ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 13.12.2018

COM(2018) 831 final

2018/0421(NLE)

Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρωτοκόλλου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ελβετικής Συνομοσπονδίας και του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν στη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας για τα κριτήρια και τους μηχανισμούς καθορισμού του κράτους που είναι αρμόδιο για την εξέταση αίτησης παροχής ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος ή στην Ελβετία αναφορικά με την πρόσβαση στο Eurodac για σκοπούς επιβολής του νόμου

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 603/2013 1 που αναδιατυπώνει τον κανονισμό αριθ. 2725/2000, της 11ης Δεκεμβρίου 2000, σχετικά με τη θέσπιση του «Eurodac» για την αντιπαραβολή δακτυλικών αποτυπωμάτων για την αποτελεσματική εφαρμογή της σύμβασης του Δουβλίνου εκδόθηκε και άρχισε να ισχύει την 19η Ιουλίου 2013. Ο κανονισμός εφαρμόζεται από την 20ή Ιουλίου 2015.

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 603/2013 επιτρέπει, μεταξύ άλλων, τη χορήγηση πρόσβασης στο Eurodac σε αρχές επιβολής του νόμου με σκοπό την πρόληψη, εξακρίβωση και διερεύνηση τρομοκρατικών εγκλημάτων και άλλων σοβαρών αξιόποινων πράξεων. Σκοπός είναι να επιτρέπεται στις αρχές επιβολής του νόμου να ζητούν την αντιπαραβολή δεδομένων δακτυλικών αποτυπωμάτων με δεδομένα που φυλάσσονται στην κεντρική βάση δεδομένων Eurodac προκειμένου να εξακριβώσουν την ακριβή ταυτότητα ή να λάβουν περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με άτομο που είναι ύποπτο για τρομοκρατία ή σοβαρό έγκλημα.

Στις 26 Οκτωβρίου 2004, συνάφθηκε η συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας για τα κριτήρια και τους μηχανισμούς καθορισμού του κράτους που είναι αρμόδιο για την εξέταση αίτησης παροχής ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος ή στην Ελβετία (εφεξής, η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου 2004) 2 . Στις 28 Φεβρουαρίου 2008, συνάφθηκε το πρωτόκολλο μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, της Ελβετικής Συνομοσπονδίας και του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν για την προσχώρηση του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν στη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τα κριτήρια και τους μηχανισμούς για τον προσδιορισμό του κράτους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος ή στην Ελβετία (εφεξής, το πρωτόκολλο της 28ης Φεβρουαρίου 2008) 3 .

Η Ελβετία και το Λιχτενστάιν εφαρμόζουν τα στοιχεία περί ασύλου του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 603/2013 δυνάμει της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου 2004 και του πρωτοκόλλου της 28ης Φεβρουαρίου 2008. Ωστόσο, η πρόσβαση στο Eurodac για σκοπούς επιβολής του νόμου δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω συμφωνίας και πρωτοκόλλου.

Στη σύσκεψη της 14ης Μαΐου 2014, εκπρόσωποι της Επιτροπής, της Δανίας, της Ελβετίας, του Λιχτενστάιν, της Νορβηγίας και της Ισλανδίας επιβεβαίωσαν το ενδιαφέρον τους για έναρξη διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την επέκταση των διατάξεων περί επιβολής του νόμου του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 603/2013 στις εν λόγω χώρες μέσω διεθνούς συμφωνίας.

Στις 14 Δεκεμβρίου 2015, το Συμβούλιο εξουσιοδότησε την Επιτροπή να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για συμφωνία μεταξύ, αφενός, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, αφετέρου, της Ελβετίας και του Λιχτενστάιν μεταξύ άλλων, σχετικά με τους όρους συμμετοχής της Ελβετίας και του Λιχτενστάιν στη διαδικασία αντιπαραβολής και διαβίβασης δεδομένων για σκοπούς επιβολής του νόμου που προβλέπεται στο κεφάλαιο VI του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 603/2013 σχετικά με τη θέσπιση του «Eurodac» για την αντιπαραβολή δακτυλικών αποτυπωμάτων για την αποτελεσματική εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα και σχετικά με αιτήσεις της αντιπαραβολής με τα δεδομένα Eurodac που υποβάλλουν οι αρχές επιβολής του νόμου των κρατών μελών και η Ευρωπόλ για σκοπούς επιβολής του νόμου.

Οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν και μονογραφήθηκε συμφωνία με τη μορφή πρωτοκόλλου στη συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου 2004, διά της οποίας επεκτείνεται η εφαρμογή της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου 2004 στην επιβολή του νόμου.

Η επέκταση των διατάξεων περί επιβολής του νόμου του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 603/2013 στην Ελβετία και το Λιχτενστάιν θα επιτρέψει στις αρχές της Ελβετίας και του Λιχτενστάιν να ζητούν αντιπαραβολή δεδομένων δακτυλικών αποτυπωμάτων με τα δεδομένα που καταγράφονται από άλλα συμμετέχοντα κράτη και καταχωρίζονται στη βάση δεδομένων Eurodac προκειμένου να εξακριβώσουν την ταυτότητα ή να λάβουν περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με άτομο που είναι ύποπτο για σοβαρό έγκλημα ή τρομοκρατία ή σχετικά με θύμα. Από την άλλη πλευρά, η επέκταση θα επιτρέψει στις αρχές επιβολής του νόμου όλων των άλλων συμμετεχόντων κρατών, είτε άλλων κρατών μελών της ΕΕ είτε συνδεδεμένων χωρών, να ζητούν αντιπαραβολή δεδομένων δακτυλικών αποτυπωμάτων με τα δεδομένα που καταγράφονται από την Ελβετία και το Λιχτενστάιν και καταχωρίζονται στη βάση δεδομένων Eurodac, για τους ίδιους σκοπούς.

Στόχος του παρόντος πρωτοκόλλου είναι η θέσπιση νομικά δεσμευτικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής συμμετοχής της Ελβετίας και του Λιχτενστάιν στα στοιχεία περί επιβολής του νόμου του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 603/2013. Στο πρωτόκολλο καθορίζεται ότι όλα τα συμμετέχοντα κράτη, είτε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ ή συνδεδεμένες χώρες είτε η Ελβετία και το Λιχτενστάιν, που διαθέτουν πρόσβαση στο Eurodac, δύνανται επίσης να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα όλων των υπολοίπων για σκοπούς επιβολής του νόμου.

•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής

Η πρόταση συνάδει με τις πολιτικές της ΕΕ σχετικά με την πρόσβαση στη βάση δεδομένων Eurodac.

•Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης

Η πρόταση συνάδει με τις πολιτικές της ΕΕ για τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης.

2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

•Νομική βάση

Η νομική βάση της παρούσας πρότασης απόφασης του Συμβουλίου είναι το άρθρο 87 παράγραφος 2 στοιχείο α), το άρθρο 88 παράγραφος 2 στοιχείο α) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 5 της ΣΛΕΕ.

•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)

Η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου 2004 αποτελεί ισχύουσα διεθνή συμφωνία που συνάφθηκε μεταξύ της ΕΕ και της Ελβετίας. Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας που προβλέπεται στο άρθρο 5 της ΣΕΕ, οι στόχοι του πρωτοκόλλου της εν λόγω συμφωνίας μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσω πρότασης της Επιτροπής σε επίπεδο ΕΕ.

•Αναλογικότητα

•Επιλογή της νομικής πράξης

Σύμφωνα με το άρθρο 218 παράγραφος 5 της ΣΛΕΕ, πρέπει να εκδοθεί απόφαση του Συμβουλίου που να εγκρίνει την υπογραφή της συμφωνίας.

3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

4.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

•Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης

2018/0421 (NLE)

Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρωτοκόλλου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ελβετικής Συνομοσπονδίας και του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν στη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας για τα κριτήρια και τους μηχανισμούς καθορισμού του κράτους που είναι αρμόδιο για την εξέταση αίτησης παροχής ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος ή στην Ελβετία αναφορικά με την πρόσβαση στο Eurodac για σκοπούς επιβολής του νόμου

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 87 παράγραφος 2 στοιχείο α), το άρθρο 88 παράγραφος 2 στοιχείο α) και το άρθρο 218 παράγραφος 5,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Στις 14 Δεκεμβρίου 2015, το Συμβούλιο εξουσιοδότησε την Επιτροπή να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την Ελβετία και το Λιχτενστάιν σχετικά με τους όρους συμμετοχής της Ελβετίας και του Λιχτενστάιν στη διαδικασία αντιπαραβολής και διαβίβασης δεδομένων για σκοπούς επιβολής του νόμου που προβλέπεται στο κεφάλαιο VI του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 603/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 4 .

(2)Οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν και στις 22 Νοεμβρίου 2017 μονογραφήθηκε το πρωτόκολλο στη συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου 2004 μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας για τα κριτήρια και τους μηχανισμούς καθορισμού του κράτους που είναι αρμόδιο για την εξέταση αίτησης παροχής ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος ή στην Ελβετία.

(3)Το εν λόγω πρωτόκολλο θα πρέπει να υπογραφεί εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπό την επιφύλαξη της σύναψής του σε μεταγενέστερη ημερομηνία.

(4)Δυνάμει του άρθρου 3 του πρωτοκόλλου για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά το χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα εν λόγω κράτη μέλη γνωστοποίησαν την επιθυμία τους να συμμετάσχουν στην έκδοση και εφαρμογή της παρούσας απόφασης.

(5)Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 22 σχετικά με τη θέση της Δανίας, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Δανία δεν συμμετέχει στην έκδοση της παρούσας απόφασης και δεν δεσμεύεται από αυτή ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Η υπογραφή του πρωτοκόλλου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ελβετικής Συνομοσπονδίας και του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν στη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας για τα κριτήρια και τους μηχανισμούς καθορισμού του κράτους που είναι αρμόδιο για την εξέταση αίτησης παροχής ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος ή στην Ελβετία αναφορικά με την πρόσβαση στο Eurodac για σκοπούς επιβολής του νόμου εγκρίνεται με την παρούσα απόφαση εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπό την επιφύλαξη της σύναψης του εν λόγω πρωτοκόλλου.

Άρθρο 2

Η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου καταρτίζει την πράξη εξουσιοδότησης του προσώπου ή των προσώπων που ορίζει ο διαπραγματευτής του πρωτοκόλλου για την υπογραφή του πρωτοκόλλου, με την επιφύλαξη της σύναψής του.

Άρθρο 3

Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Βρυξέλλες,

(1)    Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 603/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τη θέσπιση του «Eurodac» για την αντιπαραβολή δακτυλικών αποτυπωμάτων για την αποτελεσματική εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα και σχετικά με αιτήσεις της αντιπαραβολής με τα δεδομένα Eurodac που υποβάλλουν οι αρχές επιβολής του νόμου των κρατών μελών και η Ευρωπόλ για σκοπούς επιβολής του νόμου και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1077/2011 σχετικά με την ίδρυση Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τη Λειτουργική Διαχείριση Συστημάτων ΤΠ Μεγάλης Κλίμακας στον Χώρο Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 180 της 29.6.2013, σ. 1).

(2)    ΕΕ L 53 της 27.2.2008, σ. 5.

(3)    ΕΕ L 160 της 18.6.2011, σ. 39.

(4)    Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 603/2013 σχετικά με τη θέσπιση του «Eurodac» για την αντιπαραβολή δακτυλικών αποτυπωμάτων για την αποτελεσματική εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα και σχετικά με αιτήσεις της αντιπαραβολής με τα δεδομένα Eurodac που υποβάλλουν οι αρχές επιβολής του νόμου των κρατών μελών και η Ευρωπόλ για σκοπούς επιβολής του νόμου (ΕΕ L 180 της 29.6.2013, σ. 1).