15.2.2018

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 58/119

P8_TA(2016)0121

Εφαρμογή και επανεξέταση της στρατηγικής ΕΕ-Κεντρικής Ασίας

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Απριλίου 2016 σχετικά με την εφαρμογή και επανεξέταση της στρατηγικής ΕΕ-Κεντρικής Ασίας (2015/2220(INI))

(2018/C 058/13)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

—	έχοντας υπόψη την τέταρτη έκθεση προόδου της 13ης Ιανουαρίου 2015 σχετικά με την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για την Κεντρική Ασία που εγκρίθηκε το 2007,

—	έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την Κεντρική Ασία όπως εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στις 22 Ιουνίου 2015,

—	έχοντας υπόψη τις δεσμεύσεις που ανακοινώθηκαν στη σύνοδο υπουργών ΕΕ-Κεντρικής Ασίας που πραγματοποιήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2013 στις Βρυξέλλες,

—	έχοντας υπόψη το κοινό ανακοινωθέν της πέμπτης διάσκεψης υψηλού επιπέδου ΕΕ-Κεντρικής Ασίας για τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας και των υδάτων, που πραγματοποιήθηκε στο Μιλάνο στις 12 και 13 Οκτωβρίου 2015,

—	έχοντας υπόψη τα αποτελέσματα της συνεδρίασης για την υλοποίηση της ανθρώπινης διάστασης του ΟΑΣΕ που πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία από τις 21 Σεπτεμβρίου έως τις 2 Οκτωβρίου 2015,

—

έχοντας υπόψη τη διαδικασία της Κωνσταντινούπολης σχετικά με την περιφερειακή ασφάλεια και συνεργασία για ένα ασφαλές και σταθερό Αφγανιστάν, που εγκαινιάστηκε στην Τουρκία το 2011, και την υπουργική διάσκεψη «Καρδιά της Ασίας» που έλαβε χώρα στην Καμπούλ στις 14 Ιουνίου 2012 με στόχο την εφαρμογή της εν λόγω διαδικασίας,

—	έχοντας υπόψη τη στήριξη και τη θετική αξιολόγηση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων για τον νεοδιορισθέντα ειδικό αντιπρόσωπο της ΕΕ για την Κεντρική Ασία, κ. Peter Burian, κατά τη ακρόασή του την 1η Ιουνίου 2015,

—	έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την περιοχή, ιδίως το ψήφισμα της 20ής Φεβρουαρίου 2008 σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την Κεντρική Ασία (1) και το ψήφισμα της 15ης Δεκεμβρίου 2011 σχετικά με την κατάσταση της εφαρμογής της Στρατηγικής της ΕΕ για την Κεντρική Ασία (2),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 29ης Απριλίου 2015 σχετικά με τις ειδικές εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο πλαίσιο της απαλλαγής της Επιτροπής για το 2013 (3), και ιδίως το μέρος II της ειδικής έκθεσης αριθ. 13/2013 του Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο «Αναπτυξιακή Βοήθεια της ΕΕ στην Κεντρική Ασία»,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 29ης Απριλίου 2015 με τις παρατηρήσεις που αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα των αποφάσεων σχετικά με την απαλλαγή όσον αφορά την εκτέλεση του γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2013, τμήμα III — Επιτροπή και εκτελεστικοί οργανισμοί (4), και ιδίως την παράγραφο 240,

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Ιουνίου 2012 σχετικά με την ενεργό συνεργασία με τους εταίρους πέρα από τα σύνορά μας στον τομέα της ενεργειακής πολιτικής: μια στρατηγική προσέγγιση για έναν ασφαλή, αειφόρο και ανταγωνιστικό ενεργειακό εφοδιασμό (5),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Νοεμβρίου 2012 σχετικά με τον ρόλο της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας στις κρίσεις που προκαλούνται από το κλίμα και τις φυσικές καταστροφές (6),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Μαρτίου 2014 σχετικά με τις προτεραιότητες της ΕΕ για την 25η σύνοδο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (7),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Δεκεμβρίου 2012 σχετικά με την αναθεώρηση της στρατηγικής της ΕΕ στον τομέα των δικαιωμάτων του ανθρώπου (8),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Δεκεμβρίου 2012 σχετικά με την ετήσια έκθεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία ανά τον κόσμο το 2011 και την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης επί του θέματος (9),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Ιουνίου 2010 για τις πολιτικές της ΕΕ υπέρ των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (10),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Σεπτεμβρίου 2015 για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την τεχνολογία: ο αντίκτυπος των συστημάτων παρείσφρησης και παρακολούθησης στα ανθρώπινα δικαιώματα στις τρίτες χώρες (11),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Δεκεμβρίου 2012 σχετικά με τη θέσπιση μιας Στρατηγικής Ψηφιακής Ελευθερίας στο πλαίσιο της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ (12),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Νοεμβρίου 2010 σχετικά με την ενίσχυση του ΟΑΣΕ — ο ρόλος της ΕΕ (13),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Νοεμβρίου 2012 που περιέχει τις συστάσεις του προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης σχετικά με τις διαπραγματεύσεις για μια ενισχυμένη συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας ΕΕ-Καζακστάν (14),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Μαρτίου 2012 σχετικά με το Καζακστάν (15),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Απριλίου 2013 σχετικά με την κατάσταση στο Καζακστάν στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (16),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2015 σχετικά με το νομοσχέδιο περί ομοφυλοφιλικής προπαγάνδας του Κιργιζιστάν (17),

—	έχοντας υπόψη τη θέση του της 22ας Οκτωβρίου 2013 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση εν όψει της έγκρισης της απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στη Δημοκρατία του Κιργιζιστάν (18),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Ιουλίου 2010 σχετικά με την κατάσταση στο Κιργιζιστάν (19),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Μαΐου 2010 σχετικά με την κατάσταση στο Κιργιζιστάν (20),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Σεπτεμβρίου 2009 σχετικά με τη σύναψη συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας του Τατζικιστάν, αφετέρου (21),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Οκτωβρίου 2014 σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Ουζμπεκιστάν (22),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15 Δεκεμβρίου 2011 σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη πρωτοκόλλου της συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας του Ουζμπεκιστάν, αφετέρου, για την τροποποίηση της συμφωνίας προκειμένου να επεκταθούν οι διατάξεις της συμφωνίας στο διμερές εμπόριο κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, δεδομένης της λήξης της διμερούς συμφωνίας για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα (23),

—	έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Μαρτίου 2013 σχετικά με τις σχέσεις ΕΕ-Κίνας (24),

—	έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία για την περίοδο 2015-2019, το οποίο εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 20 Ιουλίου 2015,

—	έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης εντός και εκτός διαδικτύου, οι οποίες εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο (Εξωτερικών Υποθέσεων) στις 12 Μαΐου 2014,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα A/RES/53/144 της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών με τίτλο «Διακήρυξη για το Δικαίωμα και την Ευθύνη των Ατόμων και Κοινωνικών Ομάδων και Φορέων για την Προώθηση και την Προάσπιση των Διεθνώς Αναγνωρισμένων Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών», ευρύτερα γνωστή ως «Διακήρυξη για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων»,

—	έχοντας υπόψη τις διαδικασίες επανεξέτασης της παγκόσμιας στρατηγικής της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας, καθώς και της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας, που είναι σε εξέλιξη,

—	έχοντας υπόψη το άρθρο 21 της ΣΕΕ,

—	έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

—	έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Ανάπτυξης, της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A8-0051/2016),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική ΕΕ-Κεντρικής Ασίας εγκρίθηκε στο πλαίσιο της αυξανόμενης σημασίας της περιοχής και της αυξημένης συμμετοχής της ΕΕ στο γειτονικό Αφγανιστάν, της επέκτασης της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας στην περιοχή της Κασπίας, της συνεχιζόμενης στήριξης της ΕΕ για τη μεταρρύθμιση και τον εκσυγχρονισμό των μετασοβιετικών κοινωνιών, καθώς και των συμφερόντων ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι στην εν λόγω στρατηγική αναγνωρίστηκαν επίσης οι απειλές και οι προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας που απαιτούν μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ της Κεντρικής Ασίας και της ΕΕ καθώς και των κρατών μελών της· λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική έχει εφαρμοστεί επί σχεδόν 8 έτη·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το κοινό της παρελθόν, η Κεντρική Ασία είναι μια ετερογενής περιοχή με πολυεθνικό και πολυδογματικό χαρακτήρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη αμοιβαίας εμπιστοσύνης και η διαρκής ένταση σε σχέση με τη χρήση και τον καταμερισμό των φυσικών πόρων έχουν υπονομεύσει μέχρι στιγμής την ανάπτυξη μιας πραγματικής περιφερειακής συνεργασίας·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σεβασμός της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ανθρώπινων δικαιωμάτων αποτελεί βασική προϋπόθεση για την εμβάθυνση της συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και των πέντε χωρών της Κεντρικής Ασίας σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος, σύμφωνα με την πραγματική έννοια του όρου «εταιρική σχέση», όπως προβλέπεται στις συμφωνίες εταιρικής σχέσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνολική κατάσταση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην περιοχή παραμένει κακή και ανησυχητική με διάφορες διαβαθμίσεις·

Δ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σοβαρές αδυναμίες στο κράτος δικαίου και σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες εμποδίζουν τις ευκαιρίες των χωρών της Κεντρικής Ασίας για βιώσιμη ανάπτυξη και χρηστή διακυβέρνηση, εις βάρος των κοινωνιών τους·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εμπορικοί και ενεργειακοί δεσμοί ενισχύουν τις σχέσεις ΕΕ-Κεντρικής Ασίας και προωθούν κοινές αξίες, όπως το κράτος δικαίου, τη χρηστή διακυβέρνηση και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα ΣΓΠ στοχεύει στη διαφοροποίηση των οικονομιών της Κεντρικής Ασίας·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν αναπτύξει και εμβαθύνει διμερείς σχέσεις με ορισμένες από τις χώρες της Κεντρικής Ασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ χρειάζεται μια συνεκτική και συνεπή προσέγγιση στην περιοχή, για να αποφύγει τυχόν αλληλεπικαλύψεις ή για να μην αποστείλει ανάμεικτα και συγκεχυμένα μηνύματα·

Ζ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ προς την Κεντρική Ασία, κυρίως στο πλαίσιο του Μηχανισμού Αναπτυξιακής Συνεργασίας (ΜΑΣ), έχει αυξηθεί σε 1 δισ. EUR κατά την περίοδο 2014-2020, ήτοι κατά 56 % σε σύγκριση με την προγραμματική περίοδο 2007-2013·

Η.	λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Μέσο για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΜΔΔΑ) αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο χρηματοδότησης που στοχεύει στη στήριξη των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και του εκδημοκρατισμού·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιοχή γνωρίζει σε ολοένα εντονότερο βαθμό θρησκευτικό φανατισμό με αποτέλεσμα την παροχή στήριξης στο IS/Da'esh και την Al Qaeda στο Αφγανιστάν, καθώς και στην Hizb-ut-Tahrir, και την αναχώρηση μεγάλου αριθμού ανθρώπων για να ενταχτεί στις τάξεις του IS/Da'esh στη Συρία και το Ιράκ·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιοχή αποτελεί σημαντική οδό διέλευσης ναρκωτικών μεταξύ Αφγανιστάν και Ρωσίας και ότι ορισμένες τοπικές φατρίες εμπλέκονται σε αυτό το κερδοφόρο εμπόριο, το οποίο τους επιτρέπει να χρησιμοποιούν τη διαφθορά και τις συγκρούσεις συμφερόντων για να ασκήσουν σημαντική πολιτική επιρροή·

ΙΑ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση έχει να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην προώθηση της σταθερής, ασφαλούς και βιώσιμης ανάπτυξης της περιοχής·

ΙΒ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Ιούνιο 2015 το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων επανέλαβε την δέσμευσή του για την προαγωγή των δικαιωμάτων των γυναικών και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ενδυνάμωση των γυναικών στην περιοχή αποτελεί ουσιώδες στοιχείο μακροπρόθεσμης σταθερότητας και καλής διακυβέρνησης·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χώρες τις Κεντρικής Ασίας πρέπει να βελτιώσουν τις νομικές και διοικητικές διατάξεις της πολιτικής τους στον τομέα του ασύλου, και λαμβάνοντας υπόψη ότι σε αυτό μπορούν να βοηθήσουν οι περιφερειακές γνωμοδοτικές διαδικασίες, όπως η διαδικασία της Almaty που συντονίζεται από την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ)·

ΙΔ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνέπειες της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη στην Κεντρική Ασία παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστες αλλά ότι καθίσταται πλέον σαφές ότι τα προβλήματα της υδροδότησης στις περιοχές κοντά στο επίπεδο της θάλασσας θα επιδεινωθούν ακόμα περισσότερο·

ΙΕ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσία και η Κίνα έχουν ισχυρούς δεσμούς και επιρροή στην περιοχή, αλλά η ΕΕ έχει ακόμη μεγάλο περιθώριο να ενισχύσει τη δράση και τη συνεργασία της με τις χώρες της Κεντρικής Ασίας·

ΙΣΤ.

υπενθυμίζοντας ότι στις διάφορες περιφερειακές εταιρικές σχέσεις, όπως η Οργάνωση του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σανγκάης (SCO) και η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (EEU), περιλαμβάνονται ως μέλη ορισμένες χώρες της Κεντρικής Ασίας, οι οποίες τελούν υπό την κυριαρχία της Ρωσίας και/ή της Κίνας·

ΙΖ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιοχή έχει ενταχθεί στην πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος», ιδίως δε στην Οικονομική Ζώνη του Νέου Δρόμου του Μεταξιού, αυξάνοντας τη στρατηγική σημασία της·

ΙΗ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιοχή της Κεντρικής Ασίας, μολονότι αποτελείται από τις κεντροασιατικές δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, δέχεται επίσης σημαντικές επιρροές από τη Ρωσία, την Κίνα, τη Μογγολία, το Ιράν και το Αφγανιστάν·

Γενικές διατάξεις για τις δεσμεύσεις της ΕΕ

τονίζει το ισχυρό στρατηγικό, πολιτικό και οικονομικό συμφέρον της ΕΕ για την ενίσχυση των διμερών και πολυμερών σχέσεών της με όλες τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, στη βάση κοινών αξιών, όπως αναφέρεται στις υφιστάμενες συμφωνίες εταιρικής σχέσης και συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του Καζακστάν, του Κιργιζιστάν, του Τατζικιστάν και του Ουζμπεκιστάν, καθώς και στη συμφωνία — που όμως δεν έχει τεθεί ακόμα σε ισχύ — με το Τουρκμενιστάν·

επαναλαμβάνει το έντονο ενδιαφέρον της ΕΕ για μια ευημερούσα, ειρηνική, δημοκρατική, σταθερή και χωρίς αποκλεισμούς Κεντρική Ασία, η οποία θα είναι μια οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμη περιοχή, όπως αναφέρεται στη στρατηγική του 2007·

επισημαίνει ότι η μέχρι σήμερα στρατηγική προσέγγιση για τη διαμόρφωση των σχέσεων με τις χώρες της Κεντρικής Ασίας έχει αποδειχθεί ελάχιστα βιώσιμη και επιτυχής· διαπιστώνει ότι οι οικονομικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και των χωρών που καλύπτονται από τη στρατηγική της Κεντρικής Ασίας δεν γνώρισαν καμία σημαντική άνθηση, ότι ο στόχος της προώθησης της περιφερειακής συνεργασίας και ολοκλήρωσης μεταξύ των χωρών της Κεντρικής Ασίας μέσω της ανταλλαγής εμπειριών και της μεταφοράς προτύπων από την πλευρά της ΕΕ βρίσκεται σε τέλμα·

πιστεύει ότι δεν έχει ακόμη επιτευχθεί σημαντική πρόοδος στους τομείς που αναφέρονται στο παρόν ψήφισμα, εκφράζει όμως την ελπίδα ότι τα ενδιαφερόμενα μέρη, ήτοι τόσο η ΕΕ και τα κράτη μέλη της όσο και οι πέντε χώρες της Κεντρικής Ασίας, θα καταβάλουν σοβαρές προσπάθειες για να επιτύχουν τους στόχους που καθορίζονται στα επίσημα έγγραφα και τις συνθήκες, που αποτελούν τη νομική βάση για τις διμερείς και πολυμερείς σχέσεις της Ένωσης με το Καζακστάν, το Κιργιζιστάν, το Τατζικιστάν, το Τουρκμενιστάν και το Ουζμπεκιστάν, αντίστοιχα·

χαιρετίζει την επανεξέταση της Στρατηγικής ΕΕ-Κεντρικής Ασίας που πραγματοποίησαν η ΕΥΕΔ, η Επιτροπή και το Συμβούλιο το 2015· θεωρεί, εντούτοις, ότι οι προτεραιότητες, οι επιδιώξεις και οι στόχοι θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν πιο συγκεκριμένα με τα συμφέροντα, τις απαιτήσεις και τις συνθήκες των κρατών εταίρων της Κεντρικής Ασίας, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορές μεταξύ των χωρών της περιοχής και τη μοναδικότητα της καθεμιάς, και ότι θα πρέπει, κατά συνέπεια, να προσδιοριστούν με μεγαλύτερη ακρίβεια διαμέσου ξεχωριστών και προσαρμοσμένων στις ανάγκες της κάθε χώρας σχεδίων δράσης, και να συνοδευτούν από κριτήρια αναφοράς και δείκτες εντός εύλογου χρονοδιαγράμματος ολοκλήρωσης, ούτως ώστε τα εν λόγω σχέδια δράσης να προσαρμόζονται με μεγαλύτερη ευελιξία και όσο το δυνατόν ταχύτερα στις συνθήκες της περιοχής·

συμφωνεί ότι η στρατηγική που εγκρίθηκε το 2007 και οι μακροπρόθεσμοι τομείς προτεραιότητας που ορίζονται στην εν λόγω στρατηγική (σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, χρηστή διακυβέρνηση και εκδημοκρατισμός, νεολαία και εκπαίδευση. οικονομική ανάπτυξη, εμπόριο και επενδύσεις, ενέργεια και μεταφορές, περιβαλλοντική βιωσιμότητα και ύδατα, κοινές απειλές και προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας, καθώς και διαπολιτισμικός διάλογος) εξακολουθούν να ισχύουν και αποτελούν προϋπόθεση για μια συγκεκριμένη ευρωπαϊκή συμμετοχή στην περιοχή, σύμφωνα με τους στόχους που ορίζονται στη στρατηγική της ΕΕ· επικροτεί, ωστόσο, την περισσότερο επικεντρωμένη προσέγγιση που ακολουθεί η επανεξέταση της στρατηγικής·

σημειώνει θετικά τη μάλλον φιλόδοξη επανεξέταση της στρατηγικής· συμφωνεί με το Συμβούλιο στον προσδιορισμό της περιοχής ως στρατηγικά σημαντικής, και συμφωνεί, συνεπώς, στην ενίσχυση της ουσιαστικής συνεργασίας όσον αφορά τις πολιτικές, διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις και στη στήριξη μιας πραγματικής δημοκρατικής μετάβασης· στο πλαίσιο αυτό, επικροτεί το γεγονός ότι, για την περίοδο 2014-2020, η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ θα αυξηθεί κατά 56 % και θα επικεντρωθεί περισσότερο στην περιοχή σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο·

επικροτεί το γεγονός ότι η επανεξέταση συζητήθηκε στην υπουργική συνάντηση ΕΕ-Κεντρικής Ασίας, που διεξήχθη στις 21 Δεκεμβρίου 2015 στην Astana· υποστηρίζει τη διεξαγωγή μιας συνόδου κορυφής ΕΕ-Κεντρικής Ασίας για να προωθηθούν οι στόχοι της ΕΕ στην περιοχή και να εξεταστούν ζητήματα ενδιαφέροντος και συνεργασίας·

συμμερίζεται την άποψη ότι πρέπει να εφαρμοστεί διαφοροποιημένη, υπό όρους και βασισμένη σε κίνητρα προσέγγιση προκειμένου να επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα τόσο σε διμερές όσο και σε περιφερειακό επίπεδο· θεωρεί ότι τα περιφερειακά προγράμματα, όπως τα προγράμματα για τη διαχείριση των συνόρων, για την καταπολέμηση των ναρκωτικών και της εμπορίας ανθρώπων, καθώς και για τις μεταφορές και την ενέργεια, θα πρέπει να προσαρμοστούν ώστε να στοχεύουν στα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων χωρών της ευρύτερης περιοχής, όπως το Αφγανιστάν, το Ιράν, η Μογγολία και το Αζερμπαϊτζάν·

10.

καλεί την ΕΕ να συνεργαστεί εντονότερα και σε ad hoc βάση με τις χώρες της Κεντρικής Ασίας που επιθυμούν να υπερβούν τα όρια της Στρατηγικής της ΕΕ για την Κεντρική Ασία·

11.

τονίζει ότι η ενισχυμένη περιφερειακή συνεργασία θα βελτίωνε την κατάσταση της οικονομίας και της ασφάλειας στην περιοχή· δεδομένου ότι η Κεντρική Ασία έχει αδύναμους διαπεριφερειακούς δεσμούς, καλεί την ΕΥΕΔ και την Επιτροπή να καταρτίσουν σχέδια που θα μπορούσαν να προωθήσουν αυτή τη συνεργασία στις χώρες εκείνες που ενδιαφέρονται να ενισχύσουν αυτούς τους δεσμούς·

12.

υπογραμμίζει ότι η εκταμίευση των κονδυλίων της ΕΕ θα πρέπει να βασίζεται σαφώς στα κίνητρα και στις επιδόσεις, λαμβάνοντας υπόψη τα επιτεύγματα σε σχέση με διάφορα καθορισμένα κριτήρια που θα πρέπει να καθιερωθούν για κάθε χώρα, και ανάλογα με τη μετρήσιμη πρόοδο που σημειώνεται, ιδίως, στους τομείς του εκδημοκρατισμού, της πρόληψης και καταπολέμησης της διαφθοράς, των ελεύθερων και δίκαιων εκλογών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του τερματισμού του λαθρεμπορίου ναρκωτικών, του σεβασμού των εργασιακών κανόνων, της χρηστής διακυβέρνησης, του κράτους δικαίου, της ανάπτυξης, της ανθρώπινης ασφάλειας και των σχέσεων καλής γειτονίας·

13.

συμφωνεί ότι η συγκεκριμένη και εποικοδομητική δέσμευση και η θέσπιση δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων και κυβερνητικών προγραμμάτων μπορούν να θεωρηθούν ως συνεισφέροντες δείκτες επιτευγμάτων σε πολλούς τομείς· ωστόσο, παροτρύνει την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να βασίσουν τις αξιολογήσεις τους σε γεγονότα τεκμηριωμένα επιτόπου·

14.

επαναλαμβάνει την ανάγκη μεγαλύτερης πολιτικής προβολής της ΕΕ στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας· παροτρύνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να εκφράζονται με μία φωνή, χωρίς να διεξάγουν διμερείς διαπραγματεύσεις που συχνά αποδυναμώνουν τις απαιτήσεις περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ενισχύοντας τη συνοχή της εξωτερικής πολιτικής και του συντονισμού στην περιοχή, καθώς και να εισαγάγουν από κοινού έναν κοινό προγραμματισμό της βοήθειας και των έργων με τα κράτη μέλη για την πλήρη αξιοποίησή τους και για την ανάπτυξη συνεργειών· παροτρύνει το Συμβούλιο/την ΕΥΕΔ/την Επιτροπή να εγκρίνουν ένα συγκεκριμένο σχέδιο δράσης με μετρήσιμα κριτήρια για τη δέουσα αξιολόγηση της προόδου που θα σημειωθεί στο μέλλον· χαιρετίζει την ενεργότερη συμμετοχή των κρατών μελών στην υλοποίηση της στρατηγικής και την πλήρη αποδοχή της·

15.

επικροτεί την επαναφορά της θέσης του Ειδικού Αντιπροσώπου της ΕΕ για την Κεντρική Ασία μετά από κενό ενός έτους και αναμένει από τον νεοδιορισθέντα Ειδικό Αντιπρόσωπο να συμβάλει καθοριστικά στην υλοποίηση της στρατηγικής για τις χώρες της Κεντρικής Ασίας και στη διαμόρφωση των σχέσεων με τις χώρες αυτές, εξασφαλίζοντας τη συνεκτικότητα των εξωτερικών δραστηριοτήτων της Ένωσης στην περιοχή και γνωστοποιώντας τις θέσεις της ΕΕ στους πολιτικούς ηγέτες και τις κοινωνίες της Κεντρικής Ασίας·

16.

ζητεί από τον Ειδικό Αντιπρόσωπο της ΕΕ να εστιάσει στην ενίσχυση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, της χρηστής διακυβέρνησης και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, προωθώντας την περιφερειακή συνεργασία και διευκολύνοντας τον διάλογο και την ειρηνική επίλυση εκκρεμών επίμαχων ζητημάτων, αναπτύσσοντας επαφές όχι μόνο με κυβερνήσεις και κοινοβούλια αλλά και με την κοινωνία των πολιτών και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, συμβάλλοντας στην πρόληψη των συγκρούσεων και προωθώντας την περιφερειακή ασφάλεια καθώς και την ορθή διαχείριση του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής, ιδίως σε ό,τι αφορά τους υδάτινους πόρους και τις πηγές υδρογονανθράκων· ζητεί από τον Ειδικό Αντιπρόσωπο της ΕΕ να ενημερώσει προφορικά και γραπτά το ΕΚ σχετικά με τις μείζονες προκλήσεις, σύμφωνα με το άρθρο 36 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και με την εντολή που έχει λάβει·

17.

καλεί την ΕΥΕΔ, την Επιτροπή και τον Ειδικό Αντιπρόσωπο της ΕΕ να ενδυναμώσουν την παρουσία της ΕΕ στην Κεντρική Ασία, μεριμνώντας για την αύξηση της προβολής της ΕΕ στον πληθυσμό, στην κοινωνία των πολιτών, στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, και στις επιχειρήσεις και τις πανεπιστημιακές κοινότητες· παροτρύνει την ΕΥΕΔ να εξισορροπήσει την ήπια διπλωματία με περισσότερη δημόσια διπλωματία·

18.

ζητεί από την ΕΥΕΔ να παρέχει τακτική ανάλυση σχετικά με την Κεντρική Ασία, λαμβάνοντας υπόψη την πολύμορφη γειτονία της περιοχής και συμπεριλαμβάνοντας ζητήματα που άπτονται της ενσωμάτωσης του Αφγανιστάν και του Ιράν και προσφέρουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την Κασπία Θάλασσα·

19.

καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει συνέργειες, συνοχή και συνέπεια μεταξύ των μέτρων που λαμβάνουν διεθνείς οργανισμοί όπως ο ΟΑΣΕ, το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος (UNODC), η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ), καθώς και μεταξύ των διαφόρων εξωτερικών χρηματοδοτικών μηχανισμών της ΕΕ που χρησιμοποιούνται στην περιοχή, όπως ο Μηχανισμός Αναπτυξιακής Συνεργασίας, ο Μηχανισμός Συμβολής στη Σταθερότητα και την Ειρήνη, το Ευρωπαϊκό Μέσο για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και ο Μηχανισμός Εταιρικής Σχέσης, καθώς και να εντείνει τον συντονισμό με την ΕΤΑΑ και την ΕΤΕπ·

20.

καλεί την ΕΕ να συνεργάζεται με υποστηρικτικά και αναπτυξιακά έργα των ΗΠΑ στο επίπεδο της πολιτικής για το περιβάλλον, την εκπαίδευση και το κλίμα, με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και την προβολή σε ένα ευρύτερο κοινό·

21.

ζητεί στενότερη συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και του ΟΑΣΕ για την Κεντρική Ασία, ειδικά στους τομείς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του εκδημοκρατισμού και της ασφάλειας, με σκοπό να συνδυαστούν και να αλληλοσυμπληρωθούν, όπου είναι αναγκαίο, οι προσπάθειές τους στην περιοχή·

22.

ενθαρρύνει τις αντιπροσωπείες της ΕΕ στην Κεντρική Ασία να αξιοποιήσουν στο μέγιστο βαθμό τις δυνατότητές τους συμβάλλοντας στην εφαρμογή της Στρατηγικής της ΕΕ, ειδικότερα όσον αφορά τη στήριξη και τη συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών·

23.

στηρίζει τη συνεχή διακοινοβουλευτική συνεργασία και επισημαίνει τον ρόλο της μόνιμης αντιπροσωπείας του για τις σχέσεις με την περιοχή όσον αφορά την παρακολούθηση της εφαρμογής των ΣΕΣΣ με τις χώρες της περιοχής·

Εκδημοκρατισμός, ανθρώπινα δικαιώματα και κράτος δικαίου

24.

παροτρύνει το Συμβούλιο, την ΕΥΕΔ και την Επιτροπή να προσδώσουν ιδιαίτερη σημασία και να συμμετάσχουν ενεργά στην προώθηση και ενδυνάμωση της δημοκρατίας, την επιβολή των αστικών, πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών δικαιωμάτων που παρατίθενται στο Κοινωνικό Σύμφωνο του ΟΗΕ, την εγκαθίδρυση του κράτους δικαίου και τη χρηστή διακυβέρνηση και διοικητική δράση στις χώρες της Κεντρικής Ασίας, θέτοντας έτσι τις βάσεις για σταθερότητα και ασφάλεια, για την οικοδόμηση ανοικτών κοινωνιών στις χώρες της περιοχής, και, κατά συνέπεια, για την παροχή βέλτιστων πρακτικών για την αντιμετώπιση εξωτερικών και εσωτερικών πιέσεων και προκλήσεων στους τομείς της πολιτικής, της ασφάλειας και της οικονομίας·

25.

τονίζει ότι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της στρατηγικής της ΕΕ όσον αφορά το πεδίο συνεργασίας που προβλέπεται στις ΣΕΣΣ, περιλαμβάνοντας τη ρήτρα εφαρμογής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι νομικές υποχρεώσεις που περιέχονται στις ΣΕΣΣ περί εδραίωσης της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου δεν έχουν εφαρμοστεί δεόντως, εξαιρουμένης της κάποιας προόδου που έχει σημειωθεί στο Κιργιζιστάν·

26.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ο γενικότερος σεβασμός των δημοκρατικών προτύπων, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών δεν έχει ακόμη φτάσει σε κάποιο αποδεκτό επίπεδο· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η συνολική κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παραμένει ανησυχητική, υπογραμμίζει ωστόσο τις περιορισμένες θετικές εξελίξεις σε ορισμένες χώρες της περιοχής όπως, μεταξύ άλλων, οι νομοθετικές μεταρρυθμίσεις, οι αυξημένες προσπάθειες πρόληψης των βασανιστηρίων και τα μέτρα για την εξάλειψη της παιδικής εργασίας και της καταναγκαστικής εργασίας·

27.

επισημαίνει την προστιθεμένη αξία και τις περαιτέρω δυνατότητες της πλατφόρμας κράτους δικαίου, υπό τον συντονισμό της Γερμανίας και της Γαλλίας και με την ενεργό υποστήριξη της Φινλανδίας και της Λετονίας, όσον αφορά τη διοργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων που αφορούν το συνταγματικό και διοικητικό δίκαιο και την κατάρτιση των δικαστών· ενθαρρύνει άλλα κράτη μέλη να αναλάβουν αυξημένο προδραστικό ρόλο στο πλαίσιο αυτό· επιμένει, ωστόσο, ότι πρέπει η πλατφόρμα να ενισχυθεί ώστε να καλύψει τα ουσιαστικά ζητήματα εκδημοκρατισμού και ανθρωπίνων δικαιωμάτων· ζητεί την πλήρη συμμετοχή και τη στενότερη συνεργασία της κοινωνίας των πολιτών σε αυτή την πλατφόρμα· καλεί την ΕΕ και τις πρεσβείες των κρατών μελών να στηρίξουν τους πραγματικά ανεξάρτητους μη κυβερνητικούς εταίρους·

28.

εφιστά την προσοχή στις αποκλίσεις μεταξύ της θέσπισης των νόμων και της εφαρμογής τους στην πράξη, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την εσφαλμένη αξιολόγηση της προόδου· παροτρύνει την ΕΥΕΔ/την Επιτροπή να αξιολογούν την πρόοδο με βάση τα πραγματικά πρακτικά αποτελέσματα και όχι με βάση τη νομοθεσία και τις δηλώσεις·

29.

συνιστά να προσαρμόσει η ΕΕ καλύτερα την πολιτική της περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα μέσα εξωτερικής χρηματοδότησης, έχοντας ως οδηγό μια συνεπή μακροπρόθεσμη δημοκρατική μεταρρύθμιση·

30.

καταδικάζει σθεναρά τη συνεχιζόμενη δίωξη υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολιτικών στελεχών της αντιπολίτευσης και δημοσιογράφων στο Τουρκμενιστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Τατζικιστάν, το Καζακστάν και το Κιργιζιστάν, και καλεί την ΕΥΕΔ να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της και να αναλάβει άμεση δράση για την υπεράσπισή τους·

31.

καταδικάζει τη στοχοποίηση εξόριστων εκπροσώπων της αντιπολίτευσης από ορισμένα καθεστώτα της Κεντρικής Ασίας, μεταξύ άλλων τους φόνους και την κατάχρηση των διαδικασιών έκδοσης μέσω της Ιντερπόλ· παροτρύνει τα κράτη μέλη να παρέχουν καλύτερη προστασία και να αποφεύγουν την απέλαση αυτών των προσώπων, σύμφωνα με την αρχή της μη επαναπροώθησης, η οποία απαγορεύει την παράδοση πραγματικών θυμάτων στον διώκτη τους·

32.

παροτρύνει την ΕΥΕΔ, στο πλαίσιο αυτό, να καταδικάσει με σαφείς δηλώσεις της τα καταπιεστικά μέτρα που έχουν λάβει τα καθεστώτα της Κεντρικής Ασίας στο όνομα της διαφύλαξης της δημόσιας ασφάλειας, αναγνωρίζοντας συγχρόνως τις δικαιολογημένες ανησυχίες όσον αφορά την ασφάλεια·

33.

ζητεί από το Συμβούλιο, την ΕΥΕΔ και την Επιτροπή, στο πλαίσιο της περαιτέρω ανάπτυξης των σχέσεων, να παροτρύνουν τους εταίρους από την Κεντρική Ασία να κυρώσουν το συντομότερο δυνατόν το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και να εγκρίνουν και να εφαρμόσουν τα ουσιώδη βασικά πρότυπα και λοιπούς κανόνες της ΔΟΕ που παραμένουν σε εκκρεμότητα·

34.

κατανοεί τον κίνδυνο που συνιστά για την ασφάλεια η επιστροφή των αλλοδαπών μαχητών οι οποίοι πολέμησαν στο πλευρό του Da'esh, εκφράζει όμως τη βαθιά του ανησυχία για την αυξανόμενη τάση καταστολής της κοινωνίας των πολιτών και των κομμάτων της αντιπολίτευσης με πρόσχημα την ασφάλεια και τη σταθερότητα, την οποία σε καμία περίπτωση δεν θεωρεί κατάλληλη απάντηση στην απειλή αυτή, μεταξύ άλλων με την απαγγελία αμφίβολων κατηγοριών για τρομοκρατική δραστηριότητα ή αόριστων κατηγοριών για υποκίνηση κοινωνικού μίσους, με τη θέσπιση των αποκαλούμενων νόμων περί αλλοδαπών πρακτόρων, που στιγματίζουν και περιορίζουν τις δραστηριότητες νόμιμων ΜΚΟ που λαμβάνουν χρηματοδότηση από το εξωτερικό, και με την αυξημένη χρήση των τεχνολογιών παρακολούθησης, επιτήρησης, λογοκρισίας και φιλτραρίσματος· υπενθυμίζει στις χώρες εταίρους ότι μια πλήρως λειτουργική δημοκρατία πρέπει να σέβεται την ελευθερία της έκφρασης και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η καταστολή της ελεύθερης έκφρασης γνώμης δεν συμβάλλει με κανέναν τρόπο στη διατήρηση της εσωτερικής σταθερότητας· τονίζει ότι τα συναφή μέσα της ΕΕ, όπως η διεξαγωγή τακτικών σεμιναρίων με το ευρύ κοινό και οι αυξημένες ανταλλαγές θα συμβάλουν στην ενίσχυση της θέσεως του κοινού και ότι πολλές από τις ενδιαφερόμενες κοινότητες είναι σήμερα περισσότερο πρόθυμες να βασιστούν αυτών των κοινωνιών σήμερα βασίζεται περισσότερο στη διασύνδεση ομάδων και ενώσεων ή δικτύων που ελέγχονται από την κυρίαρχη ελίτ·

35.

καλεί τις χώρες της περιοχής να μην θεωρούν την παρουσία των διεθνών ΜΚΟ απειλή αλλά ενίσχυση της κοινωνίας και να τους παρέχουν πλήρη πρόσβαση στις φυλακές ώστε να βελτιωθεί η διαφάνεια της επιβολής κυρώσεων, ιδίως όσον αφορά τη συνεργασία με όλα τα όργανα των Ηνωμένων Εθνών και τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό·

36.

εκφράζει την ανησυχία του για τον αυξανόμενο αριθμό νόμων στις χώρες της περιοχής, οι οποίοι περιορίζουν την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, την ελευθερία της έκφρασης, καθώς και την ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι, και που στοχοποιούν τη χρηματοδότηση της κοινωνίας των πολιτών («νόμοι περί αλλοδαπών πρακτόρων») και την κοινότητα των ΛΟΑΔΜ (οι αποκαλούμενοι «νόμοι περί προπαγάνδας των ΛΟΑΔΜ»)· θεωρεί ότι, στο πλαίσιο αυτό, πέραν της προώθησης των προαναφερόμενων ελευθεριών, η ΕΕ πρέπει να συμπεριλάβει στις προτεραιότητές της την προώθηση της ελευθερίας της θρησκείας και των πεποιθήσεων, καθώς και των δικαιωμάτων των γυναικών, των ανηλίκων και των μειονοτήτων·

37.

καλεί τις αρχές να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες για την προστασία των εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων και των ατόμων ΛΟΑΔΜ στις κοινωνίες της Κεντρικής Ασίας, να εξαλείψουν τις διακρίσεις σε βάρος τους και να ενισχύσουν τα δικαιώματα των ευάλωτων ατόμων, ειδικά των ατόμων με αναπηρία·

38.

υπενθυμίζει ότι η προστασία και η προαγωγή των δικαιωμάτων των παιδιών συγκαταλέγονται στους βασικούς στόχους της ΕΕ και καλεί τις αρχές να στηρίξουν την εφαρμογή τους σε συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο και τα διεθνή πρότυπα, ιδίως τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού·

39.

χαιρετίζει την καθιέρωση διαλόγων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και με τις πέντε χώρες της Κεντρικής Ασίας· επισημαίνει, εντούτοις, την έλλειψη διαφάνειας της διαδικασίας και καλεί την ΑΠ/ΥΕ να επανεξετάσει τον ρόλο, την εντολή, τους στόχους και την παρακολούθηση των διαλόγων για τα ανθρώπινα δικαιώματα με τις χώρες της περιοχής, και ειδικότερα να εξασφαλίσει τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών κινημάτων του ισλαμικού ρεφορμισμού που είναι αντίθετες στον εξτρεμισμό, και να θεσπίσει μηχανισμούς συστηματικής παρακολούθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σχέδια αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των μηχανισμών αυτών, σε περίπτωση που παρουσιάσουν σοβαρές ελλείψεις· σημειώνει ότι οι διάλογοι για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι σημαντικά εργαλεία συνεργασίας της ΕΕ με τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, που επιτρέπουν την εφαρμογή έξυπνων στρατηγικών και, επομένως, πρέπει να αξιοποιούνται καταλλήλως· ζητεί οι διάλογοι αυτοί να αποτελέσουν μέρος μιας ολοκληρωμένης συνεργασίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην περιοχή· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, να εκφραστούν και να διαβιβαστούν οι ανησυχίες σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων των αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων· παροτρύνει την ΕΕ να αναφέρει με συνέπεια και δημοσίως συγκεκριμένες επιμέρους περιπτώσεις·

40.

τονίζει τη σημασία του μηχανισμού καθολικής περιοδικής εξέτασης του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ για την ουσιαστική εφαρμογή της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της διαδικασίας εκδημοκρατισμού και του κράτους δικαίου στο Τουρκμενιστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Τατζικιστάν, το Καζακστάν και το Κιργιζιστάν·

41.

υπενθυμίζει στις κυβερνήσεις της Κεντρικής Ασίας τις δεσμεύσεις τους στο πλαίσιο της ανθρώπινης διάστασης του ΟΑΣΕ·

42.

χαιρετίζει τις δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Ban Ki Mun, που τάχθηκε κατά της συρρίκνωσης του δημοκρατικού χώρου κατά την επίσκεψή του στην περιοχή τον Ιούνιο του 2015·

43.

σημειώνει ότι δεν υπάρχει ουσιαστικά συντονισμός των δράσεων μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ στην Κεντρική Ασία· ενθαρρύνει την εγκαθίδρυση περισσότερων πρακτικών δεσμών συνεργασίας· πιστεύει ότι η κοινή δράση μπορεί να είναι επωφελής, ειδικά σε τομείς όπως η ανθρώπινη ασφάλεια και η προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

Δικαιώματα των γυναικών και ισότητα των φύλων

44.

αναγνωρίζει ότι, ενώ το Ουζμπεκιστάν, το Καζακστάν, το Κιργιζιστάν, το Τατζικιστάν και το Τουρκμενιστάν αντιμετωπίζουν ξεχωριστές προκλήσεις η καθεμία όσον αφορά την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η περιοχή έχει κοινές προκλήσεις όσον αφορά την αντιμετώπιση και την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών και της ισότητας των φύλων·

45.

παρατηρεί ότι, παρά το γεγονός ότι και οι πέντε χώρες της Κεντρικής Ασίας έχουν επικυρώσει την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών, οι κοινωνίες τους παραμένουν πατριαρχικές και ανδροκρατούμενες, ότι εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές ανισότητες μεταξύ ανδρών και γυναικών σε πολλούς τομείς, όπως η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, σε τμήματα της αγοράς εργασίας και στη νομική προστασία και τα δικαιώματα, και ότι η βία κατά των γυναικών εξακολουθεί να είναι εκτεταμένη σε πολλά μέρη της Κεντρικής Ασίας και λαμβάνει πολλές μορφές, όπως ενδοοικογενειακή βία, απαγωγή νυφών, εμπορία ανθρώπων, γάμος σε πολύ νεαρή ηλικία και σωματική βία· καλεί τις πέντε χώρες να εφαρμόσουν πλήρως την Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών· επαναλαμβάνει ότι η στήριξη που παρέχεται από την ΕΕ πρέπει να περιλαμβάνει ειδικά μέτρα για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών·

46.

παρατηρεί ότι οι γυναίκες διαδραματίζουν πλήρη και καθοριστικό ρόλο στη γεωργική παραγωγή και την κτηνοτροφία σε όλες τι χώρες τη Κεντρικής Ασίας, με μέσο ποσοστό απασχόλησης των γυναικών στον γεωργικό τομέα της τάξης του 58 % (25)· καλεί όλες τις χώρες της Κεντρικής Ασίας να ενθαρρύνουν την απασχόληση των γυναικών και τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, ιδίως στις αγροτικές περιοχές· ζητεί την προώθηση και την παρακολούθηση των οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων καθώς και της χειραφέτησης των κοριτσιών και των γυναικών ως βασικούς στόχους των σχέσεων της ΕΕ με την περιοχή·

47.

αναγνωρίζει τις δράσεις που έχουν αναλάβει μεμονωμένα οι χώρες της Κεντρικής Ασίας προκειμένου να ενισχυθεί η ισότητα των φύλων, όπως οι τροποποιήσεις στα άρθρα 154 και 155 του ποινικού κώδικα του Κιργιζιστάν, οι οποίες τέθηκαν σε ισχύ τον Φεβρουάριο του 2014 και προβλέπουν αυστηρότερες κυρώσεις για το ευρέως διαδεδομένο έθιμο της απαγωγής νυφών· επισημαίνει, ωστόσο, ότι η προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών και η προώθηση της ισότητας των φύλων εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση σε ολόκληρη την περιοχή· ζητεί από την Επιτροπή να υποστηρίξει περαιτέρω τις χώρες της Κεντρικής Ασίας κατά την ανάπτυξη των προγραμμάτων τους για την προάσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών, προκειμένου να αναπτυχθεί και να επιτευχθεί η ισότητα των φύλων και να διασφαλιστεί ο πλήρης σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους, συμπεριλαμβανομένων των πλέον ευάλωτων ατόμων στην κοινωνία·

48.

χαιρετίζει τη στρατηγική για την ισότητα των φύλων που εφαρμόζει το Καζακστάν, καθώς και τα 45 πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά μέτρα που περιέχονται σε αυτήν· ζητεί από την Επιτροπή να στηρίξει περαιτέρω τις χώρες της Κεντρικής Ασίας κατά την ανάπτυξη των προγραμμάτων τους για την προάσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών, και ζητεί πιο αποτελεσματική εφαρμογή της εν λόγω στρατηγικής· εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη γυναικείας εκπροσώπησης στα δημόσια όργανα λήψης αποφάσεων του Καζακστάν, παρά το νομικά υποχρεωτικό ποσοστό του 30 % στα πολιτικά θεσμικά όργανα·

49.

καλεί την ΕΥΕΔ, στο πλαίσιο της επανεξέτασης της στρατηγικής της για την Κεντρική Ασία και με βάση τις προτεραιότητές της για το 2016-2020 καθώς και την πρόοδο που έχει ήδη σημειωθεί από τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, να καθορίσει ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων, το οποίο θα περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις για τη βελτίωση των δικαιωμάτων και των συνθηκών διαβίωσης των γυναικών· θεωρεί ότι πρέπει να ενθαρρυνθεί κάθε χώρα της Κεντρικής Ασίας να θεσπίσει νομοθεσία η οποία θα απαγορεύει ρητά κάθε μορφή βίας και διακρίσεων σε βάρος των γυναικών, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής, της σωματικής, της ψυχολογικής και της οικονομικής κακοποίησης που εμποδίζει τα θύματα να εργασθούν και να έχουν πρόσβαση σε τραπεζικούς λογαριασμούς, πιστωτικές κάρτες ή μέσα μεταφοράς, μεταξύ άλλων τακτικών απομόνωσης· επισημαίνει ότι η οικονομική ασφάλεια είναι ο κυριότερος παράγοντας που θα καθορίσει εάν ένα θύμα ενδοοικογενειακής βίας θα σπάσει τα δεσμά και θα απαλλαγεί από περαιτέρω κακοποίηση· καλεί τις χώρες της Κεντρικής Ασίας να αντιμετωπίζουν την βία σε βάρος των γυναικών ως ποινικό αδίκημα, να ερευνούν δεόντως όλες τις υποθέσεις που καταγγέλλονται και να εφαρμόζουν μέτρα που θα διασφαλίζουν την προστασία, την παροχή συνδρομής και την πρόσβαση των θυμάτων στη δικαιοσύνη, παράλληλα με μηχανισμούς για την επιβολή του νόμου· σημειώνει ότι η βιομηχανία των πρακτορείων γάμων είναι αρκετά σημαντική στην Κεντρική Ασία, και ζητεί οι χώρες στην περιοχή να εξετάσουν το ενδεχόμενο ρύθμισης των εν λόγω πρακτορείων με σκοπό την καλύτερη προστασία των ευάλωτων γυναικών από την εκμετάλλευση· καλεί τις χώρες της Κεντρικής Ασίας να οργανώσουν διαφωτιστικές εκστρατείες για το δικαίωμα των ανθρώπων να ζουν απαλλαγμένοι από τη βία καθώς και πρωτοβουλίες για την ευαισθητοποίηση ολόκληρης της κοινωνίας, και ιδίως των θρησκευτικών ηγετών, σχετικά με τη ρητή απαίτηση να εξασφαλίζεται η συγκατάθεση αμφότερων των μερών για την τέλεση ενός γάμου·

50.

σημειώνει ότι υπάρχει ένα χάσμα μεταξύ νομοθεσίας και πραγματικότητας και ότι, ενώ ορισμένες χώρες διαθέτουν νομικό κώδικα που εξασφαλίζει ίσα δικαιώματα στην κατανομή της ιδιοκτησίας, εξακολουθούν να υφίστανται διακρίσεις προς όφελος των κληρονόμων του ανδρικού φύλου· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η έλλειψη νομικής καταχώρισης των γάμων στο Τατζικιστάν θέτει τις γυναίκες σε ιδιαίτερα ευάλωτη θέση μετά από ένα διαζύγιο, δεδομένου ότι έρευνα του ΟΑΣΕ έδειξε ότι, εξαιτίας τούτου, το 80 % των διαζευγμένων γυναικών δεν έχει δικαίωμα στην ιδιοκτησία και στην οικογενειακή διατροφή·

51.

προτρέπει την ΕΕ να στηρίξει τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που εργάζονται για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την προώθηση της ισότητας των φύλων σε χώρες της Κεντρικής Ασίας, και να συνεργαστεί στενά με διεθνείς οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ισότητας των φύλων, για παράδειγμα τη ΔΟΕ, τον ΟΟΣΑ και τα Ηνωμένα Έθνη, με στόχο τη δημιουργία συνεργειών για τη χειραφέτηση των γυναικών·

52.

διαπιστώνει ότι η εκπροσώπηση των γυναικών σε υπουργικές θέσεις είναι χαμηλή, ανερχόμενη στο 15 % στο Κιργιζιστάν και στο 5,7 % στο Τουρκμενιστάν για το 2015 (26)· ενθαρρύνει τις χώρες της Κεντρικής Ασίας και την Επιτροπή να εστιάσουν επίσης στη συμμετοχή των γυναικών στη λήψη αποφάσεων, ιδίως στο πολιτικό πεδίο, και συνιστά τη θέσπιση ενός συστήματος ποσοστώσεων για την προώθηση της συμμετοχής των γυναικών, κυρίως ως υποψηφίων για αξιώματα·

53.

καλεί τις χώρες της Κεντρικής Ασίας να προωθήσουν την ίση πρόσβαση στις τεχνολογίες της πληροφορίας και των επικοινωνιών, ώστε να εξασφαλίσουν το δυναμικό τόνωσης της ανάπτυξης που αντιπροσωπεύουν οι γυναίκες στις τοπικές και παγκόσμιες οικονομίες·

54.

συνιστά το δικαστικό προσωπικό να ενημερώνεται και να καταρτίζεται σε ζητήματα φύλου, και επισημαίνει την ανάγκη να τιμωρούνται τα άτομα που επιδίδονται σε πράξεις βίας λόγω φύλου·

55.

τονίζει την ανάγκη οργάνωσης επιμορφωτικών προγραμμάτων σε θέματα εμπορίας και βίας κατά των γυναικών ειδικά για τις αρχές επιβολής του νόμου, τις εισαγγελικές αρχές και το δικαστικό προσωπικό, και την ανάγκη να συσταθούν προσβάσιμα κέντρα και καταφύγια όπου θα παρέχεται ψυχολογική και νομική υποστήριξη στα θύματα·

56.

υπογραμμίζει τη σημασία της επαρκούς χρηματοδότησης των οργανισμών και φορέων που είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή των πολιτικών για την ισότητα των φύλων, καθώς και τη σημασία της διασφάλισης αυτονομίας και χρηματοδότησης για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που εργάζονται για τα δικαιώματα των γυναικών·

Εκπαίδευση και νεολαία — ανταλλαγές μεταξύ των λαών

57.

τονίζει ότι η εκπαίδευση είναι ένας από τους βασικούς τομείς όπου καλείται η ΕΕ να αναπτύξει τη μακροπρόθεσμη δράση της στην Κεντρική Ασία· θεωρεί την εκπαίδευση ως έναν πυλώνα καίριας σημασίας για την ενσωμάτωση και ως παράγοντα διευκόλυνσης της δημοκρατικής, οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης για όλες τις χώρες της Κεντρικής Ασίας· στηρίζει το έργο της Εκπαιδευτικής Πλατφόρμας της Κεντρικής Ασίας μέσω εκπαιδευτικών και θεσμικών προγραμμάτων, με την παροχή τεχνικής υποστήριξης και τη διεξαγωγή διαλόγου στο πλαίσιο σεμιναρίων (όπως στο Μπισκέκ, το 2014)· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την πρωτοβουλία της Λετονίας να οργανώσει την 1η διάσκεψη υπουργών ΕΕ-Κεντρικής Ασίας για την εκπαίδευση και τη δέσμευση της Λετονίας και της Πολωνίας να ηγηθούν του περιφερειακού προγράμματος για την εκπαίδευση, ύστερα από μια μακρά και απογοητευτική απροθυμία ορισμένων κρατών να το πράξουν· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να συμβάλουν ενεργά στην υλοποίηση των αντίστοιχων στόχων που τέθηκαν κατά τη λετονική προεδρία το πρώτο εξάμηνο του 2015· θεωρεί ότι οι επενδύσεις στην εκπαίδευση ποιότητας χωρίς αποκλεισμούς αποτελούν τον καλύτερο τρόπο σταδιακής βελτίωσης της κοινωνικοοικονομικής κατάστασης που επικρατεί στην περιοχή·

58.

ενθαρρύνει την Επιτροπή να αντιμετωπίσει τις εντοπισθείσες ελλείψεις στην Εκπαιδευτική Πλατφόρμα ΕΕ-Κεντρικής Ασίας, όπως η δίκαιη πρόσβαση στην εκπαίδευση, τα προβλήματα που συνδέονται με τη «διαφυγή εγκεφάλων», και η κατάρτιση μειονεκτουσών και ευάλωτων ομάδων όπως τα κορίτσια, τα παιδιά με αναπηρίες και τα παιδιά που ανήκουν σε μειονότητες·

59.

παροτρύνει την ΕΕ να αφιερώσει περισσότερη προσοχή στην προώθηση της ποιοτικής εκπαίδευσης στους νέους στις χώρες της Κεντρικής Ασίας, τόσο δεδομένων των θετικών επιδράσεων από άποψη κοινωνικής ένταξης, κοινωνικής συνοχής και σταθερότητας και δημιουργίας βιώσιμων δημοκρατικών κοινωνιών, όσο και ως βέλτιστο μέτρο πρόληψης του βίαιου εξτρεμισμού, και της ριζοσπαστικοποίησης μεταξύ των νέων στην περιοχή· θεωρεί ότι τούτο συνιστά προτεραιότητα, λόγω της δημογραφικής πρόκλησης που αποτελεί η διόγκωση του νεανικού πληθυσμού κατά 25 %-35 % στις ηλικίες έως και 14 ετών· ζητεί να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή σε διασυνοριακά έργα για τη διαπολιτισμική συμφιλίωση και ανάπτυξη στην κοιλάδα Ferghana·

60.

επικροτεί την αύξηση του αριθμού των εγγραφών στα σχολεία της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και τη σημασία της διατήρησης αυτής της πορείας· χαιρετίζει το γεγονός ότι ο αριθμός των γυναικών που αποφοιτούν από την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι σχεδόν ίδιος με αυτόν των ανδρών· υπογραμμίζει τη σημασία της πρόσβασης των γυναικών στην επαγγελματική κατάρτιση και στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση, ιδίως στο Ουζμπεκιστάν και στο Τατζικιστάν, όπου εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό χάσμα μεταξύ του αριθμού των γυναικών και ανδρών που φοιτούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση·

61.

επισημαίνει τη σημασία της πρόσβασης των γυναικών στην επαγγελματική κατάρτιση και την πανεπιστημιακή εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένου και του μεγαλύτερου ποσοστού συμμετοχής στους τομείς των επιστημών και της τεχνολογίας, και παροτρύνει τον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ να ενθαρρύνει την παροχή κινήτρων στον τομέα αυτό· θεωρεί ότι η ΕΕ πρέπει να εντείνει τη δράση της στον εν λόγω τομέα, μεταξύ άλλων μέσω της διοργάνωσης προγραμμάτων κατάρτισης των εκπαιδευτικών και μέσω της παροχής εκπαιδευτικού υλικού· ζητεί να ληφθούν μέτρα για τον εκσυγχρονισμό του τομέα της δημόσιας εκπαίδευσης, την προώθηση των διεθνών ακαδημαϊκών ανταλλαγών και τη δημιουργία δυνατοτήτων ισότιμης συμμετοχής των γυναικών· θεωρεί ότι πρέπει να σχεδιασθούν μαθήματα κατάρτισης με θέμα την ισότητα των φύλων τα οποία να απευθύνονται σε επαγγελματίες στον τομέα της εκπαίδευσης·

62.

θεωρεί ότι ο θετικός ρόλος της ΕΕ στην περιοχή πρέπει να προαχθεί μέσω της εκπαίδευσης και των διαπροσωπικών επαφών· υπενθυμίζει τη σημασία των διεθνών προγραμμάτων ανταλλαγών της ΕΕ, όπως των Erasmus+, Erasmus Mundus και Erasmus Tempus, για την προαγωγή της θετικής κινητικότητας και του διαπολιτισμικού διαλόγου μεταξύ της ΕΕ και της Κεντρικής Ασίας, και για την παροχή ευκαιριών χειραφέτησης των σπουδαστών που επωφελούνται από τα προγράμματα, με αποτέλεσμα την προσέγγιση των δύο πολιτισμών· επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η ΕΕ έχει προϋπολογίσει να διαθέσει 115 εκατομμύρια EUR για το πρόγραμμα εκπαιδευτικής συνεργασίας Erasmus+ στην περιοχή· καλεί όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη σε επίπεδο ΕΕ καθώς και τα κράτη μέλη της ΕΕ να αξιολογήσουν και να ενδυναμώσουν τους υπάρχοντες μηχανισμούς των προγραμμάτων σπουδών/υποτροφιών και των ανταλλαγών νέων επαγγελματιών μεταξύ της ΕΕ και της Κεντρικής Ασίας, ιδίως στους τομείς της τεχνολογίας και των εφαρμοσμένων επιστημών·

63.

επικροτεί το γεγονός ότι και οι πέντε χώρες της Κεντρικής Ασίας έχουν παρακολουθήσει στενά τη διαδικασία της Μπολόνια, προβαίνοντας σε πολλές εθνικές μεταρρυθμίσεις τα τελευταία χρόνια·

64.

καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τη συμμετοχή επιστημόνων, ιδρυμάτων και επιχειρήσεων της Κεντρικής Ασίας σε έργα συνεργατικής έρευνας και καινοτομίας που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζοντας 2020·

Οικονομική ολοκλήρωση, εμπόριο και βιώσιμη ανάπτυξη

65.

σημειώνει τα κοινά χαρακτηριστικά που απορρέουν από την παλαιότερη ιστορία, όπως οι δρόμοι του μεταξιού, ο εποικισμός από τουρκικά φύλα και η αποδοχή του Ισλάμ· σημειώνει επίσης ότι οι πέντε χώρες της περιοχής παρουσιάζουν διαφορετικά επίπεδα στην ανάπτυξή τους, ήτοι: το Καζακστάν αναδεικνύεται σε κομβικό παράγοντα της περιοχής και οι σχέσεις του με την ΕΕ σημειώνουν σταθερή πρόοδο· το Κιργιζιστάν και το Τατζικιστάν είναι πολύ φτωχότερες χώρες αλλά σχετικά ανοικτές και παρουσιάζουν έναν κάποιο βαθμό συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών· η σχέση της ΕΕ με το Ουζμπεκιστάν βρίσκεται επίσης σε ανάπτυξη· όμως το Τουρκμενιστάν εξακολουθεί να αποτελεί την πιο κλειστή χώρα της περιοχής, η οποία δεν διαθέτει αποτελεσματική ανεξάρτητη κοινωνία των πολιτών·

66.

επισημαίνει το γεγονός ότι η περιοχή χαρακτηρίζεται επίσης από σημαντική ποικιλομορφία, μεταξύ άλλων στην παρουσία φυσικών πόρων όπως τα ορυκτά καύσιμα και η καλλιεργήσιμη γη, καθώς και, εν μέρει ως συνέπεια του γεγονότος αυτού, στα σημερινά επίπεδα ανθρώπινης και οικονομικής ανάπτυξης των χωρών αυτών· τονίζει πως είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη, αφενός, οι πολιτιστικές διαφορές εντός της περιοχής και, αφετέρου, η αλληλεξάρτηση μεταξύ των χωρών·

67.

αναγνωρίζει τον πιθανό θετικό αντίκτυπο μιας νέας ώθησης στην οικονομική συνεργασία μεταξύ ΕΕ και Κεντρικής Ασίας για τον εκσυγχρονισμό και τον εκδημοκρατισμό στην περιοχή·

68.

πιστεύει ότι η οικονομική διαφοροποίηση της περιοχής παρέχει προστιθέμενη αξία από πλευράς περιφερειακής ανάπτυξης, σταθερότητας και ασφάλειας, λαμβανομένης υπόψη της κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής ισορροπίας· κρίνει ουσιαστικό τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη βιώσιμων εγχώριων υποδομών μεταφορών και ενέργειας, ιδίως στις αγροτικές περιοχές, τη βελτίωση της πρόσβασης σε Διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας και τη διευκόλυνση της ανάπτυξης της διαπεριφερειακής συνδεσιμότητας· θεωρεί ότι για την ανάπτυξη της περιοχής πρέπει να δίνεται προτεραιότητα εξίσου στην οικολογική εξυγίανση και τη βιώσιμη ανάπτυξη, και τονίζει τη σημασία του εμπορίου για την προώθηση και των δύο· υποστηρίζει την αύξηση της στήριξης που παρέχει η ΕΕ στη διαχείριση των πόρων στις χώρες της Κεντρικής Ασίας, καθώς και την ενθάρρυνση της μεταξύ τους διασυνοριακής συνεργασίας·

69.

ανησυχεί για την έλλειψη κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης, η οποία είναι στάσιμη και άνιση, την έλλειψη κρατικής διαφάνειας και τη συνακόλουθη διαφθορά, την κακή διακυβέρνηση, το ανεπαρκές θεσμικό πλαίσιο, την έλλειψη σεβασμού προς το κράτος δικαίου και τη χαμηλή συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, στοιχεία που ευνοούν τις πελατειακές πρακτικές και επιδεινώνουν τα προβλήματα διαφθοράς και την έλλειψη αποτελεσματικότητας του κράτους·

70.

υπογραμμίζει την αυξανόμενη σημασία των εμπορικών σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και της Κεντρικής Ασίας, καθώς η ΕΕ είναι σήμερα ο πρώτος εμπορικός εταίρος στην περιοχή· τονίζει την ανάγκη να εντείνει περαιτέρω η ΕΕ τις εμπορικές και επενδυτικές σχέσεις της με τις χώρες της Κεντρικής Ασίας· επισημαίνει, εν προκειμένω, την ανάγκη να ενισχύσουν οι χώρες της Κεντρικής Ασίας τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση της διαφθοράς και την προαγωγή ενός σταθερού περιβάλλοντος, προκειμένου να προσελκύσουν ξένες επενδύσεις·

71.

είναι της άποψης ότι οι οικονομικές και εμπορικές σχέσεις με τις χώρες της Κεντρικής Ασίας πρέπει να αναπτυχθούν παράλληλα και όχι σε βάρος του κράτους δικαίου, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών· υπενθυμίζει, για τον σκοπό αυτό, ότι είναι σημαντική η ενεργοποίηση των διατάξεων που περιέχονται στις σχετικές ρήτρες των εμπορικών συμφωνιών που έχουν υπογραφεί με την ΕΕ, εφόσον το άλλο συμβαλλόμενο μέρος παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα·

72.

επισημαίνει ότι η βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομική ανάπτυξη συγκαταλέγεται στις βασικές προτεραιότητες της στρατηγικής· τονίζει την ανάγκη να προωθήσουν οι χώρες της Κεντρικής Ασίας ενεργούς πολιτικές με στόχο τη μείωση της φτώχειας και την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού· σημειώνει τον βαθύ αρνητικό αντίκτυπο που έχουν για την περιοχή η οικονομική επιβράδυνση στη Ρωσία και την Κίνα, οι εν εξελίξει γεωπολιτικές εντάσεις και η σύγκρουση στην Ουκρανία· υπογραμμίζει, εν προκειμένω, ότι οι επιδεινούμενες οικονομικές τάσεις που απορρέουν από την πτώση των τιμών των βασικών προϊόντων, την υποτίμηση του ρουβλίου και τη μείωση των εμβασμάτων από τους μετανάστες στη Ρωσία, πολλοί από τους οποίους επιστρέφουν σήμερα στη χώρα τους άνεργοι, θέτουν σοβαρές κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις για την περιοχή· σημειώνει ότι, με βάση τα ανωτέρω, το ποσοστό ανάπτυξης της περιοχής για τα έτη μετά το 2014 αναμένεται να είναι περίπου το ήμισυ του μέσου όρου της τελευταίας δεκαετίας·

73.

παροτρύνει την Επιτροπή να αναπτύξει προγράμματα που θα διευκολύνουν την κοινωνική επανένταξη και την απασχόληση των επιστρεφόντων από το εξωτερικό, και να ενισχύσει τον διάλογο για τη μετανάστευση και την κινητικότητα·

74.

υπογραμμίζει την ανάγκη για μια στρατηγική της ΕΕ για την Κεντρική Ασία που δεν θα βασίζεται σε γεωστρατηγικά συμφέροντα αλλά η οποία θα αποβλέπει στην ανάπτυξη μιας συμμετοχικής και δημοκρατικής κοινωνίας που θα χαρακτηρίζεται από την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι για τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και από μια ενεργό κοινωνία των πολιτών, και στην προώθηση της ισότητας των φύλων και της χειραφέτησης των γυναικών, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές·

75.

τονίζει ότι, παρά την ταχεία οικονομική ανάπτυξη των τελευταίων ετών, η περιοχή αντιμετωπίζει υψηλά ποσοστά φτώχειας, υψηλή εισοδηματική ανισότητα και μείωση του προσδόκιμου ζωής, ιδίως στις αγροτικές περιοχές όπου ζει το 80-90 % του πληθυσμού· τονίζει ότι με τη διεργασία ιδιωτικοποίησης κατά τη διάρκεια της οικονομικής μετάβασης παραμελήθηκαν σε μεγάλο βαθμό οι ορεινές περιοχές· υπογραμμίζει ότι στις εν λόγω περιοχές οι γυναίκες πλήττονται ιδιαίτερα, δεδομένου ότι πολλοί άνδρες μεταναστεύουν στις πόλεις προς αναζήτηση απασχόλησης και εγκαταλείπουν τις γυναίκες οι οποίες αναγκάζονται να επωμισθούν ολόκληρο το βάρος της αγροτικής εργασίας και των οικογενειακών ευθυνών·

76.

επισημαίνει ότι είναι σημαντική η συνέπεια της στρατηγικής ως προς τις παγκόσμιες δεσμεύσεις, ειδικά ως προς το θεματολόγιο του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη, όπως εγκρίθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2015 κατά τη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη·

77.

ενθαρρύνει την ενσωμάτωση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) στο αναπτυξιακό πρόγραμμα της ΕΕ για την περιοχή· επαναλαμβάνει ότι η συμπερίληψη των ΣΒΑ θα έχει ως αποτέλεσμα μια πιο ολοκληρωμένη βιώσιμη ανάπτυξη στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας·

78.

τονίζει πόσο σημαντικό είναι να αξιοποιηθεί από πλευράς ΕΕ η ευκαιρία της αναπτυξιακής συνεργασίας για την προώθηση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της επίτευξης των ΣΒΑ, με σκοπό την αύξηση του όγκου των εμπορικών συναλλαγών και των επενδύσεων σε όλες τις χώρες της περιοχής και την ενίσχυση του ρόλου και της συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων στην κοινωνία των πολιτών·

79.

είναι της άποψης ότι η αναπτυξιακή βοήθεια πρέπει να χορηγείται μόνο σε χώρες που είναι πράγματι προσηλωμένες στην άμβλυνση της φτώχειας, την ισότιμη και βιώσιμη κοινωνικοοικονομική πρόοδο και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και ότι οι εν λόγω χώρες πρέπει να αποδεικνύουν ότι έχουν αποτελεσματικές πολιτικές για την καταπολέμηση της διαφθοράς και επιτρέπουν στην ΕΕ να παρακολουθεί την εφαρμογή των εν αντίστοιχων προσπαθειών· αμφισβητεί, στο πλαίσιο αυτό, τη λογική και τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας της βοήθειας που χορηγείται στο Τουρκμενιστάν και το Ουζμπεκιστάν· ζητεί να επανεξεταστεί η πολιτική εφόσον υπάρξουν βελτιώσεις· ενθαρρύνει την ΑΠ/ΥΕ να συνδράμει στην ενίσχυση της προόδου στον τομέα αυτό· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, λόγω των υψηλών επιπέδων διαφθοράς και αναποτελεσματικής γραφειοκρατίας, η ικανότητα απορρόφησης της βοήθειας είναι πολύ χαμηλή και οι θετικές της επιδράσεις πολύ περιορισμένες·

80.

σημειώνει ότι η τρέχουσα επανεξέταση αποσυνδέθηκε σκόπιμα από τη διαδικασία προγραμματισμού 2014-2020 του Μηχανισμού Αναπτυξιακής Συνεργασίας για την Κεντρική Ασία που συμφωνήθηκε το 2014, προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε σύγχυση ή αλληλεπικάλυψη, διατηρώντας παράλληλα τη συνοχή της δράσης της ΕΕ στην περιοχή·

81.

συνιστά να εστιαστεί η αναπτυξιακή βοήθεια στην αγροτική ανάπτυξη και στη βιώσιμη γεωργία, ιδίως με σκοπό την απεξάρτηση της γεωργίας από τις μονοκαλλιέργειες όπως η βαμβακοκαλλιέργεια·

82.

καλεί την ΕΕ να παρακολουθήσει την αποτελεσματικότητα της τεχνικής και οικονομικής της συνδρομής στη μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα στις χώρες της Κεντρικής Ασίας·

83.

ζητεί να υπάρξει συντονισμός στην περιοχή μεταξύ των ενωσιακών αναπτυξιακών πολιτικών και των συναφών δραστηριοτήτων των κρατών μελών· ζητεί να υπάρξει στενή συνεργασία στον τομέα της αναπτυξιακής πολιτικής με τις ΗΠΑ στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης για την αειφόρο ανάπτυξη· ζητεί επίσης να υπάρξει συνεργασία με την Κίνα και τη Ρωσία για την ανάπτυξη της περιοχής της Κεντρικής Ασίας·

84.

λαμβάνει υπόψη τη δυναμικότητα της Κίνας στην περιοχή και τον μεταβαλλόμενο ρόλο της από αυτόν του εξωτερικού εμπορικού εταίρου σε αυτόν του περιφερειακού διαμεσολαβητή οικονομικής διακυβέρνησης, αναλαμβάνοντας μεταξύ άλλων τον περιφερειακό εφοδιασμό με συλλογικά αγαθά·

85.

πιστεύει ότι οι συνέργειες μεταξύ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) και της πρωτοβουλίας της Κίνας «Μία Ζώνη Ένας Δρόμος» θα αποτελέσουν σημαντικό εργαλείο για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής·

86.

σημειώνει επίσης ότι δύο χώρες, συγκεκριμένα το Καζακστάν και το Κιργιζιστάν, έχουν προσχωρήσει στη νέα Ευρασιατική Οικονομική Ένωση που συστάθηκε με πρωτοβουλία της Ρωσίας·

87.

ζητεί να υπάρξει στενή συνεργασία της ΕΕ με τα ταμεία και τους οργανισμούς του ΟΗΕ και με την Παγκόσμια Τράπεζα·

88.

σημειώνει τη συνεχιζόμενη τομεακή δημοσιονομική στήριξη στο Κιργιζιστάν και το Τατζικιστάν, και καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να καθορίσουν και να εφαρμόσουν αυστηρούς και αντικειμενικά επαληθεύσιμους όρους, ιδίως για κάθε συνεχιζόμενο πρόγραμμα δημοσιονομικής στήριξης· τονίζει, ωστόσο, ότι αυτή πρέπει να συνοδεύεται από αυστηρότερα κριτήρια, συμπεριλαμβανομένων ενός ισχυρού προγράμματος μεταρρυθμίσεων και αποτελεσματικών μέτρων κατά της διαφθοράς· επισημαίνει ότι η δημοσιονομική στήριξη της ΕΕ δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται για άμεση χρηματοδότηση των βασικών δημόσιων υπηρεσιών (όπως η πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η βασική υγειονομική περίθαλψη και οι βασικές υποδομές), που αποτελούν πρωταρχική ευθύνη των αρχών· θεωρεί, αντιθέτως, ότι η βοήθεια της ΕΕ θα πρέπει να συνδέεται με τις επιδόσεις των αρχών στο πλαίσιο αυτό και ότι η δημοσιονομική στήριξη της ΕΕ θα πρέπει να ενθαρρύνει την ανάπτυξη προηγμένων δημόσιων υπηρεσιών, όπως είναι η έρευνα, οι καινοτομίες, η πανεπιστημιακή εκπαίδευση, οι καινοτόμες υποδομές, κτλ.·

89.

επιδοκιμάζει την αύξηση της μακρο-οικονομικής βοήθειας και ζητεί να λειτουργεί αυτό το μέσο σύμφωνα με αυστηρά κριτήρια σχέσης κόστους-ωφέλειας και με βάση ακριβείς εκτιμήσεις αντικτύπου, οι οποίες θα εστιάζουν στις δευτερογενείς επιπτώσεις· λαμβάνοντας υπόψη τα βασικά σημεία των εκθέσεων προόδου της στρατηγικής, τονίζει τη σημασία της συμμετοχής των κρατών μελών στην υλοποίηση της βοήθειας εκ μέρους της ΕΕ για να επιτευχθούν ισχυρότερος αντίκτυπος και καλύτερα αποτελέσματα·

90.

επιδοκιμάζει το αίτημα του Κιργιζιστάν για εφαρμογή των ρυθμίσεων του ΣΓΠ+ και εύχεται το Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν να ακολουθήσουν το παράδειγμά του·

91.

θεωρεί ότι είναι σημαντικό όλες οι χώρες της Κεντρικής Ασίας να τηρούν τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και να προσχωρήσουν σε αυτόν·

92.

αναγνωρίζει, σύμφωνα με τα πορίσματα του ΟΟΣΑ, την ιδιαίτερη σημασία των προγραμμάτων επιχειρηματικής σύνδεσης των ξένων άμεσων επενδύσεων (ΞΑΕ) με τις ΜΜΕ ως εργαλείου για τη διαφοροποίηση και τη μεγιστοποίηση των οφελών από τις επενδύσεις, κατά τρόπο που δίνει τη δυνατότητα στις χώρες της Κεντρικής Ασίας να συνδέσουν στενότερα τις ΞΑΕ με τις εγχώριες οικονομίες τους και ενισχύει την ανταγωνιστικότητά τους, ενώ παράλληλα τους επιτρέπει να αποκτούν πρόσβαση στις διεθνείς αγορές, τη χρηματοδότηση, την τεχνολογία και τις δεξιότητες που σχετίζονται με τη διοίκηση· από αυτή την άποψη, καλεί τις κυβερνήσεις των κρατών της Κεντρικής Ασίας να ξεκινήσουν αυτά τα προγράμματα και να αυξήσουν τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων παραγόντων στα υπάρχοντα προγράμματα επιχειρηματικής σύνδεσης· επισημαίνει ότι, για να διασφαλιστεί ότι η τοπική παραγωγή ανταποκρίνεται στα διεθνή ποιοτικά πρότυπα, πρέπει να ληφθούν συμπληρωματικά μέτρα, όπως η προσφορά προγραμμάτων κατάρτισης που βοηθούν τις ΜΜΕ να αναβαθμίσουν τις δεξιότητες του προσωπικού τους ή η παροχή βοήθειας στις ΜΜΕ στην προσπάθειά τους να υιοθετήσουν διεθνώς αναγνωρισμένα ποιοτικά πρότυπα·

93.

τονίζει ότι για μία βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή είναι άκρως σημαντικό να εμβαθυνθεί η περιφερειακή ολοκλήρωση, να αυξηθεί το ενδοπεριφερειακό εμπόριο, να υπάρξει επικέντρωση στα δίκτυα μεταφορών και στις υπηρεσίες υλικοτεχνικής υποστήριξης, και να βελτιωθούν το επιχειρηματικό κλίμα και το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο, ιδίως για τις ΜΜΕ·

94.

υπενθυμίζει τις πολλές περιπτώσεις μολυσματικής φυματίωσης στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας· τονίζει πως είναι σημαντικό να συνεχισθεί η εξάπλωση της θεραπείας της φυματίωσης σε αναδυόμενες χώρες που δεν λαμβάνουν πλέον διμερή βοήθεια της ΕΕ, δεδομένης της ανάπτυξης αντοχής στα φάρμακα σε ορισμένα στελέχη της φυματίωσης·

Ενέργεια, περιβάλλον, ύδατα και μεταφορές

95.

τονίζει την ανάγκη για εντατικοποίηση του διαλόγου σχετικά με την ανάπτυξη των υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων ενέργειας και μεταφορών, καθώς και των διαδικτυακών συνδέσεων υψηλής δυναμικότητας·

96.

αναγνωρίζει ότι η συνεργασία στον τομέα της ενέργειας αποτελεί βασικό ζήτημα στις σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και της Κεντρικής Ασίας· θεωρεί την περιοχή ως πρόσθετη δυνητική πηγή ενεργειακής ασφάλειας για την ΕΕ, με ιδιαίτερη αναφορά στις δυνατότητες αυξημένης συνεργασίας με το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν· υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό για την ΕΕ να έχει ασφαλή, σταθερό και οικονομικά προσιτό ενεργειακό εφοδιασμό, όπως απαιτείται από την ενεργειακή της ένωση και δεδομένης της σημασίας που έχει αυτό για τη συνολική ασφάλεια της Ένωσης· υπογραμμίζει, συνεπώς, την ανάγκη να αποτελέσουν ο ενεργειακός εφοδιασμός και η ενεργειακή διαφοροποίηση βασικό στοιχείο της στρατηγικής ΕΕ-Κεντρικής Ασίας, και καλεί την ΕΕ να εντείνει τις προσπάθειες για την ολοκλήρωση της αγοράς ενέργειας, η οποία είναι προς το συμφέρον όλων των μερών, καθώς θα βοηθήσει στη δημιουργία ενεργειακής διαφοροποίησης· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, να ενταθούν οι προσπάθειες για την επίτευξη του στόχου επέκτασης του Νότιου Διαδρόμου στην Κεντρική Ασία και του αγωγού αερίου της Κασπίας· τονίζει, ωστόσο, ότι οι ενεργειακές συμφωνίες και οι διάλογοι πρέπει να συνδέονται με ισχυρά στοιχεία για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

97.

σημειώνει τη στήριξη της ΕΕ στα ενεργειακά έργα που μπορούν να επεκτείνουν τον Νότιο διάδρομο μεταφοράς αερίου, μεταξύ άλλων και από την οδό της Κασπίας και πιθανώς του Ιράν· καλεί, εντούτοις, την ΕΕ να διεξαγάγει πλήρεις μελέτες σκοπιμότητας για αυτά τα έργα, συμπεριλαμβανομένων εκτιμήσεων των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων·

98.

στηρίζει την προώθηση από την ΕΕ της ανανεώσιμης ενέργειας, της ενεργειακής απόδοσης και της ολοκλήρωσης των ενεργειακών αγορών στην Κεντρική Ασία με αυτές των γειτονικών χωρών, καθώς και με την ΕΕ·

99.

επαναλαμβάνει την άποψή του ότι η επανεπένδυση εσόδων από φυσικούς πόρους είναι καίριας σημασίας για τη βιώσιμη κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη·

100.

ενθαρρύνει τη βελτίωση του συντονισμού και την αναζωογόνηση των προσπαθειών στο πλαίσιο της καίριας περιφερειακής πλατφόρμας για τα ύδατα και το περιβάλλον, υπό την καθοδήγηση της Ιταλίας και της Ρουμανίας·

101.

τάσσεται υπέρ ενός ενισχυμένου προδραστικού ρόλου για την ΕΕ όσον αφορά την περιβαλλοντικά βιώσιμη ανάπτυξη· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία των αρχών της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας κατά την εξόρυξη ή την επεξεργασία φυσικών πόρων στην περιοχή, που προωθούνται από την Πρωτοβουλία για τη Διαφάνεια των Εξορυκτικών Βιομηχανιών (ΠΔΕΒ)· σημειώνει ότι μόνο το Καζακστάν και το Κιργιζιστάν συμμορφώνονται με την ΠΔΕΒ στην περιοχή, ενώ το καθεστώς υποψηφιότητας του Τατζικιστάν ανεστάλη προσωρινά το 2015·

102.

σημειώνει με ανησυχία ότι πέραν των αυξανόμενων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, εξακολουθούν να υφίστανται πολλαπλές ανησυχητικές περιβαλλοντικές προκλήσεις που αποτελούν κατάλοιπο της σοβιετικής περιόδου, όπως αυτές που σχετίζονται με την ανεξέλεγκτη και συνεχιζόμενη πυρηνική μόλυνση τις προηγούμενες δεκαετίες, και την επείγουσα δράση για τον καθαρισμό των εγκαταστάσεων πυρηνικών δοκιμών, τις βιομηχανικές και εξορυκτικές δραστηριότητες, τη μη βιώσιμη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, την υποβάθμιση του εδάφους και του οικοσυστήματος, την ατμοσφαιρική ρύπανση, την απερήμωση και, πρωτίστως, τη συνεχιζόμενη καταστροφική κακοδιαχείριση των υδάτων· παροτρύνει, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να αυξήσει την παροχή τεχνικής βοήθειας, να βοηθήσει στην κινητοποίηση των πόρων και να παράσχει ευρωπαϊκή τεχνογνωσία και βέλτιστες πρακτικές σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των προβλημάτων αυτών·

103.

παροτρύνει την ΕΕ να συνεχίσει να παρέχει οικονομική και τεχνική συνδρομή για την αντιμετώπιση των υγειονομικών, ανθρωπιστικών, περιβαλλοντικών, οικονομικών και ενημερωτικών ζητημάτων που σχετίζονται με τις συνέπειες των δοκιμών της ΕΣΣΔ στο πεδίο πυρηνικών δοκιμών του Σεμιπαλατίνσκ, στο βορειοανατολικό Καζακστάν, κοντά στην πόλη Semey (που ονομαζόταν προηγουμένως Σεμιπαλατίνσκ)·

104.

επικροτεί και ενθαρρύνει την ενίσχυση των προσπαθειών για προσαρμογή και ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή, και προτρέπει τις χώρες της Κεντρικής Ασίας να συμβάλουν εποικοδομητικά στην επιτυχία της διάσκεψης για την κλιματική αλλαγή στο Παρίσι το 2015·

105.

καλεί την ΕΕ να εντατικοποιήσει περαιτέρω τα προγράμματά της για τη μείωση του κινδύνου καταστροφής και την οικοδόμηση ανθεκτικότητας στην Κεντρική Ασία, ως μια περιοχή ευεπίφορη στις φυσικές καταστροφές, με σοβαρές απειλές που σχετίζονται με περιβαλλοντικές καταστροφές και την αλλαγή του κλίματος·

106.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τον μαζικό θάνατο των κοπαδιών του είδους «αντιλόπη σάιγκα» στο Καζακστάν, τον Μάιο του 2015· παροτρύνει την ΕΕ να συμβάλει με έρευνα και περιβαλλοντικά μέτρα στην πρόληψη ενδεχόμενων μελλοντικών περιστατικών·

107.

καλεί την ΕΕ να εντείνει τις προσπάθειές της για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Κεντρικής Ασίας σχετικά με τη διαχείριση των υδάτων·

108.

ενθαρρύνει την ΕΕ να θέσει σε προτεραιότητα και να αναπτύξει περαιτέρω τη «διπλωματία των υδάτων» της προκειμένου να διευκολύνει τη βελτίωση της διασυνοριακής διαχείρισης των υδάτων και να διαμεσολαβεί για την επίλυση διαφορών, μεταξύ άλλων προωθώντας ένα ανοικτό και αποτελεσματικό πλαίσιο, ιδίως στην περίπτωση του φράγματος του Rogun· στο πλαίσιο αυτό, παροτρύνει την ΕΕ να ενθαρρύνει και να επιταχύνει την περαιτέρω προσχώρηση στις διεθνείς συμβάσεις και τις νομικές αρχές που σχετίζονται με τους κοινούς υδάτινους πόρους·

109.

καλεί τις χώρες της περιοχής, εάν δεν το έχουν ήδη κάνει, να υπογράψουν και να κυρώσουν τις συμβάσεις του Espoo και του Aarhus του ΟΗΕ για τις συγκρούσεις με αντικείμενο τα ύδατα και να εντάξουν την κοινωνία των πολιτών στην εφαρμογή τους·

110.

ζητεί να καταβληθούν νέες προσπάθειες για την αντιμετώπιση των δραματικών συνεπειών της περιβαλλοντικής καταστροφής λόγω αποστέγνωσης της λίμνης Αράλης· προτρέπει την Επιτροπή να αυξήσει τη στήριξή της προς το Διεθνές Ταμείο για τη λίμνη Αράλη και ζητεί από την ΕΥΕΔ να συμπεριλάβει αυτό το ζήτημα ως προτεραιότητα στις τακτικές της επαφές με το Ουζμπεκιστάν·

111.

επισημαίνει ότι η οικοδόμηση ενός στρατηγικού, σύγχρονου και διαλειτουργικού συστήματος οδικών και σιδηροδρομικών υποδομών κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού εξυπηρετεί ζωτικά συμφέροντα της Κίνας, της ΕΕ και της Ρωσίας, και ότι η επιτυχημένη ολοκλήρωση αυτής της περιοχής μέσω σύγχρονων και αξιόπιστων υποδομών θα προσφέρουν μια σημαντική ευκαιρία, όχι μόνο για την ενίσχυση της περιφερειακής οικονομικής ολοκλήρωσης, αλλά και για την προώθηση της κινητικότητας των προσώπων και των πολυπολιτισμικών ανταλλαγών, η οποία με τη σειρά της θα δημιουργήσει καλύτερο περιβάλλον για την προαγωγή του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας·

112.

επαναλαμβάνει την ετοιμότητα της ΕΕ να προσφέρει την πείρα και την εμπειρογνωμοσύνη της για την προώθηση της έγκρισης και της επιβολής προτύπων προστασίας και ασφάλειας και περιβαλλοντικών προτύπων σε όλους τους τρόπους μεταφοράς και να διευκολύνει τους δεσμούς κατά μήκος του διαδρόμου μεταφορών Ευρώπης-Καυκάσου-Κεντρικής Ασίας· ειδικότερα, στηρίζει τις συνεχείς προσπάθειες της ΕΕ για την ανάπτυξη ασφαλών αεροπορικών και θαλάσσιων μεταφορών στην Κεντρική Ασία·

113.

ενθαρρύνει τον περαιτέρω συντονισμό της ΕΕ με την πολιτική μεταφορών της Κίνας στην περιοχή·

Περιφερειακή συνεργασία, προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας και διαχείριση των συνόρων

114.

ενθαρρύνει την ΕΕ να ενισχύσει τον διάλογο όσον αφορά την Κεντρική Ασία με τους σχετικούς περιφερειακούς και διεθνείς οργανισμούς, καθώς και με τους γείτονες των χωρών της Κεντρικής Ασίας και άλλα ενεργά κράτη της περιοχής·

115.

ενθαρρύνει την ΕΕ να βελτιώσει τη συνδεσιμότητα προσδιορίζοντας, από κοινού με τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, τομείς εντατικοποίησης της συνεργασίας, ειδικά όσον αφορά τις μεταφορές και την ενέργεια· τονίζει ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην ολοκλήρωση των χωρών της Κεντρικής Ασίας, τόσο μεταξύ τους όσο και στις διεθνείς αγορές και τους διαδρόμους·

116.

πιστεύει ότι η ΕΕ, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, πρέπει να συνεχίσει να προάγει πολιτικές περιφερειακής ολοκλήρωσης και συγκεκριμένες στρατηγικές οικοδόμησης εμπιστοσύνης, αλλά και να ανταμείβει τα θετικά μέτρα που λαμβάνονται από μεμονωμένα κράτη της Κεντρικής Ασίας ή ομάδες χωρών μέσω αυξημένης συνεργασίας· πιστεύει ότι η δράση της ΕΕ πρέπει να δίνει προσοχή στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες των επιμέρους χωρών· εμμένει στην ανάγκη να υπάρξει εμβάθυνση του πολιτικού διαλόγου και να προωθηθούν μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των χωρών της περιοχής·

117.

θεωρεί την εμβάθυνση της περιφερειακής οικονομικής ολοκλήρωσης ως σημαντικό στοιχείο για την περιφερειακή σταθερότητα και την εδραίωση της ειρήνης·

118.

υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με τον ΟΑΣΕ και τον ΟΗΕ σε όλους τους τομείς πολιτικής·

119.

καλεί επίσης την ΕΕ να εντάξει ad hoc τη Μογγολία σε ορισμένες πτυχές της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την Κεντρική Ασία·

120.

αναγνωρίζει ότι οι κυριότερες απειλές και προκλήσεις που προσδιορίστηκαν στη στρατηγική για την Κεντρική Ασία εξακολουθούν να υφίστανται·

121.

πιστεύει ότι η ΕΕ θα πρέπει να ενθαρρύνει την περιφερειακή συνεργασία, ιδίως όσον αφορά τα κοινά ζητήματα και τις κοινές προκλήσεις, και ότι το κοινό συμφέρον θα πρέπει να υπερισχύει έναντι της ανομοιογένειας των ενδιαφερόμενων χωρών·

122.

σημειώνει ότι τα ανεπίλυτα εθνοτικά ζητήματα, η έλλειψη προοπτικών για μια ομαλή μεταφορά ισχύος και η χαρακτηριζόμενη από αποκλεισμούς διακυβέρνηση στις χώρες της Κεντρικής Ασίας αποτελούν πηγές δυνητικής αστάθειας και εξτρεμισμού, και ότι, κατά συνέπεια, η επιτυχής εφαρμογή των βασικών συμφερόντων της ΕΕ που απορρέουν από τη Στρατηγική για την Κεντρική Ασία τίθεται υπό σοβαρή αμφισβήτηση·

123.

στηρίζει τον μακροπρόθεσμο στόχο της ΕΕ για τη μετεξέλιξη σε πραγματικό φόρουμ συνεργασίας του εκκολαπτόμενου διαλόγου υψηλού επιπέδου σχετικά με την ασφάλεια μεταξύ ΕΕ-Κεντρικής Ασίας με στόχο τη συνεργασία για την αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων στον τομέα της ασφάλειας στην περιοχή, όπως είναι οι επακόλουθες επιπτώσεις του πολέμου στο Αφγανιστάν, συμπεριλαμβανομένης της απειλής του Ισλαμικού Κράτους, της διακίνησης ναρκωτικών, της εμπορίας ανθρώπων, του βίαιου εξτρεμισμού και της τρομοκρατίας, καθώς και των χημικών, βιολογικών, ραδιολογικών και πυρηνικών κίνδυνων· επισημαίνει τη σημασία και τον θετικό αντίκτυπο των προγραμμάτων περιφερειακής συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων όσων ενισχύουν τη διαπεριφερειακή συνεργασία και τη συνοριακή ασφάλεια, όπως το πρόγραμμα διαχείρισης των συνόρων στην Κεντρική Ασία (BOMCA) και το πρόγραμμα δράσης για τα ναρκωτικά στην Κεντρική Ασία (CADAP)· πιστεύει ότι ο διάλογος πρέπει να επικεντρωθεί στην ανθρώπινη ασφάλεια και όχι στην αμιγώς κρατική ασφάλεια· επαναλαμβάνει την αποφασιστικότητα της ΕΕ να αναπτύξει περαιτέρω τους περιφερειακούς και τους διμερείς διαλόγους για την ασφάλεια με τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη συμμετοχή του Αφγανιστάν στη συνεργασία με τους εμπλεκόμενους περιφερειακούς εταίρους, ιδιαίτερα το Περιφερειακό Κέντρο Προληπτικής Διπλωματίας των Ηνωμένων Εθνών για την Κεντρική Ασία (UNRCCA)·

124.

σημειώνει την υιοθέτηση του προγράμματος δράσης για τα CADAP για την περίοδο 2014-20· θορυβείται, ωστόσο, από τα επίπεδα ρεκόρ που καταγράφηκαν στην καλλιέργεια οπίου και τη σχετική διακίνηση από το Αφγανιστάν μέσω της Κεντρικής Ασίας· ζητεί από την ΕΥΕΔ/την Επιτροπή να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της εμπλοκής του οργανωμένου εγκλήματος καθώς και των ελίτ στη διακίνηση, και τις αρνητικές συνέπειες για τη δημόσια υγεία στην περιοχή·

125.

συνιστά για μια ακόμη φορά να ενταχθούν τα προγράμματα δράσης BOMCA και CADAP στο πλαίσιο του Μηχανισμού Συμβολής στη Σταθερότητα και την Ειρήνη (ISP) παρά στο Μέσο Αναπτυξιακής Συνεργασίας·

126.

παροτρύνει την ΕΕ να συνεχίσει τα περιφερειακά προγράμματα στήριξης που έχουν ως στόχο την πρόληψη των συγκρούσεων και την εδραίωση της ειρήνης, προωθώντας μεταξύ άλλων τη διακοινοτική και διεθνοτική συμφιλίωση, καθώς και την οριοθέτηση των συνόρων στην Κεντρική Ασία, που χρηματοδοτείται από τον ISP·

127.

χαιρετίζει το σχέδιο «Διασυνοριακή συνεργασία για βιώσιμη ειρήνη και ανάπτυξη», που χρηματοδοτείται από την Ελβετία και το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP), με σκοπό τη δημιουργία ενός πιο ευνοϊκού περιβάλλοντος για τη βιώσιμη ειρήνη και ανάπτυξη στις διασυνοριακές περιοχές μεταξύ Κιργιζιστάν και Τατζικιστάν·

128.

επισημαίνει τον ρόλο του UNRCCA που εδρεύει στο Ashgabat από το 2007, καθώς και τον ρόλο του ΟΑΣΕ στην πρόληψη των συγκρούσεων στην περιοχή·

129.

καλεί την ΕΕ να στηρίξει τις πρωτοβουλίες του UNRCCA και, υπό την εποπτεία του. να επιστήσει την προσοχή στο ζήτημα των υδάτων και να ξεκινήσει διάλογο μεταξύ των πέντε χωρών για την αντιμετώπιση της διασυνοριακής ρύπανσης·

130.

καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις δυσμενείς συνέπειες που θα μπορούσαν να έχουν τα ζητήματα της πρόσβασης στα αποθέματα υδάτων για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Κεντρική Ασία και να παρακολουθεί στενά όλες τις εξελίξεις·

131.

εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η ετήσια έκθεση 2015 των ΗΠΑ σχετικά με τη εμπορία ανθρώπων (27) περιέλαβε το Τουρκμενιστάν και το Ουζμπεκιστάν στον «κατάλογο επιτήρησης», που σημαίνει ότι ο αριθμός των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων είναι σε αύξηση· καλεί τον συντονιστή δράσης της ΕΕ κατά της εμπορίας ανθρώπων να παράσχει υποστήριξη στο Τουρκμενιστάν και στο Ουζμπεκιστάν για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, η οποία αποτελεί προσβολή για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και συχνά συνεπάγεται ψυχολογική τρομοκρατία και σωματική βία και πρέπει να εξαλειφθεί· καλεί τα κράτη μέλη να τονίζουν το σημαντικό αυτό ζήτημα κατά τις συναλλαγές τους με τις εν λόγω χώρες·

132.

τονίζει τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Κεντρικής Ασίας για την πρόληψη και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τις δραστηριότητες της εξτρεμιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος που συνίστανται στο γεγονός ότι ολοένα και περισσότεροι πολίτες της Κεντρικής Ασίας, παρακινούμενοι εν μέρει από την πολιτική περιθωριοποίηση και τις δυσοίωνες οικονομικές προοπτικές, ταξιδεύουν στη Μέση Ανατολή για να πολεμήσουν ή να υποστηρίξουν με άλλον τρόπο το Ισλαμικό Κράτος, την Al-Nusra και άλλες τρομοκρατικές και εξτρεμιστικές οργανώσεις· αναγνωρίζει ότι, εάν ένα σημαντικό ποσοστό ριζοσπαστικοποιημένων πολιτών της Κεντρικής Ασίας επιστρέψουν στις χώρες τους, ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια και τη σταθερότητα σε όλη την Κεντρική Ασία, το Αφγανιστάν, το Ιράν, τη Ρωσία, την Κίνα και την Ινδία·

133.

ενθαρρύνει την ΕΕ να αντιμετωπίσει μαζί με τις κυβερνήσεις της Κεντρικής Ασίας τις αμοιβαίες προκλήσεις της στρατολόγησης μαχητών και υποστηρικτών από το Ισλαμικό Κράτος, εστιάζοντας στις πολιτικές και διοικητικές αποτυχίες, προάγοντας για παράδειγμα τη θρησκευτική ελευθερία με παράλληλη διασφάλιση των λαϊκών συνταγμάτων και αναθεώρηση των νόμων και των πολιτικών που εισάγουν διακρίσεις, εφαρμόζοντας προγράμματα ευαισθητοποίησης ανδρών και γυναικών, και εστιάζοντας στην απασχόληση των μειονεκτούντων νέων, δίνοντας προτεραιότητα στη μεταρρύθμιση της αστυνόμευσης και εξασφαλίζοντας καλύτερο συντονισμό των υπηρεσιών ασφαλείας, καθώς και μαθαίνοντας από τις ευρωπαϊκές ή τις ασιατικές εμπειρίες όσον αφορά την αποκατάσταση και επανένταξη ριζοσπαστών ισλαμιστών·

134.

θεωρεί ότι η διεθνής συνεργασία, μεταξύ άλλων με τη Ρωσία και την Κίνα, είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της διογκούμενης απειλής της ισλαμιστικής ριζοσπαστικοποίησης στην Κεντρική Ασία· καλεί όλους τους διεθνείς παράγοντες με επιρροή στην περιοχή να ενθαρρύνουν τα κράτη της Κεντρικής Ασίας να καταβάλουν συντονισμένη προσπάθεια για τον καλύτερο συντονισμό της συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών ασφαλείας τους, και σε σχέση με την ανταλλαγή πληροφοριών· τονίζει ότι αυτή η συνεργασία πρέπει να είναι συνεπής με τις διεθνείς δεσμεύσεις τους ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα·

135.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την επιδείνωση της κατάστασης της ασφάλειας στο βόρειο Αφγανιστάν και για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις στη στρατιωτική και πολιτική σταθερότητα της περιοχής· χαιρετίζει τις βελτιώσεις της συνοχής μεταξύ των στρατηγικών της ΕΕ για το Αφγανιστάν και την Κεντρική Ασία, αντίστοιχα· επισημαίνει, ωστόσο, την ανάγκη στενότερης διασύνδεσης της προσέγγισης της ΕΕ σε σχέση με την Κεντρική Ασία και το Αφγανιστάν, και προσαρμογής των υφιστάμενων πολιτικών στη στρατηγική μετά το 2014 για το Αφγανιστάν· ενθαρρύνει τη συμμετοχή του Αφγανιστάν στα προγράμματα που έχουν ως στόχο τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην περιοχή· ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις των κρατών της Κεντρικής Ασίας να αναλάβουν πιο προδραστικό ρόλο και να συμμετάσχουν σε μια ευρύτερη συνεργασία προς όφελος της σταθερότητας στο Αφγανιστάν· δίνει έμφαση στην ανάγκη περιφερειακού συντονισμού των στρατηγικών για την ανθρώπινη ασφάλεια, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, τη μετανάστευση και την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών·

136.

καλεί το Συμβούλιο, την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να θέσουν ως προτεραιότητα στις σχέσεις τους με τα κράτη της Κεντρικής Ασίας τη μεταρρύθμιση του τομέα της ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης χρηματοδότησης και κατάρτισης, προωθώντας τη θρησκευτική ελευθερία στο πλαίσιο των λαϊκών συνταγμάτων, τις προληπτικές πτυχές της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας, καθώς και τις προσπάθειες αποκατάστασης πρώην τζιχαντιστών, ως μέρος μιας συνολικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση της πρόκλησης του ισλαμιστικού εξτρεμισμού· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, παρά την επιτακτική ανάγκη για τη μεταρρύθμιση του τομέα της ασφάλειας στις χώρες της Κεντρικής Ασίας, η ΕΕ δεν έχει κατορθώσει να την ενσωματώσει στη στρατηγική της· επικροτεί, εν προκειμένω, την πρόοδο που έχει σημειωθεί στο Καζακστάν ως σημείο αφετηρίας για μια μεταρρύθμιση σε περιφερειακό επίπεδο· καλεί την ΕΕ να αναπτύξει ειδικά προγράμματα μεταρρύθμισης στον τομέα της ασφάλειας για το Κιργιζιστάν, και πιθανώς για το Τατζικιστάν, εστιάζοντας στο κράτος δικαίου και στα πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ποινική δικαιοσύνη, καθώς και στην αστυνόμευση·

137.

αναγνωρίζει τη συνεχιζόμενη εφαρμογή της αποπυρηνικοποιημένης ζώνης της Κεντρικής Ασίας από τις πέντε χώρες της Κεντρικής Ασίας·

138.

ζητεί από τα κράτη μέλη μια πιο ομοιόμορφη ερμηνεία και εφαρμογή και τον αυστηρό σεβασμό των οκτώ κριτηρίων που ορίζονται στην κοινή θέση της ΕΕ του 2008 για τους ελέγχους στις εξαγωγές όπλων· εκφράζει, εν προκειμένω, την ανησυχία του για την παράκαμψη της κοινής αυτής θέσης από ορισμένες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις βάσει των διμερών συμφωνιών ορισμένων κρατών μελών·

139.

ζητεί από τα κράτη μέλη να σταματήσουν την εξαγωγή έτοιμων συστημάτων παρεμβατικής παρακολούθησης στις χώρες της περιοχής, εάν υπάρχουν επαρκείς λόγοι να πιστεύεται ότι αυτά τα συστήματα μπορεί να χρησιμοποιηθούν κατά δημοσιογράφων, πολιτικών προσωπικοτήτων ή υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει το ευρωπαϊκό σύστημα ελέγχου εξαγωγών για να μην πέσουν τέτοια παρεμβατικά συστήματα σε λάθος χέρια·

Ειδικά θέματα ανά χώρα

140.

υπογραμμίζει ότι οι ακόλουθες παράγραφοι ανά χώρα αφορούν μόνο ζητήματα προτεραιότητας και, ως εκ τούτου, δεν είναι πλήρως περιεκτικές·

Καζακστάν

141.

τονίζει ότι η εμβάθυνση των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων θα πρέπει να βασίζεται σε κοινές αξίες· σημειώνει ότι το Καζακστάν είναι ο πρώτος εταίρος από την Κεντρική Ασία με τον οποίο η ΕΕ έχει διαπραγματευτεί και υπογράψει ενισχυμένη συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας· αναμένει, με την οριστικοποίησή της, την ενεργό και συγκεκριμένη δέσμευση του Καζακστάν να προβεί σε πολιτικές και δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, η οποία απορρέει από τις διεθνείς υποχρεώσεις και δεσμεύσεις του· αναγνωρίζει το «πρόγραμμα των 100 βημάτων» ως μια προσπάθεια ανταπόκρισης στις επείγουσες μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα·

142.

τονίζει, εν προκειμένω, τις συστάσεις του Κοινοβουλίου της 22ας Νοεμβρίου 2012 σχετικά με τις διαπραγματεύσεις για μια ενισχυμένη συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας (ΕΣΕΣΣ) μεταξύ ΕΕ-Καζακστάν, που είναι αποφασιστικής σημασίας προκειμένου να συναινέσει το Κοινοβούλιο στη σύναψη της νέας ΕΣΕΣΣ και για τη μελλοντική συνεργασία ΕΕ-Καζακστάν·

143.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την εντεινόμενη επιδείνωση στους τομείς της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι και του συνέρχεσθαι· επαναλαμβάνει και τονίζει ότι η συγκεκριμένη και απτή πρόοδος των πολιτικών μεταρρυθμίσεων έχει συνδεθεί με την πρόοδο της διαπραγμάτευσης για τη νέα ΕΣΕΣΣ· καλεί το Καζακστάν να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να εξασφαλίσει ότι η νομοθεσία του συνάδει με τα πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης και ότι διασφαλίζει την πλήρη εφαρμογή των θεμελιωδών ελευθεριών χωρίς αυτοεπιβαλλόμενους περιορισμούς· καλεί τις αρχές του Καζακστάν να λάβουν συγκεκριμένα και αποτελεσματικά μέτρα για την εφαρμογή των συστάσεων που διατύπωσε ο Ειδικός Εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι με ειρηνικούς σκοπούς, στην έκθεση αποτελεσμάτων της αποστολής του στο Καζακστάν, τον Ιανουάριο του 2015· ενθαρρύνει, στο πλαίσιο αυτό, το Καζακστάν να επανεξετάσει και να τροποποιήσει τους νέους του ποινικούς κώδικες σε σχέση με την ποινικοποίηση της δυσφήμισης, καθώς αυτή υπονομεύει τις θεμελιώδεις ελευθερίες· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τον νόμο περί μη κερδοσκοπικών οργανώσεων, διότι υπονομεύει την ανεξαρτησία και αμφισβητεί ακόμη και την ίδια την ύπαρξη των ΜΚΟ στο Καζακστάν, και ζητεί την αναθεώρησή του·

144.

υπενθυμίζει στο Καζακστάν τις δεσμεύσεις του απέναντι στον ΟΑΣΕ για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και παροτρύνει τη χώρα να συνδυάσει τις φιλοδοξίες της στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής — ως μέλος του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών για το 2013-2015, ως χώρα που θα φιλοξενήσει τη διεθνή EXPO του 2017, και έχοντας θέσει υποψηφιότητα για μη μόνιμη έδρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών το 2017-2018 — με σημαντικές εσωτερικές πολιτικές μεταρρυθμίσεις·

145.

υπογραμμίζει ότι, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά συμπεράσματα της διεθνούς αποστολής του ΟΑΣΕ/ΓΔΘΑΔ για την παρακολούθηση των εκλογών της 20ής Μαρτίου 2016, το Καζαχστάν απέχει ακόμη πολύ από την εκπλήρωση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει έναντι του ΟΑΣΕ όσον αφορά τη διενέργεια δημοκρατικών εκλογών, παρά τη μικρή πρόοδο που έχει σημειωθεί· ενθαρρύνει τις αρχές του Καζαχστάν να θεσπίσουν τα αναγκαία μέτρα για την πλήρη εφαρμογή όλων των συστάσεων του ΟΑΣΕ/ΓΔΘΔΑ·

146.

ζητεί την απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων, συμπεριλαμβανομένου του ηγέτη του κόμματος της αντιπολίτευσης «Alga!», Vladimir Kozlov·

147.

αναγνωρίζει τον θετικό ρόλο που έπαιξε το Καζακστάν φιλοξενώντας και διευκολύνοντας τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ε3+3 και Ιράν το 2013 σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, τη συμβολή της χώρας στις παγκόσμιες πρωτοβουλίες για την πυρηνική ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της φιλοξενίας της νέας διεθνούς τράπεζας πυρηνικών καυσίμων, υπό τη διαχείριση του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, η οποία θα αρχίσει να λειτουργεί το 2017, τον προσωρινό διαμεσολαβητικό ρόλο που ανέλαβε στην κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, και τις καλές υπηρεσίες που προσέφερε στις διαβουλεύσεις μεταξύ πλευρών της συριακής αντιπολίτευσης·

148.

επικροτεί το γεγονός ότι το 2015 το Καζακστάν έφτασε στο τελικό στάδιο της διαδικασίας ένταξής του στον ΠΟΕ·

Κιργιζιστάν

149.

εκφράζει τη λύπη του για την οπισθοδρόμηση του Κιργιζιστάν, της χώρας για την οποία η ΕΕ είχε τις μεγαλύτερες προσδοκίες στην περιοχή σε σχέση με την επιδίωξη των δημοκρατικών φιλοδοξιών της·

150.

συγχαίρει το Κιργιζιστάν για την πρόοδο που επέδειξε στις τελευταίες κοινοβουλευτικές εκλογές· αναγνωρίζει την ειρηνική του συμπεριφορά και τις σημαντικές βελτιώσεις ως προς τη διαφάνεια· επικροτεί τα πορίσματα της αποστολής παρακολούθησης εκλογών του ΟΑΣΕ σχετικά με τις βουλευτικές εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2015 στο Κιργιζιστάν, καθώς διαπιστώθηκε ένα ευρύ φάσμα επιλογών για τους ψηφοφόρους και μια ανταγωνιστική εκλογική εκστρατεία· εκφράζει, παρόλα αυτά, την ανησυχία ότι η υποχρεωτική καταγραφή των βιομετρικών στοιχείων ως προαπαιτούμενο για την ψηφοφορία θα επιφέρει σημαντικά προβλήματα στην πληρότητα του εκλογικού καταλόγου· τονίζει ότι πρέπει να καταβληθούν και άλλες προσπάθειες προκειμένου να αναπτυχθεί μια πλήρως λειτουργική κοινοβουλευτική δημοκρατία, παρά τις αρχικές ενθαρρυντικές ενδείξεις για την υλοποίηση δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων και τη μετάβαση σε ένα πραγματικά πολυκομματικό σύστημα από την πλευρά του Κιργιζιστάν, που αποτελεί μία από τις πιλοτικές χώρες που πρόκειται να λάβει δημοκρατική στήριξη από την ΕΕ·

151.

χαιρετίζει το γεγονός ότι το Κιργιζιστάν απέσυρε το περιοριστικό σχέδιο νομοθεσίας για τους «ξένους πράκτορες» και τα άτομα ΛΟΑΔΜ, και του ζητεί να απορρίψει κάθε νομοθεσία που επιφέρει διακρίσεις εις βάρος των ΛΟΑΔΜ και στοχοποιεί την κοινωνία των πολιτών·

152.

χαιρετίζει την επιτυχή εκλογή του Κιργιζιστάν στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών για την περίοδο 2016-2018 και καλεί το Κιργιζιστάν να αξιοποιήσει εποικοδομητικά την επερχόμενη συμμετοχή του στο Συμβούλιο για να αντιμετωπίσει τα ζητήματα που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα·

153.

παροτρύνει την Επιτροπή/την ΕΥΕΔ να βοηθήσουν το Κιργιζιστάν να αποδώσει δικαιοσύνη στα θύματα των εθνοτικών συγκρούσεων του 2010·

Τατζικιστάν

154.

παροτρύνει το Τατζικιστάν να συμμορφωθεί με τις διεθνείς του δεσμεύσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και να προστατεύσει την ελευθερία του συνέρχεσθαι και την ανεξαρτησία του νομικού επαγγέλματος· εφιστά την προσοχή στην προβληματική κατάσταση στα μέσα ενημέρωσης μετά την υπογραφή από τον Πρόεδρο ενός νέου κανονισμού, σύμφωνα με τον οποίο όλες οι πληροφορίες για επίσημες εκδηλώσεις θα διοχετεύονται μέσω της κρατικής υπηρεσίας πληροφοριών, περιορίζοντας έτσι την πρόσβαση σε άλλα μέσα ενημέρωσης· καλεί το Τατζικιστάν να μην προβεί σε αδικαιολόγητες παρεμβάσεις στο έργο των ΜΚΟ και να μην εφαρμόσει την προσφάτως εγκριθείσα νομοθεσία για τη χρηματοδότηση των ΜΚΟ·

155.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την απόφαση σχετικά με την απαγόρευση του Κόμματος της Ισλαμικής Αναγέννησης του Τατζικιστάν, η οποία αποτελεί συνέχεια μιας ανησυχητικής τάσης καταστολής νόμιμων πολιτικών δυνάμεων και φίμωσης επικριτικών φωνών για λόγους διαφύλαξης της ασφάλειας· καλεί τις αρχές του Τατζικιστάν να τηρήσουν τις δεσμεύσεις της ειρηνευτικής συμφωνίας του 1997 και να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση της ελευθερίας της έκφρασης, της πολυφωνίας και ενός ελεύθερου και ανοικτού πολιτικού περιβάλλοντος·

156.

σημειώνει τα συμπεράσματα της αποστολής παρατήρησης εκλογών του ΟΑΣΕ/ΓΔΘΑΔ στις βουλευτικές εκλογές της 1ης Μαρτίου 2015 στο Τατζικιστάν, ότι οι εκλογές αυτές «έλαβαν χώρα σε περιορισμένο πολιτικό χώρο και δεν κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν ίσους όρους ανταγωνισμού για τους υποψηφίους»·

157.

συνεχίζει να εκφράζει ανησυχία για την αναποτελεσματικότητα της αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΕ στη χώρα· παροτρύνει την ΕΥΕΔ/την Επιτροπή να δώσουν προτεραιότητα σε προγράμματα που αποσκοπούν στην πρόληψη των βασανιστηρίων στα κέντρα κράτησης και στην ελευθερία των μέσων ενημέρωσης στο Τατζικιστάν·

158.

χαιρετίζει την ένταξη του Τατζικιστάν στον ΠΟΕ τον Μάρτιο του 2013·

Τουρκμενιστάν

159.

τονίζει ότι το Τουρκμενιστάν αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος στις περισσότερες σημαντικές διεθνείς συμφωνίες και, ως εκ τούτου, είναι υποχρεωμένο να σέβεται και να προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα υπό οιεσδήποτε συνθήκες· εκφράζει την πρόθεσή του για αύξηση της στήριξης της ΕΕ στον τομέα των δημοκρατικών αρχών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδιαίτερα με την πλήρη αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Μέσου για τη Δημοκρατία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και άλλα μέσα για τη στήριξη της διαδικασίας μεταρρυθμίσεων στη χώρα·

160.

εκφράζει τη λύπη του για το ότι, κατά την περίοδο αναφοράς, η κατάσταση στον τομέα του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών παρέμεινε πρακτικά αμετάβλητη, παρά τις κάποιες νομοθετικές προσπάθειες στον πολιτικό, δικαστικό, οικονομικό, κοινωνικό και εκπαιδευτικό τομέα· πιστεύει ότι η νέα νομοθεσία θα πρέπει να υποβληθεί σε έλεγχο από διεθνείς εμπειρογνώμονες, υπό το πρίσμα των διεθνών υποχρεώσεων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα·

161.

παροτρύνει την ΑΠ/ΥΕ και την Επιτροπή να συνεργαστούν με τις αρχές του Τουρκμενιστάν ζητώντας τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων για τη βελτίωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, όπως προβλέπεται στο άρθρο 21 ΣΕΕ· ζητεί επίσης να συνεχίσουν να εκφράζουν ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλα τα επίπεδα, σε συνδυασμό με τον συνεχιζόμενο διάλογο για τα ανθρώπινα δικαιώματα· επαναλαμβάνει την έκκλησή του στην ΕΥΕΔ να αναβαθμίσει το Γραφείο Συνδέσμου στο Ashgabat σε πλήρη αντιπροσωπεία της ΕΕ στο Τουρκμενιστάν το συντομότερο δυνατόν, με σκοπό, μεταξύ άλλων, την αλληλεπίδραση με την κοινωνία των πολιτών και την παρακολούθηση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

162.

υπογραμμίζει τη σημασία του συνεχιζόμενου διαλόγου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ειδικά όσον αφορά τη συνεχιζόμενη πίεση για απελευθέρωση ατόμων που κρατούνται για πολιτικούς λόγους, και την αποκάλυψη της τύχης των εξαφανισθέντων κρατουμένων·

163.

αναγνωρίζει ότι η έναρξη ισχύος της συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας με το Τουρκμενιστάν θα βοηθούσε στην πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού της συναφθείσας σχέσης·

164.

καλεί την ΑΠ/ΥΕ να τιμήσει τη συμφωνία που συνάφθηκε με τον προκάτοχό της σχετικά με έναν μηχανισμό παρακολούθησης, επιτρέποντας στο Κοινοβούλιο να ενημερώνεται δεόντως από την ΕΥΕΔ σχετικά με την εφαρμογή της ΣΕΣΣ, μόλις αυτή τεθεί σε ισχύ·

165.

επικροτεί την πρόσφατα ενισχυθείσα συνεργασία του Τουρκμενιστάν με την ΕΕ σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος· σημειώνει την παρουσία της χώρας στη συνάντηση του ΟΑΣΕ για την εφαρμογή της ανθρώπινης διάστασης το 2015 και την παρουσία υψηλού επιπέδου της τουρκμενικής πλευράς στη 15η ετήσια κοινή συνεδρίαση επιτροπών στο πλαίσιο της ενδιάμεσης εμπορικής συμφωνίας τον Οκτώβριο του 2015·

166.

καλεί το Τουρκμενιστάν να σταματήσει τη συνεχιζόμενη εκστρατεία αφαίρεσης παραβολικών κεραιών και αποκλεισμού της πρόσβασης σε ορισμένους δικτυακούς τόπους, και να θέσει τέλος στον εκφοβισμό και την παρενόχληση ανεξάρτητων δημοσιογράφων και ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών·

Ουζμπεκιστάν

167.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η ΕΕ δεν έχει επιδιώξει αποτελεσματικά τον εκδημοκρατισμό στο Ουζμπεκιστάν και επαναλαμβάνει ότι προσδοκά από την ΕΕ να επιδιώξει ενεργά τον στόχο αυτό στη χώρα· σημειώνει την άρνηση της κυβέρνησης του Ουζμπεκιστάν να προβεί σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις· ενθαρρύνει την ΑΠ/ΥΕ να αναπτύξει μια πολιτική κρίσιμης, εποικοδομητικής, συνδεόμενης με όρους και συνεκτικής ευρωπαϊκής δέσμευσης με το Ουζμπεκιστάν·

168.

εκφράζει τη λύπη του για τη συστηματική και τακτική παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, παρά τη θέσπιση βελτιωμένων σχετικών νόμων και την κύρωση διεθνών πράξεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα· παροτρύνει τις ουζμπεκικές αρχές να λάβουν ουσιαστικά μέτρα για να αντιμετωπίσουν πλήρως τις ανησυχίες και να εφαρμόσουν αποτελεσματικά όλες τις συστάσεις του Ειδικού Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για τα βασανιστήρια, της Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων και της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων·

169.

εμμένει στην έκκληση προς τις αρχές του Ουζμπεκιστάν να απελευθερώσουν όλους όσους έχουν φυλακιστεί τιμωρούμενοι επειδή άσκησαν ειρηνικά την ελευθερία έκφρασης, του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι, και επισημαίνει την ανάγκη πρόληψης και διερεύνησης των περιστατικών βασανισμού στη φυλακή· εκφράζει την ανησυχία του για τις αυθαίρετες παρατάσεις των ποινών φυλάκισης· καλεί τις ουζμπεκικές αρχές να επιτρέψουν στις ανεξάρτητες ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώματα να εργαστούν ανεμπόδιστα·

170.

χαιρετίζει το γεγονός ότι η χώρα έχει κάνει κάποια πρόοδο όσον αφορά την εξάλειψη της παιδικής εργασίας και, πιο συγκεκριμένα, την κυβερνητική απαγόρευση στο ζήτημα αυτό· υπενθυμίζει τη σημασία της ανεξάρτητης και αντικειμενικής παρακολούθησης της εφαρμογής αυτής της απαγόρευσης· επαναλαμβάνει την ανάγκη να εξαλειφθεί η χρήση της παιδικής εργασίας κατά την ετήσια συγκομιδή βαμβακιού, ενθαρρύνοντας συγχρόνως την περαιτέρω δέσμευση της κυβέρνησης να συνεχίσει να καταβάλλει συγκεκριμένες προσπάθειες, π.χ. σχέδιο δράσης, για την εξάλειψη της καταναγκαστικής εργασίας σύμφωνα με τις συστάσεις της ΔΟΕ και της Παγκόσμιας Τράπεζας·

171.

υπενθυμίζει ότι το Κοινοβούλιο αποφάσισε να μην δώσει τη συγκατάθεσή του στο πρωτόκολλο της ΣΕΣΣ ΕΕ-Ουζμπεκιστάν που επεκτείνει τις διατάξεις της συμφωνίας στο διμερές εμπόριο προϊόντων υφαντουργίας, πριν επιβεβαιωθεί ότι έχουν εφαρμοστεί συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις και ότι έχουν επιτευχθεί ουσιώδη αποτελέσματα, διασφαλίζοντας επίσης ότι, μαζί με την παιδική εργασία, πρόκειται να τεθεί όντως υπό εξάλειψη και η πρακτική της καταναγκαστικής εργασίας στο Ουζμπεκιστάν·

172.

είναι της άποψης, εν προκειμένω, ότι μέρος της προηγούμενης αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΕ προς το Ουζμπεκιστάν, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ικανοτήτων του κοινοβουλίου του, δεν διατέθηκε σωστά και θα έπρεπε να αναδιατεθεί σε πιο σημαντικούς τομείς, όπως η αγροτική ανάπτυξη ή η διαχείριση του περιβάλλοντος και των υδάτων·

173.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τη δράση του Ισλαμικού Κινήματος του Ουζμπεκιστάν, που δήλωσε υποταγή στο Ισλαμικό Κράτος τον Αύγουστο του 2015 και έχει στρατολογήσει χιλιάδες τζιχαντιστές στην Κεντρική Ασία·

ο ο

174.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην ΕΥΕΔ, στον Ειδικό Αντιπρόσωπο της ΕΕ για την Κεντρική Ασία και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια του Καζακστάν, του Κιργιζιστάν, του Τατζικιστάν, του Τουρκμενιστάν και του Ουζμπεκιστάν.

(1) ΕΕ C 184 E της 6.8.2009, σ. 49.

(2) ΕΕ C 168 Ε της 14.6.2013, σ. 91.

(3) ΕΕ L 255 της 30.9.2015, σ. 68.

(4) ΕΕ L 255 της 30.9.2015, σ. 27.

(5) ΕΕ C 332 Ε της 15.11.2013, σ. 28.

(6) ΕΕ C 419 της 16.12.2015, σ. 153.

(7) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0252.

(8) ΕΕ C 434 της 23.12.2015, σ. 111.

(9) ΕΕ C 434 της 23.12.2015, σ. 87.

(10) EE C 236 E της 12.8.2011, σ. 69.

(11) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0288.

(12) ΕΕ C 434 της 23.12.2015, σ. 24.