ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 6.6.2018

COM(2018) 438 final

2018/0228(COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για τη σύσταση της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1316/2013 και (ΕΕ) αριθ. 283/2014

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

{SEC(2018) 292 final}
{SWD(2018) 312 final}
{SWD(2018) 313 final}

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

Η ΔΣΕ «αποσκοπεί στην προώθηση των επενδύσεων στα διευρωπαϊκά δίκτυα. Τα εν λόγω δίκτυα και η διασυνοριακή συνεργασία είναι κρίσιμης σημασίας, όχι μόνο για τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς, αλλά είναι επίσης στρατηγικής σημασίας για την υλοποίηση της Ενεργειακής Ένωσης, της ψηφιακής ενιαίας αγοράς και την ανάπτυξη βιώσιμων τρόπων μεταφοράς. Χωρίς την παρέμβαση της ΕΕ, οι ιδιωτικοί φορείς και οι εθνικές αρχές δεν έχουν επαρκή κίνητρα για να επενδύσουν σε διασυνοριακά έργα υποδομής». 2

•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής

•Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης

Οι δράσεις του προγράμματος θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση ανεπαρκειών της αγοράς ή καταστάσεις μη ικανοποιητικής αξιοποίησης των επενδύσεων, κατά τρόπο αναλογικό, χωρίς να επικαλυφθεί ή να παραγκωνισθεί η ιδιωτική χρηματοδότηση, και να έχουν σαφή ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία. Αυτό θα εξασφαλίσει τη συνοχή των δράσεων του προγράμματος με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις και, ταυτόχρονα, θα αποτρέψει αδικαιολόγητες στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά.

2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

•Νομική βάση

Τα διευρωπαϊκά δίκτυα καλύπτονται από το άρθρο 170 της ΣΛΕΕ, το οποίο ορίζει ότι: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση συμβάλλει στη δημιουργία και την ανάπτυξη διευρωπαϊκών δικτύων όσον αφορά τα έργα υποδομής στους τομείς των μεταφορών, των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας.» Το δικαίωμα της ΕΕ να ενεργεί στη χρηματοδότηση υποδομών προβλέπεται στο άρθρο 171 το οποίο ορίζει ότι η Ένωση «μπορεί να υποστηρίζει σχέδια κοινού ενδιαφέροντος που υποστηρίζονται από τα κράτη μέλη, (…) ιδίως με τη βοήθεια μελετών σκοπιμότητας, εγγυήσεων δανείων ή επιδοτήσεων επιτοκίου». Το άρθρο 172 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι «οι προσανατολισμοί και τα άλλα μέτρα που αναφέρονται στο άρθρο 171 παράγραφος 1 θεσπίζονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο που αποφασίζουν σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία και μετά από διαβούλευση με την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών.»

Και η νομοθετική πράξη και ο τύπος του μέτρου (δηλ. χρηματοδότηση) καθορίζονται στη ΣΛΕΕ, η οποία αποτελεί τη νομική βάση για τη ΔΣΕ, και προβλέπει ότι η αποστολή, οι στόχοι προτεραιότητας και η οργάνωση των διευρωπαϊκών δικτύων είναι δυνατόν να καθορίζονται σε κανονισμούς.

•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)

•Αναλογικότητα

3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

•Εκ των υστέρων αξιολογήσεις/έλεγχοι καταλληλότητας της ισχύουσας νομοθεσίας

Συνολικά, τα συμπεράσματα της ενδιάμεσης αξιολόγησης της ΔΣΕ έχουν ως εξής:

·Η ΔΣΕ είναι ένα αποτελεσματικό και στοχοθετημένο μέσο για επενδύσεις σε διευρωπαϊκές υποδομές (ΔΕΔ) στις μεταφορές, την ενέργεια και τον ψηφιακό τομέα. Από το 2014, έχουν επενδυθεί 25 δισ. EUR, τα οποία οδήγησαν σε συνολικές επενδύσεις σε υποδομές στην ΕΕ ύψους περίπου 50 δισ. EUR. Η ΔΣΕ συμβάλλει στις προτεραιότητες της Επιτροπής στους τομείς της απασχόλησης, της ανάπτυξης και των επενδύσεων, της εσωτερικής αγοράς, της Ενεργειακής Ένωσης και του κλίματος, καθώς και της ενιαίας ψηφιακής αγοράς. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύει την ανταγωνιστικότητα και τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας της ΕΕ.

·Η ΔΣΕ αποφέρει υψηλή ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία σε όλα τα κράτη μέλη, διότι στηρίζονται έργα συνδεσιμότητας με διασυνοριακή διάσταση. Το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης χορηγείται σε έργα που γεφυρώνουν τους ελλείποντες κρίκους και εξαλείφουν σημεία συμφόρησης, με στόχο να διασφαλισθεί η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ και η εδαφική συνοχή μεταξύ των κρατών μελών στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιακής τεχνολογίας. Τα έργα στον τομέα της ενέργειας παρέχουν επίσης ασφάλεια εφοδιασμού και είναι σημαντικά για την απαλλαγή της οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές με οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Η ΔΣΕ διαδραματίζει επίσης ουσιαστικό ρόλο στην εγκατάσταση νέων συστημάτων διαχείρισης της κυκλοφορίας και ασφάλειας σε επίπεδο ΕΕ (π.χ. SESAR για τις αερομεταφορές, ERTMS για τους σιδηρόδρομους), υψηλών επιδόσεων γραμμών ηλεκτρικής ενέργειας και έξυπνων δικτύων που είναι ουσιαστικής σημασίας για την ταχεία εισαγωγή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με μηδενικές ανθρακούχες εκπομπές, καθώς και στην εισαγωγή ευρυζωνικών και διασυνδεμένων ψηφιακών υπηρεσιών (όπως τα ανοικτά δεδομένα, η ηλεκτρονική υγεία, η ηλεκτρονική δημόσια σύμβαση, η ηλεκτρονική ταυτοποίηση και η ηλεκτρονική υπογραφή).

·Η απευθείας διαχείριση των επιχορηγήσεων της ΔΣΕ αποδείχθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματική, με σημαντική δεξαμενή έργων και διαδικασία επιλογής κατόπιν προκήρυξης διαγωνισμού, εστίαση στους στόχους πολιτικής της ΕΕ, συντονισμένη υλοποίηση και πλήρη συμμετοχή των κρατών μελών. Ο εκτελεστικός οργανισμός ΙΝΕΑ έχει ιδιαίτερα καλό ιστορικό στη δημοσιονομική διαχείριση της ΔΣΕ και στη βέλτιστη αξιοποίηση του προϋπολογισμού, ιδίως χάρη στην ευελιξία του στη χρηματοδότηση νέων δράσεων με την αναδιάθεση ποσών που δεν δαπανήθηκαν σε ορισμένες δράσεις.

·Για πρώτη φορά, ένα τμήμα του προϋπολογισμού συνοχής (11,3 δισ. EUR για τις μεταφορές) εκτελέστηκε υπό την απευθείας διαχείριση στο πλαίσιο της ΔΣΕ. Το 100 % του κονδυλίου διατέθηκε κατά το πρώτο ήμισυ της περιόδου του προγράμματος, σχεδόν αποκλειστικά σε βιώσιμους τρόπους μεταφοράς. Στην ταχεία διάθεση των πόρων συνέβαλαν η στοχοθετημένη τεχνική συνδρομή, το χαμηλότερο διοικητικό κόστος για τα κράτη μέλη, οι σαφείς χρηματοδοτικές προτεραιότητες και η στέρεα δεξαμενή έργων που προέκυψε από τη συνέχιση των έργων και των μελετών που είχαν στηριχθεί προηγουμένως από το πρόγραμμα ΔΕΔ-Μ ή από τα μέσα πολιτικής συνοχής.

·Η ΔΣΕ εξακολούθησε να χρησιμοποιεί και να αναπτύσσει καινοτόμα χρηματοδοτικά μέσα. Ωστόσο, η ανάπτυξή τους περιορίστηκε λόγω των νέων δυνατοτήτων που προσέφερε το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων. Η αξιοποίηση των χρηματοδοτικών μέσων της ΔΣΕ αναμένεται να αρχίσει εκ νέου κατά το δεύτερο ήμισυ του προγράμματος, όταν διασφαλιστεί η συμπληρωματικότητα των ειδικών χρηματοδοτικών μέσων της ΔΣΕ με το ΕΤΣΕ.» Tο Ταμείο Ευρυζωνικών Υπηρεσιών στο πλαίσιο της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη», το οποίο στηρίζεται στις εισφορές από τη ΔΣΕ και το ΕΤΣΕ, αναμένεται να αρχίσει να λειτουργεί το 2018 και να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας σε μη εξυπηρετούμενες περιοχές, με σημαντική μόχλευση. 

·«Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε το 2017 η πρώτη πολύ θετική απόπειρα ανάμειξης επιχορηγήσεων με χρηματοδοτικά μέσα στον τομέα των μεταφορών, με ζητούμενη χρηματοδότηση 2,2 δισ. EUR βάσει πρόσκλησης υποβολής προτάσεων, ενδεικτικού προϋπολογισμού 1 δισ. EUR, η οποία κατέστησε δυνατή τη χρήση των επιχορηγήσεων για μεγιστοποίηση της μόχλευσης των ιδιωτικών και δημόσιων πόρων.

·Οι δαπάνες της ΔΣΕ στις μεταφορές και την ενέργεια αποτελούν σημαντική συνεισφορά στον στόχο της ΕΕ να διατεθεί τουλάχιστον το 20 % του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΕ σε δαπάνες για δράσεις σχετικές με το κλίμα.» Στον τομέα της ενέργειας, άνω του 50% του προϋπολογισμού της ΔΣΕ για την ενέργεια διατέθηκε στη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε τα έξυπνα δίκτυα να συντελέσουν στην ενεργειακή μετάβαση.

·«Στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, η διττή εστίαση της ΔΣΕ σε ψηφιακές διασυνοριακές υπηρεσίες δημοσίου συμφέροντος και σε υποδομές επικοινωνιών και πληροφορικής κατέδειξε ότι το πρόγραμμα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην επίτευξη των στόχων για τη δημιουργία ενιαίας ψηφιακής αγοράς της ΕΕ, διότι παρέχει σε πολίτες και επιχειρήσεις πρόσβαση σε ψηφιακές υπηρεσίες υψηλής ποιότητας ανά την Ευρώπη. Η ΔΣΕ βοήθησε στην ανάπτυξη και την εφαρμογή κοινών πολιτικών για να αντιμετωπισθούν κοινωνικές προκλήσεις, μεταξύ των οποίων είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός της υγειονομικής περίθαλψης, η κυβερνοασφάλεια και η ψηφιοποίηση των κρατικών διοικήσεων. Ωστόσο, λόγω των περιορισμένων πόρων η ΔΣΕ στον τομέα των τηλεπικοινωνιών χρηματοδότησε μόνον τα πολύ αρχικά στάδια της πορείας προς πλήρως διασυνοριακές ψηφιακές υποδομές σε τομείς δημοσίου συμφέροντος». Λόγω του περιορισμένου κονδυλίου που χορηγήθηκε για τις ευρυζωνικές υπηρεσίες από τη ΔΣΕ ως προς το μέγεθος του επενδυτικού κενού, ήταν αναγκαίο να χρησιμοποιηθεί με καινοτόμο τρόπο και να στοχεύει στη μέγιστη μόχλευση ώστε να εξασφαλισθεί αποτελεσματικότητα. Ωστόσο, λόγω της πολύπλοκης δομής των ειδικών χρηματοδοτικών μέσων, οι επί τόπου επενδύσεις θα πραγματοποιηθούν μόνο σε μεταγενέστερο στάδιο της εκτέλεσης του προγράμματος.

·«Η ΔΣΕ έθεσε επίσης σε δοκιμή διατομεακές συνέργειες, οι οποίες όμως υπήρξαν περιορισμένες λόγω του υφιστάμενου νομικού/δημοσιονομικού πλαισίου. Οι κατευθυντήριες γραμμές τομεακής πολιτικής και το μέσο της ΔΣΕ θα χρειασθεί να αποκτήσουν μεγαλύτερη ευελιξία στην προώθηση συνεργειών και να προσαρμόζονται καλύτερα σε νέες τεχνολογικές εξελίξεις και προτεραιότητες όπως η ψηφιοποίηση, ενώ ταυτόχρονα να επισπεύσουν την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και να αντιμετωπίσουν κοινές κοινωνικές προκλήσεις όπως η κυβερνοασφάλεια.

·Για την ολοκλήρωση των ΔΕΔ, η οποία εντάχθηκε στις προτεραιότητες πολιτικής της ΕΕ, θα απαιτηθούν ακόμη σημαντικές επενδύσεις, τμήμα των οποίων θα εξαρτηθεί από τη συνεχιζόμενη στήριξη της ΕΕ. Το μέγεθος της ΔΣΕ καθιστά προς το παρόν εφικτή την αντιμετώπιση μόνον ορισμένων από τις διαπιστωθείσες ανεπάρκειες της αγοράς και στους τρεις τομείς. Συνεπώς, υπάρχει δυνατότητα αποδεσμευθούν περαιτέρω δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις εφόσον διατεθεί πρόσθετος προϋπολογισμός από την ΕΕ για την αντιμετώπιση ανεπαρκειών της αγοράς.»

•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Συνολικά, τα ενδιαφερόμενα μέρη επανέλαβαν ότι υποστηρίζουν το πρόγραμμα ΔΣΕ και υπογράμμισαν τον καίριο ρόλο που διαδραματίζει η συμβολή του στους στόχους της ΕΕ σε τομείς όπως η ολοκλήρωση των διευρωπαϊκών δικτύων, η προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και η δημιουργία θέσεων εργασίας ανά την ΕΕ και η μετάβαση σε οικονομία και κοινωνία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και ανθεκτικών στην αλλαγή του κλίματος. Τα ενδιαφερόμενα μέρη υποστήριξαν τις πρόσθετες ευελιξίες στο νέο πρόγραμμα για την περαιτέρω ενθάρρυνση των συνεργειών μεταξύ των τριών τομέων.

Στον τομέα των μεταφορών, οι απαντήσαντες τόνισαν τη σημασία της ΔΣΕ στην προώθηση διασυνοριακών έργων, καθώς και στην εξάλειψη των σημείων συμφόρησης και των ελλειπόντων κρίκων.

Οι σχετικές με την ενέργεια απαντήσεις επιβεβαίωσαν σε μεγάλο βαθμό τη σημαντική συμβολή της ΔΣΕ στην ενοποίηση του διευρωπαϊκού δικτύου ενεργειακών υποδομών και, κατ’ επέκταση, στην εκπλήρωση των στόχων της Ενεργειακής Ένωσης που θα αποφέρει σημαντικά οφέλη για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες, με τη μετάβαση σε οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών η οποία είναι η σημαντικότερη από τις μελλοντικές προκλήσεις.

Τα ενδιαφερόμενα μέρη έκαναν έκκληση για αύξηση του προϋπολογισμού, ώστε να επιταχυνθεί η απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και η ψηφιοποίηση τόσο στην ενέργεια όσο και στις μεταφορές με παράλληλη αύξηση της συνδεσιμότητας ανά την ΕΕ.

Οι απαντήσαντες όσον αφορά την ψηφιοποίηση τόνισαν τον κεντρικό ρόλο της ευρυζωνικής συνδεσιμότητας ως καταλυτικού στοιχείου για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη στην κοινωνία και τους τομείς συνολικά. Για να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, έκαναν έκκληση για αύξηση των επενδύσεων στη συνδεσιμότητα και την τεχνολογία 5G, οι οποίες θα συμβάλουν στη βελτίωση της οικονομικής απόδοσης, τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην ΕΕ και στην προώθηση ποιοτικού άλματος στη μετάβαση σε ψηφιακή κοινωνία.

Τα ενδιαφερόμενα μέρη ταυτόχρονα παρείχαν χρήσιμες παρατηρήσεις όσον αφορά πεδία στα οποία απαιτείται περαιτέρω βελτίωση ή ανάπτυξη. Αυτό αναλύεται λεπτομερέστερα στην έκθεση διαβούλευσης στο παράρτημα 2 της συνοδευτικής εκτίμησης επιπτώσεων.

•Εκτίμηση επιπτώσεων

Η πρόταση της Επιτροπής βασίζεται σε εκτίμηση επιπτώσεων που υποβλήθηκε στην επιτροπή ρυθμιστικού ελέγχου στις 21 Μαρτίου 2018 και για την οποία η επιτροπή εξέδωσε θετική γνώμη (αριθ. «ΠΔΠ - ΔΣΕ») με επιφυλάξεις. Η επιτροπή ρυθμιστικού ελέγχου συνέστησε ιδίως να ενισχυθεί η περιγραφή των ρυθμίσεων παρακολούθησης και αξιολόγησης του προγράμματος, να εξηγηθεί καλύτερα η συνοχή με άλλα προγράμματα της ΕΕ και να εξηγηθεί αναλυτικότερα ο τρόπος με τον οποίο η επέκταση του πεδίου εφαρμογής του προγράμματος ενισχύει τον διασυνοριακό χαρακτήρα της ΔΣΕ. Οι συστάσεις που διατύπωσε η επιτροπή ρυθμιστικού ελέγχου στη γνώμη της ενσωματώθηκαν στην τελική έκδοση της έκθεσης εκτίμησης επιπτώσεων 14 .

•Καταλληλότητα του κανονιστικού πλαισίου και απλούστευση

Στο πλαίσιο των συνολικών μέτρων απλούστευσης της Επιτροπής βάσει του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) μετά το 2020, οι συνολικές προσπάθειες απλούστευσης θα έχουν επιπτώσεις στα αποτελέσματα του προγράμματος ΔΣΕ. Η εκπόνηση του επόμενου ΠΔΠ δρομολογήθηκε από την Επιτροπή με τη δημοσίευση της Λευκής Βίβλου για το Μέλλον της Ευρώπης τον Μάρτιο του 2017. Τα επόμενα στάδια ήταν η δημοσίευση του εγγράφου προβληματισμού σχετικά με το μέλλον των δημοσιονομικών της ΕΕ τον Ιούνιο του 2017 και των καθοδηγητικών εγγράφων σχετικά με τις βασικές πράξεις του απλουστευμένου προγράμματος που διαβίβασε η ΓΔ DG BUDG τον Νοέμβριο/Δεκέμβριο 2017. Τα αποτελέσματα της εν λόγω πολιτικής διαδικασίας παρείχαν οδηγίες εκ των άνω προς τα κάτω την περίοδο προγραμματισμού της ΔΣΕ μετά το 2020.

Οι συνολικές προσπάθειες απλούστευσης του κανονισμού για τη ΔΣΕ για την περίοδο μετά το 2020 έγιναν σύμφωνα με την ανωτέρω οριζόντια καθοδήγηση. Οι προσπάθειες συνάδουν με όλα τα άλλα προγράμματα χρηματοδότησης και, κατά συνέπεια, θα επηρεάσουν τη νέα ΔΣΕ και, ιδίως, την απλούστευση των επιλογών κόστους, τα ποσοστά συγχρηματοδότησης, τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων και την ανάπτυξη των στόχων, την παρακολούθηση του προγράμματος και την υποβολή εκθέσεων. Θα προβλεφθούν επίσης περαιτέρω απλουστευμένο νομικό πλαίσιο για τη ΔΣΕ με εξορθολογισμένο κανονισμό για τη ΔΣΕ και η δυνατότητα να μεταβιβάζονται προβλέψεις και όροι στα προγράμματα εργασιών, για να προωθηθούν περαιτέρω συνέργειες μεταξύ των τριών τομέων και να καταστεί δυνατόν στη ΔΣΕ να προσαρμόζεται σε μελλοντικές ανάγκες.

Η απλούστευση του προγράμματος θα ελαφρύνει τον διοικητικό φόρτο και το κόστος συμμόρφωσης για τους ενδιαφερόμενους που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και, κατά συνέπεια, θα έχει θετικό αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα της ΕΕ στους σχετικούς τομείς. Θα επιτρέψει επίσης νέες προσπάθειες ψηφιοποίησης σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για τη βελτίωση της νομοθεσίας και σύμφωνα με τις υπηρεσίες ψηφιακής υποστήριξης που έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία για την εκτέλεση του προγράμματος (π.χ. σύστημα πληροφοριών TENtec).

4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Η πρόταση της Επιτροπής για τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» περιλαμβάνει τα ακόλουθα ποσά:

Με βάση τη θετική εμπειρία από την εκτέλεση του τρέχοντος προγράμματος ΔΣΕ, η Επιτροπή προτείνει να συνεχιστεί η εκτέλεση του νέου προγράμματος, στους τρεις τομείς της ΔΣΕ, με απευθείας διαχείριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Εκτελεστικό Οργανισμό Καινοτομίας και Δικτύων (INEA).

Όπως περιγράφεται στο νομοθετικό δημοσιονομικό δελτίο, ο προτεινόμενος προϋπολογισμός θα καλύψει όλες τις απαραίτητες επιχειρησιακές δαπάνες για την εκτέλεση του προγράμματος, καθώς και το κόστος των ανθρώπινων πόρων και άλλες διοικητικές δαπάνες που συνδέονται με τη διαχείριση του προγράμματος.

5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

•Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων

Η εκτέλεση του προγράμματος θα ανατεθεί στον INEA, με εξαίρεση ορισμένες υποστηρικτικές δράσεις του προγράμματος τις οποίες θα διαχειρισθούν απευθείας οι εποπτεύουσες ΓΔ.

Στην ενδιάμεση αξιολόγηση 15 της τρέχουσας περιόδου της ΔΣΕ επισημάνθηκε ότι «η απευθείας διαχείριση των επιχορηγήσεων της ΔΣΕ αποδείχθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματική, με σημαντική δεξαμενή έργων και διαδικασία επιλογής με προκήρυξη διαγωνισμού, εστίαση στους στόχους πολιτικής της ΕΕ, συντονισμένη εκτέλεση και πλήρη συμμετοχή των κρατών μελών. Ο εκτελεστικός οργανισμός ΙΝΕΑ έχει ιδιαίτερα καλό ιστορικό στη δημοσιονομική διαχείριση της ΔΣΕ και στη βέλτιστη αξιοποίηση του προϋπολογισμού, ιδίως χάρη στην ευελιξία του στη χρηματοδότηση νέων δράσεων με την αναδιάθεση ποσών που δεν δαπανήθηκαν σε ορισμένες δράσεις.»

Για τον λόγο αυτό, προτείνεται να διατηρηθεί ο ισχύων μηχανισμός απόδοσης. Ωστόσο, θα επέλθουν βελτιώσεις στην απλούστευση και την ευελιξία.

Σε σύγκριση με τη ΔΣΕ για την περίοδο 2014-2020, θα τεθεί σε εφαρμογή ένα απλούστερο αλλά πιο αυστηρό πλαίσιο επιδόσεων για την παρακολούθηση της επίτευξης των στόχων του προγράμματος και τη συμβολή του στην επίτευξη των στόχων πολιτικής της ΕΕ. Οι δείκτες παρακολούθησης της εκτέλεσης και της προόδου του προγράμματος θα αφορούν ιδίως:

·Αποτελεσματικά και διασυνδεδεμένα δίκτυα και υποδομές για έξυπνη, βιώσιμη, ασφαλή, προστατευμένη και χωρίς αποκλεισμούς κινητικότητα, καθώς και προσαρμογή στις απαιτήσεις στρατιωτικής κινητικότητας·

·συμβολή στη διασύνδεση και την ενοποίηση των αγορών, στην ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, και στη βιώσιμη ανάπτυξη μέσω της δυνατότητας απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές· συμβολή στη διασυνοριακή συνεργασία στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

·συμβολή στην εγκατάσταση υποδομών ψηφιακής συνδεσιμότητας ανά την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα αναγκαία δεδομένα θα συλλεγούν από τον INEA κατά την υλοποίηση και την αξιολόγηση των χρηματοδοτούμενων δράσεων. Προς τον σκοπό αυτό, οι όροι για την υποβολή αίτησης επιχορήγησης και το υπόδειγμα συμφωνίας επιχορήγησης θα περιέχουν ανάλογες απαιτήσεις παροχής των αναγκαίων δεδομένων από τους υποψηφίους και τους δικαιούχους.

Η Επιτροπή θα διενεργήσει ενδιάμεση και εκ των υστέρων αξιολόγηση του προγράμματος ώστε να αξιολογήσει την αποδοτικότητα, την αποτελεσματικότητα, τη συνάφεια, τη συνοχή και την προστιθέμενη αξία, σύμφωνα με το άρθρο 34 παράγραφος 3 του δημοσιονομικού κανονισμού.

Η Επιτροπή θα κοινοποιήσει τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων μαζί με τις παρατηρήσεις της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών.

•Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης

Το άρθρο καθορίζει το ανώτατο όριο των ποσοστών συγχρηματοδότησης που θα ισχύσουν σε κάθε τομέα. Προβλέπει επίσης τα ανώτατα ποσοστά συγχρηματοδότησης για διατομεακά προγράμματα εργασιών που καλύπτουν περισσότερους από έναν τομείς με σκοπό να προωθηθούν οι συνέργειες.

Το άρθρο εισάγει επίσης παρέκκλιση όσον αφορά τα ποσά που μεταφέρονται από το Ταμείο Συνοχής.

2018/0228 (COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για τη σύσταση της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1316/2013 και (ΕΕ) αριθ. 283/2014

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 172 και 194,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής 16 ,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών 17 ,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Για να επιτευχθεί έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη και να τονωθεί η δημιουργία θέσεων, η Ένωση χρειάζεται σύγχρονες και υψηλών επιδόσεων υποδομές για να διευκολυνθεί η σύνδεση και η ενοποίηση της Ένωσης και όλων των περιφερειών της, ιδίως στους τομείς των μεταφορών, των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας. Οι συνδέσεις αυτές αναμένεται ότι θα συμβάλουν στη βελτίωση της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων, των εμπορευμάτων, των κεφαλαίων και των υπηρεσιών. Τα διευρωπαϊκά δίκτυα θα πρέπει να διευκολύνουν τις διασυνοριακές συνδέσεις, να ενισχύσουν την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και να συνεισφέρουν στη διαμόρφωση πιο ανταγωνιστικής κοινωνικής οικονομίας της αγοράς και στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

(2)Σκοπός της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» («το πρόγραμμα») είναι να επιταχυνθούν οι επενδύσεις στον τομέα των διευρωπαϊκών δικτύων και να μοχλευθεί η χρηματοδότηση τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα, παράλληλα δε να ενισχυθεί η ασφάλεια δικαίου και να τηρηθεί η αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας. Το πρόγραμμα θα πρέπει να καταστήσει δυνατή τη δημιουργία συνεργειών μεταξύ των τομέων των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιοποίησης, ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της δράσης της Ένωσης και να βελτιστοποιηθούν οι δαπάνες υλοποίησης.

(3)Το πρόγραμμα πρέπει να έχει ως στόχο τη στήριξη κοινωνικά βιώσιμων έργων που αφορούν την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον και, ανάλογα με την περίπτωση, δράσεων μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και προσαρμογής σε αυτήν. Συγκεκριμένα, πρέπει να ενισχυθούν η συμβολή του προγράμματος στην επίτευξη των σκοπών και των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού, καθώς και οι προτεινόμενοι κλιματικοί και ενεργειακοί στόχοι για το 2030 και ο μακροπρόθεσμος στόχος απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές.

(4)Συνεπώς, ο παρών κανονισμός, αντικατοπτρίζοντας τη σπουδαιότητα της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της Ένωσης για εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού και τη δέσμευση ως προς τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, θα πρέπει να ενσωματώσει τη δράση για το κλίμα και να οδηγήσει σε επίτευξη του στόχου το 25% των δαπανών του συνολικού προϋπολογισμού να κατευθυνθεί σε στόχους για το κλίμα 18 . Οι δράσεις βάσει του παρόντος προγράμματος αναμένεται ότι θα συνεισφέρουν κατά 60 % στο συνολικό χρηματοδοτικό κονδύλι του προγράμματος για τους στόχους που αφορούν το κλίμα, με βάση, μεταξύ άλλων, τους ακόλουθους δείκτες του Ρίο: i) 100 % για δαπάνες που αφορούν τις σιδηροδρομικές υποδομές, τα εναλλακτικά καύσιμα, τις καθαρές αστικές συγκοινωνίες, τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας, την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, τα έξυπνα δίκτυα, τις εκπομπές CO2 από τις μεταφορές και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· ii) 40 % για την εσωτερική ναυσιπλοΐα και τις πολυτροπικές μεταφορές και τις υποδομές φυσικού αερίου - εφόσον καταστεί δυνατή η αυξημένη παραγωγή υδρογόνου ή βιομεθανίου από ανανεώσιμη πηγή. Σχετικές δράσεις θα προσδιοριστούν κατά τη διάρκεια της εκπόνησης και της εκτέλεσης του προγράμματος και θα επανεξεταστούν στο πλαίσιο των σχετικών διαδικασιών αξιολόγησης και επανεξέτασης. Για να μην καταστούν οι υποδομές ευάλωτες σε ενδεχόμενες μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και για να διασφαλισθεί ότι θα περιληφθεί στο σχέδιο οικονομικής αξιολόγησης το κόστος των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που θα προκύψουν από το έργο, τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν από το πρόγραμμα πρέπει να είναι ανθεκτικά στην κλιματική αλλαγή σύμφωνα με κατευθυντήριες γραμμές που θα εκπονήσει Επιτροπή κατά τρόπο συνεκτικό με τις κατευθυντήριες γραμμές που έχουν εκπονηθεί για άλλα προγράμματα της Ένωσης, ανάλογα με την περίπτωση.

(5)Με σκοπό τη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων που ορίζονται στο άρθρο 11 στοιχείο γ) της οδηγίας (ΕΕ) 2016/2284 σχετικά με τη μείωση των εθνικών εκπομπών ορισμένων ατμοσφαιρικών ρύπων, την τροποποίηση της οδηγίας 2003/35/ΕΚ και την κατάργηση της οδηγίας 2001/81/ΕΚ, σχετικά με την αξιοποίηση των κονδυλίων της ΕΕ για την υποστήριξη των μέτρων που λαμβάνονται με σκοπό τη συμμόρφωση προς τους στόχους της παρούσας οδηγίας, θα παρακολουθούνται οι δαπάνες που σχετίζονται με τη μείωση των εκπομπών ή των ατμοσφαιρικών ρύπων δυνάμει της εν λόγω οδηγίας.

(6)Ένας σημαντικός στόχος του παρόντος προγράμματος είναι η αύξηση των συνεργειών μεταξύ των τομέων των μεταφορών, της ενέργειας και του ψηφιακού τομέα. Προς τον σκοπό αυτό, το πρόγραμμα θα πρέπει να προβλέπει την έγκριση διατομεακών προγραμμάτων εργασιών, τα οποία θα μπορούσαν να έχουν ως αντικείμενο ειδικά πεδία παρέμβασης, για παράδειγμα όσον αφορά τη συνδεδεμένη και αυτοματοποιημένη κινητικότητα ή τα εναλλακτικά καύσιμα. Πέραν αυτού, το πρόγραμμα θα πρέπει να προβλέπει, σε κάθε τομέα, τη δυνατότητα να θεωρούνται επιλέξιμες ορισμένες βοηθητικές συνιστώσες που αφορούν άλλον τομέα, εφόσον η προσέγγιση αυτή βελτιώνει το κοινωνικο-οικονομικό όφελος της επένδυσης. Οι συνέργειες μεταξύ τομέων θα πρέπει να ενθαρρυνθούν με τα κριτήρια ανάθεσης κατά την επιλογή των δράσεων.

(7)Στις κατευθυντήριες γραμμές για το διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), όπως ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 19 (εφεξής «κατευθυντήριες γραμμές για το ΔΕΔ-Μ»), προσδιορίζονται οι υποδομές του ΔΕΔ-Μ, εξειδικεύονται οι απαιτήσεις που πρέπει να πληροί και προβλέπονται τα μέτρα υλοποίησής του. Στις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές προτείνεται ιδίως η ολοκλήρωση του κεντρικού δικτύου έως το 2030, με τη δημιουργία νέων υποδομών, καθώς και με ουσιαστική αναβάθμιση και επισκευή των υφιστάμενων υποδομών.

(8)Για να επιτευχθούν οι στόχοι που καθορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές για το ΔΕΔ-Μ, είναι αναγκαίο να υποστηριχθούν κατά προτεραιότητα οι διασυνοριακές συνδέσεις και οι ελλείποντες κρίκοι, κατά περίπτωση, και να διασφαλισθεί ότι οι προβλεπόμενες δράσεις συνάδουν με τα σχέδια έργων για τους διαδρόμους που καθορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 47 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 και με τη συνολική ανάπτυξη του δικτύου όσον αφορά τις επιδόσεις και τη διαλειτουργικότητα.

(9)Για να ληφθούν υπόψη οι αυξανόμενες ροές μεταφορών και η εξέλιξη του δικτύου, η χάραξη των διαδρόμων του κεντρικού δικτύου και των προκαθορισμένων τμημάτων τους θα πρέπει να αναπροσαρμοστεί. Οι εν λόγω αναπροσαρμογές θα πρέπει να είναι αναλογικές για να διαφυλαχθεί η συνοχή και η αποτελεσματικότητα της ανάπτυξης και του συντονισμού των διαδρόμων. Για τον λόγο αυτό, το μήκος των διαδρόμων του κεντρικού δικτύου δεν θα πρέπει να αυξηθεί περισσότερο από 15 %.

(10)Είναι αναγκαίο να προωθηθούν επενδύσεις για έξυπνη, βιώσιμη ασφαλή, προστατευμένη και χωρίς αποκλεισμούς κινητικότητα ανά την Ένωση. Το 2017, η Επιτροπή υπέβαλε 20 την ανακοίνωση «Η Ευρώπη σε κίνηση», μια ευρεία δέσμη πρωτοβουλιών με σκοπό να καταστεί η κυκλοφορία ασφαλέστερη, να ενθαρρυνθεί η έξυπνη χρέωση χρήσης του οδικού δικτύου, η μείωση των εκπομπών CO2, η ατμοσφαιρική ρύπανση και η συμφόρηση, να προωθηθεί η συνδεδεμένη και αυτόνομη κινητικότητα και να εξασφαλισθούν κατάλληλες συνθήκες εργασίας και χρόνος ανάπαυσης για τους εργαζομένους. Οι πρωτοβουλίες αυτές πρέπει να συνοδευθούν από χρηματοδοτική στήριξη της Ένωσης, κατά περίπτωση μέσω του παρόντος προγράμματος.

(11)Βάσει των αναθεωρημένων κατευθυντηρίων γραμμών για το ΔΕΔ-Μ, όσον αφορά τις νέες τεχνολογίες και την καινοτομία, το ΔΕΔ-Μ απαιτείται να διευκολύνει την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές από όλους τους τρόπους μεταφοράς με τόνωση της ενεργειακής απόδοσης, καθώς και με τη χρήση εναλλακτικών καυσίμων. Η οδηγία 2014/94/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 21 ορίζει κοινό πλαίσιο μέτρων για την εγκατάσταση υποδομών εναλλακτικών καυσίμων στην Ένωση, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η εξάρτηση από το πετρέλαιο και να περιοριστούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις των μεταφορών, και απαιτεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, διατίθενται σημεία φόρτισης ή ανεφοδιασμού προσιτά στο κοινό. Όπως περιγράφεται στις προτάσεις της Επιτροπής 22 του Νοεμβρίου 2017, είναι απαραίτητη μια ολοκληρωμένη σειρά μέτρων για την προώθηση κινητικότητας χαμηλών εκπομπών, καθώς και η χρηματοδοτική στήριξη, εφόσον οι συνθήκες στην αγορά δεν προσφέρουν επαρκή κίνητρα.

(12)Στο πλαίσιο της ανακοίνωσής της «Βιώσιμη κινητικότητα για την Ευρώπη: ασφαλής, συνδεδεμένη και καθαρή» 23 , η Επιτροπή τόνισε ότι τα αυτοματοποιημένα οχήματα και τα συστήματα προηγμένης συνδεσιμότητας θα καταστήσουν τα οχήματα ασφαλέστερα, ευκολότερο τον συνεπιβατισμό και την πρόσβαση όλων των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων όσων ενδέχεται να είναι σήμερα αποκομμένοι από υπηρεσίες κινητικότητας, όπως οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Εν προκειμένω, η Επιτροπή πρότεινε, επίσης, ένα «Στρατηγικό σχέδιο δράσης της ΕΕ για την οδική ασφάλεια» και την αναθεώρηση της οδηγίας 2008/096 για τη διαχείριση της ασφάλειας των οδικών υποδομών.

(13)Για να βελτιωθεί η ολοκλήρωση των έργων στον τομέα των μεταφορών σε λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές του δικτύου, θα πρέπει να μεταφερθεί στο πρόγραμμα η χορήγηση κονδυλίου του Ταμείου Συνοχής για να χρηματοδοτηθούν έργα στον τομέα των μεταφορών στα κράτη μέλη που είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής. Σε πρώτη φάση και με όριο 70% του μεταφερόμενου κονδυλίου, η επιλογή των επιλέξιμων για χρηματοδότηση έργων θα πρέπει να είναι σύμφωνη με τις εθνικές πιστώσεις βάσει του Ταμείου Συνοχής. Το υπόλοιπο 30 % των μεταφερόμενου κονδυλίου θα πρέπει να διατεθεί σε ανταγωνιστική βάση για έργα στα κράτη μέλη που είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής κατά προτεραιότητα σε διασυνοριακές συνδέσεις και ελλείποντες κρίκους. Η Επιτροπή θα πρέπει να στηρίξει τα κράτη μέλη που είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής στις προσπάθειές τους να διαμορφώσουν επαρκή δεξαμενή έργων, ιδίως με την ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας των αρμόδιων δημοσίων διοικητικών υπηρεσιών.

(14)Μετά την κοινή ανακοίνωση του Νοεμβρίου 2017 24 σχετικά με τη βελτίωση της στρατιωτικής κινητικότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο σχέδιο δράσης για τη στρατιωτική κινητικότητα που εγκρίθηκε στις 28 Μαρτίου 2018 από την Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας 25 , τονίσθηκε ότι η πολιτική όσον αφορά τις υποδομές μεταφορών προσφέρει σαφή ευκαιρία αύξησης των συνεργειών μεταξύ των αμυντικών αναγκών και του ΔΕΔ-Μ. Στο σχέδιο δράσης επισημαίνεται ότι, έως τα μέσα του 2018, το Συμβούλιο καλείται να εξετάσει και να επικυρώσει τις στρατιωτικές απαιτήσεις όσον αφορά τις υποδομές μεταφορών και ότι, έως το 2019, οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα προσδιορίσουν τα τμήματα του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών που είναι κατάλληλα για στρατιωτικές μεταφορές, συμπεριλαμβανομένων των απαραίτητων αναβαθμίσεων των υφιστάμενων υποδομών. Η χρηματοδότηση της Ένωσης για την υλοποίηση έργων διττής χρήσης θα πρέπει να εφαρμοσθεί μέσω του προγράμματος με βάση τα ειδικά προγράμματα εργασιών που καθορίζουν τις εφαρμοστέες απαιτήσεις, όπως ορίζονται βάσει του σχεδίου δράσης.

(15)Στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Ισχυρότερη και ανανεωμένη στρατηγική εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της ΕΕ» 26 , η Επιτροπή τόνισε τις ιδιαίτερες ανάγκες μεταφορών των εξόχως απόκεντρων περιφερειών και την αναγκαιότητα παροχής ενωσιακής χρηματοδότησης για την κάλυψη αυτών των αναγκών, μεταξύ άλλων μέσω του προγράμματος.

(16)Λαμβανομένων υπόψη των σημαντικών επενδυτικών αναγκών για να σημειωθεί πρόοδος στην ολοκλήρωση του κεντρικού δικτύου ΔΕΔ-Μ μέχρι το 2030 (οι οποίες εκτιμώνται σε 350 δισεκατ. EUR την περίοδο 2021-2027), του εκτεταμένου δικτύου ΔΕΔ-Μ έως το 2050 και των επενδύσεων στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, στην ψηφιοποίηση και στις αστικές συγκοινωνίες (οι οποίες εκτιμώνται σε 700 δισεκατ. EUR την περίοδο 2021-2027), είναι σκόπιμο να καταστεί όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική η αξιοποίηση των διαφόρων ενωσιακών χρηματοδοτικών προγραμμάτων και μέσων και, κατά συνέπεια, να μεγιστοποιηθεί η προστιθέμενη αξία των επενδύσεων που στηρίζει η Ένωση. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με εξορθολογισμένη διαδικασία επενδύσεων που επιτρέπει την προβολή της δεξαμενής έργων στις μεταφορές στα διάφορα σχετικά προγράμματα της Ένωσης, και ιδίως της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη», του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) ή του Ταμείου Συνοχής. Συγκεκριμένα, οι ευνοϊκές συνθήκες που περιγράφονται στο παράρτημα IV του κανονισμού (ΕΕ) XXX [κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και χρηματοδοτικών κανόνων για αυτά και για το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το μέσο για τη διαχείριση των συνόρων και των θεωρήσεων («ΚΚΔ»)], θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά περίπτωση.

(17)Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 347/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 27 καθορίζει τις προτεραιότητες για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές που πρέπει να υλοποιηθούν, ώστε να εκπληρωθούν οι στόχοι της ενεργειακής και της κλιματικής πολιτικής της Ένωσης, καθορίζει κανόνες για τον προσδιορισμό των έργων κοινού ενδιαφέροντος που είναι αναγκαία για την τήρηση αυτών των προτεραιοτήτων και προβλέπει μέτρα για την αδειοδότηση, τη συμμετοχή του Δημοσίου και τις ρυθμίσεις με σκοπό την επιτάχυνση και/ή τη διευκόλυνση της υλοποίησης των έργων αυτών, καθώς και κριτήρια επιλεξιμότητας τέτοιων έργων για οικονομική συνδρομή από την Ένωση.

(18)Η οδηγία [αναδιατύπωση της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας] τονίζει την ανάγκη δημιουργίας ευνοϊκού πλαισίου για αυξημένη αξιοποίηση των κονδυλίων της Ένωσης, με ρητή αναφορά στις δράσεις που καθιστούν δυνατή τη στήριξη της διασυνοριακής συνεργασίας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

(19)Ενώ η ολοκλήρωση της υποδομής του δικτύου εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα για την επίτευξη της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ενσωμάτωση της διασυνοριακής συνεργασίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτυπώνει την προσέγγιση που υιοθετήθηκε στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους» με συλλογική ευθύνη για την επίτευξη φιλόδοξου στόχου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας το 2030 και το νέο πολιτικό πλαίσιο με φιλόδοξους μακροπρόθεσμους στόχους απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές.

(20)Οι καινοτόμες τεχνολογίες στις υποδομές που επιτρέπουν τη μετάβαση σε συστήματα ενέργειας και κινητικότητα χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και βελτιώνουν την ασφάλεια εφοδιασμού είναι καίριας σημασίας βάσει του θεματολογίου της Ένωσης για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές. Συγκεκριμένα, στην ανακοίνωση τής 23ης Νοεμβρίου 2017 «Ανακοίνωση σχετικά με την ενίσχυση των ενεργειακών δικτύων της Ευρώπης» 28 , η Επιτροπή τόνισε ότι ο ρόλος του ηλεκτρισμού, στον οποίο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα αποτελούν το ήμισυ της ηλεκτροπαραγωγής έως το 2030, θα επιτρέπει όλο και περισσότερο την απαλλαγή των τομέων από τις ανθρακούχες εκπομπές που μέχρι σήμερα κυριαρχούνται από τα ορυκτά καύσιμα, όπως οι μεταφορές, η βιομηχανία και η θέρμανση και η ψύξη, και ότι, κατά συνέπεια, η πολιτική για τις διευρωπαϊκές υποδομές ενέργειας εστιάζονται όλο και περισσότερο στις διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας, στην αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας και σε έργα έξυπνων δικτύων. Για τη στήριξη των ενωσιακών στόχων απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, πρέπει να ληφθούν δεόντως υπόψη οι τεχνολογίες και τα έργα που συμβάλλουν στη μετάβαση σε οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Η Επιτροπή θα έχει ως στόχο την αύξηση του αριθμού διασυνοριακών έξυπνων δικτύων, έργων καινοτόμου αποθήκευσης, καθώς και έργων μεταφοράς διοξειδίου του άνθρακα, που θα χρηματοδοτηθούν βάσει του προγράμματος.

(21)Η επίτευξη της ψηφιακής ενιαίας αγοράς βασίζεται στην ψηφιακή συνδεσιμότητα των υποδομών. Η ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και ο εκσυγχρονισμός τομέων, όπως οι μεταφορές, η ενέργεια, η υγειονομική περίθαλψη και η δημόσια διοίκηση, εξαρτάται από την καθολική πρόσβαση σε αξιόπιστα, οικονομικά προσιτά, υψηλής και πολύ υψηλής χωρητικότητας δίκτυα. Η ψηφιακή συνδεσιμότητα έχει καταστεί ένας από τους αποφασιστικούς παράγοντες για τη γεφύρωση οικονομικών, κοινωνικών και εδαφικών χασμάτων, διότι υποστηρίζει τον εκσυγχρονισμό των τοπικών οικονομιών και προωθεί τη διαφοροποίηση των οικονομικών δραστηριοτήτων. Το πεδίο παρέμβασης του προγράμματος στο πεδίο της ψηφιακής συνδεσιμότητας των υποδομών πρέπει να αναπροσαρμοστεί ώστε να αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη σημασία της για την οικονομία και την κοινωνία γενικότερα. Συνεπώς, είναι απαραίτητο να προσδιορισθούν τα κοινού ενδιαφέροντος έργα υποδομών ψηφιακής συνδεσιμότητας που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων της Ένωσης για την ψηφιακή ενιαία αγορά, και να καταργηθεί ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 283/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 29 .

(22)Στην ανακοίνωση με τίτλο «Συνδεσιμότητα για ανταγωνιστική ψηφιακή ενιαία αγορά - Προς μια ευρωπαϊκή κοινωνία των Gigabit» 30 (στρατηγική της «ευρωπαϊκής κοινωνίας των Gigabit») καθορίζονται οι στρατηγικοί στόχοι για το 2025, με σκοπό να βελτιστοποιηθούν οι επενδύσεις σε υποδομές ψηφιακής συνδεσιμότητας. Η οδηγία (ΕΕ) 2018/XXX του Συμβουλίου [Ευρωπαϊκός κώδικας ηλεκτρονικών επικοινωνιών] έχει ως στόχο, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία ρυθμιστικού περιβάλλοντος το οποίο θα παρέχει κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις σε δίκτυα ψηφιακής συνδεσιμότητας. Ωστόσο, είναι σαφές ότι η εγκατάσταση δικτύων θα παραμείνει μη βιώσιμη από εμπορική άποψη σε πολλές περιοχές ανά την Ένωση, λόγω διαφόρων παραγόντων, όπως ο εξόχως απόκεντρος χαρακτήρας και οι εδαφικές ή γεωγραφικές ιδιαιτερότητες, η χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού και διάφοροι κοινωνικο-οικονομικοί παράγοντες. Επομένως, το πρόγραμμα πρέπει να αναπροσαρμοσθεί για να συμβάλει στην επίτευξη των εν λόγω στρατηγικών στόχων που καθορίζονται στη στρατηγική για την ευρωπαϊκή κοινωνία των Gigabit, ώστε να συμπληρώνει τη στήριξη για την εγκατάσταση δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας που παρέχεται από άλλα προγράμματα, ιδίως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ταμείο Συνοχής και το ταμείο InvestEU.

(23)Μολονότι όλα τα δίκτυα ψηφιακής συνδεσιμότητας που συνδέονται με το Διαδίκτυο είναι εκ φύσεως διευρωπαϊκά, κυρίως λόγω της λειτουργίας εφαρμογών και υπηρεσιών που επιτρέπουν, στη χρηματοδότηση μέσω του προγράμματος θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε δράσεις με τις υψηλότερες αναμενόμενες επιπτώσεις στην ψηφιακή ενιαία αγορά, μεταξύ άλλων με την ευθυγράμμισή τους με τους στόχους της ανακοίνωσης για τη στρατηγική για την κοινωνία των Gigabit, όπως και στον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας, λαμβανομένων υπόψη των ανεπαρκειών της αγοράς και των εμποδίων υλοποίησης που συναντώνται.

(24)Σχολεία, πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, τοπικές, περιφερειακές ή εθνικές διοικητικές υπηρεσίες, βασικοί πάροχοι δημόσιων υπηρεσιών, νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα, συγκοινωνιακοί κόμβοι και επιχειρήσεις ψηφιακής έντασης είναι οντότητες και τόποι που μπορούν να επηρεάσουν σημαντικές κοινωνικο-οικονομικές εξελίξεις στην περιοχή όπου βρίσκονται. Οι εν λόγω κοινωνικο-οικονομικοί παράγοντες πρέπει να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της συνδεσιμότητας Gigabit, ώστε να παρέχουν πρόσβαση στις καλύτερες υπηρεσίες και εφαρμογές για τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τις τοπικές κοινότητες της Ευρώπης. Το πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίξει την πρόσβαση στη συνδεσιμότητα Gigabit αυτών των κοινωνικο-οικονομικών παραγόντων, με σκοπό να μεγιστοποιηθούν οι θετικές δευτερογενείς επιπτώσεις στην ευρύτερη οικονομία και την κοινωνία, μεταξύ άλλων με τη δημιουργία μεγαλύτερης ζήτησης συνδεσιμότητας και υπηρεσιών.

(25)Πέραν αυτού, με βάση την επιτυχία της πρωτοβουλίας WiFi4EU, το πρόγραμμα πρέπει να εξακολουθήσει να στηρίζει τη δωρεάν παροχή τοπικής ασύρματης συνδεσιμότητας υψηλής ποιότητας στα κέντρα του τοπικού δημόσιου βίου, καθώς και σε οντότητες με δημόσια αποστολή, όπως οι δημόσιες αρχές και οι πάροχοι δημοσίων υπηρεσιών, καθώς και σε υπαίθριους χώρους στους οποίους έχει πρόσβαση το ευρύ κοινό, ώστε να προωθηθεί το ψηφιακό όραμα της Ένωσης στις τοπικές κοινότητες.

(26)Η βιωσιμότητα των προβλεπόμενων ψηφιακών υπηρεσιών νέας γενιάς, όπως οι υπηρεσίες και οι εφαρμογές του Διαδικτύου των πραγμάτων που αναμένεται να αποφέρουν σημαντικά οφέλη σε διαφόρους τομείς και στην κοινωνία στο σύνολό της, θα απαιτήσει αδιάλειπτη διασυνοριακή κάλυψη με δίκτυα 5G, ιδίως για να καταστεί δυνατή η συνεχής σύνδεση χρηστών και αντικειμένων ενόσω κινούνται. Ωστόσο, τα σενάρια επιμερισμού του κόστους για την εγκατάσταση του 5G σε αυτούς τους τομείς παραμένουν ασαφή και οι διαφαινόμενοι κίνδυνοι της εμπορικής εγκατάστασης σε ορισμένα καίρια πεδία είναι πολύ υψηλοί. Οι οδικοί διάδρομοι και οι σιδηροδρομικές συνδέσεις αναμένεται να καταστούν καίρια πεδία στο πρώτο στάδιο των νέων εφαρμογών στον τομέα της συνδεδεμένης κινητικότητας και, συνεπώς, αποτελούν ζωτικής σημασίας διασυνοριακά έργα προς χρηματοδότηση βάσει του προγράμματος.

(27)Μη συνδεδεμένα εδάφη σε όλες τις περιοχές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των κεντρικών, αποτελούν σημεία συμφόρησης και ανεκμετάλλευτο δυναμικό για την ψηφιακή ενιαία αγορά. Στις περισσότερες αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές η συνδεσιμότητα υψηλής ποιότητας με το διαδίκτυο μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη ψηφιακού χάσματος, απομόνωσης και μείωσης του πληθυσμού με τον περιορισμό του κόστους παράδοσης εμπορευμάτων και υπηρεσιών και με την εν μέρει αντιστάθμιση της απομακρυσμένης θέσης. Υψηλής ποιότητας συνδεσιμότητα με το διαδίκτυο είναι απαραίτητη για νέες οικονομικές ευκαιρίες, όπως η γεωργία ακριβείας ή η ανάπτυξη της βιοοικονομίας σε αγροτικές περιοχές. Το πρόγραμμα πρέπει να συμβάλει στην παροχή σταθερής ή ασύρματης συνδεσιμότητας πολύ υψηλής χωρητικότητας σε όλα τα νοικοκυριά στην Ευρώπη, της υπαίθρου ή των πόλεων, ιδίως με την εγκατάστασή της όπου παρατηρείται ανεπάρκεια της αγοράς και η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χρήση επιχορηγήσεων χαμηλής έντασης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, με το πρόγραμμα θα πρέπει να επιδιωχθεί η επίτευξη ολοκληρωμένης κάλυψης νοικοκυριών και εδαφών, διότι είναι οικονομικά ασύμφορο να αντιμετωπισθούν σε μεταγενέστερο στάδιο τα κενά σε ήδη καλυπτόμενη περιοχή.

(28)Η εγκατάσταση των βασικών δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένου των υποβρύχιων καλωδίων που συνδέουν ευρωπαϊκά εδάφη με τρίτες χώρες σε άλλες ηπείρους ή συνδέουν ευρωπαϊκά νησιά και υπερπόντια εδάφη με την ενδοχώρα, είναι αναγκαία ως εφεδρεία σε τέτοιες κρίσιμες υποδομές, και για την αύξηση της χωρητικότητας και της ανθεκτικότητας των ψηφιακών δικτύων της Ένωσης. Ωστόσο, τέτοια έργα συχνά δεν είναι βιώσιμα από εμπορική άποψη χωρίς δημόσια στήριξη.

(29)Σε δράσεις που συμβάλλουν σε κοινού ενδιαφέροντος έργα υποδομών ψηφιακής συνδεσιμότητας πρέπει να χρησιμοποιηθεί η πλέον αρμόζουσα τεχνολογία για το συγκεκριμένο έργο, ταυτόχρονα δε να προταθεί η καλύτερη ισορροπία μεταξύ των τεχνολογιών αιχμής όσον αφορά τη χωρητικότητα ροής δεδομένων, την προστασία μετάδοσης, την ανθεκτικότητα του δικτύου και την οικονομική αποδοτικότητα, και θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα μέσω των προγραμμάτων εργασιών με βάση τα κριτήρια που ορίζει ο παρών κανονισμός. Η εγκατάσταση δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας μπορεί να περιλαμβάνει παθητική υποδομή, για τη μεγιστοποίηση των κοινωνικο-οικονομικών και των περιβαλλοντικών οφελών. Τέλος, κατά την ιεράρχηση των δράσεων, λαμβάνονται υπόψη οι δυνητικές θετικές δευτερογενείς συνέπειες από άποψη συνδεσιμότητας, π.χ. όταν ένα εκτελούμενο έργο μπορεί να βελτιώσει το επιχειρηματικό ενδιαφέρον για μελλοντική εγκατάσταση που θα οδηγήσει σε περαιτέρω κάλυψη των εδαφών και του πληθυσμού σε περιοχές που δεν καλύπτονται μέχρι σήμερα.

(30)Η Ένωση έχει αναπτύξει τη δική της δορυφορική τεχνολογία εντοπισμού θέσης, πλοήγησης και χρονισμού (PNT) (EGNOS/Galileo) και το δικό της σύστημα γεωσκόπησης (Copernicus). Τόσο το EGNOS/Galileo όσο και το Copernicus προσφέρουν προηγμένες υπηρεσίες που παρέχουν σημαντικά οικονομικά οφέλη σε δημόσιους και ιδιώτες χρήστες. Συνεπώς, οι υποδομές μεταφορών, ενέργειας και ψηφιακής συνδεσιμότητας που χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα, στις οποίες χρησιμοποιούνται υπηρεσίες PNT ή γεωσκόπησης, θα πρέπει να είναι τεχνικώς συμβατές με το EGNOS/Galileo και το Copernicus.

(31)Τα πρώτα θετικά αποτελέσματα της πρόσκλησης «συνδυαστικές προτάσεις» που προκηρύχθηκε με βάση το τρέχον πρόγραμμα του 2017 επιβεβαίωσαν τη σημασία και την προστιθεμένη αξία που έχει η αξιοποίηση των επιχορηγήσεων σε συνδυασμό με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ή εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες ή άλλα αναπτυξιακά και δημόσια και ιδιωτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και επενδυτές του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, μεταξύ άλλων με συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Επομένως, το πρόγραμμα πρέπει να εξακολουθήσει να προβλέπει εξειδικευμένες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων με δυνατότητα συνδυασμού τους με επιχορηγήσεις της ΕΕ και άλλες πηγές χρηματοδότησης.

(32)Οι στόχοι πολιτικής του παρόντος προγράμματος θα τεθούν επίσης σε εφαρμογή με χρηματοδοτικά μέσα και δημοσιονομικές εγγυήσεις με βάση την/τις ενότητα/-ες πολιτικής του ταμείου InvestEU. Οι δράσεις του προγράμματος θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση ανεπαρκειών της αγοράς ή καταστάσεις μη ικανοποιητικής αξιοποίησης των επενδύσεων, κατά τρόπο αναλογικό, χωρίς να επικαλυφθεί ή να παραγκωνισθεί η ιδιωτική χρηματοδότηση, και να έχουν σαφή ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία.

(33)Για να ευνοηθεί η ολοκληρωμένη ανάπτυξη του κύκλου της καινοτομίας, είναι απαραίτητο να εξασφαλιστεί συμπληρωματικότητα μεταξύ των καινοτόμων λύσεων που αναπτύσσονται στο πλαίσιο των προγραμμάτων-πλαισίου έρευνας και καινοτομίας της Ένωσης και των καινοτόμων λύσεων που αναπτύσσονται με τη στήριξη της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη». Προς τον σκοπό αυτόν, οι συνέργειες με τον Ορίζοντα Ευρώπη διασφαλίζουν ότι: α) διαπιστώνονται και προσδιορίζονται οι ανάγκες έρευνας και καινοτομίας στα πεδία των μεταφορών, της ενέργειας και του ψηφιακού τομέα εντός της ΕΕ κατά τη διάρκεια της διαδικασίας στρατηγικού σχεδιασμού του Ορίζοντα Ευρώπη· β) η διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» στηρίζει ευρείας κλίμακας εμπορική εξάπλωση και εγκατάσταση καινοτόμων τεχνολογιών και λύσεων στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και των ψηφιακών υποδομών, ιδίως εκείνες που προκύπτουν από τον Ορίζοντα Ευρώπη· γ) θα διευκολυνθεί η ανταλλαγή πληροφοριών και δεδομένων μεταξύ του προγράμματος Ορίζων Ευρώπη και της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη», παραδείγματος χάρη με την προβολή τεχνολογιών από τον Ορίζοντα Ευρώπη με υψηλή ετοιμότητα της αγοράς, οι οποίες στη συνέχεια θα μπορούσαν να εγκατασταθούν μέσω της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη».

(34)Ο παρών κανονισμός καθορίζει ένα χρηματοδοτικό κονδύλιο για ολόκληρη την περίοδο 2021-2027, το οποίο αποτελεί το ποσό προνομιακής αναφοράς, κατά την έννοια του [αναφορά προς επικαιροποίηση ανάλογα με την περίπτωση σύμφωνα με τη νέα διοργανική συμφωνία: σημείο 17 της διοργανικής συμφωνίας, της 2ας Δεκεμβρίου 2013, μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση 31 , για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατά την ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού.

(35)Σε επίπεδο Ένωσης, το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο συντονισμού της οικονομικής πολιτικής αποτελεί το πλαίσιο για τον προσδιορισμό των προτεραιοτήτων εθνικών μεταρρυθμίσεων και την παρακολούθηση της εφαρμογής τους. Τα κράτη μέλη πρέπει να αναπτύξουν τις δικές τους εθνικές πολυετείς επενδυτικές στρατηγικές για τη στήριξη των εν λόγω μεταρρυθμιστικών προτεραιοτήτων. Οι στρατηγικές αυτές θα πρέπει να υποβληθούν μαζί με τα ετήσια εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων ως μέσο περιγραφής και συντονισμού των επενδυτικών σχεδίων προτεραιότητας που πρέπει να στηριχθούν με εθνική και/ή ενωσιακή χρηματοδότηση. Θα πρέπει επίσης να χρησιμεύσουν στην αξιοποίηση της ενωσιακής χρηματοδότησης με συνεκτικό τρόπο και στη μεγιστοποίηση της προστιθέμενης αξίας της χρηματοδοτικής στήριξης που θα ληφθεί κυρίως από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ταμείο Συνοχής, την Ευρωπαϊκή Λειτουργία Σταθεροποίησης Επενδύσεων, το ταμείο InvestEU και τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη», ανάλογα με την περίπτωση. Η χρηματοδοτική στήριξη θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιηθεί κατά τρόπο συνεπή με τα ενωσιακά και τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα, κατά περίπτωση.

(36)Οι οριζόντιοι δημοσιονομικοί κανόνες που έχουν εγκρίνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο βάσει του άρθρου 322 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ισχύουν για τον παρόντα κανονισμό. Οι κανόνες αυτοί καθορίζονται στον δημοσιονομικό κανονισμό και προσδιορίζουν συγκεκριμένα τη διαδικασία κατάρτισης και εκτέλεσης του προϋπολογισμού μέσω επιχορηγήσεων, δημοσίων συμβάσεων, βραβείων και έμμεσης εφαρμογής και προβλέπουν ελέγχους σχετικά με την ευθύνη των οικονομικών παραγόντων. Οι κανόνες που εγκρίνονται βάσει του άρθρου 322 της ΣΛΕΕ αφορούν επίσης την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης σε περίπτωση γενικευμένων ανεπαρκειών όσον αφορά το κράτος δικαίου στα κράτη μέλη, διότι ο σεβασμός του κράτους δικαίου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και την αποτελεσματική ενωσιακή χρηματοδότηση.

(37)Οι μορφές χρηματοδότησης και οι μέθοδοι εφαρμογής δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να επιλεγούν με βάση τη συμβολή τους στην επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων των δράσεων και στην παραγωγή αποτελεσμάτων, λαμβανομένων υπόψη, ειδικότερα, του κόστους των ελέγχων, του διοικητικού φόρτου και του αναμενόμενου κινδύνου μη συμμόρφωσης. Εν προκειμένω πρέπει να εξετασθούν επίσης η χρήση εφάπαξ ποσών, κατ’ αποκοπή ποσοστών και του κόστους ανά μονάδα, καθώς και η χρηματοδότηση που δεν σχετίζεται με δαπάνες, κατά το άρθρο 125 παράγραφος 1 του δημοσιονομικού κανονισμού

(38)Τρίτες χώρες που είναι μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) μπορούν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα, στο πλαίσιο της συνεργασίας που έχει αποφασισθεί δυνάμει της συμφωνίας του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), η οποία προβλέπει την εκτέλεση των ενωσιακών προγραμμάτων με απόφαση βάσει της εν λόγω συμφωνίας. Είναι επίσης δυνατό να συμμετέχουν τρίτες χώρες βάσει άλλων νομικών πράξεων. Πρέπει να εισαχθεί ειδική διάταξη στον παρόντα κανονισμό για τη χορήγηση των απαραίτητων δικαιωμάτων και πρόσβασης στον αρμόδιο διατάκτη, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), καθώς και στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, ώστε να μπορούν να ασκούν πλήρως τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους.

(39)Ο δημοσιονομικός κανονισμός καθορίζει τους κανόνες χορήγησης επιχορηγήσεων. Για να ληφθεί υπόψη η ιδιαιτερότητα των δράσεων που στηρίζονται από το πρόγραμμα και να εξασφαλιστεί συνεπής υλοποίηση σε τομείς που καλύπτει το πρόγραμμα, είναι αναγκαίο να προβλεφθούν πρόσθετες υποδείξεις όσον αφορά τα κριτήρια επιλεξιμότητας και ανάθεσης.

(40)Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 32 , τον κανονισμό (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου 33 , τον κανονισμό (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου 34 και τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/193 του Συμβουλίου 35 , τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης πρέπει να προστατεύονται με αναλογικά μέτρα, καθώς και με την πρόληψη, τον εντοπισμό, τη διόρθωση και τη διερεύνηση παρατυπιών και περιπτώσεων απάτης, την ανάκτηση απολεσθέντων, αχρεωστήτως καταβληθέντων ή μη ορθώς χρησιμοποιηθέντων κονδυλίων και, όταν χρειάζεται, την επιβολή διοικητικών κυρώσεων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 και τον κανονισμό (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) μπορεί να διενεργεί έρευνες, καθώς και επιτόπιες έρευνες και επιθεωρήσεις, με στόχο να διαπιστώνεται αν υπάρχει περίπτωση απάτης, διαφθοράς ή οποιασδήποτε άλλης παράνομης δραστηριότητας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) μπορεί να διερευνά και να ασκεί δίωξη σε υποθέσεις απάτης και άλλων εγκληματικών δραστηριοτήτων εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, όπως προβλέπεται στην οδηγία (ΕΕ) 2017/1371 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 36 . Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, κάθε πρόσωπο ή οντότητα που είναι αποδέκτης κονδυλίων της Ένωσης οφείλει να συνεργάζεται πλήρως για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, να παρέχει τα αναγκαία δικαιώματα και πρόσβαση στην Επιτροπή, την OLAF, την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) και να μεριμνά ώστε τυχόν τρίτοι που συμμετέχουν στην εκτέλεση κονδυλίων της Ένωσης να εκχωρούν ισοδύναμα δικαιώματα.

(41)Σύμφωνα με [αναφορά προς επικαιροποίηση ανάλογα με την περίπτωση σύμφωνα με τη νέα απόφαση για τις ΥΧΕ: άρθρο 94 της απόφασης 2013/755/ΕΕ του Συμβουλίου 37 , τα πρόσωπα και οι οντότητες που είναι εγκατεστημένες σε υπερπόντιες χώρες και εδάφη (ΥΧΕ) είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση, με την επιφύλαξη των κανόνων και των στόχων του προγράμματος και των ενδεχόμενων ρυθμίσεων που ισχύουν στο κράτος μέλος με το οποίο είναι συνδεδεμένη η υπερπόντια χώρα ή το έδαφος.

(42)Η Ένωση θα πρέπει να επιδιώξει τη συνοχή και τις συνέργειες με τα προγράμματα εξωτερικών πολιτικών της Ένωσης, καθώς και με την προενταξιακή βοήθεια σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο της ανακοίνωσης «Μια αξιόπιστη προοπτική διεύρυνσης και ενισχυμένη δέσμευση της ΕΕ με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων» 38 .

(43)Όταν τρίτες χώρες ή οντότητες εγκατεστημένες σε τρίτες χώρες συμμετέχουν σε δράσεις που συμβάλλουν σε έργα κοινού ενδιαφέροντος ή σε διασυνοριακά έργα στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η οικονομική συνδρομή θα πρέπει να διατίθεται μόνον εφόσον είναι αναγκαία για τη διασφάλιση της επίτευξης των στόχων των εν λόγω έργων.

(44)Σύμφωνα με τις παραγράφους 22 και 23 της διοργανικής συμφωνίας για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου, της 13ης Απριλίου 2016 39 , είναι αναγκαίο να αξιολογείται το παρόν πρόγραμμα βάσει των πληροφοριών που συλλέγονται μέσω ειδικών απαιτήσεων παρακολούθησης και, παράλληλα, χωρίς υπερβολική ρύθμιση και διοικητικό φόρτο, ιδίως για τα κράτη μέλη. Η Επιτροπή θα πρέπει να διενεργεί αξιολογήσεις και να τις κοινοποιεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, ώστε να αξιολογούνται η αποτελεσματικότητα και η απόδοση της χρηματοδότησης και ο αντίκτυπός της στους συνολικούς στόχους του προγράμματος.

(45)Πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή κατάλληλα μέτρα παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων, καθώς και δείκτες, για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο του προγράμματος στην επίτευξη των γενικών και ειδικών στόχων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό. Αυτό το σύστημα υποβολής εκθέσεων για τις επιδόσεις θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι τα στοιχεία για την παρακολούθηση και την εκτέλεση του προγράμματος και τα αποτελέσματά του συλλέγονται κατά τρόπο αποδοτικό, αποτελεσματικό και έγκαιρο. Είναι αναγκαίο να επιβληθούν στους αποδέκτες των κονδυλίων της Ένωσης αναλογικές απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων, προκειμένου να συλλέγουν τα σχετικά δεδομένα για το πρόγραμμα.

(46)Για να εξασφαλισθούν ενιαίοι όροι εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες όσον αφορά την έγκριση των προγραμμάτων εργασιών. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 40 .

(47)Για την αναπροσαρμογή, όταν χρειάζεται, των δεικτών που χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση του προγράμματος, τα ενδεικτικά ποσοστά των δημοσιονομικών πόρων που διατίθενται για κάθε ειδικό στόχο στον τομέα των μεταφορών και ο καθορισμός των διαδρόμων του κεντρικού δικτύου μεταφορών, η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή όσον αφορά τις τροποποιήσεις στα μέρη I, II και III του παραρτήματος του παρόντος κανονισμού. Έχει ιδιαίτερη σημασία να διεξαγάγει η Επιτροπή ουσιαστικές διαβουλεύσεις κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, μεταξύ άλλων και σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία, της 13ης Απριλίου 2016, για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου. Συγκεκριμένα, για να εξασφαλιστεί ισότιμη συμμετοχή στην κατάρτιση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα ταυτόχρονα με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, οι δε εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που είναι επιφορτισμένοι με την κατάρτιση κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

(48)Οι κανονισμοί (ΕΕ) αριθ. 1316/2013 και (ΕΕ) αριθ. 283/2014 θα πρέπει, για λόγους σαφήνειας, να καταργηθούν. Ωστόσο, θα πρέπει να διαφυλαχθούν τα αποτελέσματα του άρθρου 29 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, με το οποίο τροποποιείται το παράρτημα του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 913/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 41 όσον αφορά τον κατάλογο των εμπορευματικών διαδρόμων.

(49)Για να καταστεί δυνατή η έγκαιρη έκδοση των εκτελεστικών πράξεων που προβλέπονται από τον παρόντα κανονισμό, είναι αναγκαίο ο παρών κανονισμός να τεθεί σε ισχύ αμέσως μετά τη δημοσίευσή του,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I

ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 1
Αντικείμενο

Ο παρών κανονισμός ορίζει τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» («το πρόγραμμα»).

Καθορίζει τους στόχους του προγράμματος, τον προϋπολογισμό του για την περίοδο 2021-2027, τις μορφές ενωσιακής χρηματοδότησης και τους κανόνες χορήγησης της εν λόγω χρηματοδότησης.

Άρθρο 2
Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού νοούνται ως:

α)«δράση»: κάθε δραστηριότητα που έχει προσδιορισθεί ως οικονομικά και τεχνικά αυτοτελής, έχει καθορισμένο χρονικό πλαίσιο και είναι αναγκαία για την υλοποίηση έργου·

β)«εναλλακτικά καύσιμα»: τα εναλλακτικά καύσιμα όπως ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 της οδηγίας 2014/94/EΕ·

γ)«συνδεδεμένη χώρα»: τρίτη χώρα η οποία είναι συμβαλλόμενο μέρος συμφωνίας με την Ένωση για τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα σύμφωνα με το άρθρο 5·

δ)«συνδυαστικές πράξεις»: δράσεις που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, μεταξύ άλλων και στο πλαίσιο συνδυαστικών μηχανισμών σύμφωνα με το άρθρο [2 παράγραφος 6] του κανονισμού (EΕ, Eυρατόμ) 2018/XXX («δημοσιονομικός κανονισμός»), και συνδυάζουν μη επιστρεπτέες μορφές στήριξης και/ή χρηματοδοτικά μέσα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ με επιστρεπτέες μορφές στήριξης από αναπτυξιακά ή άλλα δημόσια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και από εμπορικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και επενδυτές·

ε)«εκτεταμένο δίκτυο»: οι υποδομές μεταφορών που προσδιορίζονται σύμφωνα με το κεφάλαιο ΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

στ)«κεντρικό δίκτυο»: οι υποδομές μεταφορών που προσδιορίζονται στο κεφάλαιο ΙΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

ζ)«διάδρομος του κεντρικού δικτύου»: μέσο που διευκολύνει τη συντονισμένη υλοποίηση του κεντρικού δικτύου, κατά το κεφάλαιο IV του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 και περιλαμβάνεται στο μέρος ΙΙΙ του παραρτήματος Ι του παρόντος κανονισμού·

η)«διασυνοριακό έργο στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας»: έργο που επιλέγεται ή είναι επιλέξιμο βάσει συμφωνίας συνεργασίας ή κάθε άλλου είδους ρυθμίσεων μεταξύ κρατών μελών ή ρυθμίσεων μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών, κατά τα άρθρα 6, 7, 9 ή 11 της οδηγίας 2009/82/ΕΚ, για τον προγραμματισμό ή την εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, σύμφωνα με τα κριτήρια που ορίζονται στο μέρος IV του παραρτήματος του παρόντος κανονισμού·

θ)«υποδομές ψηφιακής συνδεσιμότητας»: δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας, συστήματα 5G, πολύ υψηλής ποιότητας τοπική ασύρματη συνδεσιμότητα, βασικά δίκτυα, καθώς και επιχειρησιακές ψηφιακές πλατφόρμες που συνδέονται απευθείας με υποδομές μεταφορών και ενέργειας·

ι)«συστήματα 5G»: σύνολο ψηφιακών στοιχείων υποδομής με βάση διεθνώς συμφωνηθέντα πρότυπα για τεχνολογίες κινητών και ασύρματων επικοινωνιών που χρησιμοποιούνται για συνδεσιμότητα και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, με προηγμένα χαρακτηριστικά επιδόσεων όπως είναι οι πολύ μεγάλες ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων και η χωρητικότητα, ο χαμηλός χρόνος αναμονής, η υψηλή αξιοπιστία, ή που υποστηρίζουν μεγάλο αριθμό συνδεδεμένων συσκευών·

ια)«διάδρομος 5G»: διαδρομή οδικής ή σιδηροδρομικής μεταφοράς που καλύπτεται πλήρως με υποδομή ψηφιακής συνδεσιμότητας και ιδίως με συστήματα 5G, που καθιστούν δυνατή την αδιάλειπτη παροχή συνεργατικών ψηφιακών υπηρεσιών όπως η συνδεδεμένη και αυτοματοποιημένη κινητικότητα ή παρόμοιες έξυπνες υπηρεσίες κινητικότητας για τους σιδηρόδρομους·

ιβ)«επιχειρησιακές ψηφιακές πλατφόρμες συνδεδεμένες απευθείας με υποδομές μεταφορών και ενέργειας»: φυσικές και εικονικές πηγές της τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνιών («ΤΠΕ»), που λειτουργούν πέραν της υποδομής επικοινωνιών, οι οποίες υποστηρίζουν τη ροή, την αποθήκευση, την επεξεργασία και την ανάλυση δεδομένων των υποδομών μεταφορών και/ή ενέργειας·

ιγ)«έργο κοινού ενδιαφέροντος»: έργο που προσδιορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 ή στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 347/2013 ή στο άρθρο 8 του παρόντος κανονισμού·

ιδ)«μελέτες»: δραστηριότητες αναγκαίες για την προετοιμασία εκτέλεσης έργου, όπως οι προμελέτες, οι μελέτες χαρτογράφησης, σκοπιμότητας, αξιολόγησης, δοκιμής και επικύρωσης, καθώς και μελέτες υπό μορφή λογισμικού και κάθε άλλου μέτρου τεχνικής υποστήριξης, στις οποίες συγκαταλέγονται εκ των προτέρων μελέτες για τον καθορισμό και την ανάπτυξη έργου, καθώς και για τη λήψη απόφασης για τη χρηματοδότησή του, όπως οι αναγνωριστικές μελέτες των τοποθεσιών και η προετοιμασία της δέσμης χρηματοδότησης·

ιε)«κοινωνικο-οικονομικοί παράγοντες»: φορείς που λόγω της αποστολής, της φύσης ή του τόπου δραστηριότητάς τους μπορούν να αποφέρουν άμεσα ή έμμεσα σημαντικά κοινωνικο-οικονομικά οφέλη σε πολίτες, επιχειρήσεις και τοπικές κοινότητες που βρίσκονται στον περιβάλλοντα χώρο τους·

ιστ)«τρίτη χώρα»: χώρα που δεν είναι κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

ιζ)«πολύ υψηλής χωρητικότητας δίκτυα»: δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας, όπως ορίζονται στο άρθρο [2 (ΧΧ)] της οδηγίας (ΕΕ) 2018/XXX [Ευρωπαϊκός Κώδικας Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών]·

ιη)«εργασίες»: η αγορά, η προμήθεια και η εγκατάσταση συστατικών μερών, συστημάτων και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένου του λογισμικού, η εκτέλεση δραστηριοτήτων ανάπτυξης, κατασκευής και εγκατάστασης σχετικών με έργο, η παράδοση των εγκαταστάσεων και η έναρξη λειτουργίας έργου.

Άρθρο 3
Στόχοι

1.Το πρόγραμμα έχει ως γενικό στόχο την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό των διευρωπαϊκών δικτύων στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και των ψηφιακών τεχνολογιών και τη διευκόλυνση της διασυνοριακής συνεργασίας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, λαμβανομένων υπόψη των μακροπρόθεσμων δεσμεύσεων για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, με έμφαση στις συνέργειες μεταξύ των τομέων.

2.Το πρόγραμμα έχει τους ακόλουθους ειδικούς στόχους:

α)Στον τομέα των μεταφορών:

i)συμβολή στην ανάπτυξη έργων κοινού ενδιαφέροντος που αφορούν αποτελεσματικά και διασυνδεδεμένα δίκτυα και υποδομές για έξυπνη, βιώσιμη και ασφαλή κινητικότητα χωρίς αποκλεισμούς·

ii)προσαρμογή των δικτύων ΔΕΔ-Μ στις ανάγκες στρατιωτικής κινητικότητας·

β)Στον τομέα της ενέργειας, συμβολή στην ανάπτυξη έργων κοινού ενδιαφέροντος που αφορούν την περαιτέρω ενοποίηση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, τη διαλειτουργικότητα των δικτύων σε διασυνοριακό και διατομεακό επίπεδο, ώστε να προωθηθεί η απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και η ασφάλεια εφοδιασμού και να διευκολυνθεί η διασυνοριακή συνεργασία στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

γ)Στον ψηφιακό τομέα, συμβολή στην ανάπτυξη ψηφιακών δικτύων και συστημάτων 5G πολύ υψηλής χωρητικότητας, στην αύξηση της ανθεκτικότητας και της χωρητικότητας των βασικών ψηφιακών δικτύων στα εδάφη της ΕΕ με τη σύνδεσή τους με γειτονικά εδάφη, καθώς και στην ψηφιοποίηση των δικτύων μεταφορών και ενέργειας.

Άρθρο 4
Προϋπολογισμός

1.Το χρηματοδοτικό κονδύλι για την εκτέλεση του προγράμματος την περίοδο 2021-2027 ανέρχεται σε 42.265.493.000 EUR σε τρέχουσες τιμές.

2.Η κατανομή του ποσού αυτού έχει ως εξής:

α)έως 30.615.493.000 EUR για την επίτευξη των ειδικών στόχων που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχείο α), εκ των οποίων:

i)12.830.000.000 EUR από τον συνεργατικό σχηματισμό των Ευρωπαϊκών Στρατηγικών Επενδύσεων·

ii)μεταφορά 11.285.493.000 EUR από το Ταμείο Συνοχής για να διατεθούν σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό αποκλειστικά σε κράτη μέλη επιλέξιμα για χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής·

iii)6.500.000.000 EUR από τον αμυντικό συνεργατικό σχηματισμό για τους ειδικούς στόχους που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχείο α) περίπτωση ii), εκ των οποίων:

β)έως 8.650.000.000 EUR για τους ειδικούς στόχους που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχείο β), εκ των οποίων ποσοστό έως 10 % για διασυνοριακά έργα στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

γ)έως 3.000.000.000 EUR για τους ειδικούς στόχους που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχείο γ).

3.Η Επιτροπή δεν παρεκκλίνει από το ποσό που αναφέρεται στο δεύτερο εδάφιο στοιχείο α) περίπτωση ii).

4.Το ποσό που αναφέρεται στην παράγραφο 1 μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τεχνική και διοικητική συνδρομή κατά την εκτέλεση του προγράμματος και για τις ειδικές κατευθυντήριες γραμμές ανά τομέα, όπως για δραστηριότητες προετοιμασίας, παρακολούθησης, ελέγχου, λογιστικού ελέγχου και αξιολόγησης, καθώς και συνεταιρικών τεχνολογικών συστημάτων πληροφοριών. Το ποσό αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης για τη χρηματοδότηση συνοδευτικών μέτρων της στήριξης προετοιμασίας έργων.

5.Οι δημοσιονομικές δεσμεύσεις για δράσεις άνω του ενός οικονομικού έτους είναι δυνατόν να κατανεμηθούν σε ετήσιες δόσεις επί σειρά ετών.

6.Με την επιφύλαξη των διατάξεων του δημοσιονομικού κανονισμού, οι δαπάνες για δράσεις που απορρέουν από έργα που περιλαμβάνονται στο πρώτο πρόγραμμα εργασιών είναι επιλέξιμες από την 1η Ιανουαρίου 2021.

7.Το ποσό που μεταφέρεται από το Ταμείο Συνοχής θα εφαρμοσθεί σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, με την επιφύλαξη της παραγράφου 8 και με την επιφύλαξη του άρθρου 14 παράγραφος 2 στοιχείο β).

8.Όσον αφορά τα ποσά που μεταφέρονται από το Ταμείο Συνοχής, το 30 % των ποσών αυτών θα διατεθεί απευθείας σε όλα τα κράτη μέλη που είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής με σκοπό τη χρηματοδότηση έργων υποδομών μεταφοράς σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, κατά προτεραιότητα σε διασυνοριακά και ελλείποντες κρίκους. Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023, κατά την επιλογή των επιλέξιμων για χρηματοδότηση έργων τηρούνται οι εθνικές πιστώσεις στο πλαίσιο του Ταμείου Συνοχής όσον αφορά το 70% των μεταφερόμενων πόρων. Από την 1η Ιανουαρίου 2017, οι πόροι που μεταφέρονται στο πρόγραμμα, οι οποίοι δεν έχουν ακόμη δεσμευτεί για έργο υποδομών στις μεταφορές, διατίθενται σε όλα τα κράτη μέλη που είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής για τη χρηματοδότηση υποδομών στις μεταφορές σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό.

9.Οι πόροι που διατίθενται στα κράτη μέλη στο πλαίσιο επιμερισμένης διαχείρισης επιτρέπεται, κατόπιν αιτήματος των κρατών μελών, να μεταφερθούν στο πρόγραμμα. Η Επιτροπή μεριμνά για την άμεση εφαρμογή των εν λόγω πόρων σύμφωνα με [το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο·α)] του δημοσιονομικού κανονισμού ή έμμεση εφαρμογή σύμφωνα με το στοιχείο γ) του εν λόγω άρθρου. Εφόσον είναι δυνατόν, οι πόροι αυτοί χρησιμοποιούνται προς όφελος του οικείου κράτους μέλους.

Άρθρο 5
Τρίτες χώρες συνδεδεμένες με το πρόγραμμα

1.Το πρόγραμμα είναι ανοικτό προς συμμετοχή στις ακόλουθες τρίτες χώρες:

α)τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) που είναι μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στη συμφωνία ΕΟΧ·

β)υπό προσχώρηση χώρες, υποψήφιες χώρες και δυνάμει υποψήφιες χώρες , σύμφωνα με τις γενικές αρχές και τους γενικούς όρους και προϋποθέσεις συμμετοχής τους σε προγράμματα της Ένωσης που καθορίζονται σε αντίστοιχες συμφωνίες-πλαίσιο και σε αποφάσεις του συμβουλίου σύνδεσης, ή σε παρεμφερείς συμφωνίες, και σύμφωνα με τους ειδικούς όρους που καθορίζονται σε συμφωνίες μεταξύ της Ένωσης και των εν λόγω χωρών·

γ)χώρες που καλύπτονται από την ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας, σύμφωνα με τις γενικές αρχές και τους γενικούς όρους και προϋποθέσεις συμμετοχής τους σε προγράμματα της Ένωσης που καθορίζονται στις αντίστοιχες συμφωνίες-πλαίσιο και σε αποφάσεις του συμβουλίου σύνδεσης, ή σε παρεμφερείς συμφωνίες, και σύμφωνα με τους ειδικούς όρους που καθορίζονται σε συμφωνίες μεταξύ της Ένωσης και των εν λόγω χωρών·

δ)άλλες τρίτες χώρες, σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται σε ειδική συμφωνία η οποία καλύπτει τη συμμετοχή της τρίτης χώρας σε οποιοδήποτε πρόγραμμα της Ένωσης, υπό την προϋπόθεση ότι η συμφωνία:

–διασφαλίζει δίκαιη ισορροπία όσον αφορά τις εισφορές και τα οφέλη της τρίτης χώρας που συμμετέχει σε προγράμματα της Ένωσης·

–καθορίζει τους όρους συμμετοχής σε προγράμματα, καθώς και τον υπολογισμό των χρηματικών εισφορών σε επιμέρους προγράμματα και τα διοικητικά τους έξοδα. Οι εν λόγω εισφορές συνιστούν έσοδα ειδικού προορισμού σύμφωνα με το άρθρο [21 παράγραφος 5] του δημοσιονομικού κανονισμού·

–δεν παρέχει στην τρίτη χώρα αρμοδιότητα λήψης αποφάσεων σχετικά με το πρόγραμμα·

–εγγυάται τα δικαιώματα της Ένωσης να εξασφαλίζει χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και να προστατεύει τα οικονομικά της συμφέροντα.

2.Τρίτες χώρες που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 και οντότητες εγκατεστημένες στις εν λόγω χώρες δεν μπορούν να λάβουν οικονομική συνδρομή βάσει του παρόντος κανονισμού, εκτός εάν αυτό είναι απαραίτητο για να επιτευχθούν οι στόχοι συγκεκριμένου έργου κοινού ενδιαφέροντος και σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στα προγράμματα εργασιών κατά το άρθρο 19.

Άρθρο 6
Εκτέλεση και μορφές της χρηματοδότησης της ΕΕ

1.Το πρόγραμμα εκτελείται με απευθείας διαχείριση σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, ή με έμμεση διαχείριση με φορείς που αναφέρονται στο άρθρο [61 παράγραφος 1 στοιχείο γ)] του δημοσιονομικού κανονισμού.

2.Το πρόγραμμα μπορεί να παρέχει χρηματοδότηση υπό οποιαδήποτε από τις μορφές που καθορίζονται στον δημοσιονομικό κανονισμό, ιδίως ως επιχορηγήσεις και δημόσιες συμβάσεις. Μπορεί επίσης να παρέχει χρηματοδότηση υπό μορφή χρηματοδοτικών μέσων στο πλαίσιο συνδυαστικών πράξεων. Οι συνδυαστικές πράξεις βάσει του παρόντος προγράμματος εκτελούνται σύμφωνα με τον κανονισμό InvestEU και τον τίτλο Χ του δημοσιονομικού κανονισμού.

3.Η Επιτροπή δύναται να αναθέσει την αρμοδιότητα εκτέλεσης μέρους του προγράμματος σε εκτελεστικούς οργανισμούς, σύμφωνα με το άρθρο [69] του δημοσιονομικού κανονισμού, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες βέλτιστης και αποτελεσματικής διαχείρισης του προγράμματος στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιακής τεχνολογίας.

4.Συνεισφορές σε μηχανισμό αμοιβαίας ασφάλισης μπορούν να καλύψουν τον κίνδυνο που συνδέεται με την ανάκτηση χρηματικών ποσών οφειλόμενων από δικαιούχους και θεωρούνται επαρκής εγγύηση βάσει του δημοσιονομικού κανονισμού. Εφαρμόζονται οι διατάξεις που καθορίζονται στο άρθρο [Χ] του κανονισμού XXX [ο οποίος διαδέχεται τον κανονισμό σχετικά με το Ταμείο Εγγυήσεων].

Άρθρο 7
Διασυνοριακά έργα στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας

1.Τα διασυνοριακά έργα στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας προϋποθέτουν τη συμμετοχή τουλάχιστον δύο κρατών μελών και περιλαμβάνονται σε συμφωνία συνεργασίας ή οποιοδήποτε άλλο είδος ρύθμισης μεταξύ κρατών μελών ή ρυθμίσεων μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών κατά τα άρθρα 6, 7, 9 ή 11 της οδηγίας 2009/28/EΚ. Τα εν λόγω έργα προσδιορίζονται σύμφωνα με τα κριτήρια και τη διαδικασία που καθορίζονται στο μέρος IV του παραρτήματος του παρόντος κανονισμού.

2.Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019 η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξη σύμφωνα με το άρθρο 23 στοιχείο δ) του παρόντος κανονισμού, για να προσδιορίσει περαιτέρω τα κριτήρια επιλογής και να καθορίσει λεπτομέρειες της διαδικασίας επιλογής των έργων, και δημοσιεύει τις μεθοδολογίες αξιολόγησης της συνεισφοράς των έργων με βάση τα γενικά κριτήρια και αξιολόγησης των συνολικού κόστους και οφέλους που καθορίζονται στο μέρος IV του παραρτήματος.

3.Μελέτες που αποσκοπούν στην ανάπτυξη και τον προσδιορισμό διασυνοριακών έργων στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση βάσει του παρόντος κανονισμού.

4.Διασυνοριακά έργα στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από την Ένωση για εργασίες εφόσον πληρούν τα ακόλουθα πρόσθετα κριτήρια:

α)η ειδική ανάλυση κόστους-οφέλους σύμφωνα με το σημείο 3 του μέρους IV του παραρτήματος παρέχει στοιχεία για ύπαρξη σημαντικής εξοικονόμησης κόστους και/ή οφελών όσον αφορά την ενσωμάτωση συστήματος, την ασφάλεια εφοδιασμού ή την καινοτομία και·

β)ο αιτών αποδεικνύει ότι το έργο δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί χωρίς την επιχορήγηση ή ότι το έργο δεν θα ήταν εμπορικά βιώσιμο χωρίς την επιχορήγηση. Στην εν λόγω ανάλυση λαμβάνονται υπόψη τυχόν έσοδα που θα προκύψουν από συστήματα στήριξης.

5.Το ποσό των επιχορηγήσεων για εργασίες είναι ανάλογο της εξοικονόμησης κόστους και/ή των οφελών που αναφέρονται στο σημείο 2 στοιχείο β) του μέρους IV του παραρτήματος και δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που απαιτείται για να εξασφαλιστεί η υλοποίηση του έργου ή η εμπορική του βιωσιμότητα.

Άρθρο 8
Έργα κοινού ενδιαφέροντος στον τομέα των υποδομών ψηφιακής συνδεσιμότητας

1.Τα έργα κοινού ενδιαφέροντος στον τομέα των υποδομών ψηφιακής συνδεσιμότητας συμβάλλουν στον ειδικό στόχο που προβλέπεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχείο γ).

2.Μελέτες που αποσκοπούν στην ανάπτυξη και τον προσδιορισμό των έργων κοινού ενδιαφέροντος στον τομέα των υποδομών ψηφιακής συνδεσιμότητας είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση βάσει του παρόντος κανονισμού.

3.Με την επιφύλαξη των κριτηρίων ανάθεσης που προβλέπονται στο άρθρο 13, κατά τον καθορισμό των προτεραιοτήτων χρηματοδότησης λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια:

α)δίνεται προτεραιότητα σε δράσεις που συμβάλλουν στην πρόσβαση σε δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας, ικανά να παρέχουν συνδεσιμότητα Gigabit σε κοινωνικο-οικονομικούς παράγοντες, αφού ληφθεί υπόψη η λειτουργία των εν λόγω κοινωνικο-οικονομικών παραγόντων, η συνάφεια των ψηφιακών υπηρεσιών και εφαρμογών που καθίστανται εφικτές με την παροχή της εν λόγω συνδεσιμότητας, καθώς και τα ενδεχόμενα κοινωνικο-οικονομικά οφέλη για πολίτες, επιχειρήσεις και τοπικές κοινότητες, καθώς και οι ενδεχόμενες θετικές δευτερογενείς συνέπειες όσον αφορά τη συνδεσιμότητα, σύμφωνα με το μέρος V του παραρτήματος·

β)δράσεις που συμβάλλουν στην παροχή τοπικής ασύρματης συνδεσιμότητας πολύ υψηλής ποιότητας στις τοπικές κοινότητες σύμφωνα με το μέρος V του παραρτήματος·

γ)όσον αφορά δράσεις που συμβάλλουν στην εγκατάσταση συστημάτων 5G, δίνεται προτεραιότητα στην ανάπτυξη διαδρόμων 5G κατά μήκος των κύριων επίγειων διαδρομών μεταφορών, μεταξύ των οποίων είναι τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών. Λαμβάνεται επίσης υπόψη ο βαθμός στον οποίο η δράση συμβάλλει να διασφαλισθεί, κατά μήκος των κύριων διαδρομών μεταφορών, αδιάλειπτη παροχή ψηφιακών υπηρεσιών συνέργειας, ενώ παράλληλα μεγιστοποιεί τις ενδεχόμενες θετικές δευτερογενείς συνέπειες για τα εδάφη και τον πληθυσμό στην περιοχή κατασκευής του έργου. Ενδεικτικός κατάλογος έργων που θα μπορούσαν να λάβουν στήριξη περιλαμβάνεται στο μέρος V του παραρτήματος·

δ)έργα που αποσκοπούν στην εγκατάσταση διασυνοριακών βασικών δικτύων σύνδεσης της Ένωσης με τρίτες χώρες και ενισχύουν τις συνδέσεις εντός του εδάφους της Ένωσης, μεταξύ των οποίων είναι τα υποθαλάσσια καλώδια, ιεραρχούνται αναλόγως του βαθμού στον οποίο συμβάλλουν ουσιαστικά στην αύξηση της ανθεκτικότητας και της χωρητικότητας των δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών στο έδαφος της Ένωσης·

ε)όσον αφορά την κάλυψη με δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας, δίνεται προτεραιότητα σε δράσεις που συμβάλλουν στην κάλυψη εδαφών και πληθυσμών, αντιστρόφως ανάλογη προς την ένταση της επιχορήγησης που θα ήταν απαραίτητη για την υλοποίηση του έργου, ως προς τα ανώτατα ποσοστά χρηματοδότησης που καθορίζονται στο άρθρο 14. Λαμβάνεται επίσης υπόψη ο βαθμός στον οποίο η δράση συμβάλλει στη διασφάλιση ολοκληρωμένης κάλυψης του εδάφους και του πληθυσμού εντός της συγκεκριμένης περιοχής κατασκευής του έργου, ενώ παράλληλα μεγιστοποιεί τις ενδεχόμενες θετικές δευτερογενείς συνέπειες για τα εδάφη και τον πληθυσμό στην περιοχή κατασκευής του έργου.

στ)όσον αφορά έργα εγκατάστασης επιχειρησιακών ψηφιακών πλατφορμών, δίνεται προτεραιότητα σε δράσεις που βασίζονται σε τεχνολογίες αιχμής, λαμβανομένων υπόψη πτυχών όπως η διαλειτουργικότητα, η κυβερνοασφάλεια, η προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και η επαναχρησιμοποίηση.

ζ)ο βαθμός στον οποίο η τεχνολογία που εγκαθίσταται είναι η καταλληλότερη για το συγκεκριμένο έργο, ενώ παράλληλα προτείνει τη βέλτιστη ισορροπία μεταξύ τεχνολογιών αιχμής όσον αφορά τη χωρητικότητα ροής δεδομένων, την προστασία μετάδοσης, την ανθεκτικότητα του δικτύου και τη σχέση κόστους-οφέλους.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ II

ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑ

Άρθρο 9
Eπιλέξιμες δράσεις

1.Επιλέξιμες για χρηματοδότηση είναι μόνον δράσεις που συνεισφέρουν στην επίτευξη των στόχων που αναφέρονται στο άρθρο 3. Οι δράσεις αυτές περιλαμβάνουν ιδίως μελέτες, εργασίες και άλλα συνοδευτικά μέτρα απαραίτητα για τη διαχείριση και την εκτέλεση του προγράμματος και των εξειδικευμένων ανά τομέα κατευθυντηρίων γραμμών.

2.Στον τομέα των μεταφορών, επιλέξιμες για οικονομική συνδρομή από την Ένωση με βάση τον παρόντα κανονισμό είναι οι ακόλουθες δράσεις:

α)Δράσεις για αποτελεσματικά και διασυνδεδεμένα δίκτυα:

i)δράσεις που υλοποιούν το κεντρικό δίκτυο σύμφωνα με το κεφάλαιο ΙΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013, καθώς και δράσεις που αφορούν αστικούς κόμβους, θαλάσσιους λιμένες, λιμένες της εσωτερικής ναυσιπλοΐας και τερματικούς σταθμούς οδικών-σιδηροδρομικών μεταφορών του κεντρικού δικτύου όπως ορίζεται στο παράρτημα ΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013. Δράσεις υλοποίησης του κεντρικού δικτύου επιτρέπεται να περιλαμβάνουν συναφή στοιχεία του εκτεταμένου δικτύου, εφόσον κρίνεται απαραίτητο για τη βελτιστοποίηση της επένδυσης και σύμφωνα με τους τρόπους που καθορίζονται στο πρόγραμμα εργασιών κατά το άρθρο 19 του παρόντος κανονισμού·

ii)δράσεις υλοποίησης διασυνοριακών συνδέσεων του εκτεταμένου δικτύου σύμφωνα με το κεφάλαιο ΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013, και ιδίως των τμημάτων που απαριθμούνται στο μέρος ΙΙΙ του παραρτήματος του παρόντος κανονισμού.

iii)δράσεις υλοποίησης τμημάτων του εκτεταμένου δικτύου ευρισκόμενων σε εξόχως απόκεντρες περιοχές σύμφωνα με το κεφάλαιο ΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013, καθώς και δράσεις που αφορούν αντίστοιχους αστικούς κόμβους, θαλάσσιους λιμένες, λιμένες της εσωτερικής ναυσιπλοΐας και τερματικούς σταθμούς οδικών-σιδηροδρομικών μεταφορών του εκτεταμένου δικτύου κατά το παράρτημα ΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

iv)υποστηρικτικές δράσεις έργων κοινού ενδιαφέροντος για τη σύνδεση του διευρωπαϊκού δικτύου με δίκτυα υποδομών γειτονικών χωρών, κατά το άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

β)δράσεις για έξυπνη, βιώσιμη, ασφαλή, προστατευμένη και χωρίς αποκλεισμούς κινητικότητα:

i)υποστηρικτικές δράσεις για θαλάσσιες αρτηρίες κατά το άρθρο 21 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

ii)υποστηρικτικές δράσεις συστημάτων τηλεματικών εφαρμογών, μεταξύ άλλων για λόγους ασφαλείας, σύμφωνα με το άρθρο 31 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

iii)υποστηρικτικές δράσεις των υπηρεσιών εμπορευματικών μεταφορών σύμφωνα με το άρθρο 32 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

iv)υποστηρικτικές δράσεις νέων τεχνολογιών και καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένης της αυτοματοποίησης, των προηγμένων υπηρεσιών μεταφορών, της ενοποίησης των τρόπων μεταφοράς και των υποδομών εναλλακτικών καυσίμων, σύμφωνα με το άρθρο 33 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

v)δράσεις για την άρση των εμποδίων στη διαλειτουργικότητα, ιδίως όσον αφορά την επίτευξη αποτελεσμάτων σε επίπεδο διαδρόμου/δικτύου·

vi)δράσεις για τη δημιουργία ασφαλών και προστατευμένων υποδομών και κινητικότητας, συμπεριλαμβανομένης της οδικής ασφάλειας, σύμφωνα με το άρθρο 34 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

vii)δράσεις για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των υποδομών μεταφορών στην κλιματική αλλαγή και στις φυσικές καταστροφές·

viii)δράσεις για τη βελτίωση της προσβασιμότητας όλων των χρηστών στις υποδομές μεταφορών σύμφωνα με το άρθρο 37 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013·

ix)δράσεις για τη βελτίωση της προσβασιμότητας στις υποδομές μεταφορών και της διαθεσιμότητάς τους για λόγους ασφάλειας από έκνομες ενέργειες και πολιτικής προστασίας.

γ)Βάσει του ειδικού στόχου που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχείο α) σημείο ii): δράσεις ή συγκεκριμένες δραστηριότητες στο πλαίσιο δράσης που στηρίζουν υποδομές μεταφορών του δικτύου ΔΕΔ-Μ με σκοπό την προσαρμογή τους σε απαιτήσεις στρατιωτικής κινητικότητας, με στόχο να καταστεί εφικτή η διττή χρήση της υποδομής για πολιτικούς-στρατιωτικούς σκοπούς.

3.Στον τομέα της ενέργειας, επιλέξιμες για ενωσιακή οικονομική συνδρομή με βάση τον παρόντα κανονισμό είναι οι ακόλουθες δράσεις:

α)δράσεις για έργα κοινού ενδιαφέροντος κατά το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013·

β)υποστηρικτικές δράσεις διασυνοριακών έργων στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του προσδιορισμού τους, κατά το μέρος IV του παραρτήματος του παρόντος κανονισμού, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν τους όρους που καθορίζονται στο άρθρο 7 του παρόντος κανονισμού.

4.Στον ψηφιακό τομέα, επιλέξιμες για ενωσιακή οικονομική συνδρομή με βάση τον παρόντα κανονισμό είναι οι ακόλουθες δράσεις:

α)δράσεις που στηρίζουν τη συνδεσιμότητα Gigabit κοινωνικο-οικονομικών παραγόντων·

β)δράσεις που στηρίζουν τη δωρεάν και χωρίς διακρίσεις παροχή τοπικής ασύρματης συνδεσιμότητας πολύ υψηλής ποιότητας σε τοπικές κοινότητες·

γ)δράσεις που υλοποιούν την αδιάλειπτη κάλυψη με συστήματα 5G όλων των κύριων επίγειων διαδρομών μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών·

δ)δράσεις που στηρίζουν την εγκατάσταση βασικών δικτύων, συμπεριλαμβανομένων των υποθαλάσσιων καλωδίων, στα κράτη μέλη και μεταξύ της Ένωσης και τρίτων χωρών·

ε)δράσεις που στηρίζουν την πρόσβαση των ευρωπαϊκών νοικοκυριών σε δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας·

στ)δράσεις που υλοποιούν τις απαιτήσεις για υποδομές ψηφιακής συνδεσιμότητας σχετιζόμενες με διασυνοριακά έργα στους τομείς των μεταφορών ή της ενέργειας και/ή που στηρίζουν επιχειρησιακές ψηφιακές πλατφόρμες απευθείας συνδεδεμένες με υποδομές μεταφορών ή ενέργειας.

Ενδεικτικός κατάλογος επιλέξιμων έργων του ψηφιακού τομέα περιλαμβάνεται στο μέρος V του παραρτήματος·

Άρθρο 10
Συνέργειες

1.Επιλέξιμες για οικονομική συνδρομή από την Ένωση με βάση τον παρόντα κανονισμό είναι δράσεις που συμβάλλουν στην επίτευξη ενός ή περισσότερων στόχων τουλάχιστον δύο τομέων, όπως προβλέπεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχεία α), β) και γ). Τέτοιες δράσεις υλοποιούνται με ειδικά διατομεακά προγράμματα εργασιών που αφορούν τουλάχιστον δύο τομείς και περιλαμβάνουν ειδικά κριτήρια ανάθεσης και χρηματοδότηση με συνεισφορά από τον προϋπολογισμό των αντίστοιχων τομέων.

2.Σε καθένα από τους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιακής τεχνολογίας, στις επιλέξιμες δράσεις σύμφωνα με το άρθρο 9 επιτρέπεται να περιληφθούν βοηθητικά στοιχεία, τα οποία ενδεχομένως δεν αφορούν επιλέξιμες δράσεις προβλεπόμενες βάσει του άρθρου 9 παράγραφοι 2, 3 ή 4 αντίστοιχα, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν σωρευτικά όλες τις ακόλουθες απαιτήσεις:

α)οι δαπάνες για τα εν λόγω βοηθητικά στοιχεία δεν υπερβαίνουν το 20% των συνολικών επιλέξιμων δαπανών της δράσης· και

β)τα εν λόγω βοηθητικά στοιχεία σχετίζονται με τους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιακής τεχνολογίας· και

γ)τα εν λόγω βοηθητικά στοιχεία παρέχουν δυνατότητα σημαντικής βελτίωσης των κοινωνικο-οικονομικών, κλιματικών ή περιβαλλοντικών οφελών της δράσης.

Άρθρο 11
Επιλέξιμες οντότητες

1.Επιπλέον των κριτηρίων που καθορίζονται στο άρθρο [197] του δημοσιονομικού κανονισμού, εφαρμόζονται τα κριτήρια επιλεξιμότητας που καθορίζονται στο παρόν άρθρο.

2.Επιλέξιμες είναι οι εξής οντότητες:

α)νομική οντότητα εγκατεστημένη σε κράτος μέλος·

β)νομικές οντότητες εγκατεστημένες σε τρίτη χώρα συνδεδεμένη με το πρόγραμμα·

γ)νομικές οντότητες που έχουν συσταθεί βάσει του δικαίου της Ένωσης και διεθνείς οργανισμοί, εφόσον αυτό προβλέπεται στα προγράμματα εργασιών.

3.Τα φυσικά πρόσωπα δεν είναι επιλέξιμα.

4.Νομικές οντότητες εγκατεστημένες σε τρίτη χώρα μη συνδεδεμένη με το πρόγραμμα είναι κατ’ εξαίρεση επιλέξιμες να λάβουν στήριξη βάσει του προγράμματος, εφόσον αυτό είναι αναγκαίο για την επίτευξη των στόχων συγκεκριμένου έργου κοινού ενδιαφέροντος ή διασυνοριακού έργου στο πεδίο της ανανεώσιμης ενέργειας.

5.Τα προγράμματα εργασιών κατά το άρθρο 19 επιτρέπεται να προβλέπουν ότι είναι επιλέξιμες μόνον προτάσεις που υποβάλλονται από ένα ή περισσότερα κράτη μέλη ή με τη συμφωνία των οικείων κρατών μελών, από διεθνείς οργανισμούς, κοινές επιχειρήσεις, ή δημόσιες ή ιδιωτικές επιχειρήσεις ή φορείς.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ

ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ

Άρθρο 12
Επιχορηγήσεις

Η χορήγηση και η διαχείριση των επιχορηγήσεων βάσει του προγράμματος πραγματοποιούνται σύμφωνα με τον τίτλο [VIII] του δημοσιονομικού κανονισμού.

Άρθρο 13
Κριτήρια ανάθεσης

1.Τα κριτήρια ανάθεσης καθορίζονται στα προγράμματα εργασιών κατά το άρθρο 19 και στις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων, αφού ληφθούν υπόψη, κατά το δυνατόν, τα ακόλουθα στοιχεία:

α)οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις (οφέλη και κόστος)·

β)πτυχές της καινοτομίας, της ασφάλειας, της διαλειτουργικότητας και της προσβασιμότητας·

γ)διασυνοριακή διάσταση·

δ)συνέργειες μεταξύ των τομέων των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιακής τεχνολογίας·

ε)ωριμότητα της δράσης κατά την ανάπτυξη του έργου·

στ)αρτιότητα του προτεινόμενου σχεδίου υλοποίησης·

ζ)καταλυτική επίδραση της οικονομική συνδρομής της Ένωσης στις επενδύσεις·

η)ανάγκη υπέρβασης χρηματοδοτικών εμποδίων, όπως η ανεπαρκής εμπορική βιωσιμότητα και η έλλειψη χρηματοδότησης από την αγορά·

θ)συνοχή με σχέδια της Ένωσης και με εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα.

2.Κατά την αξιολόγηση των προτάσεων με βάση τα κριτήρια ανάθεσης λαμβάνεται υπόψη, κατά περίπτωση, η ανθεκτικότητα σε δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, με αξιολόγηση της ευαισθησίας και του κινδύνου στην κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών μέτρων προσαρμογής.

3.Η αξιολόγηση των προτάσεων με βάση τα κριτήρια ανάθεσης διασφαλίζει ότι, εφόσον συντρέχει περίπτωση όπως ορίζεται στο πρόγραμμα εργασιών, δράσεις που στηρίζονται από το πρόγραμμα και περιλαμβάνουν τεχνολογία εντοπισμού, πλοήγησης και χρονισμού (PNT), είναι τεχνικά συμβατές με τα συστήματα EGNOS/Galileo και Copernicus.

4.Στον τομέα των μεταφορών, η αξιολόγηση των προτάσεων με βάση τα κριτήρια ανάθεσης κατά την παράγραφο 1 διασφαλίζει, κατά περίπτωση, ότι οι προτεινόμενες δράσεις είναι σύμφωνες με τα σχέδια εργασιών για διαδρόμους και τις εκτελεστικές πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 47 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 και ότι λαμβάνεται υπόψη η γνώμη του αρμόδιου Ευρωπαίου συντονιστή σύμφωνα με το άρθρο 45 παράγραφος 8 του ιδίου κανονισμού.

5.Όσον αφορά δράσεις που αφορούν διασυνοριακά έργα στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας, στα κριτήρια ανάθεσης που καθορίζονται στα προγράμματα εργασιών και στις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων λαμβάνονται υπόψη οι όροι που καθορίζονται στο άρθρο 7 παράγραφος 4.

6.Όσον αφορά δράσεις που αφορούν κοινού ενδιαφέροντος έργα ψηφιακής συνδεσιμότητας, στα κριτήρια ανάθεσης που καθορίζονται στα προγράμματα εργασιών και στις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων λαμβάνονται υπόψη οι όροι που καθορίζονται στο άρθρο 8 παράγραφοι 3 και 4.

Άρθρο 14
Ποσοστά συγχρηματοδότησης

1.Για μελέτες, το ποσό της οικονομικής συνδρομής της Ένωσης δεν υπερβαίνει το 50% των συνολικών επιλέξιμων δαπανών. Για μελέτες χρηματοδοτούμενες με τα ποσά που μεταφέρονται από το Ταμείο Συνοχής, τα μέγιστα ποσοστά χρηματοδότησης είναι εκείνα που ισχύουν για το Ταμείο Συνοχής κατά την παράγραφο 2 στοιχείο β).

2.Για εργασίες στον τομέα των μεταφορών, ισχύουν τα ακόλουθα ανώτατα ποσοστά συγχρηματοδότησης:

α)για εργασίες που αφορούν τους ειδικούς στόχους του άρθρου 3 παράγραφος 2 στοιχείο α), το ποσό της οικονομικής συνδρομής της Ένωσης δεν υπερβαίνει το 30% των συνολικών επιλέξιμων δαπανών. Τα ποσοστά συγχρηματοδότησης μπορεί να αυξηθούν κατά 50% κατ’ ανώτατο όριο για δράσεις που αφορούν διασυνοριακές συνδέσεις υπό τους όρους που καθορίζονται στο στοιχείο γ) της παρούσας παραγράφου, για δράσεις στήριξης συστημάτων τηλεματικών εφαρμογών, για δράσεις στήριξης νέων τεχνολογιών και καινοτομίας, για δράσεις που υποστηρίζουν τη βελτίωσης της ασφάλειας των υποδομών σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία της Ένωσης και για δράσεις σε εξόχως απόκεντρες περιοχές·

β)όσον αφορά τα ποσά που μεταφέρονται από το Ταμείο Συνοχής, τα μέγιστα ποσοστά συγχρηματοδότησης είναι εκείνα που ισχύουν για το Ταμείο Συνοχής κατά τον κανονισμό (EΕ) XXX [κανονισμός περί κοινών διατάξεων]. Τα εν λόγω ποσοστά συγχρηματοδότησης μπορεί να αυξηθούν κατά 85% κατ’ ανώτατο όριο για δράσεις που αφορούν διασυνοριακές συνδέσεις, υπό τους όρους που καθορίζονται στο στοιχείο γ) της παρούσας παραγράφου·

γ)για δράσεις που αφορούν διασυνοριακές συνδέσεις, το αυξημένο ανώτατο ποσοστό συγχρηματοδότησης που προβλέπεται στα στοιχεία α) και β) μπορεί να ισχύσει μόνο για δράσεις που επιδεικνύουν ιδιαίτερα υψηλό βαθμό ενσωμάτωσης στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της δράσης σύμφωνα με το κριτήριο ανάθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 13 παράγραφος 1 στοιχείο γ), ιδίως μέσω της σύστασης εταιρείας για μεμονωμένο έργο, δομής κοινής διαχείρισης και διμερούς νομοθετικού πλαισίου ή εκτελεστικής πράξης δυνάμει του άρθρου 47 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013.

3.Για εργασίες στον τομέα της ενέργειας, ισχύουν τα ακόλουθα ανώτατα ποσοστά συγχρηματοδότησης:

α)για εργασίες που αφορούν τους ειδικούς στόχους του άρθρου 3 παράγραφος 2 στοιχείο β), το ποσό της οικονομικής συνδρομής της Ένωσης δεν υπερβαίνει το 50 % των συνολικών επιλέξιμων δαπανών.

β)Τα ποσοστά συγχρηματοδότησης μπορούν να αυξηθούν κατά 75% κατ’ ανώτατο όριο για δράσεις που συνεισφέρουν στην ανάπτυξη έργων κοινού ενδιαφέροντος, με βάση τα αποδεικτικά στοιχεία του άρθρου 14 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013, παρέχουν σε υψηλό βαθμό ασφάλεια εφοδιασμού σε περιφερειακό ή ενωσιακό επίπεδο, ενισχύουν την αλληλεγγύη της Ένωσης ή περιλαμβάνουν πολύ καινοτόμες λύσεις.

4.Για εργασίες στον ψηφιακό τομέα, ισχύουν τα ακόλουθα ανώτατα ποσοστά συγχρηματοδότησης: για εργασίες που αφορούν τους ειδικούς στόχους του άρθρου 3 παράγραφος 2 στοιχείο γ), το ποσό της οικονομικής συνδρομής της Ένωσης δεν υπερβαίνει το 30% των συνολικών επιλέξιμων δαπανών. Τα ποσοστά συγχρηματοδότησης μπορούν να αυξηθούν κατά 50% κατ’ ανώτατο όριο για δράσεις με ισχυρή διασυνοριακή διάσταση, όπως η αδιάλειπτη κάλυψη με συστήματα 5G κατά μήκος των κύριων διαδρομών μεταφορών ή η ανάπτυξη βασικών δικτύων μεταξύ κρατών μελών και μεταξύ της Ένωσης και τρίτων χωρών, και σε 75% κατ’ ανώτατο όριο για δράσεις που υλοποιούν τη συνδεσιμότητα Gigabit κοινωνικο-οικονομικών παραγόντων. Δράσεις στον τομέα της παροχής τοπικής ασύρματης συνδεσιμότητας στις τοπικές κοινότητες λαμβάνουν οικονομική συνδρομή της Ένωσης η οποία καλύπτει έως το 100% των επιλέξιμων δαπανών, με την επιφύλαξη της αρχής συγχρηματοδότησης.

5.Για δράσεις επιλεγόμενες βάσει διατομεακών προγραμμάτων εργασιών κατά το άρθρο 10, το ανώτατο ποσοστό συγχρηματοδότησης που ισχύει είναι το υψηλότερο ανώτατο ποσοστό συγχρηματοδότησης που ισχύει για τους σχετικούς τομείς.

Άρθρο 15
Επιλέξιμες δαπάνες

Επιπροσθέτως των κριτηρίων κατά το άρθρο [186] του δημοσιονομικού κανονισμού, ισχύουν τα ακόλουθα κριτήρια επιλεξιμότητας δαπανών:

α)επιλέξιμες είναι μόνον οι δαπάνες που προκύπτουν σε κράτη μέλη, εκτός εάν έργο κοινού ενδιαφέροντος ή διασυνοριακά έργα στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας αφορούν το έδαφος μίας ή περισσοτέρων τρίτων χωρών κατά το άρθρο 5 ή το άρθρο 11 παράγραφος 4 του παρόντος κανονισμού ή διεθνή ύδατα, και εφόσον η δράση είναι απαραίτητη για την επίτευξη των στόχων του συγκεκριμένου έργου·

β)το κόστος εξοπλισμού, βοηθημάτων και υποδομής που θεωρείται κεφαλαιουχική δαπάνη από τον δικαιούχο μπορεί να είναι επιλέξιμο στην ολότητά του·

γ)δεν είναι επιλέξιμες οι δαπάνες για την αγορά γης·

δ)στις επιλέξιμες δαπάνες δεν περιλαμβάνεται ο φόρος προστιθεμένης αξίας («ΦΠΑ»).

Άρθρο 16
Συνδυασμός των επιχορηγήσεων με άλλες χρηματοδοτικούς πόρους

1.Οι επιχορηγήσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ή εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες ή άλλους αναπτυξιακούς και δημόσια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και επενδυτές του ιδιωτικού τομέα, συμπεριλαμβανομένων των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

2.Η χρήση των επιχορηγήσεων που αναφέρεται στην παράγραφο 1 μπορεί να πραγματοποιηθεί με ειδικές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων.

Άρθρο 17
Μείωση ή λήξη των επιχορηγήσεων

1.Εκτός από τους λόγους που προσδιορίζονται στο [άρθρο 131 παράγραφος 4] του δημοσιονομικού κανονισμού, το ποσό της επιχορήγησης μπορεί να μειωθεί για τους ακόλουθους λόγους:

α)η δράση δεν άρχισε εντός ενός έτους από την ημερομηνία έναρξης που αναφέρεται στη συμφωνία επιχορήγησης·

β)μετά από επανεξέταση της προόδου της δράσης, εάν διαπιστωθεί ότι η υλοποίηση της δράσης υπέστη τόσο σημαντικές καθυστερήσεις ώστε είναι πιθανόν να μην επιτευχθούν οι στόχοι της·

2.Η συμφωνία επιχορήγησης μπορεί να καταγγελθεί με βάση τους λόγους που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

Άρθρο 18
Σωρευτική, συμπληρωματική και συνδυασμένη χρηματοδότηση

1.Δράση που έχει λάβει συνεισφορά βάσει του προγράμματος μπορεί να λάβει επίσης συνεισφορά από οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμα της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των κονδυλίων υπό επιμερισμένη διαχείριση, με την προϋπόθεση ότι οι συνεισφορές δεν καλύπτουν τις ίδιες δαπάνες. Ισχύουν οι κανόνες εκάστου συνεισφέροντος προγράμματος της Ένωσης για την αντίστοιχη συνεισφορά του στη δράση. Η σωρευτική χρηματοδότηση δεν υπερβαίνει τις συνολικές επιλέξιμες δαπάνες της δράσης και η στήριξη από τα διάφορα προγράμματα της Ένωσης μπορεί να υπολογίζεται κατ’ αναλογία σύμφωνα με τα έγγραφα που καθορίζουν τους όρους στήριξης.

2.Δράσεις που πληρούν σωρευτικά τους εξής σωρευτικούς και συγκριτικούς όρους:

α)έχουν αξιολογηθεί σε πρόσκληση υποβολής προτάσεων βάσει του προγράμματος·

β)πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις ποιότητας της εν λόγω πρόσκλησης υποβολής προτάσεων·

γ)δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν βάσει της εν λόγω πρόσκλησης υποβολής προτάσεων λόγω δημοσιονομικών περιορισμών·

μπορούν να λάβουν στήριξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ή το Ταμείο Συνοχής, σύμφωνα με την [παράγραφο 5 του άρθρο 67] του κανονισμού (ΕΕ) XXX [κανονισμός περί κοινών διατάξεων], υπό τον όρο ότι οι εν λόγω δράσεις συνάδουν με τους στόχους του σχετικού προγράμματος. Ισχύουν οι κανόνες του Ταμείου που παρέχει στήριξη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ, ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ, ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ

Άρθρο 19
Πρόγραμμα εργασιών

1.Το πρόγραμμα υλοποιείται με προγράμματα εργασιών κατά το άρθρο [110] του δημοσιονομικού κανονισμού. Τα προγράμματα εργασιών καθορίζουν, κατά περίπτωση, το συνολικό ποσό που προορίζεται για συνδυαστικές πράξεις.

2.Τα προγράμματα εργασιών εγκρίνονται από την Επιτροπή με εκτελεστική πράξη. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που προβλέπεται στο άρθρο 22 του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 20
Παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων

1.Στο μέρος Ι του παραρτήματος καθορίζονται δείκτες βάσει των οποίων καταρτίζονται εκθέσεις σχετικά με την πρόοδο του προγράμματος ως προς την επίτευξη των γενικών και των ειδικών στόχων που καθορίζονται στο άρθρο 3.

2.Για να διασφαλιστεί αποτελεσματική αξιολόγηση της προόδου του προγράμματος ως προς την επίτευξη των στόχων του, ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης κατ' εξουσιοδότηση πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 24, για την τροποποίηση του μέρους Ι του παραρτήματος εφόσον κριθεί αναγκαία και για του παρόντος κανονισμού με διατάξεις σχετικές με διαμόρφωση πλαισίου παρακολούθησης και αξιολόγησης.

3.Το σύστημα υποβολής εκθέσεων για τις επιδόσεις εξασφαλίζει ότι τα δεδομένα με τα οποία παρακολουθούνται η εκτέλεση του προγράμματος και τα αποτελέσματά του συλλέγονται κατά τρόπο αποδοτικό, αποτελεσματικό και έγκαιρο. Προς τον σκοπό αυτό, επιβάλλονται αναλογικές απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων στους αποδέκτες των κονδυλίων της Ένωσης και, κατά περίπτωση, στα κράτη μέλη.

Άρθρο 21
Αξιολόγηση

1.Οι αξιολογήσεις διενεργούνται εγκαίρως ώστε να τροφοδοτούν με στοιχεία τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

2.Η ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος διενεργείται όταν υπάρχουν διαθέσιμες επαρκείς πληροφορίες για την εκτέλεση του προγράμματος, αλλά το αργότερο τέσσερα έτη από την έναρξη εκτέλεσης του προγράμματος.

3.Αφού ολοκληρωθεί η εκτέλεση του προγράμματος, αλλά το αργότερο τέσσερα έτη ύστερα από τη λήξη της περιόδου που καθορίζεται στο άρθρο 1, η Επιτροπή διενεργεί τελική αξιολόγηση του προγράμματος.

4.Η Επιτροπή κοινοποιεί τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων, μαζί με τις παρατηρήσεις της, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών.

Άρθρο 22
Διαδικασία επιτροπής

1.Η Επιτροπή επικουρείται από τη συντονιστική επιτροπή συντονισμού ΔΣΕ. Πρόκειται για επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.Όταν γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Άρθρο 23
Κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις

Ανατίθεται στην Επιτροπή η αρμοδιότητα έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 24 του παρόντος κανονισμού:

α)για την τροποποίηση του μέρους Ι του παραρτήματος σχετικά με τους δείκτες και τον καθορισμό πλαισίου παρακολούθησης και αξιολόγησης·

β)για την τροποποίηση του μέρους ΙΙ του παραρτήματος σχετικά με τα ενδεικτικά ποσοστά των δημοσιονομικών πόρων που κατανέμονται σε ειδικό στόχο που καθορίζεται στο άρθρο 3 στοιχείο α) σημείο i)·

γ)για την τροποποίηση του μέρους ΙΙΙ του παραρτήματος σχετικά με τον ορισμό των διαδρόμων του κεντρικού δικτύου και των προκαθορισμένων τμημάτων του· και των προκαθορισμένων τμημάτων του εκτεταμένου δικτύου·

δ)για την τροποποίηση του μέρους IV του παραρτήματος σχετικά με τον προσδιορισμό των διασυνοριακών έργων στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας·

ε)για την τροποποίηση του μέρους V του παραρτήματος σχετικά με κοινού ενδιαφέροντος έργα ψηφιακής συνδεσιμότητας.

Άρθρο 24
Άσκηση της εξουσιοδότησης

1.Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις υπό τους όρους του παρόντος άρθρου.

2.Η εξουσία έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που αναφέρεται στο άρθρο 23 ανατίθεται στην Επιτροπή έως τις 31 Δεκεμβρίου 2028.

3.Η εξουσιοδότηση που προβλέπεται στο άρθρο 23 μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή από το Συμβούλιο. Η απόφαση ανάκλησης περατώνει την εξουσιοδότηση που προσδιορίζεται στην εν λόγω απόφαση. Αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία που ορίζεται σε αυτήν. Δεν θίγει την εγκυρότητα των ήδη σε ισχύ κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

4.Πριν από την έκδοση κατ’ εξουσιοδότηση πράξης, η Επιτροπή ζητεί τη γνώμη των εμπειρογνωμόνων που έχει ορίσει κάθε κράτος μέλος, σύμφωνα με τις αρχές που προβλέπονται στη διοργανική συμφωνία, της 13ης Απριλίου 2016, για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου.

5.Μόλις εκδώσει κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, η Επιτροπή την κοινοποιεί ταυτοχρόνως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

6.Κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται δυνάμει του άρθρου 23 τίθεται σε ισχύ μόνον εφόσον δεν εγείρει αντίρρηση το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο εντός δύο μηνών από την κοινοποίηση της πράξης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο ή αν, πριν λήξει αυτή η περίοδος, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώσουν αμφότερα την Επιτροπή ότι δεν θα εγείρουν αντίρρηση. Η περίοδος αυτή παρατείνεται κατά δύο μήνες κατόπιν πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου.

Άρθρο 25
Πληροφόρηση, επικοινωνία και δημοσιότητα

1.Οι αποδέκτες χρηματοδότησης της Ένωσης μνημονεύουν ρητώς την προέλευση της χρηματοδότησης και εξασφαλίζουν την προβολή της (ιδίως κατά την προώθηση των δράσεων και των αποτελεσμάτων τους), παρέχοντας συνεκτική, αποτελεσματική και αναλογική στοχευμένη πληροφόρηση σε πολλαπλά ακροατήρια, συμπεριλαμβανομένων των μέσων ενημέρωσης και του κοινού.

2.Η Επιτροπή προβαίνει σε ενέργειες πληροφόρησης και επικοινωνίας σχετικές με το πρόγραμμα, τις δράσεις και τα αποτελέσματά του. Οι χρηματοδοτικοί πόροι που διατίθενται για το πρόγραμμα συμβάλλουν επίσης στην εταιρική προβολή των πολιτικών προτεραιοτήτων της Ένωσης, στον βαθμό που αυτές σχετίζονται με τους στόχους που αναφέρονται στο άρθρο 3.

Άρθρο 26
Προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης

Εφόσον τρίτη χώρα συμμετέχει στο πρόγραμμα με απόφαση βάσει διεθνούς συμφωνίας ή σύμφωνα με οποιαδήποτε άλλη νομική πράξη, η τρίτη χώρα χορηγεί στον αρμόδιο διατάκτη, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, τα αναγκαία δικαιώματα και την απαιτούμενη πρόσβαση για να ασκούν πλήρως τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους. Όσον αφορά την OLAF, στα δικαιώματα αυτά περιλαμβάνεται το δικαίωμα διενέργειας ερευνών, καθώς και επιτόπιων ελέγχων και επιθεωρήσεων, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις έρευνες που πραγματοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 27
Κατάργηση και μεταβατικές διατάξεις

1.Οι κανονισμοί (ΕΕ) αριθ. 1316/2013 και (ΕΕ) αριθ. 283/2014 καταργούνται.

2.Με την επιφύλαξη της παραγράφου 1, ο παρών κανονισμός δεν θίγει τη συνέχιση ή την τροποποίηση των σχετικών δράσεων, μέχρι την περάτωσή, δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, ο οποίος εξακολουθεί να εφαρμόζεται στις εν λόγω δράσεις μέχρι την περάτωσή τους.

3.Το χρηματοδοτικό κονδύλιο για το πρόγραμμα μπορεί επίσης να καλύψει δαπάνες τεχνικής και διοικητικής συνδρομής, αναγκαίες για την εξασφάλιση της ομαλής μετάβασης στο πρόγραμμα από τα μέτρα που είχαν εγκριθεί βάσει του προηγούμενου προγράμματος, δηλαδή της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1316/2013.

4.Εάν χρειαστεί, μπορούν να εγγραφούν στον προϋπολογισμό πιστώσεις για την περίοδο μετά το 2027 για την κάλυψη δαπανών που προβλέπονται στο άρθρο 4 παράγραφος 5 του παρόντος κανονισμού, ώστε να καταστεί εφικτή η διαχείριση των δράσεων που δεν θα έχουν ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2027.

Άρθρο 28
Έναρξη ισχύος

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2021.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες,

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

1.1.Τίτλος της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.2.Σχετικοί τομείς πολιτικής (ομάδα προγραμμάτων)

1.3.Χαρακτήρας της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.4.Αιτιολόγηση της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.5.Διάρκεια και δημοσιονομικές επιπτώσεις

1.6.Προβλεπόμενοι τρόποι διαχείρισης

2.ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

2.1.Κανόνες παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων

2.2.Σύστημα διαχείρισης και ελέγχου

2.3.Μέτρα για την πρόληψη περιπτώσεων απάτης και παρατυπίας

3.ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

3.1.Τομείς του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται

3.2.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στις δαπάνες 

3.2.1.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις δαπάνες

3.2.2.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στις πιστώσεις διοικητικού χαρακτήρα

3.2.3.Συμμετοχή τρίτων στη χρηματοδότηση

3.3.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στα έσοδα

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

1.1.Τίτλος της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.2.Σχετικοί τομείς πολιτικής (ομάδα προγραμμάτων)

1.3.Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά:

◻ νέα δράση 

◻ νέα δράση μετά από πιλοτικό έργο/προπαρασκευαστική δράση 42  

☑ την παράταση υφιστάμενης δράσης 

◻ συγχώνευση ή επαναπροσανατολισμό μίας ή περισσότερων δράσεων προς άλλη/νέα δράση 

1.4.Αιτιολόγηση της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.4.1.Βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη κάλυψη αναγκών, συμπεριλαμβανομένου λεπτομερούς χρονοδιαγράμματος για τη σταδιακή υλοποίηση της πρωτοβουλίας

1.4.2.Προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης (που μπορεί να προκύπτει από διάφορους παράγοντες, π.χ. οφέλη από τον συντονισμό, ασφάλεια δικαίου, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ή συμπληρωματικότητα). Για τους σκοπούς του παρόντος σημείου «προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης» είναι η αξία που απορρέει από την παρέμβαση της Ένωσης και η οποία είναι επιπρόσθετη στην αξία που θα είχε δημιουργηθεί αν τα κράτη μέλη ενεργούσαν μεμονωμένα.

1.4.3.Διδάγματα από ανάλογες εμπειρίες του παρελθόντος

1.4.4.Συμβατότητα και ενδεχόμενη συνέργεια με άλλα κατάλληλα μέσα

1.5.Διάρκεια και δημοσιονομικές επιπτώσεις

☑ περιορισμένη διάρκεια

–☑    σε ισχύ από 1/1/2021 έως 31/12/2027

–☑    Δημοσιονομικές επιπτώσεις από το 2021 έως το 2027 στις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και από το 2021 έως το 2033 στις πιστώσεις πληρωμών.

◻ απεριόριστη διάρκεια

–Περίοδος σταδιακής εφαρμογής από το ΕΕΕΕ έως το ΕΕΕΕ,

και στη συνέχεια πλήρης εφαρμογή.

1.6.Προβλεπόμενος/-οι τρόπος/-οι διαχείρισης 45  

☑ Απευθείας διαχείριση από την Επιτροπή

–☑ από τις υπηρεσίες της, καθώς και από το προσωπικό της στις αντιπροσωπείες της Ένωσης·

–☑    από τους εκτελεστικούς οργανισμούς

◻ Επιμερισμένη διαχείριση με τα κράτη μέλη

☑ Έμμεση διαχείριση με ανάθεση καθηκόντων εκτέλεσης του προϋπολογισμού:

–◻ σε τρίτες χώρες ή οργανισμούς που αυτές έχουν ορίσει

–◻ σε διεθνείς οργανισμούς και τις οργανώσεις τους (να προσδιοριστούν)

–◻ στην ΕΤΕπ και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων

–◻ στους οργανισμούς που αναφέρονται στα άρθρα 70 και 71 του δημοσιονομικού κανονισμού

–☑ σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου·

–◻ σε οργανισμούς που διέπονται από ιδιωτικό δίκαιο και έχουν αποστολή δημόσιας υπηρεσίας, στον βαθμό που παρέχουν επαρκείς οικονομικές εγγυήσεις

–◻ σε οργανισμούς που διέπονται από το ιδιωτικό δίκαιο κράτους μέλους, στους οποίους έχει ανατεθεί η εκτέλεση σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και οι οποίοι παρέχουν επαρκείς οικονομικές εγγυήσεις

–◻ σε πρόσωπα επιφορτισμένα με την εκτέλεση συγκεκριμένων δράσεων στην ΚΕΠΠΑ βάσει του τίτλου V της ΣΕΕ και τα οποία προσδιορίζονται στην αντίστοιχη βασική πράξη

–Αν αναφέρονται περισσότεροι του ενός τρόποι διαχείρισης, να διευκρινιστούν στο τμήμα «Παρατηρήσεις».

Παρατηρήσεις

2.ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

2.1.Κανόνες παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων

Να προσδιοριστούν η συχνότητα και οι όροι.

2.2.Σύστημα διαχείρισης και ελέγχου

2.2.1.Αιτιολόγηση των τρόπων διαχείρισης, των μηχανισμών εκτέλεσης της χρηματοδότησης, των όρων πληρωμής και της προτεινόμενης στρατηγικής ελέγχου

2.2.2.Πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους που έχουν εντοπιστεί και τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου που έχουν δημιουργηθεί για τον μετριασμό τους

2.2.3.Εκτίμηση και αιτιολόγηση της οικονομικής αποδοτικότητας των ελέγχων (λόγος του κόστους του ελέγχου ÷ της αξίας των σχετικών κονδυλίων που αποτελούν αντικείμενο διαχείρισης) και αξιολόγηση του εκτιμώμενου επιπέδου κινδύνου σφάλματος (κατά την πληρωμή και κατά το κλείσιμο)

2.3.Μέτρα για την πρόληψη περιπτώσεων απάτης και παρατυπίας

Προσδιορισμός υπαρχόντων ή προβλεπόμενων μέτρων πρόληψης και προστασίας, π.χ. στη στρατηγική για την καταπολέμηση της απάτης.

3.ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

3.1.Τομείς του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και νέες γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που προτείνονται

3.2.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στις δαπάνες

3.2.1.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις δαπάνες

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

			2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	Μετά το 2027	ΣΥΝΟΛΟ
02 03 01 Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» – Μεταφορές	Αναλήψεις υποχρεώσεων	(1)	1 717,800	1 752,656	1 787,509	1 823,359	1 861,206	1 898,051	1 935,892		12 776,473
	Πληρωμές	(2)	212,678	787,447	1 000,889	1 157,909	1 301,191	1 439,954	1 510,550	5 365,855	12 776,473
05 03 Συνεισφορά του Ταμείου Συνοχής στη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» - Μεταφορές	Αναλήψεις υποχρεώσεων	(1)	1 435,757	1 487,467	1 543,787	1 601,874	1 661,779	1 723,866	1 788,588		11 243,118
	Πληρωμές	(2)	77.593	498.789	522.922	542.758	563.230	584.362	606.284	7 847,181	11 243,118
13 03 Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» – Μεταφορές – Στρατιωτική κινητικότητα	Αναλήψεις υποχρεώσεων	(1)	871,300	889,266	908,231	926,196	945,160	964,123	983,086		6 487,362
	Πληρωμές	(2)	109,577	400,629	509,443	588,928	661,407	731,950	767,571	2 717,857	6 487,362
02 03 02 Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» – Ενέργεια	Αναλήψεις υποχρεώσεων	(1)	1 158,000	1 180,900	1 204,798	1 229,694	1 254,588	1 279,480	1 307,200		8 614,659
	Πληρωμές	(2)	107,636	418,723	498,757	572,186	604,053	623,041	641,070	5 149,194	8 614,659
02 03 03 Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» – Ψηφιακός τομέας	Αναλήψεις υποχρεώσεων	(1)	394.800	402.636	411.469	419.298	428.124	435.947	446.765
	Πληρωμές	(2)	22.827	142.297	200.809	234.226	250.232	257.186	262.325
ΜΣΕ διοικητική υποστήριξη 52	Αναλήψεις υποχρεώσεων = πληρωμές	(3)	27,800	28,356	28,923	29,502	30,092	30,693	31,307		206,673
ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων για το χρηματοδοτικό κονδύλιο του προγράμματος	Αναλήψεις υποχρεώσεων	=1+3	5 605,457	5, 741, 281	5 884,717	6 029,923	6 180,949	6 332,159	6 491,007		42 265,493
	Πληρωμές	=2+3	558,111	2 276,241	2 761,743	3 125,509	3 410,205	3 667,185	3 817,276	22 649,223	42 265,493

Τομέας του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου

7

«Διοικητικές δαπάνες»

Το παρόν τμήμα πρέπει να συμπληρωθεί με «στοιχεία διοικητικού χαρακτήρα του προϋπολογισμού» τα οποία θα εισαχθούν, πρώτα, στο παράρτημα του νομοθετικού δημοσιονομικού δελτίου , που τηλεφορτώνεται στο DECIDE για διυπηρεσιακή διαβούλευση.

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

3.2.2.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις πιστώσεις διοικητικού χαρακτήρα

–◻    Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα

–X Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρήση πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα, όπως εξηγείται κατωτέρω:

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

ΤΟΜΕΑΣ 7 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου
Ανθρώπινοι πόροι	22,283	22,252	21,714	20,073	19,228	18,137	17,190	140,877
Άλλες διοικητικές δαπάνες	8,805	9,947	10,192	10,479	9,852	9,840	10,695	69,811
Μερικό σύνολο του ΤΟΜΕΑ 7 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου	31,089	32,199	31,906	30,552	29,080	27,977	27,886	210,688

Εκτός του ΤΟΜΕΑ 7 53 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου
Ανθρώπινοι πόροι
Άλλες δαπάνες διοικητικού χαρακτήρα	27,800	28,356	28,923	29,502	30,092	30,693	31,307	206,673
Μερικό σύνολο εκτός του ΤΟΜΕΑ 7 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου	27,800	28,356	28,923	29,502	30,092	30,693	31,307	206,673

ΣΥΝΟΛΟ

58,889

60,555

60,829

60,053

59,171

58,670

59,193

417,361

Οι απαιτούμενες πιστώσεις για ανθρώπινους πόρους και άλλες δαπάνες διοικητικού χαρακτήρα θα καλυφθούν από τις πιστώσεις της ΓΔ που έχουν ήδη διατεθεί για τη διαχείριση της δράσης και/ή έχουν ανακατανεμηθεί στο εσωτερικό της ΓΔ και οι οποίες θα συμπληρωθούν, κατά περίπτωση, με πρόσθετα κονδύλια που ενδέχεται να χορηγηθούν στην αρμόδια για τη διαχείριση ΓΔ στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας κατανομής και λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων δημοσιονομικών περιορισμών.

3.2.2.1.Εκτιμώμενες ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους

–◻    Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση ανθρώπινων πόρων

–◻    Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση ανθρώπινων πόρων, όπως εξηγείται κατωτέρω:

Εκτίμηση η οποία πρέπει να εκφράζεται σε μονάδες ισοδυνάμων πλήρους απασχόλησης

Οι ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους θα καλυφθούν από το προσωπικό της ΓΔ που έχει ήδη διατεθεί για τη διαχείριση της δράσης και/ή έχει ανακατανεμηθεί στο εσωτερικό της ΓΔ και το οποίο θα συμπληρωθεί, εάν χρειαστεί, από πρόσθετους πόρους που μπορεί να διατεθούν στην αρμόδια για τη διαχείριση ΓΔ στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας κατανομής και λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων δημοσιονομικών περιορισμών.

Περιγραφή των προς εκτέλεση καθηκόντων:

3.2.3.Συμμετοχή τρίτων στη χρηματοδότηση

Η πρόταση/πρωτοβουλία:

–◻δεν προβλέπει συγχρηματοδότηση από τρίτους

–x    προβλέπει τη συγχρηματοδότηση από τρίτους που εκτιμάται παρακάτω:

Πιστώσεις σε εκατ. EUR (με 3 δεκαδικά ψηφία)

3.3.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στα έσοδα

–x    Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις στα έσοδα.

–◻    Η πρόταση/πρωτοβουλία έχει τις δημοσιονομικές επιπτώσεις που περιγράφονται κατωτέρω:

στους ιδίους πόρους

σε άλλα έσοδα

Να αναφερθεί αν τα έσοδα προορίζονται για γραμμές δαπανών ◻    

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

Ως προς τα έσοδα «για ειδικό προορισμό», να προσδιοριστούν οι γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται.

Άλλες παρατηρήσεις (π.χ. μέθοδος/τύπος για τον υπολογισμό των επιπτώσεων στα έσοδα ή τυχόν άλλες πληροφορίες).

(1)     https://ec.europa.eu/commission/publications/factsheets-long-term-budget-proposals_el

(2)    Ανακοίνωση «Ένας σύγχρονος προϋπολογισμός για μια Ένωση που προστατεύει, ενδυναμώνει και υπερασπίζεται τους πολίτες της Πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027, COM(2018)321/4 της 2ας Μαΐου 2018.

(3)    JOIN(2017) 41

(4)    JOIN(2018) 5

(5)    Κανονισμός αριθ. 1315/2013 περί των προσανατολισμών της Ένωσης για την ανάπτυξη του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών, άρθρο 38.

(6)    COM(2017)283 τελικό Ανακοίνωση της Επιτροπής «Η Ευρώπη σε κίνηση - Θεματολόγιο για κοινωνικά δίκαιη μετάβαση σε καθαρή, ανταγωνιστική και συνδεδεμένη κινητικότητα για όλους».

(7)    Κανονισμός (ΕΕ) 347/2013 σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές.

(8)    COM(2016) 860 final.

(9)    Τουτέστιν, συνδεσιμότητα Gigabit για όλους τους κύριους κοινωνικο-οικονομικούς παράγοντες, υψηλών επιδόσεων συνδεσιμότητα 5G, πρόσβαση σε συνδεσιμότητα με το διαδίκτυο που προσφέρει ταχύτητας φόρτωσης τουλάχιστον 100 Mbps, με δυνατότητα αναβάθμισης σε ταχύτητες Gigabit για όλα τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά, καθώς και των νοικοκυριών της υπαίθρου, βλ. Συνδεσιμότητα για ανταγωνιστική ψηφιακή ενιαία αγορά - Προς μια ευρωπαϊκή κοινωνία των Gigabit - COM(2016)587.

(10)    Μια συνδεδεμένη ψηφιακή αγορά για όλους. COM(2017) 228.

(11)    Άρθρο 27 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ.1316/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013.

(12)    COM(2018)65

(13)    SWD(2016) 416.

(14)    Οι αναθεωρήσεις που έγιναν στην εκτίμηση επιπτώσεων μετά τη γνωμοδότηση της επιτροπής αναλύονται λεπτομερώς στο παράρτημα 1 της εκτίμησης επιπτώσεων.

(15)    COM(2018)66

(16)    ΕΕ C , της , σ. .

(17)    ΕΕ C , της , σ. .

(18)    COM(2018) 321, σελίδα 13.

(19)    Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, περί των προσανατολισμών της Ένωσης για την ανάπτυξη του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών και για την κατάργηση της απόφασης αριθ. 661/2010/EE (ΕΕ L 348 της 20.12.2013, σ. 1).

(20)    Ανακοίνωση της Επιτροπής «Η Ευρώπη σε κίνηση»: Θεματολόγιο για κοινωνικά δίκαιη μετάβαση σε καθαρή, ανταγωνιστική και συνδεδεμένη κινητικότητα για όλους» – COM(2017) 283.

(21)    Οδηγία 2014/94/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2014, για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων (ΕΕ L 307 της 28.10.2014, σ. 1).

(22)    Ανακοίνωση της Επιτροπής «Επίτευξη των στόχων όσον αφορά την κινητικότητα χαμηλών εκπομπών Η Ευρωπαϊκή Ένωση που προστατεύει τον πλανήτη, ισχυροποιεί τους καταναλωτές της και υπερασπίζεται τη βιομηχανία της και τους εργαζομένους της» – COM(2017) 675.

(23)    COM(2018) 293.

(24)    JOIN(2017) 41

(25)    JOIN(2018) 5

(26)    COM (2017) 623.

(27)    Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 347/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2013, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, την κατάργηση της απόφασης αριθ. 1364/2006/ΕΚ και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 713/2009, (ΕΚ) αριθ. 714/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 (ΕΕ L 115 της 25.4.2013, σ. 39).

(28)    COM(2017) 718.

(29)    Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 283/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2014, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τα διευρωπαϊκά δίκτυα υποδομών των τηλεπικοινωνιών και την κατάργηση της απόφασης αριθ. 1336/97/ΕΚ (ΕΕ L 86 της 21.3.2014, σ. 14).

(30)    COM(2016) 587.

(31)    ΕΕ C 373 της 20.12.2013, σ. 1.

(32)    Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Σεπτεμβρίου 2013, σχετικά με τις έρευνες που πραγματοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1073/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 1074/1999 του Συμβουλίου (ΕΕ L 248 της 18.9.2013, σ. 1).

(33)    Κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1995, σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 312 της 23.12.95, σ. 1).

(34)    Κανονισμός (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 1996, σχετικά με τους ελέγχους και εξακριβώσεις που διεξάγει επιτοπίως η Επιτροπή με σκοπό την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων από απάτες και λοιπές παρατυπίες (ΕΕ L292 της 15.11.1996, σ. 2).

(35)    Κανονισμός (ΕE) 2017/1939 του Συμβουλίου, της 12ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με την εφαρμογή ενισχυμένης συνεργασίας για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (ΕΕ L 283 της 31.10.2017, σ. 1).

(36)    Οδηγία (ΕΕ) 2017/1371 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2017, σχετικά με την καταπολέμηση, μέσω του ποινικού δικαίου, της απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης (ΕΕ L 198 της 28.7.2017, σ. 29).

(37)    ΕΕ L 344 της 19.12.2017, σ. 1.

(38)    COM(2018) 65.

(39)    Διοργανική συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου, της 13ης Απριλίου 2016· ΕΕ L 123 της 12.5.2016, σ. 1-14.

(40)    Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13).

(41)    Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 913/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2010, σχετικά με το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο για ανταγωνιστικές εμπορευματικές μεταφορές (ΕΕ L 276 της 20.10.2010, σ. 22).

(42)    Όπως αναφέρεται στο άρθρο 58 παράγραφος 2 στοιχείο α) ή β) του δημοσιονομικού κανονισμού.

(43)        Βλ. τμήμα 1.6.

(44)    Εξαρτάται από τις οριστικές αποφάσεις για το πεδίο εφαρμογής και τον προϋπολογισμό κάθε προγράμματος.

(45)    Οι λεπτομέρειες σχετικά με τους τρόπους διαχείρισης, καθώς και οι παραπομπές στον δημοσιονομικό κανονισμό είναι διαθέσιμες στον δικτυακό τόπο BudgWeb: https://myintracomm.ec.europa.eu/budgweb/EL/man/budgmanag/Pages/budgmanag.aspx  

(46)    Το πρόγραμμα θα μπορούσε να ανατεθεί (εν μέρει) σε εκτελεστικό οργανισμό, αναλόγως του αποτελέσματος της ανάλυσης κόστους/οφέλους και των σχετικών αποφάσεων που θα ληφθούν· οι σχετικές διοικητικές πιστώσεις στην Επιτροπή και στον εκτελεστικό οργανισμό για την εκτέλεση του προγράμματος θα αναπροσαρμοστούν αναλόγως.

(47)    Βάσει στοιχείων που δημοσιεύτηκαν στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του ΙΝΕΑ του 2017

(48)    Η εν λόγω εκτίμηση δεν περιλαμβάνει τις στρατηγικές πτυχές και τις πτυχές πολιτικής που συνδέονται με το πρόγραμμα, ούτε την εποπτεία των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων της ΔΣΕ.

(49)    ΔΠ = Διαχωριζόμενες πιστώσεις / ΜΔΠ = Μη διαχωριζόμενες πιστώσεις.

(50)    ΕΖΕΣ: Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών.

(51)    Υποψήφιες χώρες και, κατά περίπτωση, δυνάμει υποψήφιες για ένταξη χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.

(52)    Τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και δαπάνες στήριξης της εφαρμογής προγραμμάτων και/ή δράσεων της ΕΕ (πρώην γραμμές «BA»), έμμεση έρευνα, άμεση έρευνα

(53)    Τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και δαπάνες στήριξης της εφαρμογής προγραμμάτων και/ή δράσεων της ΕΕ (πρώην γραμμές «BA»), έμμεση έρευνα, άμεση έρευνα. Περιλαμβάνει τα απαραίτητα ποσά για τη διαχείριση εκκρεμουσών αναλήψεων υποχρεώσεων («προηγούμενα υπόλοιπα») των προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020, τα οποία διαχειρίζεται επί του παρόντος εκτελεστικός οργανισμός.

(54)    AC = Συμβασιούχος υπάλληλος· AL = Τοπικός υπάλληλος· END = Αποσπασμένος εθνικός εμπειρογνώμονας· INT = Προσωρινό προσωπικό· JPD = Νέος επαγγελματίας σε αντιπροσωπεία της ΕΕ.

(55)    Επιμέρους ανώτατο όριο εξωτερικού προσωπικού που καλύπτεται από επιχειρησιακές πιστώσεις (πρώην γραμμές «BA»).

(56)    Όσον αφορά τους παραδοσιακούς ιδίους πόρους (δασμούς, εισφορές ζάχαρης), τα αναγραφόμενα ποσά πρέπει να είναι καθαρά ποσά, δηλ. τα ακαθάριστα ποσά μετά την αφαίρεση του 20 % για έξοδα είσπραξης.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες,6.6.2018

COM(2018) 438 final

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

στην πρόταση

Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

για τη σύσταση της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» και για την κατάργηση των κανονισμών (EΕ) αριθ. 1316/2013 και (EΕ) αριθ. 283/2014

{SEC(2018) 292 final}
{SWD(2018) 312 final}
{SWD(2018) 313 final}

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΜΈΡΟΣ I — ΔΕΙΚΤΕΣ

Το πρόγραμμα παρακολουθείται στενά, με βάση δέσμη δεικτών που αποσκοπούν στη μέτρηση του βαθμού στον οποίο έχουν επιτευχθεί οι γενικοί και ειδικοί στόχοι του προγράμματος και στην ελαχιστοποίηση του διοικητικού φόρτου και κόστους. Προς το σκοπό αυτόν, συλλέγονται στοιχεία όσον αφορά την ακόλουθη δέσμη κύριων δεικτών:

ΜΕΡΟΣ II: ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

Οι δημοσιονομικοί πόροι που αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχείο α) σημεία i) και ii) κατανέμονται ως εξής:

–60 % για τις δράσεις που αναφέρονται στο άρθρο 9 παράγραφος 2 στοιχείο α): «Δράσεις για αποτελεσματικά και διασυνδεδεμένα δίκτυα»·

–40 % για τις δράσεις που αναφέρονται στο άρθρο 9 παράγραφος 2 στοιχείο β): «Δράσεις για έξυπνη, βιώσιμη και ασφαλή κινητικότητα χωρίς αποκλεισμούς».

Όσον αφορά τις δράσεις που αναφέρονται στο άρθρο 9 παράγραφος 2 στοιχείο β), το 75 % των δημοσιονομικών πόρων θα πρέπει να διατεθεί σε δράσεις στους διαδρόμους του κεντρικού δικτύου, το 10 % σε δράσεις στο κεντρικό δίκτυο εκτός των διαδρόμων του κεντρικού δικτύου και το 15 % σε δράσεις στο εκτεταμένο δίκτυο.

ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ: ΔΙΑΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΑ ΤΜΗΜΑΤΑ, ΠΡΟΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΚΤΕΤΑΜΕΝΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ

1.Διάδρομοι του κεντρικού δικτύου μεταφορών και προκαθορισμένα τμήματα

Διάδρομος κεντρικού δικτύου «Βαλτική – Αδριατική»
Χάραξη	Gdynia – Gdańsk – Katowice/Sławków Gdańsk – Warszawa – Katowice Katowice – Ostrava – Brno – Wien Szczecin/Świnoujście – Poznań – Wrocław – Ostrava Katowice – Žilina – Bratislava – Wien Wien – Graz– Villach – Udine – Trieste Udine – Venezia – Padova – Bologna – Ravenna – Ancona Graz – Maribor –Ljubljana – Koper/Trieste
Προκαθορισμένα τμήματα	Διασυνοριακό τμήμα	Katowice – Ostrava Katowice – Žilina Opole – Ostrava Bratislava – Wien Graz – Maribor Trieste – Divaca	Σιδηρ. μεταφορές
		Katowice – Žilina Brno – Wien	Οδικές μεταφορές
	Ελλείπων κρίκος	Gloggnitz – Mürzzuschlag: Σήραγγα Semmering Base Graz – Klagenfurt: Σιδηροδρομική γραμμή και σήραγγα Koralm Koper – Divača	Σιδηρ. μεταφορές

Διάδρομος κεντρικού δικτύου «Μεσόγειος»
Χάραξη	Algeciras – Bobadilla –Madrid – Zaragoza – Tarragona Sevilla – Bobadilla – Murcia Cartagena – Murcia – Valencia – Tarragona/Palma de Mallorca – Barcelona Tarragona – Barcelona – Perpignan – Marseille – Genova/Lyon – Torino – Novara – Milano – Bologna/Verona – Padova – Venezia – Ravenna/Trieste/Koper – Ljubljana – Budapest Ljubljana/Rijeka – Zagreb – Budapest – ουκρανική μεθόριος
Προκαθορισμένα τμήματα	Διασυνοριακό τμήμα	Lyon – Torino: βασική σήραγγα και οδοί εισόδου	Σιδηρ. μεταφορές
		Nice – Ventimiglia
		Trieste – Divača
		Ljubljana – Zagreb
		Zagreb – Budapest
		Budapest – Miskolc – ουκρανική μεθόριος
		Lendava – Letenye	Οδικές μεταφορές
		Vásárosnamény – ουκρανική μεθόριος
	Ελλείπων κρίκος	Perpignan – Montpellier	Σιδηρ. μεταφορές
		Koper – Divača
		Rijeka – Zagreb
		Milano – Cremona – Mantova – Porto Levante/Venezia – Ravenna/Trieste	Εσωτερικές πλωτές οδοί

Διάδρομος κεντρικού δικτύου «Βόρεια Θάλασσα – Βαλτική»
Χάραξη	Luleå – Helsinki – Tallinn – Riga Ventspils – Riga Riga – Kaunas Klaipeda – Kaunas – Vilnius Kaunas – Warszawa Λευκορωσική μεθόριος – Warszawa – Łódź – Poznań – Frankfurt/Oder – Berlin – Hamburg – Kiel Łódź – Katowice/Wrocław Katowice – Wrocław – Falkenberg – Magdeburg Szczecin/Świnoujście – Berlin – Magdeburg – Braunschweig – Hannover Hannover – Bremen – Bremerhaven/Wilhelmshaven Hannover – Osnabrück – Hengelo – Almelo – Deventer – Utrecht Utrecht – Amsterdam Utrecht – Rotterdam – Antwerpen Hannover – Köln – Antwerpen
Προκαθορισμένα τμήματα	Διασυνοριακό τμήμα	Tallinn – Rīga – Kaunas – Warszawa: Νέα πλήρως διαλειτουργική σιδηροδρομική γραμμή Βαλτικής με το εύρος γραμμών της Διεθνούς Ένωσης Σιδηροδρόμων	Σιδηρ. μεταφορές
		Świnoujście/Szczecin – Berlin	Σιδηρ./Εσωτερικές πλωτές οδοί
		Διάδρομος Βαλτικής οδού EE-LV-LT-PL	Οδικές μεταφορές
	Ελλείπων κρίκος	Kaunas – Vilnius	Σιδηρ. μεταφορές
		Warszawa/Idzikowice – Poznań/Wrocław, συμπεριλαμβανομένων των συνδέσεων με τον προγραμματιζόμενο κεντρικό κόμβο μεταφορών
		Διώρυγα Kiel	Εσωτερικές πλωτές οδοί
		Berlin – Magdeburg – Hannover; Mittellandkanal· Διώρυγες Δυτ. Γερμανίας
		Rhine, Waal
		Noordzeekanaal, IJssel, Twentekanaal

Διάδρομος κεντρικού δικτύου «Βόρεια Θάλασσα – Μεσόγειος»
Χάραξη	Belfast – Dublin – Shannon Foynes/Cork Glasgow/Edinburgh – Liverpool/Manchester – Birmingham Birmingham – Felixstowe/London/Southampton London – Lille – Brussel/Bruxelles Amsterdam – Rotterdam – Antwerp – Brussel/Bruxelles – Luxembourg Luxembourg – Metz – Dijon – Macon – Lyon – Marseille Luxembourg – Metz – Strasbourg – Basel Antwerpen/Zeebrugge – Gent – Dunkerque/Lille – Paris
Προκαθορισμένα τμήματα	Διασυνοριακό τμήμα	Brussel/Bruxelles – Luxembourg – Strasbourg	Σιδηρ. μεταφορές
		Terneuzen – Gent	Εσωτερικές πλωτές οδοί
		Seine – δίκτυο Escaut και οι αντίστοιχες λεκάνες απορροής των ποταμών Seine, Escaut και Meuse
		Διάδρομος Rhine-Scheldt
	Ελλείπων κρίκος	Albertkanaal/ διώρυγα Bocholt-Herentals	Εσωτερικές πλωτές οδοί
		Dunkerque – Lille

Διάδρομος κεντρικού δικτύου «Ανατολή/Ανατολική Μεσόγειος»
Χάραξη	Hamburg – Berlin Rostock – Berlin – Dresden Bremerhaven/Wilhelmshaven – Magdeburg – Dresden Dresden – Ústí nad Labem – Melnik/Praha – Lysá nad Labem/Poříčany – Kolin Kolin – Pardubice – Brno – Wien/Bratislava – Budapest – Arad – Timişoara – Craiova – Calafat – Vidin – Sofia Sofia – Plovdiv – Burgas Plovdiv – τουρκική μεθόριος – Αλεξανδρούπολη – Καβάλα – Θεσσαλονίκη – Ιωάννινα – Κακαβιά/Ηγουμενίτσα Μεθόριος ΠΓΔΜ – Θεσσαλονίκη Σόφια – Θεσσαλονίκη – Αθήνα – Πειραιάς/Ικόνιο – Ηράκλειο – Λεμεσός (Βασιλικό) – Λευκωσία Αθήνα – Πάτρα/Ηγουμενίτσα
Προκαθορισμένα τμήματα	Διασυνοριακό τμήμα	Dresden - Praha	Σιδηρ. μεταφορές
		Wien/Bratislava – Budapest
		Békéscsaba – Arad
		Calafat – Vidin – Sofia – Θεσσαλονίκη
		τουρκική μεθόριος – Αλεξανδρούπολη
		Μεθόριος ΠΓΔΜ – Θεσσαλονίκη
		Ιωάννινα – Κακαβιά (αλβανική μεθόριος)	Οδικές μεταφορές
		Hamburg – Dresden – Praha – Pardubice	Εσωτερικές πλωτές οδοί
	Ελλείπων κρίκος	Θεσσαλονίκη – Καβάλα	Σιδηρ. μεταφορές

Διάδρομος κεντρικού δικτύου «Ρήνος – Άλπεις»
Χάραξη	Genova – Milano – Lugano – Basel Genova – Novara – Brig – Bern – Basel – Karlsruhe – Mannheim – Mainz – Koblenz – Köln Köln – Düsseldorf – Duisburg – Nijmegen/Arnhem – Utrecht – Amsterdam Nijmegen – Rotterdam – Vlissingen Köln – Liège – Bruxelles/Brussel – Gent Liège – Antwerpen – Gent – Zeebrugge
Προκαθορισμένα τμήματα	Διασυνοριακό τμήμα	Zevenaar – Emmerich – Oberhausen	Σιδηρ. μεταφορές
		Karlsruhe – Basel
		Milano/Novara – ελβετική μεθόριος
		Basel – Antwerpen/Rotterdam – Amsterdam	Εσωτερικές πλωτές οδοί
	Ελλείπων κρίκος	Genova – Tortona/Novi Ligure	Σιδηρ. μεταφορές

Διάδρομος κεντρικού δικτύου «Ρήνος – Δούναβης»
Χάραξη	Strasbourg – Stuttgart – München – Wels/Linz Strasbourg – Mannheim – Frankfurt – Würzburg – Nürnberg – Regensburg – Passau – Wels/Linz München/Nürnberg – Praha – Ostrava/Přerov – Žilina – Košice – ουκρανική μεθόριος Wels/Linz – Wien – Bratislava – Budapest – Vukovar Wien/Bratislava – Budapest – Arad – Brašov/Craiova – Bucurešti – Constanta – Sulina
Προκαθορισμένα τμήματα	Διασυνοριακό τμήμα	München – Praha	Σιδηρ. μεταφορές
		Nürnberg – Plzen
		München – Mühldorf – Freilassing - Salzburg
		Strasbourg – Kehl Appenweier
		Hranice – Žilina
		Wien – Bratislava/Budapest
		Bratislava – Budapest
		Békéscsaba – Arad
		Danube (Kehlheim – Constanța/Midia/Sulina) και οι αντίστοιχες λεκάνες απορροής των ποταμών Sava και Tisza	Εσωτερικές πλωτές οδοί
		Zlín – Žilina	Οδικές μεταφορές
	Ελλείπων κρίκος	Stuttgart – Ulm	Σιδηρ. μεταφορές
		Salzburg – Linz
		Arad – Craiova
		București – Constanța

Διάδρομος κεντρικού δικτύου «Σκανδιναβία – Μεσόγειος»
Χάραξη	Ρωσική μεθόριος – Hamina/Kotka – Helsinki – Turku/Naantali – Stockholm – Örebro – Malmö Narvik/Oulu – Luleå – Umeå – Stockholm Oslo – Goteburg – Malmö – Trelleborg Malmö – København – Fredericia – Aarhus – Aalborg - Hirtshals/Frederikshavn København – Kolding/Lübeck – Hamburg – Hannover Bremerhaven – Bremen – Hannover – Nürnberg Rostock – Berlin – Leipzig – München Nürnberg – München – Innsbruck – Verona – Bologna – Ancona/Firenze Livorno/La Spezia – Firenze – Roma – Napoli – Bari – Taranto – Valletta Napoli – Gioia Tauro – Palermo/Augusta – Valletta
Προκαθορισμένα τμήματα	Διασυνοριακό τμήμα	Ρωσική μεθόριος – Helsinki	Σιδηρ. μεταφορές
		København – Hamburg: Οδοί εισόδου στη σταθερή ζεύξη Fehmarn
		München – Wörgl – Innsbruck - Fortezza – Bolzano – Trento - Verona: Βασική σήραγγα Brenner και οι οδοί εισόδου σε αυτή
		København – Hamburg: Σταθερή ζεύξη Fehmarn	Σιδηρ./οδικές μεταφορές

2.Προκαθορισμένα τμήματα του εκτεταμένου δικτύου

Τα διασυνοριακά τμήματα του εκτεταμένου δικτύου που αναφέρονται στο άρθρο 9 παράγραφος 2 στοιχείο α) σημείο ii) του παρόντος κανονισμού περιλαμβάνουν ιδίως τα ακόλουθα τμήματα:

ΜΕΡΟΣ ΙV: Προσδιορισμός διασυνοριακών έργων στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας

1.Στόχος των διασυνοριακών έργων στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας

Τα διασυνοριακά έργα στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας προάγουν τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών στον τομέα του προγραμματισμού, της ανάπτυξης και της αξιοποίησης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές με οικονομικά αποδοτικό τρόπο.

2.Γενικά κριτήρια

Για να χαρακτηριστεί ένα έργο ως διασυνοριακό έργο στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας, πληροί τα ακόλουθα γενικά κριτήρια:

α)περιλαμβάνεται σε συμφωνία συνεργασίας ή οποιοδήποτε άλλο είδος συμφωνίας μεταξύ κρατών μελών και/ή μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών, όπως ορίζεται στα άρθρα 6, 7, 9 ή 11 της οδηγίας 2009/28/EΚ·

β)επιφέρει εξοικονόμηση κόστους στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και/ή οφέλη στην ενοποίηση του συστήματος, στην ασφάλεια εφοδιασμού ή στην καινοτομία σε σύγκριση με παρόμοιο έργο που υλοποιείται μεμονωμένα από ένα από τα συμμετέχοντα κράτη μέλη·

γ)τα ενδεχόμενα συνολικά οφέλη της συνεργασίας υπερβαίνουν το κόστος του, ακόμη και μακροπρόθεσμα, σύμφωνα με την αξιολόγηση βάσει της ανάλυσης κόστους-οφέλους που αναφέρεται στο σημείο 3 και με εφαρμογή της μεθόδου που αναφέρεται στο άρθρο [7].

3.Ανάλυση κόστους/οφέλους

Στην ανάλυση κόστους/οφέλους που αναφέρεται στο σημείο 2 στοιχείο γ) ανωτέρω λαμβάνεται υπόψη ο αντίκτυπος των ακόλουθων, μεταξύ άλλων, παραμέτρων σε καθένα από τα συμμετέχοντα κράτη μέλη ή τις τρίτες χώρες:

α)κόστος παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας·

β)κόστος της ενοποίησης του συστήματος·

γ)κόστος χρηματοδοτικής στήριξης·

δ)εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου·

ε)ασφάλεια εφοδιασμού·

στ)ατμοσφαιρική ρύπανση και άλλη τοπική ρύπανση·

ζ)καινοτομία.

4.Διαδικασία

Οι φορείς υλοποίησης έργου, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών, δυνάμει επιλέξιμου ως διασυνοριακού έργου στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας βάσει συμφωνίας συνεργασίας ή οποιουδήποτε άλλου είδους συμφωνίας μεταξύ κρατών μελών και/ή μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών, όπως ορίζεται στα άρθρα 6, 7, 9 ή 11 της οδηγίας 2009/28/EΚ, οι οποίοι επιδιώκουν να τους χορηγηθεί καθεστώς διασυνοριακού έργου στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας, υποβάλλουν στην Επιτροπή αίτηση επιλογής για διασυνοριακά έργα στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας. Η αίτηση περιλαμβάνει τις σχετικές πληροφορίες που επιτρέπουν στην Επιτροπή να αξιολογήσει το έργο με βάση τα κριτήρια που καθορίζονται στα σημεία 2 και 3, σύμφωνα με τις μεθοδολογίες που αναφέρονται στο άρθρο 7.

Η Επιτροπή εξασφαλίζει ότι στους φορείς υλοποίησης έργου παρέχεται η δυνατότητα να υποβάλλουν αίτηση για ένταξη στο καθεστώς διασυνοριακών έργων στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας τουλάχιστον μία φορά ετησίως.

Η Επιτροπή διεξάγει τις απαραίτητες διαβουλεύσεις όσον αφορά τον κατάλογο των έργων που υποβάλλονται για να επιλεγούν ως διασυνοριακά έργα στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας.

Η Επιτροπή αξιολογεί τις αιτήσεις με βάση τα κριτήρια που καθορίζονται στα σημεία 2 και 3.

Κατά την επιλογή των διασυνοριακών έργων στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας, η Επιτροπή επιδιώκει ο συνολικός αριθμός τους να είναι διαχειρίσιμος. Η Επιτροπή καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια να διασφαλίσει κατάλληλη γεωγραφική ισορροπία κατά τον προσδιορισμό των διασυνοριακών έργων στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας. Για τον καθορισμό των έργων μπορεί να γίνουν περιφερειακές ομαδοποιήσεις.

Ένα έργο δεν μπορεί να επιλεγεί ως διασυνοριακό έργο στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας ή ενδέχεται να του αφαιρεθεί το εν λόγω καθεστώς, αν η αξιολόγησή του είχε βασιστεί σε εσφαλμένες πληροφορίες που αποτέλεσαν καθοριστικό παράγοντα κατά την αξιολόγηση ή αν το έργο δεν είναι σύμφωνο με το ενωσιακό δίκαιο.

Η Επιτροπή δημοσιεύει στον ιστότοπό της τον κατάλογο των επιλεγέντων διασυνοριακών έργων στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας.

Μέρος V – ΚΟΙΝΟΥ ενδιαφέροντος ΕΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΣΥΝΔΕΣΙΜΟΤΗΤΑΣ

1.Συνδεσιμότητα Gigabit για κοινωνικο-οικονομικούς κινητήριους μοχλούς

Οι δράσεις ιεραρχούνται κατά προτεραιότητα αφού ληφθεί υπόψη η λειτουργία των κοινωνικοοικονομικών παραγόντων, η συνάφεια των ψηφιακών υπηρεσιών και εφαρμογών που καθίστανται εφικτές με την παροχή βασικής συνδεσιμότητας, καθώς και τα ενδεχόμενα κοινωνικοοικονομικά οφέλη για πολίτες, επιχειρήσεις και τοπικές κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων των ενδεχόμενων δευτερογενών συνεπειών όσον αφορά τη συνδεσιμότητα. Ο διαθέσιμος προϋπολογισμός κατανέμεται με γεωγραφικά ισόρροπο τρόπο μεταξύ των κρατών μελών.

Δίδεται προτεραιότητα σε δράσεις που συμβάλλουν στην:

·στη συνδεσιμότητα Gigabit για νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα, σύμφωνα με τις προσπάθειες ψηφιοποίησης του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, με στόχο τη βελτίωση της ευημερίας των πολιτών της ΕΕ και την αλλαγή του τρόπου με τον οποίο παρέχονται στους ασθενείς οι υπηρεσίες υγείας και περίθαλψης 1 .

·στη συνδεσιμότητα Gigabit για εκπαιδευτικά και ερευνητικά κέντρα, στο πλαίσιο των προσπαθειών γεφύρωσης του χάσματος ψηφιακής υστέρησης και καινοτομίας στα εκπαιδευτικά συστήματα, ώστε να βελτιωθούν τα μαθησιακά αποτελέσματα, να ενισχυθεί η ισότητα και να βελτιωθεί η αποδοτικότητα 2 .

2.Ασύρματη συνδεσιμότητα στις τοπικές κοινότητες

Οι δράσεις που αποσκοπούν στη δωρεάν και με ισότιμους όρους παροχή τοπικής ασύρματης συνδεσιμότητας σε κέντρα του τοπικού δημόσιου βίου, συμπεριλαμβανομένων υπαίθριων χώρων όπου έχει πρόσβαση το ευρύ κοινό, που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον δημόσιο βίο των τοπικών κοινοτήτων, υπόκεινται στους κάτωθι όρους ώστε να είναι επιλέξιμες για να λάβουν χρηματοδότηση:

·υλοποιούνται από φορέα του δημόσιου τομέα όπως αναφέρεται στην κατωτέρω παράγραφο, ο οποίος είναι σε θέση να σχεδιάσει και να επιβλέψει την εγκατάσταση, όπως επίσης και να εξασφαλίσει τουλάχιστον για μία τριετία τη χρηματοδότηση του κόστους λειτουργίας, τοπικών σημείων ασύρματης πρόσβασης σε κλειστούς ή υπαίθριους δημόσιους χώρους·

·βασίζονται σε ψηφιακά δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας που προσφέρουν στους χρήστες διαδικτυακή εμπειρία υψηλής ποιότητας η οποία:

·είναι δωρεάν και χωρίς όρους που εισάγουν διακρίσεις, εύκολα προσβάσιμη και προστατευμένη, και χρησιμοποιεί τον πιο πρόσφατο και τον βέλτιστο διαθέσιμο εξοπλισμό, κατάλληλο για την παροχή συνδεσιμότητας υψηλής ταχύτητας στους χρήστες· και

·υποστηρίζει την πρόσβαση σε καινοτόμες ψηφιακές υπηρεσίες·

·χρησιμοποιούν την κοινή οπτική ταυτότητα που θα παρασχεθεί από την Επιτροπή και παρέχουν συνδέσεις με σχετικά επιγραμμικά εργαλεία·

·παρέχουν τη δέσμευση ότι θα προμηθεύσουν τον απαραίτητο εξοπλισμό και/ή τις σχετικές υπηρεσίες εγκατάστασης σύμφωνα με το εφαρμοστέο δίκαιο για να διασφαλίσουν ότι τα έργα δεν προκαλούν αδικαιολόγητες στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.

Η οικονομική συνδρομή διατίθεται σε φορείς του δημόσιου τομέα υπό την έννοια του άρθρου 3 σημείο 1) της οδηγίας (ΕΕ) 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 3 που αναλαμβάνουν την παροχή, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, δωρεάν και χωρίς όρους που εισάγουν διακρίσεις, τοπικής ασύρματης συνδεσιμότητας με την εγκατάσταση τοπικών σημείων ασύρματης πρόσβασης.

Οι χρηματοδοτούμενες δράσεις δεν αναπαράγουν υφιστάμενες ιδιωτικές ή δημόσιες δωρεάν προσφορές με παρόμοια χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της ποιότητας, στον ίδιο δημόσιο χώρο.

Ο διαθέσιμος προϋπολογισμός κατανέμεται με γεωγραφικά ισόρροπο τρόπο μεταξύ των κρατών μελών.

Αν συντρέχει περίπτωση, εξασφαλίζεται συντονισμός και συνοχή με δράσεις του ΜΣΕ που υποστηρίζουν την πρόσβαση κοινωνικοοικονομικών παραγόντων σε δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας ικανά να παρέχουν συνδεσιμότητα Gigabit.

3.Ενδεικτικός κατάλογος διαδρόμων 5G επιλέξιμων για χρηματοδότηση

Σύμφωνα με τους στόχους της κοινωνίας των Gigabit που ορίζονται από την Επιτροπή για να διασφαλιστεί ότι οι μείζονες επίγειες διαδρομές μεταφορών έχουν αδιάλειπτη κάλυψη 5G έως το 2025 4 , οι δράσεις υλοποίησης αδιάλειπτης κάλυψης με συστήματα 5G σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 4 στοιχείο γ) περιλαμβάνει, ως πρώτο βήμα, δράσεις στα διασυνοριακά τμήματα πειραματικής εφαρμογής συνδεδεμένης και αυτοματοποιημένης κινητικότητας 5 , και, ως δεύτερο βήμα, δράσεις σε εκτενέστερα τμήματα με σκοπό την ευρύτερης κλίμακας εγκατάσταση συνδεδεμένης και αυτοματοποιημένης κινητικότητας κατά μήκος των διαδρόμων, όπως αναφέρεται στον πίνακα που ακολουθεί (ενδεικτικός κατάλογος). Οι διάδρομοι του ΔΕΔ-Μ χρησιμοποιούνται ως βάση προς τον σκοπό αυτό, αλλά η εγκατάσταση του 5G δεν περιορίζεται κατ’ ανάγκην στον εν λόγω διαδρόμους 6 .

(1)    Βλ. επίσης COM(2018) 233 final - Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη διευκόλυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού του τομέα της υγείας και της περίθαλψης στην ψηφιακή ενιαία αγορά, την ισχυροποίηση των πολιτών και την ανάπτυξη μιας υγιέστερης κοινωνίας.

(2)    Βλ. επίσης COM(2018) 22 final - Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση.

(3)    Οδηγία (ΕΕ) 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Οκτωβρίου 2016, για την προσβασιμότητα των ιστοτόπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα (ΕΕ L 327 της 2.12.2016, σ. 1).

(4)    Συνδεσιμότητα για ανταγωνιστική ψηφιακή ενιαία αγορά – Προς μια ευρωπαϊκή κοινωνία των Gigabit - COM(2016)587 final.

(5)    Συνδεδεμένη και αυτοματοποιημένη κινητικότητα

(6)    Τα τμήματα με πλάγιους χαρακτήρες βρίσκονται εκτός των διαδρόμων του κεντρικού δικτύου ΔΕΔ-Μ, αλλά περιλαμβάνονται στους διαδρόμους 5G.