Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Γειτονικές χώρες και o υπόλοιπος κόσμος»

(2019/C 86/16)

Γενικός εισηγητής:

Hans JANSSEN (NL/EPP), Δήμαρχος Oisterwijk

Έγγραφα αναφοράς:

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας.

COM(2018) 460 final

Πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη σύνδεση των υπερπόντιων χωρών και εδαφών με την Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένων των σχέσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφενός, και της Γροιλανδίας και του Βασιλείου της Δανίας, αφετέρου («απόφαση για τη σύνδεση ΥΧΕ–ΕΕ»)

COM(2018) 461 final

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ III)

COM(2018) 465 final

I. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας

Τροπολογία 1

(COM(2018) 460 final), αιτιολογική σκέψη 25

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Ενώ η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και η ισότητα των φύλων και η χειραφέτηση των γυναικών, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη καθ’ όλη την περίοδο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, η συνδρομή που παρέχει η Ένωση στο πλαίσιο των θεματικών προγραμμάτων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, καθώς και για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει να έχει ειδικό συμπληρωματικό και προσθετικό ρόλο λόγω του παγκόσμιου χαρακτήρα της και της ανεξαρτησίας της δράσης της, η οποία δεν συνδέεται με τη συναίνεση των κυβερνήσεων και των δημόσιων αρχών των ενδιαφερόμενων τρίτων χωρών.

Ενώ η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και η ισότητα των φύλων και η χειραφέτηση των γυναικών, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη καθ’ όλη την περίοδο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, η συνδρομή που παρέχει η Ένωση στο πλαίσιο των θεματικών προγραμμάτων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, καθώς και για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να έχει ειδικό συμπληρωματικό και προσθετικό ρόλο λόγω του παγκόσμιου χαρακτήρα της και της ανεξαρτησίας της δράσης της, η οποία δεν συνδέεται με τη συναίνεση των κυβερνήσεων και των δημόσιων αρχών των ενδιαφερόμενων τρίτων χωρών.

Αιτιολογία

Το παρόν σχέδιο γνωμοδότησης υποστηρίζει ότι θα πρέπει να δοθεί ειδικό ξεχωριστό πρόγραμμα στις τοπικές και περιφερειακές αρχές, με συγκεκριμένο προϋπολογισμό για την αναπτυξιακή συνεργασία, αλλά και να λαμβάνονται υπόψη κατά τη διάρκεια του προγραμματισμού ως δικαιούχοι, όπως συνέβαινε και στην τρέχουσα περίοδο του ΠΔΠ στο πλαίσιο του Μηχανισμού Αναπτυξιακής Συνεργασίας (ΜΑΣ). Αν και η γραμμή του προϋπολογισμού για την τοπική αυτοδιοίκηση στο πλαίσιο του ΜΑΣ δεν δαπανήθηκε εξολοκλήρου, εξήχθη υπερβολικά εύκολα το συμπέρασμα ότι αυτό είχε να κάνει με την ανεπαρκή ικανότητα των τοπικών και των περιφερειακών αρχών. Άλλοι λόγοι, όπως οι αυστηρές απαιτήσεις συγχρηματοδότησης και οι πολύπλοκες διαδικασίες υποβολής αιτήσεων, θα μπορούσαν να είναι πιο σημαντικοί. Σε κάθε περίπτωση, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να παρέχουν περιθώρια βελτίωσης, αντί να επιλέγουν την άμεση κατάργηση.

Επιπλέον, είναι ζωτικής σημασίας να συνεχιστούν/καθιερωθούν ισχυροί μηχανισμοί συντονισμού μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών, των τοπικών αρχών και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ προκειμένου να διασφαλιστεί η επίτευξη της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ και των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης. Επομένως, οι ΟΚΠ και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει πράγματι να αναφέρονται σε μία πρόταση αυτού του άρθρου.

Τροπολογία 2

(COM(2018) 460 final), αιτιολογική σκέψη 26

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕτΠ
Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει να περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα φορέων με διαφορετικούς ρόλους και εντολές μεταξύ των οποίων όλες οι μη κρατικές, μη κερδοσκοπικές, μη κομματικές και μη βίαιες δομές, μέσω των οποίων οι πολίτες οργανώνονται για να επιδιώξουν κοινούς στόχους και ιδανικά, πολιτικά, πολιτιστικά, κοινωνικά ή οικονομικά. Πρόκειται για οργανώσεις που λειτουργούν σε τοπικό, εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, αφορούν τις πόλεις και την ύπαιθρο, είναι επίσημες και ανεπίσημες.	Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει να περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα φορέων με διαφορετικούς ρόλους και εντολές μεταξύ των οποίων όλες οι μη κρατικές, μη κερδοσκοπικές, μη κομματικές και μη βίαιες δομές, μέσω των οποίων οι πολίτες οργανώνονται για να επιδιώξουν κοινούς στόχους και ιδανικά, πολιτικά, πολιτιστικά, κοινωνικά ή οικονομικά. Πρόκειται για οργανώσεις που λειτουργούν σε τοπικό, εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, αφορούν τις πόλεις και την ύπαιθρο, είναι επίσημες και ανεπίσημες.
	Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης και στον συντονισμό των τοπικών φορέων. Όπως αναγνωρίζεται από την Ατζέντα 2030, και οι 17 στόχοι διαθέτουν τοπικές συνιστώσες και σχετίζονται με τις αρμοδιότητες των τοπικών αρχών, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη διάσταση του φύλου και την κλιματική αλλαγή.

Αιτιολογία

Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν αναφέρει επακριβώς τον ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές αρχές στον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την παρακολούθηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ), μολονότι η Ατζέντα 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη διευκρινίζει ότι και οι 17 ΣΒΑ διαθέτουν τοπικές συνιστώσες και σχετίζονται με το καθημερινό έργο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών. Η νέα ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη του 2017 επαναλαμβάνει την ανάγκη «τοπικοποίησης» των ΣΒΑ. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την έλλειψη συγκεκριμένης χρηματοδότησης για την τοπική αυτοδιοίκηση στη νέα εξωτερική δέσμη μέσων και αποτελεί συνεπώς έναν ακόμη λόγο για την εκ των προτέρων αποκατάσταση της γραμμής του προϋπολογισμού για την τοπική αυτοδιοίκηση.

Τροπολογία 3

(COM(2018) 460 final), αιτιολογική σκέψη 29

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Είναι σημαντικό να ενισχυθεί περαιτέρω η συνεργασία με τις χώρες εταίρους σχετικά με τη μετανάστευση, να αξιοποιηθούν τα οφέλη της ορθά διαχειριζόμενης και νόμιμης μετανάστευσης και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η παράτυπη μετανάστευση. Η εν λόγω συνεργασία θα πρέπει να συμβάλει στην εξασφάλιση πρόσβασης σε διεθνή προστασία, στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της παράτυπης μετανάστευσης, στη βελτίωση της διαχείρισης των συνόρων και τη συνέχιση των προσπαθειών για την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης, της εμπορίας ανθρώπων και της λαθραίας διακίνησης μεταναστών και στην καταβολή προσπαθειών για την επιστροφή, την επανεισδοχή και την επανένταξη, κατά περίπτωση, με βάση την αμοιβαία λογοδοσία και τον πλήρη σεβασμό των ανθρωπιστικών υποχρεώσεων και των υποχρεώσεων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ως εκ τούτου, η αποτελεσματική συνεργασία των τρίτων χωρών με την Ένωση στον τομέα αυτόν θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο των γενικών αρχών του παρόντος κανονισμού. Είναι σημαντικό να υπάρχει μεγαλύτερη συνοχή μεταξύ της μεταναστευτικής πολιτικής και της πολιτικής αναπτυξιακής συνεργασίας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η αναπτυξιακή βοήθεια στηρίζει τις χώρες εταίρους στην αποτελεσματικότερη διαχείρισης της μετανάστευσης. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να συμβάλει σε μια συντονισμένη, ολιστική και διαρθρωμένη προσέγγιση της μετανάστευσης, μεγιστοποιώντας τις συνέργειες και εφαρμόζοντας την αναγκαία μόχλευση.

Είναι σημαντικό να ενισχυθεί περαιτέρω η συνεργασία με τις χώρες εταίρους σχετικά με τη μετανάστευση σε στενή σύμπραξη με τις τοπικές και τις περιφερειακές τους αρχές , να αξιοποιηθούν τα οφέλη της ορθά διαχειριζόμενης και νόμιμης μετανάστευσης και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η παράτυπη μετανάστευση. Η εν λόγω συνεργασία , με στόχο επίσης την έγκριση του Παγκόσμιου συμφώνου του ΟΗΕ για τη μετανάστευση, θα πρέπει να συμβάλει στην εξασφάλιση πρόσβασης σε διεθνή προστασία, στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της παράτυπης μετανάστευσης , κυρίως όταν αφορά ευάλωτες ομάδες όπως είναι οι ασυνόδευτοι ανήλικοι , στη βελτίωση της διαχείρισης των συνόρων και τη συνέχιση των προσπαθειών για την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης, της εμπορίας ανθρώπων και της λαθραίας διακίνησης μεταναστών και στην καταβολή προσπαθειών για την επιστροφή, την επανεισδοχή και την επανένταξη, κατά περίπτωση, με βάση την αμοιβαία λογοδοσία και τον πλήρη σεβασμό των ανθρωπιστικών υποχρεώσεων και των υποχρεώσεων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ως εκ τούτου, η αποτελεσματική συνεργασία των τρίτων χωρών με την Ένωση στον τομέα αυτόν θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο των γενικών αρχών του παρόντος κανονισμού. Είναι σημαντικό να υπάρχει μεγαλύτερη συνοχή μεταξύ της μεταναστευτικής πολιτικής και της πολιτικής αναπτυξιακής συνεργασίας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η αναπτυξιακή βοήθεια στηρίζει τις χώρες εταίρους στην αποτελεσματικότερη διαχείρισης της μετανάστευσης. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να συμβάλει σε μια συντονισμένη, ολιστική και διαρθρωμένη προσέγγιση της μετανάστευσης με βάση τις τοπικές ανάγκες και πραγματικότητες , μεγιστοποιώντας τις συνέργειες και εφαρμόζοντας την αναγκαία μόχλευση.

Αιτιολογία

Η μεταναστευτική και η αναπτυξιακή πολιτική είναι στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους. Η διεθνής, εθνική, περιφερειακή και τοπική συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας για τη χάραξη κοινής ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής. Η προσέγγιση της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης αποτελεί προϋπόθεση για την επίτευξη βέλτιστων αποτελεσμάτων. Είναι καίριας σημασίας να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ και οι αρχές, τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, συνεργάζονται στενά με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές των χωρών διέλευσης, καθώς και με την κοινωνία των πολιτών, τις ενώσεις μεταναστών και τις τοπικές κοινότητες των χωρών υποδοχής.

Τροπολογία 4

(COM(2018) 460 final — Γενικές διατάξεις — Άρθρο 3 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Σύμφωνα με την παράγραφο 1, οι ειδικοί στόχοι του παρόντος κανονισμού είναι οι ακόλουθοι:

α)	η υποστήριξη και ενθάρρυνση του διαλόγου και της συνεργασίας με τρίτες χώρες και περιφέρειες στη γειτονία, στην υποσαχάρια Αφρική, την Ασία και τον Ειρηνικό, τη Βόρειο και τη Νότιο Αμερική και την Καραϊβική·

α)	η υποστήριξη και ενθάρρυνση του διαλόγου και της συνεργασίας με τρίτες χώρες και περιφέρειες στη γειτονία, μεταξύ άλλων σε επίπεδο υποεθνικών οντοτήτων, στην υποσαχάρια Αφρική, την Ασία και τον Ειρηνικό, τη Βόρειο και τη Νότιο Αμερική και την Καραϊβική·

β)

σε παγκόσμιο επίπεδο, η εδραίωση και στήριξη της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η στήριξη των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, η προώθηση της σταθερότητας και της ειρήνης και η αντιμετώπιση άλλων παγκόσμιων προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένης της μετανάστευσης και της κινητικότητας·

β)

σε παγκόσμιο επίπεδο, η εδραίωση και στήριξη της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας των φύλων , η στήριξη των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών και των περιφερειακών αρχών , η προώθηση της σταθερότητας και της ειρήνης και η αντιμετώπιση άλλων παγκόσμιων προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένης της μετανάστευσης και της κινητικότητας·

Αιτιολογία

Η βοήθεια και η συνεργασία σε υποεθνικό (τοπικό και περιφερειακό) επίπεδο με φορείς από τις χώρες της γειτονίας (ιδίως της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης), όταν επικεντρώνονται και προσαρμόζονται στις τοπικές ανάγκες και περιστάσεις, μπορούν, σε πολλές περιπτώσεις, να επιτύχουν καλύτερα και πιο περιεκτικά αποτελέσματα, περισσότερο αισθητά από τους πολίτες, από τα προγράμματα με τις κεντρικές αρχές των χωρών εταίρων.

Τροπολογία 5

(COM(2018) 460 final — Γενικές διατάξεις — Άρθρο 4 παράγραφος 3

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα θεματικά προγράμματα περιλαμβάνουν δράσεις που συνδέονται με την επιδίωξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο στους ακόλουθους τομείς:

α)	Ανθρώπινα δικαιώματα και δημοκρατία·

β)	Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών·

γ)	Σταθερότητα και ειρήνη·

δ)	Παγκόσμιες προκλήσεις.

α)	Ανθρώπινα δικαιώματα και δημοκρατία·

β)	Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών·

γ)	Τοπικές και περιφερειακές αρχές

δ)	Σταθερότητα και ειρήνη·

ε)	Παγκόσμιες προκλήσεις.

Όλα τα θεματικά προγράμματα θα πρέπει να τεκμηριώνονται με τους προβλεπόμενους προϋπολογισμούς.

Τα θεματικά προγράμματα μπορεί να καλύπτουν όλες τις τρίτες χώρες, καθώς και τις υπερπόντιες χώρες και εδάφη, όπως ορίζονται στην απόφαση του Συμβουλίου…/… (ΕΕ).

Για να επιτευχθούν οι στόχοι που ορίζονται στο άρθρο 3, τα θεματικά προγράμματα βασίζονται στις περιοχές παρέμβασης που απαριθμούνται στο παράρτημα III.

Αιτιολογία

Όπως αναφέρεται στην τροπολογία 1, η παρούσα γνωμοδότηση συνιστά εντόνως οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές να διαθέτουν ειδικό ξεχωριστό πρόγραμμα με συγκεκριμένο προϋπολογισμό για την αναπτυξιακή συνεργασία, καθώς και να λαμβάνονται υπόψη κατά τη διάρκεια του προγραμματισμού ως δικαιούχοι.

Τροπολογία 6

(COM(2018) 460 final — Γενικές διατάξεις — Άρθρο 4 παράγραφος 5

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Οι δράσεις στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού εφαρμόζονται πρωτίστως μέσω των γεωγραφικών προγραμμάτων.

Οι δράσεις στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού εφαρμόζονται πρωτίστως μέσω των γεωγραφικών προγραμμάτων. Κατά περίπτωση, τα γεωγραφικά προγράμματα θα περιλαμβάνουν επίσης τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές στις χώρες της γειτονίας ως άμεσους δικαιούχους.

Αιτιολογία

Η βοήθεια και η συνεργασία της ΕΕ με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές από τις χώρες της εταιρικής σχέσης δεν πρέπει να υποφέρουν οικονομικά ή οργανωτικά ως αποτέλεσμα της αυξημένης ευελιξίας όσον αφορά την κατανομή χρηματοδοτικών και άλλων πόρων μεταξύ των διαφόρων γεωγραφικών και θεματικών προγραμμάτων. Είναι σκόπιμο τα γεωγραφικά προγράμματα να απευθύνονται ήδη εκ των προτέρων στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές ως άμεσους δικαιούχους.

Τροπολογία 7

(COM(2018) 460 final — Γενικές διατάξεις — Άρθρο 6 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το δημοσιονομικό κονδύλιο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 αποτελείται από:

α)

68 000 εκατ. EUR για γεωγραφικά προγράμματα:

—	Γειτονία τουλάχιστον 22 000 εκατ. EUR,

—	Υποσαχάρια Αφρική τουλάχιστον 32 000 EUR,

—	Χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού 10 000 εκατ. EUR,

—	Βόρεια και Νότια Αμερική και Καραϊβική 4 000 εκατ. EUR,

α)

68 000 εκατ. EUR για γεωγραφικά προγράμματα:

—	Γειτονία τουλάχιστον 22 000 εκατ. EUR,

—	Υποσαχάρια Αφρική τουλάχιστον 32 000 EUR,

—	Χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού 10 000 εκατ. EUR,

—	Βόρεια και Νότια Αμερική και Καραϊβική 4 000 εκατ. EUR,

β)

7 000 εκατ. EUR για θεματικά προγράμματα:

—	Ανθρώπινα δικαιώματα και δημοκρατία 1 500 εκατ. EUR,

—	Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών 1 500 εκατ. EUR,

—	Σταθερότητα και ειρήνη 1 000 εκατ. EUR,

—	Παγκόσμιες προκλήσεις, 3 000 εκατ. EUR,

β)

7 500 εκατ. EUR για θεματικά προγράμματα:

—	Ανθρώπινα δικαιώματα και δημοκρατία 1 500 εκατ. EUR,

—	Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών 1 500 εκατ. EUR,

—	Τοπικές και περιφερειακές αρχές 500 εκατ. EUR

—	Σταθερότητα και ειρήνη 1 000 εκατ. EUR,

—	Παγκόσμιες προκλήσεις, 3 000 εκατ. EUR,

γ)	4 000 EUR για δράσεις ταχείας αντίδρασης.

γ)	4 000 EUR για δράσεις ταχείας αντίδρασης.

Αιτιολογία

Σύμφωνα με τις ανωτέρω τροπολογίες, είναι σκόπιμο να διατεθεί αναλογικά μέρος του διαθέσιμου προϋπολογισμού για τα γεωγραφικά προγράμματα απευθείας σε προγράμματα με/για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, όπως συμβαίνει στο πλαίσιο του ΜΑΣ στο ΠΔΠ 2014-2020. Το προτεινόμενο ποσό (500 εκατομμύρια EUR) βασίζεται στην τρέχουσα κατανομή του κονδυλίου του προϋπολογισμού ΟΚΠ-τοπική αυτοδιοίκηση (66,16 % για τις ΟΚΠ, 22,05 % για τις τοπικές αρχές, 10,4 % για την αναπτυξιακή εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και 1,39 % για μέτρα στήριξης (περίοδος 2018-2020)) και, φυσικά, πρέπει να υπολογιστεί προσεκτικά λαμβάνοντας υπόψη τον ρυθμό απορρόφησης του σημερινού προϋπολογισμού για την τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς και πολλούς άλλους παράγοντες.

Τροπολογία 8

(COM(2018) 460 final — Γενικές διατάξεις — Άρθρο 8 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η Επιτροπή επιζητεί την προώθηση, ανάπτυξη και παγίωση των αρχών της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών βάσει των οποίων ιδρύθηκε, μέσω του διαλόγου και της συνεργασίας με τις χώρες εταίρους και τις περιφέρειες εταίρους.

Η Επιτροπή επιζητεί την προώθηση, ανάπτυξη και παγίωση των αρχών της δημοκρατίας σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης , του κράτους δικαίου , της ισότητας των φύλων και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών βάσει των οποίων ιδρύθηκε, μέσω του διαλόγου και της συνεργασίας με τις χώρες εταίρους και τις περιφέρειες εταίρους.

Αιτιολογία

Η δημοκρατία σε υποεθνικό επίπεδο πρέπει να συμπεριληφθεί στις κατευθυντήριες αρχές, καθώς το τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο είναι εκείνο όπου οι πολίτες μπορούν να βιώσουν τη δημοκρατία αμεσότερα. Η ισότητα των φύλων πρέπει να προστεθεί στις βασικές αρχές.

Τροπολογία 9

(COM(2018) 460 final) — Άρθρο 11 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Ο προγραμματισμός των γεωγραφικών προγραμμάτων παρέχει ειδικό, προσαρμοσμένο πλαίσιο συνεργασίας βάσει:

α)	των αναγκών των εταίρων, οι οποίες καθορίζονται βάσει ειδικών κριτηρίων που λαμβάνουν υπόψη τον πληθυσμό, τη φτώχεια, την ανισότητα, την ανθρώπινη ανάπτυξη, την οικονομική και περιβαλλοντική αστάθεια και την κρατική και κοινωνική ανθεκτικότητα·

α)	των αναγκών των εταίρων, οι οποίες καθορίζονται βάσει ειδικών κριτηρίων που λαμβάνουν υπόψη τον πληθυσμό, τη φτώχεια, την ανισότητα, την ανθρώπινη ανάπτυξη, την οικονομική και περιβαλλοντική αστάθεια και την κρατική και κοινωνική ανθεκτικότητα·

β)	των ικανοτήτων των εταίρων να δημιουργούν και να έχουν πρόσβαση σε χρηματοδοτικούς πόρους και να είναι σε θέση να τους απορροφήσουν·

β)	των ικανοτήτων των εταίρων να δημιουργούν και να έχουν πρόσβαση σε χρηματοδοτικούς πόρους και να είναι σε θέση να τους απορροφήσουν·

γ)	των δεσμεύσεων και των επιδόσεων των εταίρων, που προσδιορίζονται βάσει κριτηρίων όπως η πολιτική μεταρρύθμιση και η οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη·

γ)	των δεσμεύσεων και των επιδόσεων των εταίρων, που προσδιορίζονται βάσει κριτηρίων όπως η πολιτική μεταρρύθμιση και η οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και της προθυμίας τους να συνεργαστούν με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές τους κατά τη σύνταξη, εφαρμογή και παρακολούθηση προγραμμάτων ·

δ)	του δυνητικού αντικτύπου της ενωσιακής χρηματοδότησης στις χώρες και περιφέρειες εταίρους·

δ)	του δυνητικού αντικτύπου της ενωσιακής χρηματοδότησης στις χώρες και περιφέρειες εταίρους , μεταξύ άλλων υπό μορφή έργων μικρής κλίμακας, προσιτών και στις τοπικές και τις περιφερειακές οντότητες ·

ε)	των ικανοτήτων και της δέσμευσης των εταίρων να προωθούν τα κοινά συμφέροντα και αξίες, και να υποστηρίζουν τους κοινούς στόχους και τις πολυμερείς συμμαχίες, καθώς και της προώθησης των ενωσιακών προτεραιοτήτων.

ε)	των ικανοτήτων και της δέσμευσης των εταίρων να προωθούν τα κοινά συμφέροντα και αξίες, και να υποστηρίζουν τους κοινούς στόχους και τις πολυμερείς συμμαχίες, καθώς και της προώθησης των ενωσιακών προτεραιοτήτων.

Αιτιολογία

Το προτεινόμενο άρθρο 11 αναφέρει ήδη ότι «… όλες οι δράσεις βασίζονται, στο μέτρο του δυνατού, σε διάλογο μεταξύ της Ένωσης, των κρατών μελών και των ενδιαφερόμενων χωρών εταίρων, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών και τοπικών αρχών …», κάτι το οποίο αποτελεί μια καλή αφετηρία, όμως φαίνεται σημαντικό να προστεθεί ότι οι αρχές προγραμματισμού ενθαρρύνουν επίσης σαφώς τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών (και άλλων ενδιαφερομένων μερών) κατά τη σύνταξη, εφαρμογή και παρακολούθηση προγραμμάτων (λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας). Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ρητή αναφορά στις εργασίες σε χώρες όπου η συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών είναι περιορισμένη ή ανύπαρκτη.

Επιπλέον, είναι εξαιρετικά σημαντικό τα κονδύλια του προγραμματισμού να είναι προσβάσιμα σε όλα τα είδη και τα μεγέθη τοπικών και περιφερειακών αρχών, μεταξύ άλλων και στις αγροτικές περιοχές, καθώς και στις ενδιάμεσες πόλεις, δεδομένου ότι όλες δραστηριοποιούνται στις ίδιες περιοχές και πρέπει να εργάζονται από κοινού για την επίτευξη αειφόρου (τοπικής) ανάπτυξης (όπως εξηγείται στην εδαφική προσέγγιση της τοπικής ανάπτυξης της ΕΕ).

Σύμφωνα με αυτό, ο νέος ΜΓΑΔΣ θα πρέπει επίσης να ενθαρρύνει και να χρηματοδοτεί σχέδια μικρής κλίμακας (π.χ. με βάση τις υφιστάμενες συμπράξεις μεταξύ πόλεων ή άλλες υποεθνικές ή πολυμερείς συμπράξεις), πέραν των πολύ μεγάλων έργων, αλλά και να διευκολύνει περαιτέρω την ενίσχυση των ικανοτήτων των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, έτσι ώστε όλοι οι τύποι τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης να μπορούν να εργαστούν για την αειφόρο ανάπτυξη.

Τροπολογία 10

(COM(2018) 460 final — Άρθρο 22 παράγραφος 7

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η συνεργασία μεταξύ της Ένωσης και των εταίρων μπορεί να λαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη μορφή:

[…]

β)

μέτρα διοικητικής συνεργασίας, όπως σύνδεση μεταξύ δημόσιων φορέων, τοπικών αρχών, εθνικών δημόσιων φορέων ή οντοτήτων ιδιωτικού δικαίου, που τους έχουν ανατεθεί καθήκοντα δημόσιας υπηρεσίας κράτους μέλους και χώρας ή περιφέρειας εταίρου, καθώς και μέτρα συνεργασίας στα οποία ενέχονται εμπειρογνώμονες του δημόσιου τομέα απεσταλμένοι των κρατών μελών και των περιφερειακών και τοπικών αρχών τους,

β)

Αιτιολογία

Η ρητή αναφορά στη χρήση των TAIEX και SIGMA θα συμβάλει στην τεκμηρίωση της χρήσης άκρως αποτελεσματικών εργαλείων τεχνικής βοήθειας σε όλα τα διοικητικά επίπεδα.

Παράρτημα II: Τομείς συνεργασίας για τα γεωγραφικά προγράμματα

Τροπολογία 11

(COM(2018) 460 final, παράρτημα II ενότητα A, σημείο 1, στοιχείο α)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕτΠ
Ενίσχυση της δημοκρατίας και των δημοκρατικών διαδικασιών, της διακυβέρνησης και επιτήρησης, καθώς και διαφανείς και αξιόπιστες εκλογικές διαδικασίες·	Ενίσχυση της δημοκρατίας και των δημοκρατικών διαδικασιών, της διακυβέρνησης και επιτήρησης σε εθνικό και υποεθνικό επίπεδο , καθώς και διαφανείς και αξιόπιστες εκλογικές διαδικασίες σε αυτά τα επίπεδα ·

Αιτιολογία

Η ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη, όπως συμφωνήθηκε από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της το 2017, καλεί τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να ασκούν έλεγχο και να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων (σημείο 83).

Ως Επιτροπή των Περιφερειών έχουμε συμμετάσχει σε αποστολές παρακολούθησης εκλογών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, συμβάλλοντας στην ενίσχυση και την ποιότητα των δημοκρατικών διαδικασιών.

Τροπολογία 12

(COM(2018) 460 final, παράρτημα II ενότητα A, σημείο 2 στοιχείο ιβ)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Στήριξη των τοπικών αρχών για τη βελτίωση της παροχής - σε επίπεδο πόλης - βασικών υπηρεσιών και ισότιμης πρόσβασης στην επισιτιστική ασφάλεια, σε προσβάσιμη, αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγαση, καθώς και της ποιότητας ζωής, ιδίως για όσους ζουν σε αυθαίρετους καταυλισμούς και παραγκουπόλεις.

Στήριξη των τοπικών και περιφερειακών αρχών για τη βελτίωση της παροχής - στο επίπεδό τους - βασικών υπηρεσιών και ισότιμης πρόσβασης στην επισιτιστική ασφάλεια, σε προσβάσιμη, αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγαση, καθώς και της ποιότητας ζωής, ιδίως για όσους ζουν σε αυθαίρετους καταυλισμούς και παραγκουπόλεις.

Αιτιολογία

Με το άρθρο αυτό προτείνεται η υποστήριξη των τοπικών αρχών όσον αφορά τη βελτίωση της παροχής βασικών υπηρεσιών σε επίπεδο πόλης. Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι ο ΜΓΑΔΣ αποσκοπεί στη συνεργασία ολόκληρου του «συστήματος πόλεων». Οι πόλεις αποτελούν μία μόνο συνιστώσα στο πλαίσιο ενός εθνικού συστήματος τοπικής διακυβέρνησης: οι αναπτυξιακές παράμετροι σε τρίτες χώρες πρέπει να είναι εθνικά αποδεκτές και να ακολουθούνται σε τοπικό επίπεδο σε διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης, κοινοτήτων και κοινωνίας των πολιτών. Αυτό συνάδει επίσης με την εδαφική προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την τοπική ανάπτυξη, στην οποία τονίζεται ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν συχνά συντονιστικό ρόλο στο έδαφός τους, στη διαβούλευση και τη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και τα πανεπιστήμια, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και άλλα επίπεδα διακυβέρνησης.

Παράρτημα III: Τομείς παρέμβασης για θεματικά προγράμματα

Τροπολογία 13

(COM(2018) 460 final, παράρτημα III, εισαγωγή νέας ενότητας 3

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Ενίσχυση του ρόλου των τοπικών και των περιφερειακών αρχών ως παραγόντων ανάπτυξης μέσω:

α)

ενίσχυσης των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, κυρίως μέσω διεθνών συμπράξεων μεταξύ των ευρωπαϊκών τοπικών και περιφερειακών αρχών και των αντίστοιχων των χωρών εταίρων, για την εφαρμογή της Ατζέντας 2030 μέσω ειδικού χρηματοδοτικού κονδυλίου προκειμένου να ενισχυθούν οι ικανότητες διακυβέρνησής τους και οι δυνατότητές τους να συμμετάσχουν σε πολιτικό διάλογο με τις εθνικές αρχές, καθώς και να στηριχθούν διαδικασίες αποκέντρωσης·

β)	ενίσχυσης της αποκεντρωμένης συνεργασίας για την ανάπτυξη, σε όλες τις μορφές της·

γ)

αύξησης της ικανότητας των δικτύων, των πλατφορμών και των συμμαχιών των ευρωπαϊκών και νότιων χωρών σε επίπεδο τοπικών και περιφερειακών αρχών για τη διασφάλιση ουσιαστικού και συνεχούς πολιτικού διαλόγου στον τομέα της ανάπτυξης και για την προώθηση της δημοκρατικής διακυβέρνησης, ιδίως μέσω της εδαφικής προσέγγισης της τοπικής ανάπτυξης»·

δ)	αύξησης της αλληλεπίδρασης με τους Ευρωπαίους πολίτες σε θέματα ανάπτυξης (με σκοπό την ευαισθητοποίηση, την ανταλλαγή γνώσεων, τη συμμετοχή), ιδίως εκείνα που σχετίζονται με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), τόσο στα κράτη μέλη όσο και στις υποψήφιες χώρες και στις δυνάμει υποψήφιες.

Αιτιολογία

Παραμένουν προς διευκρίνιση οι ρυθμίσεις αναφορικά με τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στα ευρωπαϊκά προγράμματα πέρα από το στάδιο του προγραμματισμού, καθώς και το πώς θα συμμετάσχουν στη διαβούλευση για τις προτεραιότητες των γεωγραφικών προγραμμάτων. Προσθέτοντας ένα πεδίο παρέμβασης ειδικά για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές δεν υπάρχει αμφιβολία ως προς το κατά πόσον η συγκεκριμένη ομάδα/δικαιούχος/οι εν λόγω εταίροι θα προσελκύσουν επαρκή προσοχή κατά την επιχειρησιακή εφαρμογή των πολιτικών.

Η προστιθέμενη αξία της αποκεντρωμένης συνεργασίας (δηλαδή οι διεθνείς εταιρικές σχέσεις μεταξύ τοπικών και περιφερειακών αρχών) δεν αναφέρεται ρητά στις διάφορες προτάσεις της δέσμης «Οι γειτονικές χώρες και o υπόλοιπος κόσμος». Η αποκεντρωμένη συνεργασία έχει αναγνωριστεί από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη ως εργαλείο ανάπτυξης στη νέα κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη του 2017. Αποτελεί πράγματι ένα αποτελεσματικό μέσο για να ενισχυθεί η ικανότητα των τοπικών και των περιφερειακών αρχών από χώρες εταίρους της ΕΕ να αναπτύξουν σχέδια, να παράσχουν υπηρεσίες και να βελτιώσουν την ποιότητα των μεταρρυθμίσεων αποκέντρωσης. Αυτό το είδος διεθνούς συνεργασίας υπήρχε για δεκαετίες και αφορά πολλές ευρωπαϊκές τοπικές και περιφερειακές αρχές. Η αποκεντρωμένη συνεργασία δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως μια εταιρική σχέση με περιορισμένο θεματικό πεδίο εφαρμογής (π.χ. παροχή νερού, διαχείριση αποβλήτων και πολεοδομικό σχεδιασμό), δεδομένου ότι υπάρχουν δυνατότητες για αποκεντρωμένη συνεργασία με στόχο την ενίσχυση του ευρύτερου πλαισίου διακυβέρνησης. Ο πυλώνας των γεωγραφικών προγραμμάτων θα πρέπει επίσης να παρέχει περιθώρια για μια τέτοια δραστηριότητα.

Τροπολογία 14

(COM(2018) 460 final, παράρτημα III ενότητα 4. Τομείς παρέμβασης για τις παγκόσμιες προκλήσεις

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Δ.	ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Ενίσχυση του ρόλου των τοπικών αρχών ως παραγόντων ανάπτυξης μέσω:

α)

Αύξηση της ικανότητας των δικτύων, των πλατφορμών και των συμμαχιών των ευρωπαϊκών και νότιων χωρών σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης για τη διασφάλιση ουσιαστικού και συνεχούς πολιτικού διαλόγου στον τομέα της ανάπτυξης και για την προώθηση της δημοκρατικής διακυβέρνησης, ιδίως μέσω της εδαφικής προσέγγισης της τοπικής ανάπτυξης ·

β)	Αύξηση της αλληλεπίδρασης με τους Ευρωπαίους πολίτες σε θέματα ανάπτυξης (με σκοπό την ευαισθητοποίηση, την ανταλλαγή γνώσεων, τη συμμετοχή), ιδίως εκείνα που σχετίζονται με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), τόσο στην Ένωση όσο και στις υποψήφιες χώρες και στις δυνάμει υποψήφιες χώρες.

Αιτιολογία

Δεδομένου ότι στην τροπολογία 13 προστίθεται ένας συγκεκριμένος τομέας παρέμβασης για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, αυτές αφαιρούνται από τον τομέα παρέμβασης για τις παγκόσμιες προκλήσεις.

Πρόταση ΜΠΒ III

Τροπολογία 15

(COM(2018) 465 final) — άρθρο 6

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

5. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, λαμβάνει επίσης τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές συμμετέχουν στον προσδιορισμό των ειδικών στόχων που επιδιώκει η βοήθεια βάσει του παρόντος κανονισμού.

Αιτιολογία

Δεδομένου ότι ο ΜΠΒ III θα έχει ως ειδικό στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και τη στήριξη των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και της χρηστής διακυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές πρέπει να συμμετέχουν στον στρατηγικό σχεδιασμό. Επίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να μεριμνήσει για την ύπαρξη ειδικών λειτουργικών ρυθμίσεων που θα επιτρέπουν τη χρήση των προγραμμάτων Τεχνικής βοήθειας και ανταλλαγής πληροφοριών (TAIEX) και Αδελφοποίησης για τη συνεργασία μεταξύ των τοπικών και των περιφερειακών αρχών των κρατών μελών με τις αντίστοιχες των υποψήφιων και δυνάμει υποψήφιων χωρών.

Τροπολογία 16

(COM(2018) 465 final) — άρθρο 9 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Ποσοστό μέχρι 3 % του χρηματοδοτικού κονδυλίου διατίθεται ενδεικτικά σε προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των δικαιούχων του παραρτήματος I και κρατών μελών, σύμφωνα με τις ανάγκες και τις προτεραιότητές τους και συμπεριλαμβανομένης στήριξης για την ανάπτυξη ικανοτήτων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο .

Αιτιολογία

Η δημιουργία ικανοτήτων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο θα πρέπει να αποτελεί μία από τις προτεραιότητες που αντανακλά η χρηματοδότηση.

Τροπολογία 17

(COM(2018) 465 final) — παράρτημα II

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

στ)	Προώθηση της τοπικής και της περιφερειακής διακυβέρνησης και βελτίωση του σχεδιασμού και της διοικητικής ικανότητας της τοπικής και της περιφερειακής αυτοδιοίκησης.

Αιτιολογία

Αυτή η θεματική προτεραιότητα δεν θα πρέπει να αφορά μόνο τη βοήθεια για τη διασυνοριακή συνεργασία.

II. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Εισαγωγικές παρατηρήσεις

σημειώνει με ενδιαφέρον τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ΠΔΠ 2021-2027, συμπεριλαμβανομένων των προτάσεων υπό τον τίτλο «Οι γειτονικές χώρες και o υπόλοιπος κόσμος», ιδίως όσες αφορούν τον νέο ΜΓΑΔΣ και την παράταση του μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας υπό τη μορφή του ΜΠΒ ΙΙΙ·

χαιρετίζει το γεγονός ότι ο προτεινόμενος προϋπολογισμός για την εξωτερική δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρόκειται να αυξηθεί (έως τα 123 δισεκατ. ευρώ, έναντι 94,5 δισεκατ. ευρώ την περίοδο 2014-2020), ποσό το οποίο αντιστοιχεί περίπου στο 10 % του συνολικού ΠΔΠ (όπως προτείνεται)· θεωρεί ότι κάτι τέτοιο είναι άμεσα αναγκαίο δεδομένων των παγκόσμιων προκλήσεων και υπογραμμίζει την ανάγκη να θεωρηθεί η προτεινόμενη αυτή αύξηση ως η ελάχιστη στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις για το ΠΔΠ·

επικροτεί τη φιλοδοξία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καταστεί η εξωτερική δράση της ΕΕ πιο συνεπής, συνεκτική και ευέλικτη δεδομένων των παγκόσμιων προκλήσεων όπως η κλιματική αλλαγή, η μαζική αστικοποίηση και η κοινωνική και οικονομική αναταραχή, οι οποίες απαιτούν πολυδιάστατες και σύνθετες λύσεις ή προσεγγίσεις·

επικροτεί την προβλεπόμενη αύξηση της αποτελεσματικότητας με τη συγχώνευση πολλών μέσων εξωτερικής δράσης στον προτεινόμενο ΜΓΑΔΣ, προκειμένου να επιτευχθούν οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης και να οικοδομηθεί ανθεκτικότητα, σύμφωνα με τις θέσεις που διατυπώνονται στη γνωμοδότηση της ΕτΠ 2017/03666, όμως επισημαίνει ότι όλα θα εξαρτηθούν από την επιχειρησιακή εφαρμογή των σημερινών προτάσεων — θα πρέπει ανά πάσα στιγμή να αποφεύγεται η διεύρυνση του χάσματος μεταξύ πολιτικής και εφαρμογής (δηλαδή οι ρυθμίσεις να μην τροποποιούνται ώστε να είναι και πιο ευέλικτες)·

σημειώνει το γεγονός ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές συμπεριλαμβάνονται στον πυλώνα των παγκόσμιων προκλήσεων του προτεινόμενου ΜΓΑΔΣ, αλλά και στο «περιφερειακό» τμήμα του γεωγραφικού πυλώνα και θα ήθελε να λάβει τη διαβεβαίωση από τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές θα έχουν πράγματι εύκολη πρόσβαση σε αυτά τα προγράμματα και τους προϋπολογισμούς·

συμφωνεί ότι η τόνωση των επενδύσεων για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και η ενίσχυση του ρόλου του ιδιωτικού τομέα αποτελεί βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη και, ως εκ τούτου, χαιρετίζει την Ανακοίνωση για μια νέα συμφωνία Αφρικής — Ευρώπης για βιώσιμες επενδύσεις και θέσεις εργασίας: Προάγοντας την εταιρική σχέση μας για τις επενδύσεις και την απασχόληση σε ανώτερο επίπεδο, με στόχο τη στήριξη της δημιουργίας 10 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας στην Αφρική·

επιμένει ότι η συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών επιπέδων διακυβέρνησης τρίτων χωρών και η διάθεση ειδικής χρηματοδότησης σε αυτά θα συμβάλουν στην προώθηση της ανάπτυξης σε επίπεδο βάσης, βοηθώντας την ΕΕ κατ’ αυτόν τον τρόπο να επιτύχει τους στόχους της·

χαιρετίζει την παράταση του μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (ή ΜΠΒ ΙΙΙ) ως σχετικού και σκόπιμου μέσου, και επικροτεί το γεγονός ότι ο ΜΠΒ III θα έχει ως ειδικούς στόχους την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και την υποστήριξη των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και της χρηστής διακυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα, καθώς και τη στήριξη της εδαφικής και διασυνοριακής συνεργασίας·

Προβληματισμοί και ευκαιρίες

φρονεί ότι η ενσωμάτωση πολλών μέσων εξωτερικής δράσης σε έναν ΜΓΑΔΣ ενέχει και προκλήσεις και ευκαιρίες και υπογραμμίζει ότι ο Μηχανισμός Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΑΔΣ) θα πρέπει να συνεχίσει να εστιάζεται στην εκπλήρωση των μακροπρόθεσμων αναπτυξιακών στόχων, η επίτευξη των οποίων επιδιωκόταν προηγουμένως μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ)·

10.

εκφράζει την ανησυχία ότι, με την εξωτερική δράση να χρηματοδοτείται ολοένα και περισσότερο με βάση τη γεωγραφία, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές ενδέχεται να γίνει δυσκολότερη ή λιγότερο εμφανής, ανάλογα με τις συγκεκριμένες στρατηγικές ανά χώρα, οι οποίες προς το παρόν είναι άγνωστες· εκφράζει την ανησυχία ότι η αυξημένη εξάρτηση από τις στρατηγικές και τον προγραμματισμό υπό την ηγεσία των χωρών και με βάση τις κύριες προτεραιότητες και στρατηγικές επενδύσεις σε υποδομές θα οδηγήσει σε αυξημένη εστίαση στους δικαιούχους σε εθνικό επίπεδο και, ενδεχομένως, σε λιγότερη προσοχή σε πολυσυμμετοχικές διαδικασίες για τη λήψη αποφάσεων και τη συμμετοχή, σε όλες τις φάσεις προγραμματισμού·

11.

υπογραμμίζει τη σημασία της συμμετοχής των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη στρατηγικών και στον προγραμματισμό, αλλά και στην υλοποίηση του προγραμματισμού, καθώς και της ανάπτυξης πλαισίων παρακολούθησης και αξιολόγησης σε τοπικό επίπεδο. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται ότι η βοήθεια είναι εστιασμένη προς τις ανάγκες των υποψηφίων, μεταξύ άλλων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Η κατανομή της χρηματοδότησης με βάση τις επιδόσεις θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την πρόοδο που πραγματοποιείται προς την κατεύθυνση των μεταρρυθμίσεων αποκέντρωσης και της τοπικής δημοκρατίας/χρηστής διακυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα·

12.

εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι το κονδύλιο του προϋπολογισμού που διατίθεται για την τοπική αυτοδιοίκηση στο πλαίσιο του ΜΑΣ προτείνεται να διακοπεί κατά την περίοδο του επόμενου ΠΔΠ και ζητεί περισσότερη διορατικότητα στο σκεπτικό που διέπει την εγκατάλειψη του συγκεκριμένου κονδυλίου παρά τις πολλές καλές εμπειρίες στο πλαίσιο επιχορηγήσεων/προγραμμάτων της τοπικής αυτοδιοίκησης· ζητεί δε να αποκατασταθεί το συγκεκριμένο κονδύλιο·

13.

υπογραμμίζει ότι, αν και η γραμμή του προϋπολογισμού για την τοπική αυτοδιοίκηση στο πλαίσιο του σημερινού ΜΑΣ δεν δαπανήθηκε εξολοκλήρου, εξήχθη υπερβολικά εύκολα το συμπέρασμα ότι αυτό είχε να κάνει με την ανεπαρκή ικανότητα των τοπικών και των περιφερειακών αρχών. Άλλοι λόγοι, όπως οι αυστηρές απαιτήσεις συγχρηματοδότησης και οι πολύπλοκες διαδικασίες υποβολής αιτήσεων, θα μπορούσαν στην πραγματικότητα να είναι πιο σημαντικοί· καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να παράσχουν περιθώρια βελτίωσης ως προς την προσβασιμότητα αυτής της γραμμής του προϋπολογισμού αντί να επιλέξουν την άμεση κατάργηση·

14.

είναι διατεθειμένη να μοιραστεί τους προσεχείς μήνες με τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ τις διάφορες (καλές και κακές) εμπειρίες των μελών της Επιτροπής των Περιφερειών ως προς την τρέχουσα γραμμή του προϋπολογισμού για την τοπική αυτοδιοίκηση·

15.

είναι έτοιμη να διευκολύνει τον διάλογο και τη συνεργασία με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές στις χώρες διεύρυνσης και τις γειτονικές χώρες μέσω των υφιστάμενων οργάνων και πλατφορμών (ARLEM, ΔΠΤΑΑΕΣ, μεικτές συμβουλευτικές επιτροπές και ομάδες εργασίας και στρατηγικές συμπράξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με ενώσεις τοπικών και περιφερειακών αρχών, μεταξύ άλλων τη CEMR-PLATFORMA), συμβάλλοντας έτσι στην επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στους κανονισμούς για τους ΜΓΑΔΣ και ΜΠΒ. Υπογραμμίζει ότι οι δράσεις και τα προγράμματα ομοτίμων μεταξύ των ευρωπαϊκών και των εκτός ΕΕ τοπικών και περιφερειακών αρχών, όπως η πρωτοβουλία της Λευκωσίας για την ανάπτυξη ικανοτήτων στους δήμους της Λιβύης, απεικονίζουν τον βαθμό στον οποίο η συνεργασία των τοπικών και των περιφερειακών αρχών μπορεί να προαγάγει τη σταθερότητα και την ευημερία στη γειτονία μας·

16.

καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα, να διατηρήσουν τα κεφάλαια προσβάσιμα σε όλα τα είδη και τα μεγέθη τοπικών και περιφερειακών αρχών, μεταξύ άλλων στις αγροτικές περιοχές, καθώς και στις ενδιάμεσες πόλεις, ως κόμβους βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης και καινοτομίας, ενσωματώνοντας έτσι την εδαφική προσέγγιση της τοπικής ανάπτυξης της ΕΕ·

17.

ζητεί ο νέος ΜΓΑΔΣ να ενθαρρύνει και να χρηματοδοτεί σχέδια μικρής κλίμακας (π.χ. με βάση τις υφιστάμενες συμπράξεις μεταξύ πόλεων ή άλλες υποεθνικές ή πολυμερείς συμπράξεις) και να διευκολύνει περαιτέρω την ενίσχυση των ικανοτήτων των τοπικών και των περιφερειακών αρχών ώστε να είναι περισσότερο σε θέση να διαδραματίσουν τον συντονιστικό τους ρόλο για την εδαφική ανάπτυξη και την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών·

18.

προτρέπει τους νομοθέτες της ΕΕ να προσαρμόσουν τα προτεινόμενα μέσα (δηλαδή τους ΜΓΑΔΣ και ΜΠΒ III) με σκοπό την περαιτέρω αύξηση της στρατηγικής στήριξης προς τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και τη δημοκρατία σε υποεθνικό επίπεδο. Η ενίσχυση της στήριξης της τοπικής δημοκρατίας θα αυξήσει την προβολή της δράσης της ΕΕ, φέρνοντας τη διαδικασία μεταρρύθμισης στο κατώφλι των πολιτών, και θα εδραιώσει περαιτέρω την οικειοποίηση της διαδικασίας μεταρρύθμισης στις χώρες εταίρους·

19.

επισημαίνει ότι ένας άλλος λόγος για να υποστηριχθεί και να ενισχυθεί με συνέπεια η τοπική και η περιφερειακή αυτοδιοίκηση είναι ότι το 65 % των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την ενεργό συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών·

20.

υπογραμμίζει ότι η αποκεντρωμένη συνεργασία για την ανάπτυξη (σε όλες τις μορφές της) αποτελεί σημαντικό εργαλείο από την άποψη αυτή, όπως αναγνωρίζεται από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη στα πλαίσια της ευρωπαϊκής κοινής αντίληψης για την ανάπτυξη, και ζητεί να ληφθεί περισσότερο υπόψη ο ρόλος και το εργαλείο αυτό στο πλαίσιο του ΜΓΑΔΣ·

21.

ζητεί να επιδιωχθούν και να επιτευχθούν στόχοι πολιτικής που αφορούν ειδικά τη συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και των γειτονικών χωρών, παρά τη συγχώνευση των προηγουμένως ξεχωριστών μέσων. Ειδικότερα, η συνδρομή της ΕΕ προς και η συνεργασία της με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές των χωρών εταιρικής σχέσης δεν πρέπει να υποφέρουν οικονομικά ή οργανωτικά ως αποτέλεσμα της αυξημένης ευελιξίας όσον αφορά την κατανομή οικονομικών και άλλων πόρων μεταξύ των διαφόρων γεωγραφικών και θεματικών προγραμμάτων·

22.

εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι οι δραστηριότητες Τεχνικής βοήθειας και ανταλλαγής πληροφοριών (TAIEX), Αδελφοποίησης και Sigma χρησιμοποιήθηκαν κατά κύριο λόγο προς όφελος των κεντρικών διοικήσεων των δικαιούχων χωρών, ενώ όλα τα κεφάλαια του κεκτημένου έχουν άμεση/έμμεση σχέση με τις αρμοδιότητες των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, οι οποίες βρίσκονται σε εξαιρετική θέση, χάρη στην άμεση σχέση τους με το κοινό, να γνωστοποιήσουν αποτελεσματικά τα πλεονεκτήματα της ένταξης στην ΕΕ, καθώς και τα οφέλη και τις διασφαλίσεις που παρέχει η ΕΕ για όλους τους πολίτες της, ιδίως δε στους δικαιούχους τους ΜΠΒ ΙΙΙ. Επικροτεί τη ρητή αναφορά στον κανονισμό NDICI σχετικά με τη χρήση του εργαλείου Αδελφοποίησης τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, αλλά αναμένει ότι και άλλα εργαλεία, όπως το TAIEX και το SIGMA, θα εφαρμόζονται επίσης στα ίδια επίπεδα·

Προτάσεις και συστάσεις

23.

ενθαρρύνει την Επιτροπή να μεριμνήσει σε όλες τις περιπτώσεις ότι λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι απόψεις των ενδιαφερόμενων φορέων, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, και ότι τούς παρέχεται έγκαιρη πρόσβαση στις σχετικές πληροφορίες που τους επιτρέπουν να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο κατά τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη συναφή διαδικασία παρακολούθησης των προγραμμάτων·

24.

συνιστά θερμά να δοθεί ειδικό ξεχωριστό πρόγραμμα στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, με συγκεκριμένο προϋπολογισμό για την αναπτυξιακή συνεργασία, αλλά και να λαμβάνονται υπόψη κατά τη διάρκεια του προγραμματισμού ως δικαιούχοι·

25.

καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να διασφαλίσουν ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι επαρκώς εξοπλισμένες για την τοπικοποίηση των ΣΒΑ και να κάνουν ρητή αναφορά του εν λόγω θεματολογίου στους κανονισμούς που θεσπίζουν τα μέσα. Επιπλέον, θα βοηθούσε εάν η σημασία του θεματολογίου αυτού αντικατοπτριζόταν επίσης στις προδιαγραφές του προσεχούς προϋπολογισμού·

26.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μεριμνήσει για την εφαρμογή ειδικών λειτουργικών ρυθμίσεων που θα επιτρέπουν τη χρήση των προγραμμάτων Τεχνικής βοήθειας και ανταλλαγής πληροφοριών (TAIEX) και Αδελφοποίησης για τη συνεργασία μεταξύ των τοπικών και των περιφερειακών αρχών των κρατών μελών και των χωρών εταίρων·

27.

χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προβεί σε αξιολόγηση της στήριξης της ΕΕ προς τις τοπικές αρχές στις περιφέρειες διεύρυνσης και γειτονίας κατά την περίοδο 2010-2018 και συνιστά η εμπειρία από περιφερειακά προγράμματα/έργα προς στήριξη των τοπικών αρχών, όπως η Τοπική Διοικητική Διευκόλυνση, οι Δήμαρχοι για την οικονομική ανάπτυξη και το σύμφωνο των Δημάρχων των ανατολικών χωρών, να χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη παρόμοιας υποστήριξης για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές στις άλλες περιοχές·

28.

επικροτεί το γεγονός ότι η «προώθηση της τοπικής και περιφερειακής διακυβέρνησης και βελτίωση του σχεδιασμού και της διοικητικής ικανότητας της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης» περιλαμβάνεται ως θεματική προτεραιότητα της βοήθειας για τη διασυνοριακή συνεργασία (παράρτημα III) και ζητεί να περιληφθεί η ίδια θεματική προτεραιότητα στο παράρτημα II του κανονισμού ΜΠΒ IIΙ·

Βρυξέλλες, 6 Δεκεμβρίου 2018.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Karl-Heinz LAMBERTZ