ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1.Εισαγωγή

2.Έσοδα ειδικού προορισμού του ΕΓΤΕ

3.Παρατηρήσεις σχετικά με την προσωρινή εκτέλεση του προϋπολογισμού 2016 για το ΕΓΤΕ

4.Εκτέλεση του λογαριασμού εσόδων ειδικού προορισμού του ΕΓΤΕ

5.Συμπεράσματα

παράρτημα 1:

Προσωρινή απορρόφηση των πιστώσεων του ΕΓΤΕ έως τις 31/8/2016

1.Εισαγωγή

Η παρούσα έκθεση παρουσιάζει επικαιροποίηση της προσωρινής εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2016 για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ). Ειδικότερα, το παράρτημα 1 περιλαμβάνει τη σύγκριση μεταξύ του πραγματικού επιπέδου εκτέλεσης του προϋπολογισμού του ΕΓΤΕ για την περίοδο από τις 16 Οκτωβρίου 2015 έως τις 31 Αυγούστου 2016 και την προβλεπόμενη πορεία των δαπανών. Η πορεία των δαπανών προκύπτει από την εφαρμογή του δείκτη στο επίπεδο των πιστώσεων του προϋπολογισμού. Ο δείκτης καθορίστηκε με βάση τις διατάξεις του άρθρου 28 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής 1 .

2.Έσοδα ειδικού προορισμού του ΕΓΤΕ

Με βάση τις διατάξεις του άρθρου 43 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013, τα έσοδα που προέρχονται από δημοσιονομικές διορθώσεις στο πλαίσιο αποφάσεων λογιστικής εκκαθάρισης και εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση, από παρατυπίες και από την εισφορά επί του γάλακτος θεωρούνται έσοδα ειδικού προορισμού που διατίθενται για τη χρηματοδότηση των δαπανών του ΕΓΤΕ. Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, τα έσοδα ειδικού προορισμού μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση οποιωνδήποτε δαπανών του ΕΓΤΕ. Εάν μέρος των ανωτέρω εσόδων δεν χρησιμοποιηθεί στη διάρκεια του οικονομικού έτους, τότε το ποσό αυτό μεταφέρεται αυτόματα στο επόμενο οικονομικό έτος 2 . Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το οικονομικό έτος 2016 είναι το τελευταίο έτος με έσοδα που προέρχονται από την εισφορά επί του γάλακτος, λόγω της λήξης των γαλακτοκομικών ποσοστώσεων την 31η Μαρτίου 2015.

Στον προϋπολογισμό του ΕΓΤΕ 2016 περιλαμβάνονται : τόσο οι πλέον πρόσφατες εκτιμήσεις της Επιτροπής για τις ανάγκες χρηματοδότησης των αναμενόμενων δαπανών για μέτρα παρέμβασης στην αγορά και για άμεσες ενισχύσεις, όσο και οι εκτιμήσεις των εσόδων ειδικού προορισμού τα οποία αναμένονταν να συγκεντρωθούν στη διάρκεια της οικείας δημοσιονομικής χρήσης καθώς και το εκ μεταφοράς υπόλοιπο των εσόδων ειδικού προορισμού που παρέμεινε διαθέσιμο από την προηγούμενη χρήση. Στην πρότασή της για το ύψος των πιστώσεων του προϋπολογισμού 2016 του ΕΓΤΕ, η Επιτροπή έλαβε υπόψη τα συνολικά αναμενόμενα έσοδα ειδικού προορισμού και ζήτησε για τον προϋπολογισμό του 2016 ύψος πιστώσεων υπολογιζόμενο με αφαίρεση των κατ’ εκτίμηση εσόδων ειδικού προορισμού από τις εκτιμώμενες ανάγκες. Η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή ενέκρινε τον προϋπολογισμό του ΕΓΤΕ, του οποίου οι πιστώσεις περιλαμβάνουν τα αναμενόμενα έσοδα ειδικού προορισμού.

Κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2016, βάσει των εκτιμήσεων της Επιτροπής τα διαθέσιμα έσοδα ειδικού προορισμού ανέρχονταν σε 2 980 εκατ. EUR. Συγκεκριμένα:

–Τα έσοδα ειδικού προορισμού που αναμένεται να προκύψουν στη διάρκεια του οικονομικού έτους 2016 υπολογίστηκαν κατ’ εκτίμηση σε 2 090 εκατ. EUR. Από διορθώσεις εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση και από παρατυπίες αναμενόταν να προκύψουν ποσά ύψους 1 125 εκατ. EUR και 155 εκατ. EUR, αντιστοίχως. Οι εισπράξεις από την εισφορά επί του γάλακτος εκτιμήθηκαν σε 810 εκατ. EUR.

–Το ποσό των εσόδων ειδικού προορισμού που αναμένεται να μεταφερθεί από το οικονομικό έτος 2015 στο 2016 υπολογίστηκε κατ’ εκτίμηση σε 890 εκατ. EUR.

Στον προϋπολογισμό του 2016, η Επιτροπή διέθεσε το αρχικώς εκτιμηθέν ποσό εσόδων ειδικού προορισμού των 2 980 εκατ. EUR στα ακόλουθα καθεστώτα:

–600 εκατ. EUR διατέθηκαν στα επιχειρησιακά ταμεία των οργανώσεων παραγωγών στον τομέα των οπωροκηπευτικών, και

–2 380 εκατ. EUR στο καθεστώς βασικής ενίσχυσης.

Για τα εν λόγω καθεστώτα, η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή ενέκρινε τελικώς πιστώσεις σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής. Το άθροισμα των εγκριθεισών πιστώσεων και των εσόδων ειδικού προορισμού που αναφέρονται ανωτέρω αντιστοιχούν σε:

–898 εκατ. EUR για τα επιχειρησιακά ταμεία των οργανώσεων παραγωγών στον τομέα των οπωροκηπευτικών,

–18 307 εκατ. EUR για το καθεστώς βασικής ενίσχυσης.

Στο παράρτημα 1, στο οποίο παρουσιάζεται η προσωρινή εκτέλεση του προϋπολογισμού 2016 για την περίοδο έως τις 31 Αυγούστου 2016, στις αριθμητικές τιμές των πιστώσεων του προϋπολογισμού σε επίπεδο άρθρου για τα οπωροκηπευτικά και στις αποσυνδεδεμένες άμεσες ενισχύσεις δεν λαμβάνονται υπόψη τα προαναφερθέντα έσοδα ειδικού προορισμού. Αντιστοιχούν σε εγκριθέντα κονδύλια για τα εν λόγω άρθρα που ανέρχονται αντιστοίχως σε 611,8 εκατ. EUR και 34 269,2 εκατ. EUR, αντιστοίχως. Αφού περιληφθούν τα έσοδα ειδικού προορισμού στα άρθρα αυτά, οι συνολικές προβλεπόμενες πιστώσεις στον προϋπολογισμό 2016 ανέρχονται σε 1 211,8 εκατ. EUR για τα οπωροκηπευτικά και σε 36 649,2 εκατ. EUR για τις αποσυνδεδεμένες άμεσες ενισχύσεις.

3.Παρατηρήσεις σχετικά με την προσωρινή εκτέλεση του προϋπολογισμού 2016 για το ΕΓΤΕ

Η προσωρινή εκτέλεση του προϋπολογισμού για την περίοδο από τις 16 Οκτωβρίου 2015 έως τις 31 Αυγούστου 2016, όπως εμφαίνεται στο παράρτημα 1, συγκρίνεται με την πορεία των δαπανών βάσει του δείκτη που καθορίστηκε σύμφωνα με το άρθρο 28 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013. Ακολουθούν σύντομες παρατηρήσεις για ορισμένα άρθρα του προϋπολογισμού, στις οποίες παρουσιάζονται οι σημαντικότερες διαφορές μεταξύ του πραγματικού και του αναμενόμενου βαθμού εκτέλεσης του προϋπολογισμού 2016.

3.1.Μέτρα που αφορούν την αγορά

Οι πιστώσεις που απορροφήθηκαν για παρεμβάσεις στις αγορές γεωργικών προϊόντων ήταν κατά 158,6 εκατομμύρια EUR υψηλότερες συγκριτικά με το επίπεδο των εγκεκριμένων πιστώσεων του προϋπολογισμού, όπως προσδιορίστηκε από το επίπεδο του δείκτη στις 31 Αυγούστου 2016. Η απόκλιση αυτή επηρεάζεται από το τεχνικό αποτέλεσμα των εσόδων ειδικού προορισμού για τα επιχειρησιακά ταμεία των οργανώσεων παραγωγών στον τομέα των οπωροκηπευτικών, ενώ ο δείκτης για την περίοδο έως τις 31 Αυγούστου 2016 εφαρμόζεται μόνο στον ψηφισθέντα προϋπολογισμό (Σημείωση: για περαιτέρω λεπτομέρειες, βλ. ανωτέρω σημείο 2).

Μετά την εξάλειψη αυτού του αντίκτυπου προκύπτει υστέρηση εκτέλεσης ύψους περίπου 272,5 εκατ. EUR, η οποία είναι καθαρά αποτέλεσμα των ρυθμών εκτέλεσης κυρίως στον τομέα των οπωροκηπευτικών και των ζωικών προϊόντων.

3.1.1.Οπωροκηπευτικά (+ 189,0 εκατ. EUR συγκριτικά με τις εγκριθείσες πιστώσεις)

Όπως προαναφέρθηκε, το ανωτέρω επίπεδο εκτέλεσης αποδίδεται πρωτίστως στις δαπάνες για το καθεστώς επιχειρησιακών ταμείων των οργανώσεων παραγωγών, το οποίο χρηματοδοτείται τόσο από τις εγκριθείσες πιστώσεις όσο και από τα έσοδα ειδικού προορισμού.

Η υποσημείωση * στον πίνακα του παραρτήματος 1 όπου εμφαίνεται η προσωρινή εκτέλεση, δείχνει ποια θα ήταν η κατάσταση εάν ο δείκτης είχε εφαρμοστεί στο σύνολο των πιστώσεων του εν λόγω άρθρου, περιλαμβανομένων των εσόδων ειδικού προορισμού ύψους 600 εκατ. EUR. Ως εκ τούτου, εάν ο δείκτης είχε εφαρμοστεί στη συνολική χρηματοδότηση που αναμενόταν να διατεθεί για το άρθρο αυτό (ύψους 1 211,8 εκατ. EUR), θα προέκυπτε υστέρηση εκτέλεσης ύψους - 272,6 εκατ. EUR.

Αυτό είναι το αποτέλεσμα βραδύτερης απορρόφησης των διαφόρων καθεστώτων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του παρόντος άρθρου. Ο ρυθμός εκτέλεσης των μέτρων αντιμετώπισης της κρίσης, στο πλαίσιο των επιχειρησιακών ταμείων για τις οργανώσεις παραγωγών και των λοιπών μέτρων στον τομέα των οπωροκηπευτικών δεν μπορούσε να εκτιμηθεί με αξιοπιστία. Επομένως, είναι πιθανό να αποκλίνει από την εικαζόμενη πορεία κατανάλωσης που αποτελεί τη βάση για τον δείκτη των άρθρων αυτών.

Κατά την παρούσα χρονική στιγμή, δεδομένου ότι εξακολουθούν να παραμένουν σημαντικά ποσά στις προβλέψεις δαπανών μέχρι το τέλος του έτους, η κατάσταση αυτή θεωρείται προσωρινή. Η εκτέλεση του άρθρου αυτού παρακολουθείται εκ του σύνεγγυς από τις υπηρεσίες της Επιτροπής.

3.1.2.Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα (– 135,2 εκατ. EUR)

Ο βασικός λόγος για το επίπεδο εφαρμογής του παρόντος άρθρου μπορεί να αποδοθεί στην πρόοδο της εκτέλεσης και την εφαρμογή των στοχοθετημένων ενισχύσεων στον κτηνοτροφικό τομέα. Το ποσό των 420 εκατ. EUR των πιστώσεων για το στοχοθετημένο καθεστώς ενίσχυσης έχει εγγραφεί στον προϋπολογισμό στη θέση 05 02 12 99 — Άλλα μέτρα (γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα). Ωστόσο, δεδομένου ότι τα κράτη μέλη αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν μέρος της ενίσχυσης αυτής για τους παραγωγούς σε άλλους τομείς της κτηνοτροφίας, η απορρόφηση των πιστώσεων σε αυτό το άρθρο είναι χαμηλότερη κατά περίπου 106 εκατ. EUR και έπρεπε να προβλεφθούν οι αναγκαίες μεταφορές κονδυλίων για την κάλυψη δαπανών που δηλώνονται σε άλλα άρθρα.

Όσον αφορά το συνολικό ποσό της υλοποίησης των στοχοθετημένων ενισχύσεων μέχρι την ημερομηνία λήξης της επιλεξιμότητας της 30ής Ιουνίου 2016, οι διαθέσιμες πιστώσεις έχουν σχεδόν πλήρως απορροφηθεί (δαπάνες που ανέρχονται σε 414,7 εκατ. ευρώ ή 98,7 % της συνολικής ενίσχυσης).

Το υπόλοιπο της υστέρησης εκτέλεσης στο παρόν άρθρο είναι το συνδυασμένο αποτέλεσμα βραδύτερης απορρόφησης στο πλαίσιο του προγράμματος διανομής γάλακτος στα σχολεία και των καθεστώτων αποθεματοποίησης.

3.1.3.Βόειο κρέας ( + 30,1 εκατ. EUR), πρόβειο κρέας (+ 1,8 εκατ. EUR) και χοίρειο κρέας, αυγά και πουλερικά (+ 74,8 εκατ. EUR)

Η υπέρβαση εκτέλεσης στα εν λόγω άρθρα αντικατοπτρίζει την υστέρηση εκτέλεσης στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων που προέρχεται από την εφαρμογή των στοχοθετημένων ενισχύσεων στον κτηνοτροφικό τομέα. Οι δηλωθείσες δαπάνες για τους εν λόγω τομείς καλύπτονται με μεταφορές από διαθέσιμες πιστώσεις για το μέτρο αυτό στο άρθρο 05 02 12.

3.2.Άμεσες ενισχύσεις

Οι πιστώσεις που απορροφήθηκαν για άμεσες ενισχύσεις, σε σύγκριση με το επίπεδο του δείκτη στις 31 Αυγούστου 2016, ήταν χαμηλότερες κατά 4 793,5 εκατ. EUR.

3.2.1.Αποσυνδεδεμένες άμεσες ενισχύσεις (- 5 195,5 εκατ. EUR σε σύγκριση με τις εγκριθείσες πιστώσεις)

Όσον αφορά τις εγκριθείσες πιστώσεις, το ανωτέρω επίπεδο εκτέλεσης δεν είναι πλήρως ενδεικτικό λόγω των δαπανών για το καθεστώς βασικής ενίσχυσης, το οποίο χρηματοδοτείται τόσο από τις εγκριθείσες πιστώσεις του προϋπολογισμού όσο και από τα έσοδα ειδικού προορισμού για το καθεστώς αυτό στο πλαίσιο του προϋπολογισμού 2016 (Σημείωση: για περαιτέρω λεπτομέρειες, βλ. ανωτέρω σημείο 2). Αυτός ο βαθμός εκτέλεσης είναι το αποτέλεσμα της εφαρμογής του δείκτη, για την περίοδο που λήγει στις 31 Αυγούστου 2016, στις εγκριθείσες πιστώσεις του προϋπολογισμού, οι οποίες δεν περιλαμβάνουν τα έσοδα ειδικού προορισμού για το άρθρο αυτό.

Η υποσημείωση * στον πίνακα του παραρτήματος 1 όπου εμφαίνεται η προσωρινή εκτέλεση δείχνει ποια θα ήταν η κατάσταση εάν ο δείκτης είχε εφαρμοστεί στο σύνολο των πιστώσεων που αναμένεται να είναι διαθέσιμες για τη χρηματοδότηση των αποσυνδεδεμένων άμεσων ενισχύσεων. Εάν ο δείκτης είχε εφαρμοστεί στη συνολική χρηματοδότηση ύψους 36 649,2 εκατ. EUR που αναμενόταν να διατεθεί για τις αποσυνδεδεμένες άμεσες ενισχύσεις, θα προέκυπτε υστέρηση εκτέλεσης, - 7 573,1 εκατ. EUR.

Αυτή η σημαντική απόκλιση όσον αφορά το επίπεδο εκτέλεσης του προϋπολογισμού για τις αποσυνδεδεμένες άμεσες ενισχύσεις οφείλεται κατά κύριο λόγο σε προσωρινές καθυστερήσεις διοικητικού χαρακτήρα που αντιμετώπισαν ορισμένα κράτη μέλη κατά το πρώτο έτος εφαρμογής των νέων καθεστώτων άμεσων ενισχύσεων. Από τις 31 Μαΐου 2016, τα κράτη μέλη έχουν σημειώσει πρόοδο όσον αφορά τον ρυθμό εκτέλεσης των αποσυνδεδεμένων άμεσων ενισχύσεων και, επί του παρόντος, ποσοστό 79% των διαθέσιμων πιστώσεων, συμπεριλαμβανομένων των εσόδων ειδικού προορισμού, έχουν καταβληθεί.

Η Επιτροπή συνεχίζει να παρακολουθεί τα επίπεδα εκτέλεσης των κρατών μελών και τις προβλέψεις των μελλοντικών δαπανών. Κατά την παρούσα χρονική στιγμή, και λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατ’ εξαίρεση, δεν θα εφαρμοστεί καμία μείωση για τις πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν μετά τις 30 Ιουνίου και έως τις 16 Οκτωβρίου 2016, η Επιτροπή θεωρεί ότι η απόκλιση αυτή είναι προσωρινή και αναμένει ότι οι αποσυνδεδεμένες άμεσες ενισχύσεις θα εκτελεστούν όπως προβλέπεται στον προϋπολογισμό του 2016.

3.2.2.Λοιπές άμεσες ενισχύσεις (+ 402,1 εκατ. EUR σε σύγκριση με τις εγκριθείσες πιστώσεις)

Η εν λόγω υπέρβαση εκτέλεσης για τις λοιπές άμεσες ενισχύσεις σε σύγκριση με την πορεία των δαπανών όπως προβλέπονται από τον δείκτη οφείλεται στην υστέρηση εκτέλεσης κυρίως όσον αφορά την προαιρετική συνδεδεμένη στήριξη η οποία αντισταθμίστηκε από την υπέρβαση εκτέλεσης στο καθεστώς μικροκαλλιεργητών.

Σε αρκετά κράτη μέλη κατά το πρώτο έτος της εκτέλεσης σημειώθηκαν πρόσκαιρες καθυστερήσεις διοικητικού χαρακτήρα, στις οποίες οφείλεται η βραδύτερη απορρόφηση όσον αφορά την προαιρετική συνδεδεμένη στήριξη.

Όσον αφορά το καθεστώς για τους μικροκαλλιεργητές, ο προϋπολογισμός του 2016 δεν περιελάμβανε πιστώσεις για τη συγκεκριμένη θέση του προϋπολογισμού, δεδομένου ότι δεν κατέστη δυνατόν να εκτιμηθούν με αξιοπιστία οι ανάγκες. Το καθεστώς χρηματοδοτείται από τα ποσά που είναι διαθέσιμα για τα υπόλοιπα καθεστώτα άμεσων ενισχύσεων. Στις 31 Αυγούστου 2016, οι δηλωθείσες δαπάνες στη θέση αυτή ανέρχονταν σε περίπου 905 εκατ. EUR και καλύπτονταν με μεταφορές από άλλες θέσεις άμεσων ενισχύσεων για τη χρηματοδότηση του καθεστώτος.

Η εξέλιξη της εκτέλεσης των δαπανών της προαιρετικής συνδεδεμένης στήριξης παρακολουθείται εκ του σύνεγγυς από την Επιτροπή.

4.Εκτέλεση του λογαριασμού εσόδων ειδικού προορισμού του ΕΓΤΕ

Όπως προκύπτει από τον πίνακα του παραρτήματος 1, στις 31 Αυγούστου 2016 είχαν εισπραχθεί έσοδα ειδικού προορισμού ύψους 2 497 εκατ. EUR. Συγκεκριμένα:

–τα έσοδα από διορθώσεις στο πλαίσιο αποφάσεων εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση ανήλθαν σε 1 583,7 εκατ. EUR.

–τα έσοδα από παρατυπίες ανήλθαν σε 98,9 εκατ. EUR, ενώ αναμένονται επίσης επιπλέον ποσά μέχρι το τέλος του οικονομικού έτους, και

–κατά την παρούσα χρονική στιγμή, έχουν εισπραχθεί όλα τα έσοδα από την εισφορά επί του γάλακτος, τα οποία ανέρχονται σε περίπου 814,5 εκατ. EUR.

Τέλος, το ποσό των εσόδων ειδικού προορισμού που τελικώς μεταφέρθηκε από το 2015 στο 2016 ανέρχεται σε 896,4 εκατ. EUR.

Ως εκ τούτου, το διαθέσιμο ποσό εσόδων ειδικού προορισμού για τη χρηματοδότηση των δαπανών του ΕΓΤΕ ανέρχεται, στις 31 Αυγούστου 2016, σε 3 393,4 εκατ. EUR, ενώ αναμένονται επιπλέον ποσά προερχόμενα από νέες εισπράξεις εσόδων ειδικού προορισμού από παρατυπίες μέχρι τη λήξη της δημοσιονομικής χρήσης.

5.Συμπεράσματα

Η προσωρινή εκτέλεση των πιστώσεων του προϋπολογισμού 2016 του ΕΓΤΕ για την περίοδο έως τις 31 Αυγούστου 2016 δείχνει ότι οι μηνιαίες επιστροφές στα κράτη μέλη είναι χαμηλότερες κατά περίπου 4 572,4 εκατ. EUR από την πορεία των δαπανών εκτέλεσης του προϋπολογισμού με βάση τον δείκτη. Η σημαντική αυτή απόκλιση οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε προσωρινή καθυστέρηση στην εκτέλεση των άμεσων ενισχύσεων για τους γεωργούς.

Υπάρχουν ήδη διαθέσιμα έσοδα ειδικού προϋπολογισμού ανερχόμενα σε 3 393,4 εκατ. EUR και αναμένεται ακόμη να εισπραχθούν το 2016 επιπλέον ποσά.

Κατά την παρούσα χρονική στιγμή, η Επιτροπή αναμένει ότι ο ρυθμός απορρόφησης των πιστώσεων για άμεσες ενισχύσεις δεν θα απέχει πολύ από τον αρχικά αναμενόμενο κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2016. Επιπλέον, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα ελαφρώς υψηλότερα διαθέσιμα έσοδα ειδικού προορισμού στο τέλος του έτους θα είναι όχι απλώς επαρκή για την κάλυψη του κενού μεταξύ των αναγκών που έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό και των εγκριθεισών πιστώσεων, αλλά ότι θα οδηγήσουν σε υπόλοιπο προς μεταφορά στον προϋπολογισμό του 2017, όπως προβλέπεται από το σχέδιο προϋπολογισμού του 2017, αν και το ακριβές ποσό δεν είναι ακόμη δυνατόν να υπολογισθεί με αξιοπιστία.