δραστηριότητες άμεσα συνδεόμενες με την πολιτική δράση·

37.

τάσσεται υπέρ της μείωσης του απαιτούμενου συντελεστή ιδίων πόρων για τα πολιτικά κόμματα σε 5 % αντί 10 % προκειμένου να ευθυγραμμιστεί με τον συντελεστή που ισχύει για τα ιδρύματα·

38.

τάσσεται υπέρ της παράτασης της περιόδου μεταφοράς για τα ιδρύματα σε ολόκληρο το επόμενο έτος (N+1) ώστε να ευθυγραμμιστεί με την περίοδο που ισχύει για τα κόμματα·

39.

ζητεί να καταργηθεί η υποχρέωση ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων να υποβάλλουν τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις τους με βάση τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, επιπροσθέτως των γενικά αποδεκτών λογιστικών αρχών·

40.

υπενθυμίζει τον ρόλο των άλλων οργάνων δημοσιονομικού ελέγχου στο πλαίσιο των αντίστοιχων εντολών τους, και συγκεκριμένα του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας· επισημαίνει πόση σημασία έχει, στο πλαίσιο λογιστικών και λοιπών ελέγχων, να υπόκεινται οι δαπάνες των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων όχι μόνο σε σύστημα εσωτερικού ελέγχου και στην κρίση των μελών τους, αλλά και σε εξωτερικό ελεγκτή, δημόσιες αρχές και δημόσιο έλεγχο·

41.

προτείνει οι δαπάνες των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων να υπόκεινται σε μηχανισμό αυτοελέγχου, συνοδευόμενο από σύστημα εσωτερικού ελέγχου, και να υπόκεινται σε εποπτεία από εξωτερικό ελεγκτή και από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, καθώς και σε δημόσια εποπτεία·

42.

συνιστά τη χρήση εναρμονισμένου χρονοδιαγράμματος για την υποβολή εκθέσεων και για τους ελέγχους που διενεργούνται αντίστοιχα από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, την Αρχή και το Κοινοβούλιο, και τούτο προκειμένου να αποφεύγεται ο επανυπολογισμός των τελικών ποσών της χρηματοδότησης και να λαμβάνονται παράλληλα υπόψη οι προθεσμίες που επιβάλλουν οι σχετικοί κανόνες·

43.

τάσσεται υπέρ μιας αυξημένης διαφάνειας στη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων της ΕΕ μέσω της θέσπισης υποχρέωσης για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να δημοσιεύει, κατά τρόπο φιλικό προς τον χρήστη, τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις που λαμβάνει· υπογραμμίζει ότι οι πληροφορίες που καλύπτουν την καταχώριση και την οικονομική κατάσταση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων θα πρέπει, στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, να δίνονται στη δημοσιότητα και να είναι ολοκληρωμένες και ενημερωμένες·

44.

συντάσσεται με την άποψη ότι οι πληροφορίες που δίνουν στη δημοσιότητα το Κοινοβούλιο και η Αρχή θα πρέπει να παρουσιάζονται σε ανοιχτούς και μηχαναγνώσιμους μορφότυπους κατά τρόπο φιλικό προς τον χρήστη·

45.

συντάσσεται με την άποψη ότι η διενέργεια από την Αρχή αυστηρότερων ελέγχων επί των δηλωμένων αθροισμένων δωρεών συνολικού ύψους άνω των 3 000 EUR θα προσέδιδε μεγαλύτερη διαφάνεια στις μεγάλες και σημαντικές επιρροές που δέχονται τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα από το εξωτερικό· πιστεύει ότι η Αρχή οφείλει να εστιάζει τέτοιους ελέγχους σε περιπτώσεις στις οποίες παρατηρεί σημαντικές και αιφνίδιες αυξήσεις του συνολικού αριθμού των μικρών δωρεών·

46.

συντάσσεται, επιπλέον, με την άποψη ότι, προκειμένου να ενισχυθεί η διαφάνεια της χρηματοδότησης, οι δωρεές από τον ίδιο χρηματοδότη προς ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα, προς τα εθνικά κόμματα που είναι μέλη του και προς τις περιφερειακές υποδομές τους θα πρέπει να δίνονται στη δημοσιότητα από την Αρχή· συντάσσεται, επιπλέον, με την άποψη ότι, το αργότερο μέχρι το οικονομικό έτος 2027, θα πρέπει να έχουν τεθεί σε εφαρμογή κατάλληλοι μηχανισμοί που θα διασφαλίζουν ότι δεν θα πραγματοποιούνται δωρεές προς ανεξάρτητα νομικά πρόσωπα που όμως είναι ενταγμένα στο ίδιο ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα προκειμένου να παρακάμπτονται οι κανόνες περί διαφάνειας, δεδομένου ότι μαζί θα υπερέβαιναν τα όρια διαφάνειας·

47.

ζητεί να έχει εξασφαλιστεί, το αργότερο μέχρι το ημερολογιακό έτος 2027, ότι κάθε δωρεά που πραγματοποιεί δωρητής προς ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα θα εξισώνεται, βάσει φορολογικής νομοθεσίας, με τις δωρεές προς εθνικά πολιτικά κόμματα στην αντίστοιχη χώρα διαμονής του δωρητή·

48.

τάσσεται υπέρ της ιδέας να αυξηθεί η σημασία των ιδίων πόρων των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων κατά τον υπολογισμό του ποσού που χρηματοδοτείται από την Ένωση·

49.

πιστεύει ότι θα πρέπει, χάριν ασφαλείας δικαίου και σαφήνειας, όλες οι διατάξεις που ισχύουν για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων όσων αποτελούν επί του παρόντος μέρος του δημοσιονομικού κανονισμού, να συγκεντρωθούν σε μια ενιαία νομική πράξη της Ένωσης και συγκεκριμένα στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014·

50.

συντάσσεται με την άποψη ότι οι κανόνες για την επιλεξιμότητα των δαπανών είναι υπέρ το δέον περιοριστικοί και ότι θα πρέπει να επιτρέπεται στα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα να χρηματοδοτούν οποιαδήποτε δραστηριότητα δεν διοργανώνεται απλώς ως εσωτερική δραστηριότητα αλλά είναι επίσης ανοικτή στο γενικό κοινό και η οποία συμβάλλει στη διεύρυνση της ενωσιακής πολιτικής συνείδησης και στην έκφραση της βούλησης των πολιτών της Ένωσης·

51.

προτείνει τη θέσπιση ενός πραγματικού νομικού καθεστώτος ΕΕ και μιας νομικής προσωπικότητας ΕΕ για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα μέσω του καθορισμού ελάχιστων προϋποθέσεων για τη δομή και τη λειτουργία των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων, καθιστώντας τα ταυτόχρονα περισσότερο ανεξάρτητα από το εθνικό δίκαιο·

52.

τονίζει, συγκεκριμένα, την ανάγκη να συμπεριληφθούν μέτρα που θα διασφαλίζουν ότι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα δεν θα χαρακτηρίζονται ως αλλοδαπές νομικές οντότητες βάσει εθνικού δικαίου στα κράτη μέλη·

53.

επιμένει ότι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και τα μέλη τους πρέπει να έχουν δημοκρατική δομή και να σέβονται τις αξίες στις οποίες βασίζεται η Ένωση, να εφαρμόζουν δημοκρατικές διαδικασίες και διαφάνεια κατά την επιλογή των αρχηγών των κομμάτων και των υποψηφίων τους για τις εκλογές, και να εγκρίνουν τους εσωτερικούς κανόνες και το πολιτικό πρόγραμμά τους με δημοκρατική ψηφοφορία·

54.

προτρέπει την Επιτροπή να επανεξετάσει τον κανονισμό ενόψει της επικαιροποίησης των κανόνων σχετικά με την εγγραφή, τη χρηματοδότηση, τις πολιτικές και εκλογικές εκστρατείες και την κομματική ένταξη, και τούτο προκειμένου να γίνουν τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα εκφραστές των πολιτών στον πολιτικό στίβο και στο πεδίο της χάραξης πολιτικής της ΕΕ και προκειμένου να έρθουν οι πολίτες της ΕΕ κοντύτερα στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων της ΕΕ·

55.

ζητεί συγκεκριμένα όσον αφορά την αναθεώρηση του κανονισμού να διευκολύνει αυτή τις προϋποθέσεις καταχώρισης σύμφωνα με το άρθρο 3 και να ανοίξει την κομματική ένταξη σε όλους τους πολίτες της ΕΕ, προκειμένου να υπάρχει μια πιο ανοικτή σε όλους εκπροσώπηση των πολιτικών κομμάτων που δραστηριοποιούνται σε επίπεδο ΕΕ·

56.

συντάσσεται με την άποψη ότι το υβριδικό καθεστώς της Αρχής χρήζει αποσαφήνισης, ότι η δομή της θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί, και ότι η δυνατότητα διοικητικής προσφυγής κατά των αποφάσεων της Αρχής θα πρέπει επίσης να προβλεφθεί, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τον ισχύοντα κανονισμό, οι καταγγέλλοντες μπορούν να προσφύγουν μόνο στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

57.

προτείνει να υπάρξει σαφής διαφοροποίηση μεταξύ διαγραφής από το μητρώο καταχώρισης, ως μέσου έσχατης ανάγκης, και οικονομικών κυρώσεων και ζητεί ενισχυμένη συνοχή για το καθεστώς οικονομικών κυρώσεων·

58.

εκτιμά ότι η συνεκτικότητα και η ασφάλεια δικαίου ορισμένων διατάξεων του κανονισμού χρήζουν ενίσχυσης, ότι οι λόγοι διαγραφής από το μητρώο πρέπει να τύχουν περαιτέρω επεξεργασίας και αποσαφήνισης, ότι ένα κοινό σύνολο κανόνων για την κοινοποίηση, την θέση σε εφαρμογή και την εκτέλεση των αποφάσεων διαγραφής είναι αναγκαίο και ότι οι κανόνες για την ανάκτηση χρήζουν αποσαφήνισης·

59.

θεωρεί αναγκαίο το να καταστούν οι κανόνες χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ιδρυμάτων τους συμβατοί με μια προεκλογική εκστρατεία σε μια ενιαία ευρωπαϊκή εκλογική περιφέρεια στις ευρωπαϊκές εκλογές·

60.

συνιστά στην Επιτροπή να ενισχύσει τις διατάξεις για την προστασία των δεδομένων συμπεριλαμβάνοντας αναφορές στα αδικήματα που ορίζονται στα άρθρα 3 έως 6 της οδηγίας 2013/40/ΕΕ για τις επιθέσεις κατά συστημάτων πληροφοριών (7)· εκφράζει την ικανοποίησή του διότι η Αρχή δημιούργησε ένα δίκτυο εθνικών αρχών προστασίας δεδομένων, ώστε να καταστεί πλήρως λειτουργική η νέα διαδικασία επαλήθευσης.

61.

ζητεί από την Επιτροπή να λάβει δεόντως υπόψη τις προτάσεις αυτές κατά την εκπόνηση και την υποβολή της πρότασης της για κανονισμό που θα τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014·

o o

62.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 317 της 4.11.2014, σ. 1.

(2) ΕΕ L 114 I της 4.5.2018, σ. 1.

(3) ΕΕ L 85 I της 27.3.2019, σ. 7.

(4) ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1.

(5) ΕΕ C 425 της 20.10.2021, σ. 98.

(6) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2004/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Νοεμβρίου 2003, σχετικά με το καθεστώς και τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο (ΕΕ L 297 της 15.11.2003, σ. 1).

(7) ΕΕ L 218 της 14.8.2013, σ. 8.