16.12.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 473/47

1.

Η κοινή επιχείρηση για την υλοποίηση της κοινής τεχνολογικής πρωτοβουλίας «Κυψέλες καυσίμου και υδρογόνο» (εφεξής «κοινή επιχείρηση ΚΚΥ»), με έδρα στις Βρυξέλλες, συστάθηκε τον Μάιο του 2008 (1) για το χρονικό διάστημα έως την 31η Δεκεμβρίου 2017 και κατέστη οικονομικά αυτόνομη στις 15 Νοεμβρίου 2010. Τον Μάιο του 2014 (2), το Συμβούλιο κατήργησε τον αρχικό κανονισμό και παρέτεινε τη διάρκεια λειτουργίας της κοινής επιχείρησης, πλέον αναφερόμενης ως κοινή επιχείρηση «Κυψέλες καυσίμου και υδρογόνο 2», («κοινή επιχείρηση ΚΚΥ 2») (3), στο πλαίσιο του προγράμματος-πλαισίου «Ορίζων 2020» για την έρευνα και την καινοτομία (4), για το χρονικό διάστημα έως και την 31η Δεκεμβρίου 2024.

2.

Οι στόχοι της κοινής επιχείρησης ΚΚΥ περιλαμβάνουν την υποστήριξη δραστηριοτήτων έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης στα κράτη μέλη και στις συνδεδεμένες χώρες του έβδομου προγράμματος-πλαισίου (7ου ΠΠ) (5) σε συντονισμό με τον βιομηχανικό κλάδο και ερευνητικούς οργανισμούς, με σκοπό την επικέντρωση στην ανάπτυξη εμπορικών εφαρμογών, ώστε να διευκολυνθούν οι περαιτέρω προσπάθειες της βιομηχανίας για ταχεία διάδοση των τεχνολογιών κυψελών καυσίμου και υδρογόνου. Στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020», στόχος της κοινής επιχείρησης ΚΚΥ 2 είναι να ανταποκριθεί στις κοινωνιακές προκλήσεις για «Ασφαλή, καθαρή και αποδοτική ενέργεια» και «Έξυπνες, οικολογικές και ενοποιημένες μεταφορές», καθώς και να συμβάλει στους στόχους της κοινής τεχνολογικής πρωτοβουλίας για τις κυψέλες καυσίμου και το υδρογόνο, μέσω της ανάπτυξης ενός ισχυρού, βιώσιμου και ανταγωνιστικού σε παγκόσμια κλίμακα τομέα κυψελών καυσίμου και υδρογόνου στην Ένωση (6).

3.

Μέλη της κοινής επιχείρησης ΚΚΥ είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), εκπροσωπούμενη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο βιομηχανικός όμιλος («Hydrogen Europe (7)») και ο ερευνητικός όμιλος («New European Research Grouping on Fuel Cells and Hydrogen» (N.ERGHY)).

4.

Η μέγιστη εισφορά της ΕΕ στις δραστηριότητες της κοινής επιχείρησης ΚΚΥ στο πλαίσιο του 7ου ΠΠ ανέρχεται σε 470 εκατ. ευρώ (με μέγιστο ποσό για διοικητικές δαπάνες τα 20 εκατ. ευρώ), ενώ ισοδύναμη εισφορά πρέπει να καταβάλλουν ο βιομηχανικός και ο ερευνητικός όμιλος.

5.

Η μέγιστη εισφορά της ΕΕ στις δραστηριότητες της κοινής επιχείρησης ΚΚΥ στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020» ανέρχεται σε 665 εκατ. ευρώ (εκ των οποίων οι διοικητικές δαπάνες δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 19 εκατ. ευρώ (8)). Ο βιομηχανικός και ο ερευνητικός όμιλος αναμένεται να συνεισφέρουν στα έργα που χρηματοδοτεί η κοινή επιχείρηση ΚΚΥ και σε συμπληρωματικές δραστηριότητες (9) τουλάχιστον ισόποσα με την ΕΕ, μέσω εισφορών σε είδος (10). Το ελάχιστο ποσό ανέρχεται στα 380 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 285 εκατ. ευρώ πρέπει να διατίθενται σε συμπληρωματικές δραστηριότητες.

6.

Η προσέγγιση ελέγχου που εφαρμόζει το Συνέδριο περιλαμβάνει αναλυτικές ελεγκτικές διαδικασίες, ελεγκτικές δοκιμασίες πράξεων σε επίπεδο κοινής επιχείρησης ΚΚΥ και αξιολόγηση των βασικών δικλίδων ελέγχου που περιλαμβάνουν τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου, συμπεριλαμβανομένου ελέγχου διασφάλισης της ποιότητας των κατασταλτικών ελέγχων που διενήργησε η κοινή επιχείρηση ΚΚΥ (ή ιδιωτικές ελεγκτικές εταιρείες για λογαριασμό της) σε επίπεδο δικαιούχων. Τα ανωτέρω συμπληρώνονται από αποδεικτικά στοιχεία προερχόμενα, αφενός, από τις συναφείς εργασίες άλλων ελεγκτών και, αφετέρου, από την ανάλυση των θέσεων της διοίκησης.

14.

Τα σχόλια που ακολουθούν δεν θέτουν υπό αμφισβήτηση τις γνώμες του Συνεδρίου.

15.

Τα μέλη της κοινής επιχείρησης ΚΚΥ πλην της ΕΕ υποχρεούνται να υποβάλλουν στο διοικητικό συμβούλιο έως την 31η Ιανουαρίου κάθε έτους έκθεση σχετικά με την αξία των εισφορών σε είδος που κατέβαλαν κατά τη διάρκεια καθενός από τα προηγούμενα οικονομικά έτη (16). Βάσει αυτών των πληροφοριών και σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες που παρείχε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην κοινή επιχείρηση ΚΚΥ, οι εισφορές σε είδος των μελών εγγράφονται στους λογαριασμούς της κοινής επιχείρησης.

16.

Κατά τον χρόνο κατάρτισης των οριστικών λογαριασμών, η κοινή επιχείρηση ΚΚΥ δεν είχε λάβει τις εκθέσεις που υποχρεούνται να υποβάλλουν τα μέλη της που υλοποιούν έργα στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020». Κατά συνέπεια, το ποσό των εισφορών σε είδος για το πρόγραμμα «Ορίζων 2020» που εγγράφηκε στους λογαριασμούς για το 2015 βασίζεται στις από μέρους της κοινής επιχείρησης εκτιμήσεις των δαπανών που πραγματοποίησαν μέλη έως τα τέλη του 2015 (17).

17.

Οι λογαριασμοί που δημοσίευσε η κοινή επιχείρηση ΚΚΥ δεν περιλαμβάνουν τον λογαριασμό αποτελέσματος της εκτέλεσης του προϋπολογισμού ούτε πίνακα συμφωνίας με τον λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος. Εντούτοις, αμφότερα αυτά τα στοιχεία δημοσιεύονται στην έκθεση της κοινής επιχείρησης σχετικά με τη δημοσιονομική και χρηματοοικονομική διαχείριση για το έτος 2015, παρότι η ποσότητα των πληροφοριών που παρέχονται διαφέρει από τον βαθμό πληροφόρησης που παρέχουν οι περισσότερες υπόλοιπες κοινές επιχειρήσεις, γεγονός που καταδεικνύει την ανάγκη κατάρτισης σαφών κατευθυντήριων οδηγιών εκ μέρους της Επιτροπής σχετικά με την κατάρτιση από τις κοινές επιχειρήσεις εκθέσεων περί της εκτέλεσης του προϋπολογισμού.

18.

Ο διαθέσιμος προς εκτέλεση οριστικός προϋπολογισμός του 2015 περιλάμβανε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων ύψους 132,6 εκατ. ευρώ και πιστώσεις πληρωμών ύψους 95,1 εκατ. ευρώ. Τα ποσοστά χρησιμοποίησης των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων και πληρωμών ήταν 87 % και 83 % αντίστοιχα (18). Το χαμηλότερο του αναμενόμενου ποσοστό εκτέλεσης των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων οφειλόταν κυρίως στο αποτέλεσμα των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων του 2015. Αρκετές προτάσεις έργων απορρίφθηκαν επειδή δεν είχαν την απαιτούμενη ποιότητα, με αποτέλεσμα να μην χρησιμοποιηθούν πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων, ύψους 13,7 εκατ. ευρώ.

19.

Από το σύνολο των επιχειρησιακών αναλήψεων υποχρεώσεων που πραγματοποιήθηκαν το 2015 (193,5 εκατ. ευρώ), το 42,6 % ήταν επιμέρους αναλήψεις υποχρεώσεων βάσει περατωμένων διαδικασιών ανάθεσης σε σχέση με επιχορηγήσεις και συμβάσεις. Το υπόλοιπο 57,3 % αφορούσε συνολικές αναλήψεις υποχρεώσεων για τις οποίες δεν είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία ανάθεσης. Το υψηλό επίπεδο των συνολικών αναλήψεων υποχρεώσεων το 2015 οφείλεται στον χρόνο που απαιτούν οι διαδικασίες αξιολόγησης και διαπραγμάτευσης στο πλαίσιο των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων του 2015 για έργα του προγράμματος «Ορίζων 2020».

20.

Επί συνολικής χρηματοδότησης της ΕΕ ύψους 470 εκατ. ευρώ για επιχειρησιακές δραστηριότητες και διοικητικές δαπάνες της κοινής επιχείρησης ΚΚΥ στο πλαίσιο του 7ου ΠΠ, στο τέλος του 2015 η κοινή επιχείρηση ΚΚΥ είχε αναλάβει επιχειρησιακές υποχρεώσεις ύψους 453,1 εκατ. ευρώ και είχε πραγματοποιήσει πληρωμές ύψους 316 εκατ. ευρώ (69,8 % των επιχειρησιακών αναλήψεων υποχρεώσεων). Σύμφωνα με το σχέδιο πληρωμών της κοινής επιχείρησης για τα εν εξελίξει έργα του 7ου ΠΠ, οι εκκρεμείς επιχειρησιακές πληρωμές, ύψους 137 εκατ. ευρώ (30,2 %), θα έχουν χρησιμοποιηθεί έως το τέλος του 2019. Η εισφορά σε χρήμα της ΕΕ για την κάλυψη των διοικητικών δαπανών της κοινής επιχείρησης ανήλθε σε 9 εκατ. ευρώ.

21.

Επί συνολικού ποσού 470 εκατ. ευρώ που αντιστοιχεί στις εισφορές σε είδος και σε χρήμα των άλλων μελών για την κάλυψη επιχειρησιακών και διοικητικών δαπανών, έως την 31η Δεκεμβρίου 2015 είχαν δηλωθεί στην κοινή επιχείρηση ΚΚΥ εισφορές σε είδος ύψους 342,3 εκατ. ευρώ για επιχειρησιακές δραστηριότητες, εκ των οποίων 185,6 εκατ. ευρώ (54,2 %) είχαν επικυρωθεί από το διοικητικό συμβούλιο. Το υψηλό επίπεδο των εισφορών σε είδος που απομένει να επικυρωθεί οφείλεται στον κύκλο δήλωσης και πιστοποίησης των δαπανών για τα έργα του 7ου ΠΠ. Οι εισφορές σε χρήμα των άλλων μελών για την κάλυψη των διοικητικών δαπανών της κοινής επιχείρησης ανήλθαν σε 13 εκατ. ευρώ.

22.

Επί συνολικής χρηματοδότησης της ΕΕ ύψους 665 εκατ. ευρώ για επιχειρησιακές και διοικητικές δραστηριότητες στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020», η κοινή επιχείρηση προέβη σε επιχειρησιακές αναλήψεις υποχρεώσεων ύψους 83,6 εκατ. ευρώ και σε πληρωμές ύψους 29,4 εκατ. ευρώ (35 % των επιχειρησιακών αναλήψεων υποχρεώσεων). Η εισφορά σε χρήμα της ΕΕ για την κάλυψη των διοικητικών δαπανών της κοινής επιχείρησης ανήλθε σε 781 000 ευρώ.

23.

Από τη συνολική χρηματοδότηση ύψους 975 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούσε στις εισφορές σε είδος και σε χρήμα των άλλων μελών, η κοινή επιχείρηση ΚΚΥ εκτίμησε ότι οι εισφορές σε είδος που είχαν πραγματοποιηθεί για την κάλυψη επιχειρησιακών δραστηριοτήτων, στις 31 Δεκεμβρίου 2015, ανέρχονταν σε 3,9 εκατ. ευρώ. Οι εισφορές σε χρήμα των άλλων μελών για την κάλυψη των διοικητικών δαπανών της κοινής επιχείρησης ανήλθαν σε 781 000 ευρώ.

24.

Η κοινή επιχείρηση ΚΚΥ εφαρμόζει διαδικασίες προληπτικών ελέγχων οι οποίες βασίζονται σε εξέταση εγγράφων σε σχέση με επιχειρησιακές και χρηματοοικονομικές πτυχές και διενεργεί κατασταλτικούς ελέγχους σε επίπεδο δικαιούχων επιχορηγήσεων. Οι εν λόγω έλεγχοι αποτελούν τα βασικά εργαλεία για την αξιολόγηση της νομιμότητας και κανονικότητας των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί, συμπεριλαμβανομένων των εισφορών σε χρήμα και σε είδος που καταβλήθηκαν στην κοινή επιχείρηση από τα μέλη της πλην της ΕΕ. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων για το 2015 της κοινής επιχείρησης ΚΚΥ, το εναπομένον ποσοστό σφάλματος που προέκυψε από τους κατασταλτικούς ελέγχους ήταν 0,98 % (19).

25.

Σύμφωνα με το άρθρο 12 των δημοσιονομικών κανόνων της κοινής επιχείρησης ΚΚΥ, ο προϋπολογισμός εκτελείται σύμφωνα με τον αποτελεσματικό και αποδοτικό εσωτερικό έλεγχο, ο οποίος περιλαμβάνει πρόληψη, εντοπισμό, διόρθωση και παρακολούθηση των περιπτώσεων απάτης και των παρατυπιών.

26.

Σε συνέχεια της έγκρισης, τον Ιούνιο του 2011, της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης, τον Ιούλιο του 2012 εγκρίθηκε η πρώτη κοινή στρατηγική για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα της έρευνας, η οποία επικαιροποιήθηκε τον Μάρτιο του 2015 προκειμένου να αντικατοπτρίζει τις αλλαγές που εισήχθησαν με το πρόγραμμα «Ορίζων 2020» (20). Η εν λόγω στρατηγική περιλαμβάνει σχέδιο δράσης προς εφαρμογή από τις κοινές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της έρευνας.

27.

Η κοινή επιχείρηση ΚΚΥ διαθέτει ήδη διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου ώστε να παρέχει εύλογη διασφάλιση σχετικά με την πρόληψη και τον εντοπισμό περιπτώσεων απάτης και παρατυπιών (εκ των προτέρων επαληθεύσεις πληρωμών, πολιτική σχετικά με τη σύγκρουση συμφερόντων και κατασταλτικοί έλεγχοι σε επίπεδο τελικών δικαιούχων επιχορηγήσεων). Η κοινή επιχείρηση εφαρμόζει, βάσει του συμφωνηθέντος χρονοδιαγράμματος, τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο σχέδιο δράσης, όπως η αξιοποίηση των βάσεων δεδομένων της Επιτροπής για τον εντοπισμό φορέων που αποκλείονται ή πιθανών περιπτώσεων διπλής χρηματοδότησης (21).

28.

Η Υπηρεσία Εσωτερικού Λογιστικού Ελέγχου ολοκλήρωσε τον Νοέμβριο του 2015 έλεγχο σχετικά με τη διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής των προτάσεων επιχορηγήσεων στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020» από την κοινή επιχείρηση ΚΚΥ 2. Η υπηρεσία αυτή συνέστησε στην κοινή επιχείρηση να επιλέγει με μεγαλύτερη σαφήνεια και διαφάνεια τα θέματα που θα αποτελούν το αντικείμενο των προτάσεων. Η κοινή επιχείρηση ΚΚΥ 2 καθιερώνει βελτιωμένες διαδικασίες κατά τη διάρκεια του 2016, για την επόμενη πρόσκληση υποβολής προτάσεων το 2017.

29.

Σύμφωνα με τους κανόνες του προγράμματος «Ορίζων 2020» (22) η κοινή επιχείρηση ΚΚΥ 2 γνωστοποίησε ειδικούς δείκτες σχετικά με τα ερευνητικά αποτελέσματα στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της (δείκτες επιδόσεων και δείκτες παρακολούθησης οριζόντιων ζητημάτων) (23).

30.

Τον Ιούλιο του 2015 η Επιτροπή εξέδωσε κατευθυντήριες οδηγίες προς τις Κοινές Επιχειρήσεις σχετικά με τους κανόνες για τις συγκρούσεις συμφερόντων, συμπεριλαμβανομένου κοινού υποδείγματος για τη δήλωση απουσίας σύγκρουσης συμφερόντων, την οποία η κοινή επιχείρηση πρέπει να ενσωματώσει στις διαδικασίες της.