P8_TA(2018)0374

Θεματολόγιο της ΕΕ για τις αγροτικές, ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Οκτωβρίου 2018 σχετικά με την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών των αγροτικών, ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών (2018/2720(RSP))

(2020/C 011/04)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

—	έχοντας υπόψη το άρθρο 174 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 10ης Μαΐου 2016, σχετικά με την πολιτική συνοχής στις ορεινές περιοχές της ΕΕ (1),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Ιουνίου 2017, σχετικά με τα δομικά στοιχεία για την πολιτική συνοχής της ΕΕ μετά το 2020 (2),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 17ης Απριλίου 2018, με τίτλο «Ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση: 7η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» (3),

—	έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α.	λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγροτικές, ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές αποτελούν το 80 % των εδαφών της ΕΕ, φιλοξενούν το 57 % του πληθυσμού της και αντιπροσωπεύουν το 46 % της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας·

Β.	λαμβάνοντας υπόψη ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ανέρχεται στο 70 % του ενωσιακού μέσου όρου όσον αφορά κατοίκους μη αστικών περιοχών, ενώ φτάνει το 123 % του ενωσιακού μέσου όρου όσον αφορά κατοίκους αστικών περιοχών·

Γ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό ανεργίας στις μη αστικές περιοχές αυξήθηκε από 7 % σε 10,4 % μεταξύ 2008 και 2012·

Δ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι το ένα τέταρτο του πληθυσμού των αγροτικών, ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών δεν έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να υποστηριχθούν οι αγροτικές, ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές για να υπερβούν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι μία από αυτές τις προκλήσεις είναι η μείωση του πληθυσμού στις αγροτικές περιοχές, όπου οι ηλικιωμένοι (άνω των 65) αντιπροσωπεύουν το 20 % του συνολικού πληθυσμού των εν λόγω περιοχών, ενώ οι νέοι εξακολουθούν να φεύγουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι, συνεπώς, θα πρέπει να δοθεί στον μεγάλο αριθμό πολιτών που ζουν εκτός αστικών περιοχών η διαβεβαίωση ότι θα μπορούσαν να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με όσους ζουν σε αστικές περιοχές·

ΣΤ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας των υπηρεσιών καλύπτει μόνο το 24 % της απασχόλησης στις μη αστικές περιοχές·

Ζ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομία, οι πόλεις, η βιομηχανία (συμπεριλαμβανομένου του τουρισμού) και οι πολίτες της Ευρώπης εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις συγκεκριμένες περιοχές όσον αφορά τα τρόφιμα, τη χρήση της γης, την ενέργεια, τα ύδατα, τον καθαρό αέρα και τις πρώτες ύλες·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγροτικές, ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές συχνά βρίσκονται σε παραμεθόριες περιφέρειες των κρατών μελών και κοντά στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, και λαμβάνοντας υπόψη ότι προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ειδικές ανάγκες τους, να προαχθεί η συνοχή και να καλλιεργηθούν καλές σχέσεις γειτονίας, θα πρέπει να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες που προκύπτουν από τη διασυνοριακή συνεργασία, τις μακροπεριφερειακές στρατηγικές και άλλα μέσα όπως είναι ο Ευρωπαϊκός Όμιλος Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ)·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι εκπρόσωποι από 40 ευρωπαϊκές χώρες έχουν υπογράψει τη δήλωση Venhorst την οποία εξέδωσε το Ευρωπαϊκό αγροτικό κοινοβούλιο το 2017, που επιδιώκει να προωθήσει τη συνεργασία σε τομείς όπως η συνδεσιμότητα, οι υποδομές, οι υπηρεσίες, η ενίσχυση των τοπικών οικονομιών, και η αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού·

τονίζει ότι οι αγροτικές, ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές είναι σημαντικές για την ισόρροπη εδαφική ανάπτυξη στην Ευρώπη και ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθούν με την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών τους μέσω ενωσιακών πολιτικών·

πιστεύει ότι η προώθηση της τοπικής ανάπτυξης είναι ουσιώδης για την σταθεροποίηση και την αντιστάθμιση των αρνητικών τάσεων όσον αφορά τις τοπικές αγορές, τη δημογραφική δυναμική και τους φυσικούς πόρους·

ζητεί, επιπλέον, τον συντονισμό των ενωσιακών πολιτικών για να εξασφαλιστεί η ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών·

υπογραμμίζει ότι οι επενδύσεις που αποσκοπούν στην ενσωμάτωση των αγροτικών, ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών σε όλες τις πολιτικές είναι αναγκαίες για την επίτευξη των προτεραιοτήτων της ΕΕ, οι οποίες περιλαμβάνουν ενδεικτικά την έξυπνη, βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, την επισιτιστική ασφάλεια και την ασφάλεια των τροφίμων, την κοινωνική ένταξη, την ισότητα των φύλων, την κλιματική αλλαγή, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την ψηφιοποίηση και μια αποδοτική εσωτερική αγορά·

ζητεί το ενωσιακό θεματολόγιο για τις αγροτικές, ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές να προωθήσει την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη, την οικονομική μεγέθυνση και διαφοροποίηση, την κοινωνική ευημερία, την προστασία της φύσης, και τη συνεργασία και τη διασύνδεση με τις αστικές περιοχές προκειμένου να ενισχυθεί η συνοχή και να αποτραπεί ο κίνδυνος εδαφικού κατακερματισμού· ζητεί τη θέσπιση ενός Συμφώνου Έξυπνων Χωριών, με στόχο να εξασφαλιστεί μια πιο αποτελεσματική, ολοκληρωμένη και συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τις ενωσιακές πολιτικές που έχουν αντίκτυπο στις αγροτικές περιοχές, με τη συμμετοχή όλων των επιπέδων διακυβέρνησης, με σεβασμό στην αρχή της επικουρικότητας και σύμφωνα με το Αστικό Θεματολόγιο για την Ευρώπη που παρατίθεται στο Σύμφωνο του Άμστερνταμ·

ζητεί, επιπλέον, το εν λόγω ενωσιακό θεματολόγιο για τις αγροτικές, ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές να ενσωματώσει ένα στρατηγικό πλαίσιο για την ανάπτυξη των αγροτικών, ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών, σε συντονισμό με στρατηγικές που απευθύνονται στις υστερούσες και περιφερειακές περιοχές, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για την προστασία του αγροτικού τομέα, τα έξυπνα χωριά, την πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, την ψηφιοποίηση, την κατάρτιση και την καινοτομία· ζητεί, επιπλέον, την ενίσχυση της έξυπνης συνεργασίας και των συμπράξεων μεταξύ αγροτικών και αστικών κέντρων προκειμένου να εξισορροπηθεί εκ νέου η σχέση αγροτικού-αστικού χώρου·

ενθαρρύνει τις αγροτικές περιοχές και κοινότητες να αναπτύξουν έργα όπως τα έξυπνα χωριά, με την αξιοποίηση των υφιστάμενων ισχυρών σημείων και πόρων τους και την ανάπτυξη νέων ευκαιριών, όπως είναι οι αποκεντρωμένες υπηρεσίες, οι ενεργειακές λύσεις, και οι ψηφιακές τεχνολογίες και καινοτομίες·

τονίζει ότι είναι αναγκαίο να στηριχθεί η περαιτέρω ανάπτυξη του αγροτικού τουρισμού και του ορεινού αγροτουρισμού με παράλληλη διατήρηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των εν λόγω περιοχών, για παράδειγμα των παραδόσεων και των παραδοσιακών τοπικών προϊόντων, καθώς ο τουρισμός έχει σημαντικό κοινωνικό, οικονομικό και πολιτιστικό αντίκτυπο·

υπογραμμίζει το δυναμικό των ορεινών ηφαιστειογενών περιοχών και των ηφαιστείων, ιδίως από την πλευρά της συνεισφοράς της ηφαιστειολογίας στην επίτευξη των στόχων στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην πρόληψη και διαχείριση φυσικών καταστροφών, όπως είναι οι εκρήξεις ηφαιστείων·

10.

καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει στις μελλοντικές νομοθετικές προτάσεις της διατάξεις που λαμβάνουν υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των εν λόγω περιοχών και να προβλέψει επαρκή χρηματοδότηση, ιδίως από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, για την πολιτική συνοχής μετά το 2020·

11.

τονίζει ότι το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) συμβάλλει σημαντικά στην οικονομική και κοινωνική συνοχή, ιδίως στις αγροτικές περιοχές, και έχει σημαντική εδαφική διάσταση· συνιστά, ως εκ τούτου, οι δαπάνες του ΕΓΤΑΑ να παραμείνουν συνδεδεμένες με την πολιτική συνοχής, με σκοπό, μεταξύ άλλων, να διευκολυνθεί η ολοκληρωμένη και συμπληρωματική χρηματοδότηση και να απλουστευθούν οι διαδικασίες για τους δικαιούχους, ούτως ώστε οι περιφέρειες να έχουν τη δυνατότητα άντλησης πόρων από διαφορετικές ενωσιακές πηγές με στόχο τη βελτιστοποίηση των ευκαιριών χρηματοδότησης και την πραγματοποίηση επενδύσεων σε αγροτικές περιοχές·

12.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Επιτροπή των Περιφερειών και στα κράτη μέλη.

(1) ΕΕ C 76 της 28.2.2018, σ. 11.

(2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0254.

(3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2018)0105.