ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

σχετικά με το αίτημα για τροποποιήσεις του Πρωτοκόλλου αριθ. 5 περί του καταστατικού της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, που υποβλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων στις 11 Οκτωβρίου 2018

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 308,

1.Στις 11 Οκτωβρίου 2018, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων υπέβαλε αίτημα στο Συμβούλιο, δυνάμει του άρθρου 308 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ΣΛΕΕ»), για την τροποποίηση του καταστατικού της. Πρώτον, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προτείνει την τροποποίηση του καταστατικού της ώστε να αντικατοπτρίζει την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση με την οποία θα τερματιστεί η συμμετοχή του στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Δεύτερον, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προτείνει την ενίσχυση της λειτουργίας του διοικητικού της συμβουλίου επιτρέποντας τον διορισμό μεγαλύτερου αριθμού αναπληρωματικών μελών. Τρίτον, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προτείνει να επεκταθεί η χρήση της ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία στη λήψη αποφάσεων σχετικά με το εταιρικό επιχειρησιακό σχέδιο, τον διορισμό των μελών της διευθύνουσας επιτροπής και την έγκριση του κανονισμού.

2.Όλες οι προτεινόμενες τροποποιήσεις του καταστατικού της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων προβλέπεται να αρχίσουν να ισχύουν αμέσως μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το αίτημα, σε μία αιτιολογική σκέψη, αναφέρεται επίσης σε προβλεπόμενη αύξηση του κεφαλαίου που αναλαμβάνεται από τα υπόλοιπα κράτη μέλη, που θα πρέπει να συμβαδίζει με περαιτέρω ενίσχυση της διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.

I. Για τη σχέση του αιτήματος με την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση

3.Η Επιτροπή θέτει το ερώτημα κατά πόσον είναι σκόπιμο να συνδεθεί η έναρξη ισχύος της απόφασης στο σύνολό της με την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ. Εν πάση περιπτώσει, δεν υφίσταται νομική επιταγή για την έναρξη ισχύος των προβλεπόμενων τροποποιήσεων του Πρωτοκόλλου αριθ. 5 την ημερομηνία κατά την οποία το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα αποτελεί πλέον κράτος μέλος.

4.Πράγματι, το αίτημα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων περιέχει δύο διαφορετικές κατηγορίες τροποποιήσεων. Η πρώτη κατηγορία αποτελεί απλώς απόρροια της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση, και περιλαμβάνει τη διαγραφή της αναφοράς στη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου στο άρθρο 4 παράγραφος 1, τη μείωση του αριθμού των μελών στο διοικητικό συμβούλιο, στο άρθρο 9 παράγραφος 2, πρώτη περίοδος, και τη διαγραφή της αναφοράς στον διορισμό αναπληρωματικών διευθυντών από το Ηνωμένο Βασίλειο, στο άρθρο 9 παράγραφος 2, τρίτο εδάφιο. Η Επιτροπή μπορεί να υποστηρίξει αυτές τις αλλαγές, αλλά επιθυμεί να τονίσει ότι το αποτέλεσμά τους θα είναι απλώς δηλωτικού χαρακτήρα. Πράγματι, κατά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ δεν απαιτείται προηγούμενη τροποποίηση των Συνθηκών και των πρωτοκόλλων για να απαλειφθούν όλες οι αναφορές στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι εν λόγω αναφορές θα καταστούν αυτομάτως άνευ αντικειμένου από την ημερομηνία της αποχώρησης. Αντιθέτως, οι λοιπές τροποποιήσεις που ζητεί η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, οι οποίες περιλαμβάνουν αλλαγές στη διακυβέρνηση, έχουν συστατικό χαρακτήρα. Το Συμβούλιο μπορεί να θεωρήσει ότι οι εν λόγω αλλαγές είναι σκόπιμες ανεξαρτήτως αποχώρησης.

5.Επομένως, η Επιτροπή θέτει το ερώτημα εάν η απόφαση του Συμβουλίου δεν θα έπρεπε να αρχίσει να ισχύει σε συγκεκριμένη ημερομηνία που δεν συνδέεται με την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου, για παράδειγμα, την ημερομηνία δημοσίευσης στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Σε αυτή την περίπτωση, μόνο η έναρξη ισχύος των τροποποιήσεων δηλωτικού χαρακτήρα της πρώτης κατηγορίας θα μπορούσε να συνδεθεί με την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου. Η εναλλακτική αυτή προσέγγιση θα απαιτούσε μια τεχνική αναδιατύπωση της απόφασης.

II. Για το αίτημα διαγραφής των αναφορών στο κεφάλαιο που κατέχει το Ηνωμένο Βασίλειο

6.Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προτείνει να διαγραφεί η μνεία της συμμετοχής του Ηνωμένου Βασιλείου ύψους 39 195 022 000 EUR που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του καταστατικού.

7.Όπως προαναφέρθηκε, από νομικής πλευράς, από την ημερομηνία αποχώρησης όλες οι αναφορές στο Ηνωμένο Βασίλειο που περιλαμβάνονται στις Συνθήκες και στα Πρωτόκολλα θα καταστούν αυτομάτως άνευ αντικειμένου και, ως εκ τούτου, κατ’ αυτή την έννοια, δεν απαιτείται ρητή τροποποίηση του καταστατικού. Σε κάθε περίπτωση, το κείμενο των Συνθηκών και των Πρωτοκόλλων θα ευθυγραμμιστεί με τη νέα κατάσταση με επίσημη τροποποίηση, σύμφωνα με το άρθρο 48 της ΣΕΕ, προκειμένου να διαγραφούν παρωχημένες διατάξεις και να γίνουν οι παρεπόμενες προσαρμογές. Παρά ταύτα, φαίνεται αποδεκτό να γίνουν οι προτεινόμενες τροποποιήσεις επ’ευκαιρία των τροποποιήσεων σχετικά με τη διακυβέρνηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (βλ. τμήματα III και IV). Οι τροποποιήσεις αυτές μπορούν επομένως να υποστηριχθούν για λόγους σαφήνειας.

8.Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προτείνει επίσης ανάλογη μείωση του ποσού του συνολικού αναληφθέντος κεφαλαίου που αναφέρεται στο ίδιο άρθρο εκτός εάν αποφασιστεί αύξηση του αναληφθέντος κεφαλαίου «από τα υπόλοιπα κράτη μέλη» πριν από την ημερομηνία αποχώρησης. Η Επιτροπή αντιλαμβάνεται ότι η εν λόγω απόφαση θα εγκριθεί από το Συμβούλιο των Διοικητών της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων με βάση το άρθρο 4 παράγραφος 3 του καταστατικού της.

9.Η Επιτροπή μπορεί να υποστηρίξει τον στόχο της πρότασης αυτής, αλλά επιθυμεί να επιστήσει την προσοχή στις ακόλουθες νομικές πτυχές. Το κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του Πρωτοκόλλου αριθ. 5 είναι το συνολικό ποσό των μεριδίων των κρατών μελών που απαριθμούνται στην εν λόγω διάταξη. Εάν το Συμβούλιο διαγράψει μόνο την αναφορά στο Ηνωμένο Βασίλειο, πρέπει να μειώσει αναλόγως το συνολικό κεφάλαιο. Στην απόφασή του, το Συμβούλιο δεν μπορεί να λάβει υπόψη πιθανή απόφαση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για αύξηση του κεφαλαίου και επακόλουθη νέα κατανομή μεταξύ των κρατών μελών. Επομένως, η απόφαση του Συμβουλίου θα πρέπει να αναφέρει το (μειωμένο) συνολικό κεφάλαιο συνεπεία της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου. Παράλληλη απόφαση του Συμβουλίου των Διοικητών της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων μπορεί να αυξήσει το κεφάλαιο (και να καθορίσει την κατανομή του μεταξύ των κρατών μελών κατ’ αναλογία), αλλά αποτελεί χωριστή απόφαση.

ΙΙΙ. Για τον διορισμό πρόσθετων αναπληρωματικών μελών στο διοικητικό συμβούλιο

10.Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προτείνει να αυξήσει τον αριθμό των αναπληρωματικών μελών του διοικητικού συμβουλίου από 18 σε 31. Η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία, που ήδη έχουν δύο αναπληρωματικά μέλη έκαστη, θα διατηρήσουν αυτόν τον αριθμό. Οι περιφέρειες των κρατών μελών που είχαν προηγουμένως λιγότερα αναπληρωματικά μέλη από μετόχους στην εν λόγω περιφέρεια, μετά την τροποποίηση θα έχουν στην εν λόγω περιφέρεια τον ίδιο αριθμό αναπληρωματικών μελών και μετόχων. Η Επιτροπή διατηρεί ένα αναπληρωματικό μέλος.

11.Δεδομένου ότι μεγαλύτερος αριθμός αναπληρωματικών μελών θα δώσει στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων τη δυνατότητα να ωφελείται ευρύτερης πείρας σε επίπεδο διοικητικού συμβουλίου, ιδίως ενόψει της πρόθεσης για καλύτερη αξιοποίηση των αναπληρωματικών μελών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του διοικητικού συμβουλίου, ιδίως όσον αφορά την ανάλυση των προτάσεων χρηματοδότησης, η Επιτροπή μπορεί να υποστηρίξει την πρόταση αυτή.

IV. Για την επέκταση της ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία έναντι της ψηφοφορίας με απλή πλειοψηφία

12.Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προτείνει επίσης να διευρυνθεί το πεδίο εφαρμογής της ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία σε τρεις σημαντικούς τομείς όπου επί του παρόντος απαιτείται απλή πλειοψηφία. Πρόκειται για τους εξής τομείς: