Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Εργασία σε ψηφιακές πλατφόρμες — ρυθμιστικά ζητήματα τοπικού και περιφερειακού χαρακτήρα»

(2020/C 79/07)

Εισηγητής

Δημήτριος ΜΠΙΡΜΠΑΣ (EL/PES), Δημοτικός Σύμβουλος Αιγάλεω

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Εισαγωγικές παρατηρήσεις

υπογραμμίζει ότι η οικονομία των ψηφιακών πλατφορμών αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της ευρωπαϊκής οικονομίας και η οικονομική και κοινωνική της σημασία θα συνεχίσει να αυξάνεται σημαντικά στο μέλλον·

υπενθυμίζει ότι η οικονομία των πλατφορμών ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως «επιχειρηματικά μοντέλα όπου τις δραστηριότητες διευκολύνουν συνεργατικές πλατφόρμες» (1). Σύμφωνα με την ίδια πηγή, οι συνεργατικές πλατφόρμες δημιουργούν μια ανοικτή αγορά για την προσωρινή χρήση αγαθών ή υπηρεσιών που συχνά παρέχουν ιδιώτες. Στη συνεργατική οικονομία δραστηριοποιούνται τρεις κατηγορίες παραγόντων: i) πάροχοι υπηρεσιών, οι οποίοι χρησιμοποιούν από κοινού περιουσιακά στοιχεία, πόρους, χρόνο ή/και δεξιότητες και μπορεί να είναι ιδιώτες που παρέχουν υπηρεσίες ευκαιριακά ή πάροχοι υπηρεσιών που ενεργούν με την επαγγελματική τους ιδιότητα· ii) χρήστες των υπηρεσιών· και iii) μεσάζοντες, οι οποίοι, μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, συνδέουν παρόχους και χρήστες και διευκολύνουν τις μεταξύ τους συναλλαγές (“συνεργατικές πλατφόρμες”)·

υπενθυμίζει επίσης ότι ο ΟΟΣΑ ορίζει την πλατφόρμα ως μια «ψηφιακή υπηρεσία που διευκολύνει τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ δύο ή περισσότερων ξεχωριστών αλλά αλληλεξαρτώμενων συνόλων χρηστών (εταιρειών ή ατόμων) που αλληλεπιδρούν μέσω της υπηρεσίας στο Διαδίκτυο» (2)·

επισημαίνει ότι η χρήση ψηφιακών πλατφορμών για τον συντονισμό κάθε είδους οικονομικής δραστηριότητας αυξάνεται με την αλματώδη επέκταση της χρήσης του διαδικτύου·

αναγνωρίζει ότι η αύξηση της εργασίας στις ψηφιακές πλατφόρμες μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι παρέχει μια σειρά πλεονεκτημάτων, τόσο για τους εργοδότες όσο και για τους εργαζόμενους στο πλαίσιο της ανάγκης για ευελιξία της αγοράς εργασίας. Σύμφωνα με το Eurofound (3), η εργασία σε πλατφόρμα δημιουργεί επίσης σειρά ευκαιριών σχετικά με την αγορά εργασίας, όπως εύκολη πρόσβαση σε αυτήν, πηγή επιπλέον εισοδήματος, τόνωση της αυτοαπασχόλησης, ευελιξία στα ωράρια εργασίας και πρόληψη της διακριτικής μεταχείρισης εργαζομένων βάσει εθνικότητας, αναπηρίας αλλά και γεωγραφικής θέσης. Επίσης, όπως αναφέρεται σε έκθεση του ΚΚΕρ (4), εφόσον οι περισσότεροι εργαζόμενοι σε πλατφόρμες στην Ευρώπη προέρχονται από ευπαθείς ομάδες αναζητούντων εργασία (νέοι, γυναίκες, κάτοικοι απομακρυσμένων περιφερειών), η εργασία σε πλατφόρμα μπορεί να επηρεάσει θετικά την ένταξη αυτών των ομάδων στην αγορά εργασίας. Εφόσον, μάλιστα, τεθούν σε ισχύ τα κατάλληλα μέτρα που θα εξασφαλίζουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, η εργασία σε πλατφόρμα μπορεί να «διευκολύνει τις μεταβάσεις σε πιο σταθερές μορφές απασχόλησης»·

αναγνωρίζει ότι η ταχεία εξάπλωση των ψηφιακών πλατφορμών εργασίας τα τελευταία χρόνια έχει εγείρει διάφορα ζητήματα σχετικά με τη λειτουργία και το όφελος το οποίο απορρέει από την αναδιοργάνωση της εργασίας που συνεπάγονται οι πλατφόρμες αυτές, αλλά και με τους συναφείς κινδύνους·

σημειώνει ότι, σύμφωνα με το Eurofound (5), λόγω της ειδικής ρύθμισης εργασίας για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμες, που βασίζεται σε καθήκοντα που εκτελούνται σε ειδική βάση, υπάρχει μεγαλύτερη αβεβαιότητα όσον αφορά τα δικαιώματα και το επίπεδο της κοινωνικής προστασίας, τις συνθήκες εργασίας ή τη σταθερότητα της απασχόλησης·

υποστηρίζει ότι απαιτείται ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για να εξασφαλιστεί η κοινωνική προστασία και τα κοινωνικά δικαιώματα σε όλους τους εργαζόμενους (από την προστασία υγείας και της ασφάλειας μέχρι την πρόσβαση στη διά βίου μάθηση) για να δημιουργηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού για την οικονομία της πλατφόρμας και την «παραδοσιακή» οικονομία εκτός διαδικτύου, βασισμένοι στα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη·

επισημαίνει ότι η ψευδής αυτοαπασχόληση (που μερικές φορές αναφέρεται και ως συγκεκαλυμμένη ή εικονική αυτοαπασχόληση) αφορά περιπτώσεις κατά τις οποίες τα άτομα ταξινομούνται ως αυτοαπασχολούμενοι, όμως, κατ’ ουσία, εργάζονται ως υπάλληλοι. Θα πρέπει να παταχθεί η σκόπιμη εσφαλμένη ταξινόμηση εργαζομένων από τους εργοδότες, που αποσκοπεί στην αποφυγή ρυθμίσεων περί απασχόλησης, φορολογικών υποχρεώσεων και της εκπροσώπησης των εργαζομένων, καθώς και στη μετακύλιση των κινδύνων στους εργαζόμενους ή/και στην απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος·

10.

επιβεβαιώνει ότι το δικαίωμα όλων των εργαζομένων για δίκαιη και ίση μεταχείριση όσον αφορά τους όρους απασχόλησης, την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία και την κατάρτιση, ανεξάρτητα από το είδος και τη διάρκεια της σχέσης απασχόλησης, καθώς και το δικαίωμα σε δίκαιες αποδοχές που επιτρέπουν ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, ορίζεται στον Ευρωπαϊκό Πυλώνα για τα Κοινωνικά Δικαιώματα (6), ο οποίος υποστηρίχθηκε ομόφωνα από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ·

11.

επισημαίνει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι λεγόμενοι «εργαζόμενοι για ίδιο λογαριασμό» («own-account workers») στο να διαθέτουν συλλογική εκπροσώπηση και εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι κοινωνικοί εταίροι είναι η δυνατότητα επαφής με τους εργαζόμενους στην άτυπη οικονομία, καθώς και στις νέες αναδυόμενες μορφές απασχόλησης, όπως, λόγου χάρη, οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμες (7). Ζητεί, ως εκ τούτου, τη λήψη μέτρων για την προώθηση και τη διευκόλυνση του κοινωνικού διαλόγου για το εν λόγω τμήμα της αγοράς εργασίας·

12.

υποστηρίζει ότι μια κοινή ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τη ρύθμιση της εργασίας στις ψηφιακές πλατφόρμες θα εξασφαλίζει συντονισμένη απάντηση από τα κράτη μέλη στις νομικές προκλήσεις που προκύπτουν από τις συνεχείς τεχνολογικές αλλαγές στην αγορά εργασίας. Έχει επίγνωση των ευκαιριών επαγγελματικής υποστήριξης, συλλογής γνώσεων και μάθησης, στις οποίες παρέχουν πρόσβαση οι νέες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη. Υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη να αντιμετωπιστούν δεόντως οι αρνητικές επιπτώσεις των νέων τεχνολογιών στους εργαζόμενους σε πλατφόρμες, δεδομένου ότι η αυξανόμενη σημασία αυτών των τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, έχει ως συνέπεια οι εργαζόμενοι να υπόκεινται σε αποφάσεις που έχουν καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης·

13.

συμφωνεί με την έκκληση της ΔΟΕ για τη δημιουργία ενός διεθνούς συστήματος διακυβέρνησης που θα απαιτεί από τους κατόχους των πλατφορμών να σέβονται ορισμένα ελάχιστα δικαιώματα και μέτρα προστασίας και να ρυθμίζουν τη χρήση των δεδομένων και την αλγοριθμική λογοδοσία στον κόσμο της εργασίας. Με τον τρόπο αυτό θα αντιμετωπιστούν ζητήματα που συνδέονται με τη συλλογική εκπροσώπηση των εργαζομένων σε πλατφόρμες, καθώς και ζητήματα σε σχέση με την τεχνητή νοημοσύνη, με την απαίτηση να εφαρμόζεται μια προσέγγιση ελέγχου της τεχνητής νοημοσύνης από τον άνθρωπο (human-in-command) και με τη διασφάλιση ότι οι τελικές αποφάσεις που έχουν αντίκτυπο στην εργασία θα λαμβάνονται από τον άνθρωπο (8)· ταυτόχρονα επικροτεί εθνικές και υποεθνικές πρωτοβουλίες (9), καθώς και βασισμένες σε πλατφόρμες πρωτοβουλίες δρομολόγησης κώδικα δεοντολογίας για τον πληθοπορισμό και την πληθεργασία·

14.

συμμερίζεται την άποψη που εκφράζεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου EPSCO της 24ης Οκτωβρίου 2019 όσον αφορά την ανάγκη τα κράτη μέλη και η Επιτροπή να «ενισχύσουν τους οργανισμούς εργασίας, ιδίως τα θεσμικά όργανα που είναι επιφορτισμένα με τη διεύθυνση και την επιθεώρηση της εργασίας, και να προωθήσουν την αποτελεσματική εφαρμογή των διεθνών κανόνων εργασίας για την προστασία όλων των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων που απασχολούνται σε νέες μορφές εργασίας, καθώς και εκείνων που βρίσκονται σε στάδιο μετάβασης από την άτυπη στην επίσημη οικονομία» (10). Συμφωνεί επίσης ως προς την ανάγκη να «διασφαλίσουν τη δέουσα προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και να ανταποκρίνονται, όπου αρμόζει, στις προκλήσεις και στις ευκαιρίες, ιδίως στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού της εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της εργασίας σε πλατφόρμα» (11)·

15.

επικροτεί την πρόθεση της νέας Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, την οποία εξέφρασε στην εναρκτήρια συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 16 Ιουλίου 2019, να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων σε πλατφόρμες, ιδίως εστιάζοντας σε δεξιότητες και εκπαίδευση (12)· Προσδοκά ωστόσο ότι οι βελτιώσεις στις συνθήκες αυτές θα υπερβαίνουν τους προαναφερθέντες τομείς πολιτικής και θα περιλαμβάνουν πρόταση της νέας Επιτροπής για την «αντιμετώπιση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων σε πλατφόρμα και την ενεργό αντιμετώπιση των νέων μορφών επισφάλειας» (13)·

16.

επισημαίνει τη γενική ανάγκη να επικαιροποιηθούν τα υφιστάμενα νομικά πλαίσια σε επίπεδο ΕΕ (δηλαδή, η οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο, η οδηγία για τις υπηρεσίες), προκειμένου να αντιμετωπιστούν η ταχεία ανάπτυξη της συνεργατικής οικονομίας και οι προκλήσεις που θέτουν οι πλατφόρμες που δραστηριοποιούνται σε παγκόσμιο επίπεδο. Η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας της υφιστάμενης νομοθεσίας της ΕΕ που μπορεί επίσης να εφαρμοστεί στην εργασία σε πλατφόρμα, όπως η Οδηγία για Διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας, και η ακριβής χαρτογράφηση των υφιστάμενων μορφών εργασίας σε πλατφόρμα αποτελούν βασική προϋπόθεση για κάθε επικαιροποίηση του νομικού πλαισίου·

Ταξινόμηση εργαζομένων και συμβάσεις

17.

υπενθυμίζει προηγούμενη γνωμοδότησή της, όπου τονίζεται ότι «ορισμένα επιχειρηματικά μοντέλα της συνεργατικής οικονομίας αναπτύσσονται παράγοντας έντονα αρνητικούς εξωγενείς παράγοντες σε κοινωνικό επίπεδο και σε επίπεδο απασχόλησης, ιδίως με την κατάχρηση της έννοιας της «αυτοαπασχόλησης» και βασίζονται σε κοινωνικές ανισότητες μεταξύ των εργαζομένων ανάλογα» (14)·

18.

υπενθυμίζει επίσης προηγούμενη θέση της ΕτΠ, όπου σημειώνεται ότι «πολλές μορφές απασχόλησης στο πλαίσιο της συνεργατικής οικονομίας φαίνεται να τοποθετούνται κάπου μεταξύ εξαρτημένης και ανεξάρτητης εργασίας», πράγμα που «εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τις συνθήκες εργασίας, την υγεία και την ασφάλεια, τις παροχές ασφάλισης ασθενείας, τα επιδόματα ασθενείας και ανεργίας και τις συντάξεις» (15)·

19.

υπενθυμίζει ότι στο Έγγραφο Προβληματισμού για την Κοινωνική Διάσταση της Ευρώπης (16), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι η εμβάθυνση αυτής της διάστασης προϋποθέτει ότι η ΕΕ «συμφωνεί σε κοινούς κανόνες που καθορίζουν το καθεστώς απασχόλησης των εργαζομένων σε ψηφιακές πλατφόρμες. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν πλήρως το δυναμικό της ενιαίας ψηφιακής ευρωπαϊκής αγοράς»·

20.

τονίζει ότι δεδομένης της μεγαλύτερης εξοικείωσης των νέων ανθρώπων στον ψηφιακό μετασχηματισμό και στις τεχνολογικές εξελίξεις, διαπιστώνεται ότι η εργασία σε ψηφιακές πλατφόρμες και η ευελιξία που συχνά παρέχει θεωρείται από τους νέους ως μία δελεαστική ευκαιρία απασχόλησης έστω και με μη σαφώς καθορισμένα εργασιακά δικαιώματα. Σημειωτέον ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμες είναι σήμερα κατά μέσον όρο 10 έτη νεότεροι από τους εργαζόμενους off-line (17), οπότε η έλλειψη σαφούς πλαισίου που θα ορίζει τα δικαιώματα αυτά αυξάνει την επισφαλή απασχόληση μεταξύ των νέων·

21.

αναγνωρίζει την περιπλοκότητα των συμβασιακών σχέσεων στις ψηφιακές πλατφόρμες, αλλά επισημαίνει ότι και τα πολύ διαφοροποιημένα μοντέλα απασχόλησης της παραδοσιακής οικονομίας διέπονται από κοινούς βασικούς κανόνες που ισχύουν για όλους τους φορείς με τον ίδιο τρόπο. Η Επιτροπή των Περιφερειών ζητεί συνεπώς να μεταφερθούν οι θεμελιώδεις εργατικές και κοινωνικές διατάξεις στην οικονομία των πλατφορμών και στους εργαζόμενους σε αυτήν, τονίζοντας ότι είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι κοινωνικές επιπτώσεις της Ενιαίας Ψηφιακής Αγοράς. Ένα ανάλογο εθνικό και όπου είναι αναγκαίο - δεδομένου του υπερεθνικού χαρακτήρα της ψηφιακής οικονομίας - ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη ρύθμιση της εργασίας σε ψηφιακές πλατφόρμες θα δημιουργήσει ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ της παραδοσιακής οικονομίας και της οικονομίας των ψηφιακών πλατφορμών και θα καταπολεμήσει το κοινωνικό ντάμπιγκ. Ένα τέτοιο ρυθμιστικό πλαίσιο θα πρέπει επίσης να εξετάζει το ενδεχόμενο απαγόρευσης ρητρών αποκλειστικότητας που εμποδίζουν τους εργαζόμενους να συνεργάζονται με άλλες πλατφόρμες·

22.

τονίζει ότι η ρύθμιση αυτή θα πρέπει να αντιμετωπίζει σημαντικά ρυθμιστικά ζητήματα όπως το βάρος της απόδειξης για την τεκμηρίωση της σχέσης εργασίας (άρα και της πιθανής λανθασμένης ταξινόμησης), η αξιολόγηση του μαχητού τεκμηρίου μιας εργασιακής σχέσης και η οργάνωση εργασίας μέσα από συμβασιακές σχέσεις με καταχρηστικές διατάξεις, καθώς και το ζήτημα της κυριότητας και της φορητότητας των δεδομένων σχετικά με το προφίλ και την απόδοση ενός εργαζομένου σε πλατφόρμα. Επιπλέον, θα μπορούσε να αντιμετωπίζει το ζήτημα των εργοδοτικών εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, σε σχέση με το συνολικό απασχολούμενο προσωπικό και ανεξάρτητα από το καθεστώς απασχόλησης, λαμβάνοντας υπόψη την ποιότητα των εργασιακών ρυθμίσεων. Για να λαμβάνεται υπόψη η δυνατότητα ψηφιακής διέλευσης των συνόρων και να επιτρέπεται η εφαρμογή της οδηγίας για την απόσπαση εργαζομένων (18), θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα διάκρισης μεταξύ του «τόπου εργασίας» και του «τόπου παραλαβής της υπηρεσίας» ως ελάχιστη κατοχύρωση των εργασιακών δικαιωμάτων·

23.

σημειώνει ότι ο καθορισμός της ύπαρξης σχέσης απασχόλησης θα πρέπει να βασίζεται στη νομοθεσία, τις συλλογικές συμβάσεις ή τις πρακτικές που ισχύουν σε κάθε κράτος μέλος, λαμβανομένης υπόψη της νομολογίας του Δικαστηρίου (19). Σύμφωνα με την εν λόγω νομολογία, το καθεστώς αυτό μπορεί επίσης να ισχύει για εργαζομένους σε ψηφιακές πλατφόρμες, εφόσον πληρούνται τα σχετικά κριτήρια· συμφωνεί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι «ο καθορισμός ύπαρξης σχέσης εργασίας θα πρέπει να βασίζεται στα πραγματικά περιστατικά που συνδέονται με την πραγματική εκτέλεση των εργασιών και όχι στην περιγραφή της σχέσης από τα μέρη» (20). Συμφωνεί επίσης ότι η «κατάχρηση του καθεστώτος του αυτοαπασχολουμένου, όπως αυτό ορίζεται στο εθνικό δίκαιο, είτε σε εθνικό είτε σε διασυνοριακό επίπεδο, αποτελεί μορφή ψευδώς δηλωμένης εργασίας που συνδέεται συχνά με την αδήλωτη εργασία, … προκειμένου να αποφευχθούν ορισμένες νομικές ή φορολογικές υποχρεώσεις» (21). Υποστηρίζει ως εκ τούτου την ανάγκη κατευθυντήριων γραμμών σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την καταπολέμηση του φαινομένου·

24.

επικροτεί το γεγονός ότι τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν καθεστώτα κατώτατου μισθού είτε βάσει νόμου είτε κατόπιν συλλογικών διαπραγματεύσεων· Η αρμοδιότητα και η ευθύνη για θέματα σχετικά με τη διαμόρφωση των μισθών έγκειται στα κράτη μέλη ή/και τους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους. Επομένως, η αυτονομία των κοινωνικών εταίρων, καθώς και το δικαίωμά τους να προβαίνουν σε συλλογικές συμβάσεις, πρέπει να γίνονται σεβαστά (22)·

25.

υποστηρίζει τη συγκρότηση ειδικής ομάδας εργασίας για την εξέταση και παρακολούθηση των εργασιακών σχέσεων και την ταξινόμηση εργαζομένων στις ψηφιακές πλατφόρμες, στο πλαίσιο λειτουργίας του «Παρατηρητηρίου της ΕΕ για την οικονομία των επιγραμμικών πλατφορμών» που συγκροτήθηκε με απόφαση της Επιτροπής (23). Το Παρατηρητήριο, το οποίο αποτελείται από ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων στον τομέα της οικονομίας των διαδικτυακών πλατφορμών και από μια ειδική ομάδα υπαλλήλων της Επιτροπής, έχει ήδη αναλάβει το έργο του και παράσχει στην Επιτροπή συμβουλές και εμπειρογνωμοσύνη σχετικά με τις εξελίξεις στην οικονομία των διαδικτυακών πλατφορμών. Η Επιτροπή των Περιφερειών μπορεί να συμβάλει στο έργο της ομάδας με βέλτιστες πρακτικές στο τοπικό, περιφερειακό και διασυνοριακό επίπεδο, οι οποίες θα ενισχύουν, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη ικανότητας των τοπικών και περιφερειακών αρχών· ζητεί, συνεπώς, καθεστώς παρατηρητή στο Παρατηρητήριο·

Περιφερειακή και τοπική διάσταση

26.

επισημαίνει ότι η διαρκής ανάπτυξη και διεύρυνση των οικονομικών δραστηριοτήτων στις οποίες διεισδύουν οι ψηφιακές πλατφόρμες έχουν αντίκτυπο σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και, ως εκ τούτου, πρέπει να ρυθμίζονται και στο επίπεδο των Περιφερειακών και Τοπικών Αρχών, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, πρωτίστως δε όσον αφορά τη φορολογία και την πολεοδομία·

27.

καλεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να δώσουν λύσεις στις κοινωνικές και εργασιακές προκλήσεις που προκύπτουν από την απασχόληση σε ψηφιακές πλατφόρμες, απαντώντας με μέτρα κοινωνικής υποστήριξης για τις άτυπες μορφές απασχόλησης, καθώς και μέτρα πρόληψης των παράτυπων και ενίοτε παράνομων μορφών απασχόλησης (όπως η ψευδής αυτοαπασχόληση) στις εν λόγω πλατφόρμες, προκειμένου να διασφαλιστούν τα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα των εργαζομένων σε πλατφόρμες·

28.

ενθαρρύνει τις Περιφερειακές και Τοπικές Αρχές ως παρόχους και αποδέκτες πολλαπλών διαδικτυακών υπηρεσιών, συχνά με τη μεσολάβηση ψηφιακών πλατφορμών, να προβούν στην ενσωμάτωση στα κριτήρια ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων θετικής διακριτικής μεταχείρισης για τις κοινωνικά υπεύθυνες πλατφόρμες, καθώς και κοινωνικών κριτηρίων σχετικών με τις εργασιακές συνθήκες στις πλατφόρμες·

29.

ενθαρρύνει τις Περιφερειακές και Τοπικές Αρχές ως παρόχους υπηρεσιών να διαμορφώσουν εργασιακές συμβάσεις που θα λειτουργήσουν ως πρότυπο για τους λοιπούς τοπικούς εργοδότες·

30.

ενθαρρύνει τις Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές να αναπτύξουν πολιτικές απασχόλησης, διά βίου μάθησης και κοινωνικής πολιτικής που θα συμβαδίζουν και θα λαμβάνουν υπόψη την ψηφιοποίηση των αγορών εργασίας·

31.

καλεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να καταπολεμήσουν, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, την καταχρηστική ταξινόμηση των εργαζομένων, αξιοποιώντας την επιθεώρηση εργασίας ή άλλο αντίστοιχο οργανισμό ή θεσμό.

Βρυξέλλες, 5 Δεκεμβρίου 2019.

Ο Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Karl-Heinz LAMBERTZ

(1) Ανακοίνωση της Επιτροπής Ευρωπαϊκή ατζέντα για μια συνεργατική οικονομία (COM(2016) 356 final).

(2) ΟΟΣΑ, Προοπτικές της Απασχόλησης 2019.

(3) Eurofound (2019), Platform work: Maximising the potential while safeguarding standards? (Εργασία σε πλατφόρμα: Μεγιστοποίηση του δυναμικού με προστασία των προτύπων;) https://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_publication/field_ef_document/ef19045en.pdf

(4) ΚΚΕρ, 2018, Platform Workers in Europe (Οι εργαζόμενοι πλατφόρμας στην Ευρώπη) https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/bitstream/JRC112157/jrc112157_ pubsy_platform_workers_in_europe_science_for_policy.pdf

(5) Eurofound, 2018, Employment and working conditions of selected types of platform work, (Απασχόληση και συνθήκες εργασίας επιλεγμένων ειδών εργασίας σε πλατφόρμες), https://www.eurofound.europa.eu/publications/report/2018/employment-and-working-conditions-of-selected-types-of-platform-work

(6) Κεφάλαιο II: Δίκαιοι όροι εργασίας, Σημεία 5 και 6 (https://ec.europa.eu/commission/priorities/deeper-and-fairer-economic-and-monetary-union/european-pillar-social-rights/european-pillar-social-rights-20-principles_el).

(7) Μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με θέμα «EU and ILO: Shaping the Future of Work», 2019 [Η ΕΕ και η ΔΟΕ: Διαμορφώνοντας το μέλλον της εργασίας] (http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2014_2019/plmrep/COMMITTEES/EMPL/DV/2019/09-03/IPOL_STU2019638407_EN.pdf).

(8) «Work for a brighter future» (Εργασία για ένα λαμπρότερο μέλλον), Παγκόσμια Επιτροπή της ΔΟΕ για το μέλλον της εργασίας, 2019. http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/—dgreports/—cabinet/documents/publication/wcms_662410.pdf

(9) Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα αποτελεί η πρωτοβουλία του δήμου Μιλάνου, που το 2018 ξεκίνησε το «Δημοτικό ενημερωτικό περίπτερο ποδηλάτη», το πρώτο γραφείο στην Ιταλία που είναι αφιερωμένο στο να αφουγκράζεται, να ενημερώνει και να παρέχει συμβουλές στους εργαζομένους σε πλατφόρμες παράδοσης τροφίμων. http://www.ansa.it/lombardia/notizie/2018/07/18/a-milano-primo-sportello-per-i-rider_111a55ca-fc7b-4c16-91f7-60b1b22a3c96.html

(10) Το μέλλον της εργασίας: η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί τη διακήρυξη της εκατονταετηρίδας της ΔΟΕ — Συμπεράσματα του Συμβουλίου (24 Οκτωβρίου 2019).

(11) O.π.

(12) Πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2019-2024 (https://www.europarl.europa.eu/resources/library/media/20190716RES57231/20190716RES57231.pdf).

(13) Εισαγωγική ομιλία του Nicolas Schmit, προτεινόμενου Επιτρόπου για τις Θέσεις εργασίας, κατά την ακρόασή του ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (https://multimedia.europarl.europa.eu/en/-hearing-of-nicolas-schmit-commissioner-designate-jobs-opening-statement-by-nicolas-schmit_I178011-V_v).

(14) Γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα «Συνεργατική οικονομία και επιγραμμικές πλατφόρμες: ένα κοινό όραμα πόλεων και περιφερειών» (COR-2016-04163).

(15) Γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα «Διαφανείς και προβλέψιμοι όροι εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση» (CDR 1129/2018).

(16) COM(2017) 206, 26 Απριλίου 2017.

(17) http://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/bitstream/JRC112157/jrc112157_pubsy_platform_workers_in_europe_science_for_ policy.pdf, σ. 23.

(18) https://data.consilium.europa.eu/doc/document/PE-18-2018-INIT/el/pdf

(19) https://data.consilium.europa.eu/doc/document/PE-43-2019-INIT/el/pdf

(20) Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 16ης Απριλίου 2019 σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-8-2019-0379_EL.html

(21) O.π.

(22) Γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα «Θέσπιση ελάχιστων προτύπων για τις αμοιβές απασχόλησης στην ΕΕ» (COR-2015-01689).

(23) Απόφαση της Επιτροπής για τη σύσταση της ομάδας εμπειρογνωμόνων για το Παρατηρητήριο της Οικονομίας των Επιγραμμικών Πλατφορμών, 26.4.2018, C(2018) 2393 final.