30.6.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 207/39


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Πρόταση για μια νέα ευρωπαϊκή συναίνεση όσον αφορά την ανάπτυξη: Ο κόσμος μας, η αξιοπρέπειά μας, το μέλλον μας»

(2017/C 207/08)

Εισηγητής:

ο κ. Jesús Gamallo Aller (ES/PPE), γενικός διευθυντής Εξωτερικών Σχέσεων και Σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση, Περιφερειακή κυβέρνηση της Γαλικίας

Έγγραφο αναφοράς:

ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την πρόταση για μια νέα ευρωπαϊκή συναίνεση όσον αφορά την ανάπτυξη: «Ο κόσμος μας, η αξιοπρέπειά μας, το μέλλον μας»

COM(2016) 740 final

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

Εισαγωγή

1.

αναγνωρίζει ότι το Θεματολόγιο του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη, το οποίο ενέκρινε ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο του 2015, καθορίζει ένα νέο και φιλόδοξο πλαίσιο δεσμεύσεων, στο οποίο όλες τις χώρες καλούνται να καταβάλουν προσπάθειες μετασχηματισμού για τη μετάβαση σε βιώσιμες και χωρίς αποκλεισμούς στρατηγικές ανάπτυξης, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο·

2.

θεωρεί ότι το Θεματολόγιο του 2030 καθορίστηκε εξαρχής ως οικουμενικό, καθώς υποχρεώνει κάθε χώρα, συμπεριλαμβανομένων της ΕΕ και των κρατών μελών της, να επανεξετάσει τις εγχώριες πολιτικές της και τις διεθνείς δεσμεύσεις της προκειμένου να τις ευθυγραμμίσει με τους σκοπούς και τους στόχους του Θεματολογίου του 2030· εφιστά, ωστόσο, την προσοχή στο γεγονός ότι το καθήκον αυτό πρέπει να εκτελεστεί όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο, αλλά και στο πλαίσιο των πολιτικών και των αρμοδιοτήτων των περιφερειακών και τοπικών αρχών αυτοδιοίκησης της ΕΕ·

3.

υπογραμμίζει ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και στην υλοποίηση του Θεματολογίου του 2030. Υπό την έννοια αυτή, εκτιμά ως θετικά τα βήματα που έγιναν μέσω της ανακοίνωσης με τίτλο «Επόμενα βήματα για ένα βιώσιμο ευρωπαϊκό μέλλον — Ευρωπαϊκή δράση για την αειφορία» και του εγγράφου με τίτλο «Συνολική στρατηγική της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας»·

4.

εκτιμά ότι το Θεματολόγιο του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη πρέπει να γίνεται αντιληπτό ως ένα πολυεπίπεδο και πολυμερές θεματολόγιο, το οποίο απευθύνεται στο σύνολο των δημόσιων αρχών στα διάφορα επίπεδά τους (τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και διεθνές) και τις δεσμεύει, όπως και άλλους κοινωνικούς φορείς πέραν των κυβερνήσεων· ταυτόχρονα, εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι πολλοί από τους σκοπούς και τους στόχους του Θεματολογίου του 2030 αφορούν άμεσα τομείς δράσης και αρμοδιότητες των υποεθνικών αρχών και, επομένως, για την επίτευξή τους είναι απαραίτητο να προωθηθεί η πλήρης συμμετοχή των περιφερειών και των τοπικών αρχών στη μεταφορά των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) και στην κατάρτιση των πολιτικών για την επίτευξή τους·

5.

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής για την αναγκαιότητα ορισμού μιας νέας συναίνεσης όσον αφορά την ανάπτυξη, μέσω της επανεξέτασης και της επικαιροποίησης των συμφωνηθέντων το 2005, για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνεπάγεται το Θεματολόγιο του 2030 καθώς και των αλλαγών στο διεθνές περιβάλλον και στο σύστημα συνεργασίας για την ανάπτυξη·

6.

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι ο καλύτερος τρόπος για την προώθηση του Θεματολογίου του 2030 για την ανάπτυξη είναι η ενίσχυση του συντονισμού των πολιτικών συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών της· ωστόσο, τονίζει ότι, λόγω του συνολικού χαρακτήρα του Θεματολογίου του 2030 και της διασύνδεσης μεταξύ των στόχων του, είναι απαραίτητο να προαχθεί επίσης η συνεκτικότητα των πολιτικών, τόσο των ενωσιακών όσο και εκείνων των κρατών μελών·

Παγκόσμιες προκλήσεις και το Θεματολόγιο του 2030

7.

διαπιστώνει ότι η πρόοδος στη δυναμική της παγκοσμιοποίησης διαμόρφωσε έναν κόσμο πιο ολοκληρωμένο και πολύπλοκο, με αλλαγές στη φύση και στην κατανομή της δύναμης σε διεθνές επίπεδο, μεγαλύτερη ανομοιογένεια στον αναπτυσσόμενο κόσμο, νέα κατανομή της παγκόσμιας φτώχειας, με αύξηση των ανισοτήτων στο εσωτερικό των χωρών, και επέκταση του χώρου των διεθνών δημόσιων αγαθών. Αντιλαμβάνεται το Θεματολόγιο του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη ως σαφή προσπάθεια απόκρισης στις προαναφερθείσες αλλαγές καθώς και στις προκλήσεις που δημιουργεί η προώθηση της ανάπτυξης στις επόμενες δεκαετίες·

8.

αποδέχεται τον οικουμενικό χαρακτήρα του Θεματολογίου του 2030, γεγονός που υποχρεώνει όλες τις χώρες και τις κοινωνίες να καταβάλουν προσπάθειες συνεργασίας για να προσπαθήσουν να ευθυγραμμίσουν τις πολιτικές τους με τους στόχους που καθορίζονται στο Θεματολόγιο· ωστόσο, εφιστά την προσοχή στην αναγκαιότητα να καταβληθούν οι εν λόγω προσπάθειες σε όλα τα επίπεδα πολιτικής δράσης, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών και τοπικών αρχών·

9.

επιβεβαιώνει ότι οι σκοποί που υποκινούν τους ΣΒΑ καθιστούν υποχρεωτική την υπέρβαση του πλαισίου λειτουργίας της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας (ΕΑΒ)· αντιλαμβάνεται ότι, παρότι η ΕΑΒ θα παραμείνει καθοριστικής σημασίας ως πηγή χρηματοδότησης των φτωχότερων χωρών και ως καταλυτικός μηχανισμός αλλαγής σε άλλου είδους χώρες, το νέο Θεματολόγιο καθιστά υποχρεωτική τη διεύρυνση των οριζόντων προς άλλες ροές και μέσα εκτός του πλαισίου της ΕΑΒ·

10.

αντιλαμβάνεται ότι η αναγκαιότητα κινητοποίησης πόρων και ικανοτήτων πέραν της βοήθειας καθιστά απαραίτητη τη λειτουργία με πιο στρατηγικό τρόπο με τα διάφορα συστήματα και τους τρόπους συνεργασίας που υφίστανται σε διεθνές επίπεδο· παρότι η συνεργασία Βορρά-Νότου θα παραμείνει σημαντική στο μέλλον, είναι απαραίτητο να συντονιστεί καλύτερα με τα συστήματα συνεργασίας τύπου Νότος-Νότος ή τα τριγωνικά συστήματα συνεργασίας· στο ίδιο πνεύμα, εφιστά την προσοχή στον πρωταγωνιστικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η αποκεντρωμένη συνεργασία στο νέο Θεματολόγιο διευκολύνοντας την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ υποεθνικών φορέων στον τομέα των συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων τους· τέλος, αντιλαμβάνεται ότι η συνεργασία της ΕΕ και των κρατών μελών με τους διάφορους μηχανισμούς περιφερειακής και πολυμερούς συνεργασίας θα πρέπει να ενταθεί, σύμφωνα με την πολυεπίπεδη λογική στο πλαίσιο της οποίας αναπτύσσεται το Θεματολόγιο του 2030·

11.

αντιλαμβάνεται ότι, λόγω του φιλόδοξου και συνολικού χαρακτήρα του, το Θεματολόγιο του 2030 απαιτεί να διασφαλιστεί η συμμετοχή του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού και της μεγαλύτερης δυνατής ποικιλίας φορέων για την υποστήριξή του, συμπεριλαμβανομένων περιφερειακών και τοπικών αρχών, καθώς και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, επιχειρήσεων, ιδρυμάτων, πανεπιστημίων ή κέντρων μελετών, μεταξύ άλλων, για την κινητοποίηση και την αξιοποίηση της προστιθέμενης αξίας που διαθέτει ο καθένας ανάλογα με την πείρα και τον τομέα δράσης του·

Η απόκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης

12.

υποστηρίζει την πρόθεση της ΕΕ και των κρατών μελών της να αναλάβουν αποφασιστική και ενεργή δέσμευση για την υλοποίηση του Θεματολογίου του 2030 και, για τον σκοπό αυτό, είναι απαραίτητο να προωθηθεί η συνεπής συνεκτίμηση της διάστασης των ΣΒΑ στο σύνολο των δημόσιων πολιτικών που εφαρμόζονται στην ΕΕ στα διάφορα επίπεδα: ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό· υπογραμμίζει επίσης την αναγκαιότητα σταδιακής ευθυγράμμισης των πολιτικών και των κινήτρων βάσει των οποίων λειτουργούν οι φορείς με τους σκοπούς που συμφωνήθηκαν στο Θεματολόγιο·

13.

συμμερίζεται την άποψη ότι η εξωτερική δράση της ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην επίτευξη των ΣΒΑ και, για τον λόγο αυτό, εκφράζει την ικανοποίησή της για την επιτευχθείσα πρόοδο όσον αφορά την υλοποίηση του συγκεκριμένου καθήκοντος, μέσω των προτεραιοτήτων που καθορίζονται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ —άρθρο 21 παράγραφος 2) και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ —άρθρο 208)· υποστηρίζει επίσης την πρόθεση της Επιτροπής να συμβάλει η νέα συναίνεση όσον αφορά την ανάπτυξη στην υλοποίηση των προτεραιοτήτων της εξωτερικής δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως ορίζονται στη συνολική στρατηγική της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας·

14.

υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να ενισχύσει τον συντονισμό μεταξύ της αναπτυξιακής πολιτικής και άλλων ενωσιακών πολιτικών που αναπτύσσονται σε διεθνές επίπεδο, όπως η ανθρωπιστική βοήθεια, το εμπόριο, η περιφερειακή ολοκλήρωση, η υγεία, η παιδεία, η ενέργεια, η αλιεία, η γεωργία, το περιβάλλον, η επιστήμη και η τεχνολογία, η μετανάστευση και το άσυλο ή η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, μεταξύ άλλων· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι δεν αρκεί η βελτίωση των επιπέδων συντονισμού των πολιτικών, αλλά απαιτείται επίσης αναβάθμιση της συνέπειας μεταξύ των εν λόγω πολιτικών και των αναπτυξιακών στόχων που συμφωνούνται διεθνώς·

15.

συμφωνεί με την άποψη της Επιτροπής ότι, για να είναι αποτελεσματική, η απόκριση πρέπει να είναι κοινή και να ανταποκρίνεται σε κριτήρια τα οποία συμμερίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η σύνδεση αυτή δεν πρέπει να ισχύει μόνο μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών, αλλά και μεταξύ αυτών και των περιφερειακών και τοπικών αρχών, στις οποίες έχει ανατεθεί μέρος των απαραίτητων αρμοδιοτήτων για την επίτευξη των ΣΒΑ·

16.

υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να θεμελιώσει την αναπτυξιακή συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών σε μια προσέγγιση βασισμένη στα δικαιώματα, η οποία καθιστά τον άνθρωπο κεντρική μορφή και αποδέκτη των αναπτυξιακών προσπαθειών· επιπλέον, εκτιμά ότι η συγκεκριμένη προσέγγιση συνάδει με τους ΣΒΑ και με την αρχή που διαπνέει το Θεματολόγιο του 2030 «να μη μείνει κανένας πίσω», σε μια προσπάθεια να φτάσει η πρόοδος στον τομέα της ανάπτυξης στους πιο ευαίσθητους και ευάλωτους τομείς της κοινωνίας·

17.

τονίζει, όπως και η Επιτροπή, ότι η ισότητα των φύλων αποτελεί κεντρικό στοιχείο της συγκεκριμένης βασισμένης στα δικαιώματα προσέγγισης και πρέπει να διαπνέει το σύνολο της δράσης της αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ και των κρατών μελών της, καθώς και την αποκεντρωμένη συνεργασία, γεγονός που συνεπάγεται όχι μόνο τη λήψη μέτρων κατά των υφιστάμενων ανισοτήτων στον συγκεκριμένο τομέα, αλλά και την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών και της απόδοσης αυτεξουσιότητας στις γυναίκες σε όλα τα επίπεδα, καθώς και της πρόσβασής τους στην εκπαίδευση·

Οι κοινές προτεραιότητές μας

18.

αντιλαμβάνεται ότι ένας από τους κεντρικούς σκοπούς της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ και των κρατών μελών είναι η στήριξη των χωρών για τη μείωση της φτώχειας, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης των επιπέδων παροχής και ποιότητας των βασικών κοινωνικών υπηρεσιών στο σύνολο του πληθυσμού, όπως προβλέπεται στο Θεματολόγιο του 2030· ωστόσο, εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι μεγάλο μέρος των εν λόγω υπηρεσιών παρέχονται από τις αποκεντρωμένες διοικήσεις και, ως εκ τούτου, είναι καθοριστικής σημασίας η στήριξη που παρέχεται στις περιφερειακές και τοπικές αρχές για την υλοποίηση των ΣΒΑ·

19.

συμμερίζεται τον σκοπό του Θεματολογίου του 2030 για την οικοδόμηση κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς, μέσω της καταπολέμησης των ανισοτήτων και της προώθησης της κοινωνικής συνοχής· εκτιμά, ταυτόχρονα, ότι η αποκεντρωμένη διοίκηση διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στον προσδιορισμό και στη διόρθωση των διαδικασιών κοινωνικού αποκλεισμού και περιθωριοποίησης από τις οποίες πηγάζουν οι εν λόγω ανισότητες·

20.

διαπιστώνει τη σημασία της οικοδόμησης ειρηνικών κοινωνιών με καλή διακυβέρνηση, εξαλείφοντας την ανασφάλεια και τη βία και ενισχύοντας τους αποτελεσματικούς και διαφανείς θεσμούς. Εφιστά την προσοχή στην αναγκαιότητα να αναπτυχθεί η διαδικασία αυτή από την εδαφική βάση που βρίσκεται κοντύτερα στους πολίτες, υποστηρίζοντας τη βελτίωση των τοπικών και περιφερειακών θεσμών, για να διευκολυνθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο η αφομοίωση των μηχανισμών συμμετοχής και δημοκρατικού ελέγχου από τους πολίτες που ασχολούνται ενεργά με την τήρηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης του Θεματολογίου του 2030. Συνεπώς, η αγωγή του πολίτη του κόσμου πρέπει να αναδειχθεί σε απαρέγκλιτη πτυχή των πολιτικών και των στρατηγικών των διαφόρων παραγόντων και φορέων που συμμετέχουν στο διεθνές σύστημα συνεργασίας για την ανάπτυξη, είτε αυτοί είναι κυβερνητικοί είτε μη κυβερνητικοί·

21.

συμμερίζεται τον σκοπό του Θεματολογίου του 2030 για τη διασφάλιση των συνθηκών περιβαλλοντικής βιωσιμότητας των διαδικασιών ανάπτυξης, βελτιώνοντας τη διαχείριση των φυσικών πόρων και την προστασία των πιο ευαίσθητων οικοσυστημάτων· και στην περίπτωση αυτή, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην εφαρμογή των πολιτικών αυτών, καθώς επιχειρούν να συμβιβάσουν τη βιωσιμότητα με την οικονομική και κοινωνική πρόοδο των επηρεαζόμενων κοινοτήτων· ο συγκεκριμένος σκοπός έχει ιδιαίτερη σημασία όσον αφορά τον ΣΒΑ 11, ο οποίος αναφέρεται στην αναγκαιότητα «επίτευξης ασφαλών, ανθεκτικών, βιώσιμων και χωρίς αποκλεισμούς πόλεων και οικισμών»·

22.

θεωρεί σημαντικό να παροτρυνθεί στις χώρες μια πορεία βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς οικονομικής ανάπτυξης, με δυνατότητα δημιουργίας αξιοπρεπών θέσεων εργασίας, όπως προβλέπεται στο Θεματολόγιο του 2030· εφιστά την προσοχή στον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι περιφερειακές και τοπικές αρχές στην προώθηση τέτοιων διαδικασιών, δημιουργώντας παραγωγικό ιστό σε καλά καθορισμένες εδαφικές βάσεις μέσω συμπράξεων μεταξύ φορέων, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων·

23.

εν ολίγοις, εφιστά την προσοχή στη σημασία της αποκεντρωμένης δημόσια διοίκησης στις χώρες εταίρους για την υλοποίηση του Θεματολογίου του 2030. Τονίζει τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η αποκεντρωμένη συνεργασία για τη μεταφορά εμπειριών και ικανοτήτων μεταξύ φορέων του είδους αυτού. Συν τοις άλλοις, ζητεί να αναγνωριστούν και να προωθηθούν στο πλαίσιο της νέας συναίνεσης όσον αφορά την ανάπτυξη οι δυνατότητες του συγκεκριμένου τρόπου συνεργασίας·

Εταιρική σχέση: η Ευρωπαϊκή Ένωση ως δύναμη για την υλοποίηση του Θεματολογίου του 2030

24.

αναγνωρίζει ότι, παρότι κάθε χώρα πρέπει να είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξή της, η επίτευξη των ΣΒΑ θα είναι εφικτή μόνο εάν δημιουργηθεί μια Παγκόσμια Σύμπραξη με τη συμμετοχή όλων των χωρών, των πολυμερών οργανισμών και των λοιπών κοινωνικών φορέων, η οποία θα λειτουργεί με συνεργατική μορφή για την κατάρτιση βιώσιμων και χωρίς αποκλεισμούς στρατηγικών ανάπτυξης, όπως προβλέπεται στο Θεματολόγιο του 2030· ταυτόχρονα, επαναβεβαιώνει ότι οι περιφερειακές και τοπικές αρχές πρέπει να συμμετέχουν στη συνεργατική αυτή προσπάθεια, συνεισφέροντας τις ικανότητες και τους πόρους του τομέα δράσης τους·

25.

τονίζει τον κρίσιμο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η αποκεντρωμένη συνεργασία για τη διαμόρφωση πολυμερών συμπράξεων προσανατολισμένων στην προώθηση αλλαγών στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπως επισημαίνεται στο Θεματολόγιο του 2030· η συμβολή του συγκεκριμένου τρόπου συνεργασίας και η συμπληρωματικότητά του με άλλους τρόπους πρέπει να αναγνωριστούν στη νέα συναίνεση όσον αφορά την ανάπτυξη·

26.

τονίζει τη σκοπιμότητα της διευκόλυνσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της των διαδικασιών συντονισμού, καταμερισμού καθηκόντων και συνεκτικότητας μεταξύ των φορέων στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Σύμπραξης· αντιλαμβάνεται ότι ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί ευκολότερα εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της ενισχύσουν τον από κοινού προγραμματισμό στον τομέα της αναπτυξιακής συνεργασίας, με αφετηρία κοινά οράματα, τα οποία θα αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τις χώρες εταίρους· ωστόσο, εφιστά την προσοχή στην αναγκαιότητα συμμετοχής των περιφερειακών και τοπικών αρχών στην εν λόγω διαδικασία διαλόγου και διαβούλευσης·

27.

στο ίδιο πνεύμα, αντιλαμβάνεται ότι η συγκεκριμένη προσπάθεια συνεργασίας πρέπει να μετουσιωθεί επιχειρησιακά στη δρομολόγηση κοινών ενδεικτικών προγραμμάτων στις χώρες εταίρους· τονίζει επίσης τη σημασία λειτουργίας, κατά το δυνατόν, μέσω κοινών δράσεων, σε εθνικό, περιφερειακό ή διεθνές επίπεδο, για τη βελτίωση του σωρευτικού αντίκτυπου της δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της· επισημαίνει επίσης ότι οι φορείς της αποκεντρωμένης συνεργασίας πρέπει να συμμετέχουν και στις διαδικασίες καθορισμού και υλοποίησης των εν λόγω προγραμμάτων, καθώς και στην παρακολούθηση και την αξιολόγησή τους·

28.

ζητεί, οσάκις αυτό είναι εφικτό στις χώρες εταίρους, να χρησιμοποιούνται τρόποι συνεργασίας, όπως η άμεση δημοσιονομική στήριξη ή τα καταπιστευματικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι διευκολύνουν τον συντονισμό μεταξύ φορέων και καθιστούν εφικτή την πιο ολοκληρωμένη και ευέλικτη χρήση των πόρων στις χώρες εταίρους·

29.

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής όσον αφορά τη σημασία της μαζικής κινητοποίησης δημόσιων και ιδιωτικών, εθνικών και διεθνών, πόρων για την εξυπηρέτηση των σκοπών του Θεματολογίου του 2030, όπως επισημαίνεται στο πρόγραμμα δράσης της Άκρα· αντιλαμβάνεται ότι, για τον σκοπό αυτό, είναι σημαντικό να χρησιμοποιηθούν δημόσιοι πόροι με στόχο την κινητοποίηση και τη μόχλευση ιδιωτικών πόρων για την εξυπηρέτηση της ανάπτυξης μέσω της προσφυγής σε καινοτόμα χρηματοοικονομικά μέσα και σε διάφορες μορφές συνδυασμού δωρεών και πιστώσεων (blending)· ωστόσο, εφιστά την προσοχή στην αναγκαιότητα να διασφαλίζεται επαρκώς ότι οι κινητοποιηθέντες πόροι: α) έχουν σαφή αναπτυξιακό σκοπό· β) ανταποκρίνονται στις προτεραιότητες της χώρας εταίρου· γ) χαρακτηρίζονται από σαφή προσθετικότητα σε σχέση με τους δημόσιους πόρους, και δ) υπόκεινται σε αποτελεσματικούς ελέγχους της χρήσης/προορισμού τους και σε προοδευτικές επιθεωρήσεις για την επιδίωξη των δηλωθέντων αναπτυξιακών στόχων·

30.

τονίζει τη σημασία για την αναπτυξιακή συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών να προσελκύσει, να κινητοποιήσει και να ενσωματώσει τον μέγιστο αριθμό φορέων για τη στήριξη των ΣΒΑ, συμπεριλαμβανομένων του ιδιωτικού τομέα, της κοινωνίας των πολιτών και του ακαδημαϊκού χώρου, μεταξύ άλλων, με τις ικανότητες, τις εμπειρίες και τους πόρους που διαθέτει έκαστος· εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η αποκεντρωμένη συνεργασία είναι ένας τρόπος συνεργασίας ο οποίος προσφέρεται ιδιαίτερα για την προώθηση και την ανάπτυξη του συγκεκριμένου είδους πολυμερών συμπράξεων, με εδαφικό χαρακτήρα. Καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παράσχουν τη συνδρομή τους ώστε η τοπική αυτοδιοίκηση να μπορέσει να ενσωματώσει στις πολιτικές της τους ΣΒΑ. Υπογραμμίζει δε ότι η αποκεντρωμένη συνεργασία είναι ιδανικό πεδίο για να δημιουργηθούν χώροι άσκησης της ιδιότητας του πολίτη του κόσμου, ώστε το σύνολο των πολιτών να αναπτύξει προβληματισμούς σχετικά με τους ΣΒΑ, να συμμετάσχει στις δημόσιες πολιτικές για την επίτευξή τους, καθώς και στην παρακολούθηση της εφαρμογής του Θεματολογίου του 2030·

31.

επισημαίνει τη σημασία της ενίσχυσης των τεχνικών και θεσμικών ικανοτήτων των χωρών εταίρων για να μπορέσουν να προωθήσουν τη μετάβαση σε βιώσιμες και χωρίς αποκλεισμούς στρατηγικές ανάπτυξης, όπως προβλέπεται στο Θεματολόγιο του 2030· εφιστά την προσοχή στην αναγκαιότητα να συμπεριληφθεί στη συγκεκριμένη διαδικασία και η αποκεντρωμένη διοίκηση των χωρών εταίρων·

32.

υπογραμμίζει τη σκοπιμότητα κατανομής από την αναπτυξιακή συνεργασία της ΕΕ και των κρατών μελών των πόρων της σύμφωνα με σαφείς και διάφανους κανόνες, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες, τα διαρθρωτικά κενά και την ικανότητα κινητοποίησης εναλλακτικών πόρων των χωρών εταίρων· ταυτόχρονα, τονίζει ότι η διάθεση των πόρων και των δραστηριοτήτων πρέπει να είναι προσανατολισμένη στην τήρηση της αρχής «να μη μείνει κανένας πίσω»·

33.

τονίζει ότι, όπως επισημάνθηκε, οι χώρες χαμηλότερου εισοδήματος, και ειδικότερα οι λιγότερο αναπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ) καθώς και εκείνες με ασταθείς κρατικές δομές ή σε μετασυγκρουσιακή κατάσταση, πρέπει να είναι οι κατά προτεραιότητα αποδέκτες των ευνοϊκότερων συνιστωσών της διεθνούς βοήθειας της ΕΕ και των κρατών μελών της·

34.

προειδοποιεί, ωστόσο, ότι ευρείες ομάδες χωρών μεσαίου εισοδήματος αντιμετωπίζουν σοβαρούς διαρθρωτικούς περιορισμούς, πολύ ανομοιογενείς εσωτερικές πραγματικότητες, ευαίσθητους θεσμούς και κατακερματισμένες κοινωνίες· η αναπτυξιακή συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής συνεργασίας, μπορεί να είναι χρήσιμη για να βοηθήσει τις εν λόγω χώρες να υπερβούν τους περιορισμούς τους και να προωθήσουν μια διαδικασία διαρκούς ανάπτυξης, η οποία θα βελτιώσει επίσης την ικανότητά τους να συμμετέχουν πιο ενεργά στην επίτευξη του Θεματολογίου του 2030·

35.

εκτιμά ότι η τακτική μετανάστευση μπορεί να συντελέσει στην πρόοδο τόσο στη χώρα προέλευσης όσο και στη χώρα προορισμού, επιπλέον των ωφελημάτων της για τους μετανάστες· θεωρεί ότι η τακτική διαχείριση των μεταναστεύσεων πρέπει να περιληφθεί στους σκοπούς της αναπτυξιακής δράσης, για την παροχή κανονιστικών αποκρίσεων και κατάλληλης υποστήριξης για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών καθ’ όλη τη διάρκεια της μεταναστευτικής πορείας και στη χώρα προορισμού αλλά και για την παροχή ευκαιριών στις χώρες καταγωγής τους με στόχο τη μείωση των πιέσεων που δημιουργούν οι ανεξέλεγκτες μεταναστευτικές ροές·

36.

διαπιστώνει ότι το λειτουργικό πεδίο της αναπτυξιακής συνεργασίας υπερβαίνει το ειδικό πεδίο της διεθνούς βοήθειας, ενσωματώνοντας πόρους οι οποίοι, παρότι δεν υπολογίζονται ως ΕΑΒ, μπορούν δυνητικά να δημιουργήσουν ευκαιρίες ανάπτυξης· εκτιμά ότι η αναπτυξιακή συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της πρέπει να ενσωματώσει ενεργά το συγκεκριμένο σύνολο λειτουργικών πόρων και να προσαρμόσει τις πηγές και τα μέσα που χρησιμοποιούνται στις συνθήκες καθεμίας από τις χώρες εταίρους, συμπεριλαμβανομένων των χωρών μεσαίου εισοδήματος·

37.

υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για τη δρομολόγηση ενός φιλόδοξου σχεδίου εξωτερικών επενδύσεων, με σκοπό την κινητοποίηση των ιδιωτικών επενδύσεων, την ενίσχυση της τεχνικής βοήθειας για την κατάλληλη κατάρτιση σχεδίων των τοπικών αρχών και των επιχειρήσεων καθώς και τη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για τις εμπορικές συναλλαγές, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις προτεραιότητες των τοπικών και των περιφερειακών αρχών για την εδαφική ανάπτυξη. Θεωρεί ότι το σχέδιο πρέπει να ευθυγραμμίζεται με τους στόχους που καθορίζονται στο Θεματολόγιο του 2030. Επίσης, πρέπει να διευκολυνθεί η συμμετοχή της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης στη δέουσα εφαρμογή του σχεδίου·

38.

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής όσον αφορά τη σημασία της στήριξης των συστημάτων περιφερειακής ολοκλήρωσης για την ενίσχυση των διαδικασιών ανάπτυξης των οικείων χωρών και τη βελτίωση της παροχής περιφερειακών δημόσιων αγαθών για την καλύτερη υλοποίηση του Θεματολογίου του 2030· και αποδέχεται την αναθεώρηση της πολιτικής γειτονίας σύμφωνα με τις νέες προτεραιότητες οι οποίες απορρέουν από το Θεματολόγιο του 2030. Ταυτόχρονα, επισημαίνει την ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ των περιφερειών στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής, με ικανά μέτρα στήριξης·

Βελτίωση του αντίκτυπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

39.

υπογραμμίζει την αναγκαιότητα συνέχισης της προσπάθειας βελτίωσης της αναπτυξιακής συνεργασίας, εφαρμόζοντας τα συμφωνηθέντα στις συνόδους κορυφής της Ρώμης, του Παρισιού, της Άκρα και του Μπουσάν. Ταυτόχρονα, εκτιμά ότι είναι σημαντικό να υποστηριχθεί η ανάπτυξη των θεσμικών ικανοτήτων στις χώρες εταίρους και, μεταξύ άλλων, να ενθαρρυνθούν οι χώρες εταίροι να συμπεριλάβουν τις ύψιστες προτεραιότητες των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στα εθνικά έγγραφα σχεδιασμού τους, προκειμένου οι προσπάθειες συνεργασίας να αποδώσουν καρπούς και να ανταποκριθούν στις ανάγκες της εκάστοτε περιοχής και των κατοίκων της·

40.

αποδέχεται ότι η αναπτυξιακή συνεργασία δεν μπορεί αφ’ εαυτής να χρηματοδοτήσει τους μετασχηματισμούς που προβλέπονται στο Θεματολόγιο του 2030· υπογραμμίζει, επομένως, την αναγκαιότητα να χρησιμοποιήσουν η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη τη συνεργασία ως μηχανισμό μόχλευσης πρόσθετων πόρων, προερχομένων από άλλες πηγές, και ως καταλυτικό μέσο για την αλλαγή των κινήτρων και την προώθηση θετικών μετασχηματισμών στις αναπτυσσόμενες χώρες·

41.

επαναλαμβάνει ότι, εάν θέλουν να αποτελούν αξιόπιστο σημείο αναφοράς στο διεθνές περιβάλλον, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους. Ως εκ τούτου, εκτιμά ότι οι χώρες πρέπει να αποφασίσουν ότι θα επιτύχουν τους στόχους επί των οποίων δεσμεύθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο της διεθνούς ατζέντας αναπτυξιακής χρηματοδότησης. Επίσης, υποστηρίζει την ανάγκη τήρησης από τις χώρες των δεσμεύσεων που ανέλαβαν στη σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων των συμφωνιών για τη χρηματοδότηση στον τομέα του περιβάλλοντος·

42.

επιβεβαιώνει τη σκοπιμότητα προσαρμογής της συνεργασίας στα μέσα και στις δράσεις που, πέραν της βοήθειας, χρησιμοποιούνται στο διεθνές σύστημα για τη στήριξη των αναπτυξιακών διαδικασιών· υπό την έννοια αυτή, συμφωνεί ότι είναι σκόπιμο να δοθεί συνέχεια στις προσπάθειες του ΟΟΣΑ για τη δημιουργία νέου δείκτη μέτρησης στον τομέα της χρηματοδότησης της ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης της έννοιας της συνολικής επίσημης στήριξης στη βιώσιμη ανάπτυξη·

43.

αναγνωρίζει ότι για πολλά από τα προβλήματα που αναφέρονται στο Θεματολόγιο του 2030 δεν υπάρχουν αξιόπιστες τεχνικές απαντήσεις, είναι δε απαραίτητη η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων βασισμένων στην αξιοπιστία, στην προαγωγή των γνώσεων και στην τεχνολογική και κοινωνική καινοτομία· θεωρεί ότι, στο πλαίσιο αυτό, η αποκεντρωμένη συνεργασία μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο μεταφέροντας εμπειρίες οι οποίες αναπτύχθηκαν σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

44.

διαπιστώνει ότι το Θεματολόγιο του 2030 δεν θα μπορέσει να υλοποιηθεί εάν δεν βελτιωθεί αισθητά η συνεκτικότητα των πολιτικών, λαμβανομένων υπόψη των συνεπειών που έχει στους αναπτυξιακούς στόχους το σύνολο των δημόσιων πολιτικών· τονίζει, επιπλέον, ότι η πρόοδος στον τομέα της συνεκτικότητας πρέπει να επιτευχθεί τόσο μεταξύ των τομέων της δημόσιας δράσης (οριζόντια) όσο και μεταξύ των επιπέδων διακυβέρνησης (τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ενωσιακό) με μια λογική συμμετοχής όλων των επιπέδων διοίκησης στις δημόσιες πολιτικές και τα προγράμματα βραχυπρόθεσμου, μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου ορίζοντα·

45.

εφιστά την προσοχή στην αναγκαιότητα να συμμετάσχουν όλοι οι φορείς της συνεργασίας της ΕΕ σε μια προσπάθεια διαφάνειας, η οποία πρέπει να αφορά τους πόρους που κινητοποιεί καθένας εξ αυτών· θεωρεί ότι οι δημόσιες αρχές (ενωσιακές, εθνικές, περιφερειακές και τοπικές) πρέπει να πρωταγωνιστήσουν στην προσπάθεια αυτή, ως μέσο για τη βελτίωση της λογοδοσίας και της ποιότητας των παρεμβάσεών τους·

46.

θεωρεί ότι η θεμελίωση των δράσεων μετασχηματισμού στην εδαφική οντότητα, με τη συμμετοχή των φορέων που συνυπάρχουν σε αυτήν και την υποστήριξη της αποκεντρωμένης συνεργασίας, μπορεί να είναι ο καλύτερος τρόπος προώθησης μιας συμπαγούς και εκτεταμένης διαδικασίας μετάβασης σε βιώσιμα και χωρίς αποκλεισμούς μοντέλα ανάπτυξης·

47.

σε σχέση με τα προεκτεθέντα, η ΕτΠ επαναλαμβάνει την πρότασή της να συμβάλει στην υλοποίηση του Θεματολογίου του 2030 και στην ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών με τις λοιπές δημόσιες αρχές και με τις αντίστοιχες αρχές στις αναπτυσσόμενες χώρες μέσω της πλατφόρμας ενημέρωσης και συζήτησης των περιφερειακών και τοπικών αρχών σε θέματα ανάπτυξης, του διετούς διαλόγου για την αποκεντρωμένη συνεργασία και τα διεθνή φόρα της Ευρωμεσογειακής Περιφερειακής και Τοπικής Συνέλευσης (ARLEM/ΕΠΤΣ) και της ετήσιας διάσκεψης των Περιφερειακών και Τοπικών Αρχών για την Ανατολική Εταιρική Σχέση (CORLEAP/ΔΠΤΑΑΕΣ). Η ΕτΠ επιθυμεί να προωθήσει και να συντονίζει την αποκεντρωμένη συνεργασία των τοπικών και των περιφερειακών αρχών της ΕΕ με τις ομόλογες αρχές των γειτονικών χωρών, στο πλαίσιο ειδικών πρωτοβουλιών, όπως η Πρωτοβουλία της Λευκωσίας για τη Λιβύη·

48.

θεωρεί σημαντικό να αναπτυχθεί αξιόπιστη πολιτική επικοινωνίας όσον αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη, προκειμένου να καλλιεργηθεί μια καλύτερα πληροφορημένη άποψη όσον αφορά τις προκλήσεις και τις πολιτικές που πρέπει να εφαρμοστούν, η οποία να οδηγεί σε πιο συνειδητοποιημένη και ενεργή στήριξη εκ μέρους των πολιτών, δεδομένου ότι η αναπτυξιακή συνεργασία και η προσήλωση στους στόχους του Θεματολογίου του 2030 πρέπει να νοούνται ως επένδυση στο μέλλον. Επίσης, είναι απαραίτητο οι πολίτες να κατανοήσουν τη σημασία των στόχων της αναπτυξιακής συνεργασίας, μέσω της γνωστοποίησης των αμοιβαίων οφελών που αποφέρει η πολιτική αυτή, όπως η δημιουργία χώρων περιφερειακής σταθερότητας. Τέλος, πρέπει να προβάλλεται η δράση των διαφόρων φορέων που συμμετέχουν στη διαδικασία, όπως οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, και μεταξύ αυτών οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες (ΕΑΠ), δεδομένου ότι οι συγκεκριμένες περιφέρειες αναπτύσσουν εδώ και χρόνια επιτυχείς πολιτικές συνεργασίας με τις γειτονικές τους χώρες·

Παρακολούθηση της τήρησης των δεσμεύσεών μας

49.

υποστηρίζει τη σταδιακή προσαρμογή από όλους τους φορείς της συνεργασίας των συστημάτων υποβολής εκθέσεων και των δεικτών παρακολούθησης στο περιεχόμενο του Θεματολογίου του 2030· υποστηρίζει επίσης την από κοινού εκπόνηση ανακεφαλαιωτικών εκθέσεων περιγραφής της επιτευχθείσας προόδου όσον αφορά το Θεματολόγιο του 2030 για υποβολή στο πολιτικό φόρουμ υψηλού επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών· επιμένει επίσης στην ενεργή συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών αρχών στην εκπόνηση των εν λόγω εκθέσεων, με αναφορά στις δράσεις που αναπτύσσονται στους τομείς αρμοδιότητάς τους και μέσω της αποκεντρωμένης συνεργασίας·

50.

συμφωνεί ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθούν τα συστήματα στατιστικών με σκοπό την παρακολούθηση του Θεματολογίου του 2030· εφιστά την προσοχή στην αναγκαιότητα να αφορά επίσης η ενίσχυση αυτή την παραγωγή πληροφοριών περιφερειακού και τοπικού χαρακτήρα, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι η πρόοδος φτάνει σε όλους τους τομείς και όλα τα εδάφη.

Βρυξέλλες, 8 Φεβρουαρίου 2017.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Markku MARKKULA