ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 20.5.2020
COM(2020) 510 final
Σύσταση για
ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Γαλλίας του 2020 και τη διατύπωση γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα σταθερότητας της Γαλλίας του 2020
Σύσταση για
ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Γαλλίας του 2020 και τη διατύπωση γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα σταθερότητας της Γαλλίας του 2020
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 121 παράγραφος 2 και το άρθρο 148 παράγραφος 4,
Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 1997, για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών 1 , και ιδίως το άρθρο 5 παράγραφος 2,
Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με την πρόληψη και τη διόρθωση των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών 2 , και ιδίως το άρθρο 6 παράγραφος 1,
Έχοντας υπόψη τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
Έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,
Έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου,
Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής Απασχόλησης,
Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής,
Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας,
Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής,
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
(1)Στις 17 Δεκεμβρίου 2019, η Επιτροπή ενέκρινε την ετήσια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία σηματοδότησε την έναρξη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2020 για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Ελήφθη δεόντως υπόψη ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων που διακηρύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή στις 17 Νοεμβρίου 2017. Στις 17 Δεκεμβρίου 2019, βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011, η Επιτροπή ενέκρινε επίσης την έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης, στην οποία η Γαλλία συγκαταλέγεται μεταξύ των κρατών μελών για τα οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί εμπεριστατωμένη επισκόπηση. Την ίδια ημερομηνία, η Επιτροπή ενέκρινε επίσης σύσταση για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ.
(2)Η έκθεση χώρας του 2020 για τη Γαλλία 3 δημοσιεύτηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2020. Στην έκθεση αξιολογήθηκε η πρόοδος της Γαλλίας όσον αφορά την εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων που εκδόθηκαν από το Συμβούλιο στις 9 Ιουλίου 2019 4 , η συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις που είχαν εκδοθεί κατά τα προηγούμενα έτη και η πρόοδος της Γαλλίας ως προς την επίτευξη των εθνικών στόχων στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Επιπλέον, η έκθεση περιλάμβανε εμπεριστατωμένη επισκόπηση δυνάμει του άρθρου 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν επίσης στις 26 Φεβρουαρίου 2020. Με βάση την ανάλυσή της, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Γαλλία εμφανίζει μακροοικονομικές ανισορροπίες. Ειδικότερα, οι εν λόγω ανισορροπίες συνδέονται με το υψηλό δημόσιο χρέος και τη χαμηλή δυναμική της ανταγωνιστικότητας σε συνθήκες χαμηλής αύξησης της παραγωγικότητας, οι οποίες έχουν διασυνοριακό αντίκτυπο.
(3)Στις 11 Μαρτίου 2020, η έξαρση της νόσου COVID-19 κηρύχθηκε επισήμως παγκόσμια πανδημία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Η πανδημία συνιστά σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας για τους πολίτες, τις κοινωνίες και τις οικονομίες. Ασκεί έντονη πίεση στα εθνικά συστήματα υγείας, διαταράσσει τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, προκαλεί αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές, σοκ στην καταναλωτική ζήτηση και αρνητικές επιπτώσεις σε διάφορους τομείς. Απειλεί τις θέσεις εργασίας και τα εισοδήματα των πολιτών, καθώς και δραστηριότητες των επιχειρήσεων. Η πανδημία προκάλεσε μεγάλο οικονομικό σοκ, το οποίο έχει ήδη σοβαρές επιπτώσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στις 13 Μαρτίου 2020 η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση 5 με την οποία ζητούσε συντονισμένη οικονομική αντίδραση στην κρίση, με τη συμμετοχή όλων των φορέων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.
(4)Αρκετά κράτη μέλη έχουν κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή έχουν λάβει μέτρα έκτακτης ανάγκης. Τα μέτρα έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να είναι αυστηρά αναλογικά, αναγκαία, περιορισμένα χρονικά και σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Θα πρέπει να υπόκεινται σε δημοκρατικό έλεγχο και σε έλεγχο από ανεξάρτητη δικαστική αρχή.
(5)Στις 20 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης 6 . Η ρήτρα διαφυγής, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, στο άρθρο 6 παράγραφος 3, στο άρθρο 9 παράγραφος 1 και στο άρθρο 10 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1466/97, καθώς και στο άρθρο 3 παράγραφος 5 και στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1467/97, διευκολύνει τον συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών σε περιόδους σοβαρής επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας. Στην ανακοίνωσή της, η Επιτροπή κοινοποίησε στο Συμβούλιο την άποψή της σύμφωνα με την οποία, δεδομένης της αναμενόμενης σοβαρής επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας που προκύπτει από την έξαρση της νόσου COVID-19, οι τρέχουσες συνθήκες επιτρέπουν την ενεργοποίηση της ρήτρας. Στις 23 Μαρτίου 2020, οι υπουργοί Οικονομικών των κρατών μελών συμφώνησαν με την εκτίμηση της Επιτροπής. Η ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής επιτρέπει την προσωρινή απόκλιση από την πορεία προσαρμογής για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου, εφόσον δεν τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών μεσοπρόθεσμα. Όσον αφορά το διορθωτικό σκέλος, το Συμβούλιο μπορεί επίσης να αποφασίσει, κατόπιν σύστασης της Επιτροπής, να εγκρίνει αναθεωρημένη δημοσιονομική πορεία. Η γενική ρήτρα διαφυγής δεν αναστέλλει τις διαδικασίες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να αποκλίνουν από τις δημοσιονομικές υποχρεώσεις που θα ίσχυαν κανονικά, ενώ δίνει παράλληλα στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο τη δυνατότητα να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για τον συντονισμό των πολιτικών στο πλαίσιο του Συμφώνου.
(6)Απαιτείται συνεχής δράση για τον περιορισμό και τον έλεγχο της εξάπλωσης της πανδημίας, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των εθνικών συστημάτων υγείας, τον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων μέσω μέτρων στήριξης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών και τη διασφάλιση κατάλληλων συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας στον τόπο εργασίας με σκοπό την επανέναρξη της οικονομικής δραστηριότητας. Η Ένωση θα πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως τα διάφορα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της για να στηρίξει τις προσπάθειες των κρατών μελών σε αυτούς τους τομείς. Παράλληλα, τα κράτη μέλη και η Ένωση θα πρέπει να συνεργαστούν για να εκπονήσουν τα αναγκαία μέτρα για την επάνοδο των κοινωνιών και των οικονομιών μας στην ομαλότητα και στη βιώσιμη ανάπτυξη, ενσωματώνοντας, μεταξύ άλλων, την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, και αντλώντας όλα τα διδάγματα από την κρίση.
(7)Η κρίση λόγω της νόσου COVID-19 ανέδειξε την ευελιξία που παρέχει η ενιαία αγορά για την προσαρμογή σε έκτακτες καταστάσεις. Ωστόσο, για να εξασφαλιστεί η ταχεία και ομαλή μετάβαση στη φάση ανάκαμψης και η ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, υπηρεσιών και εργαζομένων, τα έκτακτα μέτρα που εμποδίζουν την ομαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς πρέπει να καταργηθούν μόλις παύσουν να είναι πλέον απαραίτητα. Η τρέχουσα κρίση ανέδειξε την ανάγκη για σχέδια ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων στον τομέα της υγείας, τα οποία περιλαμβάνουν ιδίως βελτιωμένες στρατηγικές προμηθειών, διαφοροποιημένες αλυσίδες εφοδιασμού και στρατηγικά αποθέματα βασικών προμηθειών. Πρόκειται για καθοριστικά στοιχεία όσον αφορά την ανάπτυξη ευρύτερων σχεδίων ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων.
(8)Ο ενωσιακός νομοθέτης έχει ήδη τροποποιήσει τα σχετικά νομοθετικά πλαίσια 7 για να δώσει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να κινητοποιήσουν όλους τους αχρησιμοποίητους πόρους από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις έκτακτες επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19. Οι τροποποιήσεις αυτές θα παρέχουν πρόσθετη ευελιξία, καθώς και απλουστευμένες και εξορθολογισμένες διαδικασίες. Για να αμβλυνθούν οι πιέσεις στις ταμειακές ροές, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να επωφεληθούν από ποσοστό συγχρηματοδότησης 100 % από τον προϋπολογισμό της Ένωσης για το λογιστικό έτος 2020-2021. Η Γαλλία ενθαρρύνεται να αξιοποιήσει πλήρως αυτές τις δυνατότητες προκειμένου να βοηθήσει τα άτομα και τους τομείς που πλήττονται περισσότερο από τις προκλήσεις.
(9)Οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας ενδέχεται να είναι άνισα κατανεμημένες στις διάφορες περιφέρειες λόγω διαφορών στην εξειδίκευση, ιδίως σε περιοχές που εξαρτώνται σημαντικά από τον τουρισμό —όπως οι εξόχως απόκεντρες περιοχές— και, γενικότερα, από επιχειρηματικές δραστηριότητες που προϋποθέτουν διά ζώσης επαφή με τους καταναλωτές. Αυτό το ενδεχόμενο συνεπάγεται σημαντικό κίνδυνο διεύρυνσης των περιφερειακών και εδαφικών ανισοτήτων στο εσωτερικό της Γαλλίας, δηλαδή επιδείνωση της ήδη παρατηρούμενης τάσης βραδείας διεύρυνσης των ανισοτήτων μεταξύ της πρωτεύουσας, των μεγάλων πόλεων και της υπόλοιπης χώρας, μεταξύ των αστικών και των αγροτικών περιοχών και μεταξύ της μητρόπολης και των εξόχως απόκεντρων περιοχών. Σε συνδυασμό με τον κίνδυνο να αποδυναμωθεί προσωρινά η διαδικασία σύγκλισης μεταξύ των κρατών μελών, η τρέχουσα κατάσταση απαιτεί στοχευμένες απαντήσεις πολιτικής.
(10)Στις 7 Μαΐου 2020, η Γαλλία υπέβαλε το εθνικό της πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για το 2020 και, στις 30 Απριλίου 2020, το πρόγραμμα σταθερότητας για το 2020. Τα δύο προγράμματα αξιολογήθηκαν ταυτοχρόνως προκειμένου να ληφθεί υπόψη η διασύνδεσή τους.
(11)Η Γαλλία υπάγεται επί του παρόντος στο προληπτικό σκέλος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και υπόκειται στον μεταβατικό κανόνα για το χρέος. Στις 13 Ιουλίου 2018, το Συμβούλιο συνέστησε στη Γαλλία να διασφαλίσει ότι ο ονομαστικός ρυθμός αύξησης των καθαρών πρωτογενών δημόσιων δαπανών 8 δεν θα υπερβεί το 1,4 % το 2019, ποσοστό που αντιστοιχεί σε ετήσια διαρθρωτική προσαρμογή ύψους 0,6 % του ΑΕΠ. Η συνολική αξιολόγηση της Επιτροπής επιβεβαιώνει τη σημαντική απόκλιση από τη συνιστώμενη πορεία δημοσιονομικής προσαρμογής για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου το 2019, καθώς και το 2018 και το 2019 συνολικά. Πρόκειται για σημαντικό παράγοντα στην έκθεση της Επιτροπής που συντάχθηκε σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης της Γαλλίας με το κριτήριο του χρέους το 2019.
(12)Στο οικείο πρόγραμμα σταθερότητας του 2020, η κυβέρνηση αναμένει επιδείνωση του ονομαστικού ισοζυγίου από έλλειμμα 3,0 % του ΑΕΠ το 2019 σε έλλειμμα 9,0 % του ΑΕΠ το 2020. Ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης ως προς το ΑΕΠ, μετά τη σταθεροποίησή του στο 98,1 % του ΑΕΠ το 2019, αναμένεται να αυξηθεί στο 115,2 % το 2020 σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020. Οι μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προοπτικές επηρεάζονται από τη μεγάλη αβεβαιότητα που οφείλεται στην πανδημία COVID-19.
(13)Ως απάντηση στην πανδημία COVID-19, και στο πλαίσιο συντονισμένης ενωσιακής προσέγγισης, η Γαλλία έχει λάβει δημοσιονομικά μέτρα για την αύξηση της ικανότητας του οικείου συστήματος υγείας, την ανάσχεση της πανδημίας και την ανακούφιση των ατόμων και των τομέων που έχουν πληγεί ιδιαίτερα. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020, τα εν λόγω δημοσιονομικά μέτρα ανέρχονται στο 1,9 % του ΑΕΠ. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν: τη χρηματοδότηση του συστήματος μειωμένου ωραρίου εργασίας για 1,1 % του ΑΕΠ· επιπλέον δαπάνες της τάξης του 0,4 % του ΑΕΠ για την ενίσχυση των υπηρεσιών υγείας, των επιδομάτων ασφαλιστικής κάλυψης υγείας και της αποζημίωσης του προσωπικού στον τομέα της υγείας· τη δημιουργία ταμείου αλληλεγγύης ύψους 0,3 % του ΑΕΠ για την παροχή άμεσης στήριξης σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, καθώς και σε αυτοαπασχολούμενους. Επιπλέον, η Γαλλία ανακοίνωσε μέτρα τα οποία, χωρίς να έχουν άμεσο δημοσιονομικό αντίκτυπο, θα συμβάλουν στη στήριξη της ρευστότητας των επιχειρήσεων και τα οποία εκτιμώνται από το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020 σε 17 % του ΑΕΠ. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν αναστολή της καταβολής φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για τις εταιρείες· επίσπευση της επιστροφής πίστωσης φόρου και πίστωσης ΦΠΑ· δημιουργία ειδικού αποθεματικού για την άμεση στήριξη στρατηγικών επιχειρήσεων μέσω επενδύσεων σε ίδια κεφάλαια (3,1 % του ΑΕΠ) και δανειακών εγγυήσεων (13,9 % του ΑΕΠ). Συνολικά, τα μέτρα που έλαβε η Γαλλία συνάδουν με τις κατευθυντήριες γραμμές που ορίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη συντονισμένη οικονομική αντίδραση στην έξαρση της νόσου COVID-19. Η πλήρης εφαρμογή των εν λόγω μέτρων, και στη συνέχεια η επανεστίαση των δημοσιονομικών πολιτικών προς την επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών θέσεων όταν το επιτρέψουν οι οικονομικές συνθήκες, θα συμβάλουν στη διατήρηση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας μεσοπρόθεσμα.
(14)Με βάση τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2020 και αμετάβλητες πολιτικές, προβλέπεται ότι το ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης της Γαλλίας θα είναι -9,9 % του ΑΕΠ το 2020 και -4,0 % το 2021. Ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να ανέλθει στο 116,5 % του ΑΕΠ το 2020 και στο 111,9 % το 2021.
(15)Στις 20 Μαΐου 2020, η Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση που συντάχθηκε σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 3 της Συνθήκης λόγω της μη συμμόρφωσης της Γαλλίας με τον κανόνα για το χρέος το 2019 και της αναμενόμενης υπέρβασης του ορίου του 3 % του ΑΕΠ για το έλλειμμα το 2020. Συνολικά, από την ανάλυση προκύπτει ότι δεν πληρούνται τα κριτήρια του ελλείμματος και του χρέους, όπως ορίζονται στη Συνθήκη και στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1467/1997.
(16)Το γαλλικό σύστημα υγείας είναι αποτελεσματικό όσον αφορά την επίτευξη ικανοποιητικών αποτελεσμάτων. Ωστόσο, η κρίση της νόσου COVID-19 ανέδειξε ελλείψεις όσον αφορά την ετοιμότητα του συστήματος για την αντιμετώπιση της εκδήλωσης πανδημιών. Οι ελλείψεις αυτές περιλαμβάνουν: i) δυσχέρειες όσον αφορά τη διασφάλιση άμεσης διαθεσιμότητας εργαζομένων στον τομέα της υγείας, προμηθειών κρίσιμης σημασίας και μέσων ατομικής προστασίας, καθώς και ii) λανθάνοντα διαρθρωτικά προβλήματα. Όσον αφορά το πρώτο σημείο, η Γαλλία κινητοποίησε τις εφεδρείες της σε ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό και εξοπλισμό, μεταξύ των οποίων φοιτητές ιατρικής και συνταξιούχους ιατρούς και νοσηλευτές. Ο συντονισμός της αντίδρασης σε όλα τα τμήματα του συστήματος υγείας εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση. Όσον αφορά το δεύτερο σημείο, τα προβλήματα αυτά είναι απόρροια της έλλειψης επενδύσεων σε υλικές υποδομές και ανθρώπινους πόρους, της περιορισμένης προσαρμογής στην οργάνωση των υπηρεσιών και της ανάγκης για καλύτερο συντονισμό μεταξύ των ιδιωτικών και των δημόσιων φορέων. Οι προκλήσεις επιδεινώνονται λόγω των συνεχιζόμενων περιφερειακών ανισοτήτων. Για παράδειγμα, παρά το γεγονός ότι το ποσοστό των εν ενεργεία ιατρών κυμαίνεται περίπου στον μέσο όρο της Ένωσης, το 18 % περίπου του πληθυσμού της Γαλλίας ζει σε περιοχές με περιορισμένη πρόσβαση σε ιατρό γενικής ιατρικής. Θα πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω αποφασιστικές προσπάθειες για την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών υγείας, γεγονός που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της στρατηγικής της κυβέρνησης για τον μετασχηματισμό του συστήματος υγείας. Η κρίση της COVID-19 δείχνει ότι η καλύτερη χρήση της ηλεκτρονικής υγείας, ιδίως της τηλεϊατρικής, είναι σημαντική σε περιόδους πανδημίας.
(17)Η κρίση της COVID-19 έχει αρνητικό αντίκτυπο στη αγορά εργασίας και στις κοινωνικές συνθήκες στη Γαλλία. Παρά την λήψη μέτρων μετριασμού, η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί (στο 10,1 % το 2020 σύμφωνα με τις προβλέψεις της Επιτροπής, για να περιοριστεί στη συνέχεια στο 9,7 % το 2021). Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν την τροποποίηση και την παράταση του συστήματος μειωμένου ωραρίου εργασίας, καθώς και μέτρα που θεσπίστηκαν για τη στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων και για την εξασφάλιση της λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών και του συστήματος υγείας. Ο συνεχιζόμενος κατακερματισμός της αγοράς εργασίας εξακολουθεί να αποτελεί πηγή ανησυχίας. Το 2019, περίπου τα δύο τρίτα των νέων προσλήψεων αφορούσαν συμβάσεις μειωμένου ωραρίου εργασίας διάρκειας μικρότερης του ενός μηνός. Το ποσοστό μετάβασης από το σύστημα μειωμένου ωραρίου εργασίας στις συμβάσεις αορίστου χρόνου είναι ένα από τα χαμηλότερα στην Ένωση. Σκοπός της πρόσφατης μεταρρύθμισης του συστήματος επιδομάτων ανεργίας (Unédic) ήταν η ενίσχυση της οικονομικής βιωσιμότητας του συστήματος και η αντιμετώπιση του κατακερματισμού. Ωστόσο, λόγω της κρίσης έχουν ανασταλεί τμήματα της μεταρρύθμισης που αφορούν τους κανόνες για τις αποζημιώσεις. Υπό το πρίσμα της επιδείνωσης των συνθηκών, είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι όλα τα άτομα που αναζητούν εργασία έχουν πρόσβαση σε παροχές ανεργίας, και ότι λαμβάνουν ενεργό υποστήριξη για εξεύρεση απασχόλησης, ανεξάρτητα από το προηγούμενο καθεστώς απασχόλησης. Για την αντιμετώπιση της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων και τη βελτίωση της ανθεκτικότητας της αγοράς εργασίας, θα πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την προώθηση της ανακατανομής του εργατικού δυναμικού στους διάφορους τομείς. Πριν από την έξαρση της νόσου COVID-19, οι εργοδότες αναφέρονταν στις αυξανόμενες δυσκολίες εξεύρεσης κατάλληλων για πρόσληψη υποψηφίων, επισημαίνοντας την ανάγκη να προωθηθούν η αναβάθμιση δεξιοτήτων και η επανειδίκευση. Για παράδειγμα, ενώ ο τομέας της τεχνολογίας των πληροφοριών επηρεάζεται ιδιαίτερα από τις ελλείψεις δεξιοτήτων, οι πτυχιούχοι του αντιπροσωπεύουν μόλις το 3 % του συνολικού αριθμού πτυχιούχων.
(18)Στο πλαίσιο της κρίσης της COVID-19, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διασφαλιστούν η λειτουργία των υποδομών ζωτικής σημασίας και η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων σε ολόκληρη την ενιαία αγορά, καθώς και να παρακολουθείται και να διασφαλίζεται η ορθή λειτουργία των αλυσίδων εφοδιασμού σε συνεργασία με τις γειτονικές χώρες. Για τον σκοπό αυτό, η άρση των μέτρων που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια της κρίσης λόγω COVID-19, και ιδίως των εξαγωγικών περιορισμών για ορισμένες ιατρικές ουσίες και προϊόντα, θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση των αναγκών των πολιτών σε ολόκληρη την Ένωση με συνοχή και πνεύμα αλληλεγγύης, θα αποτρέψουν τον κίνδυνο ελλείψεων και διακοπής των αλυσίδων εφοδιασμού και, σε τελική ανάλυση, θα ανοίξουν τον δρόμο για την επιτυχία της συντονισμένης στρατηγικής εξόδου της Ένωσης από την κρίση λόγω COVID-19.
(19)Η Γαλλία έχει θεσπίσει πολλά καθεστώτα για τη στήριξη της ρευστότητας των επιχειρήσεων, μεταξύ των οποίων καθεστώτα βάσει του προσωρινού πλαισίου για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό να στηριχθεί η οικονομία κατά τη διάρκεια της τρέχουσας έξαρσης της νόσου COVID-19 9 . Η αποτελεσματική και αποδοτική εφαρμογή των εν λόγω καθεστώτων έχει καίρια σημασία ούτως ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι επιχειρήσεις, και ιδίως οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), επωφελούνται από αυτά. Κατά τη διαδικασία σχεδιασμού και εφαρμογής των μέτρων αυτών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ανθεκτικότητα του τραπεζικού τομέα.
(20)Το συνολικό επιχειρηματικό περιβάλλον της Γαλλίας έχει βελτιωθεί, αλλά η Γαλλία πρέπει να συνεχίσει τις προσπάθειές της για την απλούστευση του φορολογικού της συστήματος και τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τις επιχειρήσεις, ιδίως με σκοπό τη μεσοπρόθεσμη στήριξη της αποτελεσματικής οικονομικής ανάκαμψης. Για παράδειγμα, σύμφωνα με την αξιολόγηση της Επιτροπής και όπως επιβεβαιώθηκε από τους δείκτες ρύθμισης της αγοράς προϊόντων του ΟΟΣΑ για το 2018, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί και τη θέσπιση διαφόρων μέτρων στον τομέα των υπηρεσιών, οι κανονιστικοί περιορισμοί εξακολουθούν να είναι υψηλότεροι στη Γαλλία σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη, ιδίως όσον αφορά τις επιχειρηματικές υπηρεσίες, πολλές από τις οποίες παρέχονται στο πλαίσιο νομοθετικά κατοχυρωμένων επαγγελμάτων, καθώς και όσον αφορά το λιανικό εμπόριο. Ο τομέας των υπηρεσιών, ως ένας από τους περισσότερο πληγέντες τομείς, θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην έξοδο και την ανάκαμψη από την κρίση. Ο επανασχεδιασμός των απαιτήσεων για την πρόσβαση σε δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών και για την άσκηση των εν λόγω δραστηριοτήτων θα τονώσει την καινοτομία, τον ανταγωνισμό και την επαγγελματική κινητικότητα, με θετικό συνολικό αντίκτυπο στην οικονομία. Η κανονιστική ευελιξία θα μπορούσε επίσης να ενισχύσει την ανάκαμψη της λιανικής δραστηριότητας την επαύριον της COVID-19.
(21)Για την τόνωση της οικονομικής ανάκαμψης, θα είναι σημαντικό να επισπευσθούν ώριμα έργα δημόσιων επενδύσεων και να προωθηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις, μεταξύ άλλων μέσω σχετικών μεταρρυθμίσεων. Οι δραστηριότητες αυτές θα μπορούσαν να εστιαστούν στις προσδιορισθείσες προτεραιότητες της ευρωπαϊκής πράσινης συμφωνίας, που αφορούν ειδικότερα τις πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη μεταφορών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις ανακαινίσεις κτιρίων. Με τον τρόπο αυτό, σε συνδυασμό με τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας, θα μπορούσε βραχυπρόθεσμα να προωθηθεί η ανάκαμψη και να αντιμετωπιστούν οι μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις της κρίσης λόγω COVID-19, και να τεθεί η Γαλλία σε μια βιώσιμη μακροπρόθεσμη κλιματικά ουδέτερη πορεία με παράλληλη προώθηση της τεχνολογικής πρωτοπορίας. Οι προπαρασκευαστικές εργασίες για τα μέτρα ανάκαμψης θα μπορούσαν να βασιστούν στο εθνικό σχέδιο της Γαλλίας για την ενέργεια και το κλίμα, στα έργα κοινού ενδιαφέροντος και στα σχέδια ανάπτυξης υποδομών. Οι περαιτέρω επενδύσεις σε ενεργειακές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας, θα συμβάλουν στην καλύτερη ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας της Ένωσης, με παράλληλη αύξηση του ανταγωνισμού και διευκόλυνση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ο προγραμματισμός του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης για την περίοδο 2021-2027 θα μπορούσε να βοηθήσει τη Γαλλία να αντιμετωπίσει ορισμένες από τις προκλήσεις που θέτει η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, ιδίως στις περιοχές που καλύπτονται από το παράρτημα Δ της έκθεσης χώρας 10 . Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσει η Γαλλία να αξιοποιήσει όσο το δυνατόν καλύτερα το εν λόγω ταμείο.
(22)Κατά τη διάρκεια της απαγόρευσης κυκλοφορίας, η ψηφιοποίηση αποδείχθηκε σωτήρια για τη διατήρηση της πρόσβασης σε κυβερνητικές, εκπαιδευτικές και ιατρικές υπηρεσίες, καθώς και για τη διατήρηση της οικονομικής δραστηριότητας, μέσω της τηλεργασίας και του ηλεκτρονικού εμπορίου. Μεσοπρόθεσμα, η ψηφιοποίηση προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες στις επιχειρήσεις, ιδίως τις ΜΜΕ, να ανακάμψουν και να αναπτυχθούν μέσω της πραγματοποίησης επαφών με περισσότερους δυνητικούς πελάτες, με τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών παραγωγής και με την παροχή κινήτρων για καινοτομία. Οι επενδύσεις στην ψηφιοποίηση περιλαμβάνουν την παροχή κατάλληλων υποδομών, τη βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων των ευρύτερων πληθυσμιακών ομάδων, ιδίως του ενεργού πληθυσμού. Η εφαρμογή του σχεδίου της Γαλλίας για τα ευρυζωνικά δίκτυα πολύ υψηλής ταχύτητας (Plan France Très Haut Débit) φαίνεται ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο όσον αφορά τις αστικές περιοχές. Σε άλλες περιοχές εξακολουθούν, ωστόσο, να υπάρχουν σημαντικές διαφορές όσον αφορά την κάλυψη του δικτύου πολύ υψηλής ταχύτητας.
(23)Η Γαλλία διαθέτει ισχυρή ερευνητική βάση και δυνατότητες για συμμετοχή σε ειδικά μέτρα έρευνας και καινοτομίας για την αντιμετώπιση της κρίσης λόγω COVID-19, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης εμβολίων και φαρμάκων. Η κρίση λόγω της νόσου COVID-19 και τα επακόλουθα της κρίσης απαιτούν την ενίσχυση της συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας. Μεσοπρόθεσμα, οι επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αύξηση της παραγωγικότητας, όπως επεσήμανε το γαλλικό εθνικό συμβούλιο παραγωγικότητας. Είναι επίσης αναγκαίο να πραγματοποιηθούν επενδύσεις σε τομείς που ενισχύουν την ανάπτυξη για να δοθεί στις επιχειρήσεις η δυνατότητα να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που προσφέρει ο μετασχηματισμός της ευρωπαϊκής οικονομίας.
(24)Ενώ οι παρούσες συστάσεις επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και στη διευκόλυνση της οικονομικής ανάκαμψης, οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019, που εκδόθηκαν από το Συμβούλιο στις 9 Ιουλίου 2019, κάλυπταν επίσης μεταρρυθμίσεις απαραίτητες για την αντιμετώπιση μεσοπρόθεσμων έως και μακροπρόθεσμων διαρθρωτικών προκλήσεων. Οι εν λόγω συστάσεις εξακολουθούν να ισχύουν και θα συνεχιστεί η παρακολούθησή τους καθ’ όλη τη διάρκεια του ετήσιου κύκλου του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του επόμενου έτους. Το ίδιο ισχύει και για τις συστάσεις που αφορούν οικονομικές πολιτικές σχετικές με επενδύσεις. Αυτές οι τελευταίες συστάσεις θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για τον στρατηγικό προγραμματισμό της χρηματοδότησης της πολιτικής συνοχής μετά το 2020, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα μέτρα άμβλυνσης της τρέχουσας κρίσης και τις στρατηγικές εξόδου από αυτήν..
(25)Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο παρέχει το πλαίσιο για τον συνεχή συντονισμό της οικονομικής πολιτικής και της πολιτικής για την απασχόληση στην Ένωση, ο οποίος μπορεί να συμβάλει σε μια βιώσιμη οικονομία. Τα κράτη μέλη έχουν συνεκτιμήσει, στα εθνικά τους προγράμματα μεταρρυθμίσεων για το 2020, την πρόοδο που έχει σημειωθεί ως προς την εφαρμογή των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών. Με τη διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής των κατωτέρω συστάσεων, η Γαλλία θα συμβάλει στην πρόοδο ως προς την επίτευξη των ΣΒΑ και στην κοινή προσπάθεια να διασφαλιστεί η ανταγωνιστική βιωσιμότητα στην Ένωση.
(26)Ο στενός συντονισμός μεταξύ των οικονομιών της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης έχει καθοριστική σημασία για να επιτευχθεί ταχεία ανάκαμψη από τις οικονομικές επιπτώσεις της COVID-19. Ως κράτος μέλος με νόμισμα το ευρώ —και λαμβανομένων υπόψη των πολιτικών κατευθύνσεων της Ευρωομάδας— η Γαλλία θα πρέπει να διασφαλίσει ότι οι πολιτικές της εξακολουθούν να συνάδουν με τις συστάσεις για τη ζώνη του ευρώ και να συντονίζονται με εκείνες των άλλων κρατών μελών της ζώνης του ευρώ.
(27)Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2020, η Επιτροπή προέβη σε ολοκληρωμένη ανάλυση της οικονομικής πολιτικής της Γαλλίας και τη δημοσίευσε στην έκθεση του 2020 για τη χώρα. Επίσης αξιολόγησε το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020 και το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του 2020, καθώς και τη συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις που είχαν απευθυνθεί προς τη Γαλλία κατά τα προηγούμενα έτη. Έλαβε υπόψη όχι μόνον τη συνάφειά τους για την άσκηση βιώσιμης δημοσιονομικής και κοινωνικοοικονομικής πολιτικής στη Γαλλία, αλλά και τη συμμόρφωσή τους με τους ενωσιακούς κανόνες και κατευθύνσεις, δεδομένης της ανάγκης ενδυνάμωσης της συνολικής οικονομικής διακυβέρνησης της Ένωσης, μέσω της συνεκτίμησης στοιχείων σε ενωσιακό επίπεδο κατά τη διαμόρφωση μελλοντικών εθνικών αποφάσεων.
(28)Υπό το πρίσμα της αξιολόγησης αυτής, το Συμβούλιο εξέτασε το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020 και η γνώμη του 11 αποτυπώνεται ιδίως στη σύσταση 1 κατωτέρω.
(29)Υπό το πρίσμα της εμπεριστατωμένης επισκόπησης της Επιτροπής και της εν λόγω αξιολόγησης, το Συμβούλιο εξέτασε το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του 2020 και το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020. Στις παρούσες συστάσεις λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας και διευκόλυνσης της οικονομικής ανάκαμψης ως πρώτο απαραίτητο βήμα για να καταστεί δυνατή η προσαρμογή των ανισορροπιών. Οι συστάσεις που αφορούν άμεσα την αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών οι οποίες εντοπίστηκαν από την Επιτροπή βάσει του άρθρου 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 αποτυπώνονται στις συστάσεις 1, 3 και 4,
ΣΥΝΙΣΤΑ στη Γαλλία να μεριμνήσει, το 2020 και το 2021, προκειμένου:
1.να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα, σύμφωνα με τη γενική ρήτρα διαφυγής, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας, τη βιωσιμότητα της οικονομίας και, ακολούθως, τη στήριξη της ανάκαμψης· όταν το επιτρέψουν οι οικονομικές συνθήκες, να επιδιώξει την εφαρμογή δημοσιονομικών πολιτικών που αποσκοπούν στην επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών θέσεων και στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους, με παράλληλη ενίσχυση των επενδύσεων· να ενισχύσει την ανθεκτικότητα του συστήματος υγείας, αφενός, εξασφαλίζοντας επαρκείς προμήθειες κρίσιμων ιατρικών προϊόντων και ισορροπημένη κατανομή των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και, αφετέρου, επενδύοντας στην ηλεκτρονική υγεία·
2.να μετριάσει τον αντίκτυπο της κρίσης στην απασχόληση και τον κοινωνικό αντίκτυπο, μεταξύ άλλων με την προώθηση των δεξιοτήτων και την ενεργό υποστήριξη όλων των ατόμων που αναζητούν εργασία·
3.να διασφαλίσει την αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων για τη στήριξη της ρευστότητας των επιχειρήσεων, ιδίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις· να επισπεύσει ώριμα έργα δημόσιων επενδύσεων και να προωθήσει τις ιδιωτικές επενδύσεις για την τόνωση της οικονομικής ανάκαμψης· να εστιάσει τις επενδύσεις στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, ιδίως στις βιώσιμες μεταφορές, στην καθαρή και αποδοτική παραγωγή και χρήση ενέργειας, στις ενεργειακές και ψηφιακές υποδομές, καθώς και στην έρευνα και την καινοτομία·
4.να συνεχίσει τη βελτίωση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος, να μειώσει τον διοικητικό φόρτο για τις επιχειρήσεις και να απλουστεύσει το φορολογικό σύστημα.
Βρυξέλλες,
Για το Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος
Κανονισμός (ΕΕ) 2020/460 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαρτίου 2020, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και (ΕΕ) αριθ. 508/2014 όσον αφορά ειδικά μέτρα για την κινητοποίηση επενδύσεων στα συστήματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης των κρατών μελών και σε άλλους τομείς των οικονομιών τους για την αντιμετώπιση της επιδημικής έκρηξης του COVID-19 (Πρωτοβουλία Επενδύσεων για την Αντιμετώπιση του Κορωνοϊού) (ΕΕ L 99 της 31.3.2020, σ. 5), και κανονισμός (ΕΕ) 2020/558 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2020, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1301/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 όσον αφορά ειδικά μέτρα για την παροχή έκτακτης ευελιξίας στη χρήση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων για την αντιμετώπιση της επιδημικής έκρηξης της COVID-19 (ΕΕ L 130 της 24.4.2020, σ. 1).