ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 25.3.2020
COM(2020) 130 final
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
σχετικά με την ταυτότητα του διαχειριστή των περιουσιακών στοιχείων του κοινού ταμείου προβλέψεων σύμφωνα με το άρθρο 212 του δημοσιονομικού κανονισμού 2018/1046
Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο
σχετικά με την ταυτότητα του διαχειριστή των περιουσιακών στοιχείων του κοινού ταμείου προβλέψεων σύμφωνα με το άρθρο 212 του δημοσιονομικού κανονισμού 2018/1046
Περίληψη:
Κατόπιν των αποτελεσμάτων ανεξάρτητης αξιολόγησης, η Επιτροπή ενημερώνει το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ότι θα αναλάβει η ίδια τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του κοινού ταμείου προβλέψεων (ΚΤΠ) και δεν θα καταθέσει νομοθετική πρόταση με την οποία θα επιτρέπεται ή θα ανατίθεται στην Επιτροπή να εκχωρήσει το συγκεκριμένο καθήκον στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Στο ΚΤΠ θα χορηγηθούν κονδύλια από τον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά τη διάρκεια του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (2021-2027). Τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία θα αποτελέσουν τις προβλέψεις που διασφαλίζουν τη λειτουργία των χρηματοδοτικών μέσων, της χρηματοδοτικής συνδρομής και των δημοσιονομικών εγγυήσεων για στήριξη των επενδύσεων στην ΕΕ 1 και στις αναπτυσσόμενες και γειτονικές χώρες 2 , οι οποίες υλοποιούνται μέσω δημόσιων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, όπως η ΕΤΕπ και άλλοι εταίροι υλοποίησης. Οι εν λόγω δραστηριότητες θα στηρίξουν επενδύσεις που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων πολιτικής της ΕΕ, όπως η οικοδόμηση μιας βιώσιμης οικονομίας.
Μέσω της άμεσης διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ, η Επιτροπή θα είναι σε θέση να διασφαλίσει ότι το ΚΤΠ ευθυγραμμίζεται με τις δημοσιονομικές ανάγκες που απορρέουν από τις δραστηριότητες και να υποβάλλει τακτικές εκθέσεις προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για τα εν λόγω θέματα. Τα περιουσιακά στοιχεία του ΚΤΠ θα στηρίξουν το σύστημα δημοσιονομικών εγγυήσεων και εγγυημένων δανείων που θα παρέχονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στο πλαίσιο του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ). Λόγω, ακριβώς, του «συστημικού» της ρόλου στον προϋπολογισμό της ΕΕ, καθώς των σχετικών θεσμικών ευθυνών της, η Επιτροπή αποφάσισε να αναλάβει τη ίδια τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ. Στην ανεξάρτητη αξιολόγηση διαπιστώνεται ότι αμφότερες η Επιτροπή και η ΕΤΕπ διαθέτουν την κατάλληλη εμπειρογνωσία, τα συστήματα και τις ρυθμίσεις διακυβέρνησης για τη διαχείριση του ΚΤΠ, και ότι η Επιτροπή παρουσίασε καλύτερη απόδοση με χαμηλότερο κόστος για τον προϋπολογισμό της ΕΕ στο παρελθόν. Η ανακοίνωση θα ενημερώνει, επίσης, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τα μέτρα που θα λάβει η Επιτροπή για να διασφαλίσει την προετοιμασία του ΚΤΠ έως το τέλος του 2020, προκειμένου αυτό να προβεί σε επενδύσεις από τον Ιανουάριο του 2021, όταν διατεθούν οι δημοσιονομικές πιστώσεις.
1.Εισαγωγή:
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ διανύει περίοδο ριζικών μεταβολών. Πρέπει να ανταποκριθεί σε πιεστικές νέες περιβαλλοντικές, στρατηγικές και κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις, σε μια στιγμή που οι δημοσιονομικοί περιορισμοί προκαλούν σημαντικές δυσμενείς συνέπειες. Αυτό προϋποθέτει νέους τρόπους αποτελεσματικότερης αξιοποίησης των διαθέσιμων πόρων στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ προς όφελος του πολίτη της ΕΕ.
Οι δημοσιονομικές εγγυήσεις έχουν αποδειχτεί βιώσιμα μέσα που πολλαπλασιάζουν τον αντίκτυπο πολιτικής μιας περιορισμένης δημόσιας χρηματοδότησης. Μέσω της ευρείας χρήσης δημοσιονομικών εγγυήσεων, κάθε ευρώ που δεσμεύθηκε από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη απέφερε στήριξη ύψους 15,7 EUR 3 από ιδιωτικές επενδύσεις σε έργα με περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά οφέλη.
Με βάση αυτή την επιτυχία, η Επιτροπή έχει προτείνει την επέκταση της χρήσης των δημοσιονομικών εγγυήσεων ως μιας εκ των κύριων μορφών δημόσιας χρηματοδοτικής στήριξης των επενδύσεων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Στο πλαίσιο του προγράμματος InvestEU 4 , προτείνεται η χορήγηση κονδυλίων ύψους αρκετών δισεκατομμυρίων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, που θα έχουν χαρακτήρα μηχανισμού ασφάλειας των εγγυήσεων στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και σε άλλους εταίρους υλοποίησης. Η ΕΤΕπ και οι εταίροι υλοποίησης αναμένεται ότι θα παράσχουν στήριξη στις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις με πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα σε σύγκριση με το ΕΤΣΕ. Η χρήση των εγγυήσεων θα επεκταθεί επίσης στο πεδίο των εξωτερικών σχέσεων, όπου προτείνεται η σύσταση εγγύησης εξωτερικής δράσης με τον κανονισμό για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΑΔΣ) 5 , η οποία θα παρέχει έναν συνδυασμό εγγυήσεων και εγγυημένων δανείων για επενδύσεις και μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή σε χώρες που βρίσκονται προενταξιακό στάδιο, γειτονικές και άλλες χώρες.
Οι εν λόγω εξελίξεις αντικατοπτρίζουν μια ποιοτική αλλαγή στη λειτουργία του προϋπολογισμού της ΕΕ. Θέτουν την απαίτηση ο προϋπολογισμός, και οι προβλέψεις των εγγυήσεων που στηρίζει, να έχουν επαρκή ανθεκτικότητα, ώστε να απορροφούν τις απώλειες που ενδέχεται να προκύψουν λόγω αδυναμίας χρηματοδότησης των επενδύσεων. Κάτι τέτοιο απαιτεί την υιοθέτηση αυστηρής προσέγγισης στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των προγραμμάτων εγγυήσεων, ούτως ώστε οι απώλειες να μην υπερβαίνουν τις διαθέσιμες προβλέψεις.
Δεύτερη και καίριας σημασίας ασφαλιστική δικλείδα είναι η χρηστή διαχείριση των προβλέψεων που δεσμεύονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ για τη χρηματοδότηση τυχόν καταπτώσεων της δημοσιονομικής εγγύησης από τους εταίρους υλοποίησης. Οι εν λόγω προβλέψεις για δημοσιονομικές εγγυήσεις, χρηματοδοτική συνδρομή και χρηματοδοτικά μέσα θα κρατούνται στο κοινό ταμείο προβλέψεων (ΚΤΠ). Το ΚΤΠ αντιπροσωπεύει το αποθεματικό ρευστότητας το οποίο προστατεύει τον υπόλοιπο προϋπολογισμό της ΕΕ από τις απώλειες που προκύπτουν στα στηριζόμενα από δημοσιονομικές εγγυήσεις προγράμματα. Το μέγεθός του θα είναι αρκούντως μεγάλο, ώστε να μπορεί να ανθίσταται σε όλες τις καταπτώσεις των εγγυήσεων στο πλαίσιο εικαζόμενων σεναρίων που καταρτίζονται σε ρεαλιστική βάση.
Συνεπώς, το ΚΤΠ, δεν είναι απλώς «άλλο ένα» χαρτοφυλάκιο περιουσιακών στοιχείων που ανήκει στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Τα περιουσιακά στοιχεία του ΚΤΠ θα στηρίξουν το σύστημα δημοσιονομικών εγγυήσεων και εγγυημένων δανείων που θα παρέχει ο προϋπολογισμός της ΕΕ στο πλαίσιο του επόμενου ΠΔΠ. Είναι καίριας σημασίας τα περιουσιακά στοιχεία του ΚΤΠ να εναρμονίζονται με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις δημοσιονομικές εγγυήσεις και τα εγγυημένα δάνεια. Η Επιτροπή είναι η πλέον κατάλληλη για να διαδραματίσει αυτόν τον ρόλο, καθώς είναι το μόνο θεσμικό όργανο που διαθέτει πλήρη εικόνα των υποχρεώσεων έναντι των οποίων πρέπει να πραγματοποιηθεί η διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων. Λόγω, ακριβώς, του «συστημικού» της ρόλου στον προϋπολογισμό της ΕΕ, καθώς των σχετικών θεσμικών ευθυνών της, η Επιτροπή αποφάσισε να αναλάβει τη ίδια τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ.
Το άρθρο 212 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 (στο εξής: δημοσιονομικός κανονισμός ή ΔΚ) 6 , με το οποίο συστήνεται το ΚΤΠ, προβλέπει τη διενέργεια αξιολόγησης ώστε να καθοριστεί αν η διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ θα πρέπει να πραγματοποιείται από την Επιτροπή, την ΕΤΕπ ή συνδυασμό των δύο. Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης είναι να παρουσιαστούν τα συμπεράσματα της αξιολόγησης, να διευκρινιστεί ο λόγος για τον οποίο η διαχείριση του ΚΤΠ θα πρέπει να αναληφθεί από την Επιτροπή και να καθοριστούν τα επόμενα βήματα στην προετοιμασία του ΚΤΠ, προκειμένου αυτό να καταστεί λειτουργικό έως τον Ιανουάριο του 2021.
2.Το κοινό ταμείο προβλέψεων (ΚΤΠ) ως ακρογωνιαίος λίθος της νέας προσέγγισης της ΕΕ για τη δημόσια χρηματοδότηση:
2.1.Τι είναι το κοινό ταμείο προβλέψεων;
Το ΚΤΠ θα συγκεντρώσει τις προβλέψεις για την κάλυψη των δημοσιονομικών υποχρεώσεων που προκύπτουν από διάφορους τύπους δημοσιονομικών εγγυήσεων, χρηματοδοτικής συνδρομής και χρηματοδοτικών μέσων. Ειδικότερα, θα συνενώσει τις προβλέψεις για τα ακόλουθα προγράμματα: το ΕΤΣΕ 7 , το πρόγραμμα InvestEU και την εγγύηση εξωτερικής δράσης (συμπεριλαμβανομένου του πρώην ΕΤΒΑ 8 και της εντολής εξωτερικής δανειοδότησης). Επιπλέον, στο ΚΤΠ θα μπορούσαν να ενταχθούν οι πρόσθετες προβλέψεις για συναφή νέα προγράμματα δημοσιονομικών εγγυήσεων ή χρηματοδοτικής συνδρομής και για χρηματοδοτικά μέσα. Στο ΚΤΠ μπορούν επίσης να μεταφερθούν πρόσθετοι πόροι από τις προβλέψεις για υφιστάμενα χρηματοδοτικά μέσα ή από άλλα μέσα πολιτικής της Επιτροπής, τα οποία έχουν εξαγοράσει μεγάλο χαρτοφυλάκιο ανεξόφλητων περιουσιακών στοιχείων που εμπίπτουν στο ίδιο επενδυτικό σύμπαν με το ΚΤΠ. Σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 1 της μερικής συναντίληψης των συννομοθετών σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος InvestEU, τα κράτη μέλη μπορούν να μεταβιβάσουν στο ΚΤΠ τη διαχείριση μέρους των πόρων των διαρθρωτικών τους ταμείων που συνιστούν προβλέψεις για τη συνιστώσα για τα κράτη μέλη.
Οι (εγκριθείσες ή προτεινόμενες) νομοθετικές πράξεις για τη θέσπιση του ΕΤΣΕ, του προγράμματος InvestEU και του ΜΓΑΔΣ προβλέπουν δέσμευση ύψους αρκετών δισεκατομμυρίων ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ με τη μορφή προβλέψεων για τη στήριξη σημαντικού ποσού εγγυήσεων και δανείων. Δεδομένης της καταλυτικής επίδρασης των προγραμμάτων της ΕΕ, αυτό αντιστοιχεί σε πολλαπλάσιο μέγεθος σε επίπεδο αντίκτυπου πολιτικής, το οποίο κατευθύνεται πρωτίστως στη στήριξη ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων.
Πλαίσιο: πώς λειτουργεί το κοινό ταμείο προβλέψεων;
·Το ΚΤΠ συγκεντρώνει τα περιουσιακά στοιχεία υπό την κατοχή των προγραμμάτων ΕΤΣΕ, InvestEU και ΜΓΑΔΣ. Τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία θα επενδύονται από το ΚΤΠ σε χρηματοοικονομικούς τίτλους (κυρίως ομόλογα) έως τη στιγμή που κάποιο περιουσιακό στοιχείο θα πρέπει να πωληθεί για την κάλυψη μιας κατάπτωσης εγγύησης από εταίρο υλοποίησης, ο οποίος υπέστη αθέτηση πληρωμής στο χαρτοφυλάκιο των χρηματοδοτούμενων από τα περιουσιακά στοιχεία επενδυτικών προγραμμάτων. Στο άρθρο 219 παράγραφος 1 του ΔΚ αναφέρεται ότι «οι εγγυήσεις είναι ανέκκλητες, άνευ όρων και εκτελεστές κατόπιν αιτήσεως για τα είδη των καλυπτόμενων πράξεων».
·Η πολλαπλότητα διαφορετικών εγγυήσεων που ωφελούν διάφορους εταίρους υλοποίησης, οι οποίοι στηρίζουν διαφορετικά είδη επένδυσης σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές συνεπάγεται ένα πολύπλοκο και ανομοιογενές μοντέλο καταπτώσεων των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ. Για να διασφαλιστεί η αξιοπιστία του συστήματος δημοσιονομικών εγγυήσεων, είναι καίριας σημασίας να υπόκεινται τα προγράμματα εγγυήσεων σε συνεκτικές διαδικασίες διαχείρισης κινδύνου και υποβολής εκθέσεων, οι οποίες διασφαλίζουν ότι οι απώλειες παραμένουν εντός των προβλεπόμενων επιπέδων ανοχής. Οι ανάγκες πρέπει να εξυπηρετούνται εξολοκλήρου και άμεσα από ένα επαρκώς διαφοροποιημένο και με ικανή ρευστότητα χαρτοφυλάκιο περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ.
·Πέραν του προσεκτικού σχεδιασμού και της εποπτείας των προγραμμάτων εγγυήσεων, η διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ θα οργανωθεί ώστε να αποτυπώνει τις διαφορετικές παραμέτρους κινδύνου (χρονικός ορίζοντας, συσχέτιση των παραγόντων κινδύνου, ρευστότητα κ.λπ.), λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά του συνολικού φάσματος εγγυημένης χρηματοδότησης και επενδυτικών πράξεων.
·Το ΚΤΠ δεν θα περιλαμβάνει διεπιδότηση μεταξύ των διαφόρων πολιτικών εκ των οποίων του μεταβιβάζονται περιουσιακά στοιχεία. Αντιθέτως, τα επιμέρους συνεισφέροντα μέσα πολιτικής (όπως το πρόγραμμα InvestEU ή το ΕΤΒΑ+) θα έχουν στην κατοχή τους ένα ποσοστό των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ, αντίστοιχο της δημοσιονομικής συνεισφορά τους. Τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την κάλυψη υποχρεώσεων που προκύπτουν από τις συνδεόμενες με το συγκεκριμένο μέσο πολιτικής εγγυήσεις και δεν θα διατίθενται για την κάλυψη υποχρεώσεων που δημιουργούνται από άλλες συνεισφέρουσες πολιτικές. Κατά συνέπεια, το ΚΤΠ θα αποκομίσει τα οφέλη από την ενιαία διαχείριση περιουσιακών στοιχείων, χωρίς να οδηγήσει στην κάλυψη από ένα μέσο πολιτικής των απωλειών που προκαλούνται από κάποιο άλλο.
Στη συνέχεια παρατίθεται σχηματική αναπαράσταση του ΚΤΠ, στην οποία παρουσιάζεται ο τρόπος με τον οποίο θα χρησιμοποιηθούν οι δημοσιονομικοί πόροι από τα συνεισφέροντα μέσα πολιτικής ως κεφαλαιακή στήριξη των εγγυήσεων που χορηγούνται σε εταίρους υλοποίησης στο πλαίσιο του προγράμματος InvestEU και του ΜΓΑΔΣ.
ΚΤΠ: η κεφαλαιακή βάση των δημοσιονομικών εγγυήσεων
|
ΜΓΑΔΣ/Εξωτερική δράση Εγγύηση |
|
Πρόγραμμα InvestEU |
Εγγύηση
Προγράμματα:
μέγιστη συνολική δημοσιονομική
δέσμευση=
± 100 δισ. EUR
|
Κοινό ταμείο προβλέψεων: ·1 χαρτοφυλάκιο συγκεντρωμένων αποθεματικών, 1 επενδυτική στρατηγική, 1 σημείο αναφοράς· ·Οι συνεισφέρουσες πολιτικές κατέχουν κατ’ αναλογία ποσοστό του ΚΤΠ, διαφορετικούς συντελεστές προβλέψεων ανά συνιστώσα. |
|
Πρόγραμμα InvestEU |
|
ΜΓΑΔΣ Εξωτερική δράση Εγγύηση |
Συνεισφέρουσες
πολιτικές
2.2.Ποια οφέλη θα αποφέρει το ΚΤΠ;
Με τη συγκέντρωση, μέσω του ΚΤΠ, των προβλέψεων για διαφορετικά είδη δημοσιονομικών μέσων, θα επιτευχθεί βελτίωση της αποτελεσματικότητας και δυνατότητα για πιο δυναμική διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων κατά τρεις τρόπους:
Πρώτον, η διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων εμφανίζει αποτελέσματα κλίμακας, με σημαντική βελτίωση της αποτελεσματικότητας όσο αυξάνεται ο όγκος των υπό διαχείριση περιουσιακών στοιχείων. Αυτό συμβαίνει λόγω του υψηλού σταθερού κόστους που απαιτεί η ανάπτυξη της οργανωτικής ικανότητας για την κατάλληλη εκτέλεση της διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων. Η ικανότητα αυτή περιλαμβάνει αξιόπιστα συστήματα διαχείρισης χαρτοφυλακίου, ικανότητα εισαγωγής και επεξεργασίας δεδομένων, καταρτισμένο προσωπικό για την εκτέλεση όλων των λειτουργιών που υπόκεινται στην απαιτούμενη διάκριση καθηκόντων, ορθά συστήματα και ρυθμίσεις διακυβέρνησης ώστε να διασφαλίζεται η συνέχιση των δραστηριοτήτων. Εντούτοις, αφότου η υποδομή τεθεί σε εφαρμογή, η αύξηση του όγκου των υπό διαχείριση περιουσιακών στοιχείων συνοδεύεται από χαμηλότερο οριακό κόστος. Ως εκ τούτου, το αποτέλεσμα είναι χαμηλότερο κόστος σε σχέση με τον όγκο των υπό διαχείριση περιουσιακών στοιχείων. Η κεντρική διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ θα μειώσει, αναμφίβολα, το κόστος εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ και, συνεπώς, θα καταστήσει πιο αποδοτική τη χρήση των περιορισμένων δημόσιων πόρων.
Δεύτερον, το ΚΤΠ θα συνδυάζει προβλέψεις για διαφόρους τύπων δημοσιονομικών εγγυήσεων, χρηματοδοτικής συνδρομής και χρηματοδοτικών μέσων, με διαφορετικά χαρακτηριστικά και προφίλ κίνδυνου και χρονικού ορίζοντα. Η ύπαρξη τέτοιου είδους διαφορών στο προφίλ κινδύνου και χρονικού ορίζοντα σημαίνει ότι το ποσό των πόρων που χρειάζεται ένα ενιαίο χαρτοφυλάκιο για να καλύψει τις καταπτώσεις εγγύησης στη διάρκεια οποιουδήποτε δεδομένου έτους θα είναι ενδεχομένως χαμηλότερο σε σχέση με την περίπτωση που κάθε επιμέρους, μεμονωμένα συσταθέν, μέσο κάλυπτε ξεχωριστά τις δικές του καταπτώσεις εγγύησης. Το όφελος αυτό αποτυπώνεται στον πραγματικό συντελεστή προβλέψεων του ΚΤΠ, όπως ορίζεται στο άρθρο 213 του δημοσιονομικού κανονισμού.
Τρίτον, το ΚΤΠ θα ενσωματωθεί σε ένα πλαίσιο στενότερης σύνδεσης ανάμεσα στη διαχείριση των προβλέψεων και στο προφίλ και την εξέλιξη των ενδεχόμενων υποχρεώσεων του προϋπολογισμού της ΕΕ. Δεδομένης της αύξησης στη χρήση και της πείρας στο πεδίο των δημοσιονομικών εγγυήσεων, η διαχείριση του ΚΤΠ θα πραγματοποιείται με δυναμικό τρόπο, προκειμένου το χαρτοφυλάκιο να προσαρμόζεται στα μεταβαλλόμενα χαρακτηριστικά των υποχρεώσεων. Με τον τρόπο αυτό θα υπάρξει δυνατότητα καλύτερης ευθυγράμμισης των περιουσιακών στοιχείων με το μεταβαλλόμενο μοντέλο των υποχρεώσεων, ούτως ώστε το ΚΤΠ να διαδραματίζει πιο αποτελεσματικά τον ρόλο του αποθεματικού ρευστότητας.
3.Μέθοδος, κριτήρια και επιλογές της αξιολόγησης:
3.1.Οργάνωση της ανεξάρτητης αξιολόγησης και των κριτηρίων:
Με δεδομένη τη σπουδαιότητα του ρόλου που θα διαδραματίσει το ΚΤΠ στην αρχιτεκτονική δημόσιας χρηματοδότησης της ΕΕ, το άρθρο 212 του δημοσιονομικού κανονισμού προβλέπει τη διενέργεια ανεξάρτητης αξιολόγησης, στην οποία θα βασιστεί η απόφαση της Επιτροπής για την ταυτότητα του διαχειριστή των περιουσιακών στοιχείων. Στο άρθρο 212 του δημοσιονομικού κανονισμού προσδιορίζονται οι προς εξέταση επιλογές:
1.Διαχείριση του ΚΤΠ αποκλειστικά από την Επιτροπή·
2.Διαχείριση του ΚΤΠ αποκλειστικά από την ΕΤΕπ·
3.Επιμερισμός της διαχείρισης μεταξύ Επιτροπής και ΕΤΕπ.
Επίσης, στο άρθρο 212 του δημοσιονομικού κανονισμού καθορίζονται τα κριτήρια αξιολόγησης των ικανοτήτων των δύο δυνάμει διαχειριστών. Σε αυτά περιλαμβάνονται κριτήρια όπως η θεσμική δομή και η διακυβέρνηση, η λογοδοσία και η διαφάνεια, η διαχείριση κινδύνων, η τεχνική υποδομή, η υποβολή εκθέσεων, η εμπειρογνωσία κάθε οργανισμού, η κλιμακοθετησιμότητα, η απόδοση και το κόστος για τις παρασχεθείσες υπηρεσίες.
Η ανεξάρτητη συγκριτική αξιολόγηση 9 δημοσιεύεται παράλληλα με την παρούσα ανακοίνωση. Τα πορίσματά της βασίζονται σε εκτεταμένη επισκόπηση εγγράφων και διεξοδικές συνεντεύξεις και συσκέψεις με υπαλλήλους τόσο της ΕΤΕπ όσο και της Επιτροπής. Τα πορίσματα συζητήθηκαν στο πλαίσιο εργαστηρίου με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Επιτροπής και της ΕΤΕπ.
Παρότι η πλήρης αξιολόγηση είναι διαθέσιμη στο διαδίκτυο, ακολούθως παρατίθενται τα κύρια συμπεράσματα σχετικά με τις επιμέρους παραμέτρους της ανάλυσης:
|
Κριτήριο |
Βασικά πορίσματα: |
|
Θεσμική δομή και διακυβέρνηση |
Τόσο η ΕΤΕπ όσο και η Επιτροπή διαθέτουν κατάλληλες δομές διακυβέρνησης και οργάνωσης για την άσκηση των δραστηριοτήτων τους διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, που τηρούν τις αρχές καλής εταιρικής διακυβέρνησης, εφαρμόζοντας σαφή ανάθεση αρμοδιοτήτων λήψης αποφάσεων, κατάλληλο διαχωρισμό των καθηκόντων, σαφή καθορισμό ρόλων και επαρκώς προσδιορισμένες και τεκμηριωμένες διαδικασίες και διεργασίες. Και τα δύο θεσμικά όργανα εφαρμόζουν ορθές διαδικασίες και κώδικες για τη διαχείριση ενδεχομένων συγκρούσεων συμφερόντων. Αμφότεροι οι οργανισμοί τηρούν τις αρχές καλής διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων και επιδεικνύουν προσήλωση στις βέλτιστες πρακτικές του κλάδου. |
|
Λογοδοσία και διαφάνεια |
Και στους δύο οργανισμούς υφίστανται σαφείς κανόνες όσον αφορά τη λογοδοσία. Οι γενικές δομές διαχείρισης και ελέγχου κινδύνων σε αμφότερους τους οργανισμούς καλύπτουν επαρκώς τις οικείες δραστηριότητες που αφορούν τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων της ΕΕ. Η ΕΤΕπ θα μπορούσε ενδεχομένως να βελτιώσει το επίπεδο διαφάνειας όσον αφορά το κόστος στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων. |
|
Διαχείριση κινδύνων και τεχνική υποδομή |
Τόσο η Επιτροπή όσο και η ΕΤΕπ εφαρμόζουν αρκούντως τεκμηριωμένες διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων, οι οποίες πληρούν τις προδιαγραφές που προβλέπονται για διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων της δικής τους εμβέλειας. Και τα δύο θεσμικά όργανα έχουν πρόσβαση σε δυνατότητες υπηρεσιών ΤΠ που καθιστούν εφικτή την άσκηση των λειτουργιών τους. Αμφότερες διαθέτουν συστήματα για τη διασφάλιση της κυβερνοασφάλειας και της συνέχισης των δραστηριοτήτων. |
|
Υποβολή εκθέσεων |
Αμφότερα τα μέρη καταρτίζουν σαφείς, ορθά δομημένες και διορατικές εκθέσεις. Η ενημέρωση για χαρτοφυλάκια που αποτελούν αντικείμενο εξωτερικής ανάθεσης παρέχεται σε τριμηνιαία βάση όσον αφορά πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους και την απόδοση και συνοδεύεται από εκθέσεις για τις συμμετοχές χαρτοφυλακίου σε μηνιαία βάση. Η πρακτική αυτή είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων που έχουν τεθεί στο πλαίσιο διοργανικών συμφωνιών, αλλά μεταξύ ομοτίμων είναι συνήθης η τακτικότερη (σε μηνιαία βάση) υποβολή εκθέσεων. |
|
Εμπειρογνωσία |
Αμφότεροι οι οργανισμοί διαθέτουν υψηλά καταρτισμένους και πεπειραμένους διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, με επαγγελματική πείρα και ακαδημαϊκά/τεχνικά προσόντα. |
|
Κλιμακοθετησιμότητα |
Από άποψη υποδομών, αμφότεροι οι οργανισμοί είναι σε θέση να χειριστούν την προσδοκώμενη αύξηση των υπό διαχείριση περιουσιακών στοιχείων μετά τη σύσταση του ΚΤΠ. |
|
Ιστορική απόδοση 10 |
Στην αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε σύγκριση μεταξύ 2 χαρτοφυλακίων της Επιτροπής και 2 παρόμοιων (ίδιας χρονικής διάρκειας και παρόμοιων κατευθυντήριων γραμμών διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων και επενδυτικού σύμπαντος) χαρτοφυλακίων της ΕΤΕπ. Τα 2 χαρτοφυλάκια της Επιτροπής 11 απέφεραν υψηλότερες αποδόσεις (σωρευτικό κέρδος σε ποσοστό 23,4 % και 24,2 % σε διάστημα 10 ετών έως τον Ιούνιο του 2019) σε σχέση με τα χαρτοφυλάκια της ΕΤΕπ (20,61 % και 12,4 %). |
|
Ιστορικό κόστος |
Η Επιτροπή διαπιστώθηκε ότι άσκησε τον ρόλο του διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων με χαμηλότερο κόστος σε σύγκριση με τα τέλη που χρεώνει η ΕΤΕπ (0,03 % ανά δισ. έναντι 0,05 % ανά δισ.) 12 . |
Η Επιτροπή πέτυχε συγκρίσιμες αποδόσεις με χαμηλότερο κόστος. Η διαδικασία διακυβέρνησης και οι τεχνικές υποδομές για τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων τόσο στην Επιτροπή όσο και στην ΕΤΕπ είναι κατάλληλες για τον επιδιωκόμενο στόχο. Ο βαθμός λογοδοσίας και διαφάνειας της Επιτροπής έναντι του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου εμφανίζεται υψηλότερος. Η ΕΤΕπ διαθέτει πλεονεκτήματα που απορρέουν από την εμπειρογνωσία της στις συμφωνίες επαναγοράς (repos) και στην ύπαρξη μοντέλων εσωτερικής διαβάθμισης, τα οποία είναι σημαντικά για ορισμένες ειδικές χρηματοπιστωτικές πράξεις.
3.2.Εκτίμηση των επιλογών από την Επιτροπή:
Η Επιτροπή θεωρεί ότι, με βάση με τα πορίσματα της αξιολόγησης όσον αφορά το κόστος, την αποδοτικότητα και τη διαφάνεια, η διατήρηση της διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ υπό την άμεση αρμοδιότητα της Επιτροπής είναι καλύτερη επιλογή σε σχέση με τις άλλες εναλλακτικές λύσεις.
α) Επιμερισμός της αρμοδιότητας διαχείρισης του ΚΤΠ (επιλογή 3):
Ο ανεξάρτητος αξιολογητής διαβλέπει ενδεχόμενα δυναμικά πλεονεκτήματα στον καταμερισμό της αρμοδιότητας για το χαρτοφυλάκιο του ΚΤΠ μεταξύ Επιτροπής και ΕΤΕπ. Σε αυτά περιλαμβάνονται πιθανά οφέλη διαφοροποίησης των κινδύνων (αποφυγή έλλειψης εναλλακτικού σχεδίου) και διατήρησης του διοργανικού ανταγωνισμού για περιορισμό της αδράνειας.
Η Επιτροπή θεωρεί τα εν λόγω πλεονεκτήματα αόριστα και υποθετικά. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υπερσκελίζονταν από τις τεχνικές και επιχειρησιακές δυσκολίες που θα παρεμπόδιζαν το έργο της στην εποπτεία του ΚΤΠ. Στην περίπτωση που η Επιτροπή και η ΕΤΕπ αναλάμβαναν τη διαχείριση μέρους των περιουσιακών στοιχείων ξεχωριστά, θα απαιτούνταν σύνθετες διαδικασίες συμφωνίας στοιχείων για λόγους υποβολής λογιστικών εκθέσεων και εκθέσεων επιδόσεων. Ο επιμερισμός της διαχείρισης θα απαιτούσε, επίσης, την ύπαρξη ενός ολοκληρωμένου πλαισίου διαχείρισης κινδύνων για τον υπολογισμό και τον καθορισμό ενοποιημένων μεθόδων μέτρησης των κινδύνων και της απόδοσης για το ίδιο ενιαίο χαρτοφυλάκιο. Το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν σύνθετες, χρονοβόρες, επιρρεπείς σε λειτουργικά προβλήματα διαδικασίες διαχείρισης χαρτοφυλακίου και ενδεχομένως μη έγκαιρη διαθεσιμότητα πληροφοριών.
Η Επιτροπή θεωρεί ότι η συγκεκριμένη επιλογή δεν συνιστά στέρεη βάση για την οργάνωση της διαχείρισης ενός τόσο σημαντικού χαρτοφυλακίου. Ο ανταγωνισμός μεταξύ της Επιτροπής και της ΕΤΕπ δεν θα έπρεπε να επιτευχθεί μέσω του επιμερισμού της εντολής για το ΚΤΠ, αλλά μέσω συνετής κατανομής των επενδυτικών εντολών, κατά τρόπο που αξιοποιεί τα ισχυρά σημεία και τα συμφέροντα της Επιτροπής και της ΕΤΕπ.
β) Επιλογή μεταξύ της Επιτροπής και της ΕΤΕπ:
Άποψη της Επιτροπής είναι ότι η επιλογή έγκειται μεταξύ της ανάθεσης της αρμοδιότητας αποκλειστικά στην Επιτροπή ή στην ΕΤΕπ – δύο διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων με δείγματα γραφής, μακρόχρονο και αναγνωρισμένο ιστορικό επιδόσεων στη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων για λογαριασμό της ΕΕ. Έχουν αναπτύξει και οι δύο σημαντικές ικανότητες και έχουν θέσει σε εφαρμογή διαδικασίες χρηστής διαχείρισης.
Η αξιολόγηση επιβεβαιώνει ότι αμφότεροι οι οργανισμοί είναι ικανοί να διαχειριστούν τα περιουσιακά στοιχεία του ΚΤΠ. Και οι δύο παρουσιάζουν ικανοποιητικές επιδόσεις σε επίπεδο δομής διακυβέρνησης και πλαισίου λογοδοσίας για τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων, υποδομής ΤΠ, εμπειρογνωσίας, συνολικής απόδοσης ως προς τους στόχους, ικανοτήτων διαχείρισης κινδύνων ή υποβολής εκθέσεων. Και οι δύο οργανισμοί έχουν, επίσης, αποδείξει ικανότητα κλιμάκωσης των επιχειρήσεών τους ώστε να αντεπεξέλθουν στη σημαντική αύξηση μεγέθους των υπό διαχείριση περιουσιακών στοιχείων που οφείλεται στο ΚΤΠ.
Οι βασικοί διαφοροποιητικοί παράγοντες που προκύπτουν από την ανεξάρτητη αξιολόγηση είναι οι ακόλουθοι:
1.Κόστος: σύμφωνα με την ανεξάρτητη αξιολόγηση, η Επιτροπή μπορεί να διαχειριστεί τη συγκεκριμένη δραστηριότητα με μικρότερο κόστος. Το εκτιμώμενο κόστος που συνεπάγεται η λύση που υπαγορεύει διατήρηση της διαχείρισης του ΚΤΠ από την Επιτροπή είναι χαμηλότερο σε σύγκριση με την περίπτωση ανάθεσης της διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων στην ΕΤΕπ. Το εκτιμώμενο κόστος ([4,8] εκατ. EUR ανά έτος) της επιλογής 1, σύμφωνα με την οποία η διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ πραγματοποιείται από τις υπηρεσίες της Επιτροπής, είναι αξιοσημείωτα χαμηλότερο σε απόλυτους και σχετικούς όρους σε σύγκριση με το εκτιμώμενο κόστος της επιλογής 2 ([9,9] εκατ. EUR ανά έτος), με βάση την οποία η διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ αναλαμβάνεται από την ΕΤΕπ.
2.Απόδοση: με βάση το ιστορικό επιδόσεων σε συγκρίσιμα χαρτοφυλάκια με δεδομένα για περισσότερα έτη, οι αποδόσεις που απέφερε η Επιτροπή ήταν υψηλότερες σε σύγκριση με αυτές της ΕΤΕπ.
4.Στρατηγικοί παράγοντες αναφορικά με τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ:
Η αξιολόγηση δεν μπορεί να βασιστεί αποκλειστικά σε μια στατική θεώρηση απολογισμού του παρελθόντος. Πρέπει, επίσης, να εξετάσει την αρχιτεκτονική που κρίνεται σκοπιμότερη για τη μελλοντική διαχείριση των ενδεχόμενων υποχρεώσεων και των σχετικών περιουσιακών στοιχείων από την άποψη της προστασίας του προϋπολογισμού της ΕΕ. Είναι ανάγκη πρωταρχικής σημασίας να προστατευθεί ο προϋπολογισμός της ΕΕ απέναντι στον κίνδυνο να υπερβούν οι προκαλούμενες απώλειες στο πλαίσιο των προγραμμάτων εγγυήσεων τα περιουσιακά στοιχεία που διαθέτει το ΚΤΠ για την κάλυψη των εν λόγω καταπτώσεων. Στην απόφαση επιλογής διαχειριστή των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ποιος διαθέτει τα ισχυρότερα κίνητρα και τα πιο οικονομικά αποδοτικά μέσα για την άσκηση αυτού του έργου.
4.1.Διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων με γνώμονα τις υποχρεώσεις
Η αυξημένη προσφυγή σε δημοσιονομικές εγγυήσεις και χρηματοδοτική συνδρομή δημιουργεί μεγαλύτερες ενδεχόμενες υποχρεώσεις για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή ενισχύει την ικανότητά της να κατευθύνει, να εποπτεύει και να εκτελεί τις δημοσιονομικές εγγυήσεις, αποβλέποντας στην αποτροπή απρόβλεπτων επιπτώσεων στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ειδικότερα, η Επιτροπή ενισχύει την επιχειρησιακή της ικανότητα, με στόχο τη διεξοδική αξιολόγηση, τη διαχείριση και τον υπολογισμό των ενδεχόμενων υποχρεώσεων, καθώς και την αντιστοίχιση των υποκείμενων μοντέλων κινδύνου από τις λόγω ενδεχόμενες υποχρεώσεις με την επενδυτική στρατηγική που χρησιμοποιείται για τη διαχείριση των αντίστοιχων προβλέψεων. Συγκεκριμένα, θα αξιοποιήσει τη γνώση που αποκομίζει από τη στενή συμμετοχή της στη διαμόρφωση προγραμμάτων εγγυήσεων, ώστε να καθορίσει το επίπεδο των προβλέψεων που απαιτούνται για το ΚΤΠ και να ορίσει την επενδυτική στρατηγική και την κατανομή των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ.
Η κεντρική διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων θα αποφέρει σημαντική βελτίωση της αποτελεσματικότητας. Θα απαιτήσει, επίσης, κατάλληλο σχεδιασμό και υλοποίηση μιας ενιαίας επενδυτικής στρατηγικής από την Επιτροπή, η οποία καλύπτει τις υποκείμενες ανάγκες (και τους περιορισμούς) των διαφόρων προγραμμάτων εγγυήσεων. Στο πλαίσιο της θα πρέπει να επιτευχθεί τουλάχιστον διατήρηση του κεφαλαίου και δυνατότητα πρόσθετων αποδόσεων εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες της αγοράς.
Η Επιτροπή έχει την τελική ευθύνη να διασφαλίσει ότι η διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ ευθυγραμμίζεται πλήρως με την ανάγκη κάλυψης οποιασδήποτε ενδεχόμενης υποχρέωσης προκύπτει από χρηματοδοτικά μέσα, δημοσιονομικές εγγυήσεις ή χρηματοδοτική συνδρομή. Για να το επιτύχει αυτό, η Επιτροπή θα πρέπει να καθορίσει και να υλοποιήσει την επενδυτική στρατηγική με τέτοιο τρόπο, ώστε αυτή να ευθυγραμμίζεται με τα μεταβαλλόμενα χαρακτηριστικά των υποχρεώσεων που προκύπτουν από τα προγράμματα εγγυήσεων. Υπάρχουν 4 λόγοι για τους οποίους κρίνεται σκόπιμο αυτός ο ρόλος να αναληφθεί από την Επιτροπή:
1.δεδομένου του «συστημικού» της ρόλου στον προϋπολογισμό της ΕΕ, η Επιτροπή έχει ιδιαίτερη ευθύνη στη χρηστή διαχείριση του ΚΤΠ και πρέπει να λογοδοτεί γι’ αυτή στο Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και το Ελεγκτικό Συνέδριο. Αυτό αντικατοπτρίζεται στο γεγονός ότι, δυνάμει του άρθρου 213 παράγραφος 5 του δημοσιονομικού κανονισμού, η Επιτροπή πρέπει να καθορίζει η ίδια και να εποπτεύει την επενδυτική στρατηγική διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ. Ο δημοσιονομικός κανονισμός δεν αφήνει περιθώρια ευελιξίας εν προκειμένω. Κατά συνέπεια, είναι εύλογο η Επιτροπή να διατηρήσει, επίσης, τον άμεσο έλεγχο υλοποίησης της εν λόγω επενδυτικής στρατηγικής. Η ανάθεση αυτής της συνακόλουθης λειτουργίας στην ΕΤΕπ θα προκαλούσε, απλώς, κόστος συναλλαγών και συντονισμού χωρίς υλικό όφελος·
2.ο μεγάλος αριθμός των εταίρων υλοποίησης που θα συμμετέχουν στα προγράμματα InvestEU και ΜΓΑΔΣ στο μέλλον σημαίνει ότι μόνο η Επιτροπή είναι σε θέση να συσπειρώσει τις ανάγκες και την πείρα των διαφόρων εταίρων υλοποίησης και των προγραμμάτων, στο πλαίσιο μιας ενιαίας στρατηγικής διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων με γνώμονα τις υποχρεώσεις·
3.δεδομένου ότι η Επιτροπή διαπραγματεύεται συμβάσεις εγγύησης με διάφορους εταίρους υλοποίησης, θα αποκτήσει άμεση εμπειρία για τους παράγοντες κινδύνου που καθορίζουν τον πιστωτικό κίνδυνο των εγγυημένων χαρτοφυλακίων. Για παράδειγμα, η έκθεση σε κίνδυνο έναντι δικαιούχων εκτός της ΕΕ θα διέπεται από διαφορετικές μακροοικονομικές εξελίξεις από ό,τι σε ενδοενωσιακό επίπεδο. Το ίδιο ισχύει για εκθέσεις που αφορούν διαφορετικούς ειδικούς βιομηχανικούς κλάδους. Η Επιτροπή θα είναι σε θέση να αποτυπώσει τους εν λόγω παράγοντες κινδύνου όλων των καλυπτόμενων από το ΚΤΠ ενδεχόμενων υποχρεώσεων σε μια επενδυτική στρατηγική η οποία καλύπτει τις βασικές παραμέτρους κινδύνου 13 ·
4.η επενδυτική στρατηγική του ΚΤΠ θα πρέπει να ενσωματώνει τις επιχειρησιακές γνώσεις όσον αφορά την υλοποίηση προγραμμάτων. Η Επιτροπή θα μπορέσει να διαχειριστεί την ανατροφοδότηση που λαμβάνει από την υλοποίηση των προγραμμάτων για τη διαμόρφωση στρατηγικής, την οποία θα προσαρμόσει προκειμένου να ανταποκρίνεται στην εξελισσόμενη πραγματικότητα και στους περιορισμούς που αντιμετωπίζουν τα προγράμματα στην πράξη. Είναι ύψιστης σημασίας να διασφαλιστεί ότι η επενδυτική στρατηγική για το ΚΤΠ, σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Επιτροπής, αντικατοπτρίζει δεόντως τα πραγματικά χαρακτηριστικά των κινδύνων που προκύπτουν από όλες τις εγγυήσεις.
4.2.Λογοδοσία/διαφάνεια:
Η στενή σύνδεση μεταξύ της διαχείρισης των ενδεχόμενων υποχρεώσεων και της προικοδότησης του ΚΤΠ αντικατοπτρίζεται, επίσης, στις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, σύμφωνα με το άρθρο 214 και το άρθρο 250 του δημοσιονομικού κανονισμού.
Ως οικονομικός διαχειριστής του ΚΤΠ, η Επιτροπή οφείλει να υποβάλλει έκθεση και να λογοδοτεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και το Ελεγκτικό Συνέδριο σχετικά με τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ. Η άμεση διαχείριση από την Επιτροπή ενισχύει την ικανότητα πλήρους και άμεσης λογοδοσίας σε σχέση με το κόστος και την απόδοση προς όλους τους θεσμικούς φορείς.
5.Συμπέρασμα:
Στην ανεξάρτητη αξιολόγηση διαπιστώνεται ότι τόσο η Επιτροπή όσο και η ΕΤΕπ διαθέτουν μακρό και αναγνωρισμένο ιστορικό επιδόσεων στη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων για λογαριασμό της ΕΕ. Έχουν αναπτύξει και οι δύο σημαντικές ικανότητες και έχουν θέσει σε εφαρμογή διαδικασίες χρηστής διαχείρισης. Αμφότερες διαθέτουν τα συστήματα και την τεχνογνωσία για να αναλάβουν την αρμοδιότητα διαχείρισης του ΚΤΠ. Σύμφωνα με την ανάλυση του ιστορικού επιδόσεων τόσο της Επιτροπής όσο και της ΕΤΕπ, διαπιστώνεται ότι η Επιτροπή πέτυχε υψηλότερες αποδόσεις σε συγκρίσιμα χαρτοφυλάκια με χαμηλότερο κόστος για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Στην ενότητα 4 εξηγείται για ποιον λόγο είναι ανάγκη να αναλάβει ισχυρό και κεντρικό ρόλο η Επιτροπή, στον πυρήνα του συστήματος ενδεχόμενων υποχρεώσεων και της σχετικής διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων. Η Επιτροπή πρέπει να αναλάβει ενεργή και πλήρη ευθύνη τόσο στον σχεδιασμό αξιόπιστων δημοσιονομικών εγγυήσεων όσο και στη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων στα οποία βασίζονται οι εν λόγω εγγυήσεις. Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθεί η ικανότητά της να λογοδοτεί στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο αναφορικά με τις δραστηριότητές της στο πλαίσιο του συγκεκριμένου ρόλου.
Η συγκεκριμένη απόφαση θα πρέπει, επίσης, να εξεταστεί με βάση το ευρύτερο πλαίσιο κατανομής ευθυνών μεταξύ των διαφόρων παραγόντων στο πεδίο της δημόσιας χρηματοδότησης από την ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, ο όμιλος ΕΤΕπ διαδραματίζει ιδιαίτερο ρόλο στην εκτέλεση των δημοσιονομικών εγγυήσεων υπό το πρόγραμμα InvestEU, καθώς και ως ηγετικός εταίρος στον τομέα των εξωτερικών εγγυήσεων.
Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή κατάληξε στο συμπέρασμα ότι η πλέον ενδεδειγμένη πορεία δράσης είναι να διατηρήσει η ίδια την άμεση ευθύνη καθορισμού της επενδυτικής στρατηγικής και διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ. Το άρθρο 317 της ΣΛΕΕ αναθέτει στην Επιτροπή την ευθύνη εκτέλεσης του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αρμοδιότητα που περιλαμβάνει επίσης τη διαχείριση των ταμειακών διαθεσίμων και των περιουσιακών στοιχείων· ως εκ τούτου, για την ανάθεση της διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ στην Επιτροπή δεν απαιτείται νομοθετική πράξη.
6.Επόμενα βήματα:
Το ΚΤΠ θα πρέπει να είναι έτοιμο να προχωρήσει σε επενδύσεις περιουσιακών στοιχείων μόλις συγκεντρωθούν οι πόροι από τις συνεισφέρουσες πολιτικές στο πλαίσιο του νέου ΠΔΠ. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή προβαίνει σε ενέργειες προγραμματισμού και προετοιμασίας, προκειμένου να τεθούν εγκαίρως σε εφαρμογή οι νομοθετικές και επιχειρησιακές ρυθμίσεις διαχείρισης του ΚΤΠ.
Παράλληλα με την παρούσα ανακοίνωση, η Επιτροπή εκδίδει, επίσης, κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων, οι οποίες θα διαμορφώσουν έναν συνετό και προσανατολισμένο στη σταθερότητα επενδυτικό στόχο για το ΚΤΠ και θα καθορίσουν αυστηρές διατάξεις λήψης αποφάσεων και υποβολής εκθέσεων που θα διέπουν τις δραστηριότητές της. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η κατάστρωση μιας επενδυτικής στρατηγικής που συνίσταται στη στρατηγική κατανομή των περιουσιακών στοιχείων, ώστε να παρασχεθεί καθοδήγηση όσον αφορά την επιδιωκόμενη σύνθεση του χαρτοφυλακίου, καθώς και στον καθορισμό ενός σχετικού σημείου αναφοράς για λόγους συγκριτικής απόδοσης, η υλοποίηση των οποίων τοποθετείται στο δεύτερο μισό του 2020.
Αργότερα εντός του τρέχοντος έτους, η Επιτροπή θα εκδώσει κατ’ εξουσιοδότηση πράξη για τον καθορισμό του πραγματικού συντελεστή προβλέψεων για το ΚΤΠ (σύμφωνα με το άρθρο 213 παράγραφος 2 του δημοσιονομικού κανονισμού).
Παράλληλα με αυτό το έργο, η Επιτροπή αναπτύσσει συνεκτικές προσεγγίσεις διαχείρισης κινδύνων και συστήματα υποβολής εκθέσεων για τα προγράμματα εγγυήσεων InvestEU και ΕΤΒΑ+, ώστε να διασφαλιστεί ότι η διαχείριση των υποχρεώσεων και η διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του ΚΤΠ συμβαδίζουν. Από τη συγκεκριμένη παράλληλη εργασία σχετικά με τις μεθοδολογίες και τις διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων θα προκύψουν οι προγνώσεις για τις εισροές και εκροές που απαιτούνται για τη διαμόρφωση και την προσαρμογή μιας καλά προγραμματισμένης επενδυτικής στρατηγικής και ενός κατάλληλου σημείου αναφοράς για το ΚΤΠ.
Λαμβανομένης υπόψη της σπουδαιότητας του ΚΤΠ, δεδομένου ότι πρόκειται για το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο περιουσιακών στοιχείων της ΕΕ και τον πυλώνα του συστήματος υποχρεώσεων, η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση σχετικά με την πρόοδο στη διαμόρφωση του συγκεκριμένου πλαισίου έως τα τέλη του 2020. Από τα μέσα του 2021 και εξής, η Επιτροπή θα καταρτίζει ετήσια έκθεση σχετικά με τη βιωσιμότητα του συστήματος υποχρεώσεων που δημιουργούνται από τα χρηματοδοτικά μέσα, τις δημοσιονομικές εγγυήσεις και τη χρηματοδοτική συνδρομή, όπως προβλέπεται στο άρθρο 250 του δημοσιονομικού κανονισμού.