8.10.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 332/8

Εισηγητές

: ο κ. Carmelo CEDRONE και ο κ. Joost VAN IERSEL

1.1.

Μετά από έξι χρόνια χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, φαντάζει δυσκολότερο από ποτέ να προβλέψουμε το οικονομικό και κοινωνικό μέλλον. Δεδομένων των γεωπολιτικών και οικονομικών προκλήσεων, μόνο μια στιβαρή ΟΝΕ μπορεί να εξασφαλίσει μελλοντοστραφή σταθερότητα.

1.2.

Η ΟΝΕ παραμένει εύθραυστη —βλέπε τη διάγνωση και την ανάλυση SWOT παρακάτω. Η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι η αντιμετώπιση των χρόνιων ανισορροπιών, καθώς και η οικοδόμηση εμπιστοσύνης σε όλη την Ευρώπη, απαιτούν αποτελεσματικότερη και πιο δημοκρατική οικονομική διακυβέρνηση, ιδίως στην ευρωζώνη.

1.3.

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει ότι τα αποφασιστικά βήματα δεν μπορούν να ληφθούν εν μία νυκτί, αλλά δύο είναι οι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη: α) η Ευρώπη δεν μπορεί να αναβάλλει τη λήψη αποφάσεων επί μακρόν· και β) μία πρώτη προϋπόθεση είναι να υπάρξει συμφωνία σε όλη την ευρωζώνη ως προς τις αρχές των αναγκαίων οικονομικών πολιτικών που θα υλοποιηθούν μέσω αποτελεσματικής διακυβέρνησης.

1.4.

Παράλληλα με την οικονομική σύγκλιση, απαιτείται δημοκρατική νομιμοποίηση, σταθερό πολιτικό πλαίσιο και αίσθηση κοινού συμφέροντος. Προς τούτο, μπορούν να γίνουν συγκεκριμένα βήματα στο πλαίσιο της ισχύουσας Συνθήκης και κανόνων. Σε μεσο- και μακροπρόθεσμο επίπεδο, η αναθεώρηση της Συνθήκης αναμένεται να ευθυγραμμίσει τις θεσμικές διατάξεις με τις εκ των ων ουκ άνευ απαιτήσεις μιας πραγματικής οικονομικής και πολιτικής ένωσης.

1.5.

Χρειαζόμαστε συνεκτικό σύστημα ως προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τις εθνικές κυβερνήσεις, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα εθνικά κοινοβούλια και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το οποίο θα ανακλά δημοκρατική νομιμοποίηση, λογοδοσία και διαφάνεια, και θα είναι σε θέση να ενεργεί αποτελεσματικά προς όφελος των πολιτών και των οικονομικών φορέων.

1.6.

Έχει καταστεί σαφές πως το ισχύον σύστημα κανόνων που διέπουν την ΕΕ, και ειδικότερα την ευρωζώνη, έχει δημιουργήσει σύγχυση σε νομικό, θεσμικό και δημοκρατικό επίπεδο. Απαιτείται συνεπώς νέα προσέγγιση. Δεδομένης της οικονομικής και οικονομικής δυναμικής, η ΕΕ δεν μπορεί πλέον να διατηρήσει την ισχύουσα θεσμική αρχιτεκτονική της. Γι’ αυτό, η ΕΟΚΕ κρίνει αναγκαία την εμβάθυνση της διαδικασίας ένταξης στην ευρωζώνη.

1.7.

Με αυτό κατά νου, η ΕΟΚΕ επιθυμεί να παρουσιάσει οδικό χάρτη ο οποίος περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα:

2.1.

Η ΟΝΕ διαθέτει ήδη εκτεταμένο κεκτημένο. Έχει κοινό νόμισμα και κεντρική τράπεζα, και ως έναν βαθμό διασφαλίζει τον συντονισμό των φορολογικών και οικονομικών πολιτικών· εκδίδει δεσμευτικές αποφάσεις για τις χώρες, περιορίζοντας, κατά βάση, την οικονομική και φορολογική τους αυτονομία, επιβάλλει περιορισμούς σε οιοδήποτε επεκτατικό μέσο στα κράτη μέλη και τα υποχρεώνει να προβούν σε οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις.

2.2.

Αυτό σημαίνει ότι η ΟΝΕ αποτελεί μία ομοσπονδία «σε εξέλιξη» που ενεργεί προς το παρόν ως «θεματοφύλακας», χωρίς όμως να ενεργεί συντονισμένα. Παρ’ όλα ταύτα, η αίσθηση του σκοπού της είναι συγκριτικά δυνατή και έχει καταφέρει να δημιουργήσει έναν «δημόσιο χώρο» συζήτησης. Η ύπαρξη της ΟΝΕ συνεπάγεται μεγαλύτερη εκχώρηση κυριαρχίας εκ μέρους των κρατών μελών, παρότι η διαχείρισή της παραμένει κυρίως υπό τον έλεγχο τεχνοκρατικής δομής.

2.3.

Αυτή η Ένωση πρέπει να ολοκληρωθεί μέσω της δημιουργίας των απαραίτητων συνθηκών ώστε να διασφαλίζεται ότι οι χώρες που αποτελούν μέρος αυτής ή που επιθυμούν να εισέλθουν σε αυτήν, μπορούν να επιτύχουν όχι μόνο σταθερότητα, αλλά και ανάπτυξη και ευημερία. Για τις χώρες αυτές θα πρέπει να είναι πιο συμφέρουσα η ένταξή τους στη ζώνη του ευρώ παρά η παραμονή τους εκτός αυτής.

2.4.

Το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2008 και οι επακόλουθες εξελίξεις, σε συνδυασμό με τις καταστροφικές συνέπειες για την πραγματική οικονομία και την ευρωπαϊκή κοινωνία, αφύπνισαν όσους πίστευαν μέχρι τότε ότι το οικοδόμημα της ΟΝΕ θα συνέχιζε να λειτουργεί λίγο πολύ ικανοποιητικά και ότι οι δευτερογενείς συνέπειες θα προωθούσαν αρμονικά τη σύγκλιση μεταξύ των κρατών μελών.

2.5.

Αμέσως μετά τους αρχικούς κλυδωνισμούς, τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα ξεκίνησαν να βρίσκουν βραχυπρόθεσμες λύσεις για τα πλέον επείγοντα προβλήματα. Το γεγονός ότι θεσπίστηκαν μηχανισμοί ώστε η ΟΝΕ, το ευρώ και η ευρωζώνη να διατηρηθούν ανέπαφες είναι ένα μεγάλο κατόρθωμα. Παρ’ όλα αυτά, υπήρξαν επίσης καθυστερήσεις και σοβαρές παραλείψεις, όπως η έλλειψη κοινού σχεδίου για την ενίσχυση της ανάπτυξης και της απασχόλησης.

2.6.

Πρόκειται επίσης για σπουδαίο κατόρθωμα το ότι, υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, έχουν πραγματοποιηθεί —τουλάχιστον εν μέρει— παραγωγικά βήματα για να δημιουργηθεί μια πιο σταθερή βάση για την ΟΝΕ. Η ΕΟΚΕ επικρότησε καθένα από αυτά τα βήματα, αλλά και επέκρινε τους περιορισμούς αυτών και παρουσίασε άλλες, πιο κατάλληλες ιδέες για την αντιμετώπιση της κρίσης.

2.7.

Η χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση μετετράπη σε μια συνεχιζόμενη οικονομική ύφεση με εντονότατες οικονομικές ανισότητες μεταξύ των εθνικών οικονομιών. Έξι χρόνια αργότερα, μεγάλα τμήματα της ΕΕ βρίσκονται σε κάθε άλλο παρά αξιοζήλευτη κατάσταση χαμηλής ανάπτυξης και ταλαντευόμενης απασχόλησης. Οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις μιλούν από μόνες τους.

2.8.

Παρ’ όλη την πρόοδο, η ΟΝΕ δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη. Παρά τις ελπιδοφόρες ενδείξεις ανάκαμψης, σε αρκετές χώρες κυριαρχεί η οικονομική τελμάτωση, η έλλειψη δημιουργίας θέσεων εργασίας και η φτώχεια, η οποία οφείλεται κυρίως σε διάφορα βαθύτερα αίτια που κατέστησαν εμφανέστερα και διογκώθηκαν λόγω της κρίσης, όπως είναι η ιστορία, οι παραδόσεις στον τρόπο διακυβέρνησης (ή η έλλειψή τους), διαφορετικές οδοί ανάπτυξης, διαφορετικές οικονομικές και κοινωνικές δομές και διαφορετικές εξωτερικές πολιτικές.

2.9.

Εντός της ευρωζώνης εξακολουθεί να υφίσταται διαφωνία μεταξύ των υπέρμαχων μιας ένωσης σταθερότητας που θα βασίζεται στην οικονομική σύγκλιση και τις μεταρρυθμίσεις στα κράτη μέλη και όσων τάσσονται υπέρ άμεσης δημοσιονομικής ένωσης. Αυτή η διαμάχη οδηγεί επίσης και σε αποκλίνουσες απόψεις για τις οικονομικές πολιτικές που θα πρέπει να εφαρμόζονται σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, τόσο στην πολιτική όσο και μεταξύ των κοινωνικών εταίρων.

2.10.

Οι αντικρουόμενες απόψεις και πρακτικές έχουν εντείνει το κλίμα δυσπιστίας, όχι μόνο σε πολιτικό επίπεδο αλλά και στο ευρύ κοινό των διαφόρων χωρών, όσο επιφανειακές κι αν είναι οι επικρίσεις. Η εξέλιξη αυτή έχει καταστεί αυτοεκπληρούμενη προφητεία, καθότι αφαιρεί από τους πολιτικούς ιθύνοντες δυνητικά περιθώρια ελιγμών και προκαλεί ευρωφοβία στους πολίτες.

2.11.

Με την ΟΝΕ να κυριαρχείται κυρίως από τη διακυβερνητική διαδικασία λήψης αποφάσεων και την τεχνοκρατική διαχείριση, η έλλειψη δημοκρατικής νομιμοποίησης και αξιοπιστίας έχει σοβαρές επιπτώσεις που εντείνουν τις διαφορές μεταξύ των χωρών εταίρων.

2.12.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αποτελεί εξαίρεση. Άλλες μεγάλες οντότητες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία και η Βραζιλία, καθώς και μεγάλος αριθμός μικρότερων χωρών, υποφέρουν επίσης υπό παρόμοιες δύσκολες συνθήκες. Αδιαμφισβήτητα, ωστόσο, η ΕΕ, και ιδίως η ευρωζώνη, εμφανίζει μεγάλες δυσκολίες στην υπέρβαση των εμποδίων συγκριτικά με τις ΗΠΑ και την Ασία (το «ασιατικό εργοστάσιο»).

2.13.

Ως ζήτημα αρχής, η ΕΟΚΕ πιστεύει πως, παρότι η πραγματική κατάσταση της ευρωπαϊκής οικονομίας διαμορφώνεται από πολλές διαφορετικές και περίπλοκες πτυχές, η αποτελεσματικότερη πολιτική διαχείριση από την ΟΝΕ θα συμβάλει σημαντικά στη δημιουργία μεγαλύτερης σταθερότητας ώστε να αντιμετωπισθούν οι σημερινές και μελλοντικές δυσκολίες. Σε κάθε περίπτωση, μια ισχυρότερη ΟΝΕ θα είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση ορισμένων βασικών ευρωπαϊκών συμφερόντων παγκοσμίως.

2.14.

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει ότι επί του παρόντος η εύρεση οριστικών λύσεων δεν είναι εφικτή. Επιπλέον αναγνωρίζει ότι οι υπάρχουσες δυναμικές, πολυπλοκότητες και διλήμματα αποτελούν εμπόδια για έναν άρτιο χάρτη πορείας. Από την άλλη πλευρά, οι παρούσες ελλείψεις σε επίπεδο θεσμών και διακυβέρνησης δεν μπορούν να συνεχιστούν για ένα επιπλέον μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς διαρκείς επιζήμιες επιπτώσεις στην εμπιστοσύνη των πολιτών και την οικονομική απόδοση. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ θεωρεί απαράδεκτες τις καθυστερήσεις, την ηττοπάθεια και την έλλειψη σχεδίου για το μέλλον.

2.15.

Θεωρεί ότι μια σοβαρή συζήτηση σχετικά με μια θεμελιωμένη δομή της ΟΝΕ, πράγμα που συνεπάγεται συναίνεση σχετικά με τους οικονομικούς και κοινωνικούς στόχους και συμφωνία ως προς τη διακυβέρνηση, είναι αναπόφευκτη.

2.16.

Από την ίδρυση της ΟΝΕ, πίσω από το ζήτημα της περισσότερης ή λιγότερης ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης κρύβεται το θέμα της εθνικής κυριαρχίας. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει πως πρόκειται για εσφαλμένο πρότυπο, καθώς η εθνική κυριαρχία σταδιακά εξαλείφεται. Στο σημερινό τοπίο της παγκοσμιοποίησης και των συναφών προκλήσεων, η ΕΟΚΕ δεν διακρίνει άλλη δυνατότητα παρά την καλύτερη αγκύρωση της κοινής ή συμμερισμένης κυριαρχίας στην ΕΕ, και ειδικότερα στην ευρωζώνη. Αυτή η λύση απαιτεί σταθερή κοινή οικονομική διακυβέρνηση ή οικονομική κυβέρνηση. Στο ίδιο πνεύμα, το μέλλον της ΟΝΕ συνδέεται στενά με άλλες ζωτικής σημασίας «κυρίαρχες» πολιτικές, όπως είναι η ανάπτυξη της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας και της ενεργειακής ένωσης.

4.1.1.

Οι θεμελιώδεις προκλήσεις της οικονομικής και νομισματικής ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της εκχώρησης διόλου αμελητέων εθνικών εξουσιών στην ΕΕ, συνδέονται με τη δημοκρατική, και ειδικότερα την κοινοβουλευτική της διάσταση, με την αποτελεσματικότητα του συστήματος λήψης αποφάσεών της, με τη συμμόρφωση στις αρχές της λογοδοσίας και της ειλικρινούς συνεργασίας και με τη διαφάνεια των μεθόδων εργασίας της. Κατά τη γνώμη της ΕΟΚΕ, αυτές οι προκλήσεις απαιτούν πολιτική ένωση που θα αποκαταστήσει και θα εγγυηθεί τη συμμετοχή του κοινού και όλων των ενδιαφερόμενων φορέων στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

4.1.2.

Η επίτευξη πολιτικής ένωσης πρέπει να γίνει σταδιακά. Ορισμένες συνθήκες και μέτρα θα μπορούσαν να υλοποιηθούν χωρίς να χρειάζεται αλλαγή της Συνθήκης. Άλλες χρειάζονται απαραιτήτως αναθεώρηση των Συνθηκών.

4.1.3.

Η ΕΟΚΕ συνιστά, για λόγους λογοδοσίας και συνεργασίας, τα μέσα συμμετοχής που υφίστανται σε εθνικό επίπεδο να εφαρμόζονται δεόντως και σε επίπεδο ΕΕ, όπως, μεταξύ άλλων:

4.1.4.

Σε κάθε κράτος ανά την ΕΕ, το ζήτημα της δημοκρατικότητας αποτελεί σοβαρότατο αδύνατο σημείο (αρκεί να αναλογιστούμε τον ρόλο της τρόικας στο νέο σύστημα οικονομικής διακυβέρνησης). Η σχέση μεταξύ εκπροσώπων και εκπροσωπούμενων συνεχίζει να φθίνει: μια πραγματικότητα που αναδείχθηκε από την κρίση. Εξού η επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης του ζητήματος στο πλαίσιο της διαδικασίας ολοκλήρωσης της οικονομικής και νομισματικής ένωσης μέσω των τεσσάρων πυλώνων ολοκλήρωσής της: της τραπεζικής ένωσης, της δημοσιονομικής ένωσης, της οικονομικής ένωσης (που, κατά τη γνώμη της ΕΟΚΕ, θα πρέπει να περιλαμβάνει την κοινωνική ένωση) και, τέλος, της πολιτικής ένωσης.

4.1.5.

Για την επίτευξη της πολιτικής ένωσης, ξεκινώντας από τις χώρες που την επιθυμούν και εφαρμόζοντας την αρχή της διαφοροποιημένης ένταξης, η ΕΟΚΕ συνιστά να υιοθετηθεί, εν ευθέτω χρόνω, η προσέγγιση της Συνέλευσης, στην οποία θα μπορούσε να ανατεθεί η εξεύρεση λύσεων πέρα από τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Η ΕΟΚΕ θα αναλάβει την κατάρτιση προτάσεων για την αποτελεσματική συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στις εργασίες αυτής της Συνέλευσης.

4.2.1.

Το κύριο βήμα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας στους κόλπους της οικονομικής και νομισματικής ένωσης είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που περιλαμβάνει μέλη από τις χώρες που εντάχθηκαν ή ετοιμάζονται να ενταχθούν στο ενιαίο νόμισμα.

4.2.2.

Η παγίωση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας εντός της ΟΝΕ δεν θα ήταν πλήρης αν η μέθοδος λήψης αποφάσεων δεν λάμβανε υπόψη τη διπλή νομιμοποίηση —εθνική και ευρωπαϊκή— που απαιτείται στο ιδιαίτερο σύστημα του ευρωπαϊκού μοντέλου.

4.2.3.

Σε αυτό το πολιτικό πλαίσιο, θα υπάρξει ευνοϊκότερη βάση για στενότερη συνεργασία και διαβούλευση μεταξύ της συνόδου κορυφής για το ευρώ και/ή της Ευρωομάδας —και, σε αυτή την περίπτωση, και ανάμεσα στις υπό ένταξη στην ευρωζώνη χώρες, το ΕΚ και τα εθνικά κοινοβούλια. Βάσει της λογικής του προηγούμενου σημείου, οι υπουργοί των χωρών της ευρωζώνης και των χωρών που επιθυμούν να προσχωρήσουν στην ευρωζώνη θα μπορούσαν να ασκούν τα νομοθετικά τους καθήκοντα από κοινού με το ΕΚ για ζητήματα σχετικά με την ΟΝΕ.

4.2.4.

Η δράση του Συμβουλίου θα πρέπει να ενισχυθεί μέσω των προσπαθειών των εθνικών αρχών που πρέπει να συνάδουν με αυτή την εξέλιξη, ιδίως μέσω της μεταξύ τους ανταλλαγής στελεχών και της ενίσχυσης των διμερών σχέσεων.

4.2.5.

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει πως η επέκταση της ενισχυμένης πλειοψηφίας και, εν ευθέτω χρόνω, η κατάργηση της ομοφωνίας θα διευκολύνει την εμβάθυνση της ολοκλήρωσης στο πλαίσιο πολιτικής ένωσης.

4.2.6.

Έτσι, η καλύτερη διάρθρωση της συνεργασίας και της διαβούλευσης εντός της πολιτικής ένωσης θα ενισχύσει την αποτελεσματικότητα των πολιτικών στους κύριους τομείς της ΟΝΕ. Η ΕΕ θα επωφεληθεί από αυτό στο σύνολό της.

4.2.7.

Όπως περιγράφεται στον πίνακα του σημείου 5, πολλά μπορούν να γίνουν χωρίς να απαιτείται αλλαγή της Συνθήκης. Για την πλειονότητα των πολιτικών της ΟΝΕ, η ενισχυμένη συνεργασία θα μπορούσε να λειτουργήσει απευθείας μεταξύ των χωρών. Θα ήταν καλύτερο η ΟΝΕ να διέπεται από ένα είδος μόνιμης ενισχυμένης συνεργασίας που θα επιτρέπει επίσης την αποτελεσματικότερη ανάληψη δράσης από τους ευρωβουλευτές των κρατών μελών και των υποψήφιων για ένταξη στην ευρωζώνη χωρών.

4.2.8.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί χρήσιμη την επαναφορά των Συμβουλίων «Jumbo» εντός της Ευρωομάδας, ώστε να υπάρξει η δυνατότητα τακτικού διαλόγου μεταξύ των υπουργών Οικονομικών, Οικονομίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αφενός, και των κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών, αφετέρου.

4.3.1.

Μετά από μεταβατική περίοδο, που θα οδηγήσει σε αλλαγή της Συνθήκης, θα διαμορφωθεί ένα όργανο διακυβέρνησης της ΟΝΕ. Ο πρόεδρος αυτού θα πρέπει να λειτουργεί από κάθε άποψη ως υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών για την ευρωζώνη και ταυτόχρονα να ασκεί τον ρόλο του αντιπροέδρου της Επιτροπής —ένα αξίωμα παρόμοιο με εκείνο του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας.

4.3.2.

Στο ιδιαίτερο ευρωπαϊκό μοντέλο, η (μικρότερη και πιο αποτελεσματική) Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεχίσει να διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο. Η «κοινοτική μέθοδος» και το ισχύον δικαίωμα πρωτοβουλίας της Επιτροπής έχουν επίσης ιδιαίτερη σημασία για την εμβάθυνση της ΟΝΕ. Αυτός ο ρόλος πρέπει να εξασφαλίζεται στην πολιτική Ένωση.

4.3.3.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να διατηρήσει τον διττό της ρόλο, αυτόν του συνδέσμου μεταξύ της ΕΕ και της ΟΝΕ, μέχρις ότου οριστεί εκτελεστικό όργανο για την ΟΝΕ. Με την επιφύλαξη του ισχύοντος δικαιώματος πρωτοβουλίας της Επιτροπής, πρέπει να βρεθούν τρόποι και μέσα για τη δέουσα συμμετοχή του ΕΚ στη διαδικασία, προκειμένου να στηριχθεί η νομιμοποίηση των νέων νομοθετικών προτάσεων.

4.3.4.

Η ΕΟΚΕ συνιστά τον ορισμό μόνιμου προέδρου της Ευρωομάδας, που θα μπορούσε να εργάζεται καλύτερα, απευθείας στις Βρυξέλλες, με την Επιτροπή, το ΕΚ και τις εθνικές κυβερνήσεις και κοινοβούλια. Βάσει της μεθόδου που χρησιμοποιεί ο πρόεδρος της Επιτροπής κ. Juncker, ένας αντιπρόεδρος της Επιτροπής θα μπορούσε να προεδρεύει των συνεδριάσεων της Ευρωομάδας. Έτσι θα μπορεί να εκπροσωπεί την ΟΝΕ στους διεθνείς οργανισμούς.

4.4.1.

Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να μας κάνουν πιο αποφασισμένους παρά ποτέ να χτίσουμε πιο δυνατές και εποικοδομητικές σχέσεις με τους πολίτες της Ευρώπης και να βρούμε τρόπους να τους ωθήσουμε να συμμετέχουν στον δημόσιο βίο. Θα πρέπει να εξασφαλιστούν στιβαρές μορφές διαβούλευσης για συγκεκριμένα ζητήματα, με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών, και ιδίως στην ευρωζώνη, δεδομένου ότι αυτοί οι οργανισμοί διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε τομείς πολιτικής άμεσα συνδεδεμένους με την ΟΝΕ. Συχνά δε επηρεάζουν το αποτέλεσμα των πολιτικών σε εθνικό επίπεδο. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η ΕΟΚΕ μπορεί να λειτουργήσει ως φορέας διευκόλυνσης της κοινωνίας των πολιτών, υπεύθυνος για τη συμμετοχή της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ, με κάθε επιφύλαξη ως προς τον ρόλο των κοινωνικών εταίρων στον κοινωνικό διάλογο, μέσω:

5.1.

Για την επίτευξη των τεσσάρων ενώσεων, σύμφωνα με την έκθεση των τεσσάρων προέδρων και σε αντιστοιχία με τους τέσσερις πυλώνες της ΕΟΚΕ (2), ορισμένα μέτρα και πολιτικές σε σειρά τομέων θα μπορούσαν να υλοποιηθούν χωρίς να απαιτείται αλλαγή της Συνθήκης (1η στήλη στον κάτωθι πίνακα). Άλλα θα πρέπει να αποφασιστούν από κοινού σε επίπεδο ΕΕ (ευρωζώνης) μέσω νέας μεθόδου λήψης αποφάσεων και νέων μέσων, και με αξιοποίηση της ενισχυμένης συνεργασίας που προβλέπεται στην ισχύουσα Συνθήκη (2η στήλη του πίνακα) ή μέσω τροποποιήσεων της Συνθήκης ή, αν χρειαστεί, νέας Συνθήκης ΟΝΕ (3η στήλη). Τέλος, ο πίνακας συνοψίζει αυτά τα στάδια και παραθέτει θεσμικές προτάσεις και προπαρασκευαστικές πρωτοβουλίες σχετικά με τον πολιτικό πυλώνα της ΟΝΕ (4η στήλη).

5.2.

Αναλυτικό πλαίσιο επιλογών για την ολοκλήρωση της ΟΝΕ (3)