2.2.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 34/110

Εισηγητής: ο κ.

Juan MENDOZA CASTRO

1.1.

Η ΕΟΚΕ αποτιμά θετικά την έκθεση του 2015, εκτιμώντας ότι μια πολιτική ανταγωνισμού επί ίσοις όροις σε όλους τους τομείς είναι ζητούμενο θεμελιώδους σημασίας για την κοινωνική οικονομία και την οικονομία της αγοράς της ΕΕ.

1.2.

Οι βασισμένες σε αθέμιτο ανταγωνισμό εισαγωγές συνιστούν σοβαρό κίνδυνο για τις επιχειρήσεις της ΕΕ. Τα μέτρα αντιντάμπινγκ είναι απαραίτητα για τη διάσωση των θέσεων απασχόλησης και την προστασία των επηρεαζόμενων οικονομικών κλάδων.

1.3.

Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται την ανησυχία των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), των συνδικαλιστικών οργανώσεων και των ενώσεων εργοδοτών της ΕΕ ενόψει του ενδεχομένου να αναγνωριστεί στην Κίνα καθεστώς οικονομίας της αγοράς.

1.4.

Οι ΜΜΕ, οι οποίες δρουν καταλυτικά στην ανάκαμψη της οικονομίας, είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στις πρακτικές κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης.

1.5.

Ο έλεγχος των κρατικών ενισχύσεων καθιστά εφικτή την αποδοτικότερη χρήση των πόρων και βελτιώνει τα δημόσια οικονομικά. Ωστόσο, οι εν λόγω ενισχύσεις ενδέχεται να είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση της παροχής υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος.

1.6.

Η ΕΟΚΕ συνιστά τη βελτίωση της πληροφόρησης σχετικά με τις χορηγούμενες κρατικές ενισχύσεις για την επίτευξη μεγαλύτερης δημοσιότητας και διαφάνειας.

1.7.

Ένας μικρός αριθμός διεθνών παραγόντων από τρίτες χώρες ελέγχει την ψηφιακή καινοτομία και για τον λόγο αυτό πρέπει οπωσδήποτε η ΕΕ να κατοχυρώσει, χάρη στην ψηφιακή ενιαία αγορά, την ηγετική της θέση.

1.8.

Η μεγάλη πρόκληση για την ευρωπαϊκή πολιτική ανταγωνισμού σε έναν τομέα στον οποίο κυριαρχούν τεχνολογικοί κολοσσοί είναι να διασφαλιστεί η πρόσβαση των καταναλωτών στα καλύτερα προϊόντα και στις καλύτερες τιμές, καθώς και ο ανταγωνισμός όλων των επιχειρήσεων, μικρών ή μεγάλων, με κριτήριο το προϊόν τους σε μια ανοικτή αγορά. Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι οι ενέργειες της ΕΕ είναι, σε γενικές γραμμές, ισορροπημένες και σύμφωνες με τη νομοθεσία, ανεξάρτητα από ορισμένες επικρίσεις που έχει δεχθεί.

1.9.

Η Ενεργειακή Ένωση έχει να επιδείξει σημαντικά επιτεύγματα όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού (γεγονός το οποίο αποτελεί στρατηγική επιτυχία), τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου, την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την αύξηση της δυνατότητας επιλογής των καταναλωτών. Ωστόσο, βρίσκεται αντιμέτωπη με μεγάλες προκλήσεις, οι οποίες σχετίζονται με το κόστος της ενέργειας, τη μεγαλύτερη διασύνδεση των δικτύων και την ανάληψη ηγετικού ρόλου στην υλοποίηση της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα.

1.10.

Στον τομέα της ενέργειας, ο έλεγχος των συγκεντρώσεων πρέπει να συμβαδίζει με την πρόβλεψη συγχωνεύσεων και εξαγορών για λόγους ελάττωσης του κόστους παραγωγής, κάτι που θα επιφέρει μείωση του πλήθους των επιχειρήσεων.

1.11.

Με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1/2003 ενισχύθηκε η θέση των εθνικών αρχών ανταγωνισμού και παγιώθηκε περαιτέρω το διεθνές κύρος της πολιτικής ανταγωνισμού της ΕΕ. Ο συντονισμός των εθνικών αρχών ανταγωνισμού, τόσο μεταξύ τους όσο και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθιστά πιο αποτελεσματικά τα μέτρα που λαμβάνονται στην περίπτωση των διασυνοριακών δραστηριοτήτων.

1.12.

Όσον αφορά τη χρηματοπιστωτική κρίση, η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει ότι πρέπει να μειωθεί η έκθεση των φορολογουμένων στο κόστος διάσωσης των τραπεζών.

1.13.

Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι οι κανόνες της ΕΕ ως προς τις διατραπεζικές προμήθειες για τις χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες πρέπει να εφαρμόζονται ανεξάρτητα από τη χώρα της έδρας του εκδότη της κάρτας. Επίσης, δεν πρέπει εμποδίζονται οι τράπεζες να προσφέρουν χαμηλότερες διατραπεζικές προμήθειες σε όσους εμπόρους λιανικής είναι εγκατεστημένοι σε άλλο κράτος μέλος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ).

1.14.

Η ΕΟΚΕ θα ήθελε να υπογραμμίσει πόσο αναγκαίο είναι να συνεχίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την προσπάθειά της να προάγει τον ανταγωνισμό μέσω των φορολογικού χαρακτήρα στρεβλώσεων που οφείλονται στη μη ευθυγράμμιση των 28 εθνικών φορολογικών συστημάτων.

1.15.

Η γενίκευση των συστημάτων δικαιοδοσίας ως αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης καθιστά αναγκαία τη διεθνή συνεργασία. Δεδομένων των αυξημένων αναγκών και της συμμετοχής σε διάφορα φόρουμ (ΟΟΣΑ, διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη, Διεθνές δίκτυο Ανταγωνισμού), η ΕΟΚΕ επισημαίνει την ανάγκη να διαθέτει η ΕΕ επαρκείς πόροι έτσι ώστε οι θέσεις της να συνεχίσουν να έχουν την ίδια απήχηση και να γίνονται εξίσου σεβαστές.

2.1.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει ότι «[η] εφαρμογή μιας ισχυρής και αποτελεσματικής πολιτικής ανταγωνισμού της ΕΕ αποτελούσε ανέκαθεν ακρογωνιαίο λίθο του ευρωπαϊκού εγχειρήματος».

2.2.

Οι κύριοι τομείς που εξετάζονται στην έκθεση ομαδοποιούνται σε τρία κεφάλαια υπό τους ακόλουθους τίτλους:

2.3.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκθέτει τις συγκεκριμένες ενέργειές της στους ως άνω τομείς, επισημαίνοντας ότι, κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας, έλαβε υπόψη ως καθοδηγητικές αρχές τη διασφάλιση της αμεροληψίας, την εφαρμογή των κανόνων του κράτους δικαίου και την εξυπηρέτηση του κοινού ευρωπαϊκού συμφέροντος.

2.4.

Τα τελευταία 25 χρόνια, ο αριθμός των καθεστώτων ανταγωνισμού ανά τον κόσμο έχει αυξηθεί δραματικά από περίπου 20 στις αρχές της δεκαετίας του 1990 σε περίπου 130 το 2015, καλύπτοντας το 85 % του παγκόσμιου πληθυσμού.

3.1.1.

Η ΕΟΚΕ αποτιμά θετικά την έκθεση 2015, η οποία αναφέρεται σε θεμελιώδους σημασίας τομείς για την ανάπτυξη της οικονομίας και την ευημερία των πολιτών της ΕΕ.

3.1.2.

Μια πολιτική ανταγωνισμού βασισμένη σε ίσους όρους σε όλους τους τομείς αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την κοινωνική οικονομία της αγοράς στην Ευρώπη. Αποτελεί επίσης βασικό εργαλείο για τη διασφάλιση της ορθής λειτουργίας μιας δυναμικής, αποδοτικής, βιώσιμης και καινοτόμου εσωτερικής αγοράς και για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης, της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης και της ανταγωνιστικότητας σε παγκόσμιο επίπεδο.

3.1.3.

Η πολιτική ανταγωνισμού δεν πρέπει να αποτρέπει την εμφάνιση κορυφαίων βιομηχανικών εταιρειών στην ευρωπαϊκή οικονομία. Για την επίτευξη της αποτελεσματικότητας και της αξιοπιστίας δεν πρέπει να τίθεται αποκλειστικά στόχος η μείωση των τιμών για τους καταναλωτές, αλλά πρέπει να ευνοείται η πρόοδος και η ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στις παγκόσμιες αγορές.

3.1.4.

Μια ισχυρή βιομηχανική βάση είναι προϋπόθεση ζωτικής σημασίας για την ευημερία και την ανάπτυξη. Έχοντας υπόψη τις απειλές που συνεπάγεται ο αθέμιτος ανταγωνισμός για τους βιομηχανικούς κλάδους σε κρίση, η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι χάρη στα μέτρα αντιντάμπινγκ διασφαλίζονται δεκάδες χιλιάδες άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας και προστατεύονται οι οικονομικοί κλάδοι από τις αθέμιτες πολιτικές εισαγωγών.

3.1.5.

Οι εισαγωγές σε συνθήκες ντάμπινγκ αποτελούν μορφή αθέμιτου ανταγωνισμού που απειλεί χιλιάδες θέσεις εργασίας στην ΕΕ. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι πολύ δύσκολα μπορεί η Κίνα να λειτουργήσει σε συνθήκες της αγοράς, δεδομένου ότι δεν συμμορφώνεται με τα τέσσερα από τα πέντε κριτήρια που καθορίζονται από την πρακτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1225/2009 (1).

3.1.6.

Τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για την άμεση ή έμμεση στήριξη της μετεγκατάστασης υπηρεσιών ή της παραγωγής σε άλλα κράτη μέλη.

3.1.7.

Οι ΜΜΕ αποτελούν τη βάση της οικονομικής ανάκαμψης στην Ευρώπη· λόγω του μεγέθους τους, είναι επίσης οι πλέον ευάλωτες στις πρακτικές κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης, οι οποίες συχνά τις καταδικάζουν σε εξαφάνιση. Η πολιτική ανταγωνισμού πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στο θέμα αυτό, κυρίως στην περίπτωση των πρακτικών των μεγάλων ομίλων επιχειρήσεων.

3.1.8.

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει για μια ακόμη φορά την έλλειψη ενός πραγματικού ένδικου μέσου για την άσκηση συλλογικών προσφυγών ώστε να μπορεί να ικανοποιείται πραγματικά το δικαίωμα αποζημίωσης των θυμάτων αντιανταγωνιστικών πρακτικών, καθώς εξακολουθεί να πιστεύει ότι η οδηγία 2014/104/ΕΕ της 26ης Νοεμβρίου 2014 και η σύσταση σχετικά με τις κοινές αρχές για τους μηχανισμούς συλλογικής επίλυσης διαφορών στον τομέα των παραβάσεων των αντιμονοπωλιακών κανόνων δεν είναι ικανές να ανταποκριθούν ικανοποιητικά στην ανάγκη συλλογικής προστασίας των δικαιωμάτων των θυμάτων που πλήττονται από τις παραβάσεις αυτές.

3.2.1.

Ο εκσυγχρονισμός των κρατικών ενισχύσεων επιτρέπει στην ΕΕ να χρησιμοποιεί με αποδοτικό τρόπο τους πόρους και να βελτιώνει την ποιότητα των δημόσιων οικονομικών. Βοηθά επίσης τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» για την ανάπτυξη και συμβάλλει στη δημοσιονομική εξυγίανση.

3.2.2.

Ωστόσο, οι κρατικές ενισχύσεις μπορούν να είναι απαραίτητες για λόγους διασφάλισης της παροχής υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος, μεταξύ των οποίων η ενέργεια, οι μεταφορές και οι τηλεπικοινωνίες. Επιπλέον, αποτελούν συχνά το πιο αποτελεσματικό εργαλείο πολιτικής για την κατοχύρωση υπηρεσιών καίριας σημασίας όσον αφορά τη διατήρηση των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών σε απομονωμένες, απομακρυσμένες ή απόκεντρες περιοχές και νησιά στην ΕΕ.

3.2.3.

Η ΕΟΚΕ κρίνει απαραίτητη τη διατήρηση της συνάφειας της πολιτικής ανταγωνισμού με τις υπόλοιπες ενωσιακές πολιτικές, ιδίως στις περιπτώσεις των επενδύσεων για την τόνωση της καινοτομίας και της έρευνας (οι λεγόμενες ΕΑΚ —έρευνα, ανάπτυξη, καινοτομία), των κεφαλαίων κινδύνου και της γενίκευσης των ευρυζωνικών συνδέσεων.

3.2.4.

Οι πολίτες της ΕΕ θεωρούν ότι δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι ως προς το πολύπλοκο σύστημα των κρατικών ενισχύσεων και επισημαίνουν τη δυσκολία προσπέλασης πληροφοριών σχετικών με τις εταιρείες που λαμβάνουν τέτοιες ενισχύσεις (2). Για την επίτευξη μεγαλύτερης δημοσιότητας και διαφάνειας, η ΕΟΚΕ συνιστά να δημοσιεύονται στα κράτη μέλη, σε κάθε περίπτωση, οι αποδέκτες, τα ποσά και οι στόχοι των ενισχύσεων.

3.3.1.

Η ψηφιακή ενιαία αγορά αποτελεί θεμελιώδη στρατηγική της ΕΕ για την άρση του κατακερματισμού σε πολλαπλές εθνικές αγορές και τη συγχώνευσή τους σε μια ενωσιακή προσέγγιση (3). Ένας μικρός αριθμός διεθνών παραγόντων από τρίτες χώρες ελέγχει την ψηφιακή καινοτομία και για τον λόγο αυτό πρέπει οπωσδήποτε η ΕΕ να κατοχυρώσει, χάρη στην ψηφιακή ενιαία αγορά, την ηγετική της θέση.

3.3.2.

Η μεγάλη πρόκληση για την ευρωπαϊκή πολιτική ανταγωνισμού σε έναν τομέα στον οποίο κυριαρχούν τεχνολογικοί κολοσσοί είναι να διασφαλιστεί η πρόσβαση των καταναλωτών στα καλύτερα προϊόντα στις καλύτερες τιμές και ο ανταγωνισμός όλων των επιχειρήσεων, μικρών ή μεγάλων, με κριτήριο το προϊόν τους σε μια ανοικτή αγορά.

3.3.3.

Περιπτώσεις τις οποίες διερευνά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:

3.3.4.

Γενικά, πρόκειται για ενδεχόμενες μονοπωλιακές πρακτικές και πρακτικές κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης. Η τεχνική πολυπλοκότητα και ο μεγάλος αντίκτυπος των υπό έρευνα υποθέσεων επιφέρουν επικρίσεις όπως αυτή ότι η ΕΕ «έχει κηρύξει πόλεμο στη Silicon Valley». Η ΕΟΚΕ δεν συμμερίζεται τις επικρίσεις αυτές και υποστηρίζει τις ενέργειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τις οποίες θεωρεί ισορροπημένες και σύμφωνες με τη νομοθεσία.

3.3.5.

Η Google —με έσοδα ύψους 74,5 δισεκατ. δολαρίων το 2015— κατέχει στον ΕΟΧ δεσπόζουσα θέση με μερίδιο αγοράς άνω του 90 % στις αγορές υπηρεσιών γενικής αναζήτησης στο διαδίκτυο, λειτουργικών συστημάτων με άδεια χρήσης για έξυπνα κινητά τηλέφωνα και καταστημάτων εφαρμογών για το λειτουργικό σύστημα κινητής τηλεφωνίας Android. Υποστηρίζεται ότι η έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ακυρώνει τη δυνατότητα της ΕΕ να καταστεί κέντρο καινοτόμων ιδεών στη βάση εσφαλμένων τεχνικών ισχυρισμών. Ωστόσο, σύμφωνα με το πόρισμα που δημοσίευσαν το 2012 οι τεχνικές υπηρεσίες της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου των ΗΠΑ, η Google, η οποία ελέγχει τα δύο τρίτα της αγορά της Βορείου Αμερικής, χρησιμοποιούσε αθέμιτες ως προς τον ανταγωνισμό τακτικές και έκανε κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης εις βάρος των χρηστών και των ανταγωνιστών της (4). Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξε σχετική έρευνα που διενεργήθηκε επίσης στις ΗΠΑ (5).

3.4.1.

Η Ενεργειακή Ένωση έχει να επιδείξει σημαντικά επιτεύγματα.

3.4.2.

Ωστόσο, η ΕΟΚΕ —η οποία έχει ήδη εκφράσει την υποστήριξή της στη στρατηγική πλαίσιο του 2015 (6)— οφείλει να τονίσει ιδιαίτερα τα μεγάλα ζητήματα στα οποία θα κληθεί να δώσει η ΕΕ μια λύση στα επόμενα χρόνια:

3.4.3.

Η ΕΟΚΕ στηρίζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην αποφασιστική εφαρμογή της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας, η οποία είναι θεμελιώδους σημασίας για την αντιμετώπιση των καταχρηστικών συμπεριφορών των επιχειρήσεων που κατέχουν δεσπόζουσα θέση στην αγορά. Αξίζει να επισημανθεί η νομικά δεσμευτική συμφωνία που συνήφθη μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Bulgarian Energy Holding.

3.4.4.

Το 2012 ο κλάδος της ενέργειας έτυχε δημόσιας στήριξης ύψους 122 δισεκατ. ευρώ (στην ΕΕ των 28) (7). Χωρίς την εν λόγω στήριξη, οι καταναλωτές δεν θα μπορούσαν να επωμιστούν την ήδη υψηλή τιμή της ενέργειας. Κατά την εφαρμογή των πολιτικών για τις δημόσιες ενισχύσεις (8), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να λαμβάνει υπόψη ότι το κόστος παραγωγής συγκεκριμένων τύπων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας —και βασικότερων αποδεκτών των ενισχύσεων (44 δισεκατ. ευρώ) — είναι υψηλό, γεγονός που δεν επιτρέπει στις προμηθεύτριες επιχειρήσεις να είναι ανταγωνιστικές στην αγορά.

3.4.5.

Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την εξαγορά των επιχειρήσεων του τομέα ενέργειας της Alstom από την αμερικανική General Electric (9).

3.4.6.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει ότι «[ο] έλεγχος των συγκεντρώσεων από την ΕΕ συνέχισε να συνιστά αποτελεσματικό εργαλείο για τη διατήρηση του ανοιχτού χαρακτήρα της αγοράς ενέργειας της ΕΕΕ». Τούτο πρέπει να συνδυαστεί με το γεγονός ότι οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου μπορούν να καταστήσουν αναπόφευκτες τις συγχωνεύσεις επιχειρήσεων για τη μείωση του κόστους παραγωγής. Σύμφωνα με ορισμένες προβλέψεις, ο αριθμός των επιχειρήσεων παραγωγής φυσικού αερίου και πετρελαίου θα μειωθεί κατά ένα τρίτο.

4.1.1.

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι η διαφάνεια και η ισότιμη κατανομή των φορολογικών βαρών είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την ύπαρξη της ενιαίας αγοράς. Η φοροδιαφυγή, η φορολογική απάτη και οι φορολογικοί παράδεισοι συνεπάγονται υψηλό κόστος για τον ευρωπαίο φορολογούμενο, ενώ ταυτόχρονα νοθεύουν τον ανταγωνισμό. Εκτιμάται ότι η ΕΕ χάνει ετησίως περίπου 50 με 70 δισεκατ. ευρώ σε φορολογικά έσοδα λόγω της φοροδιαφυγής, ποσό που υπερβαίνει ελαφρώς το 16 % των δημόσιων επενδύσεων στην ΕΕ. Οι ζημίες αυξάνονται δε σημαντικά, εάν προστεθούν οι απώλειες εσόδων λόγω νόμιμων –ή δήθεν νόμιμων– φοροτεχνικών πρακτικών (10).

4.1.2.

Το σχέδιο δράσης για μια δίκαιη και αποτελεσματική φορολόγηση των εταιρειών στην ΕΕ αποτελεί σημαντικό βήμα για τη μείωση του επιθετικού φοροτεχνικού σχεδιασμού, ενός φαινομένου που διαβρώνει τις βάσεις της φορολογίας των κρατών μελών και ενθαρρύνει τον αθέμιτο ανταγωνισμό (11).

4.1.3.

Η ΕΟΚΕ θα ήθελε να υπογραμμίσει πόσο αναγκαίο είναι να συνεχίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την προσπάθειά της να προάγει τον ανταγωνισμό μέσω της μείωσης των φορολογικού χαρακτήρα στρεβλώσεων που οφείλονται στη μη ευθυγράμμιση των 28 εθνικών φορολογικών συστημάτων. Το περίπλοκο σύστημα μεταβιβαστικής τιμολόγησης —το οποίο ισχύει επί του παρόντος στις συναλλαγές εντός ενός ομίλου επιχειρήσεων— είναι ιδιαίτερα δαπανηρό και επαχθές για όσες επιχειρήσεις λειτουργούν εντός της ΕΕ, προκαλεί διαμάχες μεταξύ της δημόσιας διοίκησης των κρατών μελών και οδηγεί στη διπλή φορολόγηση των επιχειρήσεων. Προς τούτο, κρίνεται σκόπιμη η καθιέρωση μιας κοινής ενοποιημένης βάσης φορολογίας εταιρειών για όσες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται σε περισσότερες από μία χώρες.

4.1.4.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερευνά τις φορολογικές συμφωνίες μεταξύ ορισμένων κρατών μελών και πολυεθνικών εταιρειών π.χ. στο Λουξεμβούργο (Fiat, Starbucks, McDonald’s, Amazon) ή στην Ολλανδία (Starbucks). Στη δε περίπτωση της Apple, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε ότι, χάρη στη φορολογική μεταχείριση που της επιφυλάχθηκε, κατέστη δυνατόν για την εταιρεία να αποφύγει τη φορολόγηση της πώλησης σχεδόν όλων των προϊόντων εντός του ΕΟΧ, και άρα ότι οφείλει να επιστρέψει στην Ιρλανδία ποσό που υπολογίζεται στα 13 δισεκατ. ευρώ. Με την επιφύλαξη της απόφασης που τελικά θα ληφθεί, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον εντοπισμό φορολογικών ρυθμίσεων που μπορούν να αποβούν επιζήμιες για τον ανταγωνισμό.

4.2.1.

Με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1/2003 (12) ενισχύθηκε η θέση των εθνικών αρχών ανταγωνισμού και παγιώθηκε περαιτέρω το διεθνές κύρος της πολιτικής ανταγωνισμού της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεξήγαγε δημόσια διαβούλευση σχετικά με την ενίσχυση των εθνικών αρχών ανταγωνισμού), οι οποίες επιλαμβάνονται επί του παρόντος του μεγαλύτερου αριθμού υποθέσεων. Ο συντονισμός των εθνικών αρχών ανταγωνισμού, τόσο μεταξύ τους όσο και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθιστά πιο αποτελεσματικά τα μέτρα που λαμβάνονται στην περίπτωση των διασυνοριακών δραστηριοτήτων.

4.3.1.

Παρά τη γενικευμένη παρουσία, παγκοσμίως, των διάφορων ηλεκτρονικών συστημάτων πληρωμών, οι καταναλωτές πληρώνουν το 85 % των αγορών τους με μετρητά. Στην ΕΕ η κατάσταση είναι παρόμοια σε διάφορα κράτη μέλη, παρότι στις σκανδιναβικές χώρες το ποσοστό είναι μόλις 10 %. Σε κάθε περίπτωση, οι πληρωμές μέσω κάρτας είναι καθοριστικές για τη λειτουργία του εμπορίου και έχουν μεγάλη σημασία για τους καταναλωτές. Ο κανονισμός (ΕΕ) 2015/751 επιβάλλει όρια στο ύψος των διατραπεζικών προμηθειών (13).

4.3.2.

Η κοινοποίηση αιτιάσεων κατά της Mastercard βασίζεται αφενός μεν στην απαγόρευση των τραπεζών να προσφέρουν χαμηλότερες διατραπεζικές προμήθειες σε όσους εμπόρους λιανικής είναι εγκατεστημένοι σε άλλο κράτος μέλος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), αφετέρου δε στην επιβολή υψηλότερων διατραπεζικών προμηθειών για κάρτες που εκδίδονται σε άλλα μέρη του κόσμου. Οι ευρωπαϊκές ενώσεις καταναλωτών έχουν κατ’ επανάληψη καταγγείλει καταχρηστικές πρακτικές επιχειρήσεων όπως η Visa και η MasterCard, λόγω της ισχυρής θέσης τους στην αγορά. Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ελπίδα ότι το αποτέλεσμα των ερευνών θα οδηγήσει στην άρση αυτού του εμποδίου και ότι τα όρια για τις διατραπεζικές προμήθειες που ισχύουν στην ΕΕ θα εφαρμόζονται ανεξάρτητα από τη χώρα έκδοσης της κάρτας.

4.4.1.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει την έγκριση κρατικών ενισχύσεων οι οποίες χορηγήθηκαν σε τράπεζες διαφόρων χωρών. Έως σήμερα, η κρίση είχε υψηλό κόστος για τον ευρωπαίο φορολογούμενο. Για την αποφυγή της πλήρους κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος, οι κυβερνήσεις έσπευσαν να διασώσουν τις τράπεζές τους με ποσά —έως τότε— άνευ προηγουμένου. Στην ευρωζώνη, από το 2008 έως το 2014, η δημόσια βοήθεια προς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ανήλθε στο 8 % του ΑΕγχΠ και ανακτήθηκε μόνον κατά 3,3 % (14).

4.4.2.

Πέρα από το υψηλό κόστος για τα δημόσια ταμεία, η διάσωση των τραπεζών —η οποία πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2015 (15)— μπορεί να οδηγήσει σε στρέβλωση του ανταγωνισμού.

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ότι πρέπει:

5.1.

Η γενίκευση των συστημάτων δικαιοδοσίας ως αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης καθιστά αναγκαία τη διεθνή συνεργασία. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει θερμά την ενεργό συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε φόρουμ όπως αυτό της Επιτροπής Ανταγωνισμού του ΟΟΣΑ, της διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη και του Διεθνούς Δικτύου Ανταγωνισμού.

5.2.

Επί του παρόντος, η φωνή της ΕΕ ακούγεται και γίνεται σεβαστή σε αυτά τα φόρουμ. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει την ανάγκη να διατηρηθούν τα υλικά μέσα και το ανθρώπινο δυναμικό που αντιστοιχούν σε αυτήν την ευθύνη.