ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 31.3.2020
COM(2020) 124 final
2020/0048(NLE)
Πρόταση
EKTEΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
με την οποία επιτρέπεται στην Ιταλία να εφαρμόσει ειδικό μέτρο παρέκκλισης από το άρθρο 285 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Σύμφωνα με το άρθρο 395 παράγραφος 1 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας 1 (στο εξής: οδηγία ΦΠΑ), το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα έπειτα από πρόταση της Επιτροπής, μπορεί να επιτρέπει σε κάθε κράτος μέλος να θεσπίζει ειδικά μέτρα παρέκκλισης από τις διατάξεις της εν λόγω οδηγίας, για λόγους απλούστευσης των διαδικασιών επιβολής του φόρου ή πρόληψης ορισμένων τύπων φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής.
Με επιστολή που πρωτοκολλήθηκε στην Επιτροπή στις 26 Ιουλίου 2019, η Ιταλία ζήτησε την άδεια να συνεχίσει, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022, να απαλλάσσει από τον ΦΠΑ τους υποκείμενους στον φόρο με ετήσιο κύκλο εργασιών κατώτερο ορισμένου ορίου, όπως προβλέπεται στο άρθρο 285 της οδηγίας ΦΠΑ, να αυξήσει το όριο αυτό από 65 000 EUR σε 100 000 EUR και, παράλληλα, να εφαρμόσει υποχρεωτικό σύστημα ηλεκτρονικής τιμολόγησης για τους ενδιαφερόμενους υποκείμενους στον φόρο και να αυξήσει το όριο για τις εθελοντικές οργανώσεις και τις ενώσεις κοινωνικής προαγωγής έως το ποσό των 130 000 EUR.
Σύμφωνα με το άρθρο 395 παράγραφος 2 της οδηγίας ΦΠΑ, η Επιτροπή ενημέρωσε τα άλλα κράτη μέλη με επιστολή της 20ής Σεπτεμβρίου 2019 σχετικά με το αίτημα που υπέβαλε η Ιταλία. Με επιστολή της 23ης Σεπτεμβρίου 2019, η Επιτροπή γνωστοποίησε στην Ιταλία ότι είχε στη διάθεσή της όλες τις πληροφορίες που έκρινε αναγκαίες για την εξέταση του αιτήματος.
Στη συνέχεια, έπειτα από ανεπίσημες συζητήσεις με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής και περαιτέρω πολιτικές αξιολογήσεις σε εθνικό επίπεδο, η Ιταλία αποφάσισε να τροποποιήσει το αρχικό της αίτημα με επιστολή που απέστειλε στις 26 Νοεμβρίου 2019 και η οποία πρωτοκολλήθηκε στην Επιτροπή στις 5 Δεκεμβρίου 2019.
Με την επιστολή αυτή, η Ιταλία ζήτησε να αποσύρει το αίτημά της για αύξηση του κατώτατου ορίου απαλλαγής από 65 000 σε 100 000 EUR, εξηγώντας ότι το εν λόγω αίτημα βασιζόταν σε εθνικό κανόνα που επρόκειτο να καταργηθεί. Αντ’ αυτού, η Ιταλία εξέφρασε την επιθυμία να διατηρήσει το ισχύον κατώτατο όριο των 65 000 EUR, το οποίο συνάδει με το κατ’ αποκοπήν καθεστώς για τους φορολογουμένους στον τομέα των άμεσων φόρων. Επιπλέον, η Ιταλία ζήτησε να αποσύρει το αίτημα σχετικά με το κατώτατο όριο των 130 000 EUR για τις εθελοντικές οργανώσεις και τις ενώσεις κοινωνικής προαγωγής, δεδομένου ότι το εν λόγω αίτημα συνδέεται με μέτρα άμεσης φορολογίας που δεν έχουν ακόμη τεθεί σε ισχύ· η Ιταλία επιφυλάχθηκε του δικαιώματός της να υποβάλει εκ νέου σχετικό αίτημα μετά την έναρξη ισχύος του συνόλου των επίμαχων μέτρων. Επιπλέον, μετά τη συμφωνία των κρατών μελών κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων (ECOFIN) της 8ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής για τους νέους κανόνες απλούστευσης στον τομέα του ΦΠΑ για τις μικρές επιχειρήσεις 2 , η οποία εγκρίθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2020 3 και θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2025, η Ιταλία ζήτησε τη λήξη ισχύος της παράτασης του μέτρου παρέκκλισης στις 31 Δεκεμβρίου 2024.
Σύμφωνα με το άρθρο 395 παράγραφος 2 της οδηγίας ΦΠΑ, η Επιτροπή ενημέρωσε τα άλλα κράτη μέλη, με επιστολή της 10ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με το διορθωτικό όσον αφορά το αρχικό αίτημα που είχε αποστείλει η Ιταλία. Με επιστολή της 11ης Δεκεμβρίου 2019, η Επιτροπή γνωστοποίησε στην Ιταλία ότι διέθετε όλες τις πληροφορίες που έκρινε αναγκαίες για την εξέταση του αιτήματος.
1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης
Το κεφάλαιο 1 του τίτλου XII της οδηγίας ΦΠΑ παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να θεσπίζουν ειδικό καθεστώς για τις μικρές επιχειρήσεις, το οποίο περιλαμβάνει δυνατότητα απαλλαγής από τον ΦΠΑ των υποκείμενων στον φόρο με ετήσιο κύκλο εργασιών κατώτερο από ένα συγκεκριμένο όριο. Όσοι υποκείμενοι στον φόρο δικαιούνται την εν λόγω απαλλαγή δεν οφείλουν να χρεώνουν ΦΠΑ για τις παραδόσεις ή παροχές που πραγματοποιούν και, επομένως, δεν έχουν δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ επί των εισροών τους.
Η δυνατότητα εφαρμογής ειδικών κανόνων ΦΠΑ, όπως οι απαλλαγές ή η προοδευτική μείωση του φόρου για τις μικρές επιχειρήσεις, θεσπίστηκε για πρώτη φορά με το άρθρο 14 της οδηγίας 67/228/ΕΟΚ του Συμβουλίου 4 . Στα κράτη μέλη τα οποία δεν έκαναν χρήση της δυνατότητας που προβλεπόταν βάσει της εν λόγω διάταξης επετράπη, στη συνέχεια, σύμφωνα με το άρθρο 24 παράγραφος 2 στοιχείο β) της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ 5 , το οποίο έχει πλέον αναδιατυπωθεί ως άρθρο 285 πρώτο εδάφιο της οδηγίας ΦΠΑ, να απαλλάσσουν από τον ΦΠΑ μόνον τους υποκείμενους στον φόρο των οποίων ο ετήσιος κύκλος εργασιών είναι κατ’ ανώτατο όριο ίσος με 5 000 EUR ή με το αντίστοιχο ποσό σε εθνικό νόμισμα.
Η Ιταλία ουδέποτε έκανε χρήση της δυνατότητας που προβλέπεται στο άρθρο 14 της οδηγίας 67/228/ΕΟΚ του Συμβουλίου. Το 2007, ζήτησε την άδεια να παρεκκλίνει από το άρθρο 285 πρώτο εδάφιο, απαλλάσσοντας από τον ΦΠΑ τους υποκείμενους στον φόρο των οποίων ο ετήσιος κύκλος εργασιών δεν υπερέβαινε τα 30 000 EUR. Ο λόγος υποβολής του αιτήματος ήταν η ιταλική οικονομική δομή, η οποία αποτελείται κυρίως από πολύ μικρές επιχειρήσεις με πολύ μικρό αριθμό εργαζομένων, καθώς και η επιθυμία της Ιταλίας να απλουστεύσει τις υποχρεώσεις των μικρών επιχειρήσεων όσον αφορά τον ΦΠΑ και να διευκολύνει την εθνική φορολογική διοίκηση όσον αφορά την είσπραξη του ΦΠΑ. Το μέτρο παρέκκλισης είχε διάρκεια ισχύος έως τις 31 Δεκεμβρίου 2010, δυνάμει της απόφασης 2008/737/ΕΚ του Συμβουλίου 6 . Το μέτρο είχε προαιρετικό χαρακτήρα, και επέτρεπε στις μικρές επιχειρήσεις να επιλέξουν το κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.
Εν συνεχεία, επετράπη στην Ιταλία να παρατείνει την ημερομηνία λήξης του μέτρου παρέκκλισης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2013, με την εκτελεστική απόφαση 2010/688/ΕΕ του Συμβουλίου 7 , έπειτα, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2016, με την εκτελεστική απόφαση 2013/678/ΕΕ του Συμβουλίου 8 , η οποία επίσης αύξησε το ανώτατο όριο απαλλαγής από 30 000 σε 65 000 EUR, και τέλος έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019, με την εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2016/1988 του Συμβουλίου 9 .
Το παρόν (αναθεωρημένο) αίτημα της Ιταλίας για περαιτέρω παράταση της ημερομηνίας λήξης ισχύος του μέτρου παρέκκλισης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024, χωρίς αύξηση του ισχύοντος κατώτατου ορίου 65 000 EUR (ή οποιασδήποτε υψηλότερης τιμής ισοδύναμης με το όριο αυτό σε πραγματικούς όρους) βασίζεται στην ίδια αιτιολόγηση με εκείνη που παρατέθηκε στα προηγούμενα αιτήματα.
Η Ιταλία υποστηρίζει ότι οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, και ιδίως οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο στον μη χρηματοπιστωτικό επιχειρηματικό οικονομικό τομέα της χώρας, τόσο από πλευράς προστιθέμενης αξίας όσο και από πλευράς απασχόλησης. Λόγω του δυσανάλογου κόστους συμμόρφωσης με το καθεστώς ΦΠΑ το οποίο επωμίζονται οι επιχειρήσεις αυτές σε σύγκριση με τις μεγάλες επιχειρήσεις, και λόγω του γεγονότος ότι εξακολουθούν να πλήττονται από την οικονομική κρίση, η Ιταλία αναφέρει ότι το μέτρο παρέκκλισης αποτελεί σημαντικό κίνητρο για την εκκίνηση και τη σταθεροποίηση της οικονομικής τους δραστηριότητας.
Στο πλαίσιο αυτό, τονίζεται ότι θα είναι αμελητέος ο αντίκτυπος του μέτρου παρέκκλισης στα φορολογικά έσοδα που εισπράττονται στο στάδιο της τελικής κατανάλωσης, ενώ σημαντικός θα είναι ο αντίκτυπός του όσον αφορά την απλούστευση, αφενός, των φορολογικών υποχρεώσεων των ενδιαφερόμενων υποκειμένων στον φόρο και, αφετέρου, της διαδικασίας είσπραξης του ΦΠΑ για τη φορολογική διοίκηση. Επισημαίνεται ότι το μέτρο αφορά 1 332 000 υποκείμενους στον φόρο, οι οποίοι αντιστοιχούν στο 25 % των δυνητικά επιλέξιμων υποκειμένων στον φόρο. Η Ιταλία εκτιμά το συνολικό ποσό της μείωσης των εσόδων σε 385,7 εκατ. EUR.
Με βάση τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν από την Ιταλία, είναι σαφές ότι το αίτημα παράτασης του μέτρου παρέκκλισης αποσκοπεί στην απαλλαγή των μικρών επιχειρήσεων από πολλές υποχρεώσεις ΦΠΑ τις οποίες υπέχουν βάσει των κανονικών ρυθμίσεων για τον ΦΠΑ, καθώς και στη μείωση του φόρτου που συνεπάγεται για τη φορολογική διοίκηση η επιβολή του φόρου και η διενέργεια ελέγχων σε μικρές επιχειρήσεις. Έτσι θα επιτραπεί τη φορολογική διοίκηση να εστιάσει τους ελέγχους της σε μεγαλύτερους υποκειμένους στον φόρο. Το μέτρο παρέκκλισης συνάδει, συνεπώς, με τους στόχους του άρθρου 395 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο της οδηγίας ΦΠΑ, το οποίο επιτρέπει στα κράτη μέλη να θεσπίζουν ειδικά μέτρα παρέκκλισης από τις διατάξεις της οδηγίας για λόγους απλούστευσης των διαδικασιών επιβολής του ΦΠΑ. Στο πλαίσιο αυτό, επαναλαμβάνεται ότι το μέτρο είναι και θα παραμείνει προαιρετικό για τους υποκείμενους στον φόρο, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν το κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.
Όπως κατέδειξε η Ιταλία, το μέτρο παρέκκλισης δεν αναμένεται ούτε να επηρεάσει σημαντικά το συνολικό ποσό των φορολογικών εσόδων που εισπράττονται στο στάδιο της τελικής κατανάλωσης ούτε να επηρεάσει δυσμενώς τους ίδιους πόρους της Ένωσης που βασίζονται στον ΦΠΑ. Ως εκ τούτου, το μέτρο παρέκκλισης φαίνεται να είναι σύμφωνο με το άρθρο 395 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο της οδηγίας ΦΠΑ.
Με βάση τα ανωτέρω, και δεδομένου ότι το νομικό πλαίσιο της ΕΕ και η πραγματική κατάσταση παραμένουν αμετάβλητα, η ζητούμενη παράταση της ημερομηνίας λήξης ισχύος του μέτρου παρέκκλισης φαίνεται δικαιολογημένη. Ως εκ τούτου, προτείνεται να γίνει δεκτό το αίτημα της Ιταλίας.
Κατά κανόνα, οι παρεκκλίσεις χορηγούνται για περιορισμένο χρονικό διάστημα, ώστε να μπορεί να αξιολογηθεί κατά πόσον το μέτρο παρέκκλισης εξακολουθεί να είναι κατάλληλο και αποτελεσματικό. Επιπλέον, όπως προαναφέρθηκε, πρόσφατα επανεξετάστηκαν οι διατάξεις των άρθρων 281 έως 294 της οδηγίας ΦΠΑ σχετικά με το ειδικό καθεστώς για τις μικρές επιχειρήσεις. Η νέα οδηγία περί απλούστευσης των κανόνων ΦΠΑ για τις μικρές επιχειρήσεις 10 ορίζει ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να θεσπίσουν και να δημοσιεύσουν τις νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που είναι αναγκαίες για τη συμμόρφωση προς τους νέους κανόνες το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αρχίσουν να εφαρμόζουν τις εν λόγω εθνικές διατάξεις από την 1η Ιανουαρίου 2025.
Συνεπώς, είναι σκόπιμο να επιτραπεί στην Ιταλία να εφαρμόσει το μέτρο παρέκκλισης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024. Ωστόσο, δεδομένου ότι η η Επιτροπή θα εγκρίνει την απόφαση που επιτρέπει το μέτρο παρέκκλισης μετά τη λήξη ισχύος της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) 2016/1988 του Συμβουλίου (δηλαδή μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2019), η παρούσα πρόταση δεν μπορεί να παρατείνει την ημερομηνία λήξης του μέτρου παρέκκλισης που εγκρίθηκε με την εν λόγω απόφαση.
•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής
Το μέτρο παρέκκλισης συνάδει με τη φιλοσοφία της νέας οδηγίας για την τροποποίηση των άρθρων 281 έως 294 της οδηγίας ΦΠΑ σχετικά με το ειδικό καθεστώς για τις μικρές επιχειρήσεις, που εγκρίθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2020, η οποία προέκυψε από το σχέδιο δράσης για τον ΦΠΑ 11 και αποσκοπεί στη δημιουργία ενός σύγχρονου, απλουστευμένου καθεστώτος για τις επιχειρήσεις αυτές. Συγκεκριμένα, στοχεύει στη μείωση του κόστους συμμόρφωσης με το καθεστώς ΦΠΑ και των στρεβλώσεων του ανταγωνισμού τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και σε επίπεδο ΕΕ, στον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων από την επιβολή κατώτατου ορίου, καθώς και στη διευκόλυνση της συμμόρφωσης και της παρακολούθησης των επιχειρήσεων από τις φορολογικές διοικήσεις.
Επιπλέον, το όριο των 65 000 EUR συνάδει με τη νέα οδηγία, στον βαθμό που επιτρέπει στα κράτη μέλη να καθορίζουν το όριο του ετήσιου κύκλου εργασιών που απαιτείται για την απαλλαγή από τον ΦΠΑ σε επίπεδο που δεν υπερβαίνει τις 85 000 EUR (ή το αντίστοιχο ποσό σε εθνικό νόμισμα).
Ανάλογες παρεκκλίσεις, με τις οποίες απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ οι υποκείμενοι στον φόρο με ετήσιο κύκλο εργασιών που δεν υπερβαίνει ένα ορισμένο κατώτατο όριο, σύμφωνα με το άρθρο 285 της οδηγίας ΦΠΑ, έχουν χορηγηθεί και σε άλλα κράτη μέλη. Στη Μάλτα 12 έχει χορηγηθεί κατώτατο όριο 20 000 EUR· στις Κάτω Χώρες 13 κατώτατο όριο 25 000 EUR· στο Λουξεμβούργο κατώτατο όριο 35 000 EUR 14 · στην Πολωνία 15 , την Εσθονία 16 και τη Λετονία 17 έχει χορηγηθεί κατώτατο όριο 40 000 EUR· στην Κροατία 18 και τη Λιθουανία 19 κατώτατο όριο 45 000 EUR· στην Ουγγαρία κατώτατο όριο 48 000 EUR 20 · στη Σλοβενία 21 κατώτατο όριο 50 000 EUR· και στη Ρουμανία 22 κατώτατο όριο 88 500 EUR.
Όπως προαναφέρθηκε, οι παρεκκλίσεις από την οδηγία ΦΠΑ θα πρέπει πάντοτε να ισχύουν για περιορισμένο χρονικό διάστημα, ώστε να καθίσταται δυνατή η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων τους. Η παράταση της ημερομηνίας λήξης ισχύος του μέτρου παρέκκλισης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024, όπως ζήτησε η Ιταλία, ευθυγραμμίζεται με τις απαιτήσεις της νέας οδηγίας σχετικά με απλούστερους κανόνες ΦΠΑ για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Η οδηγία αυτή προβλέπει την 1η Ιανουαρίου 2025 ως την ημερομηνία κατά την οποία τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν τις εθνικές διατάξεις τις οποίες οφείλουν να θεσπίσουν προκειμένου να συμμορφωθούν με αυτήν.
Συνεπώς, το προτεινόμενο μέτρο είναι σύμφωνο με τις διατάξεις της οδηγίας ΦΠΑ.
Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης
Η Επιτροπή τονίζει σταθερά στα ετήσια προγράμματα εργασίας της την ανάγκη θέσπισης απλούστερων κανόνων για τις μικρές επιχειρήσεις. Εν προκειμένω, το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2020 23 αναφέρεται σε μια «ειδική στρατηγική για τις ΜΜΕ, η οποία θα διευκολύνει τη λειτουργία, τη μεγέθυνση και την επέκταση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων». Το μέτρο παρέκκλισης είναι σύμφωνο με τους στόχους αυτούς, όσον αφορά τους δημοσιονομικούς κανόνες. Συνάδει κυρίως με το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής του 2017 24 , το οποίο αναφερόταν συγκεκριμένα στον ΦΠΑ τονίζοντας ότι ο διοικητικός φόρτος της συμμόρφωσης με το καθεστώς ΦΠΑ είναι μεγάλος για τις μικρές επιχειρήσεις και ότι οι τεχνικές καινοτομίες δημιουργούν νέες προκλήσεις όσον αφορά την αποτελεσματική είσπραξη του φόρου, και υπογράμμιζε την ανάγκη απλούστευσης του καθεστώτος ΦΠΑ για τις μικρότερες επιχειρήσεις.
Ομοίως, το μέτρο συνάδει με τη στρατηγική για την ενιαία αγορά του 2015 25 , στην οποία η Επιτροπή έθεσε ως στόχο να συνδράμει στην ανάπτυξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, μεταξύ άλλων μειώνοντας τον διοικητικό φόρτο που τις εμποδίζει να δρέψουν όλα τα οφέλη της ενιαίας αγοράς. Επίσης, ακολουθεί τη φιλοσοφία της ανακοίνωσης της Επιτροπής του 2013 «Πρόγραμμα δράσης για την επιχειρηματικότητα 2020: Επιστροφή του επιχειρηματικού πνεύματος στην Ευρώπη» 26 , στην οποία τονίζεται η ανάγκη απλούστευσης της φορολογικής νομοθεσίας για τις μικρές επιχειρήσεις.
Τέλος, το μέτρο συνάδει με τις πολιτικές της ΕΕ για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, όπως καθορίζονται στην ανακοίνωση του 2016 για τις νεοφυείς επιχειρήσεις 27 και στην ανακοίνωση του 2008 «Προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις – Μια “Small Business Act” για την Ευρώπη» 28 , η οποία καλεί τα κράτη μέλη να λαμβάνουν υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά των ΜΜΕ κατά την εκπόνηση νομοθεσίας και, ως εκ τούτου, να απλουστεύσουν το υφιστάμενο ρυθμιστικό περιβάλλον.
2. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ
•Νομική βάση
Η μόνη δυνατή νομική βάση είναι το άρθρο 395 της οδηγίας ΦΠΑ.
•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)
Όσον αφορά τη διάταξη της οδηγίας ΦΠΑ στην οποία βασίζεται, η πρόταση εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνεπώς, δεν έχει εφαρμογή η αρχή της επικουρικότητας.
•Αναλογικότητα
Η απόφαση αφορά έγκριση που χορηγείται σε κράτος μέλος κατόπιν αιτήματός του και ουδόλως συνιστά υποχρέωση.
Δεδομένου του περιορισμένου πεδίου εφαρμογής της παρέκκλισης, το ειδικό μέτρο είναι ανάλογο προς τον επιδιωκόμενο σκοπό, δηλαδή την απλούστευση της επιβολής του φόρου προς όφελος των μικρών υποκείμενων στον φόρο, αλλά και της φορολογικής διοίκησης.
•Επιλογή της νομικής πράξης
Ως νομική πράξη προτείνεται η εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου.
Βάσει του άρθρου 395 της οδηγίας ΦΠΑ, παρέκκλιση από τους κοινούς κανόνες ΦΠΑ είναι δυνατή μόνο κατόπιν έγκρισης του Συμβουλίου, το οποίο αποφασίζει ομόφωνα έπειτα από πρόταση της Επιτροπής. Καταλληλότερη νομική πράξη είναι η εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου, διότι μπορεί να απευθύνεται σε μεμονωμένο κράτος μέλος.
3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ
•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη
Δεν πραγματοποιήθηκε διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Η παρούσα πρόταση βασίζεται σε αίτημα της Ιταλίας και αφορά μόνο το συγκεκριμένο κράτος μέλος.
•Συλλογή και χρήση εμπειρογνωσίας
Δεν υπήρξε ανάγκη προσφυγής σε εξωτερικούς εμπειρογνώμονες.
•Εκτίμηση επιπτώσεων
Στόχος της πρότασης εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου είναι η επέκταση ενός μέτρου απλούστευσης το οποίο καταργεί πολλές υποχρεώσεις όσον αφορά τον ΦΠΑ για τις επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών που δεν υπερβαίνει το ποσό των 65 000 EUR. Αυτό θα μπορούσε να έχει δυνητικά θετικό αντίκτυπο στη μείωση του διοικητικού φόρτου για περίπου 1 332 000 μικρές επιχειρήσεις (που αντιστοιχούν στο 25 % των δυνητικά επιλέξιμων υποκείμενων στον φόρο) το 2017, καθώς και για τη φορολογική διοίκηση. Το μέτρο παρέκκλισης είναι και θα παραμείνει προαιρετικό για τους υποκείμενους στον φόρο. Οι υποκείμενοι στον φόρο θα μπορούν πάντοτε να επιλέξουν την υπαγωγή στο κανονικό καθεστώς του ΦΠΑ σύμφωνα με το άρθρο 290 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ. Η δημοσιονομική επίπτωση όσον αφορά τα έσοδα ΦΠΑ για το 2019 εκτιμάται από την Ιταλία σε 385,7 εκατ. EUR, ποσό που θεωρείται αμελητέο.
•Θεμελιώδη δικαιώματα
Η πρόταση δεν έχει επιπτώσεις στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Η πρόταση δεν θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στον προϋπολογισμό της ΕΕ, διότι η Ιταλία θα προβεί σε υπολογισμό της αντισταθμιστικής αποζημίωσης σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΟΚ, ΕΥΡΑΤΟΜ) αριθ. 1553/89 του Συμβουλίου.
2020/0048 (NLE)
Πρόταση
EKTEΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
με την οποία επιτρέπεται στην Ιταλία να εφαρμόσει ειδικό μέτρο παρέκκλισης από το άρθρο 285 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
Έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας 29 , και ιδίως το άρθρο 395 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο,
Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
(1)Σύμφωνα με το άρθρο 285 πρώτο εδάφιο της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, τα κράτη μέλη τα οποία δεν έκαναν χρήση της δυνατότητας που προβλέπεται στο άρθρο 14 της οδηγίας 67/228/ΕΟΚ του Συμβουλίου 30 , μπορούν να απαλλάσσουν τους υποκείμενους στον φόρο προστιθέμενης αξίας («ΦΠΑ»), των οποίων ο ετήσιος κύκλος εργασιών είναι κατ’ ανώτατο όριο ίσος με 5 000 EUR ή με το αντίστοιχο ποσό σε εθνικό νόμισμα.
(2)Με την απόφαση 2008/737/ΕΚ του Συμβουλίου 31 , επιτράπηκε στην Ιταλία να εφαρμόσει ειδικό μέτρο παρέκκλισης από το άρθρο 285 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ (στο εξής: μέτρο παρέκκλισης) για απαλλαγή από τον ΦΠΑ των υποκείμενων στον φόρο με ετήσιο κύκλο εργασιών που δεν υπερβαίνει το ποσό των 30 000 EUR. Το μέτρο παρέκκλισης είχε διάρκεια ισχύος έως τις 31 Δεκεμβρίου 2010.
(3)Με την εκτελεστική απόφαση 2010/688/ΕΕ του Συμβουλίου 32 , επιτράπηκε στην Ιταλία να συνεχίσει να εφαρμόζει το μέτρο παρέκκλισης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2013.
(4)Με την εκτελεστική απόφαση 2013/678/ΕΕ του Συμβουλίου 33 , επιτράπηκε στην Ιταλία να συνεχίσει να εφαρμόζει το μέτρο παρέκκλισης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2016. Το όριο ετήσιου κύκλου εργασιών αυξήθηκε σε 65 000 EUR.
(5)Με την εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2016/1988 του Συμβουλίου 34 παρατάθηκε η περίοδος ισχύος της άδειας εφαρμογής μέτρου παρέκκλισης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019 ή έως την έναρξη ισχύος οδηγίας για την τροποποίηση των άρθρων 281 έως 294 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το ειδικό καθεστώς για τις μικρές επιχειρήσεις, ανάλογα με το ποια από τις δύο ημερομηνίες προηγείται. Στις 18 Φεβρουαρίου 2020, το Συμβούλιο εξέδωσε την οδηγία (ΕΕ) 2020/285 35 για την τροποποίηση των άρθρων 281 έως 294 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ όσον αφορά το ειδικό καθεστώς για τις μικρές επιχειρήσεις.
(6)Με επιστολή που πρωτοκολλήθηκε στην Επιτροπή στις 26 Ιουλίου 2019, η Ιταλία ζήτησε την άδεια να συνεχίσει την εφαρμογή του μέτρου παρέκκλισης μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2019, καθώς και να αυξήσει το κατώτατο όριο και το πεδίο εφαρμογής της εν λόγω απαλλαγής.
(7)Με επιστολή της 20ής Σεπτεμβρίου 2019, η Επιτροπή ενημέρωσε τα άλλα κράτη μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 395 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, σχετικά με το αίτημα της Ιταλίας. Με επιστολή της 23ης Σεπτεμβρίου 2019, η Επιτροπή γνωστοποίησε στην Ιταλία ότι διέθετε όλες τις αναγκαίες πληροφορίες για την εξέταση του αιτήματος.
(8)Η Ιταλία τροποποίησε το αίτημά της με επιστολή που πρωτοκολλήθηκε στην Επιτροπή στις 5 Δεκεμβρίου 2019, με την οποία ζητούσε απλώς την άδεια να συνεχίσει την εφαρμογή του μέτρου παρέκκλισης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.
(9)Με επιστολή της 10ης Δεκεμβρίου 2019, η Επιτροπή ενημέρωσε τα άλλα κράτη μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 395 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, σχετικά με το αναθεωρημένο αίτημα της Ιταλίας. Με επιστολή της 11ης Δεκεμβρίου 2019, η Επιτροπή γνωστοποίησε στην Ιταλία ότι διέθετε όλες τις αναγκαίες πληροφορίες για την εξέταση του αναθεωρημένου αιτήματος.
(10)Από τις πληροφορίες που προσκόμισε η Ιταλία, προκύπτει ότι οι λόγοι για την εφαρμογή του μέτρου παρέκκλισης παραμένουν, εν γένει, αμετάβλητοι. Το μέτρο παρέκκλισης μειώνει τον διοικητικό φόρτο και το κόστος συμμόρφωσης για τις μικρές επιχειρήσεις και για τις φορολογικές αρχές και, ως εκ τούτου, συμβάλλει στην απλούστευση της διαδικασίας επιβολής του ΦΠΑ.
(11)Το μέτρο παρέκκλισης είναι και θα παραμείνει προαιρετικό για τους υποκείμενους στον φόρο. Οι υποκείμενοι στον φόρο θα μπορούν πάντοτε να επιλέξουν την υπαγωγή στο κανονικό καθεστώς του ΦΠΑ σύμφωνα με το άρθρο 290 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ.
(12)Βάσει των πληροφοριών που προσκόμισε η Ιταλία, το μέτρο παρέκκλισης θα έχει αμελητέα μόνο επίπτωση στο συνολικό ποσό των φορολογικών εσόδων που εισπράττει η Ιταλία στο στάδιο της τελικής κατανάλωσης.
(13)Το μέτρο παρέκκλισης δεν θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στους ίδιους πόρους της Ένωσης που προέρχονται από τον ΦΠΑ, διότι η Ιταλία θα προβεί σε υπολογισμό της αντισταθμιστικής αποζημίωσης σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΟΚ, ΕΥΡΑΤΟΜ) αριθ. 1553/89 του Συμβουλίου 36 .
(14)Δεδομένων των δυνητικά θετικών επιπτώσεων του μέτρου παρέκκλισης στη μείωση του διοικητικού φόρτου και του κόστους συμμόρφωσης για τις μικρές επιχειρήσεις και τις φορολογικές αρχές, και της απουσίας σημαντικής επίπτωσης στα συνολικά έσοδα από τον ΦΠΑ, θα πρέπει να επιτραπεί στην Ιταλία να εφαρμόσει το μέτρο παρέκκλισης για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
(15)Η άδεια εφαρμογής του μέτρου παρέκκλισης θα πρέπει να ισχύει για περιορισμένο διάστημα. Το χρονικό διάστημα θα πρέπει να είναι επαρκές ώστε να καθίσταται δυνατή η εκτίμηση της αποτελεσματικότητας και της καταλληλότητας του ορίου. Επιπλέον, σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2020/285, τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν και να δημοσιεύσουν, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024, τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν με το άρθρο 1 της εν λόγω οδηγίας και να εφαρμόσουν τις διατάξεις αυτές από την 1η Ιανουαρίου 2025. Συνεπώς, είναι σκόπιμο να επιτραπεί στην Ιταλία να εφαρμόσει το μέτρο παρέκκλισης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024,
ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:
Άρθρο 1
Κατά παρέκκλιση του άρθρου 285 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, επιτρέπεται στην Ιταλία να απαλλάσσει από τον ΦΠΑ τους υποκείμενους στον φόρο των οποίων ο ετήσιος κύκλος εργασιών δεν υπερβαίνει τα 65 000 EUR.
Η Ιταλία δύναται να αυξάνει το εν λόγω ανώτατο όριο κατά τρόπο που να διατηρείται, σε πραγματικούς όρους, η αξία της εν λόγω απαλλαγής.
Άρθρο 2
Η παρούσα απόφαση εφαρμόζεται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.
Άρθρο 3
Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Ιταλική Δημοκρατία.
Βρυξέλλες,
Για το Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος