P9_TA(2021)0293

Συστηματική καταστολή στη Λευκορωσία και οι συνέπειές της για την ευρωπαϊκή ασφάλεια κατόπιν απαγωγών από πολιτικό αεροσκάφος της ΕΕ που εξαναγκάστηκε σε προσγείωση από τις λευκορωσικές αρχές

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Ιουνίου 2021 σχετικά με τη συστηματική καταστολή στη Λευκορωσία και τις συνέπειές της για την ευρωπαϊκή ασφάλεια κατόπιν απαγωγών από πολιτικό αεροσκάφος της ΕΕ που εξαναγκάστηκε σε προσγείωση από τις λευκορωσικές αρχές (2021/2741(RSP))

(2022/C 67/15)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

—	έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του για τη Λευκορωσία,

—	έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 12ης Οκτωβρίου 2020 και της 24ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη Λευκορωσία,

—	έχοντας υπόψη τις δηλώσεις του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας εξ ονόματος της ΕΕ, ιδίως δε τη δήλωση της 24ης Μαΐου 2021 σχετικά με την αναγκαστική εκτροπή της πτήσης FR4978 της Ryanair στο Μινσκ στις 23 Μαΐου 2021,

—	έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση των υπουργών Εξωτερικών της G7 και του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας της 27ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη Λευκορωσία,

—

έχοντας υπόψη την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/908 του Συμβουλίου, της 4ης Ιουνίου 2021, για την τροποποίηση της απόφασης 2012/642/ΚΕΠΠΑ σχετικά με περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στη Λευκορωσία (1), με την οποία επιβλήθηκε απαγόρευση της διέλευσης αεροσκαφών λευκορωσικών αερογραμμών κάθε είδους από τον εναέριο χώρο της ΕΕ και της πρόσβασης πτήσεων που εκτελούν οι εν λόγω αερογραμμές στα αεροδρόμια της ΕΕ,

—	έχοντας υπόψη τη δήλωση του Αντιπροέδρου της Επιτροπής / Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) της 26ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τη στήριξη της ΕΕ προς τη Διεθνή Πλατφόρμα Λογοδοσίας για τη Λευκορωσία,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση του εισηγητή του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) στο πλαίσιο του μηχανισμού της Μόσχας, της 5ης Νοεμβρίου 2020, με θέμα τις εικαζόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε σχέση με τις προεδρικές εκλογές της 9ης Αυγούστου 2020 στη Λευκορωσία,

—	έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του Σικάγου για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία και τη Σύμβαση του Μόντρεαλ για την καταστολή παράνομων πράξεων κατά της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας,

—	έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και όλες τις συμβάσεις περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στις οποίες η Λευκορωσία είναι συμβαλλόμενο μέρος,

—	έχοντας υπόψη την απονομή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του Βραβείου Ζαχάρωφ 2020 για την ελευθερία της σκέψης στη δημοκρατική αντιπολίτευση της Λευκορωσίας,

—	έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού του,

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 23 Μαΐου 2021, ένα καταχωρισμένο στην Πολωνία αεροσκάφος που εκτελούσε την πτήση FR4978 της Ryanair, μια διεθνή επιβατική πτήση μεταξύ δύο πρωτευουσών της ΕΕ (από Αθήνα προς Βίλνιους), ενώ βρισκόταν στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας, εξετράπη διά της βίας από την πορεία του με εντολή του Alexander Lukashenko και συνοδευόμενο από μαχητικό αεροσκάφος της Λευκορωσίας προσγειώθηκε στον εθνικό αερολιμένα του Μινσκ λόγω υποτιθέμενης βομβιστικής απειλής, θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια των περισσότερων από 170 επιβατών και του πληρώματος που επέβαιναν στην πτήση, πολλοί από τους οποίους ήταν πολίτες της ΕΕ·

B.	λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές της Λευκορωσίας δεν ανακάλυψαν εκρηκτικούς μηχανισμούς, αλλά έθεσαν υπό κράτηση δύο επιβάτες — τον Roman Protasevich, Λευκορώσο υπήκοο, και τη σύντροφό του Sofia Sapega, Ρωσίδα υπήκοο και φοιτήτρια του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Ανθρωπιστικών Σπουδών στο Βίλνιους·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Roman Protasevich είναι Λευκορώσος δημοσιογράφος, ακτιβιστής και πρώην διευθυντής σύνταξης του Nexta, καναλιού στο Telegram με μεγάλη επιρροή, ο οποίος διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στην ενημέρωση του πληθυσμού σχετικά με τις καταχρήσεις που διαπράχθηκαν από τις αρχές και στην κινητοποίηση διαδηλώσεων στη Λευκορωσία μετά τις νόθες προεδρικές εκλογές της 9ης Αυγούστου 2020, συμβάλλοντας έτσι στην αποκάλυψη της συστηματικής καταστολής και των σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το καθεστώς· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Roman Protasevich ζούσε εξόριστος στην ΕΕ από το 2019 για να αποφύγει κατασκευασμένες ποινικές κατηγορίες και του είχε χορηγηθεί πολιτικό άσυλο στην ΕΕ·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η παράνομη κράτηση και η απάνθρωπη μεταχείριση του Roman Protasevich από το καθεστώς της Λευκορωσίας, συμπεριλαμβανομένων των καταναγκαστικών ομολογιών σε στημένες συνεντεύξεις που μεταδόθηκαν από την κρατική τηλεόραση της Λευκορωσίας, προκαλούν πολύ μεγάλη ανησυχία στη διεθνή κοινότητα και υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για συντονισμένη διεθνή δράση, ιδίως δεδομένου ότι η Λευκορωσία εξακολουθεί να είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που ακόμη εφαρμόζει τη θανατική ποινή και, ως εκ τούτου, δεν είναι μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Roman Protasevich δεν έμοιαζε με κάποιον που ομολογεί με τη δική του ελεύθερη βούληση και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καταναγκαστικές ομολογίες κάθε είδους απαγορεύονται σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά των βασανιστηρίων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δικηγόροι του εξακολουθούν να μην μπορούν να τον δουν και ότι ο πρόεδρος Lukashenko απείλησε να καλέσει ανακριτές από την κατεχόμενη από ρωσικές δυνάμεις περιοχή του Ντονμπάς για να ανακρίνουν τον Roman Protasevich· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Roman Protasevich έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο τρομοκρατών και, επομένως, κινδυνεύει να αντιμετωπίσει τη θανατική ποινή·

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναχαίτιση πολιτικού αεροσκάφους συνιστά σοβαρή παραβίαση των διεθνών συμβάσεων στον τομέα της ασφάλειας της αεροπορίας και επισημαίνει τις διεθνείς συνέπειες που έχει η συνεχής και αδιάκοπη καταστολή στη Λευκορωσία για την ασφάλεια στην Ευρώπη και καταδεικνύει αδιαμφισβήτητα ότι το καθεστώς έχει καταστεί απειλή για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναγκαστική προσγείωση του αεροσκάφους ως ενέργεια κρατικής τρομοκρατίας και η σύλληψη ενός αποκαλούμενου «εχθρού» του λευκορωσικού καθεστώτος σχεδιάστηκαν για να στείλουν ένα προειδοποιητικό μήνυμα σε όλους τους αντιπάλους του, ιδίως σε όσους ζουν στο εξωτερικό, ότι το καθεστώς είναι αποφασισμένο να τους κυνηγήσει και ότι δεν είναι ασφαλείς στο εξωτερικό·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα από τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, εκτός από τον Roman Protasevich και τη Sofia Sapega, τέσσερα άτομα αγνώστων στοιχείων αποβιβάστηκαν επίσης στο Μινσκ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσική Ομοσπονδία έχει θέσει υπό κράτηση αρκετούς Λευκορώσους ακτιβιστές της αντιπολίτευσης οι οποίοι είχαν καταφύγει στη Μόσχα και εξακολουθεί να στηρίζει, και οικονομικά, το καθεστώς της Λευκορωσίας·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές της Λευκορωσίας συνεχίζουν να καταπιέζουν τον ειρηνικό λαό της Λευκορωσίας, να παρενοχλούν, να συλλαμβάνουν και να καταδικάζουν πολλούς πολίτες επειδή εκφράζουν την αντίθεσή τους στο καθεστώς ή στις εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που λαμβάνουν χώρα στη Λευκορωσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι πάνω από 34 000 Λευκορώσοι εκτιμάται ότι έχουν τεθεί κάποια στιγμή υπό κράτηση για διαμαρτυρίες κατά του καθεστώτος, πριν και μετά τις εκλογές της 9ης Αυγούστου 2020· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν περισσότεροι από 470 πολιτικοί κρατούμενοι στη Λευκορωσία, συμπεριλαμβανομένων 7 ανηλίκων· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν κινηθεί περίπου 3 000 ποινικές υποθέσεις με πολιτικά κίνητρα κατά διαδηλωτών και έχουν διατυπωθεί 4 600 καταγγελίες για βασανιστήρια, βία και κακομεταχείριση·

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λευκορωσία εξακολουθεί να επιδεινώνεται, με αυξανόμενο αριθμό πολιτικών κρατουμένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν τεκμηριώσει εκατοντάδες περιπτώσεις βασανιστηρίων και κακομεταχείρισης, ενώ αρκετοί πολίτες αγνοούνται ή έχουν βρεθεί νεκροί· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απάνθρωπη μεταχείριση, τα βασανιστήρια και η σκόπιμη άρνηση παροχής ιατρικής περίθαλψης συνεχίζονται στα κέντρα κράτησης και στις φυλακές της Λευκορωσίας, όπου πολλοί διαδηλωτές, όπως ο Vitold Ashurak, έχασαν τη ζωή τους κάτω από ύποπτες συνθήκες, ενώ άλλοι, όπως ο 17χρονος Dzmitry Stakhouski και ο Stsiapan Latypou, παρενοχλήθηκαν και απειλήθηκαν σε σημείο να κάνουν απόπειρες αυτοκτονίας·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 25 Μαΐου 2021, οι ακτιβιστές της πολιτικής εκστρατείας «Ευρωπαϊκή Λευκορωσία» Yauhen Afnahel, Pavel Yukhnevich, Maksim Viniarski και Andrei Voinich, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Pavel Seviarynets, ο συντάκτης ιστολογίου (blogger) Dzmitry Kazlou, και η ακτιβίστρια σε επίπεδο κοινότητας Iryna Shchasnaya καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης τεσσάρων έως επτά ετών με βάση κατασκευασμένες κατηγορίες για «εξτρεμισμό»· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 2 Ιουνίου 2021, ο πολιτικός κρατούμενος Dzmitry Furmanau, μαζί με τους Yauhen Raznichenka και Uladzimir Kniha, καταδικάστηκαν σε φυλάκιση έως τεσσάρων ετών στην αποκαλούμενη «υπόθεση Tsikhanouski»· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 3 Ιουνίου 2021, το δικαστήριο καταδίκασε —στη «δίκη για τους χορούς διαμαρτυρίας»— μια πέμπτη ομάδα κατηγορουμένων, αποτελούμενη από τους πολιτικούς κρατουμένους Aliaksandr Khrapko, Radzivon Medusheuski, Ihar Vinakurau, Andrei Aniskevich, Alena Loika, Halina Chuhunova, Andrei Niamirski, Dzmitry Kurhanau, Katsiaryna Smirnova, Mikita Uvarau, Safiya Nisht, Siarhei Ksenzhuk και Illia Palkhouski, σε ποινές που κυμαίνονταν από 18 μήνες σε κατ’ οίκον περιορισμό έως ένα έτος φυλάκισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 3 Ιουνίου 2021, ο πολιτικός κρατούμενος Siarhei Piarfiliyeu καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο ετών και ο γιος του, Stanislau Piarfiliyeu, σε δύο έτη περιορισμού ελευθερίας (κατ’ οίκον περιορισμός)·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές της Λευκορωσίας εξακολουθούν να λαμβάνουν μέτρα καταστολής και παρενόχλησης έναντι ανεξάρτητων Λευκορώσων δημοσιογράφων και να επιδίδονται σε εσκεμμένες απόπειρες παρεμπόδισης της αντικειμενικής ενημέρωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι εκατοντάδες δημοσιογράφοι συνελήφθησαν, μεταξύ των οποίων δύο δημοσιογράφοι του καναλιού Belsat που στη συνέχεια καταδικάστηκαν· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεκάδες έχουν τεθεί υπό διοικητική κράτηση και έχουν υποστεί βία, ενώ σε αρκετούς έχει επιβληθεί πρόστιμο· λαμβάνοντας υπόψη ότι δημοσιογράφοι έχουν προφυλακιστεί κατηγορούμενοι για ποινικά αδικήματα· λαμβάνοντας υπόψη τις πολυάριθμες καταγγελίες για ανακλήσεις διαπιστεύσεων τύπου από τις αρχές, μεταξύ άλλων και ανταποκριτών ξένων μέσων ενημέρωσης, πολλοί από τους οποίους συνελήφθησαν και απελάθηκαν από τη Λευκορωσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 18 Μαΐου 2021 οι αρχές της Λευκορωσίας έκαναν επιδρομή στα γραφεία του Tut.by, του μεγαλύτερου ανεξάρτητου ειδησεογραφικού ιστοτόπου της Λευκορωσίας, συνέλαβαν πολλά μέλη του προσωπικού του και απέκλεισαν την πρόσβαση στον ιστότοπο·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολιτικοί της αντιπολίτευσης, εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, εκπρόσωποι συνδικαλιστικών οργανώσεων και άλλοι ακτιβιστές υφίστανται συστηματικά εκφοβισμό, παρενόχληση και περιορισμούς στις θεμελιώδεις ελευθερίες τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι αρχές της Λευκορωσίας διερευνούν τις χιλιάδες καταγγελίες αστυνομικής βίας που έχουν υποβληθεί από τα μέσα Αυγούστου του 2020 ή τις δολοφονίες διαδηλωτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η γενικευμένη ατιμωρησία για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διαιωνίζει την απελπιστική κατάσταση του λαού της Λευκορωσίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απουσία κράτους δικαίου αποτελεί εμπόδιο για το δικαίωμα αυτών των ανθρώπων σε δίκαιη δίκη·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την Ένωση Φοιτητών της Λευκορωσίας, μια ανεξάρτητη φοιτητική ένωση, περισσότεροι από 460 φοιτητές έχουν τεθεί υπό κράτηση, εκ των οποίων σχεδόν το ένα τρίτο είναι γυναίκες, και περισσότεροι από 150 φοιτητές έχουν αποβληθεί αυθαίρετα από τα πανεπιστήμια, ενώ πολλοί καταφεύγουν σε γειτονικές χώρες φοβούμενοι για την ασφάλειά τους·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 31 Μαΐου 2021, οι αρχές της Λευκορωσίας κατέστησαν αυστηρότερους τους ήδη αυστηρούς κανόνες σχετικά με τα ταξίδια, γεγονός που κάνει σχεδόν αδύνατη την έξοδο των Λευκορώσων πολιτών από τη χώρα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διαθέτουν άδεια διαμονής μακράς διαρκείας στο εξωτερικό·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη την εντεινόμενη καταστολή εις βάρος των εκπροσώπων της πολωνικής μειονότητας στη Λευκορωσία, μεταξύ άλλων τη σύλληψη και την καταδίκη της προέδρου της Ένωσης Πολωνών στη Λευκορωσία, Andżelika Borys, και την κράτηση του δημοσιογράφου, συντάκτη ιστολογίου (blogger) και μέλους της Ένωσης Πολωνών στη Λευκορωσία, Andrzej Poczobut· λαμβάνοντας υπόψη ότι το πολωνικό εκπαιδευτικό σύστημα στη Λευκορωσία υφίσταται αυξανόμενη πίεση από το καθεστώς· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ενέργειες αυτές συνοδεύτηκαν από αντιπολωνική προπαγάνδα στην κρατική τηλεόραση· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Lukashenko θέσπισε μια νέα αργία στη Λευκορωσία, η οποία εορτάζεται στις 17 Σεπτεμβρίου και σηματοδοτεί την επέτειο της σοβιετικής εισβολής στην Πολωνία το 1939·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Λευκορωσία ξεκίνησε την εμπορική λειτουργία του πυρηνικού σταθμού του Ostrovets χωρίς να λάβει υπόψη όλες τις συστάσεις ασφάλειας που περιέχονται στην έκθεση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων της ΕΕ του 2018, με αποτέλεσμα ο πυρηνικός σταθμός του Ostrovets να μην είναι ασφαλής και να απειλεί σοβαρά την πυρηνική ασφάλεια σε ολόκληρη την Ευρώπη·

ΙΣΤ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι μέχρι στιγμής η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επιβάλει κυρώσεις σε βάρος 7 οντοτήτων και 88 Λευκορώσων πολιτών, συμπεριλαμβανομένου του Alexander Lukashenko·

καταδικάζει απερίφραστα την αεροπειρατεία της 23ης Μαΐου και την αναγκαστική προσγείωση της πτήσης FR4978 της Ryanair στο Μινσκ, καθώς και την κράτηση από τις αρχές της Λευκορωσίας του δημοσιογράφου Roman Protasevich και της Sofia Sapega· θεωρεί ότι αυτή η ειδεχθής πράξη αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου και συνιστά πράξη κρατικής τρομοκρατίας·

ζητεί την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση του Roman Protasevich και της Sofia Sapega, καθώς και όλων των άλλων δημοσιογράφων και πολιτικών κρατουμένων που κρατούνται στη Λευκορωσία·

υπενθυμίζει την απόφαση του Συμβουλίου να ενισχύσει τα υφιστάμενα περιοριστικά μέτρα με την επιβολή απαγόρευσης της διέλευσης αεροσκαφών λευκορωσικών αερογραμμών κάθε είδους από τον εναέριο χώρο της ΕΕ και της πρόσβασης πτήσεων που εκτελούν οι εν λόγω αερογραμμές στα αεροδρόμια της ΕΕ, και συνιστά στο Συμβούλιο να καταρτίσει σχέδιο για να διευκολύνει τις προσπάθειες των Λευκορώσων να εγκαταλείψουν τη χώρα· καλεί τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας και τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ασφάλεια της Αεροπορίας να διερευνήσουν και να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για το απαράδεκτο αυτό συμβάν, το οποίο προσκρούει σε όλους τους διεθνείς κανόνες και πρότυπα· επισημαίνει ότι το σοβαρό αυτό συμβάν αποτελεί ουσιαστική παραβίαση της εμπιστοσύνης και ότι κάθε κράτος θα πρέπει να ενεργεί υπεύθυνα για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του δυνάμει της Σύμβασης του Σικάγου, ώστε τα αεροσκάφη να μπορούν να λειτουργούν με ασφάλεια και προστασία· καλεί τη Ryanair να συνεργαστεί και να κοινοποιήσει στις αρχές όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν το εν λόγω συμβάν·

ζητεί ενδελεχή αξιολόγηση των συνεπειών που έχουν οι απαγωγές από αναχαιτισθέν πολιτικό αεροσκάφος, όχι μόνο για τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές και την ασφάλεια της αεροπορίας, αλλά και για τη συνολική ασφάλεια στην Ευρώπη και για την ασφάλεια των Λευκορώσων και άλλων πολιτών που είναι εξόριστοι ή αναζητούν καταφύγιο ή άσυλο σε κράτη μέλη της ΕΕ·

τονίζει ότι η έρευνα αυτή θα πρέπει να διερευνήσει τον ενδεχόμενο ρόλο της Ρωσίας στις τρομοκρατικές ενέργειες που διαπράχθηκαν από το καθεστώς της Λευκορωσίας· υπογραμμίζει ότι, εάν αποδειχθεί ότι συνέβη κάτι τέτοιο, κάθε Ρώσος υπήκοος που εμπλέκεται άμεσα ή έμμεσα στην επιχείρηση θα πρέπει να υποστεί κυρώσεις βάσει του παγκόσμιου καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα (νόμος Magnitsky της ΕΕ)· επισημαίνει τη σημασία που έχει η συμβολή της ΕΕ στην έρευνα, μεταξύ άλλων μέσω της συμμετοχής φορέων της ΕΕ όπως η Ευρωπόλ, η Eurojust ή η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στο έργο κοινών ομάδων έρευνας και επιχειρήσεων·

επαναλαμβάνει ότι δεν αναγνωρίζει την εκλογή του Alexander Lukashenko στη θέση του προέδρου της Λευκορωσίας· θεωρεί ότι το σημερινό καθεστώς στη Λευκορωσία στερείται νομιμοποίησης, είναι παράνομο και εγκληματικό· εξακολουθεί να στηρίζει τον λαό της Λευκορωσίας στα θεμιτά αιτήματα και τις προσδοκίες του για ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, θεμελιώδεις ελευθερίες και ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατική εκπροσώπηση, πολιτική συμμετοχή και αξιοπρέπεια· καταδικάζει την καταστολή εις βάρος χιλιάδων Λευκορώσων που διαμαρτυρήθηκαν ειρηνικά για να υπερασπιστούν το δικαίωμά τους στην ελευθερία, τη δημοκρατία και την αξιοπρέπεια·

καταδικάζει απερίφραστα και ζητεί τον άμεσο τερματισμό της βίας και της καταστολής από την πλευρά των κρατικών αρχών στη Λευκορωσία, και ιδίως της παράνομης κράτησης, των βασανιστηρίων και της κακομεταχείρισης κατά την κράτηση και της ποινικής δίωξης φιλειρηνικών πολιτών, και εκφράζει την υποστήριξή του και την αλληλεγγύη του προς την κοινωνία της Λευκορωσίας· καταδικάζει τη συστηματική καταστολή από πλευράς του καθεστώτος εις βάρος αμάχων, η οποία, μετά τις νόθες εκλογές του Αυγούστου του 2020, έχει αναγκάσει 14 000 Λευκορώσους να εγκαταλείψουν τη χώρα, λόγω βίας, εκφοβισμού και άλλων μορφών εξαναγκασμού· επαναλαμβάνει ότι αυτή η συνεχιζόμενη εκστρατεία καταστολής και ο αναγκαστικός εκτοπισμός αμάχων ισοδυναμούν με σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Λευκορωσία είναι αυτή τη στιγμή η μόνη χώρα στην Ευρώπη όπου εξακολουθεί να εφαρμόζεται η θανατική ποινή και επιμένει ότι είναι αναγκαίο να καταργηθεί άμεσα και διά παντός· καταδικάζει τα πρόσφατα μέτρα που έλαβαν οι αρχές της Λευκορωσίας, τα οποία απαγόρευσαν στους περισσότερους Λευκορώσους πολίτες να εγκαταλείψουν τη χώρα, συμπεριλαμβανομένων πολλών που κατείχαν άδειες διαμονής στο εξωτερικό·

καταδικάζει τις σκληρές και άδικες δικαστικές αποφάσεις για πολλούς πολιτικούς κρατουμένους και φυλακισμένους, συμπεριλαμβανομένου του ηγέτη της αντιπολίτευσης, Pavel Seviarynets, καθώς και τις δίκες εναντίον προσωπικοτήτων της αντιπολίτευσης της δημοκρατικής Λευκορωσίας, όπως οι Viktar Babaryka, Mikola Statkevich και Siarhei Tsikhanouski· αποδοκιμάζει την καταδίκη των Pavel Sevyarynets, Yauhen Afnahel, Andrei Voynich, Pavel Yukhnevich, Dzmitry Kazlou, Maksim Viniarski και Iryna Shchasnaya σε δίκη κεκλεισμένων των θυρών στην πόλη Mahiliou·

επαναλαμβάνει τη σημασία των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και δημοσιογράφων της Λευκορωσίας και τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν στην κοινωνία της Λευκορωσίας· καταδικάζει την καταστολή εις βάρος των μέσων ενημέρωσης και την παρεμπόδιση της πρόσβασης στο διαδίκτυο, καθώς και τον ξυλοδαρμό, τη σύλληψη και τον εκφοβισμό δημοσιογράφων και συντακτών ιστολογίων (bloggers)· υπογραμμίζει το δικαίωμα του λαού της Λευκορωσίας να έχει απρόσκοπτη πρόσβαση στην ενημέρωση·

10.

καταδικάζει την καταστολή και τις εχθρικές ενέργειες στις οποίες προέβησαν οι αρχές κατά εκπροσώπων της πολωνικής μειονότητας και κατά του πολωνικού σχολικού συστήματος στη Λευκορωσία· ζητεί, εν προκειμένω, την άνευ όρων απελευθέρωση της Andżelika Borys, του Andrzej Poczobut και άλλων πολιτικών κρατουμένων·

11.

καλεί την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), την Επιτροπή και τις εθνικές διπλωματικές αντιπροσωπείες των κρατών μελών στη Λευκορωσία να παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς την κατάσταση και τις δίκες των πολιτικών κρατουμένων στη Λευκορωσία, μεταξύ άλλων του Roman Protasevich και της Sofia Sapega, να τους παράσχουν στήριξη και να εργαστούν για να εξασφαλίσουν την απελευθέρωσή τους· στο πλαίσιο αυτό, καλεί το καθεστώς Lukashenko να δώσει αμέσως τέλος σε οποιεσδήποτε ενέργειες τείνουν στον εκφοβισμό ή την παρενόχληση των μελών εθνικών ή ευρωπαϊκών διπλωματικών υπηρεσιών, σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις της Λευκορωσίας δυνάμει των συμβάσεων της Βιέννης για τις διπλωματικές και προξενικές σχέσεις·

12.

υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη διατήρησης και επέκτασης των επαφών και της συνεργασίας με εκπροσώπους των δημοκρατικών δυνάμεων της Λευκορωσίας στο Μινσκ, καθώς και των εξόριστων, και ιδίως με τη Sviatlana Tsikhanouskaya και τα μέλη του συντονιστικού συμβουλίου και της εθνικής αρχής διαχείρισης κρίσεων· ως εκ τούτου, συμμερίζεται τις εκκλήσεις να προσκληθούν οι εκπρόσωποί τους επ’ ευκαιρία της συνόδου κορυφής της G7 στις 11-13 Ιουνίου 2021 και της συνόδου κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης το 2021 και συνιστά να συνεχίσουν να προσκαλούνται σε διμερείς συναντήσεις υψηλού επιπέδου σε κυβερνητικό επίπεδο, καθώς και σε κοινοβουλευτικές και διακοινοβουλευτικές συνεδριάσεις, και να δημιουργηθούν ομάδες με αντικείμενο τη Λευκορωσία σε όλα τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών της ΕΕ·

13.

καλεί το Συμβούλιο να επεκτείνει το συντομότερο δυνατό τους καταλόγους των προσώπων και οντοτήτων που υπόκεινται σε κυρώσεις της ΕΕ, περιλαμβάνοντας πρόσωπα και οντότητες που εμπλέκονται στην αναχαίτιση και την αναγκαστική προσγείωση της πτήσης FR4978 της Ryanair και στην κράτηση του Roman Protasevich και της Sofia Sapega· υπενθυμίζει ότι ο δημοσιογράφος Roman Protasevich κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπος με τη θανατική ποινή·

14.

παροτρύνει το Συμβούλιο να προχωρήσει κατεπειγόντως με την τέταρτη δέσμη κυρώσεων κατά ατόμων και οντοτήτων που συμμετείχαν ή συνεργάστηκαν στην εκλογική νοθεία, την καταπίεση, τα βασανιστήρια ή την κακοποίηση και τις επακόλουθες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λευκορωσία, συμπεριλαμβανομένης της δίωξης ανεξάρτητων δημοσιογράφων και συντακτών ιστολογίων (bloggers), και να αρχίσει τις εργασίες για μια μεταγενέστερη δέσμη μέτρων· ζητεί την επιβολή κυρώσεων σε σημαντικά μεγαλύτερο αριθμό αξιωματούχων της Λευκορωσίας, όπως εισαγγελείς, δικαστές και υπαλλήλους επιβολής του νόμου που διαδραματίζουν ρόλο στην καταστολή και την εσφαλμένη καταδίκη των επικριτών του καθεστώτος, καθώς επίσης αστυνομικούς, προσωπικό σωφρονιστικών ιδρυμάτων, βουλευτές και μέλη της κυβέρνησης, και υπαλλήλους που εργάζονται για το καθεστώς στους τομείς της προπαγάνδας, των μέσων ενημέρωσης, της παραπληροφόρησης και της ρητορικής μίσους, ατόμων και οντοτήτων που υποστηρίζουν τον Lukashenko και το καθεστώς του, όπως ο Marat Markov, ο οποίος προέβη σε συνέντευξη με τον Roman Protasevich στο κρατικό κανάλι ONT στις 2 Ιουνίου, καθώς και σε όσους συμμετείχαν στο συμβάν της 23ης Μαΐου, όπως οι πράκτορες των υπηρεσιών ασφαλείας και οι αεροπορικές αρχές· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη να αξιοποιηθούν πλήρως οι επιλογές για περιοριστικά μέτρα στο πλαίσιο του παγκόσμιου καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα (νόμος Magnitsky της ΕΕ)·

15.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αρνηθούν αυστηρά τη χορήγηση οποιασδήποτε χρηματοδοτικής στήριξης προς το καθεστώς της Λευκορωσίας και, ως εκ τούτου, να αρνηθούν τυχόν νέες πιστωτικές γραμμές προς τις λευκορωσικές τράπεζες και να σταματήσουν οποιεσδήποτε επενδύσεις σε έργα υποδομής ή οικονομικές επιχειρήσεις στη Λευκορωσία· καλεί την Επιτροπή να εγκρίνει μέτρα που θα αποτρέπουν τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα από την απόκτηση ομολόγων ή οποιουδήποτε άλλου χρηματοπιστωτικού μέσου εκδίδεται από τη λευκορωσική κυβέρνηση και τους συνδεδεμένους με αυτήν δημόσιους οργανισμούς· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης έχουν αναστείλει τη χρηματοδότηση έργων στον δημόσιο τομέα της Λευκορωσίας και ζητεί να διερευνηθεί ο τρόπος με τον οποίον τα αχρησιμοποίητα κονδύλια μπορούν να αναπροσανατολιστούν προς την κοινωνία των πολιτών και τον ιδιωτικό τομέα στις περιπτώσεις που αυτός δεν συνδέεται με το καθεστώς· καλεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τα κράτη μέλη της ΕΕ να μην παρέχουν άμεση δημοσιονομική στήριξη στο καθεστώς σε καμία περίπτωση και να μην κάνουν χρήση της διαδικασίας ειδικών τραβηκτικών δικαιωμάτων που ανακοινώθηκε για το 2021·

16.

υπενθυμίζει σε όλες τις επιχειρήσεις της ΕΕ που δραστηριοποιούνται στη Λευκορωσία την προηγούμενη έκκλησή του να επιδείξουν ιδιαίτερη επιμέλεια και να αναλάβουν την ευθύνη τους όσον αφορά τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές των Ηνωμένων Εθνών για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα· επιπλέον, τους ζητεί να απόσχουν από κάθε νέα επένδυση και να διαμαρτυρηθούν δημόσια κατά της συνεχιζόμενης καταστολής από πλευράς των αρχών της Λευκορωσίας στη χώρα·

17.

καλεί το Συμβούλιο να εγκρίνει ταχέως και να εφαρμόσει οικονομικές κυρώσεις, οι οποίες πρέπει να είναι ουσιαστικές και να έχουν, στο μέτρο του δυνατού, άμεσες επιπτώσεις στο καθεστώς της Λευκορωσίας, στους υποστηρικτές του και στους οικονομικούς παράγοντες που στηρίζουν το καθεστώς· ζητεί οι εν λόγω οικονομικές κυρώσεις να έχουν ως στόχο δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις που ελέγχονται από το καθεστώς ή συνδέονται στενά με τα επιχειρηματικά συμφέροντα του καθεστώτος ή είναι γνωστές για απολύσεις υπαλλήλων τους λόγω συμμετοχής σε απεργίες ή διαμαρτυρίες· ζητεί να επιβληθούν τομεακές κυρώσεις, ιδίως στους κλάδους του αργού πετρελαίου και των πετρελαϊκών προϊόντων, της ποτάσας, του χάλυβα και της βιομηχανίας μεταποίησης ξυλείας· ζητεί επιπλέον να τερματιστεί η συνεργασία και η χρηματοδότηση για τις τράπεζες κρατικής ιδιοκτησίας της Λευκορωσίας και να περιοριστούν οι πιστωτικές γραμμές από διεθνείς τράπεζες για θυγατρικές τράπεζες στη Λευκορωσία, όπως επίσης να εξεταστεί το ενδεχόμενο προσωρινής αναστολής της συμμετοχής της Λευκορωσίας στο σύστημα SWIFT· ζητεί από τις εταιρείες που είναι καταχωρισμένες στην ΕΕ, ιδίως τη Siemens AG, να σταματήσουν να συνεργάζονται με τις αρχές της Λευκορωσίας μέσω της ανταλλαγής τεχνολογίας και τεχνογνωσίας· καλεί τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση του σημαντικού λαθρεμπορίου τσιγάρων από τη Λευκορωσία στην ΕΕ, το οποίο παρέχει κονδύλια στο καθεστώς Lukashenko· ενθαρρύνει μια συντονισμένη δράση αλληλεγγύης της ΕΕ για την αντιστάθμιση των οικονομικών δυσχερειών για τα κράτη μέλη που πλήττονται περισσότερο από τις οικονομικές κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας·

18.

χαιρετίζει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (EBU) να αναστείλει τη συμμετοχή του ραδιοτηλεοπτικού φορέα BTRC της Λευκορωσίας στην EBU· ζητεί την αναστολή της συμμετοχής της Λευκορωσίας σε διεθνείς αθλητικούς φορείς και διεθνή αθλητικά γεγονότα, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών και παγκόσμιων πρωταθλημάτων και των Ολυμπιακών Αγώνων στο Τόκιο· παροτρύνει την Ένωση Ευρωπαϊκών Ποδοσφαιρικών Ομοσπονδιών (UEFA) να αφαιρέσει τα δικαιώματα μετάδοσης του ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος EURO 2020 από την κρατική τηλεόραση της Λευκορωσίας TVR και να τα εκχωρήσει δωρεάν στον ανεξάρτητο σταθμό Belsat TV·

19.

καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη συνεργασία τους σε θέματα πληροφοριών σχετικά με την κρίση στη Λευκορωσία και να απελάσουν γνωστούς και ύποπτους Λευκορώσους πράκτορες υπηρεσιών πληροφοριών που δραστηριοποιούνται σε ολόκληρη την Ένωση· ενθαρρύνει τον Πρόεδρό του να περιορίσει την πρόσβαση του προσωπικού της πρεσβείας της Λευκορωσίας στις Βρυξέλλες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, συμπεριλαμβανομένης της φυσικής και εξ αποστάσεως πρόσβασης σε συνεδριάσεις που φιλοξενούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και να επανεξετάσει την επικοινωνία του Κοινοβουλίου με την πρεσβεία της Λευκορωσίας·

20.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την εμπλοκή της Ρωσίας στο καθεστώς Lukashenko, συμπεριλαμβανομένων της οικονομικής στήριξης και της στενής συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών πληροφοριών·

21.

τονίζει την ανάγκη για διεθνή δέσμευση, συμπεριλαμβανομένων συζητήσεων στον ΟΗΕ και το ΝΑΤΟ· καλεί την ΕΕ να συντονίσει στενά τα μέτρα της με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τους εταίρους της G7 και άλλες χώρες που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις και να επιδιώξει ευρεία ευθυγράμμιση με τους εταίρους της ΕΕ, ιδίως με χώρες στην ευρωπαϊκή γειτονία, όπως η Ουκρανία, προκειμένου να επιτευχθεί ο μεγαλύτερος δυνατός αντίκτυπος των κυρώσεων· επικροτεί την απόφαση της ουκρανικής κυβέρνησης να προσχωρήσει στα κράτη μέλη της ΕΕ που έχουν επιβάλει κυρώσεις όσον αφορά τις μεταφορές στις λευκορωσικές αεροπορικές εταιρείες, και καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να επιβάλουν μέτρα κυρώσεων στην Belavia και τους επιβάτες της που ταξιδεύουν προς την προσαρτημένη από τη Ρωσία Κριμαία· χαιρετίζει τις προσεχείς συνόδους κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ και ΗΠΑ-Ρωσίας και τις θεωρεί σημαντικές ευκαιρίες για τον συντονισμό των θέσεων μεταξύ της ΕΕ και των εταίρων της·

22.

τονίζει ότι, αν και ο προσφορότερος τρόπος να αντιμετωπίσει σωστά η ΕΕ τα παράνομα κράτη είναι μέσω μηχανισμών επιβολής κυρώσεων, πέραν των κυρώσεων κατά των κρατικών επιχειρήσεων της Λευκορωσίας, θα πρέπει η ΕΕ να αξιοποιήσει τις υφιστάμενες εσωτερικές πιέσεις στη Λευκορωσία υποστηρίζοντας την κοινωνία των πολιτών της χώρας·

23.

καλεί την Επιτροπή και τον ΑΠ/ΥΕ, από κοινού με τους διεθνείς εταίρους, να δρομολογήσουν τη διοργάνωση διεθνούς διάσκεψης υψηλού επιπέδου «Μέλλον της δημοκρατικής Λευκορωσίας» για την επίλυση της κρίσης στη Λευκορωσία, καθώς και τη διερεύνηση και δίωξη εγκλημάτων από τις αρχές της Λευκορωσίας κατά του λαού της Λευκορωσίας και τον δημοκρατικό μετασχηματισμό της Λευκορωσίας· θεωρεί ότι μια τέτοια διάσκεψη, υπό την ηγεσία της ΕΕ και με τη συμμετοχή διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, χωρών της G7, κρατών μελών της ΕΕ και οργανισμών και άλλων φορέων που επιθυμούν να δεσμευτούν για ένα χρηματοδοτικό πακέτο πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, θα χρησιμεύσει για τη στήριξη των μελλοντικών μεταρρυθμιστικών προσπαθειών και της αναδιάρθρωσης της οικονομίας και θα στείλει ένα ισχυρό μήνυμα στήριξης στον λαό της Λευκορωσίας·

24.

υπενθυμίζει την προηγούμενη πρωτοβουλία του για αποστολή υψηλού επιπέδου στην οποία θα συμμετέχουν πρώην υψηλόβαθμοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, προκειμένου να διερευνηθεί κάθε δυνατή οδός για τον τερματισμό της βίας και για την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων, γεγονός που θα μπορούσε να συμβάλει στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος ευνοϊκού για έναν εσωτερικό πολιτικό διάλογο χωρίς αποκλεισμούς στη Λευκορωσία·

25.

παροτρύνει την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να αυξήσουν την άμεση στήριξη και να εντείνουν τη συνεργασία με την αντιπολίτευση της Λευκορωσίας, την κοινωνία των πολιτών, τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, στη Λευκορωσία και στο εξωτερικό, μεταξύ άλλων με τη δημιουργία ικανοτήτων και την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης, και να αυξήσουν τη στήριξη προς το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Δημοκρατία στις επιτόπιες δραστηριότητές του· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την ΕΕ και άλλους διεθνείς οργανισμούς να παράσχουν οικονομική και τεχνική υποστήριξη σε μέσα ενημέρωσης και ανεξάρτητους δημοσιογράφους, ώστε να μπορέσουν να εκτελέσουν τα καθήκοντά τους όσον αφορά την ενημέρωση της κοινωνίας σχετικά με τις τρέχουσες εξελίξεις στη Λευκορωσία· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, την έκκλησή του για αυξημένη βοήθεια προς τον τηλεοπτικό σταθμό Belsat·

26.

δεσμεύεται να συμβάλει στην ενίσχυση της ικανότητας των δημοκρατικών δυνάμεων, στην ενίσχυση του ρόλου της κοινωνίας των πολιτών, στη στήριξη του ολοκληρωμένου πολιτικού διαλόγου που θα οδηγήσει σε ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας στη Λευκορωσία, καθώς και στην παροχή στήριξης προς νέους πολιτικούς ηγέτες και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μέσω των μηχανισμών στήριξης της δημοκρατίας που διαθέτει το Κοινοβούλιο·

27.

εκφράζει την ικανοποίησή του για το έργο σχετικά με ένα ολοκληρωμένο σχέδιο οικονομικής στήριξης ύψους 3 δισεκατομμυρίων EUR προς μια μελλοντική δημοκρατική Λευκορωσία που παρουσίασε η Επιτροπή· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να αναπτύξουν περαιτέρω και να προωθήσουν το σχέδιο αυτό και να γνωστοποιήσουν με σαφήνεια ότι, μόλις επέλθει δημοκρατική αλλαγή στη Λευκορωσία, η ΕΕ θα είναι έτοιμη να παράσχει απτή βοήθεια για να θέσει τη χώρα σε τροχιά μεταρρύθμισης και εκσυγχρονισμού· σημειώνει ότι η ΕΕ πρέπει να προτείνει μια ολοκληρωμένη δέσμη δράσεων για την προετοιμασία των δημοκρατικών δυνάμεων της Λευκορωσίας για την εφαρμογή της εν λόγω δέσμης μέτρων·

28.

καλεί την ΕΕ να συντονιστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τους εταίρους της G7 και άλλες χώρες που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις, ώστε να παγώσει τη συνεργασία με τον δημόσιο τομέα του Lukashenko και να αναπροσανατολίσει τη συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών της Λευκορωσίας και τις ιδιωτικές εταιρείες της Λευκορωσίας εκτός του πεδίου επιρροής του καθεστώτος·

29.

απορρίπτει τις απαράδεκτες απειλές του Alexander Lukashenko ότι οι αρχές της Λευκορωσίας δεν θα σταματούν τους παράτυπους μετανάστες και το λαθρεμπόριο ναρκωτικών και εκφράζει την ανησυχία του για την αύξηση της παράτυπης μετανάστευσης από τη Λευκορωσία στην ΕΕ και για την πιθανή συμμετοχή των αρχών της Λευκορωσίας σε αυτό το φαινόμενο· καλεί τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να παρακολουθούν τις εξελίξεις στους τομείς αυτούς και να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα·

30.

καταδικάζει την κατάχρηση από την ηγεσία της Λευκορωσίας των αρχών επιβολής του νόμου για πολιτικούς σκοπούς· καλεί την Ιντερπόλ να επανεξετάσει αμέσως και ενδελεχώς τα τρέχοντα και μελλοντικά αιτήματα της Λευκορωσίας και να λάβει όλα τα κατάλληλα μέτρα για να αποτρέψει την εκμετάλλευση της Ιντερπόλ από τη Λευκορωσία για πολιτικούς σκοπούς·

31.

υπογραμμίζει την ανάγκη για διεξοδική διερεύνηση των εγκλημάτων που διέπραξε το καθεστώς Lukashenko κατά του λαού της Λευκορωσίας, που θα πρέπει να ολοκληρωθεί με τη σύσταση διεθνούς δικαστηρίου για τη δίωξη των εγκλημάτων αυτών· ζητεί μετ’ επιτάσεως, ελλείψει της προθυμίας των αρχών της Λευκορωσίας να εδραιώσουν το κράτος δικαίου και τη λογοδοσία, η διεθνής κοινότητα να αναλάβει δράση για να συμβάλει στην εξασφάλιση αποδεικτικών στοιχείων για τα εγκλήματα και να διασφαλίσει τη διερεύνηση και τη δίωξη των υπευθύνων σε όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας· χαιρετίζει τις πρωτοβουλίες αρκετών κρατών μελών της ΕΕ για την εφαρμογή της αρχής της οικουμενικής δικαιοδοσίας και για την προετοιμασία δικαστικών υποθέσεων κατά Λευκορώσων δραστών καταστολής και ενθαρρύνει όλα τα άλλα κράτη μέλη να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους· ζητεί να υποστηριχθούν ενεργά όλες οι διεθνείς πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της ατιμωρησίας στη Λευκορωσία, όπως η διεθνής πλατφόρμα κατά της ατιμωρησίας και ο κόμβος δικαιοσύνης στο Βίλνιους·

32.

παροτρύνει τον ΑΠ/ΥΕ, την Επιτροπή, το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη της ΕΕ να συνεχίσουν να θίγουν το ζήτημα της κατάστασης στη Λευκορωσία σε όλους τους σχετικούς ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΑΣΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και άλλα ειδικευμένα όργανα του ΟΗΕ, με στόχο να εξασφαλιστεί επείγουσα διεθνής δράση σχετικά με την κατάσταση στη Λευκορωσία και να ξεπεραστούν τα εμπόδια που θέτουν η Ρωσία και άλλες χώρες στη δράση αυτή·

33.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη της ΕΕ να διευκολύνουν περαιτέρω τις διαδικασίες έκδοσης θεωρήσεων και αδειών διαμονής για όσους εγκαταλείπουν τη Λευκορωσία για πολιτικούς λόγους ή για όσους χρειάζονται ιατρική περίθαλψη επειδή έχουν υποστεί βία, και να προσφέρουν σε αυτούς και στις οικογένειές τους την αναγκαία στήριξη και συνδρομή· καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τις συστάσεις του εισηγητή του ΟΑΣΕ στο πλαίσιο του μηχανισμού της Μόσχας σχετικά με τη χορήγηση ασύλου σε περιπτώσεις δίωξης που καλύπτονται από τη Σύμβαση της Γενεύης για τους πρόσφυγες και να διευκολύνουν περαιτέρω τη διαδικασία έκδοσης επειγουσών θεωρήσεων και την παροχή προσωρινού καταφυγίου σε χώρες της ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να προσφέρουν υποτροφίες σε Λευκορώσους φοιτητές και επιστήμονες που αποβάλλονται από τα πανεπιστήμια και φυλακίζονται για τη φιλοδημοκρατική στάση τους· καλεί τα κράτη μέλη να παράσχουν χρηματοδοτική στήριξη στα εξόριστα ιδρύματα, όπως το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Ανθρωπιστικών Σπουδών στο Βίλνιους, τα οποία καλλιεργούν μια νέα γενιά Λευκορώσων που αμφισβητούν το διεφθαρμένο και παράνομο σύστημα της χώρας·

34.

καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και την ΕΥΕΔ να συνεργάζονται με διεθνείς εταίρους, όπως ο μηχανισμός της Μόσχας του ΟΑΣΕ και το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, καθώς και με υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την κοινωνία των πολιτών που δραστηριοποιούνται επιτόπου, προκειμένου να διασφαλιστούν η παρακολούθηση, η τεκμηρίωση και η αναφορά των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και η επακόλουθη λογοδοσία και η δικαίωση για τα θύματα· χαιρετίζει τη δημιουργία της Διεθνούς Πλατφόρμας Λογοδοσίας για τη Λευκορωσία και καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να στηρίξουν τη λειτουργία της· δεσμεύεται για την αποτελεσματική λειτουργία της πλατφόρμας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την καταπολέμηση της ατιμωρησίας στη Λευκορωσία και για τον συντονισμό μιας έγκαιρης διεθνούς αντίδρασης στις εξελίξεις στη Λευκορωσία·

35.

επαναλαμβάνει την ανάγκη να υιοθετήσουν όλα τα κράτη μέλη ενιαία θέση όσον αφορά την απάντηση στην κρατική τρομοκρατία που ενορχηστρώνεται από το καθεστώς του Alexander Lukashenko και υποστηρίζεται από το Κρεμλίνο· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό για την ΕΕ να αντιμετωπίσει την παραπληροφόρηση σχετικά με την κατάσταση στη Λευκορωσία εντός της ΕΕ, καθώς και άλλες μορφές υβριδικών απειλών από τρίτους στο πλαίσιο αυτό· εκφράζει την αλληλεγγύη του προς τη Λετονία μετά την αδικαιολόγητη απέλαση των διπλωματών της από τη Λευκορωσία· καταδικάζει το γεγονός ότι κινήθηκε ποινική έρευνα από τον Γενικό Εισαγγελέα της Λευκορωσίας κατά του υπουργού Εξωτερικών της Λετονίας, καθώς και κατά του δημάρχου της πρωτεύουσας της Λετονίας, Ρίγας· καταδικάζει όλες τις προσπάθειες των αρχών της Λευκορωσίας να ασκήσουν πίεση στα κράτη μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του αιτήματος των εισαγγελέων της Λευκορωσίας να ανακρίνουν τον πρώην πρόεδρο της Λιθουανίας, Valdas Adamkus, με βάση εικαζόμενες διασυνδέσεις του με βοηθητικό αστυνομικό τάγμα που υπαγόταν στα τάγματα SS, το οποίο εκτελούσε επιχειρήσεις αντιποίνων στη Λευκορωσία κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου·

36.

εκφράζει εκ νέου την ανησυχία του για την εμπορική λειτουργία του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής Ostrovets, σε απόσταση μόλις 45 χλμ. από το Βίλνιους, και υπογραμμίζει τους κινδύνους που ενέχει για χώρες της ΕΕ· τονίζει τη σημασία της αντιμετώπισης των απειλών για την πυρηνική ασφάλεια που θέτει ο πυρηνικός σταθμός Ostrovets, εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Λευκορωσία δεν δεσμεύεται στο θέμα της ασφάλειας του πυρηνικού σταθμού Ostrovets με πλήρη διαφάνεια και δεν έχει δεσμευτεί για την πλήρη εφαρμογή των συστάσεων της Ομάδας Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας (ENSREG) για την αξιολόγηση του σταθμού από ομοτίμους, και ζητεί τη θέσπιση αποτελεσματικών διασφαλίσεων κατά της άμεσης ή έμμεσης πώλησης λευκορωσικής ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τον πυρηνικό σταθμό Ostrovets στις αγορές της ΕΕ·

37.

υπογραμμίζει ότι η τρέχουσα κατάσταση αποτελεί δοκιμή για την αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την αποτελεσματικότητα της χάραξης της εξωτερικής πολιτικής της· υπενθυμίζει ότι η κατάσταση στη Λευκορωσία, γειτονική χώρα και μέλος της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, έχει άμεσο αντίκτυπο στην ΕΕ και ότι η ΕΕ θα πρέπει να επιδείξει επαρκή αποφασιστικότητα ώστε να προσφέρει απτή και μακροπρόθεσμη στήριξη στις δημοκρατικές δυνάμεις που αγωνίζονται για να φέρουν ελευθερία και δημοκρατία στη Λευκορωσία· καλεί την ΕΕ να μη διστάζει και να ενεργήσει γρήγορα και δυναμικά·

38.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, στον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας και στις αρχές της Δημοκρατίας της Λευκορωσίας.

(1) ΕΕ L 197 I της 4.6.2021, σ. 3.