ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Στρασβούργο, 27.10.2015
COM(2015) 610 final
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
Πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2016
Δεν είναι ώρα για εφησυχασμό
Πριν από ένα χρόνο, η Επιτροπή έκανε μια νέα αρχή. Με βάση τις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές, καθορίσαμε τις προτεραιότητες της Επιτροπής και δεσμευτήκαμε να εστιάσουμε στα μεγάλα ζητήματα στα οποία οι πολίτες αναμένουν από την Ευρώπη να κάνει τη διαφορά. Αποφασίσαμε να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε, να είμαστε ανοικτοί και να λογοδοτούμε για τις ενέργειές μας. Και καλέσαμε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να συνεργαστούν μαζί μας για την υλοποίηση της εν λόγω αλλαγής, διότι η επίτευξη αποτελεσμάτων στα θέματα που έχουν πραγματικά σημασία είναι ο μόνος τρόπος για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των Ευρωπαίων στο γεγονός ότι η Ένωσή μας υπάρχει για να τους υπηρετεί.
Οι πολίτες θα κρίνουν την ΕΕ βάσει της ικανότητάς της να ανταποκριθεί στις μείζονες προκλήσεις με τις οποίες βρίσκονται σήμερα αντιμέτωπες οι κοινωνίες μας. Την απασχόληση, την ανάπτυξη και το κενό επενδύσεων. Τους πρόσφυγες που εγκαταλείπουν τη χώρα τους λόγω της αστάθειας και του πολέμου για να αναζητήσουν ασφαλές καταφύγιο. Την κλιματική αλλαγή και την πίεση που ασκείται στους φυσικούς πόρους. Την ανισότητα, τη μισαλλοδοξία και την αίσθηση της ανασφάλειας που υπάρχουν σε ορισμένα μέρη των κοινοτήτων μας. Την πραγματικότητα της παγκόσμιας αλληλεξάρτησης καθώς και την έλλειψη αυτοπεποίθησης στην Ευρώπη, σε μια αναδυόμενη νέα παγκόσμια τάξη.
Οι δέκα προτεραιότητες που καθορίζονται στο πρόγραμμα για απασχόληση, ανάπτυξη, δικαιοσύνη και δημοκρατική αλλαγή — το οποίο συνιστά τόσο τη δήλωση αποστολής της Επιτροπής Juncker όσο και τη βάση στην οποία εκλεγήκαμε — αντιμετωπίζουν τις εν λόγω προκλήσεις. Τα καθοριστικά γεγονότα του τελευταίου έτους — από τη βραδύτερη από το αναμενόμενο ανάκαμψη των οικονομιών μας και την ανάγκη να αποκατασταθεί η σταθερότητα στην ελληνική οικονομία, έως τις μεταναστευτικές πιέσεις στα εξωτερικά μας σύνορα και την ανασφάλεια στη γειτονιά μας που τις τροφοδοτεί, καθώς και τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Charlie Hebdo και σε άλλα σημεία στο ευρωπαϊκό έδαφος — ενίσχυσαν ακόμα περισσότερο την αποφασιστικότητά μας να διατηρηθεί η εστίαση στις εν λόγω προτεραιότητες, να αναλάβουμε διαφορετικές δράσεις και με διαφορετικό τρόπο.
Ανάληψη διαφορετικών δράσεων
Πέρυσι δηλώσαμε ότι θα αναλάβουμε διαφορετικές δράσεις και θα επικεντρωθούμε στα σημαντικά θέματα. Έκτοτε, καθορίσαμε το όραμά μας και τα συγκεκριμένα μέτρα που πρέπει να ληφθούν στο επενδυτικό σχέδιο, την ψηφιακή ενιαία αγορά, την Ενεργειακή Ένωση, το ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την ασφάλεια, το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης για τη μετανάστευση, την Ένωση Κεφαλαιαγορών, το σχέδιο δράσης για τη δίκαιη και αποτελεσματική φορολόγηση των εταιρειών, τη νέα εμπορική στρατηγική και τις πλέον πρόσφατες προτάσεις μας για την εμβάθυνση και την ενίσχυση της οικονομικής και νομισματικής μας ένωσης. Αυτή την εβδομάδα παρουσιάζουμε τη στρατηγική μας για την ενιαία αγορά για αγαθά και υπηρεσίες, και θα συμπληρώσουμε το γενικό πλαίσιο με τα σχέδιά μας για μια βιώσιμη κυκλική οικονομία, κινητικότητα της εργασίας και καλύτερη διαχείριση των εξωτερικών μας συνόρων πριν από το τέλος του έτους. Όλες αυτές οι δράσεις στηρίζονται στο νέο θεματολόγιο της Επιτροπής για τη βελτίωση της νομοθεσίας.
Μετά από συνεχή διάλογο με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο που ξεκίνησε με την ομιλία του Προέδρου σχετικά με την πορεία της Ένωσης στις 9 Σεπτεμβρίου, το παρόν πρόγραμμα εργασίας καθορίζει τις κύριες πρωτοβουλίες που θα ληφθούν κατά τους επόμενους δώδεκα μήνες για την υλοποίηση αυτών των δεσμεύσεων. Δεν μπορούν όλα να γίνουν σε ένα έτος, αλλά δεσμευόμαστε να παρουσιάσουμε ένα σημαντικό νομοθετικό πρόγραμμα και ένα πλαίσιο για περαιτέρω δράσεις που θα περιλαμβάνονται στα μελλοντικά προγράμματα εργασίας, για τις οποίες οι προπαρασκευαστικές εργασίες, μεταξύ άλλων η αξιολόγηση, οι διαβουλεύσεις και οι εκτιμήσεις επιπτώσεων, θα ξεκινήσουν το 2016.
Δώσαμε προτεραιότητα στις νομοθετικές αλλαγές, οι οποίες – εάν εγκριθούν σύντομα – μπορούν να έχουν άμεσο αντίκτυπο στην απασχόληση και την ανάπτυξη, στο περιβάλλον και στην κοινωνική ευημερία μας, στην ασφάλειά μας και στον τρόπο με τον οποίο εμπλεκόμαστε σε έναν διασυνδεδεμένο κόσμο.
Το άμεσα εκλεγμένο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο των Υπουργών κάθε εθνικής κυβέρνησης, τα οποία είναι οι συννομοθέτες της ΕΕ, συμφώνησαν με πρωτοφανή ταχύτητα επί των προτάσεων της Επιτροπής για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ), για την τροποποίηση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2015 προκειμένου να ενισχυθεί η χρηματοδοτική στήριξη στο πλαίσιο της προσφυγικής κρίσης, για ένα πακέτο 35 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και την ανάπτυξη στην Ελλάδα και για τις επείγουσες αποφάσεις για μετεγκατάσταση εντός της ΕΕ των προσφύγων που χρήζουν διεθνούς προστασίας. Η εν λόγω κοινή προσπάθεια για ταχεία επίτευξη αποτελεσμάτων στα θέματα στα οποία χρειάζονται πρωτίστως γρήγορες αποφάσεις δεν πρέπει πλέον να αποτελεί την εξαίρεση, αλλά να καταστεί ο κανόνας.
Ως εκ τούτου, πριν σχεδιάσει το παρόν πρόγραμμα εργασίας, η Επιτροπή συμμετείχε σε εντατικές και εποικοδομητικές συζητήσεις με τους θεσμικούς μας εταίρους προκειμένου να διαμορφωθεί κοινή αντίληψη για τα θέματα στα οποία πρέπει να δοθεί έμφαση. Ακόμα και οι καλύτερες προτάσεις δεν θα αλλάξουν τίποτα αν παραμένουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων επί χρόνια χωρίς να επιτυγχάνεται συμφωνία. Αυτός είναι επίσης ο λόγος για τον οποίο έχουμε εντοπίσει ορισμένες υφιστάμενες προτάσεις που απαιτούν ταχεία έγκριση από τους συννομοθέτες και ο λόγος για τον οποίο σκοπεύουμε να αποσύρουμε ορισμένες προηγούμενες προτάσεις της Επιτροπής οι οποίες δεν είναι πλέον σημαντικές, σχετικά με τις οποίες έχει σημειωθεί εμπλοκή ή οι οποίες δεν ανταποκρίνονται πλέον στο αναγκαίο επίπεδο φιλοδοξίας, με στόχο να υπάρξει αποσυμφόρηση, ώστε να επικεντρωθούμε στις προτάσεις προτεραιότητας για τις οποίες υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες επίτευξης συμφωνίας.
Ανάληψη δράσεων με διαφορετικό τρόπο
Οι νέες προκλήσεις απαιτούν νέες και φιλόδοξες απαντήσεις, αλλά πρέπει να ανταποκρινόμαστε με εξίσου φιλόδοξο τρόπο στις σημερινές προκλήσεις και, κυρίως, να ελέγχουμε ότι, όταν είναι αναγκαία μια απάντηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αυτή είναι όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική για την επίτευξη των κοινών μας στόχων. Αυτό που μετράει είναι τα αποτελέσματα, όχι οι καλές προθέσεις. Η εν λόγω δέσμευση της Επιτροπής για βελτίωση της νομοθεσίας αφορά την εξέταση των στοιχείων και τη διασφάλιση ότι όταν η ΕΕ παρεμβαίνει, το πράττει κατά τρόπο που θα συμβάλει πραγματικά στη βελτίωση της κατάστασης επιτόπου. Επομένως πρέπει να είμαστε συνεχώς σε εγρήγορση προκειμένου να διασφαλίζεται ότι η νομοθεσία και τα προγράμματα δαπανών μας λειτουργούν αποτελεσματικά και εξακολουθούν να είναι κατάλληλα για τον επιδιωκόμενο σκοπό.
Σε πολλούς τομείς είναι απαραίτητη μια κοινή προσέγγιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αν θέλουμε να επιτύχουμε τους φιλόδοξους στόχους πολιτικής μας — υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος, υψηλά κοινωνικά και εργασιακά πρότυπα, ενεργειακή ασφάλεια, ακμάζουσα οικονομία προς όφελος όλων, μεταναστευτική πολιτική που θα αντικατοπτρίζει τις κοινές αξίες μας. Ωστόσο, οι κανόνες που είναι παρωχημένοι ή υπερβολικά επαχθείς ή υπερβολικά περίπλοκοι κατά την εφαρμογή τους στην πράξη δεν θα πετύχουν τους στόχους τους.
Ο έλεγχος ότι οι κανόνες μας πράγματι συντελούν στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων μας στους τομείς αυτούς δεν πρέπει να μας προξενεί φόβο, αντιθέτως συνιστά ευκαιρία να τους βελτιώσουμε – ευκαιρία να διασφαλιστεί ότι, σε τομείς όπως η νομοθεσία για την υγεία και την ασφάλεια, οι κανόνες είναι λειτουργικοί και θα επιβληθούν στην πράξη, ώστε τα υψηλά πρότυπα που έχουμε θέσει να εφαρμόζονται πράγματι προς όφελος των εργαζομένων σε όλη την Ένωση.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αποφασίσαμε να συμπεριλάβουμε στο παρόν πρόγραμμα εργασίας τα σχέδιά μας με στόχο να επανεξεταστούν βασικοί τομείς της ισχύουσας νομοθεσίας και να διασφαλιστεί ότι είναι κατάλληλοι για να επιφέρουν πραγματικές αλλαγές επιτόπου. Και προτείνουμε να καταργηθούν ορισμένα νομοθετήματα που δεν είναι πλέον σημαντικά. Στο ίδιο πνεύμα επισημαίνουμε προς πληροφόρηση των πολιτών και των επιχειρήσεων τη νέα νομοθεσία της ΕΕ που θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους.
Η παρακολούθηση και, εφόσον απαιτείται, η επιβολή της εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας είναι μία από τις σημαντικότερες αρμοδιότητες της Επιτροπής, αλλά δεν έτυχε πάντα της πολιτικής προσοχής που της αξίζει. Αυτό αλλάζει και επιταχύνονται οι δραστηριότητες επιβολής της νομοθεσίας στους τομείς που έχουν μεγαλύτερη σημασία, για παράδειγμα στους κοινούς μας κανόνες σχετικά με το άσυλο που πρέπει να λειτουργούν σωστά, ώστε να υπάρχει εμπιστοσύνη στον χώρο Σένγκεν χωρίς εσωτερικά σύνορα. Εφαρμογή των κοινών μας ευρωπαϊκών κανόνων επιτόπου σημαίνει στενή συνεργασία με τους φορείς σε όλα τα επίπεδα — εθνικό, περιφερειακό και τοπικό.
Είμαστε αποφασισμένοι να αξιοποιήσουμε όλα τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας για την επίτευξη των στόχων μας. Σε μια εποχή που σημειώνεται μεγαλύτερη ζήτηση πόρων από ποτέ, ο προϋπολογισμός της ΕΕ πρέπει να επικεντρώνεται στα αποτελέσματα. Κατά την ενδιάμεση επανεξέταση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου θα αναζητηθούν τρόποι για την καλύτερη στόχευση της χρηματοδότησης στις προτεραιότητες με τις οποίες βρισκόμαστε αντιμέτωποι, όπως οι εσωτερικές και εξωτερικές διαστάσεις της προσφυγικής κρίσης. Επιπλέον, η Επιτροπή θα προτείνει μια στρατηγική για έναν «προϋπολογισμό της ΕΕ που θα εστιάζεται στα αποτελέσματα», προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η μελλοντική χρηματοδότηση θα δίδει μεγαλύτερη έμφαση στην επίτευξη αποτελεσμάτων. Μπορούν να γίνουν περισσότερα για να διευκολυνθεί η χρήση καινοτόμων χρηματοπιστωτικών μέσων, και υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για απλούστευση (ιδίως στη γεωργία, τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία και τις περαιτέρω προσπάθειες σχετικά με την έρευνα), βελτίωση των επιδόσεων και μέτρα που συνδέουν την αποτελεσματικότητα των ταμείων με τη χρηστή οικονομική διακυβέρνηση.
Κατά το δεύτερο έτος της θητείας μας η εστίαση για την παρούσα Επιτροπή παραμένει σαφής: μεγάλη έμφαση στα σημαντικά θέματα και βελτίωση του τρόπου που τα προσεγγίζουμεκαι μικρή έμφαση και μετριοπάθεια στα λιγότερο σημαντικά που δεν απαιτούν κοινή δράση της ΕΕ. Με το παρόν πρόγραμμα εργασίας, το οποίο διαρθρώνεται γύρω από τις δέκα προτεραιότητες που καθόρισε ο πρόεδρος κ. Juncker κατά την έναρξη της θητείας μας, επαναβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας να συνεργαστούμε με τους εταίρους μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την επίτευξη των αποτελεσμάτων που προσδοκούν οι Ευρωπαίοι. Δεδομένων των προκλήσεων με τις οποίες βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη η Ευρώπη, δεν είναι ώρα για εφησυχασμό.
***
1.
Νέα ώθηση στην απασχόληση, την ανάπτυξη και τις επενδύσεις
Η ιστορία έχει δείξει ότι οι Ευρωπαίοι έχουν την εγγενή ικανότητα να εργάζονται σκληρά, να καινοτομούν, να δημιουργούν και να προωθούν τις ιδέες τους στον κόσμο. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να χαθούν αυτά τα ταλέντα και αυτές οι δυνατότητες μιας ολόκληρης γενιάς. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνδράμει τα κράτη μέλη στις προσπάθειές τους για επιστροφή των ατόμων στην εργασία. Έχουμε ήδη διαθέσει εμπροσθοβαρώς 1 δισεκατομμύριο ευρώ για να επιταχυνθεί η εφαρμογή της πρωτοβουλίας για την απασχόληση των νέων προκειμένου να βοηθήσουμε έως 650.000 νέους στην εξεύρεση εργασίας, μαθητείας, πρακτικής άσκησης ή συνέχισης της εκπαίδευσης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Έχουμε προτείνει κατευθυντήριες γραμμές στα κράτη μέλη για να βελτιωθεί η στήριξη των μακροχρόνια ανέργων προκειμένου να επιστρέψουν στην εργασία.
Πρέπει να παράσχουμε στους Ευρωπαίους τα κατάλληλα εφόδια, ώστε αυτοί να προσαρμοστούν στις ανάγκες του ταχέως μεταβαλλόμενου κόσμου και των αναδυόμενων αγορών εργασίας. Η ατζέντα μας για τις νέες δεξιότητες θα προωθήσει τη διά βίου επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό, από την επαγγελματική κατάρτιση και την τριτοβάθμια εκπαίδευση έως την ψηφιακή και υψηλού επιπέδου εμπειρογνωμοσύνη και τις δεξιότητες για τη ζωή που είναι απαραίτητες για την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στην αλλαγή χώρων εργασίας και κοινωνιών. Θα δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής των εργαζόμενων οικογενειών, με σκοπό την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας. Η οδηγία για τις γυναίκες στα διοικητικά συμβούλια πρέπει να θεσπιστεί το 2016 και η Επιτροπή θα συνεχίσει στην πράξη το έργο της για την προώθηση της ισότητας των φύλων.
Θέλουμε επίσης να δούμε τις ευρωπαϊκές εταιρείες να αξιοποιούν στον μέγιστο βαθμό τις δυνατότητες της ενιαίας αγοράς, να αναπτύσσονται και να καθίστανται ανταγωνιστικές σε παγκόσμια κλίμακα. Για τον σκοπό αυτό, χρειάζονται σταθερή χρηματοδότηση, υγιές επιχειρηματικό περιβάλλον και σύγχρονη υποδομή. Το επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη έχει πλέον τεθεί σε εφαρμογή. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) λειτουργεί και παρέχει επενδύσεις υψηλής ποιότητας για την περαιτέρω τόνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας, μεταξύ άλλων στην έρευνα. Θα επικεντρωθούμε πλέον στη βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος και στην εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς, ώστε να αποφέρει καλύτερα αποτελέσματα για τους Ευρωπαίους, να δημιουργεί λιγότερα εμπόδια για τις επιχειρήσεις και να παρέχει το κατάλληλο περιβάλλον για καινοτομία.
Πρέπει να αρχίσουμε να εργαζόμαστε για να εξασφαλιστεί η μελλοντική βιωσιμότητα της Ευρώπης. Θα παρουσιάσουμε μία νέα προσέγγιση για τη διασφάλιση της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας μετά από το χρονικό όριο του 2020, λαμβάνοντας υπόψη την επανεξέταση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και την εσωτερική και εξωτερική υλοποίηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών.
Είναι ζωτικής σημασία να βελτιστοποιηθεί η χρήση των πόρων, ώστε να εξασφαλιστεί ότι η ανάπτυξη θα είναι πράσινη και χωρίς αποκλεισμούς. Από το επόμενο έτος, θα εφαρμόσουμε σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία με τη δημιουργία ενιαίας αγοράς για την επαναχρησιμοποίηση των υλικών και των πόρων, υποστηρίζοντας την απομάκρυνση από μια γραμμική οικονομία. Ο εν λόγω στόχος θα απαιτήσει την ανάληψη δράσης σε όλες τις πτυχές του οικονομικού κύκλου, από την προμήθεια έως την παραγωγή, την κατανάλωση, τα απορρίμματα, την ανακύκλωση και την καινοτομία, για να αξιοποιηθούν οι οικονομικά και περιβαλλοντικά αποδοτικές επιχειρηματικές ευκαιρίες.
Βιώσιμο μέλλον σημαίνει επίσης πρόβλεψη και μείωση των κινδύνων που απειλούν ένα υγιές περιβάλλον. Η Επιτροπή θα συνεχίσει τις εργασίες της για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να ανταποκριθούν στην πρόκληση της μικροβιακής αντοχής και να συμβάλει στις παγκόσμιες προσπάθειες για την αντιμετώπιση της εν λόγω απειλής. Θα ξεκινήσουμε επίσης τις προπαρασκευαστικές εργασίες και θα ενισχύσουμε τη διαβούλευση για την αξιολόγηση των τεχνολογιών της υγείας με στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς για τα προϊόντα υγείας. Θα ολοκληρώσουμε τις περίπλοκες προπαρασκευαστικές εργασίες που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη για την προστασία των Ευρωπαίων από τους κινδύνους που θέτουν οι ενδοκρινικοί διαταράκτες και θα δώσουμε συνέχεια σε αυτές. Η επανεξέταση της ισχύουσας νομοθεσίας για την υγεία και την ασφάλεια στον χώρο εργασίας, μεταξύ άλλων σχετικά με τους καρκινογόνους και μεταλλαξιογόνους παράγοντες, θα βελτιώσει την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα του ενωσιακού πλαισίου για την προστασία των εργαζομένων.
2.
Συνδεδεμένη ψηφιακή ενιαία αγορά
Μια ακμάζουσα ψηφιακή οικονομία μπορεί να διευρύνει τις αγορές και να δημιουργήσει νέες πηγές απασχόλησης. Η Ευρώπη μπορεί εν προκειμένω να τεθεί στην πρωτοπορία, αν καταστεί δυνατή η εξάλειψη του κατακερματισμού, βελτιωθεί η προσφορά για τους ευρωπαίους καταναλωτές και δημιουργηθούν νέες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή πρότεινε τη στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά τον Μάιο του 2015. Στόχος μας είναι να παρουσιάσουμε όλες τις σχετικές προτάσεις πριν από το τέλος του 2016, ώστε η Ένωση να είναι σε θέση να πετύχει μια πλήρως λειτουργική ενιαία ψηφιακή αγορά κατά τη διάρκεια της θητείας της παρούσας Επιτροπής.
Τον Δεκέμβριο θα παρουσιάσουμε το όραμά μας για μια περισσότερο σύγχρονη, περισσότερο ευρωπαϊκή προσέγγιση σχετικά με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η ψηφιακή επανάσταση. Θα υποβάλουμε επίσης προτάσεις για τα ψηφιακά συμβατικά δικαιώματα. Θα ακολουθήσουν περαιτέρω πρωτοβουλίες για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, τον γεωγραφικό αποκλεισμό, την ελεύθερη ροή δεδομένων, το υπολογιστικό νέφος και τον ΦΠΑ για το ηλεκτρονικό εμπόριο κατά τη διάρκεια του 2016.
Μετά τη συμφωνία επί των προτάσεων για τη συνδεδεμένη ήπειρο, συμπεριλαμβανομένης της κατάργησης των τελών περιαγωγής έως το 2017, εργαζόμαστε για μια συνολική επανεξέταση του κανονιστικού πλαισίου τηλεπικοινωνιών. Σε συνέχεια των αντίστοιχων αξιολογήσεων του REFIT, θα αναθεωρήσουμε την οδηγία για τις υπηρεσίες των οπτικοακουστικών μέσων και των μέσων ενημέρωσης, την οδηγία για τη δορυφορική και καλωδιακή μετάδοση και τον κανονισμό για τη συνεργασία όσον αφορά την προστασία των καταναλωτών ώστε να διασφαλιστεί ότι το σύστημα λειτουργεί πράγματι προς όφελος των πολιτών. Θα συνεργαστούμε με τους συννομοθέτες για να καταλήξουμε σε συμφωνία πριν από το τέλος του έτους σχετικά με τη μεταρρύθμιση της προστασίας των δεδομένων και την οδηγία για την ασφάλεια των δικτύων και πληροφοριών — δύο βασικά στοιχεία για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και ασφάλειας στην αναπτυσσόμενη ψηφιακή ενιαία αγορά.
Ο φιλόδοξος στόχος μας είναι και παραμένει η άρση των εθνικών στεγανών όσον αφορά τη νομοθεσία για τις τηλεπικοινωνίες, τη νομοθεσία για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και την προστασία δεδομένων, τη διαχείριση των συχνοτήτων και την εφαρμογή της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού, λαμβανομένης υπόψη της πολιτισμικής πολυμορφίας. Με τη δημιουργία μιας συνδεδεμένης ψηφιακής ενιαίας αγοράς είναι δυνατόν να παραχθούν έως 250 δισεκατομμύρια ευρώ πρόσθετης ανάπτυξης στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της θητείας της παρούσας Επιτροπής, και με τον τρόπο αυτό θα προκύψουν εκατοντάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, ιδίως για τους μικρότερης ηλικίας νέους που αναζητούν εργασία, αλλά και μια δυναμική κοινωνία της γνώσης.
3.
Ανθεκτική ενεργειακή ένωση συνοδευόμενη από μακρόπνοη πολιτική όσον αφορά την κλιματική αλλαγή
Στη στρατηγική για την Ενεργειακή Ένωση η Επιτροπή έχει καθορίσει τις βασικές δράσεις που απαιτούνται για την εξασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης και τη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές, για την ολοκλήρωση των εθνικών αγορών ενέργειας, για την αντιμετώπιση της ενεργειακής απόδοσης ως προτεραιότητας, για την απαλλαγή της οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές και για την προώθηση της έρευνας, της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας. Το 2016 θα υποβάλουμε το μεγαλύτερο μέρος των στοιχείων που προβλέπονται στον χάρτη πορείας για την Ενεργειακή Ένωση. Θα αναφερθούμε στην πρόοδο που έχει σημειωθεί και σε όσα πρέπει να γίνουν ακόμη σε μια τακτική έκθεση σχετικά με την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης.
Καθώς η ΕΕ έχει ηγετικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα που θα διεξαχθούν στο Παρίσι, η εφαρμογή της δέσμης μέτρων για την ενέργεια και το κλίμα για το 2030 θα αποτελέσει βασική προτεραιότητα το επόμενο έτος προκειμένου να διασφαλιστεί η δέουσα εκπλήρωση των στόχων. Το 2016, η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση για τον επιμερισμό των προσπαθειών στους τομείς που βρίσκονται εκτός του συστήματος εμπορίας εκπομπών (ETS), όπως τα κτίρια, η γεωργία και η απαλλαγή των μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές. Θα προωθήσουμε τη χρήση των συστημάτων οδικών τελών χωρίς διακρίσεις με βάση τις αρχές «ο ρυπαίνων πληρώνει» και «ο χρήστης πληρώνει» και τις προσπάθειες για τη δημιουργία ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου μεταφορών που επιτρέπει την αποτελεσματικότερη χρήση των υφιστάμενων οδικών υποδομών και μια πιο ευέλικτη χρησιμοποίηση της ικανότητας των οχημάτων. Με στόχο την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης, η Επιτροπή θα προτείνει επίσης πρωτοβουλίες για τον ανασχεδιασμό της αγοράς ενέργειας, για την επίτευξη του στόχου του 15 % όσον αφορά τη διασύνδεση της ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2030, την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση. Τέλος, θα αναπτύξουμε μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την Ενεργειακή Ένωση στον τομέα της έρευνας, της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας προκειμένου να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες απασχόλησης και ανάπτυξης της οικονομίας χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών.
4.
Βαθύτερη και δικαιότερη εσωτερική αγορά με ενισχυμένη βιομηχανική βάση
Η ενιαία αγορά αποτελεί το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Ευρώπης το οποίο μάλιστα είναι μοναδικό. Επιτρέπει την περισσότερο ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, προϊόντων, υπηρεσιών και κεφαλαίων. Εξασφαλίζει περισσότερες επιλογές και χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές. Παρέχει τη δυνατότητα στους πολίτες να ζουν, να εργάζονται και να σπουδάζουν όπου επιθυμούν. Παρέχει ευκαιρίες για τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις, μέσω της μείωσης της γραφειοκρατίας που θα αντιμετώπιζαν διαφορετικά κατά τη δραστηριοποίησή τους σε διασυνοριακό επίπεδο. Αποτελεί το θεμέλιο της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών μας βιομηχανιών.
Κατά την έγκριση της στρατηγικής για την ενιαία αγορά αυτή την εβδομάδα, τονίσαμε την ανάγκη να αναπτυχθούν περαιτέρω αυτά τα δυνατά σημεία και να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες της εσωτερικής μας αγοράς, μέσω της προσαρμογής στις μεταβαλλόμενες οικονομικές συνθήκες και της ανάδειξής της ως εφαλτηρίου που θα επιτρέπει στις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία μας να ευδοκιμούν στην παγκόσμια οικονομία. Τώρα πλέον θα επικεντρωθούμε σε συγκεκριμένα μέτρα, από τη συμβολή στην ανάπτυξη των νεοσύστατων επιχειρήσεων έως την αξιοποίηση των δυνατοτήτων των νέων επιχειρηματικών μοντέλων που αναδύονται από τη συμμετοχική οικονομία, τη διευκόλυνση της διασυνοριακής παροχής υπηρεσιών, την αναβάθμιση του συστήματος προτύπων μας και τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής της νομοθεσίας για την ενιαία αγορά, καθώς και της επιβολής της στην πράξη. Θα καταβάλουμε προσπάθειες για την εξάλειψη των νομικών και τεχνικών εμποδίων για την πρόσβαση στην αγορά οδικών μεταφορών και για την ενίσχυση της επιβολής της ισχύουσας κοινωνικής νομοθεσίας. Εστιάζουμε στη συμβολή στην ανάπτυξη των ΜΜΕ και των νεοσύστατων επιχειρήσεων με την αντιμετώπιση των κανονιστικών εμποδίων και τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση. Θα υποβάλουμε νέα πρωτοβουλία για τις διαδικασίες προληπτικής αναδιάρθρωσης, για να δώσουμε μια δεύτερη ευκαιρία στους επιχειρηματίες μετά την πτώχευση.
Η εφαρμογή της Ένωσης Κεφαλαιαγορών συνιστά βασικό μέρος της εν λόγω εργασίας, διότι η επίτευξη της ενιαίας αγοράς κεφαλαίου, χρηματοδότησης και αποταμιεύσεων θα διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην άρση των φραγμών στις επενδύσεις και στη συμβολή στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων σε ολόκληρη την ενιαία αγορά. Θα είναι σημαντικό οι συννομοθέτες να συμφωνήσουν γρήγορα επί της πρότασης της Επιτροπής σχετικά με την τιτλοποίηση. Εντός του τρέχοντος έτους, η Επιτροπή θα υποβάλει επίσης πρόταση για την αναθεώρηση της οδηγίας περί ενημερωτικών δελτίων ώστε η εισαγωγή στο χρηματιστήριο αξιών και η πρόσβαση στη χρηματοδότηση από την αγορά να καταστούν ευκολότερες για τις μικρές επιχειρήσεις, και θα προτείνει περαιτέρω μέτρα για τη στήριξη της δημιουργίας κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου και την ανάπτυξη νέας νοοτροπίας για τα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου ώστε να δημιουργηθούν ευκαιρίες για την επιχειρηματικότητα.
Για να βοηθήσουμε τους ευρωπαίους πολίτες να επωφεληθούν περισσότερο από τις ευκαιρίες απασχόλησης στην ενιαία αγορά, έχουμε ήδη προτείνει μέτρα για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής πύλης για την επαγγελματική κινητικότητα (EURES) και της συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών απασχόλησης. Οι προτάσεις για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού που θα υποβάλουμε εντός του τρέχοντος έτους θα περιλαμβάνουν μέτρα για την αντιμετώπιση των καταχρήσεων μέσω της καλύτερης επιβολής και του συντονισμού των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, και θα υποβάλουμε μια στοχοθετημένη αναθεώρηση της οδηγίας για την απόσπαση των εργαζομένων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αθέμιτες πρακτικές που οδηγούν σε κοινωνικό ντάμπινγκ και φυγή εγκεφάλων, εξασφαλίζοντας την ίδια αμοιβή για την ίδια εργασία στον ίδιο τόπο.
Επίσης, θα δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στη βελτίωση της πρόσβασης σε επιλεγμένα αγαθά και υπηρεσίες για τα άτομα με αναπηρία.
Το 2016 θα εξετάσουμε επίσης πιο στενά ορισμένους επιλεγμένους τομείς είτε λόγω του αναπτυξιακού δυναμικού τους είτε διότι βρίσκονται αντιμέτωποι με συγκεκριμένες προκλήσεις. Θα προτείνουμε μια στρατηγική για την πλήρη αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων των ευρωπαϊκών διαστημικών προγραμμάτων όπως το Galileo και το Copernicus για την ευρωπαϊκή οικονομία και τους πολίτες. Θα αναπτύξουμε και θα υλοποιήσουμε ένα ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για να διασφαλιστεί ότι η αγορά μας στον τομέα της άμυνας είναι έτοιμη για την αντιμετώπιση των μελλοντικών αναγκών στον τομέα της ασφάλειας. Θα δώσουμε συνέχεια στη στρατηγική για τις αερομεταφορές που θα υποβληθεί εντός του τρέχοντος έτους. Με δεδομένες τις εξελίξεις στον τομέα της γεωργίας, θα υποβάλουμε την έκθεσή μας για τη λειτουργία της αγοράς γάλακτος ήδη για το επόμενο έτος.
Η Επιτροπή θα υποβάλει σχέδιο δράσης για τον ΦΠΑ λαμβάνοντας περαιτέρω μέτρα προς ένα οριστικό, αποδοτικότερο και θωρακισμένο έναντι της απάτης καθεστώς και πρωτοβουλίες σχετικά με τους συντελεστές ΦΠΑ και το ηλεκτρονικό εμπόριο στο πλαίσιο της ψηφιακής ενιαίας αγοράς. Σκοπεύουμε επίσης να αποσύρουμε ορισμένες προτάσεις σχετικά με τον ΦΠΑ που έχουν σημειώσει μικρή πρόοδο στο Συμβούλιο ή οι σημαντικές δυνατότητες απλούστευσης των οποίων έχουν αποδυναμωθεί σε απαράδεκτο βαθμό, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της τυποποιημένης δήλωσης ΦΠΑ.
Θέλουμε επίσης να σημειώσουμε περαιτέρω πρόοδο προς τη δίκαιη, αποτελεσματική και φιλική προς την ανάπτυξη φορολογία των εταιρειών, με βάση την αρχή ότι οι εταιρείες πρέπει να καταβάλλουν φόρους στη χώρα όπου πραγματοποιούνται τα κέρδη. Θα παρουσιάσουμε σειρά μέτρων για την ενίσχυση της διαφάνειας του συστήματος φορολόγησης των εταιρειών και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, μεταξύ άλλων με την εφαρμογή διεθνών προτύπων για τη διάβρωση της φορολογικής βάσης και τη μετατόπιση των κερδών. Σκοπεύουμε να αποσύρουμε την πρόταση για κοινή ενοποιημένη βάση φορολόγησης των επιχειρήσεων σχετικά με την οποία έχει σημειωθεί εμπλοκή και να την αντικαταστήσουμε με προτάσεις για σταδιακή προσέγγιση, αρχίζοντας με την επίτευξη συμφωνίας επί της υποχρεωτικής φορολογικής βάσης. Το αποτέλεσμα θα είναι η βελτίωση της ενιαίας αγοράς για τις επιχειρήσεις, ενώ ταυτόχρονα θα καλυφθούν τα κενά και θα εξασφαλιστεί ότι όλες οι επιχειρήσεις καταβάλλουν τον φόρο που τους αναλογεί.
5.
Βαθύτερη και δικαιότερη οικονομική και νομισματική ένωση
Η Επιτροπή μόλις υπέβαλε βασικά στοιχεία του πρώτου σταδίου της διαδικασίας προκειμένου να ολοκληρωθεί η οικονομική και νομισματική ένωση (ΟΝΕ) όπως ορίζεται στην έκθεση των πέντε προέδρων. Προτείναμε μια ανανεωμένη προσέγγιση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, καθώς και μια βελτιωμένη εργαλειοθήκη για την οικονομική διακυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένης της καθιέρωσης εθνικών συμβουλίων ανταγωνιστικότητας και συμβουλευτικού Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου. Προτείνουμε την ανάπτυξη βελτιωμένου διαλόγου μεταξύ της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη βελτίωση της δημοκρατικής λογοδοσίας του συστήματος μας οικονομικής διακυβέρνησης. Ζητούμε επίσης μια πιο ενιαία εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ στο πλαίσιο των διεθνών οργανισμών (ιδίως του ΔΝΤ). Έως το τέλος του έτους θα παρουσιάσουμε ένα ευρωπαϊκό σύστημα τραπεζικών καταθέσεων με βάση έναν μηχανισμό αντασφάλισης και θα καθορίσουμε τρόπους για την περαιτέρω μείωση του κινδύνου και την εξασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού στον τραπεζικό τομέα.
Τα μέτρα αυτά αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό βήμα προς μια πιο ανθεκτική και ευημερούσα ΟΝΕ. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο του 2016 θα δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην οικονομική και δημοσιονομική κατάσταση στο σύνολο της ζώνης του ευρώ, θα ενισχύσει περαιτέρω την έμφαση στις επιδόσεις των κρατών μελών όσον αφορά την απασχόληση και τον κοινωνικό τομέα και θα προωθήσει τη σύγκλιση, μεταξύ άλλων, με την άρση των εθνικών φραγμών στις επενδύσεις.
Η ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων θα συμβάλει σε αυτό. Η Επιτροπή θα ακολουθήσει δύο συμπληρωματικούς άξονες εργασίας: Πρώτον, τον εκσυγχρονισμό και την αντιμετώπιση των κενών της ισχύουσας νομοθεσίας για την κοινωνική πολιτική ώστε να λαμβάνεται υπόψη το σημερινό εργασιακό περιβάλλον και να διασφαλίζεται ότι τα νέα μοντέλα εργασίας διατηρούν σωστή ισορροπία στις σχέσεις μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων· και δεύτερον, τον προσδιορισμό κοινωνικών δεικτών, ιδίως όσον αφορά την έννοια της ευελιξίας με ασφάλεια, που βασίζονται στις βέλτιστες πρακτικές των κρατών μελών, με σκοπό την ανοδική σύγκλιση, ιδίως στη ζώνη του ευρώ, όσον αφορά τη λειτουργία της αγοράς εργασίας, τις δεξιότητες και την κοινωνική προστασία.
Θα προωθήσουμε την εν λόγω εργασία με ενισχυμένο διάλογο με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη, τα εθνικά κοινοβούλια και τους κοινωνικούς εταίρους. Προκειμένου να προετοιμαστεί η μετάβαση από το στάδιο 1 στο στάδιο 2 της ολοκλήρωσης της ΟΝΕ και να εκπονηθεί η Λευκή Βίβλος της Επιτροπής που έχει προγραμματιστεί για την άνοιξη του 2017, η Επιτροπή θα ξεκινήσει ευρεία διαβούλευση και διάλογο σε ολόκληρη την ΕΕ. Θα αξιοποιήσουμε επίσης τις αναλυτικές πληροφορίες της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου που θα συσταθεί το καλοκαίρι του 2016. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα συμμετάσχει εκ του σύνεγγυς σε όλες αυτές τις προπαρασκευαστικές ενέργειες.
6.
Εύλογη και ισορροπημένη συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με τις Ηνωμένες Πολιτείες
Το διεθνές εμπόριο και οι επενδύσεις αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η ΕΕ βρίσκεται σε μοναδική θέση για να εξασφαλίσει ότι οι ευκαιρίες της παγκοσμιοποίησης θα λειτουργούν προς όφελος των ευρωπαίων πολιτών, με διαφανή και κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο. Μέσω μιας ενεργού εμπορικής πολιτικής θα εξασφαλιστεί ότι συνδεόμαστε με τα νέα αναδυόμενα κέντρα της παγκόσμιας ανάπτυξης και ότι αποτελούμε μέρος των νέων ψηφιακών και παγκόσμιων αλυσίδων αξίας. Με τον τρόπο αυτό θα παρέχονται ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις μας και θα δημιουργούνται θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας, χωρίς να διακυβεύονται οι ευρωπαϊκές μας αξίες και τα ευρωπαϊκά μας πρότυπα.
Η διατλαντική συμφωνία εμπορικής και επενδυτικής εταιρικής σχέσης (TTIP) με τις Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθεί να αποτελεί βασική προτεραιότητα για το 2016. Έχουμε δεσμευτεί να διαπραγματευτούμε μια δίκαιη και ισορροπημένη συμφωνία με τις ΗΠΑ, με μια νέα προσέγγιση για την προστασία των επενδύσεων. Σκοπεύουμε να εντείνουμε τη συνεργασία με την περιοχή Ασίας - Ειρηνικού, για παράδειγμα με τις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών ΕΕ-Ιαπωνίας (ΣΕΣ) και μιας επενδυτικής συμφωνίας ΕΕ-Κίνας, ζητώντας εξουσιοδότηση να διαπραγματευθούμε ΣΕΣ με την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, καθώς και με την έναρξη διαπραγματεύσεων για ελεύθερες συναλλαγές με τις Φιλιππίνες και την Ινδονησία, μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες. Το φιλόδοξο θεματολόγιο για τις διμερείς εμπορικές συναλλαγές που καλύπτει ήδη 27 διαπραγματευόμενους εταίρους συμπληρώνει το πολυμερές σύστημα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, το οποίο εξακολουθεί να βρίσκεται στον πυρήνα της προσέγγισης της ΕΕ.
Το 2016 η Επιτροπή σκοπεύει να εξετάσει την προσωρινή εφαρμογή ορισμένων νέων συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένων των συμφωνιών με τον Καναδά και με διάφορες περιοχές της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού. Θα παρακολουθήσουμε εκ του σύνεγγυς τις υπάρχουσες συμφωνίες όπως αυτές με τους ανατολικούς γείτονές μας. Θα ξεκινήσουμε εργασίες με στόχο να εκσυγχρονιστούν ορισμένες ισχύουσες συμφωνίες μας υπό το πρίσμα της νέας οικονομικής πραγματικότητας, μεταξύ άλλων με χώρες όπως η Τουρκία, το Μεξικό και η Χιλή.
Με τη νέα εμπορική και επενδυτική στρατηγική που παρουσιάσαμε στις αρχές αυτού του μήνα, στόχος μας είναι να επικαιροποιηθούν τα εργαλεία εμπορικής πολιτικής και να προσαρμοστούν περισσότερο στις υπηρεσίες, το ψηφιακό εμπόριο, την κινητικότητα, την πρόσβαση στους φυσικούς πόρους, την καινοτομία και άλλους μοχλούς ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας. Θα εργαστούμε περισσότερο για την εφαρμογή και την επιβολή της νομοθεσίας, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι ευκαιρίες που προκύπτουν από τη σύναψη εμπορικών συμφωνιών αποφέρουν πραγματικά αποτελέσματα, δίνοντας ταυτόχρονα ιδιαίτερη προσοχή στις ΜΜΕ και βοηθώντας τους εργαζόμενους να προσαρμοστούν στις αλλαγές. Θα προωθήσουμε επίσης τις εργασίες μας σχετικά με την ενίσχυση της διαφάνειας για τα ενδιαφερόμενα μέρη και τους πολίτες όσον αφορά τις εμπορικές μας διαπραγματεύσεις.
7.
Χώρος δικαιοσύνης και θεμελιωδών δικαιωμάτων με βάση την αμοιβαία εμπιστοσύνη
Η τρομοκρατία και η ριζοσπαστικοποίηση, το οργανωμένο έγκλημα και η εγκληματικότητα στον κυβερνοχώρο συνιστούν απειλή για την ασφάλεια των ευρωπαίων πολιτών, είναι από τη φύση τους διακρατικά φαινόμενα και απαιτούν αντιμετώπιση σε ενωσιακό επίπεδο. Η Επιτροπή θα επικεντρωθεί στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού θεματολογίου για την ασφάλεια, με προτάσεις όπως η αναθεώρηση της απόφασης πλαισίου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας για την αντιμετώπιση του φαινομένου των ξένων τρομοκρατών μαχητών καθώς και μία πρόταση για την καταπολέμηση της απάτης και της πλαστογραφίας που αφορούν τα μέσα πληρωμής πλην των μετρητών. Θα συνεχιστούν οι εργασίες για την αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου σχετικά με τον έλεγχο των πυροβόλων όπλων. Θα δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στην ανάπτυξη της επιχειρησιακής συνεργασίας και μέσων που στηρίζουν την αμοιβαία εμπιστοσύνη, η οποία είναι ουσιαστική για την αποτελεσματική διασυνοριακή επιβολή του νόμου, με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Η μεταρρύθμιση της προστασίας των δεδομένων (κανονισμός και οδηγία) και η πρόταση για τις καταστάσεις με τα ονόματα των επιβατών της ΕΕ πρέπει να συμφωνηθούν από τους συννομοθέτες μέχρι το τέλος του έτους. Η Επιτροπή σκοπεύει να συνάψει μια ισχυρή συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για σκοπούς επιβολής του νόμου, η οποία θα παρέχει τα απαραίτητα εχέγγυα, συμπεριλαμβανομένης της δικαστικής προσφυγής για τα φυσικά πρόσωπα. Υπό το πρίσμα της πρόσφατης νομολογίας θα εργαστούμε προς ένα νέο πλαίσιο που θα διασφαλίζει την κατάλληλη προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που αποθηκεύονται από εταιρείες στις ΗΠΑ.
Το 2016 θα είναι σημαντικό να σημειωθεί πρόοδος εκ μέρους των συννομοθετών όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και τη μεταρρύθμιση της Ευρωπόλ. Επίσης, η Επιτροπή θα προωθήσει τις εργασίες για την αποσαφήνιση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει, επίσης, τις εργασίες για την προσχώρηση της ΕΕ στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, λαμβάνοντας πλήρως υπόψη τη γνώμη του Δικαστηρίου.
8.
Προς μια νέα πολιτική μετανάστευσης
Η αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και η διαχείριση των μεταναστευτικών πιέσεων στα εξωτερικά μας σύνορα συνιστούν την πλέον επείγουσα προτεραιότητα σήμερα για την Ένωση ενώ η αστάθεια, ο πόλεμος και η ένδεια στη γειτονιά μας σημαίνουν ότι αυτό το θέμα χρειάζεται να παραμείνει στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας για αρκετά ακόμη χρόνια.
Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης για τη μετανάστευση που παρουσιάσαμε τον Μάιο του 2015 προβλέπει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη διαχείριση της μετανάστευσης με βάση τις αρχές της αλληλεγγύης και της υπευθυνότητας. Έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία δύο σχέδια έκτακτης ανάγκης για τη μετεγκατάσταση 160.000 ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας από τα κράτη μέλη που πλήττονται περισσότερο προς άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Κάθε μέρα διασώζονται ναυαγοί στη Μεσόγειο από τις κοινές επιχειρήσεις της Frontex Ποσειδών και Τρίτων. Οι ομάδες στήριξης για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών στις περιοχές των «κομβικών σημείων» («hotspot») βοηθούν πλέον τις εθνικές αρχές στην Ελλάδα και την Ιταλία για την ταυτοποίηση, την καταχώριση και την επεξεργασία των νέων αφίξεων. Επιταχύνθηκαν οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση της λαθραίας διακίνησης ανθρώπων και την εξάρθρωση των κυκλωμάτων εμπορίας ανθρώπων. Λαμβάνονται μέτρα για την επιστροφή μεγαλύτερου αριθμού ατόμων που δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας.
Η ΕΕ έχει ήδη κινητοποιήσει κεφάλαια ύψους 4 δισεκατομμυρίων ευρώ για την παροχή ανθρωπιστικής, αναπτυξιακής και οικονομικής βοήθειας, καθώς και βοήθειας σταθεροποίησης, προς τους Σύρους, στη χώρα τους και στις κοινότητες υποδοχής προσφύγων στον Λίβανο, την Ιορδανία, το Ιράκ, την Τουρκία και την Αίγυπτο. Πρόσθετο ποσό ύψους 1,8 δισεκατομμυρίου ευρώ θα χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία «καταπιστευματικού ταμείου έκτακτης ανάγκης για τη σταθερότητα και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της παράτυπης μετανάστευσης και του εκτοπισμού ατόμων στην Αφρική». Η ισχυρότερη και βαθύτερη συνεργασία με τρίτες χώρες καταγωγής και διέλευσης είναι καίριας σημασίας για την καλύτερη διαχείριση της μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένης μιας συντονισμένης προσπάθειας για την παροχή υποστήριξης προς τον αυξανόμενο αριθμό προσφύγων και εσωτερικά εκτοπισμένων προσώπων σε τρίτες χώρες.
Η κρίση έδειξε ότι, πέρα από αυτά τα άμεσα μέτρα, πρέπει να επανεξετάσουμε ριζικά τον τρόπο διαχείρισης των κοινών εξωτερικών συνόρων μας και του ευρωπαϊκού πλαισίου μας για το άσυλο. Εντός του έτους, η Επιτροπή θα υποβάλει προτάσεις για μια Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή, αξιοποιώντας τη σημαντική ενίσχυση του Frontex.
Θα αναθεωρήσουμε το κοινό μας σύστημα ασύλου προκειμένου να διορθωθούν τα κενά και οι αδυναμίες που αποκαλύφθηκαν στο σύστημα του Δουβλίνου και να ενισχυθεί ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το άσυλο. Θα ασκήσουμε πίεση όσον αφορά το σχέδιο δράσης για την επιστροφή που θα τεθεί πλήρως και ταχέως σε λειτουργία, και όσον αφορά την επίτευξη συμφωνίας επί των εκκρεμών προτάσεων σχετικά με την υλοποίηση του ευρωπαϊκού προγράμματος δράσης για τη μετανάστευση. Θα υποβάλουμε επίσης προτάσεις για ένα διαρθρωμένο σύστημα επανεγκατάστασης, ώστε να δίνεται η δυνατότητα ασφαλούς διέλευσης στην ΕΕ στα άτομα που χρήζουν προστασίας, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ζωή τους στα χέρια των διακινητών, παράλληλα με τη βελτίωση των συστημάτων προστασίας στις γειτονικές περιοχές.
Επίσης, θα παρουσιάσουμε μια ανανεωμένη προσέγγιση για τη νόμιμη μετανάστευση, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για τη βελτίωση της οδηγίας για την μπλε κάρτα, με στόχο την ικανοποίηση των μελλοντικών δημογραφικών αναγκών και των αναγκών της αγοράς εργασίας της Ευρώπης.
9.
Ισχυρότερος παγκόσμιος παράγοντας
Σε έναν όλο και πιο συνδεδεμένο, αμφισβητούμενο και πολύπλοκο κόσμο που χαρακτηρίζεται από δυναμικές αλλαγές, η συνοχή της εξωτερικής δράσης της ΕΕ και η ικανότητά μας να χρησιμοποιούμε όλα τα διαθέσιμα μέσα με συλλογικό τρόπο για την επίτευξη των στόχων μας και τη συμπλήρωση των εσωτερικών πολιτικών μας είναι ολοένα και πιο σημαντική. Προκλήσεις όπως η μετανάστευση, η πρόσβαση στην ενέργεια και άλλους πόρους και η κλιματική αλλαγή καταδεικνύουν την ανάγκη για μια αποτελεσματική εξωτερική διάσταση, ώστε να επιτυγχάνονται οι σημαντικοί εσωτερικοί στόχοι πολιτικής και να μπορεί η ΕΕ να αξιοποιεί πλήρως τις ευκαιρίες για προώθηση των αξιών της, όπως η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ισότητα και η αλληλεγγύη, καθώς και της ευρωπαϊκής ιστορίας και του ευρωπαϊκού πολιτισμού, στον ευρύτερο κόσμο. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα συμβάλει ουσιαστικά στην υποστήριξη του έργου της Ύπατης Εκπροσώπου/Αντιπροέδρου για μια νέα συνολική στρατηγική σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας.
Για την αντιμετώπιση οξειών κρίσεων, όπως οι συγκρούσεις στη Συρία, τη Λιβύη και την Ουκρανία, η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να τηρεί τη δέσμευσή της για ενεργό υποστήριξη των διεθνών παραγόντων, όπως των Ηνωμένων Εθνών και του Οργανισμού για την ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, αξιοποιώντας το πλήρες φάσμα πολιτικών, χρηματοδότησης και άλλων μέσων που έχει στη διάθεσή της. Θα επανεξετάσουμε και θα αναπτύξουμε περαιτέρω τα μέσα που διαθέτουμε για την ενίσχυση της ασφάλειας και της ανάπτυξης στις χώρες εταίρους, και θα προτείνουμε μέτρα στήριξής τους με στόχο τη βελτίωση στον τομέα της ασφάλειας, της διακυβέρνησης και της ανάπτυξης ικανοτήτων.
Σε συνέχεια της εν εξελίξει δημόσιας διαβούλευσης, θα παρουσιάσουμε ένα νέο πλαίσιο πολιτικής μετά τη συμφωνία του Κοτονού που θα διέπει τις σχέσεις με τις χώρες και τις περιφέρειες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού. Η αναπτυξιακή πολιτική της Επιτροπής, καθώς και η νέα στρατηγική για το εμπόριο και τις επενδύσεις, θα προωθεί επίσης την οικονομική ανάπτυξη, θα υποστηρίζει την κοινωνική και περιβαλλοντική προστασία, θα προασπίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα, θα καταπολεμά τη διαφθορά και θα βελτιώνει τη διαχείριση της μετανάστευσης, ενώ παράλληλα θα αντιμετωπίζει τα βαθύτερα αίτιά της.
Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να εργάζεται στην κατεύθυνση της περαιτέρω συγκεκριμενοποίησης της προοπτικής προσχώρησης των υποψηφίων χωρών. Στο πλαίσιο αυτό, θα ενισχύσουμε την εταιρική μας σχέση με την Τουρκία, μεταξύ άλλων με την εφαρμογή του σχεδίου δράσης για τη μετανάστευση και τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης. Η νέα Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας θα προσφέρει ένα πιο στοχευμένο και κατάλληλα προσαρμοσμένο πλαίσιο για τη στήριξη της σταθεροποίησης και της δημοκρατικής ανάπτυξης των χωρών της Ανατολικής και Νότιας Γειτονίας.
Θα υποστηρίξουμε επίσης την Ύπατη Εκπρόσωπο/Αντιπρόεδρο της Επιτροπής όσον αφορά την εμβάθυνση των διμερών σχέσεων με τους βασικούς εταίρους της ΕΕ. Οι ειδικά προσαρμοσμένες στρατηγικές προσεγγίσεις πρέπει να επικαιροποιούνται σε τακτική βάση, με πρώτο παράδειγμα την πολιτική της ΕΕ για την Κίνα. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για τα πυρηνικά με το Ιράν, θα μπορούσε να εξεταστεί το ενδεχόμενο ενός ανανεωμένου πλαισίου συνεργασίας της ΕΕ με τη χώρα αυτή υπό τον όρο πλήρους εφαρμογής της συμφωνίας.
10. Ένωση δημοκρατικής αλλαγής
Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ώστε να διασφαλιστεί ότι οι διαπραγματεύσεις επί της νέας διοργανικής συμφωνίας για τη βελτίωση της νομοθεσίας μπορούν να ολοκληρωθούν πριν από το τέλος του έτους, να ενισχυθεί η κοινή μας δέσμευση για βελτίωση της νομοθεσίας ως εργαλείο για την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων, να αυξηθεί η διαφάνεια σχετικά με τον τρόπο λήψης των ευρωπαϊκών αποφάσεων και να δοθούν στα τρία θεσμικά όργανα τα κατάλληλα μέσα για βελτίωση της συνεργασίας στο μέλλον.
Το 2016 θα υποβάλουμε την πρότασή μας για μια διοργανική συμφωνία σχετικά με ένα υποχρεωτικό μητρώο διαφάνειας για τους εκπροσώπους συμφερόντων που επιδιώκουν να επηρεάσουν τη χάραξη πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή.
Το περασμένο έτος εντείναμε τη συνεργασία και τον διάλογο της Επιτροπής με τα εθνικά κοινοβούλια, τόσο από πλευράς συνεδριάσεων και ανταλλαγών απόψεων με τις κοινοβουλευτικές επιτροπές όσο και με μια ανανεωμένη δέσμευση για τον πολιτικό διάλογο επί των σχεδίων προτάσεων. Το 2016 σκοπεύουμε να προχωρήσουμε περαιτέρω με πρόσθετα μέτρα για να διασφαλιστεί ότι τα εθνικά κοινοβούλια διαδραματίζουν ισχυρό ρόλο στη χάραξη της ευρωπαϊκής πολιτικής.
Τέλος, θα συνεχίσουμε να διευρύνουμε τους «διαλόγους με τους πολίτες» που δίνουν στα μέλη της Επιτροπής τη δυνατότητα να ακούν απευθείας τις απόψεις των πολιτών στις δικές τους περιφέρειες και να απαντούν στα ζητήματα που είναι τα πλέον σημαντικά για αυτούς.
***
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε μια καθοριστική συγκυρία. Είμαστε αντιμέτωποι με πολλές πρωτόγνωρες προκλήσεις: την προσφυγική κρίση, την ανεργία, το έλλειμμα θέσεων εργασίας και το αναπτυξιακό χάσμα, την ανάγκη για εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής μας Ένωσης, την κλιματική αλλαγή, την αστάθεια στις ανατολικές και νότιες γειτονικές μας χώρες, και μια δίκαιη συμφωνία για το Ηνωμένο Βασίλειο εντός μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης προσηλωμένης στις τέσσερις ελευθερίες της ενιαίας αγοράς και τις αξίες που ενστερνίζονται και τα 28 κράτη μέλη.
Επομένως, δεν είναι ώρα για εφησυχασμό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στο παρόν πρόγραμμα εργασίας η Επιτροπή δεσμεύεται να λάβει τολμηρά, εστιασμένα και ρεαλιστικά μέτρα, που θα μας επιτρέψουν να ξεπεράσουμε αυτές τις προκλήσεις και να αναδυθούμε ισχυρότεροι με πνεύμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και υπευθυνότητας. Ευελπιστούμε ότι οι εταίροι μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα συνεργαστούν μαζί μας για να επιτύχουμε γρήγορα τα αποτελέσματα που προσδοκούν οι Ευρωπαίοι από την Ένωσή τους.