ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Στρασβούργο, 19.10.2021
COM(2021) 645 final
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
Πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2022
Μαζί κάνουμε ισχυρότερη την Ευρώπη
1.Μαζί κάνουμε ισχυρότερη την Ευρώπη
«Πιστεύω ότι στις δοκιμασίες είναι που λάμπει το πνεύμα σου —η ψυχή σου— πραγματικά» — Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης, 15 Σεπτεμβρίου 2021
Η Ένωσή μας εξέρχεται από μια περίοδο πρωτοφανούς κρίσης. Έχοντας αντιμετωπίσει μια σειρά ανατρεπτικών παγκόσμιων γεγονότων, αποδείξαμε ότι ενεργώντας από κοινού, ενωμένοι/-ες και με μεγάλη φιλοδοξία, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ακόμα και τις πιο δύσκολες προκλήσεις και να επιτύχουμε απτά αποτελέσματα για τους/τις πολίτες της Ευρώπης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντέδρασε γρήγορα σε προκλήσεις που ποικίλλουν από την αντίδραση στην πανδημία της COVID-19 έως την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και της οικολογικής κρίσης, και από την ανάγκη να μεριμνήσουμε ώστε ένας ολοένα και πιο ψηφιακός κόσμος να υπηρετεί τους ανθρώπους έως την αντιμετώπιση μιας νέας παγκόσμιας γεωπολιτικής πραγματικότητας. Στην προσπάθειά μας αυτή, δημιουργήσαμε τα δομικά στοιχεία που είναι αναγκαία για ένα καλύτερο μέλλον. Όλα αυτά έγιναν σύμφωνα με το τολμηρό και μετασχηματιστικό θεματολόγιο μας που καλύπτει τις έξι πρωταρχικές φιλοδοξίες.
Το εφετινό πρόγραμμα εργασίας θα μας επιτρέψει να διατηρήσουμε τη δυναμική μας και να κάνουμε τα επόμενα βήματα στη διαδικασία αυτή, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στη νέα γενιά χάρη στην πρότασή μας να ανακηρυχθεί το 2022 Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας.
Πέρυσι, η Επιτροπή παρουσίασε την πρωτοποριακή «δέσμη προσαρμογής στον στόχο του 55 %» με σκοπό να επιτευχθούν με οικονομικά βιώσιμο και κοινωνικά δίκαιο τρόπο οι στόχοι που συμφωνήθηκαν στον καινοτόμο νόμο για το κλίμα. Η πρόσφατη έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη παρέχει περαιτέρω στοιχεία που αποδεικνύουν ότι δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο – η επικείμενη COP 26 στη Γλασκόβη και η COP 15 στην Kunming θα αποτελέσουν κρίσιμες καμπές στην προσπάθεια αυτή καθώς θα αποτυπώσουν την εγγενή σχέση μεταξύ της κλιματικής κρίσης και της κρίσης της βιοποικιλότητας. Οι πρόσφατες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας επιβεβαιώνουν επίσης την ανάγκη για τη μετάβαση σε καθαρή ενέργεια και για μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τα ορυκτά καύσιμα.
Παρουσιάσαμε επίσης το τολμηρό όραμά μας προς μια ανθρωποκεντρική, ψηφιακά ενδυναμωμένη Ευρώπη έως το 2030, με μια Ψηφιακή Πυξίδα για την υλοποίηση της φιλοδοξίας αυτής. Στο όραμά μας αυτό εγγράφεται η πρόταση σχετικά με κανόνες για την προστασία και ασφάλεια στο διαδίκτυο και για την κοινή ψηφιακή ταυτότητα στην Ευρώπη. Εκδώσαμε το σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και προτείναμε ένα σύνολο κοινωνικών στόχων για το 2030, το οποίο εγκρίθηκε από τους ηγέτες και τις ηγέτιδες της ΕΕ στην κοινωνική σύνοδο κορυφής του Πόρτο. Για να ενισχυθεί περαιτέρω η ισότητα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προτείναμε μέτρα για την ενίσχυση της καταπολέμησης του ρατσισμού και των διακρίσεων λόγω φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού και εντείναμε παράλληλα τις προσπάθειές μας για να δώσουμε τη δυνατότητα στους πολίτες με αναπηρία να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνία. Αναλάβαμε επίσης αποφασιστική δράση για την προάσπιση και την ενίσχυση του κράτους δικαίου, για την προστασία των θεμελιωδών αξιών της Ένωσής μας και για την αύξηση της ανθεκτικότητας της δημοκρατίας όπως προσδιορίζεται στο σχέδιο δράσης για την ευρωπαϊκή δημοκρατία.
Η πανδημία επισκίασε όλες αυτές τις προσπάθειές μας, καθώς κατέστησε αναγκαία την ανάληψη δράσης σε πρωτοφανή κλίμακα, τόσο για την προστασία της υγείας των πολιτών όσο και για την ελαχιστοποίηση των ευρύτερων κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων. Ως άμεση αντίδραση, η Επιτροπή έλαβε περισσότερα από 2 326 μέτρα συνολικά. Χάρη στην επιτυχημένη στρατηγική εμβολιασμού που ακολουθήσαμε, η Ένωση μπόρεσε να εξασφαλίσει 4,6 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων κατά της COVID-19 και να επιτύχει τον στόχο για πλήρη εμβολιασμό του 70 % του ενήλικου πληθυσμού της ΕΕ έως το τέλος του καλοκαιριού. Η ΕΕ υπήρξε επίσης η κινητήρια δύναμη στην αντιμετώπιση της COVID-19 σε παγκόσμιο επίπεδο και ένας από τους κύριους συνεισφέροντες στον μηχανισμό COVAX.
Για να εξασφαλίσουμε ότι θα είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι και προετοιμασμένες ενόψει ενδεχόμενων πανδημιών στο μέλλον, επιταχύναμε τις προσπάθειες για την οικοδόμηση μιας πραγματικής Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας. Για να στηρίξουμε την ασφαλή επανέναρξη των δραστηριοτήτων στην Ευρώπη, λάβαμε μέτρα όπως το Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID της ΕΕ, το οποίο συμφωνήθηκε σε χρόνο ρεκόρ και χρησιμοποιείται πλέον από εκατομμύρια ανθρώπους.
Αντιμετωπίσαμε τον κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας, από κοινού με τα κράτη μέλη, με μια σειρά φιλόδοξων και εκτεταμένων προγραμμάτων και μέσων. Η συνδυασμένη ικανότητα παρέμβασης του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της Ένωσης και της NextGenerationEU θα αποφέρει 2 018 τρισ. EUR για την τόνωση της οικονομίας μας και για την ανασυγκρότηση μιας πιο πράσινης, πιο δίκαιης, πιο ψηφιακής και πιο ανθεκτικής Ευρώπης μετά την πανδημία της COVID-19. Χάρη στην ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και στο προσωρινό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις, τα κράτη μέλη μπόρεσαν να παράσχουν στήριξη στην οικονομία της τάξης του 6,6 % του ΑΕΠ το 2020 και του 7,1 % του ΑΕΠ το 2021, πράγμα που συνέβαλε στη διατήρηση της σταθερότητας και στη διασφάλιση ισχυρής οικονομικής ανάκαμψης. Θα μεριμνούμε ώστε ο προϋπολογισμός της ΕΕ να δαπανάται σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και με πλήρη προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ. Επιπλέον, έχουμε κινητοποιήσει μέχρι στιγμής κονδύλια ύψους 21 δισ. EUR στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής για την παροχή στήριξης έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας και για την προστασία των θέσεων εργασίας, ενώ τα 50 δισ. EUR που είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο του REACT-EU έχουν λειτουργήσει ως γέφυρα για τα μέσα ανάκαμψης.
Το έργο μας για την ανάκαμψη της Ευρώπης αποδίδει ήδη καρπούς. Στο επίκεντρο του μέσου NextGenerationEU που διαθέτει κονδύλια άνω των 800 δισ. EUR, ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας μας παρέχει τώρα την ευκαιρία να ανοίξουμε τον δρόμο για μια βιώσιμη και συμπεριληπτική ανάκαμψη. Ο μετασχηματιστικός αντίκτυπος του μηχανισμού θα συνεχίσει να γίνεται αισθητός και να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια, καθώς υλοποιούνται οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις, με απόλυτο σεβασμό στα θεμελιώδη δικαιώματα και τις αξίες της ΕΕ.
Το τελευταίο ενάμιση έτος μας έχει διδάξει πολλά, μεταξύ άλλων ότι δεν αρκεί να ανακάμψουμε απλώς από μια κρίση αυτού του μεγέθους, αλλά πρέπει να αναδυθούμε ισχυρότεροι/-ες και πιο ανθεκτικοί/-ές και να θέσουμε τις οικονομίες μας σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης. Πρέπει να εφαρμόσουμε τα μέτρα που συμφωνήσαμε κατά το προηγούμενο έτος. Πρέπει επίσης, τα επόμενα χρόνια, να ενθαρρύνουμε πρόσθετες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις σε ολόκληρη την Ένωση, καθώς και μεταρρυθμίσεις ώστε να επιτύχουμε στη διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.
Η Επιτροπή έχει τηρήσει τη δέσμευσή της να ενισχύσει τον ηγετικό ρόλο της Ένωσης σε παγκόσμιο επίπεδο, σε τομείς όπως η αντιμετώπιση της πανδημίας, η δράση για το κλίμα και η βιοποικιλότητα, η προώθηση ενός ισχυρού, ανοικτού και δίκαιου εμπορικού θεματολογίου και η προάσπιση μιας παγκόσμιας τάξης που βασίζεται σε κανόνες. Εντείναμε τη συνεργασία της ΕΕ με τα Δυτικά Βαλκάνια και ενισχύσαμε τις εταιρικές σχέσεις με τους ανατολικούς και νότιους γείτονές μας μέσω φιλόδοξων οικονομικών και επενδυτικών σχεδίων, καθώς και με την Αφρική.
Επιπλέον, θεσπίσαμε ένα νέο θεματολόγιο ΕΕ-ΗΠΑ για την παγκόσμια αλλαγή, συνεχίσαμε να εφαρμόζουμε μια διαφοροποιημένη και ισχυρή πολιτική έναντι της Κίνας, παγιώσαμε την προσέγγισή μας έναντι της Ρωσίας, αναπτύξαμε ένα εποικοδομητικό και ρεαλιστικό θεματολόγιο με την Τουρκία και προτείναμε στρατηγικές για να καταστεί ακόμη πιο αποτελεσματική η πολυμερής συνεργασία και η ανθρωπιστική δράση.
Στο πνεύμα αυτό, παρουσιάζουμε σήμερα το πρόγραμμα εργασίας μας για το 2022, το οποίο καταδεικνύει την αποφασιστικότητά μας να ορθοποδήσουμε από την πανδημία έχοντας γίνει ισχυρότεροι/-ες από ό,τι στο παρελθόν, να επιταχύνουμε τη διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και να οικοδομήσουμε μια πιο δίκαιη, πιο ανθεκτική και πιο συνεκτική κοινωνία, σύμφωνα το θεματολόγιο των Ηνωμένων Εθνών για το 2030 και τη Συμφωνία του Παρισιού. Καλούμε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να καταλήξουν γρήγορα σε συμφωνία επί βασικών νομοθετικών προτάσεων. Μαζί μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι οι πολίτες, οι επιχειρήσεις και τα ενδιαφερόμενα μέρη θα αποκομίσουν τα οφέλη των κοινών μας προσπαθειών. Παράλληλα, θα υποβάλουμε προτάσεις σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει, όπως εκτίθενται στις ακόλουθες παραγράφους και παραρτήματα του παρόντος προγράμματος εργασίας.
2.Υλοποίηση των έξι πρωταρχικών φιλοδοξιών
2.1.Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία
Η Επιτροπή θα συνεχίσει την πορεία που έχει αρχίσει με σκοπό έως το 2050 η Ευρώπη να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος στον πλανήτη. Θα προτείνουμε ένα κανονιστικό πλαίσιο για την πιστοποίηση των απορροφήσεων άνθρακα, για την κλιμάκωση της ανάπτυξης βιώσιμων απορροφήσεων άνθρακα και για τη δημιουργία ενός νέου επιχειρηματικού μοντέλου που θα επιβραβεύει τις διαχειρίστριες και τους διαχειριστές γης που εφαρμόζουν αυτές τις πρακτικές. Θα επανεξετάσουμε τα πρότυπα εκπομπών CO2 για τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα και θα θεσπίσουμε ένα νομοθετικό πλαίσιο για την εναρμονισμένη μέτρηση των εκπομπών από τις μεταφορές και την εφοδιαστική με σκοπό τη στήριξη της μετάβασης προς μια κινητικότητα μηδενικών εκπομπών. Επιπλέον, θα επανεξετάσουμε τους κανόνες της ΕΕ για τα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου ώστε να μειωθούν περαιτέρω οι εκπομπές τους και να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τις διεθνείς δεσμεύσεις.
Στο πλαίσιο του επενδυτικού σχεδίου για μια βιώσιμη Ευρώπη, τα πράσινα ομόλογα θα διαδραματίζουν ολοένα σημαντικότερο ρόλο στη χρηματοδότηση που απαιτείται για την απανθρακοποίηση της κοινωνίας μας.
Θα δώσουμε συνέχεια στο σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση, μεταξύ άλλων στους τομείς, αφενός, της ολοκληρωμένης διαχείρισης των υδάτων με σκοπό την αντιμετώπιση των επιφανειακών και υπόγειων ρύπων και, αφετέρου, της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα, ώστε τα πρότυπα να ευθυγραμμιστούν με τις συστάσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας. Επιπλέον, θα προτείνουμε μέτρα για τον περιορισμό της προσθήκης μικροπλαστικών στα προϊόντα και για τη μείωση της ελευθέρωσής τους στο περιβάλλον. Θα αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα βιωσιμότητας των βιοαποικοδομήσιμων και λιπασματοποιήσιμων πλαστικών και θα προσδιορίσουμε πού θα μπορούσαν να είναι επωφελή για το περιβάλλον. Θα αναθεωρήσουμε επίσης τη νομοθεσία σχετικά με την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία και θα εργαστούμε περαιτέρω για μια στοχευμένη αναθεώρηση του κανονισμού REACH με σκοπό την καλύτερη προστασία της ανθρώπινης υγείας και της φύσης.
Εκτός από τις πρωτοβουλίες μας στο πλαίσιο πολιτικής για βιώσιμα προϊόντα, θα ενισχύσουμε τα δικαιώματα των καταναλωτών και των καταναλωτριών να επισκευάζονται σε λογικές τιμές τα προϊόντα που αγοράζουν, πράγμα που θα παρατείνει την ωφέλιμη ζωή των αγαθών και, ως εκ τούτου, θα προωθήσει τους στόχους της κυκλικής οικονομίας.
Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια είναι η καλύτερη εξασφάλιση έναντι διαταραχών των τιμών όπως αυτή που αντιμετωπίζει σήμερα η Ένωση. Οι υψηλές τιμές της ενέργειας απλώς υπογράμμισαν την ανάγκη να επιταχυνθεί η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Για να στηρίξει τις προσπάθειες επίτευξης του στόχου που τέθηκε τον Ιούλιο του 2021 για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η Επιτροπή θα εξετάσει τις βέλτιστες πρακτικές σχετικά με τις αδειοδοτήσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και θα δημοσιεύσει ανακοίνωση σχετικά με την ηλιακή ενέργεια, η οποία θα επικεντρώνεται σε συγκεκριμένες εφαρμογές και θα αντιμετωπίζει τους υφιστάμενους φραγμούς.
Θα κινητοποιήσουμε πόρους για να εξασφαλίσουμε μια πράσινη μετάβαση που θα είναι δίκαιη και επί ίσοις όροις σε κοινωνικό και σε διεθνές επίπεδο: παράλληλα με το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το προτεινόμενο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα που συνδέεται με την επέκταση της εμπορίας ανθρακούχων εκπομπών στις μεταφορές και τη στέγαση, θα διπλασιάσουμε την εξωτερική χρηματοδότηση για τη βιοποικιλότητα και θα συμβάλουμε σημαντικά στη χρηματοδότηση για το κλίμα στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και για όσους είναι πιο ευάλωτοι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για μια πιο πράσινη και πιο βιώσιμη γεωργία και να υλοποιούμε τις δράσεις που καθορίζονται στη στρατηγική «από το αγρόκτημα στο τραπέζι». Το 2022, η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη ώστε να συμφωνηθούν φιλόδοξα εθνικά στρατηγικά σχέδια που θα υλοποιούν τους στόχους της κοινής γεωργικής πολιτικής και της Πράσινης Συμφωνίας και θα προτείνει, μεταξύ άλλων πρωτοβουλιών, αφενός νέους κανόνες για τη βιώσιμη χρήση των φυτοφαρμάκων, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσής τους κατά 50 % που έχει τεθεί στο πλαίσιο της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα και της στρατηγικής «από το αγρόκτημα στο πιάτο» και αφετέρου αναθεώρηση των προδιαγραφών εμπορίας. Παράλληλα, η Επιτροπή θα επιδιώξει την κλιμάκωση των βιώσιμων γεωργικών πρακτικών με την προώθηση της ανθρακοδεσμευτικής γεωργίας, τον επαναπροσδιορισμό των βιώσιμων τρόπων χρήσης της γεωργικής γης και της καλλιέργειας ψαριών και θαλασσινών, καθώς και μέσω της βελτιωμένης παρακολούθησης σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης των δεικτών βιωσιμότητας.
2.2.Μια Ευρώπη έτοιμη για την ψηφιακή εποχή
Η πανδημία λειτούργησε ως καταλύτης για την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης της Ευρώπης και του κόσμου. Η Επιτροπή θα συνεχίσει την πορεία της προς την ψηφιακή δεκαετία με σκοπό να επιτευχθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός της ΕΕ έως το 2030. Είμαστε αποφασισμένοι να πρωτοστατήσουμε στον παγκόσμιο αγώνα για αξιόπιστη, ασφαλή και ανθρωποκεντρική τεχνολογία. Επίσης, θα εργαστούμε, αφενός, για να επιτευχθεί συμφωνία σχετικά με τις προτάσεις μας για την προστασία και ασφάλεια στο διαδίκτυο, την ευρωπαϊκή ψηφιακή ταυτότητα και την αξιόπιστη τεχνητή νοημοσύνη και, αφετέρου, για να υλοποιηθούν οι εν λόγω προτάσεις.
Η ενιαία αγορά παραμένει στον πυρήνα μιας καινοτόμου, ευημερούσας και μελλοντοστραφούς ευρωπαϊκής οικονομίας. Η ισχυρή και αποτελεσματική πολιτική ανταγωνισμού και η επιβολή των κανόνων ανταγωνισμού μπορούν να συμβάλουν σε μια ανθεκτική ανάκαμψη, καθώς και στη διττή μετάβαση. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή δρομολόγησε επανεξέταση της πολιτικής ανταγωνισμού για να εξασφαλίσει ότι τα διάφορα μέσα είναι κατάλληλα για τον επιδιωκόμενο σκοπό. Θα προτείνουμε επίσης ένα μέσο έκτακτης ανάγκης για την ενιαία αγορά, το οποίο θα συμβάλει στην πρόληψη μελλοντικών διαταραχών.
Παρά τις πολλές προκλήσεις και διαταραχές, η Ευρώπη επιβίωσε της κρίσης σε μεγάλο βαθμό χάρη στις δεξιότητες καινοτομίας της, στην ισχυρή βιομηχανική της βάση και στις διαφοροποιημένες και ανταγωνιστικές αλυσίδες εφοδιασμού της. Ωστόσο, σε ορισμένους στρατηγικούς τομείς, ήταν ευάλωτη λόγω μεγάλης εξάρτησης από πολύ περιορισμένο αριθμό προμηθευτών εκτός ΕΕ, ιδίως όσον αφορά τις πρώτες ύλες. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τον τομέα των ημιαγωγών. Η προμήθεια των μικροκυκλωμάτων αυτών που χρησιμοποιούνται στις ψηφιακές λύσεις της Ευρώπης έχει καταστεί πραγματικό πρόβλημα για τη βιομηχανία της ΕΕ και έχουν παρατηρηθεί περιπτώσεις επιβράδυνσης της παραγωγής. Στο πλαίσιο αυτό, θα εγκρίνουμε μια ευρωπαϊκή πράξη για τα μικροκυκλώματα με σκοπό την προώθηση ενός υπερσύγχρονου ευρωπαϊκού οικοσυστήματος μικροκυκλωμάτων που θα συμβάλει στην ενίσχυση της ικανότητας καινοτομίας μας και της ασφάλειας του εφοδιασμού, καθώς και στην ανάπτυξη νέων αγορών για την πρωτοποριακή ευρωπαϊκή τεχνολογία.
Καθώς η οικονομία και η κοινωνία βασίζονται όλο και περισσότερο σε ψηφιακές λύσεις, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι μπορούμε να αμυνθούμε σε έναν κόσμο που εκτίθεται όλο και περισσότερο στην αθέμιτη παρείσφρηση (χάκινγκ) συνδεδεμένων προϊόντων και συναφών υπηρεσιών. Για τον σκοπό αυτόν, θα προτείνουμε μια ευρωπαϊκή πράξη για την κυβερνοανθεκτικότητα με σκοπό τη θέσπιση κοινών προτύπων κυβερνοασφάλειας για τα προϊόντα. Θα αρχίσουμε επίσης την οικοδόμηση ενός ολοκληρωμένου ασφαλούς διαστημικού συστήματος επικοινωνιών της ΕΕ με σκοπό την παροχή ευρυζωνικής συνδεσιμότητας σε ολόκληρη την ΕΕ —συμπεριλαμβανομένων των περιοχών όπου δεν παρέχεται επί του παρόντος— και ασφαλών και ανεξάρτητων επικοινωνιών στα κράτη μέλη.
Δεδομένου ότι ο ενεργειακός τομέας θα έχει τη μεγαλύτερη συμβολή στην επίτευξη του κλιματικού στόχου της ΕΕ για μείωση των εκπομπών κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030, η Επιτροπή θα προτείνει σχέδιο δράσης για την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού του τομέα, η οποία απαιτείται για να εξασφαλιστούν η στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η συνδεδεμένη κινητικότητα, τα έξυπνα κτίρια και ένα πιο ολοκληρωμένο ενεργειακό σύστημα με επίκεντρο τις καταναλώτριες και τους καταναλωτές. Οι διακοπές ευρείας κλίμακας του ενεργειακού εφοδιασμού στις ΗΠΑ και στην ΕΕ κατά το προηγούμενο έτος καταδεικνύουν την ανάγκη για ανθεκτική και κυβερνοασφαλή ενέργεια.
Για να μπορούν οι Ευρωπαίοι και Ευρωπαίες πολίτες να επωφεληθούν πλήρως από την ψηφιακή τεχνολογία, είναι καίριας σημασίας να διαθέτουν ισχυρές ψηφιακές δεξιότητες. Αυτό αποδείχθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19, κατά την οποία η εξ αποστάσεως μάθηση αποτέλεσε τον κανόνα, και προσδιορίζεται επίσης ως βασικός στόχος στην Ψηφιακή Πυξίδα. Για να αντιμετωπίσουμε τις ελλείψεις δεξιοτήτων και γνώσεων, θα προτείνουμε μέτρα για τη διευκόλυνση και την προώθηση των ψηφιακών δεξιοτήτων στα σχολεία και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Η έρευνα και η καινοτομία θα διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Θα συμβάλουν στην ανάκαμψη της Ευρώπης, με βάση την οικονομική ανάπτυξη η οποία μπορεί να προωθήσει την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Αυτό θα έχει ουσιαστική σημασία για τη δίκαιη οικονομική ανάπτυξη προς όφελος όλων των περιφερειών και των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών περιοχών. Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η Ευρώπη συνεχίζει να πρωτοστατεί στον τομέα της επιστήμης και ότι παραμένει στην πρώτη γραμμή των νέων κυμάτων καινοτομίας.
Οι ψηφιακές λύσεις μπορούν επίσης να συμβάλουν σε μια πιο ολοκληρωμένη και βιώσιμη κινητικότητα. Θα προτείνουμε μια πρωτοβουλία για τις υπηρεσίες πολυτροπικής ψηφιακής κινητικότητας προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τα κενά της αγοράς όσον αφορά τη συνδυασμένη χρήση των μέσων μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των σιδηροδρομικών μεταφορών.
2.3.Μια οικονομία στην υπηρεσία των ανθρώπων
Καθώς η οικονομική δραστηριότητα επανέρχεται στα προ της πανδημίας επίπεδα, πρέπει τώρα να αναλογιστούμε τον τρόπο με τον οποίο η κρίση επηρέασε την οικονομία μας. Για τον λόγο αυτόν η Επιτροπή ξεκινά εκ νέου τη δημόσια συζήτηση σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες και το πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης. Η Επιτροπή θα εξετάσει όλες τις απόψεις που θα διατυπωθούν κατά τη δημόσια συζήτηση. Το πρώτο τρίμηνο του 2022, η Επιτροπή θα παράσχει καθοδήγηση για τη δημοσιονομική πολιτική κατά την προσεχή περίοδο, με σκοπό τη διευκόλυνση του συντονισμού των δημοσιονομικών πολιτικών και την προετοιμασία των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης των κρατών μελών. Η καθοδήγηση θα αντανακλά την παγκόσμια οικονομική κατάσταση, την ιδιαίτερη κατάσταση κάθε κράτους μέλους και τη συζήτηση σχετικά με το πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης. Η Επιτροπή θα παράσχει κατευθύνσεις σχετικά με πιθανές αλλαγές στο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης με στόχο την έγκαιρη επίτευξη ευρείας συναίνεσης, για το 2023, σχετικά με τη μελλοντική πορεία. Το ευρωπαϊκό μέσο προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) αποδείχθηκε εξαιρετικά επιτυχημένο εργαλείο και η Επιτροπή θα εξετάσει προσεκτικά τα διδάγματα που αντλήθηκαν.
Για να εξασφαλιστεί ότι οι Ευρωπαίοι και οι Ευρωπαίες έχουν πρόσβαση σε ποιοτικές θέσεις εργασίας, δίκαιες συνθήκες εργασίας και ευρεία κοινωνική προστασία και ότι μπορούν να απολαμβάνουν καλύτερη ισορροπία στη ζωή τους, η Επιτροπή θα παρακολουθεί την εφαρμογή του σχεδίου δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.
Ο κλυδωνισμός που προκλήθηκε από την πανδημία ανέδειξε τη σημασία που έχουν τα ισχυρά κοινωνικά δίχτυα ασφαλείας. Θα προτείνουμε σύσταση σχετικά με το ελάχιστο εισόδημα για να στηρίξουμε τις πολιτικές των κρατών μελών.
Η Επιτροπή θα υποβάλει επίσης ανακοίνωση για την ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο για να στηρίξει τον καίριο ρόλο των κοινωνικών εταίρων στην προώθηση, αφενός, μιας δίκαιης οικονομικής, κοινωνικής και συνεκτικής ανάκαμψης και, αφετέρου, της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης και της μετάβασης της αγοράς εργασίας.
Θα υποβάλουμε επίσης πρόταση για τη βελτίωση της προστασίας των εργαζομένων από τους κινδύνους που οφείλονται στην έκθεσή τους στον αμίαντο κατά τη διάρκεια της εργασίας, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους. Συμφωνούμε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την πρόσφατα εγκριθείσα έκθεση βάσει του άρθρου 225 της ΣΛΕΕ ότι το ζήτημα του αμιάντου προκαλεί σοβαρές ανησυχίες.
Ο χρηματοπιστωτικός τομέας διαδραματίζει καίριο ρόλο στην οικονομική ανάκαμψη. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας αυξήθηκαν οι ψηφιακές συναλλαγές, και η Επιτροπή θα υλοποιήσει μια πρωτοβουλία για τις άμεσες πληρωμές με σκοπό την προώθηση της πλήρους υιοθέτησής τους στην ΕΕ.
Επιπλέον, η κρίση στον τομέα της υγείας επιβεβαίωσε εκ νέου την ανάγκη για πλήρως ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές. Η ανάκαμψη απαιτεί μαζικές επενδύσεις, οι οποίες δεν μπορούν να υλοποιηθούν μόνο με δημόσιους πόρους και παραδοσιακά τραπεζικά δάνεια. Η Επιτροπή θα λάβει μέτρα για τις διαδικασίες αφερεγγυότητας, με την ενίσχυση της σύγκλισης και την εξάλειψη των αποκλίσεων, προκειμένου να αυξήσει την αποδοτικότητα, να διευκολύνει τις διασυνοριακές επενδύσεις και να μειώσει τον φόρτο. Οι απαιτήσεις εισαγωγής σε χρηματιστηριακές αγορές θα απλουστευθούν ώστε να καταστούν ελκυστικότερες οι δημόσιες κεφαλαιαγορές για τις εταιρείες της ΕΕ και να διευκολυνθεί η πρόσβαση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε κεφάλαια.
Στις 8 Οκτωβρίου, 136 περιοχές δικαιοδοσίας από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων όλων των κρατών μελών της ΕΕ, των μελών της G20 και των μελών του ΟΟΣΑ, κατέληξαν σε ιστορική συμφωνία σχετικά με την παγκόσμια φορολογική μεταρρύθμιση, στην οποία προβλέπεται παγκόσμιο ελάχιστο επίπεδο πραγματικής φορολόγησης (πυλώνας 2) και ανακατανομή των φορολογικών δικαιωμάτων (πυλώνας 1). Από τότε που ξεκίνησε η διαδικασία το 2016, η Επιτροπή υποστηρίζει σθεναρά την εν λόγω διεθνή προσπάθεια. Με τον ίδιο τρόπο, η Επιτροπή θα προσπαθήσει τώρα να δείξει τον ηγετικό ρόλο της ΕΕ στη φορολογική δικαιοσύνη σε παγκόσμιο επίπεδο, διασφαλίζοντας ταχεία και συνεπή εφαρμογή της εν λόγω συμφωνίας σε ολόκληρη την ΕΕ.
2.4.Μια ισχυρότερη Ευρώπη στον κόσμο
Οι συνεχιζόμενες γεωπολιτικές αλλαγές υπογράμμισαν την ανάγκη να ενισχυθεί η επιρροή της Ευρώπης σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο και να υπερασπιστεί τις αξίες και τα συμφέροντά της.
Μέσω της νέας στρατηγικής παγκόσμιας πύλης, η οποία θα συντονίζεται στενά με την πρωτοβουλία «Build Back Better World» (B3W), θα ενισχύσουμε τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη δημιουργία εταιρικών σχέσεων συνδεσιμότητας που προωθούν την ψηφιακή και την πράσινη αξιόπιστη συνδεσιμότητα με εταίρους σε ολόκληρο τον κόσμο.
Οι διάφορες ανθρωπιστικές κρίσεις στον κόσμο ανέδειξαν το χάσμα μεταξύ των αναγκών και των διαθέσιμων πόρων και οι διάφορες παγκόσμιες κρίσεις επιβεβαίωσαν ότι πρέπει να ενισχύσουμε τις εταιρικές σχέσεις με συμμάχους. Θα παρουσιάσουμε μια νέα κοινή δήλωση ΕΕ-ΝΑΤΟ και θα επιδιώξουμε να επιταχυνθούν οι εργασίες για μια πραγματική Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση.
Η Επιτροπή θα καταρτίσει δέσμη μέτρων για την άμυνα, η οποία θα περιλαμβάνει χάρτη πορείας για τις τεχνολογίες ασφάλειας και άμυνας με σκοπό την τόνωση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας, καθώς και τη μείωση των στρατηγικών εξαρτήσεων της ΕΕ σε κρίσιμες τεχνολογίες και αξιακές αλυσίδες στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας.
Το επόμενο έτος, θα παρουσιάσουμε μια σειρά νέων πρωτοβουλιών, εστιάζοντας παράλληλα στην υλοποίηση προηγούμενων δράσεων. Θα προτείνουμε έναν ενισχυμένο κανονισμό για τη νομοθεσία θωράκισης, με σκοπό την καλύτερη προστασία των οικονομικών φορέων της ΕΕ, είτε ιδιωτών είτε επιχειρήσεων, με την περαιτέρω αποτροπή και αντιμετώπιση της εξωεδαφικής εφαρμογής κυρώσεων από τρίτες χώρες. Αυτό θα ενισχύσει περαιτέρω την ανθεκτικότητα και την ανοικτή στρατηγική αυτονομία της ΕΕ.
Θα επιδιώξουμε την παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση, καθώς και την προώθηση της ασφάλειας του εφοδιασμού, των καθαρών τεχνολογιών και των ανοικτών αγορών. Αυτό θα αποτελέσει μέρος της νέας στρατηγικής για τη διεθνή δέσμευση στον τομέα της ενέργειας, στο πλαίσιο της οποίας θα εξεταστούν νέες ευκαιρίες για την ανάπτυξη ενός συστήματος καθαρής ενέργειας και την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και των ασφαλών και βιώσιμων τεχνολογιών, με παράλληλη εγκατάλειψη της χρήσης ορυκτών καυσίμων και στροφή προς λύσεις πράσινης ενέργειας, καθώς και προώθηση μιας δίκαιης μετάβασης.
Θα αναμορφώσουμε το θεματολόγιο του 2016 για τη διεθνή διακυβέρνηση των ωκεανών και, στο πλαίσιο αυτό, θα υποβάλουμε κοινή ανακοίνωση σχετικά με ένα σχέδιο δράσης για τη διεθνή διακυβέρνηση των ωκεανών, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε βασικές απειλές, όπως η ρύπανση, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και η απώλεια βιοποικιλότητας. Με τον τρόπο αυτόν στέλνουμε ισχυρό μήνυμα ότι η ΕΕ κατέχει ηγετική θέση όσον αφορά την υλοποίηση των παγκόσμιων δεσμεύσεων, όπως ορίζονται στο θεματολόγιο του 2030 για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Η περιοχή του Κόλπου αποτελεί βασικό εταίρο της ΕΕ. Για να εδραιώσουμε τη συνεργασία και να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο για τον πολιτικό μας διάλογο, θα παρουσιάσουμε κοινή ανακοίνωση σχετικά με μια στρατηγική εταιρική σχέση με τον Κόλπο.
2.5.Προώθηση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής μας
Οι νέοι πρέπει να είναι σε θέση να διαμορφώνουν το μέλλον, εκείνοι διευθύνουν τον διάλογο στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης. Η Ένωσή μας πρέπει να διαθέτει ψυχή και όραμα που θα τους συγκινούν. Θα θέσουμε σε εφαρμογή την ALMA (Aim, Learn, Master, Achieve), μια νέα πρωτοβουλία για τη συνδρομή των μειονεκτούντων νέων της Ευρώπης που βρίσκονται εκτός οιασδήποτε μορφής απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Η εν λόγω πρωτοβουλία θα βοηθήσει τους νέους αυτούς να αποκτήσουν επαγγελματική εμπειρία στο εξωτερικό με την απαραίτητη κοινωνική στήριξη. Απώτερος στόχος είναι η ενσωμάτωσή τους στην εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση ή την ποιοτική απασχόληση.
Για να αντιμετωπιστούν νέες και παλιές προκλήσεις, δημογραφικές ελλείψεις και ελλείψεις στην αγορά εργασίας, καθώς και για να ανταποκριθούμε στις παγκόσμιες ευθύνες μας, είναι ζωτικής σημασίας να εξευρεθεί κοινό ευρωπαϊκό έδαφος σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης της μετανάστευσης και του ασύλου. Τα πρόσφατα γεγονότα, μεταξύ άλλων στη Λευκορωσία και στο Αφγανιστάν, καταδεικνύουν την επείγουσα ανάγκη ταχείας επίτευξης συμφωνίας στις εναπομείνασες νομοθετικές προτάσεις στο πλαίσιο του νέου συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο. Το σύμφωνο, το οποίο παρουσιάστηκε από την Επιτροπή προ ενός έτους, περιέχει όλα τα απαραίτητα στοιχεία για ένα ισορροπημένο και ανθρώπινο σύστημα που θα λειτουργεί για όλα τα κράτη μέλη. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη για την περαιτέρω οικοδόμηση εμπιστοσύνης και τη δρομολόγηση μιας βιώσιμης ευρωπαϊκής πολιτικής για τη διαχείριση της μετανάστευσης.
Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να υλοποιεί την οικοδόμηση μιας πραγματικής Ένωσης Ασφάλειας και θα υποβάλλει τακτικά εκθέσεις για την πρόοδο στον τομέα της ασφάλειας, μεταξύ άλλων για τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις επί βασικών νομοθετικών φακέλων, ιδίως σε σχέση με τις τέσσερις στρατηγικές προτεραιότητες: διαχρονικό περιβάλλον ασφάλειας, αντιμετώπιση των εξελισσόμενων απειλών, προστασία των Ευρωπαίων από την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα και ισχυρό ευρωπαϊκό οικοσύστημα ασφάλειας. Οι συνεχιζόμενες εργασίες στον τομέα της κυβερνοασφάλειας εξακολουθούν να αποτελούν καίριο δομικό στοιχείο της Ένωσης Ασφάλειας. Συγχρόνως, συνεχίζονται οι εργασίες για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, θα λάβουμε δε νέα μέτρα για τη βελτίωση της ασφαλούς ανταλλαγής βασικών πληροφοριών με τρίτες χώρες σε όσους παρέχουν ασφάλεια στην πρώτη γραμμή, παράλληλα με την επικαιροποίηση των κανόνων για τις εκ των προτέρων πληροφορίες σχετικά με τους επιβάτες.
Η αντίδραση στην πανδημία απέδειξε για άλλη μία φορά ότι η επιστήμη και η εκπαίδευση δεν είναι ανεκτίμητες μόνο για την προώθηση του τρόπου ζωής μας, αλλά και για τη διαφύλαξη της υγείας μας. Τη στιγμή που τα σχολεία και τα πανεπιστήμιά μας προσαρμόζονται στην ψηφιακή επανάσταση, η κρίση έχει αποκαλύψει το πρόβλημα της ισότητας στην εκπαίδευση, πλήττοντας κάποιους μαθητές περισσότερο από άλλους. Θέλουμε να εξασφαλίσουμε το μέλλον της επόμενης γενιάς ευρωπαίων επιστημόνων και ακαδημαϊκών και να διατηρήσουμε την ηγετική θέση που κατέχουν σε παγκόσμιο επίπεδο τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, ενισχύοντας παράλληλα το έργο τους σε συνεργατική βάση. Για τον σκοπό αυτόν, θα παρουσιάσουμε τη στρατηγική της ΕΕ για τα πανεπιστήμια και θα προτείνουμε τρόπους για την επίτευξη βαθύτερης και βιώσιμης διακρατικής συνεργασίας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, παράλληλα με τις πρωτοβουλίες για τη βελτίωση του ψηφιακού περιβάλλοντος στη σχολική και τριτοβάθμια εκπαίδευση, ώστε να εξασφαλιστεί η συνοχή.
Έχοντας αντλήσει διδάγματα από την κρίση της νόσου COVID-19, θα παρουσιάσουμε μια νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα, η οποία απευθύνεται τόσο στους φροντιστές όσο και στους δέκτες φροντίδας, και καλύπτει ολόκληρο το φάσμα από την παιδική έως τη μακροχρόνια φροντίδα. Η στρατηγική θα καθορίσει ένα πλαίσιο για μεταρρυθμίσεις πολιτικής που θα καθοδηγούν την ανάπτυξη βιώσιμης μακροχρόνιας φροντίδας, η οποία θα εξασφαλίζει καλύτερη και, από οικονομική άποψη, πιο προσιτή πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες για όλους. Θα αφορά επίσης τη σχολική εκπαίδευση και φροντίδα, αφιερώνοντας ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά με αναπηρίες και σε εκείνα που ανήκουν σε μειονεκτούσες ομάδες. Επιπλέον, θα συμβάλει στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των φύλων όσον αφορά την απασχόληση, θα αυξήσει τη χειραφέτηση των γυναικών και θα συμβάλει στην ισότητα των φύλων, μεταξύ άλλων με την αναθεώρηση των στόχων της Βαρκελώνης.
Συνεχίζουμε τις εργασίες μας για μια ισχυρή Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας και θα προτείνουμε ένα νέο πλαίσιο για έναν δυναμικό φαρμακευτικό τομέα της ΕΕ, ώστε να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε οικονομικώς προσιτά φάρμακα υψηλής ποιότητας για όλους τους πολίτες της ΕΕ, να προωθηθεί η καινοτομία και να ενισχυθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού. Η πρωτοβουλία αυτή θα παρέχει ένα απλουστευμένο και αποτελεσματικό ρυθμιστικό περιβάλλον μέσω της καινοτόμου ψηφιοποίησης και, ως εκ τούτου, θα καταστεί εμβληματική για τη μείωση του φόρτου. Θα προωθήσουμε επίσης την αναθεώρηση της νομοθεσίας σχετικά με τα φάρμακα για τα παιδιά και τις σπάνιες νόσους, ώστε να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις και να διασφαλιστεί η άμεση διαθεσιμότητα καινοτόμων φαρμάκων και θεραπειών. Αμφότερες οι πρωτοβουλίες αποτελούν συνέχεια της φαρμακευτικής στρατηγικής για την Ευρώπη και θα συμβάλουν στην ανοικτή στρατηγική αυτονομία του ιατρικού τομέα, θα αξιοποιήσουν δε τις εμπειρίες που αποκομίστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας για τη στήριξη ενός διαχρονικού και ανθεκτικού στις κρίσεις συστήματος φαρμάκων. Οι πρωτοβουλίες αυτές θα ενισχυθούν από την πρόταση για τη δημιουργία ενός πραγματικού ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία, με αξιόπιστη διακυβέρνηση για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της προστασίας των δεδομένων. Αυτό θα δώσει έναυσμα στην έρευνα για την ανάπτυξη επαναστατικών φαρμάκων και θα παρέχει στους πολίτες τη δυνατότητα άσκησης μεγαλύτερου ελέγχου στα δεδομένα για την υγεία τους.
Θα δοθεί περαιτέρω ώθηση στον προσυμπτωματικό έλεγχο και την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου, που σώζουν ζωές, μέσω σύστασης σχετικά με τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου, η οποία θα αποτυπώνει τα τελευταία διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία, ως μέρος του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου.
2.6.Νέα ώθηση για την ευρωπαϊκή δημοκρατία
Με τη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης σε πλήρη εξέλιξη, όλοι οι Ευρωπαίοι καλούνται να εκφράσουν την άποψή τους σχετικά με τον τρόπο διαμόρφωσης του κοινού μας μέλλοντος. Η διάσκεψη είναι μια άνευ προηγουμένου, ανοικτή και συμμετοχική δημοκρατική διαδικασία, με μια πολύγλωσση ψηφιακή πλατφόρμα. Θα ακούσουμε προσεκτικά τις ιδέες και τις προτάσεις και θα είμαστε έτοιμοι να δώσουμε συνέχεια στα συμφωνηθέντα κατά τη διάσκεψη. Για να διασφαλίσουμε την αξιοποίηση αυτής της ευκαιρίας στο έπακρο, εφαρμόζουμε νέα και καινοτόμα εργαλεία ώστε να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο διεξάγουμε διάλογο με τους πολίτες μας. Τούτο θα συμβάλει στο να εξασφαλιστεί ότι οι νέοι μπορούν να διευθύνουν τη συζήτηση.
Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών επιτρέπει ήδη στους πολίτες να συμβάλλουν στη διαμόρφωση της Ένωσής μας καλώντας την Επιτροπή να προτείνει νέα νομοθεσία. Επί του παρόντος, υπάρχουν έντεκα τέτοιες πρωτοβουλίες που συγκεντρώνουν δηλώσεις υποστήριξης, και η διαδικασία θα αρχίσει σύντομα για τρεις ακόμη.
Η διατήρηση της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης αποτελεί θεμέλιο των δημοκρατικών μας συστημάτων. Θα λάβουμε περαιτέρω μέτρα για τη βελτίωση της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της ανεξαρτησίας όσον αφορά δράσεις που επηρεάζουν την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης με την υποβολή μιας ευρωπαϊκής πράξης για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης.
Το κράτος δικαίου έχει καίρια σημασία για την ταυτότητα και τις αξίες μας ως Ευρωπαίων. Αποτελεί επίσης προϋπόθεση για την αποτελεσματική λειτουργία της ΕΕ, η οποία βασίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη. Η έκθεση του 2021 για το κράτος δικαίου κατέδειξε θετικές εξελίξεις στα κράτη μέλη, αλλά και περιπτώσεις οπισθοδρόμησης και εμφάνισης νέων ανησυχιών. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει τις εργασίες της ως θεματοφύλακας των Συνθηκών διασφαλίζοντας τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση προκλήσεων όσον αφορά το κράτος δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της διατύπωσης ειδικών συστάσεων προς τα κράτη μέλη στην έκθεση του 2022 για το κράτος δικαίου. Θα λάβει επίσης τα αναγκαία μέτρα για την προάσπιση της υπεροχής του δικαίου της ΕΕ. Επίσης, θα αξιοποιήσει το πλήρες φάσμα των εργαλείων για τη διασφάλιση μιας συνεκτικής και αποτελεσματικής προσέγγισης, μεταξύ άλλων με σκοπό την προστασία των χρημάτων των φορολογουμένων της ΕΕ.
Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να εργάζεται για ένα κοινό νομικό πλαίσιο για την αποτελεσματική μεταφορά ποινικών διαδικασιών μεταξύ των κρατών μελών, ώστε να ενισχυθεί η καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος. Θα αξιολογήσουμε επίσης τρόπους επίτευξης σύγκλισης όσον αφορά την προσωρινή κράτηση και τις συνθήκες κράτησης μεταξύ των κρατών μελών, στο πλαίσιο της βελτίωσης της διασυνοριακής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει τις εργασίες της για να διασφαλίσει ότι η Ένωση ισότητας θα γίνει πραγματικότητα για όλους. Όλοι οι πολίτες θα πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς και να μην διακατέχονται από τον φόβο διακρίσεων ή βίας λόγω γενετήσιου προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου, έκφρασης φύλου, χαρακτηριστικών φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας ή ηλικίας. Οι φορείς ισότητας διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διασφάλιση αυτών των δικαιωμάτων και θα προτείνουμε μέτρα για την ενίσχυση του ρόλου και της ανεξαρτησίας τους. Θα προτείνουμε μέτρα για τη βελτίωση της αναγνώρισης της ιδιότητας του γονέα μεταξύ των κρατών μελών και για την ενίσχυση της δικαστικής συνεργασίας για την προστασία των ευάλωτων ενηλίκων σε διασυνοριακές καταστάσεις. Τα μέτρα που θα προτείνουμε για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών θα συμπληρωθούν το επόμενο έτος με μια πρωτοβουλία για τη στήριξη των κρατών μελών στη βελτίωση της πρόληψης και στη λήψη μέτρων στήριξης για την αντιμετώπιση επιβλαβών πρακτικών εις βάρος των γυναικών και των κοριτσιών.
Θα επιδιώξουμε την επίτευξη προόδου στον σχεδιασμό του νέου διοργανικού φορέα δεοντολογίας της ΕΕ, μεταξύ άλλων συνεχίζοντας να συνεργαζόμαστε στενά με τα άλλα θεσμικά όργανα για την εξεύρεση του απαραίτητου κοινού εδάφους σχετικά με το πεδίο δραστηριοτήτων, τον ρόλο και τις αρμοδιότητες του μελλοντικού φορέα. Είναι σκόπιμο να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες κάθε θεσμικού οργάνου, καθώς και οι διαφορετικές θεσμικές και δημοκρατικές ευθύνες και υποχρεώσεις τους βάσει των Συνθηκών. Η έκθεση πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποτελεί σημαντική συμβολή στην εν εξελίξει συζήτηση.
Η Επιτροπή θα παρουσιάσει επίσης πρωτοβουλία για τη διαρροή επιστημόνων και τον μετριασμό των προκλήσεων που συνδέονται με τη μείωση του πληθυσμού, η οποία θα εξετάζει τις διάφορες κινητήριες δυνάμεις, τις μακροπρόθεσμες συνέπειες, καθώς και πιθανές λύσεις για την παύση ή ακόμη και την αναστροφή της διαρροής επιστημόνων.
3.Βελτίωση της νομοθεσίας, εφαρμογή και επιβολή του δικαίου της ΕΕ
3.1.Βελτίωση της νομοθεσίας
Το θεματολόγιό μας για τη βελτίωση της νομοθεσίας διασφαλίζει ότι οι πολιτικές αποφάσεις λαμβάνονται με βάση τα βέλτιστα διαθέσιμα στοιχεία, λαμβάνοντας υπόψη τον επιτόπιο αντίκτυπο που θα έχουν, καθώς και τις απόψεις των πολιτών και των επιχειρήσεων που ενδέχεται να επηρεαστούν. Με τη βοήθεια της ανωτέρω προσέγγισης εξασφαλίζουμε ότι η νομοθεσία είναι στοχευμένη, εγγυάται εύκολη συμμόρφωση και δεν συνεπάγεται περιττές κανονιστικές επιβαρύνσεις. Στην ανακοίνωση του 2021 για τη βελτίωση της νομοθεσίας με τίτλο Συνένωση δυνάμεων για τη θέσπιση καλύτερων νόμων προσδιορίζονται βασικοί τρόποι για τη βελτίωση της ποιότητας της νομοθεσίας και τη μεγιστοποίηση των οφελών της.
Για να ελαχιστοποιηθεί ο φόρτος που συνδέεται με την επίτευξη των στόχων πολιτικής της ΕΕ, η Επιτροπή θα αναπτύξει πλήρως την προσέγγιση «για κάθε θέσπιση, μία κατάργηση» (one in, one out) με το παρόν πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα διασφαλιστεί ότι, κατά τη θέσπιση νέων επιβαρύνσεων, θα επιδιώκουμε συστηματικά και προορατικά τη μείωση του φόρτου που επιβάλλεται από την ισχύουσα νομοθεσία. Το αναμενόμενο κόστος της συμμόρφωσης με τη νομοθεσία της ΕΕ θα ποσοτικοποιείται με μεγαλύτερη διαφάνεια, όπου αυτό είναι εφικτό και αναλογικό, και θα παρουσιάζεται συστηματικά στις εκτιμήσεις επιπτώσεων. Το διοικητικό κόστος θα αντισταθμίζεται. Στο μέτρο του δυνατού, θα ληφθούν άλλα μέτρα για την αντιστάθμιση του κόστους προσαρμογής. Η προσέγγιση «για κάθε θέσπιση, μία κατάργηση» θα συμπληρώσει το πρόγραμμα βελτίωσης της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου (REFIT), το οποίο εντοπίζει και εξαλείφει συστηματικά τη γραφειοκρατία και το περιττό κόστος.
Η βελτίωση της νομοθεσίας είναι επίσης θεμελιώδους σημασίας για τη στήριξη της βιωσιμότητας και του ψηφιακού μετασχηματισμού. Οι οικολογικές και ψηφιακές φιλοδοξίες της Επιτροπής και οι κοινωνικές και δίκαιες διαστάσεις τους, καθώς και η εστίασή της στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης και στις αρχές της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» και του «εξ ορισμού ψηφιακού χαρακτήρα», θα είναι πιο εμφανείς στις αξιολογήσεις, τις εκτιμήσεις επιπτώσεων και τις διαβουλεύσεις μας. Η ισότητα για όλους, συμπεριλαμβανομένης της ισότητας των φύλων, καθώς και οι εξωτερικές επιπτώσεις των εσωτερικών πολιτικών θα λαμβάνονται υπόψη σε όλα τα στάδια της χάραξης πολιτικής. Οι εκτιμήσεις εδαφικών επιπτώσεων και η αγροτική θωράκιση θα ενισχυθούν, έτσι ώστε να λαμβάνονται καλύτερα υπόψη οι ανάγκες και οι ιδιαιτερότητες των διαφόρων περιοχών της ΕΕ. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στον αντίκτυπο στη νέα γενεά. Η ενσωμάτωση της διερεύνησης προοπτικών στη χάραξη πολιτικής θα ενισχύσει επίσης τη μελλοντική βιωσιμότητα των κανονισμών μας.
3.2.Εφαρμογή και επιβολή του δικαίου της ΕΕ
Η αποστολή μας δεν ολοκληρώνεται απλώς και μόνο με τη θέσπιση φιλόδοξης και καινοτόμου νομοθεσίας: η ορθή εφαρμογή είναι απαραίτητη για την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών και των εταιρειών στην Ένωση. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να συνεργάζεται με τα κράτη μέλη και να τα στηρίζει για να διασφαλίσει την ταχεία και πλήρη εφαρμογή των νέων και υφιστάμενων κανόνων της ΕΕ, και δεν θα διστάσει να διασφαλίσει την τήρηση του δικαίου της ΕΕ μέσω διαδικασιών επί παραβάσει, όταν αυτό απαιτείται. Η επίτευξη του ανωτέρω στόχου αποτελεί προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων πολιτικής μας σε τομείς όπως η ορθή λειτουργία της ενιαίας αγοράς, η μετάβαση της Ευρώπης στην ψηφιακή εποχή, η υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και η εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων. Οι υποθέσεις επί παραβάσει αποτελούν επίσης ουσιώδες μέρος της εργαλειοθήκης που έχει στη διάθεσή της η Επιτροπή για την προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και αξιών στις οποίες βασίζεται η Ένωση.
4.Συμπέρασμα
Κατά το τελευταίο ενάμισι έτος, η Ένωσή μας και οι πολίτες της έχουν αποδείξει το σθένος, την αντοχή και την ενότητά τους απέναντι σε ένα πρωτοφανές φάσμα προκλήσεων. Ο κόσμος του σήμερα εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητα, ανατρεπτικά γεγονότα και αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή και την οικολογική κρίση. Ωστόσο, με την αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρουν αυτές οι προκλήσεις και βασιζόμενοι στα θεμέλια που έχουμε θέσει, μπορούμε να επιτύχουμε τον κοινωνικό μετασχηματισμό που χρειάζεται η Ευρώπη και αξίζουν οι πολίτες.
Το παρόν πρόγραμμα εργασίας καθορίζει στοχευμένες δράσεις για τη συνέχιση της υλοποίησης των φιλοδοξιών που έθεσε η Επιτροπή κατά την έναρξη της θητείας της και την περαιτέρω καθοδήγηση της Ένωσης προς τη βιώσιμη ανάκαμψη. Απαριθμεί επίσης τις βασικές νομοθετικές προτάσεις που θα πρέπει να λάβουν προτεραιότητα στη νομοθετική διαδικασία προκειμένου να διασφαλιστεί η ταχεία επιτόπια εφαρμογή. Ο κατάλογος θα αποτελέσει τη βάση του διαλόγου μας με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με στόχο την επίτευξη συμφωνίας επί κοινής δήλωσης σχετικά με τις νομοθετικές προτεραιότητες έως το τέλος του έτους, σύμφωνα με τη διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου.
Αποδείξαμε ότι, ενεργώντας από κοινού, είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τις προκλήσεις των σημερινών γενεών και να προστατεύσουμε τη ζωή και τα μέσα βιοπορισμού μας.
Η ενότητα αυτή είναι σήμερα περισσότερο απαραίτητη από ποτέ — αλλά δεν θα πρέπει να αποβεί εις βάρος των φιλοδοξιών μας. Θα χρειαστούμε και τα δύο αν θέλουμε να εξακολουθήσουμε την πορεία της οικοδόμησης μιας ανθεκτικής Ένωσης για ένα μέλλον που να χαρακτηρίζεται από ευημερία.