Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέματα «Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2014/65/ΕΕ για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων»

[COM(2018) 99 final — 2018/0047 (COD)]

και

«Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους ευρωπαίους παρόχους υπηρεσιών πληθοχρηματοδότησης για επιχειρήσεις»

[COM(2018) 113 final — 2018/0048 (COD)]

(2018/C 367/13)

Εισηγητής:

ο κ. Daniel MAREELS

Αίτηση γνωμοδότησης	Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 16.4.2018 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 27.3.2018
Νομική βάση	Άρθρα 114 και 53 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Αρμόδιο τμήμα	Οικονομική και νομισματική ένωση, οικονομική και κοινωνική συνοχή
Υιοθετήθηκε από το τμήμα	27.6.2018
Υιοθετήθηκε από την ολομέλεια	11.7.2018
Σύνοδος ολομέλειας αριθ.	536
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (υπέρ/κατά/αποχές)	146/0/1

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί θερμά τις παρούσες προτάσεις οι οποίες αποσκοπούν στη δημιουργία ευνοϊκού πλαισίου για την πληθοχρηματοδότηση μέσω ενός 29ου καθεστώτος. Για τον λόγο αυτό, η ΕΟΚΕ ζητεί να αναληφθεί ταχεία δράση ώστε η έκβαση να είναι επιτυχής, κυρίως δεδομένου του γεγονότος ότι η συγκεκριμένη πρωτοβουλία εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ΕΟΚΕ (1).

1.2.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι έχει ληφθεί υπόψη η χρηματοδότηση μικρών, νέων και καινοτόμων επιχειρήσεων. Η πληθοχρηματοδότηση αποτελεί σημαντική βαθμίδα της κλίμακας χρηματοδότησής τους, ιδίως όταν μεταβαίνουν από τη φάση της εκκίνησης στη φάση της επέκτασης και δεν είναι πάντοτε δυνατή η πρόσβαση στην παραδοσιακή χρηματοδότηση. Παράλληλα, δημιουργούνται περισσότερες και καλύτερες ευκαιρίες για τους επενδυτές.

1.3.

Είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι, για τον σκοπό αυτό, χρησιμοποιούνται καινοτόμα προϊόντα και λύσεις που υποστηρίζονται από τη σύγχρονη τεχνολογία, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι αυτή η μακρόπνοου χαρακτήρα πρόταση αποτελεί επίσης μέρος της υλοποίησης της ενιαίας ψηφιακής αγοράς. Η πρόταση προσθέτει επίσης μια διασυνοριακή διάσταση, η οποία συμβάλλει στην αποτελεσματική ολοκλήρωση και εμβάθυνση των κεφαλαιαγορών. Η δημιουργία ενιαίας εναρμονισμένης αγοράς στην ΕΕ με τους ίδιους κανόνες τόσο για τους επιχειρηματίες όσο και για τους επενδυτές θα πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό μέλημα.

1.4.

Έχοντας κατά νου το γεγονός ότι τα τεχνητά εμπόδια δεν θα πρέπει να αποτελέσουν τροχοπέδη για αυτό το καινοτόμο πλαίσιο, η ΕΟΚΕ ζητεί, εντούτοις —στη βάση μιας σφαιρικής και ολοκληρωμένης προσέγγισης— να ενισχυθούν οι προτάσεις και να θεσπιστούν συμπληρωματικά μέτρα όσον αφορά ορισμένες πτυχές, τουλάχιστον κατά το στάδιο εκκίνησης (βλέπε σημείο 1.5 και εξής). Η ΕΟΚΕ καθοδηγείται στο σημείο αυτό πρωτίστως από τις αρχές της «αξιοπιστίας», της «σαφήνειας» και της «εμπιστοσύνης». Αυτές οι αρχές συνεπάγονται, επίσης, ασφάλεια και προστασία για όλους τους ενδιαφερόμενους παράγοντες.

1.5.

Καταρχάς, η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την εξέταση των πτυχών του κινδύνου που συνδέονται με τις επιχειρήσεις και τις αγορές, ταυτόχρονα, όμως, πιστεύει ότι —τουλάχιστον στα αρχικά στάδια— θα πρέπει να δίδεται ακόμη μεγαλύτερη έμφαση στις πτυχές αυτές για τον καλύτερο εντοπισμό ή τον μετριασμό τους, όπου είναι δυνατόν. Οι πτυχές αυτές αφορούν τα ακόλουθα στοιχεία:

1.5.1.

Διαφάνεια και προστασία των επενδυτών. Η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι η εκτίμηση των κινδύνων για συγκεκριμένα έργα σε πλατφόρμες πληθοχρηματοδότησης επαφίεται σε υπερβολικό βαθμό στις αγορές και στους επενδυτές. Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι απαιτούνται κατάλληλα μέτρα για τον καλύτερο εντοπισμό ή των μετριασμό όλων των κινδύνων, χρηματοοικονομικών και μη χρηματοοικονομικών. Σε τελική ανάλυση, ύψιστη προτεραιότητα είναι η καλύτερη προστασία των επενδυτών. Η προσέγγιση της οδηγίας MiFID (οδηγία για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων) θα μπορούσε να αποτελέσει εν προκειμένω μια ενδεδειγμένη βάση. Επιπλέον, υφίσταται κίνδυνος να δημιουργηθούν στο πλαίσιο αυτό άνισες συνθήκες ανταγωνισμού με τους παραδοσιακούς παρόχους, όπως τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που υποχρεούνται να εφαρμόζουν αυστηρούς κανόνες προστασίας στις σχέσεις με τους πελάτες τους.

1.5.2.

Πιθανοί τομείς έντασης ως προς το καθεστώς των παρόχων και τις υπηρεσίες που προσφέρουν. Η πιθανότητα οι πάροχοι υπηρεσιών να συνάπτουν συμβάσεις με τους επενδυτές βάσει των οποίων μπορούν να «ασκούν διακριτική ευχέρεια» ώστε να επιτυγχάνουν το βέλτιστο αποτέλεσμα για τους εν λόγω επενδυτές μπορεί να οδηγήσει σε ευαίσθητες καταστάσεις για τους παρόχους, οι οποίοι πρέπει να ενεργούν πρώτα και κύρια ως «ουδέτεροι διαμεσολαβητές».

1.5.3.

Εποπτεία. Ο ρόλος της ESMA (Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών/ΕΑΚΑΑ — European Securities and Markets Authority) φαίνεται να είναι σαφής, ενώ εκείνος των εθνικών εποπτικών αρχών λιγότερο σαφής. Η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι απαιτείται μεγαλύτερη σαφήνεια στο πλαίσιο αυτό. Επιπροσθέτως, η ΕΟΚΕ διερωτάται κατά πόσο θα πρέπει ενδεχομένως να ανατεθεί ουσιαστικός ρόλος στις εθνικές εποπτικές αρχές, εφόσον βρίσκονται εγγύτερα στις εθνικές αγορές και μπορούν να εκτιμήσουν καλύτερα τις τοπικές συνθήκες. Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό για την ΕΟΚΕ οι αρχές και οι εποπτικοί φορείς σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο να διαβουλεύονται και να συνεργάζονται σε μόνιμη και σταθερή βάση, τόσο με στόχο την περαιτέρω εναρμόνιση και ολοκλήρωση στην Ένωση όσο και την επιτυχή υλοποίηση των τρεχουσών προτάσεων.

1.6.

Εφόσον το 29ο καθεστώς και τα εθνικά συστήματα θα λειτουργούν παράλληλα βάσει των επιλογών που θα γίνονται, τα ενδιαφερόμενα μέρη ενδέχεται να αντιμετωπίζουν διαφορετικές νομοθεσίες, διαφορετικούς όρους και άνιση προστασία ταυτόχρονα και στην ίδια αγορά, γεγονός το οποίο μπορεί να προκαλέσει σύγχυση και αβεβαιότητα. Απαιτούνται περαιτέρω μέτρα ως προς αυτό προκειμένου να διασφαλιστεί μεγαλύτερη σαφήνεια:

1.6.1.

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, θα πρέπει να υπάρξουν πρόσθετες υποχρεώσεις για τις αρχές και τους εποπτικούς φορείς ώστε να παρέχονται σε όλους τους χρήστες ακριβείς και εύκολα προσβάσιμες πληροφορίες που παρέχουν βεβαιότητα και είναι διαθέσιμες στη γλώσσα τους.

1.6.2.

Μία επιλογή είναι να υποχρεωθούν οι πλατφόρμες πληθοχρηματοδότησης να αναφέρουν ρητά και σαφώς το «σήμα της ΕΕ» που διαθέτουν όποτε απευθύνονται στο κοινό και σε όλη την εξωτερική τους επικοινωνία.

1.7.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί επίσης ότι οι προτεινόμενοι κανόνες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας παραμένουν σχετικά περιορισμένοι και, σε μεγάλο βαθμό, έμμεσοι, και ότι πρέπει να επεκταθούν και να ενισχυθούν οι διατάξεις για την υπαγωγή των πλατφορμών πληθοχρηματοδότησης στους κανόνες αυτούς. Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι δεν μπορεί η δυνατότητα αυτή να παρέχεται μόνον άπαξ και η Επιτροπή να έχει αποκλειστικά την εξουσία να προτείνει την υπαγωγή των παρόχων υπηρεσιών πληθοχρηματοδότησης στους προαναφερθέντες κανόνες. Επιπλέον, πρέπει να καθοριστούν σαφή κριτήρια και όροι για την απόφαση αυτή.

1.8.

Είναι επίσης αξιοσημείωτο το γεγονός ότι δεν εξετάζεται η φορολογική μεταχείριση των εισοδημάτων από την πληθοχρηματοδότηση, ούτε και οι φορολογικές υποχρεώσεις των οφειλετών, παρά το γεγονός ότι η φορολογία θα μπορούσε εύλογα να θεωρηθεί ότι αποτελεί, σε κάθε περίπτωση, έναν από τους καθοριστικούς παράγοντες για την επιτυχία της πρωτοβουλίας αυτής. Για τον λόγο αυτό, η ΕΟΚΕ ζητεί να ληφθούν υπόψη οι συγκεκριμένες πτυχές στη συζήτηση. Αν κριθεί αναγκαίο, οι σχετικοί κανόνες θα πρέπει να προσαρμοστούν στο κατάλληλο επίπεδο.

1.9.

Δεδομένου ότι πρόκειται για ζήτημα που συνεπάγεται επιπτώσεις για την αγορά, η ΕΟΚΕ θεωρεί υψίστης σημασίας, για την πραγματική επιτυχία των προτάσεων αυτών, να επιτευχθεί ευρεία ομοφωνία μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων παραγόντων. Είναι σημαντικό οι επιχειρήσεις και οι επενδυτές να κάνουν αποτελεσματική και εκτεταμένη χρήση του 29ου καθεστώτος. Από την άποψη της αγοράς, τίθεται το ερώτημα κατά πόσο ο καθορισμός του ορίου χρηματοδότησης στο 1 εκατ. ευρώ ανά έργο θα αποτελέσει εμπόδιο.

1.10.

Τέλος, προκειμένου να διασφαλιστεί η μελλοντική και συνεχής επιτυχία των πλατφορμών πληθοχρηματοδότησης, η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι θα πρέπει επίσης να προβλεφθούν τακτικά μέτρα για την παρακολούθηση, την αξιολόγηση και τη μέτρηση της επιτυχίας του 29ου καθεστώτος. Η διαβούλευση και ο διάλογος με όλους τους παράγοντες και τα ενδιαφερόμενα μέρη είναι εξίσου σημαντικές παράμετροι στο σημείο αυτό.

2.   Ιστορικό

2.1.

Με την ανάληψη των καθηκόντων της το 2014, η Επιτροπή Juncker εκπόνησε ένα «Επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη» με στόχο την επίτευξη των κορυφαίων προτεραιοτήτων της: ανάπτυξη, απασχόληση και επενδύσεις (2). Ένας από τους κύριους στόχους του σχεδίου είναι η σταδιακή επιδίωξη της Ένωσης Κεφαλαιαγορών, παράλληλα με την Ενιαία Ψηφιακή Αγορά και την Ενεργειακή Ένωση. Στόχος είναι η ανάπτυξη μιας εύρυθμης και ολοκληρωμένης Ένωσης Κεφαλαιαγορών, η οποία θα περιλαμβάνει όλα τα κράτη μέλη.

2.2.

Με το «Σχέδιο Δράσης για την Οικοδόμηση Ένωσης Κεφαλαιαγορών» (3), η Επιτροπή ανέλαβε τη δέσμευση να θέσει όλα τα δομικά στοιχεία μιας τέτοιας Ένωσης έως το 2019. Συνολικά, καθορίστηκαν περισσότερες από 33 πρωτοβουλίες και δράσεις.

2.3.

Μετά από εκκλήσεις για ταχεία πρόοδο (4) (5), διεξήχθη, το 2017, ενδιάμεση αναθεώρηση του Σχεδίου Δράσης. Η επανεξέταση οδήγησε σε ορισμένες νέες δράσεις προτεραιότητας προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι εξελισσόμενες προκλήσεις και οι μεταβαλλόμενες συνθήκες, μεταξύ των οποίων το «Brexit». Συγχρόνως, είναι σημαντικό να επιτευχθεί ουσιαστική πρόοδος προς την εκπλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης και της Ένωσης Κεφαλαιαγορών. Εν προκειμένω, θα πρέπει να δοθεί ύψιστη προτεραιότητα στη συνοχή και στη συνεκτικότητα.

2.4.

Επιπλέον, η Επιτροπή δήλωσε με την ευκαιρία αυτή ότι πρέπει «να αυξήσουμε το επίπεδο φιλοδοξίας, να αντιμετωπίσουμε τα εμπόδια, αλλά, το πιο σημαντικό, να επωφεληθούμε από αυτές τις νέες ευκαιρίες» (6). Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή δημοσίευσε, στις 8 Μαρτίου 2018, ανακοίνωση με δύο σχέδια δράσης (7).

2.5.

Το σχέδιο δράσης για τις χρηματοοικονομικές τεχνολογίες (FinTech) επιδιώκει την υλοποίηση της φιλοδοξίας να μετατραπεί η Ευρώπη σε παγκόσμιο κόμβο στον τομέα των χρηματοοικονομικών τεχνολογιών (FinTech), όπου οι επιχειρήσεις και οι επενδυτές στην ΕΕ θα μπορούν να επωφελούνται στο έπακρο από τα πλεονεκτήματα της ενιαίας αγοράς σε αυτόν τον ταχέως εξελισσόμενο τομέα (8).

2.6.

Η προώθηση της πληθοχρηματοδότησης και του δανεισμού μεταξύ ιδιωτών αποτελεί ένα από τα βασικά μέτρα στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης. Στο επίκεντρο βρίσκεται τόσο η ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και σημάτων όσο και η ολοκλήρωση των κεφαλαιαγορών.

2.7.

Πιο συγκεκριμένα, οι ιδέες της Επιτροπής εκτίθενται στα εξής έγγραφα:

2.7.1.

στην «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους Ευρωπαίους παρόχους υπηρεσιών πληθοχρηματοδότησης για επιχειρήσεις» (9) και

2.7.2.

στην «πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2014/65/ΕΚ για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων» (10).

2.8.

Οι προτάσεις αυτές αποσκοπούν στην καθιέρωση ευρωπαϊκού σήματος για τις πλατφόρμες πληθοχρηματοδότησης που θα διευκολύνει τις διασυνοριακές δραστηριότητες. Θα πρέπει να εξασφαλίζει τη δυνατότητα στις υπηρεσίες πληθοχρηματοδότησης να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους και να αναπτύσσονται σε επίπεδο ΕΕ, παρέχοντας παράλληλα μεγαλύτερη πρόσβαση στη χρηματοδότηση για επιχειρηματίες και επιχειρήσεις, ιδίως για τις μικρές, νέες και καινοτόμες επιχειρήσεις. Οι προτάσεις εφαρμόζονται μόνο σε υπηρεσίες πληθοχρηματοδότησης υπό μορφή επένδυσης επί μεταβιβάσιμων κινητών αξιών.

2.9.

Ταυτόχρονα, στόχος είναι οι πλατφόρμες αυτές να υπάγονται σε προσαρμοσμένη, αλλά και κατάλληλη, ρύθμιση και εποπτεία. Με τον τρόπο αυτό θα πρέπει να καθίσταται δυνατή όχι μόνον η διατήρηση της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην ΕΕ αλλά, ακόμη πιο σημαντικό, η αύξηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών, ιδίως σε διασυνοριακό πλαίσιο.

3.   Παρατηρήσεις και σχόλια

Γενικές παρατηρήσεις — μια ευπρόσδεκτη πρωτοβουλία

3.1.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη μεγάλη ικανοποίησή της για τις παρούσες προτάσεις όσον αφορά την καθιέρωση ενός 29ου καθεστώτος για την πληθοχρηματοδότηση και ζητεί να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για γρήγορα και επιτυχή αποτελέσματα.

3.2.

Πρώτα από όλα, οι προτάσεις αυτές συμβάλλουν σε ορισμένους ευρύτερους στόχους που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ΕΟΚΕ και τους οποίους έχει υποστηρίξει στο παρελθόν (11). Σε αυτούς περιλαμβάνονται:

3.2.1.

Η οικοδόμηση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών, η οποία θα πρέπει να συμβαδίζει με την ενίσχυση της οικονομικής και της κοινωνικής σύγκλισης και με τη χρηματοπιστωτική και οικονομική ολοκλήρωση, πρέπει να αυξάνει την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού και οικονομικού συστήματος διευρύνοντας και διαφοροποιώντας τις πηγές χρηματοδότησης της οικονομίας. Η ταχεία εφαρμογή της Ένωσης Κεφαλαιαγορών πρέπει να παραμείνει κορυφαία προτεραιότητα.

3.2.2.

Η θέσπιση ενιαίου σήματος της ΕΕ για τις πλατφόρμες πληθοχρηματοδότησης προωθεί τις διασυνοριακές πράξεις χρηματοδότησης και, συνεπώς, τον επιμερισμό των κινδύνων στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό είναι σημαντικό για την πρόληψη των ασύμμετρων κραδασμών σε περίπτωση κρίσης ή για τη μείωση των επιπτώσεών τους. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη συγκλίνουσα ανάπτυξη των κρατών μελών της Ένωσης, κάτι που σημαίνει ότι οι λιγότερο ανεπτυγμένες οικονομίες θα είναι σε θέση να καλύψουν ταχύτερα τη διαφορά από τις οικονομίες με τις καλύτερες επιδόσεις.

3.2.3.

Η Ένωση Κεφαλαιαγορών έχει επίσης καίρια σημασία για την εμβάθυνση και την ολοκλήρωση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης (ΟΝΕ) και είναι απαραίτητο να υλοποιηθεί. Σε συνδυασμό με μια πλήρως ανεπτυγμένη Τραπεζική Ένωση, η Ένωση Κεφαλαιαγορών αναμένεται να οδηγήσει σε μια πραγματική Χρηματοοικονομική Ένωση, η οποία αποτελεί έναν από τους τέσσερις πυλώνες της ΟΝΕ.

3.2.4.

Δεδομένου ότι η πληθοχρηματοδότηση δεν είναι επαρκώς ανεπτυγμένη στην ΕΕ σε σύγκριση με άλλες μεγάλες οικονομίες, στο σημείο αυτό θα μπορούσε επίσης να αναφερθεί η θέση της ΕΕ σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο. Η ΕΕ πρέπει να εδραιώσει σταθερά τη θέση της και να προετοιμαστεί αποτελεσματικά, ειδικά επειδή βρίσκονται σε εξέλιξη ορισμένες μεταβολές όσον αφορά την παγκόσμια εξουσία μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

3.3.

Σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις (12), η ΕΟΚΕ εξέφραζε ανησυχίες και έθετε ερωτήματα όσον αφορά τη σημασία και την αποτελεσματικότητα της Ένωσης Κεφαλαιαγορών για τις ΜΜΕ. Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι διαμορφώνεται πλέον μια σχετική προσέγγιση. Η πληθοχρηματοδότηση απευθύνεται κυρίως σε μια συγκεκριμένη ομάδα ΜΜΕ και σε μια συγκεκριμένη βαθμίδα της κλίμακας χρηματοδότησης. Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για τις τρέχουσες προτάσεις οι οποίες βελτιώνουν και διευκολύνουν τη χρηματοδότηση των μικρών, νέων και καινοτόμων επιχειρήσεων δημιουργώντας παράλληλα περισσότερες και καλύτερες ευκαιρίες για τους επενδυτές.

3.4.

Τέλος, στο σημείο αυτό θα μπορούσε να αναφερθεί ο μελλοντοστραφής χαρακτήρας των προτάσεων στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για τις FinTech, το οποίο επιδιώκει την υλοποίηση της φιλοδοξίας να μετατραπεί η Ευρώπη σε παγκόσμιο κόμβο στον τομέα των FinTech. Αξιοποιώντας το δυναμικό καινοτόμων προϊόντων και λύσεων που υποστηρίζονται από τη σύγχρονη τεχνολογία, η παρούσα πρόταση αποτελεί επίσης αναπόσπαστο μέρος της υλοποίησης της ψηφιακής ενιαίας αγοράς.

Οι προτάσεις — μια καλή βάση, ωστόσο απαιτούνται πρόσθετα μέτρα προστασίας

3.5.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για την επιτυχή υλοποίηση των προτάσεων αυτών. Για την ΕΟΚΕ, είναι πολύ σημαντικό το νέο σύστημα να χαρακτηρίζεται από «αξιοπιστία», «σαφήνεια» και «εμπιστοσύνη». Η πληθοχρηματοδότηση θα πρέπει να παρέχεται εντός ενός πλαισίου που θα εγγυάται ασφάλεια και προστασία σε όλους τους ενδιαφερομένους.

3.6.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη μεγάλη ικανοποίησή της για την επιλογή του «29ου καθεστώτος» το οποίο, αξιοποιώντας τις νέες και προσανατολισμένες προς το μέλλον τεχνολογίες, θέτει τα θεμέλια για τη δημιουργία μιας ενιαίας εναρμονισμένης αγοράς με τους ίδιους κανόνες τόσο για τους νέους επιχειρηματίες που αναζητούν διασυνοριακή χρηματοδότηση όσο και για τους επενδυτές που αναζητούν πρόσθετες επενδυτικές ευκαιρίες.

3.7.

Επομένως, η επιλογή ενός «κανονισμού» για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι απολύτως κατάλληλη στην περίπτωση αυτή. Η παρούσα πρόταση μπορεί να θεωρηθεί υπόδειγμα αποτελεσματικής ολοκλήρωσης και εμβάθυνσης των κεφαλαιαγορών.

3.8.

Ανεξαρτήτως των όσων θα ακολουθήσουν, η ΕΟΚΕ εκφράζει επίσης την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Επιτροπή επέδειξε εξαρχής προσοχή ως προς τις πτυχές του κινδύνου που συνδέονται με τις πράξεις και τις αγορές πληθοχρηματοδότησης. Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ των όρων που πρέπει να πληρούν οι πλατφόρμες πληθοχρηματοδότησης και οι υπηρεσίες που παρέχουν (13), καθώς και υπέρ της προβλεπόμενης εποπτείας. Επιπλέον, συνιστάται στους επενδυτές να περιορίσουν τους κινδύνους που αναλαμβάνουν (14).

3.9.

Ωστόσο, και από μια σφαιρική προοπτική, η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι —τουλάχιστον στα αρχικά στάδια— θα πρέπει να δοθεί ακόμη μεγαλύτερη προσοχή στους κινδύνους που συνδέονται με την πληθοχρηματοδότηση. Η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι οι κίνδυνοι, τόσο οι χρηματοοικονομικοί όσο και οι μη χρηματοοικονομικοί πρέπει να εντοπίζονται καλύτερα και να μετριάζονται στο μέτρο του δυνατού. Επιπλέον, πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή και σε ορισμένους άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες που είναι σημαντικοί για την επιτυχία αυτών των προτάσεων.

3.10.

Η πολιτική επιλογή υπέρ της συμπληρωματικής λύσης με βάση τις υπηρεσίες (15) σημαίνει ότι θα υπάρχουν και θα εφαρμόζονται παράλληλα εθνικοί και κοινοτικοί κανονισμοί. Τα ενδιαφερόμενα μέρη θα αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα και στην ίδια αγορά φορείς με διαφορετικό καθεστώς, όπως παρόχους με σήμα της ΕΕ που δραστηριοποιούνται διασυνοριακά, τους ίδιους παρόχους να εργάζονται σε τοπικό επίπεδο και παρόχους που υπόκεινται στους (υφιστάμενους) εθνικούς κανόνες ή στις υφιστάμενες εγκρίσεις (16). Ενδέχεται να προκύπτουν διαφορετικοί νόμοι, διαφορετικές συνθήκες και άνιση προστασία (17). Η ΕΟΚΕ ζητεί να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στο θέμα αυτό, το οποίο μπορεί να προκαλέσει αβεβαιότητα και σύγχυση (18). Στη συνέχεια διατυπώνει μια σειρά συγκεκριμένων προτάσεων.

Πάροχοι υπηρεσιών πληθοχρηματοδότησης

3.11.

Οι πάροχοι υπηρεσιών πληθοχρηματοδότησης θα μπορούν να εκτελούν τις δραστηριότητές τους σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση βάσει μιας άδειας, η οποία θα τους επιτρέπει να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους. Πρόκειται για σημαντική καινοτομία και μεγάλο βήμα προόδου σε σχέση με την τρέχουσα κατάσταση, στο πλαίσιο της οποίας είναι σχεδόν αδύνατη η διεξαγωγή διασυνοριακών δραστηριοτήτων.

3.12.

Ανεξάρτητα από τα παραπάνω (19), η ΕΟΚΕ ζητεί να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή σε ενδεχόμενους τομείς έντασης σχετικά με το καθεστώς των παρόχων και τις υπηρεσίες που προσφέρουν. Για παράδειγμα, η δυνατότητα που έχουν οι πάροχοι να συνάπτουν συμβάσεις με τους επενδυτές, βάσει των οποίων μπορούν να «ασκούν διακριτική ευχέρεια» φαίνεται να δημιουργεί ευαίσθητες καταστάσεις. Ως διαμεσολαβητές, οι πάροχοι πρέπει να είναι «ουδέτεροι», παρά το γεγονός ότι είναι συμβατικά υποχρεωμένοι «να επιτυγχάνουν το βέλτιστο αποτέλεσμα για τον πελάτη» (20). Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, η υποχρέωση ουδετερότητας δεν μπορεί να αμφισβητείται σε καμία περίπτωση. Απαιτούνται πρόσθετα μέτρα στο σημείο αυτό. Οι πλατφόρμες οφείλουν να προσφέρουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες.

3.13.

Για όλους τους δυνητικούς χρήστες, επιχειρηματίες και επενδυτές, είναι απαραίτητο και πρωταρχικής σημασίας να γνωρίζουν με σαφήνεια με ποια πλατφόρμα ασχολούνται. Κάτι τέτοιο καθίσταται ακόμη σημαντικότερο με δεδομένο ότι, όπως προαναφέρθηκε, θα υπάρχουν και θα εφαρμόζονται παράλληλα εθνικοί και ευρωπαϊκοί κανονισμοί (21). Στο πλαίσιο αυτό, τα μητρώα των πλατφορμών της ΕΕ που τηρούνται από την ESMA θεωρούνται ανεπαρκή ως μέσα δημοσιότητας. Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, θα πρέπει να υπάρξουν πρόσθετες υποχρεώσεις για τις αρχές και τους εποπτικούς φορείς ώστε να παρέχονται σε όλους τους χρήστες ακριβείς και εύκολα προσβάσιμες πληροφορίες που παρέχουν βεβαιότητα και είναι διαθέσιμες στη γλώσσα τους.

3.14.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι οι πλατφόρμες πρέπει επίσης να υπόκεινται σε υποχρεώσεις δημοσιότητας. Συγκεκριμένα, θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι οι πλατφόρμες θα πρέπει να δηλώνουν ρητά και σαφώς ότι διαθέτουν «σήμα της ΕΕ» όποτε απευθύνονται στο κοινό ή στα ενδιαφερόμενα μέρη (22) και σε όλη την εξωτερική τους επικοινωνία (23).

3.15.

Ο εποπτικός ρόλος και η ευθύνη της ESMA φαίνεται σαφής, μπορεί όμως και να ανακύψει το ερώτημα κατά πόσον πρέπει να ανατεθεί ρόλος και στις εθνικές εποπτικές αρχές, ιδίως επειδή βρίσκονται εγγύτερα στις εθνικές αγορές και είναι περισσότερο εξοικειωμένες με τις τοπικές συνθήκες. Εν πάση περιπτώσει, απαιτείται σαφήνεια στο σημείο αυτό. Το θέμα είναι επίσης σημαντικό και για τους υπόλοιπους φορείς, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρηματιών που επιθυμούν να κάνουν χρήση της πληθοχρηματοδότησης.

3.16.

Γενικότερα, και όπως προαναφέρθηκε, δεδομένου ότι θα υπάρχουν και θα εφαρμόζονται παράλληλα εθνικοί και κοινοτικοί κανόνες, είναι σημαντικό για την EOKE, σε κάθε περίπτωση (24), οι διάφορες αρχές και οι εποπτικοί φορείς σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο να διαβουλεύονται συνεπώς και διαρκώς μεταξύ τους και να συνεργάζονται, με στόχο κυρίως την περαιτέρω εναρμόνιση και ολοκλήρωση σε επίπεδο Ένωσης. Επιπλέον, μπορούν επίσης να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο ως προς την «εμπιστοσύνη», η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία της πληθοχρηματοδότησης.

3.17.

Εάν η ESMA επιβάλλει κυρώσεις στο πλαίσιο του εποπτικού της ρόλου, οι τυχόν προσφυγές θα πρέπει, όταν ενδείκνυται, να κατατίθενται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Όχι μόνο πρόκειται για σύνθετη διαδικασία αλλά, επιπλέον, εγείρει και το ερώτημα τού κατά πόσο κάτι τέτοιο θα πρέπει να εμπίπτει στην αρμοδιότητα του ΔΕΕ.

Επιχειρήσεις που κάνουν χρήση της πληθοχρηματοδότησης

3.18.

Η πληθοχρηματοδότηση απευθύνεται κυρίως σε νεοφυείς επιχειρήσεις και σε εταιρείες σε πρώιμο στάδιο που έχουν λιγότερο εύκολη πρόσβαση στην τραπεζική χρηματοδότηση ή που ασχολούνται με πιο επικίνδυνα και καινοτόμα έργα, κατά την αρχική περίοδο των δραστηριοτήτων τους, ιδίως όταν μεταβαίνουν από τη φάση της εκκίνησης στη φάση της επέκτασης. Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι οι νέες προτάσεις δημιουργούν για τις ΜΜΕ και τις επιχειρήσεις αυτού του είδους μια πρόσθετη, ευρύτερη και ευχερέστερη δυνατότητα χρηματοδότησης, με διασυνοριακή διάσταση.

3.19.

Επιπλέον, η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την άποψη (25) ότι υπάρχουν και άλλα οφέλη από την πληθοχρηματοδότηση εκτός των όσων ήδη αναφέρθηκαν. Για παράδειγμα, μπορεί να παρέχει στον κύριο του έργου επιβεβαίωση της επιχειρηματικής σύλληψης και της ιδέας του, να εξασφαλίζει πρόσβαση σε μεγάλο αριθμό ατόμων που μπορούν να παράσχουν στον επιχειρηματία εμπεριστατωμένες απόψεις και πληροφόρηση και να αποτελέσει εργαλείο εμπορικής προώθησης σε περίπτωση επιτυχημένης έκβασης της εκστρατείας πληθοχρηματοδότησης.

3.20.

Οι επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα χρηματοδότησης των έργων τους μέχρι ποσού 1 εκατ. ευρώ για περίοδο δώδεκα μηνών. Το ερώτημα, συνεπώς, που τίθεται είναι κατά πόσο το όριο αυτό είναι πολύ χαμηλό ή όχι, ειδικά όταν η πληθοχρηματοδότηση βασίζεται στις επενδύσεις (26). Σε αυτές τις περιπτώσεις, η υποχρεωτική μεταβιβασιμότητα των τίτλων αποτελεί σημαντική διασφάλιση για τους επενδυτές που επιθυμούν να αποχωρήσουν από ένα έργο (27). Θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί εάν το προβλεπόμενο κατώτατο όριο του 1 εκατομμυρίου θα μπορούσε να αποτελέσει εμπόδιο για τη δημιουργία και την ομαλή λειτουργία των αγορών αυτού του είδους τίτλων. Επιπλέον, φαίνεται δυνατή η θέσπιση υψηλότερων ορίων βάσει των εθνικών κανόνων (28).

(Δυνητικοί) επενδυτές

3.21.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι διανοίγεται ένας νέος δίαυλος για τους επενδυτές που δραστηριοποιούνται σε διασυνοριακή βάση. Με τον τρόπο αυτό διευρύνονται και αυξάνονται οι επιλογές των επενδυτών.

3.22.

Είναι αναμφισβήτητα θετικό το στοιχείο ότι η πρόταση προβλέπει μια αρχική αξιολόγηση της καταλληλότητας του δυνητικού επενδυτή μέσω της αξιολόγησης των γνώσεων των επενδυτών πριν από την πραγματοποίηση μιας επένδυσης, καθώς και τη δυνατότητα προσομοίωσης της ικανότητάς τους να επωμιστούν ζημίες (29), ωστόσο, δεν ισχύει το ίδιο όταν ο κίνδυνος (και η εκτίμησή του) εναπόκειται αποκλειστικά στην αγορά και στους δυνητικούς επενδυτές.

3.23.

Στην πραγματικότητα, το γεγονός ότι, σύμφωνα με την πρόταση, οι αρμόδιες αρχές δεν απαιτούν «εκ των προτέρων» έγκριση (30) του «δελτίου βασικών πληροφοριών για τους επενδυτές», αλλά ούτε και οιαδήποτε κοινοποίηση (31), σίγουρα δεν συμβάλλει στην προστασία των δυνητικών επενδυτών. Οι περιορισμένες υποχρεώσεις όσον αφορά τη μετάφραση των βασικών εγγράφων (32) επίσης δεν βοηθούν. Η κατάσταση αυτή δεν φαίνεται ικανοποιητική. Κατά συνέπεια, η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι, τουλάχιστον κατά τα αρχικά στάδια του καθεστώτος, απαιτούνται τα κατάλληλα μέτρα για τον καλύτερο εντοπισμό του κινδύνου ή τη μείωσή του, στο μέτρο του δυνατού, όσον αφορά τους επενδυτές. Το ίδιο ισχύει και για τις πληροφορίες που λαμβάνουν.

3.24.

Εάν ληφθεί επίσης υπόψη ο πιο παραδοσιακός τρόπος προσφοράς τίτλων, ιδίως μέσω τραπεζών και χρηματιστηριακών εταιρειών, τότε η περιορισμένη προστασία των επενδυτών υπό τις τρέχουσες προτάσεις κινδυνεύει να δημιουργήσει άνισους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των διαφόρων παρόχων (33). Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι θα πρέπει να αποφευχθούν οι υπερβολικές διαφορές στον τομέα αυτό, διότι κάτι τέτοιο ενδέχεται να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη ορισμένων συμμετεχόντων στην αγορά και να οδηγήσει σε καθεστώτα εποπτείας. Σε τελική ανάλυση, μπορεί επίσης να έχει συνέπειες στην οικονομική σταθερότητα της ΕΕ.

Πρόσθετες παρατηρήσεις

3.25.

Όσον αφορά την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, οι προτεινόμενοι κανόνες δεν είναι αρκετά τολμηροί, ιδίως επειδή η ESMA έχει ήδη επισημάνει κατά το παρελθόν συγκεκριμένους κινδύνους και απειλές στον τομέα αυτό (34). Έχουν τεθεί ερωτήματα όσον αφορά τη σχετικά περιορισμένη φύση των προτεινόμενων κανόνων ως προς αυτό (35), καθώς και όσον αφορά την εξουσία που δίδεται στην Επιτροπή για την ενδεχόμενη υπαγωγή των παρόχων υπηρεσιών πληθοχρηματοδότησης στους σχετικούς κανόνες (36). Το ερώτημα που προκύπτει στο σημείο αυτό είναι κατά πόσον η εν λόγω απόφαση πρέπει να εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Επιτροπής. Εάν ναι, ποια κριτήρια ισχύουν στην προκειμένη περίπτωση (37); Επιπλέον, γιατί αυτή η δυνατότητα, δηλαδή η υπαγωγή των παρόχων υπηρεσιών πληθοχρηματοδότησης στους εν λόγω κανόνες, προβλέπεται μία μόνο φορά (38); Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η επιλογή αυτή θα πρέπει να υφίσταται ανά πάσα στιγμή και να μην αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα της Επιτροπής. Επιπλέον, πρέπει να καταστούν σαφείς οι όροι και τα κριτήρια βάσει των οποίων είναι δυνατή η επέκταση.

3.26.

Ιδιαίτερα υπό το πρίσμα των επιδιωκόμενων στόχων, είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι δεν εξετάζονται, ούτε συζητούνται στις τρέχουσες προτάσεις (39), η φορολογική μεταχείριση των εισοδημάτων από την πληθοχρηματοδότηση ή οι υποχρεώσεις των οφειλετών στον τομέα αυτό (40). Αυτό συμβαίνει δε παρά το γεγονός ότι η φορολογία θα μπορούσε εύλογα να θεωρηθεί ότι αποτελεί έναν από τους καθοριστικούς παράγοντες για την επιτυχία της πρωτοβουλίας αυτής. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ ζητεί να ληφθούν υπόψη οι συγκεκριμένες πτυχές. Αν κριθεί αναγκαίο, οι σχετικοί κανόνες θα πρέπει να προσαρμοστούν στο κατάλληλο επίπεδο.

Προσεκτική εκκίνηση, οικοδόμηση αξιοπιστίας και όραμα για το μέλλον

3.27.

Προκειμένου αυτή η πρόταση που συνδέεται με την αγορά να αποτελέσει μια πραγματική επιτυχία, είναι ύψιστης σημασίας να επιτευχθεί ευρεία ομοφωνία μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων παραγόντων. Κάτι τέτοιο θα συμβεί μόνον εάν οι επιχειρήσεις και οι επενδυτές κάνουν αποτελεσματική και εκτεταμένη χρήση του ευνοϊκού πλαισίου που δημιουργείται με τις τρέχουσες προτάσεις. Μόνο τότε θα αναδυθεί μια πραγματική αγορά, όπου η ζήτηση και η προσφορά πιστώσεων θα μπορούν να συμβαδίζουν αρμονικά. Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, είναι σημαντικό να οικοδομήσουμε αξιοπιστία στην αρχική φάση και να ξεκινήσουμε προσεκτικά και επιφυλακτικά, αποδίδοντας μεγαλύτερη έμφαση στη διαχείριση των κινδύνων και στους συγκυριακούς παράγοντες.

3.28.

H ΕΟΚΕ συνιστά θερμά να προγραμματίζεται σε τακτική βάση η παρακολούθηση, η αξιολόγηση και η μέτρηση της επιτυχίας του 29ου καθεστώτος, προκειμένου να εξασφαλιστεί το μέλλον του. Στο εγχείρημα αυτό θα πρέπει επίσης να συμμετέχουν και άλλα συστήματα πληθοχρηματοδότησης τα οποία ισχύουν στα κράτη μέλη. Είναι σημαντικό να αντληθούν διδάγματα από τις καλύτερες πρακτικές της αγοράς και να ενσωματωθούν στο ευρωπαϊκό σύστημα. Η διαβούλευση και ο διάλογος με όλους τους παράγοντες και τα ενδιαφερόμενα μέρη είναι εξίσου σημαντικές παράμετροι στο σημείο αυτό.

---

(1)  Βλέπε σημεία 3.1 και 3.4.

(2)  Βλέπε τον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής http://ec.europa.eu/priorities/jobs-growth-investment/plan/index_en.htm.

(3)  Το σχέδιο Δράσης δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2015. «Σχέδιο Δράσης για την οικοδόμηση Ένωσης Κεφαλαιαγορών» — Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών [COM(2015) 468 final]. Βλέπε http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?qid=1447000363413&uri=CELEX:52015DC0468.

(4)  Για παράδειγμα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε «ταχεία και καθοριστική πρόοδο» όσον αφορά το σχέδιο «για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση και τη στήριξη των επενδύσεων στην πραγματική οικονομία». Βλέπε http://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2016/06/28-euco-conclusions/.

(5)  Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε επίσης ανακοίνωση με την οποία ζητούσε να επιταχυνθούν οι μεταρρυθμίσεις. Βλέπε COM(2016) 601 final.

(6)  Βλέπε την ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα «Ολοκλήρωση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών έως το 2019 — καιρός να επιταχύνουμε την επίτευξη αποτελεσμάτων». Βλέπε https://ec.europa.eu/transparency/regdoc/rep/1/2018/EL/COM-2018-114-F1-EL-MAIN-PART-1.PDF.

(7)  Το «Σχέδιο δράσης για τη βιώσιμη χρηματοδότηση», εκτός από το σχέδιο δράσης που αναφέρεται στο σημείο 2.5.

(8)  Δελτίο Τύπου της 8ης Μαρτίου 2018«FinTech: η Επιτροπή λαμβάνει μέτρα για μια πιο ανταγωνιστική και καινοτόμα χρηματοπιστωτική αγορά». Βλέπε http://europa.eu/rapid/press-release_IP-18-1403_el.htm.

(9)  Βλέπε http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?qid=1521456325451&uri=CELEX:52018PC0113.

(10)  Βλέπε http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?qid=1521456325451&uri=CELEX:52018PC0099.

(11)  Βλέπε τη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα «Ενδιάμεση επανεξέταση του σχεδίου δράσης για την ένωση κεφαλαιαγορών» (ΕΕ C 81 της 2.3.2018, σ. 117).

(12)  Βλέπε ειδικότερα τις γνωμοδοτήσεις της ΕΟΚΕ με τα εξής θέματα: «Σχέδιο δράσης για την οικοδόμηση ένωσης κεφαλαιαγορών» (ΕΕ C 133 της 14.4.2016, σ. 117) και «Ενδιάμεση επανεξέταση του σχεδίου δράσης για την ένωση κεφαλαιαγορών» (ΕΕ C 81 της 2.3.2018, σ. 117).

(13)  Βλέπε την αιτιολογική έκθεση της πρότασης κανονισμού καθώς και τα άρθρα 1 έως 9.

(14)  Βλέπε άρθρο 16 της πρότασης κανονισμού. Το βασικό ενημερωτικό δελτίο για τις επενδύσεις που θα διατεθεί στους ενδιαφερόμενους περιλαμβάνει την ακόλουθη σύσταση: «δεν θα πρέπει να επενδύετε περισσότερο από το 10 % του καθαρού σας πλούτου σε προγράμματα πληθοχρηματοδότησης».

(15)  Στην εκτίμηση επιπτώσεων προσδιορίζονται 4 επιλογές πολιτικής. Βλέπε την πρόταση κανονισμού, κεφάλαιο 3, «Εκτίμηση επιπτώσεων».

(16)  Συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων που θεσπίζονται στην οδηγία για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFID II), στην οδηγία για τις υπηρεσίες πληρωμών (PSD) και στην οδηγία σχετικά με τους διαχειριστές οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων (AIFMD).

(17)  Ανάλογα με το εάν ο ενδιαφερόμενος φορέας είναι επιχειρηματίας ή επενδυτής.

(18)  Αυτός είναι ένας από τους «περιβαλλοντικούς παράγοντες» που η ΕΟΚΕ ζήτησε να εξεταστούν στο σημείο 3.9.

(19)  Βλέπε σημείο 3.8.

(20)  Βλέπε αιτιολογική σκέψη 16 της πρότασης κανονισμού.

(21)  Βλέπε σημείο 3.10.

(22)  Για παράδειγμα, στον ιστότοπό τους.

(23)  Για παράδειγμα, σε όλα τα έγγραφα που προορίζονται για τα ενδιαφερόμενα μέρη.

(24)  Ανεξάρτητα από τις ρυθμίσεις επιτήρησης και τις εκτιμήσεις που αναφέρονται στο σημείο 3.15.

(25)  Αιτιολογική σκέψη 4 της πρότασης κανονισμού.

(26)  Για παράδειγμα, σε μετοχές ή τίτλους του ίδιου τύπου.

(27)  Βλέπε αιτιολογική σκέψη 11 της υπό εξέταση πρότασης κανονισμού.

(28)  Ο κανονισμός σχετικά με το ενημερωτικό δελτίο (ο οποίος τίθεται σε ισχύ τον Ιούλιο του 2018) δεν περιέχει ειδική παρέκκλιση για την πληθοχρηματοδότηση. Πολλά κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένου του Βελγίου, εφαρμόζουν δικά τους καθεστώτα παρέκκλισης. Κάτι τέτοιο επιτρέπεται για συναλλαγές κάτω των 8 εκατομμυρίων ευρώ, οι οποίες δεν είναι εναρμονισμένες (πάνω από το ποσό αυτό, απαιτείται ενημερωτικό δελτίο σε κάθε περίπτωση). Το αποτέλεσμα είναι ότι κάθε κράτος μέλος έχει αναπτύξει το δικό του σύστημα εξαιρέσεων από την υποχρέωση παροχής ενημερωτικού δελτίου για τις συναλλαγές πληθοχρηματοδότησης, γεγονός το οποίο οδηγεί σε κατακερματισμό της αγοράς. Οι πλατφόρμες που επιδιώκουν να δραστηριοποιούνται σε πολλά κράτη μέλη πρέπει, επομένως, να παρακολουθούν και να συμμορφώνονται με το εθνικό σύστημα σε κάθε περίπτωση. Η πρόταση περιορίζεται επί του παρόντος σε συναλλαγές μικρότερες του 1 εκατομμυρίου ευρώ και, ως εκ τούτου, δεν συμβάλλει ιδιαίτερα στην αγορά της πληθοχρηματοδότησης για συναλλαγές άνω του 1 εκατομμυρίου ευρώ.

(29)  Άρθρο 15 της πρότασης κανονισμού.

(30)  Συγκεκριμένα, οι αρμόδιες εθνικές αρχές. Βλέπε άρθρο 16 παράγραφος 8 της πρότασης κανονισμού.

(31)  Βλέπε άρθρο 16 της πρότασης κανονισμού.

(32)  Η πρόταση θεσπίζει ότι «το δελτίο βασικών πληροφοριών για τους επενδυτές συντάσσεται σε μία τουλάχιστον από τις επίσημες γλώσσες τους οικείου κράτους μέλους ή σε γλώσσα ευρέως διαδεδομένη στον διεθνή χρηματοοικονομικό τομέα». Ο επενδυτής «μπορεί να ζητήσει από τον πάροχο υπηρεσιών πληθοχρηματοδότησης να μεριμνήσει για τη μετάφραση του δελτίου βασικών πληροφοριών για τους επενδυτές σε γλώσσα της επιλογής του επενδυτή», όμως ο πάροχος δεν φαίνεται να έχει κάποια απόλυτη υποχρέωση να παράσχει την εν λόγω μετάφραση. Βλέπε άρθρο 16 της πρότασης κανονισμού.

(33)  Οι τράπεζες και οι χρηματιστηριακές εταιρείες υπόκεινται στους κανόνες της οδηγίας MiFID, ενώ οι πλατφόρμες πληθοχρηματοδότησης εξαιρούνται (βλέπε σχέδιο οδηγίας). Οι τελευταίες υπόκεινται σε ειδικούς κανόνες, όπως προβλέπεται στην πρόταση κανονισμού.

(34)  Η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ/ESMA) ισχυρίστηκε ότι η «πληθοχρηματοδότηση βάσει επενδύσεων συνεπάγεται κίνδυνο κατάχρησης για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, ιδίως όταν οι πλατφόρμες δεν ασκούν την επιμέλεια που οφείλουν στους φορείς υλοποίησης έργων και στα έργα τους. Οι φορείς υλοποίησης έργων θα μπορούσαν τότε, φανερά ή κρυφά, να χρησιμοποιήσουν τις πλατφόρμες πληθοχρηματοδότησης με τη μορφή επενδύσεων για να συγκεντρώσουν κεφάλαια για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. ESMA, «Questions and Answers Investment-based crowdfunding: money laundering/terrorist financing» (Ερωτήσεις και απαντήσεις για την πληθοχρηματοδότηση με τη μορφή επενδύσεων: νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες/χρηματοδότηση της τρομοκρατίας). Βλέπε https://www.esma.europa.eu/sites/default/files/library/2015/11/esma_2015_1005_qa_crowdfunding_money_laundering_and_terrorist_financing.pdf.

(35)  Βλέπε την παρούσα πρόταση κανονισμού. Ειδικότερα, το άρθρο 9 ορίζει ότι οι πληρωμές για πράξεις πληθοχρηματοδότησης πρέπει να διενεργούνται μέσω οντοτήτων που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας βάσει της οδηγίας για τις υπηρεσίες πληρωμών (PSD) και, ως εκ τούτου, υπόκεινται στην 4η οδηγία κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (AMLD), ανάλογα με το αν η πληρωμή προέρχεται από την ίδια την πλατφόρμα ή από τρίτο μέρος. Το άρθρο 9 ορίζει επίσης ότι οι πάροχοι υπηρεσιών πληθοχρηματοδότησης πρέπει να εξασφαλίζουν ότι οι φορείς υλοποίησης έργων αποδέχονται χρηματοδότηση προσφορών πληθοχρηματοδότησης ή οποιαδήποτε πληρωμή μόνο μέσω οντότητας που θα έχει λάβει άδεια βάσει της οδηγίας για τις υπηρεσίες πληρωμών. Το άρθρο 10 θεσπίζει απαιτήσεις περί «εντιμότητας» των διευθυντικών στελεχών, οι οποίες περιλαμβάνουν την απουσία ποινικού μητρώου βάσει της νομοθεσίας περί νομιμοποίησης προσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Το άρθρο 13 απαιτεί από τις εθνικές αρμόδιες αρχές (NCA), συμπεριλαμβανομένων των εθνικών αρμόδιων αρχών που έχουν οριστεί σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849, να ενημερώνουν την ESMA για οποιοδήποτε θέμα το οποίο είναι συναφές δυνάμει της AMLD και περιλαμβάνει πλατφόρμα πληθοχρηματοδότησης. Η ESMA μπορεί, στη συνέχεια, να ανακαλεί την άδεια λειτουργίας βάσει των εν λόγω πληροφοριών.

(36)  Βλέπε άρθρο 38 της πρότασης κανονισμού.

(37)  Βλέπε άρθρο 38 της πρότασης κανονισμού. Σε μια επισκόπηση σημείο προς σημείο, η πρόταση αναφέρει ότι η Επιτροπή πρέπει να υποβάλει έκθεση στο Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού εντός προθεσμίας που θα καθοριστεί (2 έτη). Η έκθεση πρέπει να αξιολογεί «την αναγκαιότητα και την αναλογικότητα της επιβολής σε παρόχους υπηρεσιών πληθοχρηματοδότησης υποχρεώσεων συμμόρφωσης με τις εθνικές διατάξεις» (για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας). Κατά περίπτωση, η έκθεση αυτή θα συνοδεύεται από νομοθετική πρόταση.

(38)  Βλέπε προηγούμενη υποσημείωση: με βάση το προαναφερθέν άρθρο 38, αυτή φαίνεται να είναι η μοναδική στιγμή κατά την οποία μπορεί να ληφθεί απόφαση σχετικά με την υπαγωγή των πλατφορμών πληθοχρηματοδότησης σε αυτούς τους κανόνες.

(39)  Αυτό στο οποίο γίνεται συγκεκριμένα αναφορά στο σημείο αυτό είναι οι υποχρεώσεις των οφειλετών όσον αφορά (μεταξύ άλλων) τους τόκους και τα μερίσματα βάσει των υποχρεώσεων διαφάνειας, όπως, για παράδειγμα, οι υποχρεώσεις παρακράτησης και υποβολής εκθέσεων.

(40)  Πρόκειται για έναν ακόμη «συγκυριακό παράγοντα» που η ΕΟΚΕ ζήτησε να εξεταστεί στο σημείο 3.9.