ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 23.3.2020
COM(2020) 104 final
ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
όσον αφορά την εφαρμογή της ανακοίνωσης της Επιτροπής για μια ισχυρότερη και ανανεωμένη στρατηγική εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της ΕΕ
1. Εισαγωγή
Η παρούσα έκθεση εξετάζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην εφαρμογή της ανακοίνωσης με τίτλο «Ισχυρότερη και ανανεωμένη στρατηγική εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης» (στο εξής: ανακοίνωση).
Οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της ΕΕ —η Γουαδελούπη, η Γαλλική Γουιάνα, η Μαρτινίκα, το Μαγιότ, η Ρεϊνιόν και η Κοινότητα του Αγίου Μαρτίνου (Γαλλία), οι Αζόρες και η Μαδέρα (Πορτογαλία) και οι Κανάριες Νήσοι (Ισπανία)— αντιμετωπίζουν μόνιμους περιορισμούς που συνδέονται με τη μεγάλη απόσταση, τη μικρή έκταση, την ευπάθεια στην κλιματική αλλαγή και τον νησιωτικό χαρακτήρα τους, και οι οποίοι αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξη και την οικονομική μεγέθυνσή τους. Στο πλαίσιο αυτό, η Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 349 της ΣΛΕΕ) προβλέπει ειδικά μέτρα για τη στήριξη των εξόχως απόκεντρων περιφερειών, συμπεριλαμβανομένων ειδικά προσαρμοσμένων όρων για την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ σε αυτές τις περιφέρειες και την πρόσβαση σε προγράμματα της ΕΕ.
Οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, διάσπαρτες στον Ατλαντικό Ωκεανό, στη λεκάνη της Καραϊβικής, στη Λατινική Αμερική και στον Ινδικό Ωκεανό, παρέχουν στην ΕΕ μοναδικά πλεονεκτήματα: πλούσια βιοποικιλότητα, στρατηγική θέση για δραστηριότητες στον τομέα του διαστήματος και της αστροφυσικής, εκτεταμένες θαλάσσιες οικονομικές ζώνες, γειτνίαση με άλλες ηπείρους.
Τον Οκτώβριο του 2017 η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για την ενίσχυση της εταιρικής σχέσης με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες και τα αντίστοιχα κράτη μέλη, καθώς και για την ενίσχυση της δέσμευσής της να στηρίξει τις περιφέρειες αυτές στην πορεία τους προς την ανάπτυξη. Τον Απρίλιο του 2018 το Συμβούλιο εξέφρασε την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση και κάλεσε την Επιτροπή να συνεχίσει να εργάζεται για τη λήψη ειδικών μέτρων για τις περιφέρειες αυτές σύμφωνα με το άρθρο 349 της ΣΛΕΕ.
Η παρούσα έκθεση παρουσιάζει τις δράσεις που έχουν αναληφθεί από την Επιτροπή, τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες και τα αντίστοιχα κράτη μέλη στους τομείς που ορίζονται στην ανακοίνωση· επισημαίνει τα επιτεύγματα·· και προτείνει να επικεντρωθούν οι προσπάθειες στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την προστασία της βιοποικιλότητας, την εισαγωγή κυκλικής οικονομίας και την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Πρόκειται για βασικές προκλήσεις για τις περιφέρειες αυτές, όπως αναγνωρίζονται στην εμβληματική πρωτοβουλία «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», η οποία τονίζει ότι η Επιτροπή θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, λαμβάνοντας υπόψη την ευπάθειά τους στην κλιματική αλλαγή και τις φυσικές καταστροφές, καθώς και τα μοναδικά πλεονεκτήματά τους, όπως η βιοποικιλότητα και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στην έκθεση τονίζεται περαιτέρω η ανάγκη να ενισχυθούν οι προσπάθειες σε άλλους βασικούς τομείς, όπως η γαλάζια οικονομία και η συνδεσιμότητα.
Νέα διακυβέρνηση βασιζόμενη σε ισχυρή εταιρική σχέση
Από το 2017, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, η Επιτροπή λαμβάνει συστηματικά υπόψη της τις ανησυχίες και τα συμφέροντα των εξόχως απόκεντρων περιφερειών στη χάραξη πολιτικής.
Το 2018 η Επιτροπή κατοχύρωσε τις ιδιαιτερότητες των εξόχως απόκεντρων περιφερειών σε 21 προτάσεις για προγράμματα της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, όπως η συνοχή, η γεωργία, η αλιεία, η έρευνα, το περιβάλλον, οι μεταφορές και η ψηφιακή συνδεσιμότητα, καθώς και η διεθνής συνεργασία. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή δημιούργησε νέες ευκαιρίες και εξασφάλισε ειδικά προσαρμοσμένες διατάξεις για τις εν λόγω περιφέρειες στα περισσότερα προγράμματα της ΕΕ.
Το 2019, στο πλαίσιο των ανά χώρα εκθέσεων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή συνέστησε στη Γαλλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία να επενδύσουν κονδύλια της πολιτικής για τη συνοχή στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειές τους σε βασικούς τομείς, όπως η κυκλική οικονομία, η συνδεσιμότητα, οι δεξιότητες και η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου. Οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του Συμβουλίου καλούν τα εν λόγω κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τα ταμεία συνοχής λαμβάνοντας υπόψη τις περιφερειακές ανισότητες και την κατάσταση των εξόχως απόκεντρων περιφερειών. Οι ιδιαιτερότητες των εξόχως απόκεντρων περιφερειών επισημαίνονται και στις αντίστοιχες ανά χώρα εκθέσεις του 2020.
Η Επιτροπή ανέλυσε τις πιθανές επιπτώσεις των εμπορικών συμφωνιών που βρίσκονται στο στάδιο των διαπραγματεύσεων για τους βασικούς οικονομικούς τομείς των εξόχως απόκεντρων περιφερειών. Κατά συνέπεια, η πολιτική συμφωνία του 2019 για το εμπορικό σκέλος της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ-Mercosur περιλαμβάνει ρήτρα διασφάλισης για την προστασία της τοπικής παραγωγής των εξόχως απόκεντρων περιφερειών. Οι ιδιαιτερότητες των εξόχως απόκεντρων περιφερειών αναλύονται στο πλαίσιο της εν εξελίξει επανεξέτασης της νομοθεσίας περί κρατικών ενισχύσεων και των ειδικών φορολογικών καθεστώτων των εν λόγω περιφερειών.
Η Επιτροπή διαβουλεύτηκε με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες σχετικά με τις ανάγκες τους και παρείχε την ανάλογη ειδικά προσαρμοσμένη στήριξη. Για παράδειγμα, η Επιτροπή διαβουλεύτηκε με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες σχετικά με τις ανάγκες τους για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τις έλαβε υπόψη στην πρόσκληση υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE για το 2019. Επίσης, διοργάνωσε δύο εκδηλώσεις για τη στήριξη των εν λόγω περιφερειών ως προς τη διαμόρφωση στρατηγικών για τη γαλάζια ανάπτυξη. Οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους να εκφράσουν τα συμφέροντά τους, συμβάλλοντας με περίπου 30 απαντήσεις σε δημόσιες διαβουλεύσεις. Τέλος, η Επιτροπή έχει προσεγγίσει τους πολίτες των εξόχως απόκεντρων περιφερειών μέσω διαλόγων με τους πολίτες: στη Μαρτινίκα και στις Κανάριες Νήσους το 2018, στις Αζόρες και στη Μαδέρα το 2019.
Τα ταμεία συνοχής, γεωργίας, αλιείας και θαλάσσιας πολιτικής της ΕΕ έχουν αναπτύξει σημαντικά μέσα για τη στήριξη των τοπικών επενδύσεων που ενισχύουν την εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες και τα αντίστοιχα κράτη μέλη, ιδίως όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), την απασχόληση και την κοινωνική ένταξη, το περιβάλλον και τη συνδεσιμότητα. Η στήριξη από τα εν λόγω ταμεία ανέρχεται σε πάνω από 13 δισ. EUR για την περίοδο 2014-2020.
Η Επιτροπή έχει συγκροτήσει δύο ειδικές ομάδες για τη στήριξη, αφενός, της Ρεϊνιόν όσον αφορά την ενεργειακή μετάβαση και, αφετέρου, των Καναρίων Νήσων όσον αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων, φέρνοντας σε επαφή τις υπηρεσίες της Επιτροπής με τους εθνικούς και περιφερειακούς φορείς.
Η στατιστική υπηρεσία της ΕΕ (Eurostat) δημιούργησε σελίδα στο διαδίκτυο σχετικά με τα στοιχεία των εξόχως απόκεντρων περιφερειών. Το 2019 η Επιτροπή δρομολόγησε μελέτη για τη βελτίωση των στοιχείων και των γνώσεων για τη βιώσιμη διαχείριση της αλιείας και τη διατήρηση των ιχθυοαποθεμάτων στις περιφέρειες αυτές. Η στατιστική υπηρεσία της Γαλλίας συνεργάζεται με την Κοινότητα του Αγίου Μαρτίνου και τον Άγιο Μαρτίνο για τη συλλογή τοπικών στοιχείων. Η στατιστική υπηρεσία της Πορτογαλίας συνεργάζεται με τη Μαδέρα και τις Αζόρες για τα στοιχεία που αφορούν τη γεωργία, την αλιεία και τις μεταφορές· οι Αζόρες βελτιώνουν τα στοιχεία για τη γαλάζια οικονομία και τα στοιχεία για την τοπική παραγωγή των Καναρίων Νήσων.
Η Επιτροπή ενσωμάτωσε τις ανησυχίες των εξόχως απόκεντρων περιφερειών σε έναν άνευ προηγουμένου αριθμό πρωτοβουλιών της ΕΕ και οι περιφέρειες ενέτειναν τις προσπάθειες να συνεισφέρουν στη χάραξη πολιτικής. Υπάρχει περιθώριο να διερευνηθεί περαιτέρω το δυναμικό των ειδικών ομάδων. Η συλλογή στοιχείων σε επίπεδο εξόχως απόκεντρων περιφερειών είναι αναγκαία για τη στήριξη της χάραξης πολιτικής προσαρμοσμένης στις εν λόγω περιφέρειες.
2. Αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων των εξόχως απόκεντρων περιφερειών
Η ανακοίνωση υπογραμμίζει τα πλεονεκτήματα των εξόχως απόκεντρων περιφερειών —συμπεριλαμβανομένων της γαλάζιας οικονομίας, της βιοποικιλότητας, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας— και προτείνει δράση για την ανάπτυξη ευκαιριών στους τομείς αυτούς με σκοπό τη στήριξη της ανάπτυξης.
Γαλάζια οικονομία
Η Επιτροπή ενίσχυσε το νομικό και δημοσιονομικό πλαίσιο για την ενίσχυση της γαλάζιας οικονομίας στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιώσιμη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων και οικοσυστημάτων. Το 2018 η Επιτροπή αναθεώρησε τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, ώστε να καταστεί δυνατή η κρατική στήριξη για την απόκτηση αλιευτικών σκαφών στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες υπό όρους που αποσκοπούν στην εξασφάλιση βιώσιμης αλιείας.
Η Επιτροπή πρότεινε επίσης ειδικά μέτρα για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας για την περίοδο 2021-2027, συμπεριλαμβανομένου ειδικού προϋπολογισμού για τις περιφέρειες αυτές τόσο για τις διαρθρωτικές επενδύσεις όσο και για την αντιστάθμιση του επιπλέον κόστους. Η Επιτροπή πρότεινε επίσης να αναπτύξει κάθε κράτος μέλος σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με την αλιεία και τη βιώσιμη γαλάζια οικονομία στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειές του.
Το 2019 η Επιτροπή δημιούργησε γνωμοδοτικό συμβούλιο για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, προκειμένου να διαβουλευτεί με τα ενδιαφερόμενα μέρη από τις εν λόγω περιφέρειες για θέματα που σχετίζονται με την αλιεία, και διασφάλισε ότι η συμφωνία σύνδεσης ΕΕ-Mercosur δεσμεύει τα μέρη για την καταπολέμηση της παράνομης αλιείας. Όσον αφορά την ικανότητα του στόλου, το 2019 η Επιτροπή υπέβαλε αξιολόγηση του καθεστώτος «εισόδου/εξόδου» στο πλαίσιο της κοινής αλιευτικής πολιτικής. Στην ανακοίνωση για την Πράσινη Συμφωνία που εξέδωσε τον Δεκέμβριο του 2019, η Επιτροπή τόνισε τον κεντρικό ρόλο της γαλάζιας οικονομίας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και ανακοίνωσε την πρόθεσή της να προτείνει τρόπους για την πιο βιώσιμη διαχείριση του θαλάσσιου χώρου.
Το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα για τους ωκεανούς και τις θάλασσες, τονίζοντας τη σημασία των ευρωπαϊκών πολιτικών για τη θάλασσα και την αλιεία για τη στήριξη της γαλάζιας οικονομίας των εξόχως απόκεντρων περιφερειών, καθώς και την ευπάθεια των εν λόγω περιφερειών στην κλιματική αλλαγή που επηρεάζει τις ακτές, τα οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητά τους.
Οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες διαμορφώνουν στρατηγικές γαλάζιας οικονομίας με στόχο τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας —η πρόοδος είναι άνιση και ποικίλλει ως προς το πεδίο εφαρμογής και την εστίαση. Ορισμένες περιφέρειες —ειδικότερα, οι Αζόρες, η Μαδέρα, οι Κανάριες Νήσοι και η Ρεϊνιόν— βελτιώνουν τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό με στόχο την καλύτερη χρήση των ωκεανών με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας. Πολλές περιφέρειες έχουν αναπτύξει μέτρα στήριξης, όπως χρηματοδοτικά μέσα για τους φορείς εκμετάλλευσης μικρής κλίμακας (πιστωτικό όριο Μαδέρας για τις μικρές επιχειρήσεις, δάνεια της Γαλλικής Γουιάνας σε μικρές επιχειρήσεις, ενίσχυση του Μαγιότ για την αγορά σκαφών) και ανάπτυξη δεξιοτήτων (Μαρτινίκα, Αζόρες, Μαδέρα).
Οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες επενδύουν περαιτέρω σε αναδυόμενους τομείς, όπως η παρακολούθηση και η εξερεύνηση θαλάσσιων χώρων (Παρατηρητήριο των Αζορών στον Ατλαντικό Ωκεανό) ή η θαλάσσια ανανεώσιμη ενέργεια (πλατφόρμα PLOCAN των Καναρίων Νήσων). Όλες οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες προήγαγαν τη βιώσιμη ανάπτυξη της αλιείας μέσω του έργου ORFISH και ορισμένες προωθούν τον βιώσιμο γαλάζιο τουρισμό, για παράδειγμα στην Καραϊβική.
Για την τόνωση της γαλάζιας ανάπτυξης, οι περιφέρειες χρειάζονται ειδικά προσαρμοσμένες, ολοκληρωμένες στρατηγικές γαλάζιας οικονομίας, που περιλαμβάνουν παραδοσιακούς και καινοτόμους τομείς. Η εστίαση σε καινοτόμες δραστηριότητες, η βελτίωση των επιστημονικών γνώσεων για την αλιεία και τις θαλάσσιες περιοχές και η μεγιστοποίηση της ενωσιακής και εθνικής στήριξης είναι σημαντικές από την άποψη αυτή.
Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη
Η πρόταση της Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση της κοινής γεωργικής πολιτικής κατά την περίοδο 2021-2027 προβλέπει ειδικούς όρους και παρεκκλίσεις που αντικατοπτρίζουν τις ανάγκες των εξόχως απόκεντρων περιφερειών. Στις προτάσεις προβλέπεται ότι τα εθνικά στρατηγικά σχέδια λαμβάνουν υπόψη τις ειδικές περιστάσεις των εξόχως απόκεντρων περιφερειών και ότι οι περιφέρειες αυτές επωφελούνται από τα μέγιστα ποσοστά συγχρηματοδότησης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης, καθώς και από ένα σύνολο συγκεκριμένων ευνοϊκών συνθηκών.
Επιπλέον, η Επιτροπή πρότεινε να συνεχιστεί το γεωργικό καθεστώς POSEI της ΕΕ για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, διατηρώντας έτσι τις άμεσες ενισχύσεις στους γεωργούς των περιφερειών αυτών. Κατά την περίοδο 2017-2019, το καθεστώς POSEI στήριξε τη γεωργική παραγωγή και την απασχόληση στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, εγγυήθηκε την προσφορά επιλεγμένων γεωργικών προϊόντων σε αυτές τις περιφέρειες και μετρίασε το πρόσθετο κόστος μεταφοράς των εν λόγω προϊόντων.
Με τη στήριξη των συγχρηματοδοτούμενων από την ΕΕ προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης, οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες βοήθησαν τους νέους γεωργούς να καλλιεργήσουν και να διαθέσουν στην αγορά προϊόντα, όπως αβοκάντο, μπανάνες, ζαχαροκάλαμο, και ανέπτυξαν γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα και πρωτοβουλίες LEADER. Τα μέτρα αυτά δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του αγροτικού πληθυσμού.
Αρκετές εξόχως απόκεντρες περιφέρειες έχουν αναπτύξει συστήματα ποιότητας για τα γεωργικά προϊόντα σε συνδυασμό με μέτρα εμπορικής προώθησης. Άλλες επένδυσαν σε νέες γεωργικές τεχνολογίες, όπως η καλλιέργεια φυτών και λαχανικών χωρίς χώμα στην Κοινότητα του Αγίου Μαρτίνου, η χρήση τηλεκατευθυνόμενων αεροσκαφών στις Αζόρες, και η δοκιμή της χρήσης βιολογικών πόρων στη Γαλλική Γουιάνα. Η γαλλική κυβέρνηση αναπτύσσει επίσης εργαλεία διαχείρισης κινδύνων, για παράδειγμα για την παραγωγή μπανάνας.
Η γεωργία παραμένει βασικός τομέας: η διασφάλιση της ποιότητας και της καινοτομίας στην τοπική παραγωγή, καθώς και ενός δίκαιου εισοδήματος για τους γεωργούς, και η βελτιστοποίηση των εργαλείων στήριξης αποτελούν βασικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Βιοποικιλότητα
Για τη στήριξη των εξόχως απόκεντρων περιφερειών όσον αφορά τη διατήρηση της μοναδικής βιοποικιλότητάς τους, η Επιτροπή δημοσίευσε το 2019 πρόσκληση υποβολής προτάσεων για έργα προσαρμοσμένα στις ανάγκες και την ικανότητα των εν λόγω περιφερειών (Life4BEST). Η Επιτροπή πρότεινε το πρόγραμμα LIFE 2021-2027 να στηρίζει τη φύση και τη βιοποικιλότητα στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες και να δίνει ιδιαίτερη προσοχή στις περιφέρειες αυτές στα κριτήρια ανάθεσης. Τα έργα βιοποικιλότητας είναι, επιπλέον, επιλέξιμα για χρηματοδότηση στο πλαίσιο της πρότασης της Επιτροπής για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης για την περίοδο 2021-2027.
Η Επιτροπή υπογράμμισε τη μοναδική βιοποικιλότητα των εξόχως απόκεντρων περιφερειών στην Πράσινη Συμφωνία της, η οποία παρουσιάζει την κλιματική αλλαγή ως μία από τις βασικές αιτίες της απώλειας της βιοποικιλότητας.
Η Γαλλία έχει εντείνει τις προσπάθειες για τη στήριξη της βιοποικιλότητας στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειές της με ειδικό σχέδιο δράσης (2018). Ο γαλλικός οργανισμός για τη βιοποικιλότητα στηρίζει πάνω από 80 έργα στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες. Η Πορτογαλία χρηματοδότησε έργα για τη στήριξη των αποθεμάτων βιόσφαιρας στις Αζόρες και τη Μαδέρα. Η Γαλλική Γουιάνα, η Ρεϊνιόν, η Γουαδελούπη και το Μαγιότ ιδρύουν περιφερειακά γραφεία για τη βιοποικιλότητα. Η Μαρτινίκα δρομολόγησε πρόγραμμα για τη διατήρηση και την αξιοποίηση της βιοποικιλότητας (2019), ενώ η Ρεϊνιόν και οι Αζόρες προστατεύουν τα τοπικά ενδιαιτήματα και τα ενδημικά είδη με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του προγράμματος LIFE.
Επιπλέον, οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες αύξησαν τη συνεργασία τους για τη βιοποικιλότητα με υπερπόντιες χώρες και εδάφη ή τρίτες χώρες στο πλαίσιο των προγραμμάτων Interreg.
Οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες φιλοξενούν σημαντικό μερίδιο της βιοποικιλότητας της ΕΕ, η οποία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματά τους. Απαιτούνται συνεχείς και συντονισμένες προσπάθειες σε όλες τις πολιτικές για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας των περιφερειών αυτών με την παράλληλη διερεύνηση του δυναμικού της.
Κυκλική οικονομία
Η Επιτροπή επικεντρώθηκε ειδικά στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες στο πλαίσιο του προγράμματος εργασίας LIFE για την περίοδο 2018-2020. Η διαχείριση των αποβλήτων στις περιφέρειες αυτές περιλαμβάνεται μεταξύ των θεμάτων του εν λόγω προγράμματος εργασίας. Επιπλέον, κατόπιν αιτήματος των Καναρίων Νήσων, και με τη στήριξη της Ισπανίας, η Επιτροπή συγκρότησε ειδική ομάδα για τον εντοπισμό εμποδίων και τη διαμόρφωση λύσεων για τη βελτίωση της συλλογής, της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης και της ιχνηλασιμότητας των αποβλήτων στις εν λόγω νήσους, με τη συμμετοχή ευρωπαϊκών, εθνικών, περιφερειακών και τοπικών διοικήσεων. Η Επιτροπή πρότεινε επίσης να στηρίξει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία την περίοδο 2021-2027.
Στα συμπεράσματα που εξέδωσε τον Οκτώβριο του 2019 για την κυκλική οικονομία, το Συμβούλιο τόνισε την ανάγκη να ληφθεί υπόψη η ιδιαίτερη κατάσταση των εξόχως απόκεντρων περιφερειών και να διασφαλιστεί δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς μετάβαση. Επιπλέον, τον Μάρτιο του 2020 η Επιτροπή ενέκρινε νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία, που καλύπτει ολόκληρο τον κύκλο ζωής των προϊόντων και επικεντρώνεται στους τομείς υψηλής έντασης, το οποίο αναδεικνύει τις ιδιαιτερότητες των εξόχως απόκεντρων περιφερειών.
Το 2019 η Γαλλία δήλωσε την πρόθεσή της να σημειώσει πρόοδο προς την κατεύθυνση «μηδενικών αποβλήτων» στα υπερπόντια εδάφη της. Οι γαλλικές περιφέρειες αναπτύσσουν περιφερειακά σχέδια για την πρόληψη και τη διαχείριση των αποβλήτων, ενώ οι Αζόρες αναθεώρησαν το περιφερειακό στρατηγικό τους σχέδιο για τα απόβλητα.
Οι περισσότερες εξόχως απόκεντρες περιφέρειες διαμορφώνουν σχέδια δράσης για την κυκλική οικονομία, τα οποία περιλαμβάνουν τη βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση, καθώς και τη διαχείριση των αποβλήτων. Αρκετές περιφέρειες ανέπτυξαν έργα για την εισαγωγή μοντέλων κυκλικής οικονομίας, τη μείωση των αποβλήτων και την εξάλειψη των πλαστικών αποβλήτων. Την περίοδο 2018-2019, οι περισσότερες γαλλικές εξόχως απόκεντρες περιφέρειες δημοσίευσαν προσκλήσεις υποβολής έργων για την ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας με τη στήριξη του γαλλικού οργανισμού περιβάλλοντος και ενέργειας. Για παράδειγμα, η Ρεϊνιόν υλοποίησε 22 έργα σχετικά με την κυκλική οικονομία, που κυμαίνονται από τον σχεδιασμό και τη διάρκεια ζωής των προϊόντων μέχρι την ανακύκλωση, ενώ η Μαρτινίκα δημιούργησε υπηρεσίες επισκευής και διοργάνωσε εκστρατείες ευαισθητοποίησης για τη μείωση των αποβλήτων.
Οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες έχουν πολλά να κερδίσουν από τη θέσπιση μοντέλων κυκλικής οικονομίας ως βασικής προϋπόθεσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Είναι σημαντικό να επιταχυνθούν οι προσπάθειες για τη διαχείριση των αποβλήτων, ιδίως για τη βελτίωση της κυκλικότητας στη διαχείριση και την επεξεργασία των βιολογικών αποβλήτων και για τη μείωση των αποβλήτων μέσω της επαναχρησιμοποίησης ή της επισκευής.
Κλιματική αλλαγή
Στην αξιολόγηση της στρατηγικής της ΕΕ για την προσαρμογή του 2018, η Επιτροπή υπογράμμισε την ανάγκη μετάβασης από την παραγωγή γνώσης στη χρήση της για τη διαμόρφωση δράσης στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες. Όπως αναφέρθηκε στην ανακοίνωση για την Πράσινη Συμφωνία, η Επιτροπή σκοπεύει να εγκρίνει μια φιλόδοξη στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Το πρόγραμμα εργασίας LIFE 2018-2020 προβλέπει, συγκεκριμένα, έργα ετοιμότητας για ακραία καιρικά φαινόμενα στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες. Στο πλαίσιο αυτό, το LIFE στηρίζει τη Γουαδελούπη και τη Γαλλική Γουιάνα ως προς την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων τους για την προστασία των εδαφών τους από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, όπως η άνοδος της στάθμης της θάλασσας.
Η Επιτροπή πρότεινε επίσης την κλιματική αλλαγή ως μία από τις επενδυτικές της προτεραιότητες στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης για την περίοδο 2021-2027. Η Επιτροπή διέθεσε περαιτέρω 49 εκατ. EUR από το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στήριξη της ανοικοδόμησης της Κοινότητας του Αγίου Μαρτίνου και της Γουαδελούπης, που επλήγησαν σοβαρά από τους τυφώνες Irma και Maria το 2017. Το εν λόγω ταμείο κινητοποιήθηκε επίσης για τη στήριξη των Αζορών, οι οποίες επλήγησαν από τον τυφώνα Lorenzo τον Οκτώβριο του 2019.
Το 2019 η Γαλλία διόρισε εκπρόσωπο για την επιτάχυνση των μέτρων πρόληψης και προσαρμογής στις γαλλικές εξόχως απόκεντρες περιφέρειες. Τον Σεπτέμβριο του 2019 οι Αζόρες ενέκριναν περιφερειακό πρόγραμμα για την κλιματική αλλαγή, ενώ το 2018 οι Κανάριες Νήσοι δημιούργησαν παρατηρητήριο για την κλιματική αλλαγή.
Οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε ακραία καιρικά φαινόμενα που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή. Υπάρχει ανάγκη για σταθερή και συντονισμένη δράση σε όλα τα επίπεδα, σε όλες τις πολιτικές, με τη διοχέτευση επενδύσεων για την ενίσχυση της ικανότητας προσαρμογής, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, την πρόληψη και την ετοιμότητα για την κλιματική αλλαγή.
Ενέργεια
Η ΕΕ θέσπισε νομοθεσία για τη στήριξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης. Για παράδειγμα, η οδηγία του 2018 για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας —που πρόκειται να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο έως τα μέσα του 2021— αναγνωρίζει τον ρόλο των τοπικών κοινοτήτων στη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας, ρόλος ιδιαίτερα σημαντικός στα απομονωμένα εδάφη, όπως οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες.
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Καθαρή ενέργεια για τα νησιά της ΕΕ», η Επιτροπή παρέχει συμβουλές στη Γουαδελούπη, τις Αζόρες και τις Κανάριες Νήσους σχετικά με τον τρόπο ανάπτυξης στρατηγικών και έργων για την καθαρή ενέργεια, και έχει προαγάγει τις γνώσεις των εξόχως απόκεντρων περιφερειών όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο ετήσιο φόρουμ της πρωτοβουλίας στις Κανάριες Νήσους το 2018. Επιπλέον, το 2019 η Επιτροπή συγκρότησε μηχανισμό, με τη στήριξη του προγράμματος «Ορίζων 2020», για την κινητοποίηση τουλάχιστον 100 εκατ. EUR σε έργα βιώσιμης ενέργειας στις ευρωπαϊκές νήσους, περιλαμβανομένων των εξόχως απόκεντρων περιφερειών, και στην ανακοίνωσή της για την Πράσινη Συμφωνία δεσμεύτηκε να αναπτύξει μακροπρόθεσμο πλαίσιο πολιτικής για την επιτάχυνση της μετάβασης των νήσων της ΕΕ, με τη στήριξη των κρατών μελών.
Από το 2021, ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» αναμένεται να προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες: προτιμησιακό συντελεστή για τα έργα στον τομέα της ενέργειας (και των ψηφιακών υπηρεσιών και των μεταφορών) και ιδιαίτερη προσοχή στα κριτήρια ανάθεσης. Η Επιτροπή πρότεινε επίσης να επικεντρωθούν οι επενδύσεις του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης για την περίοδο 2021-2027 στα μέτρα ενεργειακής απόδοσης και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως μία από τις προτεραιότητές του για μια πιο πράσινη Ευρώπη.
Κατόπιν αιτήματος της Ρεϊνιόν, η Επιτροπή συγκρότησε το 2018 ειδική ομάδα για την ενεργειακή μετάβαση, με εκπροσώπους εθνικών και περιφερειακών υπηρεσιών και του ιδιωτικού τομέα, με απώτερο στόχο την κατάρτιση σχεδίου δράσης για τη βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των διαφόρων πρωτοβουλιών.
Το 2019 η Γαλλία δημοσίευσε προσκλήσεις για τη στήριξη περιοχών που δεν συνδέονται με την ηπειρωτική χώρα: πάνω από το ένα τρίτο του προϋπολογισμού των 530 εκατ. EUR προορίζεται για στερημένους πληθυσμούς. Η Ισπανία στηρίζει την κατάρτιση και τη διάδοση γνώσεων σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση στις Κανάριες Νήσους.
Οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες δρομολόγησαν τις δικές τους στρατηγικές για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης. Επίσης, ανέπτυξαν έργα με ενωσιακή ή εθνική χρηματοδότηση, όπως η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με βάση την ηλιακή ενέργεια ή τη βιομάζα (Μαρτινίκα, Γουαδελούπη, Γαλλική Γουιάνα) και τα έξυπνα μικροδίκτυα (Ρεϊνιόν). Πολλές εξόχως απόκεντρες περιφέρειες επένδυσαν στην ηλεκτρική κινητικότητα. Από το 2017, οι Κανάριες Νήσοι έχουν υπερδιπλασιάσει το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η νήσος El Hierro χρησιμοποιεί 100 % ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Δεδομένης της εξάρτησης των εξόχως απόκεντρων περιφερειών από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα, απαιτούνται συνεχείς προσπάθειες για την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης, ιδίως όσον αφορά τις επενδύσεις σε έξυπνα δίκτυα και στην αποθήκευση, σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας ενέργειας, σε λύσεις καθαρών μεταφορών και στην ενεργειακή απόδοση, συμβάλλοντας έτσι στην ενεργειακή αυτονομία σε αυτές τις απομακρυσμένες περιφέρειες, καθώς και σε ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα.
3. Ενίσχυση της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας
Η ανακοίνωση προτείνει δράσεις για την απελευθέρωση της ανάπτυξης στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία, την επιχειρηματικότητα, την ανάπτυξη δεξιοτήτων, καθώς και τις ψηφιακές και μεταφορικές συνδέσεις.
Έρευνα και καινοτομία
Για την ενίσχυση του ερευνητικού δυναμικού των εξόχως απόκεντρων περιφερειών, η Επιτροπή δημοσίευσε ειδική πρόσκληση υποβολής προτάσεων για δράσεις συντονισμού και στήριξης στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος της ΕΕ «Ορίζων 2020». Η πρόσκληση αυτή είχε ως αποτέλεσμα το έργο FORWARD, στο πλαίσιο του οποίου συνεργάζονται πανεπιστήμια, η βιομηχανία, η κοινωνία των πολιτών και οι κυβερνήσεις όλων των εξόχως απόκεντρων περιφερειών για να χαρτογραφήσουν τις ερευνητικές τους ικανότητες, να εντοπίσουν τομείς αριστείας και να στηρίξουν τη συμμετοχή τους σε διεθνή ερευνητικά έργα.
Επιπλέον, η Επιτροπή πρότεινε το πρόγραμμα της ΕΕ «Ορίζων Ευρώπη» για την περίοδο 2021-2027 να επεκτείνει τις δράσεις του για «διεύρυνση της συμμετοχής και διάδοση της αριστείας» στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες. Επιπλέον, κατά την περίοδο 2021-2027, οι εν λόγω περιφέρειες μπορούν να επωφεληθούν από το νέο μέσο για διαπεριφερειακές καινοτόμες επενδύσεις στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας, προκειμένου να συμμετάσχουν στις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας και να αυξήσουν τους δεσμούς τους με άλλες ευρωπαϊκές περιφέρειες σε κοινούς τομείς έξυπνης εξειδίκευσης.
Οι περισσότερες εξόχως απόκεντρες περιφέρειες αξιολογούν τις στρατηγικές τους για την έξυπνη εξειδίκευση, προκειμένου να προσαρμόσουν τα οικοσυστήματα καινοτομίας τους στους πλέον υποσχόμενους τομείς. Οι Αζόρες, η Μαδέρα και οι Κανάριες Νήσοι διαμορφώνουν τη διαπεριφερειακή στρατηγική εξειδίκευσης της Μακαρονησίας. Οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες έχουν αναπτύξει πρωτοβουλίες για την προώθηση της ενσωμάτωσης των τοπικών φορέων σε διεθνή ερευνητικά δίκτυα και για τη βελτίωση της συμμετοχής τους στη χρηματοδοτούμενη από την ΕΕ έρευνα (π.χ. το σχέδιο των Αζορών για τη διεθνοποίηση των επιστημών και της τεχνολογίας). Η Γαλλία έχει καταβάλει περαιτέρω προσπάθειες για την ενίσχυση της ικανότητας καινοτομίας των περιφερειών της με το γαλλικό Ευρύ Σχέδιο Επενδύσεων 2018-2022.
Οι στοχευμένοι τομείς ποικίλλουν ανάλογα με τις περιφέρειες. Ορισμένες περιφέρειες επικεντρώθηκαν στη γαλάζια οικονομία, για παράδειγμα με το έργο «Ορίζων 2020» για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής από τις θαλάσσιες μεταφορές, τον τουρισμό, την ενέργεια και την υδατοκαλλιέργεια, με τη συμμετοχή των περιφερειών της Μακαρονησίας και της Καραϊβικής. Άλλες επένδυσαν στο διάστημα, για παράδειγμα οι Αζόρες και η Πορτογαλία με το νέο διεθνές διαστημικό κέντρο και την πορτογαλική υπηρεσία διαστήματος στη νήσο Santa Maria. Άλλες περιφέρειες έχουν επενδύσει στην ενεργειακή μετάβαση (δράση της Ρεϊνιόν και των Καναρίων Νήσων για την απαλλαγή των ενεργειακών συστημάτων από τις ανθρακούχες εκπομπές), στην υγειονομική περίθαλψη (Μαδέρα, Γουαδελούπη) και στην ανάπτυξη γεωργικών πόρων ή καλλυντικών προϊόντων με βάση φυσικές ουσίες (Γαλλική Γουιάνα).
Η ανάπτυξη του δυναμικού έρευνας και καινοτομίας των εξόχως απόκεντρων περιφερειών είναι καίριας σημασίας για την τόνωση της ανάπτυξης στις περιφέρειες αυτές. Η αύξηση της συμμετοχής τους σε διεθνή ερευνητικά δίκτυα και σε παγκόσμιες αλυσίδες αξίας, τόσο εντός της Ευρώπης όσο και με τρίτες χώρες, μπορεί να βοηθήσει τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες να ενισχύσουν τα συστήματα καινοτομίας τους και να δημιουργήσουν θέσεις απασχόλησης.
Απασχόληση, εκπαίδευση και κατάρτιση
Τα ταμεία συνοχής και γεωργικής πολιτικής της ΕΕ παρέχουν ουσιαστική στήριξη στην κοινωνική ανάπτυξη στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες.
Η πρόταση της Επιτροπής για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ για την περίοδο 2021-2027 διασφαλίζει τα υψηλότερα ποσοστά συγχρηματοδότησης για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, θεσπίζει μια ειδική πρόσθετη κατανομή για τη στήριξη της απασχόλησης, της εκπαίδευσης και της ένταξης σε αυτές τις περιφέρειες, και προορίζει 15 % του εθνικού σκέλους για τη στήριξη των νέων στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες με σημαντικό αριθμό νέων εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης.
Το 2018 η Επιτροπή βελτίωσε την πρόσβαση στη μικροχρηματοδότηση στις γαλλικές εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, αυξάνοντας την εγγύηση του προγράμματος για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία σε μια ένωση που στηρίζει μικρές επιχειρήσεις, την ADIE. Επιπλέον, η Επιτροπή αύξησε περαιτέρω το κονδύλι της πρωτοβουλίας για την απασχόληση των νέων για τη Γαλλία, συμπεριλαμβανομένων των εξόχως απόκεντρων περιφερειών της, καθώς και τους πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου για την Ισπανία, συμπεριλαμβανομένων των Καναρίων Νήσων.
Το ίδιο έτος, στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+, η Επιτροπή αύξησε τη μηνιαία επιχορήγηση για τους κατοίκους των εξόχως απόκεντρων περιφερειών και τις ταξιδιωτικές επιδοτήσεις για τους πολίτες του Μαγιότ και της Ρεϊνιόν. Η Επιτροπή επέκτεινε επίσης τις ειδικές προϋποθέσεις του Erasmus για τους πολίτες των εξόχως απόκεντρων περιφερειών στο Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης. Στην πρότασή της για το πρόγραμμα Erasmus 2021-2027, η Επιτροπή δεσμεύτηκε να αυξήσει τη συμμετοχή των εξόχως απόκεντρων περιφερειών σε προγράμματα κινητικότητας, μεταξύ άλλων και με τις γειτονικές χώρες, και να παρακολουθεί τη συμμετοχή αυτή.
Η Γαλλία αναθεώρησε τη νομοθεσία της με σκοπό την ανάπτυξη συμβάσεων μαθητείας με γειτονικές τρίτες χώρες. Οι περισσότερες εξόχως απόκεντρες περιφέρειες —Μαρτινίκα, Ρεϊνιόν, Αζόρες, Μαδέρα, Κανάριες Νήσοι— έχουν αναπτύξει σχέδια δράσης για τη βελτίωση της επιχειρηματικότητας στο πλαίσιο του έργου Interreg GROWRUP, που απευθύνεται σε ανέργους στους τομείς της γαλάζιας και της πράσινης οικονομίας. Η Γαλλική Γουιάνα καθιέρωσε επαγγελματικό πτυχίο πανεπιστημίου στον τομέα της αεροδιαστημικής, η Ρεϊνιόν επενδύει στο περιφερειακό της πανεπιστήμιο, οι Αζόρες δρομολόγησαν διάφορες πρωτοβουλίες για την προώθηση της απασχόλησης των νέων.
Η βελτίωση των δεξιοτήτων, ιδίως μεταξύ των νέων, είναι ουσιαστικής σημασίας για την κάλυψη των αναγκών της αγοράς εργασίας και την ενίσχυση της απασχολησιμότητας των πολιτών. Περαιτέρω επενδύσεις στη διεθνή κινητικότητα θα βελτιώσουν τη συνεργασία με τις γειτονικές χώρες και θα στηρίξουν την περιφερειακή ολοκλήρωση.
Ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα και ενιαία αγορά
Η πολιτική συνοχής και γεωργίας της ΕΕ παρέχει ουσιαστική στήριξη για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες.
Για τη βελτίωση της πρόσβασης των εν λόγω περιφερειών στη χρηματοδότηση, ο Ευρωπαϊκός Κόμβος Επενδυτικών Συμβουλών ανέλυσε την κατάσταση κάθε περιφέρειας και πρότεινε τρόπους για τη μεγιστοποίηση της χρηματοδοτικής στήριξης, μεταξύ άλλων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων
. Η Επιτροπή προήγαγε τις συζητήσεις με τις εθνικές και περιφερειακές αρχές και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για τις προτεινόμενες λύσεις και ενθάρρυνε την εφαρμογή τους. Επιπλέον, η πρόταση της Επιτροπής για το πρόγραμμα InvestEU ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις αδυναμίες της αγοράς στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων και την αύξηση της μόχλευσης της χρηματοδότησης.
Το 2019 η Επιτροπή δημοσίευσε πρόσκληση υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus Νέοι Επιχειρηματίες, ενθαρρύνοντας τους αιτούντες να συμπεριλάβουν φορείς από τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες. Ως εκ τούτου, ένα πρώτο σημείο επαφής στη Μαρτινίκα στηρίζει τους τοπικούς επιχειρηματίες. Η πρόταση της Επιτροπής για το πρόγραμμα για την ενιαία αγορά για την περίοδο 2021-2027 τονίζει περαιτέρω την ανάγκη για καλύτερη ενσωμάτωση των εξόχως απόκεντρων περιφερειών στην εσωτερική αγορά. Επιπλέον, η Επιτροπή πρότεινε το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης να συνεχίσει να παρέχει ειδικό κονδύλι για την αντιστάθμιση του επιπλέον κόστους που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις που βρίσκονται σε αυτές τις περιφέρειες. Η στήριξη από το δίκτυο Enterprise Europe Network είναι διαθέσιμη στις Αζόρες, τη Μαδέρα, τις Κανάριες Νήσους, τη Μαρτινίκα, τη Γουαδελούπη και τη Ρεϊνιόν.
Η Γαλλία στήριξε τις εταιρείες των εξόχως απόκεντρων περιφερειών με ειδικά φορολογικά καθεστώτα ή όρους χρηματοδότησης. Οι Κανάριες Νήσοι και η Μαρτινίκα κατάρτισαν στρατηγικές διεθνοποίησης. Ορισμένες περιφέρειες ενέτειναν τις εμπορικές σχέσεις με γειτονικές τρίτες χώρες. Για παράδειγμα, η Γουαδελούπη στήριξε επιχειρήσεις στις εξαγωγές τους προς τις ΗΠΑ, η Ρεϊνιόν δημιούργησε μια υπηρεσία για τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων στη Μοζαμβίκη και χρηματοδοτικά μέσα για τις ΜΜΕ, με στήριξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, ενώ το Μαγιότ και η Ρεϊνιόν δημιουργούν τεχνολογικούς πόλους.
Απαιτούνται μεγαλύτερες προσπάθειες σε όλα τα επίπεδα για τη βελτίωση της επιχειρηματικότητας και την τόνωση της ανταγωνιστικότητας σε τομείς υψηλού δυναμικού, όπως η βιοποικιλότητα και η γαλάζια οικονομία.
Πρόσβαση στον ψηφιακό κόσμο
Το 2017 η Επιτροπή εγκαινίασε το ενωσιακό δίκτυο γραφείων ευρυζωνικότητας για τη στήριξη των κρατών μελών και των περιφερειών στον σχεδιασμό και την εφαρμογή στρατηγικών για την υλοποίηση ευρυζωνικών συνδέσεων σε περιοχές που δεν εξυπηρετούνται από εμπορική ανάπτυξη. Η Επιτροπή έχει ενθαρρύνει τη συμμετοχή των εξόχως απόκεντρων περιφερειών στο εν λόγω δίκτυο και συνέστησε στα κράτη μέλη να στηρίξουν τη συμμετοχή τους. Η Επιτροπή ενέκρινε επίσης δύο μεγάλα έργα για ευρυζωνικά δίκτυα υψηλής ταχύτητας στη Ρεϊνιόν (2018) και στη Μαρτινίκα (2019), τα οποία θα στηριχθούν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Στην πρότασή της για το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» για την περίοδο 2021-2027, η Επιτροπή προέβλεπε συγκεκριμένες ψηφιακές οντότητες στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες και ξεχώρισε τις περιφέρειες αυτές στα κριτήρια ανάθεσης. Επιπλέον, στο πλαίσιο του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» 2021-2027, θα είναι επιλέξιμα για στήριξη έργα που στηρίζουν νέα ή αναβαθμισμένα βασικά δίκτυα, συμπεριλαμβανομένων υποβρύχιων καλωδίων μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ της Ένωσης και τρίτων χωρών. Επιπλέον, ο ενδεικτικός κατάλογος έργων κοινού ενδιαφέροντος για υποδομές ψηφιακής συνδεσιμότητας που συνοδεύει την πρόταση για τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη», όπως τροποποιήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, περιλαμβάνει ένα νέο υποβρύχιο καλώδιο που συνδέει τη Μαδέρα, τις Αζόρες και την ηπειρωτική Πορτογαλία. Τα έργα ψηφιακής συνδεσιμότητας στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες μπορούν να επωφεληθούν από υψηλότερο ποσοστό συγχρηματοδότησης.
Η Γαλλία προήγαγε τις ψηφιακές δεξιότητες επενδύοντας σε εκπαιδευτικά κέντρα, ενώ η Μαδέρα και οι Κανάριες Νήσοι ανέπτυξαν νέους κύκλους μαθημάτων. Το 2019 η Πορτογαλία συνέστησε ομάδα εργασίας για την προετοιμασία της αντικατάστασης των υποβρύχιων καλωδίων μεταξύ των εξόχως απόκεντρων περιφερειών και της ηπειρωτικής χώρας. Επιπλέον, η Μαδέρα και η Γαλλική Γουιάνα έχουν προγραμματίσει να συνδεθούν με το υποβρύχιο καλώδιο που συνδέει την Πορτογαλία με τη Βραζιλία με ενωσιακή στήριξη ύψους 26,5 εκατ. EUR.
Η αύξηση της ψηφιοποίησης των εξόχως απόκεντρων περιφερειών με βάση την καλή συνδεσιμότητα με την ΕΕ και τις τρίτες χώρες είναι σημαντική, προκειμένου να μπορέσουν οι περιφέρειες αυτές να επωφεληθούν από την ψηφιακή ενιαία αγορά και να αναπτύξουν επιχειρηματική δραστηριότητα σε διεθνές επίπεδο. Το δίκτυο των γραφείων ευρυζωνικότητας μπορεί να βοηθήσει τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες να ενισχύσουν την ικανότητά τους να υλοποιούν έργα στον εν λόγω τομέα μέσω της ανταλλαγής ορθών πρακτικών και τεχνικής υποστήριξης.
Μεταφορές
Η Επιτροπή πρότεινε ειδικές διατάξεις για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες στον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» 2021-2027: έργα μεταφορών, όπως συνδέσεις με αερολιμένες, λιμένες, αστικούς κόμβους στις εν λόγω περιφέρειες, είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση και μπορούν να επωφεληθούν από υψηλότερο ποσοστό συγχρηματοδότησης.
Επιπλέον, η Επιτροπή πρότεινε, κατ’ εξαίρεση, οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες να μπορούν να χρησιμοποιούν το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης για την περίοδο 2021-2027 ώστε να επενδύουν σε υποδομές αερολιμένων. Το 2019 η Επιτροπή παρείχε επίσης στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες ανάλυση των αναγκών συνδεσιμότητάς τους, εντοπίζοντας πιθανές υποδομές και έργα που σχετίζονται με την εξυπηρέτηση.
Η Επιτροπή προτίθεται να προτείνει αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών για το διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών το 2021 και να αναλύσει τις ιδιαίτερες ανησυχίες των εξόχως απόκεντρων περιφερειών στο πλαίσιο αυτό. Τέλος, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων επένδυσε 100 εκατ. EUR και 60 εκατ. EUR, αντίστοιχα, στα αεροδρόμια της Ρεϊνιόν και της Γουαδελούπης, με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων.
Οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες συνέχισαν να βελτιώνουν τις εσωτερικές οδικές και θαλάσσιες υποδομές μεταφορών, με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό βελτιώθηκε η ασφάλεια των οδικών υποδομών και αναπτύχθηκαν οι δημόσιες μεταφορές στη Μαδέρα, τη Γαλλική Γουιάνα και το Μαγιότ, ενώ βελτιώθηκε επίσης η προσβασιμότητα σε διάφορες νήσους των Αζορών. Επιπλέον, η Γαλλική Γουιάνα δημιουργεί νέες οδούς θαλάσσιων μεταφορών με τρίτες χώρες, ενώ η Γουαδελούπη εγκαινιάζει νέα αεροπορική σύνδεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Απαιτούνται συνεχείς προσπάθειες σε ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο για τη στήριξη της συνδεσιμότητας στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες. Η διαμόρφωση μιας σταθερής δεξαμενής έργων και η βελτιστοποίηση της διαθέσιμης στήριξης είναι σημαντικές από την άποψη αυτή.
4. Ενίσχυση της συνεργασίας των εξόχως απόκεντρων περιφερειών με τις γειτονικές τους χώρες και πέραν αυτών
Η πρόταση της Επιτροπής για την ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία για την περίοδο 2021-27 επιδιώκει να διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ των εξόχως απόκεντρων περιφερειών και των γειτονικών τους χωρών με έναν οριοθετημένο προϋπολογισμό και ευέλικτους κανόνες για τη συνεργασία, ευθυγραμμισμένους με το μέσο εξωτερικής χρηματοδότησης. Στο πλαίσιο αυτό, οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες αντάλλαξαν ορθές πρακτικές για τη διευκόλυνση κοινών έργων το 2019 και δημιούργησαν κοινές πλατφόρμες στις οποίες συμμετέχουν εξωτερικά προγράμματα.
Η ΕΕ ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τα κράτη της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού σχετικά με τη συμφωνία που θα διαδεχθεί τη συμφωνία της Κοτονού, με διαπραγματευτική εντολή που κατοχυρώνει την ανάγκη να λαμβάνονται υπόψη οι ανησυχίες και η κατάσταση των εξόχως απόκεντρων περιφερειών. Η συμφωνία αυτή είναι σημαντική για τη διαμόρφωση της συνεργασίας σε παγκόσμια ζητήματα, όπως η διακυβέρνηση των ωκεανών.
Το 2019 η Γουαδελούπη έγινε μέλος της Οργάνωσης των Κρατών της Ανατολικής Καραϊβικής και η Κοινότητα του Αγίου Μαρτίνου ζήτησε να γίνει παρατηρητής. Η Γαλλική Γουιάνα ξεκίνησε μελέτη σχετικά με τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι τοπικές επιχειρήσεις, ενώ η Μαρτινίκα και η Ρεϊνιόν στήριξαν τη διεθνοποίηση των τοπικών επιχειρήσεων και η Ρεϊνιόν και το Μαγιότ στήριξαν την κινητικότητα των φοιτητών προς τρίτες χώρες. Οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες συμμετείχαν σε έργα περιφερειακής συνεργασίας με τις γειτονικές τους χώρες, π.χ. για τις μεταφορές, την υγεία, τον γαλάζιο τουρισμό, τις δεξιότητες. Οι περιφέρειες της Μακαρονησίας ενίσχυσαν τη συνεργασία με το Πράσινο Ακρωτήριο, τη Μαυριτανία και τη Σενεγάλη μέσω του έργου Hexagone, στο πλαίσιο του προγράμματος εδαφικής συνεργασίας τους. Το 2018 και το 2019 οι χώρες της Καραϊβικής, από κοινού με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της περιοχής, συμμετείχαν σε κοινή άσκηση για τη δοκιμή του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για τσουνάμι.
Ορισμένες εξόχως απόκεντρες περιφέρειες αντιμετωπίζουν σημαντικές κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις λόγω της μετανάστευσης. Στο πλαίσιο αυτό, τα εθνικά προγράμματα που στηρίζονται από διάφορα ταμεία της ΕΕ περιλαμβάνουν μια σειρά από ειδικές δράσεις. Για παράδειγμα, το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας στήριξαν τη διεκπεραίωση αιτήσεων για χορήγηση ασύλου στη Γαλλική Γουιάνα, την ανάπτυξη του
Ευρωπαϊκού Συστήματος Επιτήρησης των Συνόρων
στις Αζόρες και τη Μαδέρα, και την ένταξη των μεταναστών στην κοινωνία και την αγορά εργασίας στις Κανάριες Νήσους. Η Γαλλία δημιούργησε εξειδικευμένες υπηρεσίες για τη μετανάστευση στο Μαγιότ. Στη Μαδέρα, τα ταμεία για την πολιτική συνοχής στήριξαν έργα για την παροχή υγειονομικής περίθαλψης, εκπαίδευσης, κοινωνικής ασφάλισης και στέγασης σε πολίτες από τη Βενεζουέλα. Όσον αφορά την κινητικότητα με τις γειτονικές χώρες, η ΕΕ αναθέρμανε τις σχέσεις με το Μαρόκο, όπως επιβεβαιώθηκε από το Συμβούλιο Σύνδεσης ΕΕ-Μαρόκου του Ιουνίου του 2019.
Η οικοδόμηση εμπιστοσύνης στις γειτονικές χώρες και η ανάπτυξη κοινών πρακτικών για την κοινή χρήση πόρων είναι καίριας σημασίας για την αξιοποίηση των νέων ευκαιριών συνεργασίας. Οι πλατφόρμες που αφορούν τα ενδιαφερόμενα μέρη τόσο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης όσο και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης θα μπορούσαν να στηρίξουν τον σκοπό αυτό. Οι συμφωνίες εταιρικής σχέσης για την κινητικότητα θα μπορούσαν να διευκολύνουν την περιφερειακή ολοκλήρωση.
5. Συμπεράσματα
Η εφαρμογή της ανακοίνωσης του 2017 με τίτλο «Ισχυρότερη και ανανεωμένη στρατηγική εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της ΕΕ» βρίσκεται στον σωστό δρόμο. Μέσα σε λίγο περισσότερο από δύο χρόνια, η ανακοίνωση απέφερε απτά θετικά αποτελέσματα για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες.
Η Επιτροπή έχει υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της με τη δημιουργία ειδικών ευκαιριών για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες σε ένα ευρύ φάσμα ενωσιακών προγραμμάτων, με τη συνεπή προσαρμογή της νομοθεσίας, των πολιτικών και των εργαλείων της ΕΕ στις ανάγκες και τα συμφέροντά τους, και με την παροχή ειδικά προσαρμοσμένης στήριξης στις εν λόγω περιφέρειες. Είναι σημαντικό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εγκρίνουν τα προγράμματα της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 τα οποία παρέχουν ειδικά προσαρμοσμένη πρόσβαση και ειδικούς όρους για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, σύμφωνα με τις προτάσεις της Επιτροπής.
Οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες και τα αντίστοιχα κράτη μέλη έχουν διαδραματίσει τον ρόλο τους, με τη θέσπιση περιφερειακών και εθνικών στρατηγικών και την ανάπτυξη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών για την εφαρμογή της ανακοίνωσης, καθώς και με τη συμμετοχή τους στη χάραξη πολιτικής.
Λαμβανομένης υπόψη της προόδου που έχει σημειωθεί, η πλήρης εφαρμογή της ανακοίνωσης απαιτεί επιτάχυνση και επικέντρωση των προσπαθειών σε όλα τα επίπεδα, σε βασικούς τομείς: αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, προστασία της βιοποικιλότητας, εισαγωγή κυκλικής οικονομίας και στροφή προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.. Οι επενδύσεις στους τομείς αυτούς είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την εξασφάλιση βιώσιμης ανάπτυξης σε αυτές τις ευάλωτες, απομακρυσμένες και απομονωμένες περιφέρειες της ΕΕ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στον ρόλο των εξόχως απόκεντρων περιφερειών στην Πράσινη Συμφωνία, λαμβάνοντας υπόψη τις ευπάθειες και τα πλεονεκτήματά τους. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης αποτελεί σημαντική πηγή χρηματοδότησης για την πραγματοποίηση επενδύσεων στους τομείς αυτούς.
Επιπλέον, πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για τη συνέχιση της ανάπτυξης της γαλάζιας οικονομίας και τη βελτίωση της συνδεσιμότητας στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες. Η επένδυση σε δεξιότητες παραμένει βασικός παράγοντας για τη στήριξη της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της επιχειρηματικότητας σε όλους τους τομείς.
Η ισχυρή εταιρική σχέση και η στενή συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των εξόχως απόκεντρων περιφερειών και των αντίστοιχων κρατών μελών παραμένουν καίριας σημασίας για την ανάπτυξη των δυνατοτήτων αυτών των απομακρυσμένων περιφερειών και για τη στήριξη της μετάβασής τους προς μια πράσινη οικονομία που θα δίνει προτεραιότητα στον άνθρωπο. Παρόλο που η κατάσταση κάθε εξόχως απόκεντρης περιοχής ποικίλλει σημαντικά, υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος για τη γεφύρωση των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών αυτών και της ευρωπαϊκής ηπείρου.
Η προσέγγιση των εξόχως απόκεντρων περιφερειών συμβάλλει στην οικοδόμηση μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς αποκλεισμούς, η οποία δεν αφήνει κανέναν πίσω. Οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες μπορούν με τη σειρά τους, και χάρη στα μοναδικά τους πλεονεκτήματα, να συμβάλουν σημαντικά προς μια πιο πράσινη, κλιματικά ουδέτερη και βιώσιμη Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 23.3.2020
COM(2020) 104 final
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
της
ΕΚΘΕΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
όσον αφορά την εφαρμογή της ανακοίνωσης της Επιτροπής για μια ισχυρότερη και ανανεωμένη στρατηγική εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της ΕΕ
Πίνακας περιεχομένων
1.
Γαλλία
2.
Γουαδελούπη
3.
Γαλλική Γουιάνα
4.
Μαρτινίκα
5.
Ρεϊνιόν
6.
Κοινότητα του Αγίου Μαρτίνου
7.
Μαγιότ
8.
Πορτογαλία
9.
Αζόρες
10.
Μαδέρα
11.
Ισπανία
12.
Κανάριες Νήσοι
1.Γαλλία
Λόγω της θεσμικής της οργάνωσης, η Γαλλία καθορίζει στρατηγικά πλαίσια για τις δημόσιες πολιτικές σε πολλούς τομείς που καλύπτονται από την ανακοίνωση για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες σε εθνικό και τοπικό επίπεδο.
·Ενέκρινε «Γαλάζια Βίβλο» για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες και τις υπερπόντιες χώρες και εδάφη της Γαλλίας τον Ιούνιο του 2018, έπειτα από διαβουλεύσεις το 2017.
·Δρομολόγησε τη στρατηγική «Overseas Trajectory 5.0» τον Απρίλιο του 2019, με στόχο τις μηδενικές εκπομπές άνθρακα, τα μηδενικά απόβλητα, τους μηδενικούς γεωργικούς ρύπους, τον μηδενικό αποκλεισμό και τη μηδενική ευπάθεια.
·Βελτιώνει τη συλλογή δεδομένων στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, ιδίως στο Μαγιότ, και συνεργάζεται με τις αρχές της Κοινότητας του Αγίου Μαρτίνου για την κάλυψη των ειδικών αναγκών του εν λόγω υπερπόντιου εδάφους.
Γαλάζια οικονομία
·Συνεργάζεται με τις περιφέρειες και τους τοπικούς παράγοντες για την οριστικοποίηση έως το 2020 ενός στρατηγικού εγγράφου για κάθε θαλάσσια λεκάνη στο πλαίσιο της εφαρμογής της εθνικής στρατηγικής του 2017 για τη θάλασσα και τις ακτές με στόχο τη στήριξη της «γαλάζιας ανάπτυξης» και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Βιοποικιλότητα
·Ενέκρινε τον Ιούλιο του 2018 σχέδιο δράσης για την ενίσχυση της διατήρησης της βιοποικιλότητας.
·Διοργανώνει το Παγκόσμιο Συνέδριο για τη Διατήρηση στη Μασσαλία (Ιούνιος του 2020), συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της συνεργασίας με τις περιφέρειες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού για την προώθηση κοινών στόχων στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών για ζητήματα όπως η διατήρηση των κοραλλιογενών υφάλων.
·Σχεδιάζει να τοποθετήσει εκπροσώπους του γαλλικού γραφείου βιοποικιλότητας στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της Γαλλίας για συνεργασία με τους τοπικούς οργανισμούς βιοποικιλότητας.
·Ίδρυσε, τον Απρίλιο του 2019, εθνική υπηρεσία υπεύθυνη για τα οικονομικά έργα που προωθούν τη βιοποικιλότητα στη Γαλλική Γουιάνα.
Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη
·Υλοποιεί το αμοιβαίο κεφάλαιο για τη διαχείριση κινδύνων στη γεωργία για την επόμενη περίοδο προγραμματισμού 2021-2027, όπως προβλέπεται στον νόμο περί πραγματικής ισότητας στα υπερπόντια εδάφη
.
·Από κοινού με ασφαλιστικές εταιρείες, εξετάζει εργαλεία διαχείρισης των κινδύνων, για να καλύψει ειδικά τις καλλιέργειες μπανάνας έως το τέλος της τρέχουσας περιόδου προγραμματισμού.
Κλιματική αλλαγή
·Ενέκρινε το δεύτερο εθνικό σχέδιο προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή (Δεκέμβριος του 2018), που προσδιορίζει τις προκλήσεις στα υπερπόντια εδάφη, ιδίως όσον αφορά τη συλλογή δεδομένων, τη βιοποικιλότητα και τη διατήρηση των φυσικών πόρων, τον τουρισμό και τους χρηματοδοτικούς μοχλούς.
·Τον Απρίλιο του 2019 διόρισε διυπηρεσιακό εκπρόσωπο για σημαντικούς κινδύνους στα υπερπόντια εδάφη.
Απασχόληση, εκπαίδευση και κατάρτιση
·Καθοδήγησε και δημοσίευσε μελέτη σχετικά με την κινητικότητα των νέων κατοίκων των υπερπόντιων εδαφών, χαρτογραφώντας τους κύριους παράγοντες και τα προγράμματα κινητικότητας τον Ιούνιο του 2019.
·Εισήγαγε τη δυνατότητα σύναψης συμβάσεων εργασίας που επιτρέπουν την απόκτηση επαγγελματικών προσόντων σε κράτη που γειτονεύουν με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, όπως ορίζεται στον νόμο για την ελεύθερη επιλογή του επαγγελματικού μέλλοντος
.
Ενέργεια
·Συνεργάζεται με τις τοπικές αρχές της Γουαδελούπης, της Μαρτινίκας, της Γαλλικής Γουιάνας, του Μαγιότ και της Ρεϊνιόν για την αναθεώρηση των πολυετών ενεργειακών σχεδίων τους.
·Υπέγραψε σύμβαση οικολογικής μετάβασης για τη στήριξη του οικολογικού μετασχηματισμού σε τοπικό επίπεδο στη Ρεϊνιόν (Απρίλιος του 2019) και στη Γαλλική Γουιάνα (Ιούλιος του 2019).
·Το 2019 προγραμμάτισε ποσό 530 εκατ. EUR για τα επόμενα πέντε έτη για όλες τις γαλλικές περιοχές που δεν είναι διασυνδεδεμένες με το ηπειρωτικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας για τον έλεγχο της ζήτησης ενέργειας: το 35 % της ενίσχυσης προορίζεται για καταναλωτές σε επισφαλείς καταστάσεις, μεταξύ άλλων και στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες.
Κυκλική οικονομία
·Tον Φεβρουάριο του 2020 ολοκλήρωσε μελέτη για τη βελτιστοποίηση των ευρωπαϊκών ταμείων για έργα διαχείρισης αποβλήτων προς όφελος της κυκλικής οικονομίας στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες.
Ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα και ενιαία αγορά
·Μείωσε τα κατώτατα όρια για τα έργα καινοτομίας στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, προκειμένου να έχουν πρόσβαση στην εθνική χρηματοδοτική στήριξη· επέκτεινε το πρόγραμμα δανεισμού για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες σε εταιρείες ηλικίας κάτω των τριών ετών και βελτίωσε τους χρηματοδοτικούς του όρους (Ιούνιος του 2019).
·Σχεδιάζει να δημοσιεύσει πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος ύψους 15 εκατ. EUR ειδικά για την καινοτομία στις γαλλικές εξόχως απόκεντρες περιφέρειες και στις υπερπόντιες χώρες και εδάφη κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020.
Ψηφιακή προσβασιμότητα
·Χρηματοδότησε 15 εκπαιδευτικά κέντρα στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειές της για την ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων.
Συνεργασία με τις γειτονικές χώρες και πέραν αυτών
·Θέσπισε νόμο για την ενίσχυση των μέσων δράσης των κρατικών υπηρεσιών όσον αφορά τον έλεγχο της μετανάστευσης και το άσυλο (Σεπτέμβριος του 2018)· δρομολόγησε πιλοτικό πρόγραμμα για την επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου στη Γαλλική Γουιάνα τον Απρίλιο του 2018.
·Ίδρυσε επιχειρησιακό στρατηγείο στο Μαγιότ και ομάδα διυπηρεσιακών ερευνών με ειδίκευση στις οικονομικές πτυχές της παράνομης μετανάστευσης.
2.Γουαδελούπη
Η Γουαδελούπη σημειώνει πρόοδο στην εφαρμογή της ανακοίνωσης για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, με έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση.
Γαλάζια οικονομία
·Εγκαινίασε μονάδα ναυπήγησης πλοίων στη νήσο Marie-Galante τον Μάιο του 2019, για την παροχή κατάρτισης στην τοπική τεχνογνωσία με σκοπό τη στήριξη της βιώσιμης αλιείας.
·Ηγήθηκε του πιλοτικού έργου ORFISH (2017-2019), το οποίο στήριξε την ανταλλαγή γνώσεων για τις αλιευτικές τεχνικές χαμηλού αντικτύπου μεταξύ των αλιέων από όλες τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες και επιδίωξε τον μετριασμό της πίεσης που ασκείται στους παράκτιους αλιευτικούς πόρους (90 % συγχρηματοδότηση από την ΕΕ).
Γεωργία
·Το 2019 δρομολόγησε έργο για την προώθηση και την πώληση οινοπνευματωδών ποτών και γεωργικών προϊόντων διατροφής στις Ηνωμένες Πολιτείες σε συνεργασία με εταιρείες του τομέα, το Business France και το γαλλικό Υπουργείο Υπερπόντιων Εδαφών.
Βιοποικιλότητα
·Ιδρύει περιφερειακό οργανισμό για τη βιοποικιλότητα.
Κυκλική οικονομία
·Δρομολόγησε, τον Οκτώβριο του 2018, περιφερειακό «σχέδιο μηδενικών αποβλήτων για το 2035», με σκοπό τη μείωση, αφενός, των αποβλήτων ανά κάτοικο και, αφετέρου, της ενεργειακής εξάρτησης, καθώς και τη δημιουργία οκτώ σημείων συλλογής αποβλήτων.
·Από κοινού με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στήριξε τοπικές εταιρείες ως προς την επεξεργασία μεταλλικών αποβλήτων και οχημάτων που υπέστησαν ζημίες από τους τυφώνες Irma και Maria.
Ενέργεια
·Τον Ιούνιο του 2018 εγκαινίασε σταθμούς φόρτισης αυτοκινήτων με βάση την ηλιακή ενέργεια, για την προώθηση της χρήσης του πλεονάσματος ηλιακής ενέργειας.
·Δρομολόγησε έργο εγκατάστασης φωτοβολταϊκών στο κέντρο διαχείρισης αποβλήτων του δήμου Sainte Rose (Μάρτιος του 2019), με σκοπό τη μείωση των εκπομπών και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.
·Τον Φεβρουάριο του 2019 δημιούργησε νέο δημοτικό σταθμό δημόσιου φωτισμού, ο οποίος αναμένεται να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας κατά 75 %· βελτίωσε τον δημόσιο φωτισμό σε δύο δήμους με στήριξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Έρευνα και καινοτομία
·Εγκατέστησε συσκευές καταγραφής κυμάτων για τη βελτίωση της πρόληψης των μεγάλων φυσικών κινδύνων που συνδέονται με τη θάλασσα (Μάρτιος του 2019).
·Εγκατέστησε νέο διαγνωστικό εξοπλισμό για τον καρκίνο και εγκαινίασε το πρώτο κέντρο διαχείρισης και διάγνωσης του καρκίνου στην Καραϊβική, τον Ιούνιο του 2018.
Μεταφορές
·Τον Φεβρουάριο του 2020 εγκαινίασε νέα αεροπορική σύνδεση μεταξύ Pointe-à-Pitre και Νέας Υόρκης για τη βελτίωση της συνδεσιμότητας.
Συνεργασία με τις γειτονικές χώρες και πέραν αυτών
·Προσχώρησε στον Οργανισμό των Κρατών της Ανατολικής Καραϊβικής το 2019.
·Δρομολόγησε έργο («Ready Together») για αποτελεσματικότερο συντονισμό της βοήθειας σε περίπτωση φυσικών καταστροφών στην Καραϊβική.
3.Γαλλική Γουιάνα
Η Γαλλική Γουιάνα προχωρεί με σταθερό ρυθμό στις προτεραιότητες της ανακοίνωσης, με έμφαση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση και στη βιώσιμη χρήση των πόρων. Πολλές πρωτοβουλίες βρίσκονται επί του παρόντος στο στάδιο του σχεδιασμού.
Γαλάζια οικονομία
·Ανέπτυξε περιφερειακή στρατηγική για τη γαλάζια οικονομία τον Δεκέμβριο του 2019.
·Δημιούργησε χρηματοδοτικό μέσο υπό μορφή προγράμματος δανεισμού ύψους 4,7 εκατ. EUR για μικρές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένου του τομέα της αλιείας.
·Μετέτρεψε σε μόνιμη υπηρεσία ένα έργο παροχής συμβουλών υπό την καθοδήγηση του οργανισμού περιφερειακής ανάπτυξης και της τοπικής αρχής για τους τοπικούς αλιείς.
Γεωργία
·Εκπόνησε μελέτη και ξεκίνησε την προετοιμασία πιλοτικού έργου για την πειραματική γεωργία, με στόχο τη δημιουργία σταθμών δοκιμών για την καλύτερη αξιοποίηση των βιολογικών πόρων.
Βιοποικιλότητα
·Ιδρύει περιφερειακό οργανισμό για τη βιοποικιλότητα.
Κυκλική οικονομία
·Καταρτίζει περιφερειακό σχέδιο πρόληψης και διαχείρισης των αποβλήτων με τη στήριξη του γαλλικού οργανισμού διαχείρισης της ενέργειας και του περιβάλλοντος (ADEME).
Ενέργεια
·Οικοδομεί νέες εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ενέργειας με βάση τη βιομάζα, ώστε να καλύψει τη ζήτηση ενέργειας της τάξης των 40 Megawatt έως το 2023 και να συμβαδίζει με την αυξανόμενη ζήτηση και τη δημογραφική ανάπτυξη.
Έρευνα και καινοτομία
·Οργάνωσε φόρουμ έρευνας και καινοτομίας τον Απρίλιο του 2018, στο οποίο συμμετείχαν ενδιαφερόμενοι φορείς από τις τοπικές αρχές, τον ερευνητικό και τον επιχειρηματικό τομέα, και το οποίο θα συμβάλει στην εν εξελίξει επανεξέταση της στρατηγικής της για την έξυπνη εξειδίκευση.
·Υπέγραψε συμφωνία με γαλλικό σύμπλεγμα επιχειρήσεων αρωμάτων και καλλυντικών, με σκοπό την τόνωση της τοπικής έρευνας σχετικά με τις φυσικές ουσίες της Γουιάνας και την ανάπτυξη προϊόντων με βάση τους τοπικούς φυτικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένης μιας σύμπραξης μεταξύ πανεπιστημιακών κέντρων (Νοέμβριος του 2018).
Απασχόληση, εκπαίδευση και κατάρτιση
·Έχει συνάψει συμφωνία με εκπαιδευτικά ιδρύματα της περιφέρειας, την AFMAé (μια ένωση για την αεροπορική κατάρτιση) και την εταιρεία αεροδιαστημικής Ariane Group, για την ανάπτυξη κύκλου προπτυχιακών σπουδών στον τομέα της αεροδιαστημικής για το 2020.
·Δρομολόγησε έργο με τη γαλλική ομοσπονδία εργοδοτών MEDEF και τον εθνικό οργανισμό απασχόλησης Pôle emploi για την τοποθέτηση 300 νέων σε τοπικές επιχειρήσεις (2019)· δημιούργησε σημείο επαφής για την παροχή συμβουλών σε τοπικές επιχειρήσεις σχετικά με την επαγγελματική ένταξη.
Ψηφιακή προσβασιμότητα
·Προετοιμάζει την ανάπτυξη υποβρύχιου καλωδίου που θα συνδέει τη Γαλλική Γουιάνα με το υποβρύχιο καλώδιο οπτικών ινών EllaLink, το οποίο θα συνδέσει την Ευρώπη με τη Λατινική Αμερική το 2020 και θα τεθεί σε λειτουργία το 2021, με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
·Προετοιμάζει μέτρα για την καθιέρωση της περιφέρειας ως ζώνης οικονομικής δραστηριότητας για την αποθήκευση δεδομένων σε εξυπηρετητές («κέντρο δεδομένων»).
·Αναπτύσσει ευρυζωνικά δίκτυα σε 17 απομονωμένες περιοχές· απέκτησε δορυφορικό εύρος ζώνης τον Απρίλιο του 2019 για τη διευκόλυνση της ψηφιακής συνδεσιμότητας των σχολείων σε απομακρυσμένες περιοχές.
·Δημιούργησε 44 σημεία πρόσβασης στο δίκτυο στο Saint Laurent du Maroni (τόποι οικονομικού ενδιαφέροντος και απομακρυσμένες περιοχές), με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Μεταφορές
·Αναπτύσσει ευρείας κλίμακας έργο το οποίο δημιουργεί λωρίδες που προορίζονται αποκλειστικά για τα μέσα μαζικής μεταφοράς στην πρωτεύουσα Καγιέν.
·Ιδρύει νέο πορθμείο μεταξύ των πόλεων Saint Laurent du Maroni και Albina στο Σουρινάμ με τη στήριξη του Interreg.
Συνεργασία με τις γειτονικές χώρες και πέραν αυτών
·Δρομολόγησε μελέτη για την αξιολόγηση των αναγκών των τοπικών επιχειρήσεων και μέτρα για τη βελτίωση των ανταλλαγών με τις γειτονικές χώρες.
4.Μαρτινίκα
Η Μαρτινίκα εφαρμόζει την ανακοίνωση, επιτυγχάνοντας αποτελέσματα σε τομείς όπως η κυκλική οικονομία, η ενέργεια, η ανταγωνιστικότητα, καθώς και η απασχόληση, η εκπαίδευση και η κατάρτιση.
Γαλάζια οικονομία
·Προγραμμάτισε μελέτη σκοπιμότητας στις αρχές του 2020 σχετικά με την ίδρυση ινστιτούτου υδατοκαλλιέργειας.
·Επιβεβαίωσε την έναρξη νέων προγραμμάτων κατάρτισης που εστιάζουν στην αλιεία και στους τομείς που συνδέονται με τη γαλάζια οικονομία μέσω ειδικού κέντρου επαγγελματικής κατάρτισης (POLE MER).
Βιοποικιλότητα
·Υπέγραψε συμφωνία-πλαίσιο μεταξύ της τοπικής αρχής, του φυσικού πάρκου και των γαλλικών αρχών τον Ιούνιο του 2019 για τη θέσπιση περιφερειακού προγράμματος διατήρησης και τη βελτίωση της γνώσης και της ευαισθητοποίησης όσον αφορά το φυσικό πάρκο.
Κυκλική οικονομία
·Δρομολόγησε δημόσια διαβούλευση και ενέκρινε (τέλος του 2019) σχέδιο για την πρόληψη και τη διαχείριση των αποβλήτων, ώστε να προλειάνει το έδαφος για μια τοπική στρατηγική για την κυκλική οικονομία.
·Δρομολόγησε εκστρατείες ενημέρωσης για την καταπολέμηση της σπατάλης τροφίμων στα τοπικά σχολεία, με σκοπό την αύξηση της ευαισθητοποίησης των μαθητών σχετικά με τη βιωσιμότητα.
·Το 2018 ξεκίνησε την εκστρατεία ευαισθητοποίησης «Kaz Zéro gaspi» στο πλαίσιο της εβδομάδας οικολογικής κατανάλωσης.
·Υλοποιεί 14 έργα, στα οποία περιλαμβάνονται μελέτες για την επαναχρησιμοποίηση ιατρικών οργάνων και επίπλων, η σύσταση κινητής μονάδας που προσφέρει υπηρεσίες επισκευής («Repair Truck») και η επέκταση μιας μονάδας υπηρεσιών επισκευής στο πλαίσιο της οποίας προσφέρονται εργαστήρια («Repair Café»).
Ενέργεια
·Δρομολόγησε έργο για τη στήριξη της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πλαισίων με σκοπό τη βελτίωση της ενεργειακής αυτάρκειας το 2017, καθώς και δύο προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για την κατασκευή ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων το 2019.
·Αναπτύσσει ενεργειακά αποδοτικό δίκτυο δημόσιου φωτισμού για την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας τουλάχιστον κατά 30 % έως το 2020.
·Δρομολόγησε πενταετές πρόγραμμα στήριξης της εξοικονόμησης ενέργειας ύψους 100 εκατ. EUR και εστιάζει σε περίπου 60 δράσεις για την εξοικονόμηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας (2019-2023).
·Το 2019 δημιούργησε πλατφόρμα πληροφόρησης
για την ενεργειακή μετάβαση, η οποία περιλαμβάνει πληροφορίες για την κινητικότητα, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας και τη θερμομόνωση.
·Εγκατέστησε πρατήρια καυσίμων με 100 % ηλιακή ενέργεια για ηλεκτρικά αυτοκίνητα στο πλαίσιο του έργου «Green Drive».
·Σχεδιάζει να αναπτύξει σταδιακά 250 σταθμούς φόρτισης ηλιακής ενέργειας στο πλαίσιο του «Madin’ Drive».
Απασχόληση, εκπαίδευση και κατάρτιση
·Διοργάνωσε διαγωνισμό για μαθητευόμενους στην επαγγελματική κατάρτιση τον Μάρτιο του 2019.
·Οργάνωσε τοπική έκθεση για την απασχόληση και την εκπαίδευση με επίκεντρο τις ψηφιακές προσλήψεις, τον Ιούνιο του 2019.
Ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα και ενιαία αγορά
·Το 2017 ενέκρινε το τοπικό πρόγραμμα για την οικονομική ανάπτυξη, την καινοτομία και τη διεθνοποίηση, το οποίο παρέχει χρηματοδότηση για τη βελτίωση της παραγωγής, των επιδόσεων και της απασχολησιμότητας· δημιούργησε εταιρική σχέση για την παροχή υπηρεσιών πληροφόρησης στις επιχειρήσεις.
·Το 2018 εγκαινίασε το ετήσιο τριήμερο επιχειρηματικό φόρουμ «OSE!» , για να παρέχει μια ευκαιρία δικτύωσης για εδραιωμένες επιχειρήσεις και καθοδήγηση για τη σύσταση επιχείρησης.
Ψηφιακή προσβασιμότητα
·Αναπτύσσει οπτικές ίνες που συνδέουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης και ευρυζωνικά δίκτυα οπτικών ινών υψηλής ταχύτητας με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης.
·Το 2019 στο φόρουμ «OSE!» πρόβαλε ένα «ψηφιακό χωριό», με σκοπό να προωθήσει την υιοθέτηση της ψηφιοποίησης —για παράδειγμα, τρισδιάστατη εκτύπωση— μεταξύ των τοπικών επιχειρήσεων.
Συνεργασία με τις γειτονικές χώρες και πέραν αυτών
·Οργάνωσε τρία Συμβούλια Υπουργών του Οργανισμού των Κρατών της Ανατολικής Καραϊβικής στους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης και του περιβάλλοντος.
·Τον Ιανουάριο του 2018 δρομολόγησε το έργο για την ενίσχυση του εμπορίου για την Ανατολική Καραϊβική (TEECA), προκειμένου να βοηθήσει 30 τοπικές επιχειρήσεις να πραγματοποιήσουν εξαγωγές σε κράτη της Καραϊβικής.
·Συνεργάστηκε ως εταίρος στο έργο Odyssea (Φεβρουάριος του 2019) στον τομέα της γαλάζιας οικονομίας, το οποίο έχει στόχο την ενίσχυση του γαλάζιου τουρισμού και της ανάπτυξης στην Καραϊβική.
5.Ρεϊνιόν
Η Ρεϊνιόν επικεντρώνεται σε πολλούς τομείς της ανακοίνωσης, ιδίως στην κυκλική και τη γαλάζια οικονομία, την ενέργεια, την έρευνα και τη συνεργασία με τις γειτονικές χώρες.
Γαλάζια οικονομία
·Δρομολόγησε έργο θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού (2018-2020) στη λεκάνη του νοτιοδυτικού Ινδικού Ωκεανού (OCEAN MÉTISS) σε συνεργασία με το κράτος, την Επιτροπή Ινδικού Ωκεανού και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
·Τον Μάρτιο του 2019 ίδρυσε «Γαλάζιο Ινστιτούτο», για τον συντονισμό και τον σχεδιασμό δημόσιων πολιτικών στο πλαίσιο της γαλάζιας οικονομίας.
Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη
·Αναπτύσσει γεωργικό μοντέλο για την προώθηση της τοπικής παραγωγής και την εξασφάλιση της γεωργο-οικολογικής μετάβασης (έργο AGRIPEI 2030).
Βιοποικιλότητα
·Παρείχε κατάρτιση και στήριξη για τη δημιουργία έργων με ενωσιακή χρηματοδότηση από τα προγράμματα LIFE και BEST το 2018 και το 2019.
·Με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, υλοποίησε έργα για την προστασία των απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών, και συγκεκριμένα: του καλαμόκιρκου και κάποιων ειδών φυτών (έργο ESPECES).
Κυκλική οικονομία
·Κατάρτισε περιφερειακό σχέδιο πρόληψης και διαχείρισης των αποβλήτων με τις κρατικές και τις τοπικές αρχές, καθορίζοντας περιφερειακούς στόχους, π.χ. «μηδενικά απόβλητα», και διασφαλίζοντας τον συντονισμό.
·Ανέπτυξε περιφερειακό σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία, με σκοπό τον καθορισμό του στρατηγικού οράματος και συγκεκριμένων μέτρων για την επίτευξη του στόχου των «μηδενικών αποβλήτων».
·Εφάρμοσε 22 έργα κυκλικής οικονομίας (Φεβρουάριος 2018 - Ιούνιος 2019), που αφορούσαν από τον σχεδιασμό και τη διάρκεια ζωής των προϊόντων έως την ανακύκλωση.
·Συμμετέχει στο έργο REPLACE (Αύγουστος του 2019, με χρηματοδότηση από το Interreg Ευρώπη), με στόχο τον καθορισμό και την εφαρμογή πολιτικών για την κυκλική οικονομία.
Ενέργεια
·Τον Φεβρουάριο του 2018 συγκρότησε ειδική ομάδα για την ενεργειακή μετάβαση από κοινού με το κράτος και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
·Υλοποιεί δύο έργα με στήριξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης:
oτο SOLARPLEXUS, για τον σχεδιασμό ενός καινοτόμου συστήματος που θα παρέχει σε απομακρυσμένες τοποθεσίες πρόσβαση σε υπηρεσίες ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης και επικοινωνίας·
oτο MICRO-MAFATE NETWORK, για τον πειραματισμό σε ηλεκτρικό μικροδίκτυο στο λεκανοπέδιο Mafate, με στόχο την επίτευξη αυτάρκειας.
·Από το 2018 πραγματοποιεί εργασίες θερμικής ανακαίνισης σε 18 σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
·Αναπτύσσει βιώσιμα οχήματα, όπως ηλεκτρικά δίκυκλα για αστική κινητικότητα, με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (έργο VELOCE, Μάρτιος του 2018).
Έρευνα και καινοτομία
·Εφαρμόζει το έργο VALOBIO (με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας, Μάιος του 2019), χρησιμοποιώντας μια καινοτόμο μέθοδο για τον μετασχηματισμό των παραπροϊόντων ψαριών που απορρίπτονται στη θάλασσα σε υγρά οργανικά λιπάσματα για βιώσιμη γεωργία.
·Τον Απρίλιο του 2019 δρομολόγησε την αξιολόγηση της στρατηγικής της για την έξυπνη εξειδίκευση, προκειμένου να αναλύσει τις δυνατότητες των περιφερειών σε διάφορους τομείς και να εντοπίσει εξειδικευμένες αγορές στρατηγικού ενδιαφέροντος.
Απασχόληση, εκπαίδευση και κατάρτιση
·Τον Νοέμβριο του 2017 εκπόνησε το έργο CAMPUS SUD με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, για να αναδιοργανώσει και να επεκτείνει την προσφορά του περιφερειακού πανεπιστημίου, καθώς και να δημιουργήσει έναν τεχνολογικό πόλο (έργο «Vallée Blanche»).
Ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα και ενιαία αγορά
·Δημιούργησε το Ταμείο «Financière Région Réunion» ύψους 50 εκατ. EUR (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, περιφέρεια) για τη στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) μέσω δανείου και ενός μέσου ιδιωτικού μετοχικού κεφαλαίου. Έως τον Ιούνιο του 2019, το Ταμείο είχε χρηματοδοτήσει 135 ΜΜΕ με 13 εκατ. EUR.
·Συμμετέχει στο έργο REACT, που υποστηρίζεται από το «Ορίζων 2020», για την απαλλαγή των ενεργειακών συστημάτων της νήσου από ανθρακούχες εκπομπές.
Ψηφιακή προσβασιμότητα
·Ολοκληρώνει την ανάπτυξη ευρυζωνικών υπηρεσιών, που αναμένεται να φθάσει σε όλες τις μη καλυπτόμενες περιοχές έως το τέλος του 2022, με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (μεγάλο έργο 2019).
Συνεργασία με τις γειτονικές χώρες και πέραν αυτών
·Υλοποιεί ένα έργο (TIS AEDES OI, στο πλαίσιο του Interreg) για τη διερεύνηση τεχνικής για τον έλεγχο του κουνουπιού Aedes «tigre».
·Ενισχύει την ικανότητα των ιδιωτικών και δημόσιων δομών στις χώρες-εταίρους με την αποστολή τοπικών πτυχιούχων στις χώρες αυτές, με την υποστήριξη του Interreg.
·Σύναψε συμφωνίες-πλαίσια με γειτονικές χώρες στο πλαίσιο του προγράμματος Interreg «Ινδικός Ωκεανός» (για παράδειγμα, τον Απρίλιο του 2019 με τις Σεϋχέλλες), βελτιώνοντας τον συντονισμό σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος.
·Τον Ιούλιο του 2019 δημιούργησε στη Μοζαμβίκη υπηρεσία στήριξης των επιχειρήσεων, με σκοπό τη στήριξη της διεθνοποίησης των τοπικών επιχειρήσεων και της περιφερειακής συνεργασίας.
6.Κοινότητα του Αγίου Μαρτίνου
Η Κοινότητα του Αγίου Μαρτίνου εφαρμόζει την ανακοίνωση για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες εντός του συγκεκριμένου πλαισίου της ανασυγκρότησης της νήσου μετά τον τυφώνα Irma. Ως εκ τούτου, η έμφαση δίνεται στην αποκατάσταση βελτιωμένων υποδομών και στην παροχή κατάλληλων απαντήσεων στην κλιματική αλλαγή.
Γαλάζια οικονομία
·Παρέχει επαγγελματική κατάρτιση σε συναφείς θαλάσσιες δραστηριότητες από το 2018.
Γεωργία
·Σχεδιάζει να δρομολογήσει καινοτόμες λύσεις για τη γεωργία, όπως η καλλιέργεια χωρίς χώμα και η επένδυση σε κινητούς περιβόλους για τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, που θα αποσυναρμολογούνται σε περίπτωση δυσμενών καιρικών συνθηκών.
Κυκλική οικονομία
·Προωθεί την ευαισθητοποίηση και υλοποιεί δράσεις επικοινωνίας σχετικά με την ανακύκλωση και τη διαλογή των αποβλήτων· επίσης, δημιουργεί σημείο συλλογής αποβλήτων και διενεργεί κοινή μελέτη για το νησί ως σύνολο (που υποστηρίζεται από το πρόγραμμα Interreg Καραϊβική) για τη βελτίωση της διαχείρισης των αποβλήτων.
Κλιματική αλλαγή
·Το 2018 δημιούργησε σύστημα διαχείρισης κινδύνων για καταστροφές με τη διεξαγωγή ασκήσεων προειδοποίησης, την ευαισθητοποίηση του κοινού, την αξιολόγηση των συστημάτων προειδοποίησης και την απόκτηση μετεωρολογικού ραντάρ για τη βελτίωση των μετεωρολογικών προβλέψεων (Interreg Καραϊβική).
Ενέργεια
·Δρομολόγησε προκαταρκτικές μελέτες σκοπιμότητας σχετικά με δυνητικούς γεωθερμικούς πόρους στις νήσους Σάμπα, Άγιος Ευστάθιος και Άγιος Χριστόφορος, και σχετικά με την ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ των νήσων για την προώθηση της ανανεώσιμης ενέργειας (Interreg Καραϊβική, Ιούλιος του 2019).
Ψηφιακή προσβασιμότητα
·Κατασκευάζει υπόγεια δίκτυα οπτικών ινών για να βελτιώσει την ψηφιακή συνδεσιμότητα σε όλες τις περιοχές, στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης.
·Διεξάγει προκαταρκτικές μελέτες σκοπιμότητας για την ψηφιακή διασύνδεση μεταξύ των νήσων Leewards (νήσοι στα βόρεια της αλυσίδας των
Μικρών Αντιλλών
).
Συνεργασία με τις γειτονικές χώρες των εξόχως απόκεντρων περιφερειών και πέραν αυτών
·Της χορηγήθηκε το καθεστώς παρατηρητή στον Οργανισμό των Κρατών της Ανατολικής Καραϊβικής.
7.Μαγιότ
Το Μαγιότ εφαρμόζει την ανακοίνωση του 2017 με σημαντική εστίαση στη γαλάζια οικονομία.
Γαλάζια οικονομία
·Το 2018 ξεκίνησε ομάδα εργασίας με σκοπό την κατάρτιση περιφερειακής στρατηγικής για τη γαλάζια οικονομία με αντικείμενο τη συλλογή δεδομένων για τους τομείς της γαλάζιας οικονομίας και την ανταλλαγή απόψεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τη γαλάζια ανάπτυξη (κατάρτιση, τουρισμός, αλιεία και υδατοκαλλιέργεια).
·Καταρτίζει σχέδιο περιφερειακού χωροταξικού σχεδιασμού, με ειδικό κεφάλαιο για τον θαλάσσιο σχεδιασμό, ως βάση για όλες τις δραστηριότητες που σχετίζονται με την ακτή.
·Καταρτίζει από κοινού με τις εθνικές αρχές σχέδιο διαχείρισης του στόλου, καθώς και γενικό πρόγραμμα για την υδατοκαλλιέργεια.
·Επενδύει σε μέχρι πρότινος εγκαταλελειμμένες εγκαταστάσεις υδατοκαλλιέργειας και υποστηρίζει την ικανότητα των τοπικών φορέων.
Βιοποικιλότητα
·Συγκροτεί περιφερειακή υπηρεσία βιοποικιλότητας σε συνεργασία με τις εθνικές αρχές.
Ενέργεια
·Εφαρμόζει πιλοτικό έργο με ηλεκτρικά οχήματα και σταθμούς φόρτισης που τροφοδοτούνται κατά 100 % από ηλιακή ενέργεια για βιώσιμες μεταφορές (2019).
·Μελετά τις δυνατότητες των φωτοβολταϊκών στα σχολεία και στα δημόσια κτίρια, καθώς η ηλιακή ενέργεια αποτελεί τη σημαντικότερη ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές στην περιφέρεια.
Ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα και ενιαία αγορά
·Το 2017 δρομολόγησε έργο τεχνολογικών πόλων, προκειμένου να φέρει σε επαφή εταιρείες παραγωγής και παροχής υπηρεσιών στους τομείς υψηλής τεχνολογίας, με στόχο την ενίσχυση της ικανότητας των επιχειρήσεών τους να δραστηριοποιούνται στην ενιαία αγορά.
Μεταφορές
·Εργάζεται σε έργο υπεραστικών μεταφορών, που περιλαμβάνει τη δημιουργία τριών γραμμών λεωφορείων για τη σύνδεση του νότου, του κέντρου και του βορρά του Μαγιότ με την πρωτεύουσα Μαμούτζου και πιθανές θαλάσσιες συνδέσεις για το 2021, με σκοπό τη βελτίωση της συνδεσιμότητας.
·Το 2018 δρομολόγησε έργο για τη βελτίωση της ασφάλειας στον αερολιμένα του Μαγιότ με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Συνεργασία με τις γειτονικές χώρες και πέραν αυτών
·Υπέγραψε συμφωνία για την παροχή της δυνατότητας στους φοιτητές του πανεπιστημίου του Μαγιότ να πραγματοποιήσουν δραστηριότητες κινητικότητας σε χώρες της Ανατολικής Αφρικής, στους τομείς της ψηφιακής τεχνολογίας, των κινουμένων σχεδίων και του πολιτισμού (Φεβρουάριος του 2019).
8.Πορτογαλία
Η Πορτογαλία συνεργάζεται στενά με τις αυτόνομες περιφέρειες των Αζορών και της Μαδέρας για την εφαρμογή της ανακοίνωσης του 2017, ιδίως όσον αφορά την κυκλική οικονομία, την κλιματική αλλαγή και την έρευνα.
·Κατά την περίοδο 2018-2019 ανέπτυξε συνεργασία μεταξύ του εθνικού ινστιτούτου στατιστικής και των περιφερειακών στατιστικών υπηρεσιών των Αζορών και της Μαδέρας, με σκοπό τη βελτίωση της συλλογής και της διαχείρισης δεδομένων, ιδίως στους τομείς της γεωργίας, των θαλάσσιων και των εναέριων μεταφορών.
Κυκλική οικονομία
·Το 2018 και το 2019 στήριξε έργα για την προώθηση της αποδοτικότερης χρήσης των πόρων στη Μαδέρα και στις Αζόρες στο πλαίσιο του εθνικού ταμείου για το περιβάλλον.
·Διευκόλυνε τη συμμετοχή πολιτών της Μαδέρας και των Αζορών σε εκδηλώσεις για την κυκλική οικονομία και την κλιματική αλλαγή στην ηπειρωτική Πορτογαλία (υψηλότερες επιστροφές εξόδων).
Κλιματική αλλαγή
·Το 2018 και το 2019 παρείχε στήριξη σε έργα που προωθούν την εγκατάσταση σταθμών φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα στις Αζόρες, μέσω προσκλήσεων στο πλαίσιο του Ταμείου Περιβάλλοντος.
·Παρείχε χρηματοδότηση στη Μαδέρα και στις Αζόρες στο πλαίσιο του προγράμματος «Περιβάλλον, κλιματική αλλαγή και οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα».
·Τον Μάρτιο του 2019 οργάνωσε συνεδρίες στη Μαδέρα και στις Αζόρες, προκειμένου να παρουσιάσει τον χρηματοδοτικό μηχανισμό επιχορηγήσεων του ΕΟΧ.
Βιοποικιλότητα
·Το 2019 δημοσίευσε πρόσκληση υποβολής προτάσεων έργων για την προώθηση μοντέλων βιώσιμης ανάπτυξης σε όλα τα πορτογαλικά αποθέματα βιόσφαιρας, πέντε από τα οποία βρίσκονται στη Μαδέρα και τις Αζόρες.
Έρευνα και καινοτομία
·Τον Σεπτέμβριο του 2018 ξεκίνησε το διεθνές πρόγραμμα δορυφορικών εκτοξεύσεων, για τη δημιουργία διεθνούς διαστημικού κέντρου στη νήσο Santa Maria, στις Αζόρες· το διαστημικό κέντρο πρόκειται να τεθεί σε λειτουργία έως το τέλος του 2021.
·Τον Μάρτιο του 2019 ίδρυσε τον Πορτογαλικό Οργανισμό Διαστήματος, που βρίσκεται στη νήσο Santa Maria στις Αζόρες.
Ψηφιακή προσβασιμότητα
·Τον Μάιο του 2019 δημιούργησε την ομάδα εργασίας «Υποβρύχια καλώδια CAM – Ηπειρωτική χώρα, Αζόρες και Μαδέρα», για να αναλύσει τον βέλτιστο τρόπο αντικατάστασης των υποβρύχιων καλωδίων που εξασφαλίζουν τις συνδέσεις επικοινωνίας από τη Μαδέρα και τις Αζόρες με την ηπειρωτική χώρα. Η ομάδα εξέδωσε συμπεράσματα τον Δεκέμβριο του 2019.
Μεταφορές
·Σε απάντηση στη διαβούλευση σχετικά με την αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών για το ΔΕΔ-Μ, πρότεινε να συμπεριληφθούν οι αερολιμένες Funchal, Porto Santo και Ponta Delgada στο κεντρικό δίκτυο ΔΕΔ-Μ.
9.Αζόρες
Οι Αζόρες εφαρμόζουν την ανακοίνωση του 2017, εστιάζοντας κυρίως στη γαλάζια οικονομία, καθώς και στην ενέργεια και την έρευνα.
·Συλλέγουν δεδομένα για την απασχόληση και τις δραστηριότητες στον τομέα της αλιείας για όλα τα νησιά.
Γαλάζια οικονομία
·Το 2018 συγκρότησαν ομάδα εργασίας για τη σύσταση του παρατηρητηρίου του Ατλαντικού, το οποίο είναι αφιερωμένο στη θαλάσσια επιστημονική έρευνα, συμπεριλαμβανομένων της προστασίας, της έρευνας, της παρακολούθησης και της κοινωνικοοικονομικής εκμετάλλευσης των θαλάσσιων χώρων.
·Ηγούνται του έργου MarSP (2018-2019) για την ανάπτυξη προγραμμάτων θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού στις Αζόρες, τη Μαδέρα και τις Κανάριες Νήσους.
·Ολοκλήρωσαν το έργο MISTIC SEAS II και συντονίζουν το έργο MISTIC SEAS III (2019), για την αξιολόγηση της οδηγίας-πλαισίου για τη θαλάσσια στρατηγική.
·Συμμετέχουν στο έργο AQUA-LIT (2019) για την πρόληψη των θαλάσσιων απορριμμάτων από δραστηριότητες υδατοκαλλιέργειας και την απομάκρυνση απορριμμάτων από εγκαταστάσεις υδατοκαλλιέργειας.
·Δρομολόγησαν το πιλοτικό έργο «E-log» (2019) για την ηλεκτρονική παρακολούθηση της αλιείας μικρής κλίμακας και τη στήριξη των τοπικών φορέων.
·Προώθησαν τη Δήλωση των Αζορών για την Υπεράσπιση της Αλιείας Τόνου με Καλάμι ή Πετονιά (Οκτώβριος του 2018), με σκοπό την αύξηση της ευαισθητοποίησης όσον αφορά τις βιώσιμες τεχνικές αλιείας.
·Ίδρυσαν τη «Σχολή της θάλασσας» (2019), για την προαγωγή των συναφών προσόντων και κατάρτισης και συμμετέχουν, στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus, στο έργο MATES (2018-2021) με στόχο την προώθηση μιας στρατηγικής ειδίκευσης στις θαλάσσιες τεχνολογίες.
Γεωργία
·Σχεδιάζουν να ολοκληρώσουν «στρατηγικό σχέδιο για τον γαλακτοκομικό τομέα» το 2020, με σκοπό τον εντοπισμό νέων αγορών και την προώθηση της καινοτομίας και της διεθνοποίησης των γαλακτοκομικών προϊόντων.
·Υποστήριξαν τη χρήση τηλεκατευθυνόμενων αεροσκαφών για τη διαχείριση των δασών (με τη συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης).
Βιοποικιλότητα
·Αξιολογούν τη ρύπανση που προκαλείται από τις πλαστικές ύλες σε βαθέα ύδατα με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (PLASTDEEP 2019).
·Υλοποιούν τρία έργα που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα LIFE της ΕΕ: το LIFE VIDALIA (2018-2023) για τη διατήρηση ειδών χλωρίδας που διατρέχουν κίνδυνο εξαφάνισης· το LIFE-IP AZORES NATURA (2019-2027) για τη διατήρηση οικοτόπων και προστατευόμενων ειδών· και το LIFE Beetles (θα αρχίσει το 2020) για τη μείωση των κινδύνων για τα είδη που απειλούνται με εξαφάνιση.
·Υλοποιούν το έργο MOVE I (2018-2021) και ξεκίνησαν το MOVE ON (2019-2022) σύμφωνα με τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα, με σκοπό τη χαρτογράφηση και την αξιολόγηση της κατάστασης των οικοσυστημάτων και των υπηρεσιών τους.
·Στήριξαν το έργο BIOINVENT για τη μελέτη της μικροβιακής ποικιλομορφίας του εδάφους στα οικοσυστήματα λειμώνων στις Αζόρες και το έργο MARFOR για τη μελέτη της δυναμικής των αποκρίσεων των θαλάσσιων δασών στην παγκόσμια αλλαγή (αμφότερα για την περίοδο 2017-2020).
Κλιματική αλλαγή
·Ενέκριναν, τον Σεπτέμβριο του 2019, το περιφερειακό πρόγραμμα για την κλιματική αλλαγή, με στόχο την ελαχιστοποίηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη μείωση της έκθεσης σε κλιματικούς κινδύνους.
Κυκλική οικονομία
·Πρόκειται να εγκρίνουν το πρόγραμμα τουριστικής διαχείρισης για τη βιώσιμη ανάπτυξη του τομέα.
Ενέργεια
·Τον Οκτώβριο του 2018 δρομολόγησαν την «Ενεργειακή στρατηγική των Αζορών για το 2030», με σκοπό την αξιοποίηση του δυναμικού των φυσικών πόρων και των αναδυόμενων τεχνολογιών, και εργάζονται για το «Σχέδιο δράσης των Αζορών για την ενεργειακή απόδοση».
·Κατάρτισαν το «Σχέδιο δράσης για την ηλεκτρική κινητικότητα στις Αζόρες» για την περίοδο 2018-2024, το οποίο περιλαμβάνει τη λειτουργία σημείων φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα στα εννέα νησιά.
·Καταρτίζουν ατζέντα ενεργειακής μετάβασης με την υποστήριξη της πρωτοβουλίας «Καθαρή ενέργεια για τα νησιά της ΕΕ»· αναλύουν τη χρήση υποθαλάσσιων καλωδίων για τη σύνδεση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας των νησιών τους.
·Συμμετέχουν σε έργο του προγράμματος-πλαισίου «Ορίζων 2020» (2019-2021) σχετικά με τη βαθιά γεωθερμική ενέργεια και στο έργο E-MOBICITY του Interreg (2019-2023), για τη βελτιστοποίηση των δημόσιων πολιτικών όσον αφορά την ηλεκτρική κινητικότητα σε αστικές περιοχές.
Έρευνα και καινοτομία
·Τον Σεπτέμβριο του 2018 εγκαινίασαν στη νήσο Santa Maria διεθνές διαστημικό κέντρο, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία έως το τέλος του 2021.
·Το 2018 ενέκριναν το «Σχέδιο για τη διεθνοποίηση της επιστήμης και της τεχνολογίας», με στόχο την προώθηση της επιστήμης και την προσέλκυση εξωτερικών έργων και εταιρικών σχέσεων.
·Το 2018 ενέκριναν την πρωτοβουλία Transfer+ και συμμετέχουν στο έργο FANBest για την προώθηση της μεταφοράς τεχνολογίας στις τοπικές ΜΜΕ, ιδίως στη γαλάζια οικονομία.
Απασχόληση, εκπαίδευση και κατάρτιση
·Προώθησαν την απασχόληση μέσω των πρωτοβουλιών INOVAR (από τον Μάρτιο του 2019) για τους άνεργους νέους, Berço de Emprego (επικαιροποιήθηκε το 2019) για τις προσωρινές αντικαταστάσεις, και Movemrego (το 2020) για την προώθηση της γεωγραφικής κινητικότητας των ανθρώπινων πόρων.
Ψηφιακή προσβασιμότητα
·Δρομολόγησαν το σχέδιο δράσης για τον επιστημονικό και τεχνολογικό πολιτισμό το 2018, το οποίο στήριξε τη δημιουργία σχολικών εργαστηρίων για την πληροφορική, τη ρομποτική και τον προγραμματισμό.
Μεταφορές
·Προκήρυξαν διεθνή διαγωνισμό για την κατασκευή ενός πλοίου για επιβάτες, οχήματα και εμπορεύματα για τη σύνδεση όλων των νησιών καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου (Ιανουάριος του 2019).
Συνεργασία με τις γειτονικές χώρες και πέραν αυτών
·Συμμετέχουν στο έργο Marine-Earth Observation (Γεωσκόπηση για θαλάσσιες εφαρμογές), με σκοπό την ανάπτυξη ειδικά προσαρμοσμένης τεχνολογίας βάσει των κατάντη υπηρεσιών του Copernicus με στόχο τη βελτίωση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τη θάλασσα.
10.Μαδέρα
Η Μαδέρα προχωρεί στην εφαρμογή της ανακοίνωσης του 2017, με έμφαση στη γαλάζια οικονομία, την κυκλική οικονομία, την κλιματική αλλαγή, την έρευνα, την ενέργεια, την απασχόληση και τις δεξιότητες.
Γαλάζια οικονομία
·Το 2018 δρομολόγησε το πιστωτικό όριο INVESTE RAM2020, ένα χρηματοδοτικό μέσο για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των φορέων εκμετάλλευσης μικρής κλίμακας σε χρηματοδότηση (20 εκατ. EUR).
·Ανέπτυξε το χωροταξικό σχέδιο θαλάσσιου περιβάλλοντος, ένα εργαλείο εδαφικής διαχείρισης για την προώθηση της βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας.
·Το 2019 δημιούργησε στη Μαδέρα κοινοπραξία αρμόδια για το ολοκληρωμένο διεθνές κέντρο κατάρτισης και εκπαίδευσης για τη θάλασσα, το οποίο πρόκειται να ξεκινήσει την παροχή κατάρτισης το 2020.
Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη
·Το 2018 θέσπισε νομοθεσία για τη συγκρότηση τεχνικής επιτροπής για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων της Μαδέρας, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα προϊόντα που επωφελούνται από το καθεστώς ποιότητας της ΕΕ είναι σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ.
Βιοποικιλότητα
·Ενίσχυσε τη διαχείριση προστατευόμενων περιοχών και τόπων του δικτύου Natura 2000 (από το 2017) μέσω της επανεξέτασης και της επικαιροποίησης των σχεδίων διαχείρισης, των στρατηγικών και των κατηγοριοποιημένων περιοχών.
Κυκλική οικονομία
·Εκπόνησε περιφερειακή ατζέντα για την κυκλική οικονομία, με σκοπό τον μετριασμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων κατά την επιδίωξη βιώσιμης οικονομικής μεγέθυνσης (2019).
·Κατάρτισε τη «Στρατηγική για τα απόβλητα 2020-2030» για την ενίσχυση της διαχείρισης των αποβλήτων (2019).
Κλιματική αλλαγή
·Προώθησε την εφαρμογή της περιφερειακής στρατηγικής για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή μέσω έργων που υποστηρίζονται από το Interreg και το πρόγραμμα LIFE της ΕΕ και άρχισε να την επικαιροποιεί.
·Αναπτύσσει λογισμικό και συστήματα για την αξιολόγηση, την πρόληψη και τον μετριασμό των κινδύνων δασικών πυρκαγιών και τη βελτίωση της διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών, με τη στήριξη του Ταμείου Συνοχής.
Ενέργεια
·Υλοποίησε το έργο «Sustainable Porto Santo – Smart Fossil Free Island» (2019), με στόχο την προώθηση της χρήσης
ηλεκτρικών οχημάτων
και έξυπνων συστημάτων φόρτισης.
·Πρόκειται να ολοκληρώσει την επέκταση του υδροηλεκτρικού έργου Calheta III με τη στήριξη του Ταμείου Συνοχής.
·Συμμετείχε σε διάφορα ενεργειακά έργα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του ENERMAC (2017-2019), με αντικείμενο τον σχεδιασμό στρατηγικών για την υλοποίηση υποδομών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
·Προωθεί τις καθαρές μεταφορές με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης: αγορά 5 ηλεκτρικών μικρών λεωφορείων και 25 καθαρών λεωφορείων (2019).
Έρευνα και καινοτομία
·Συνεργάστηκε στο έργο SMART4HEALTH από το 2019, ώστε να μπορούν οι πολίτες να διαχειρίζονται και να τηρούν αρχεία σχετικά με τα δεδομένα υγείας τους σε ολόκληρη την ΕΕ και πέραν αυτής.
·Επανεκτίμησε την περιφερειακή στρατηγική για την έξυπνη εξειδίκευση (2019), προκειμένου να προετοιμάσει τη δρομολόγηση της στρατηγικής 2.0 για την περίοδο 2021-2027.
Απασχόληση, εκπαίδευση και κατάρτιση
·Ανέπτυξε μέτρα για τη στήριξη των ανέργων, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων που αποσκοπούν στη δημιουργία θέσεων εργασίας για νέους, όπως το PROJOVEM. Το 2018 τα 68 εγκεκριμένα έργα στο πλαίσιο του προγράμματος τόνωσης της επιχειρηματικότητας των ανέργων δημιούργησαν 118 νέες θέσεις εργασίας. Αυτά τα μέτρα κάλυψαν 5 512 άτομα κατά τη διάρκεια του 2018.
Ψηφιακή προσβασιμότητα
·Το 2018 υπέγραψε σύμβαση για την παροχή νέου τηλεπικοινωνιακού συνδέσμου με τη μορφή υποβρύχιου οπτικού καλωδίου μεταξύ της Μαδέρας και της ηπειρωτικής Πορτογαλίας.
·Ανέπτυξε μαθήματα για τη βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων στα σχολεία (2018-2019) μέσω του «Στρατηγικού σχεδίου για την εκπαιδευτική καινοτομία στα σχολεία», συμπεριλαμβανομένων των έργων STEM (Science, Technology, Engineering and Mathematics).
·Εισήγαγε το «Future Classroom Lab» (Εργαστήριο μελλοντικής σχολικής αίθουσας), το οποίο παρείχε κιτ ρομποτικής στα σχολεία κατά την περίοδο 2018-2019.
Μεταφορές
·Ενέκρινε το σχέδιο δράσης για τη βιώσιμη κινητικότητα στη Μαδέρα (Ιούνιος του 2019). Το σχέδιο αυτό αναμένεται να στηρίξει τη μετάβαση σε καθαρές και ασφαλείς μεταφορές.
Συνεργασία με τις γειτονικές χώρες και πέραν αυτών
·Το 2018 επαναδρομολόγησε τη σύνοδο κορυφής του Αρχιπελάγους της Μακαρονησίας, η οποία προάγει τη συζήτηση για τις κοινές προκλήσεις που σχετίζονται με το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, την οικονομία της θάλασσας, την προώθηση του εμπορίου και των επενδύσεων, την κατάρτιση, καθώς και την κινητικότητα των σπουδαστών και των εκπαιδευτικών.
·Συμμετέχει στο σχέδιο INTEGRA, με στόχο την ολοκλήρωση της αγοράς και την ανάπτυξη της οικονομικής και κοινωνικής γειτονίας της Μακαρονησίας, που εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2019 (Interreg Μαδέρα-Αζόρες-Κανάριες Νήσοι – πρόγραμμα MAC).
11.Ισπανία
Η Ισπανία εφαρμόζει την ανακοίνωση του 2017 από κοινού με την εξόχως απόκεντρη περιφέρεια των Καναρίων Νήσων στο πλαίσιο της συνταγματικής κατανομής των αρμοδιοτήτων.
Κυκλική οικονομία
·Συμμετείχε στη δρομολόγηση της ειδικής ομάδας για τα απόβλητα τον Νοέμβριο του 2018 και στις μεταγενέστερες συνεδριάσεις της, μέσω του Υπουργείου Οικολογικής Μετάβασης και του Τμήματος Τελωνείων, και υποστηρίζει την εφαρμογή του σχεδίου δράσης της.
·Ανέλυσε το ολοκληρωμένο σχέδιο των Καναρίων Νήσων για τα απόβλητα (PIRCAN) για την περίοδο 2018-2025.
Ενέργεια
·Στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων της ΕΕ για την καθαρή ενέργεια, στηρίζει δράσεις για την εισαγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα νησιά, την εξοικονόμηση ενέργειας, τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας, συμπεριλαμβανομένων των δημοπρασιών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, των διασυνδέσεων μεταξύ των νησιών και των σταθμών ηλεκτρικής φόρτισης για οχήματα.
·Ανέπτυξε και στήριξε δράσεις κατάρτισης και διάδοσης της τεχνολογίας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
12.Κανάριες Νήσοι
Οι Κανάριες Νήσοι εφαρμόζουν την ανακοίνωση του 2017 με έμφαση στην ενέργεια, την έρευνα και την κυκλική οικονομία.
·Αναπτύσσουν επίσημα δεδομένα για την τοπική παραγωγή από τον Ιούλιο του 2018 μέσω συμφωνίας με την τοπική Στατιστική Υπηρεσία (ISTAC).
Γαλάζια οικονομία
·Τον Φεβρουάριο του 2018 συγκρότησαν ομάδα εργασίας για τη γαλάζια οικονομία· διεξήγαγαν ανάλυση SWOT για όλους τους τομείς της γαλάζιας οικονομίας, ώστε να προλειάνουν το έδαφος για τη στρατηγική για τη γαλάζια οικονομία που έχει σχεδιαστεί για το πρώτο εξάμηνο του 2020.
Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη
·Εφάρμοσαν στρατηγική για τη διαφοροποίηση των προϊόντων με βάση την ποιότητά τους, με σκοπό την αύξηση της κατανάλωσης, την προώθηση της οικολογικής παραγωγής και τη διευκόλυνση των επαφών μεταξύ του τομέα των γεωργικών προϊόντων διατροφής και της διοίκησης.
Κυκλική οικονομία
·Το 2017, με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, δρομολόγησαν έργο για μονάδα παραγωγής βιοαερίου, με σκοπό την αξιοποίηση των κτηνοτροφικών αποβλήτων.
·Τον Νοέμβριο του 2018 συνεργάστηκαν στη δημιουργία ειδικής ομάδας για τα απόβλητα, διευκολύνοντας την επικοινωνία μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών σε όλα τα επίπεδα (ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό), και στη διαμόρφωση σχεδίου δράσης για τη βελτίωση της διαχείρισης των αποβλήτων.
·Τον Φεβρουάριο του 2018 συγκρότησαν ομάδα εργασίας για την κυκλική οικονομία, με αντικείμενο τη διενέργεια προκαταρκτικής διάγνωσης της κατάστασης στα νησιά.
·Τον Αύγουστο του 2018 ενέκριναν κατευθυντήριες γραμμές και συστάσεις για τη μείωση και την ανακύκλωση πλαστικών αποβλήτων μίας χρήσης.
·Τον Απρίλιο του 2019 ενέκριναν τη στρατηγική των Καναρίων Νήσων για τις πλαστικές ύλες.
Κλιματική αλλαγή
·Εγκαινίασαν το Παρατηρητήριο των Καναρίων Νήσων για την κλιματική αλλαγή, ένα όργανο διαβούλευσης, συμμετοχής και ανάπτυξης δράσεων (Ιούλιος του 2018).
·Επικαιροποιούν την περιφερειακή στρατηγική για την κλιματική αλλαγή.
Ενέργεια
·Συμμετείχαν στη πρωτοβουλία «Καθαρή ενέργεια για τα νησιά της ΕΕ»: διοργάνωσαν το δεύτερο Φόρουμ για την καθαρή ενέργεια για τα νησιά της ΕΕ στο Lanzarote τον Νοέμβριο του 2018· η Λα Πάλμα υλοποιεί ένα πιλοτικό έργο στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας αυτής.
·Εγκατέστησαν δύο καινοτόμα πρωτότυπα το 2019 για τη χρήση θαλάσσιας αιολικής ενέργειας στην πλατφόρμα PLOCAN.
Έρευνα και καινοτομία
·Ηγούνται του ερευνητικού έργου FORWARD της ΕΕ για τη βελτίωση της συμμετοχής όλων των εξόχως απόκεντρων περιφερειών σε διεθνή ερευνητικά δίκτυα και προγράμματα.
·Τον Οκτώβριο του 2019 επαναδρομολόγησαν το έργο RIS3-Net2 (ως επικεφαλής του έργου) στο πλαίσιο του προγράμματος Interreg Μαδέρα-Αζόρες-Κανάριες Νήσοι (MAC), με σκοπό τον καθορισμό κοινού πλαισίου για τις διαπεριφερειακές στρατηγικές RIS3.
·Συμμετέχουν στο έργο SOCLIMPACT, που αποσκοπεί στη μοντελοποίηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και των κοινωνικοοικονομικών συνεπειών τους στα ευρωπαϊκά νησιά στο πλαίσιο των τομέων της γαλάζιας οικονομίας.
·Συμμετέχουν στο έργο REACT, με τη στήριξη του προγράμματος-πλαισίου «Ορίζων 2020», για την απαλλαγή των ενεργειακών συστημάτων των νησιών από ανθρακούχες εκπομπές.
Απασχόληση, εκπαίδευση και κατάρτιση
·Ηγούνται του έργου GROW RUP, που συγχρηματοδοτείται από το Interreg Ευρώπη από τον Ιανουάριο του 2017, για την αντιμετώπιση της μακροχρόνιας ανεργίας στον τομέα της πράσινης και γαλάζιας οικονομίας.
Ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα και ενιαία αγορά
·Τον Ιανουάριο του 2018 δρομολόγησαν επιχειρησιακή στρατηγική για τη διεθνοποίηση της οικονομίας των Καναρίων Νήσων, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και της επιχειρηματικότητας.
Ψηφιακή προσβασιμότητα
·Εκπόνησαν δύο προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για τη στήριξη της ανάπτυξης ευρυζωνικών υποδομών υψηλής ταχύτητας (το 2018 και το 2019).
·Υποστήριξαν οργανώσεις για την παροχή κατάρτισης σχετικά με τις ψηφιακές δεξιότητες, με συνολικά 71 έργα (την περίοδο 2017-2019).
Συνεργασία με τις γειτονικές χώρες και πέραν αυτών
·Ηγούνται του έργου Interreg MAC HEXAGONE με τη Μαδέρα και τις Αζόρες για την ενίσχυση της συνεργασίας με τη γειτονική Μαυριτανία, τη Σενεγάλη και το Πράσινο Ακρωτήριο, ενισχύοντας τον συντονισμό μεταξύ των προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης στην περιοχή (λήγει τον Δεκέμβριο του 2022).
·Υλοποίησαν το έργο Interreg VALCONMAC με επίκεντρο την προστασία και την ανάπτυξη δασικών οικοτόπων στο αρχιπέλαγος της Μακαρονησίας του Ατλαντικού.