ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ

Αγαπητέ αναγνώστη,

Με μεγάλη υπερηφάνεια σου παρουσιάζω την παρούσα έκθεση σχετικά με τα επιτεύγματα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠ) το 2013 και το 2014. Το Ταμείο έχει εξελιχθεί σημαντικά από την ίδρυσή του το 2007. Σήμερα, το Ταμείο καλύπτει ευρύ φάσμα τομέων και οικονομικών δραστηριοτήτων, ενώ όλο και περισσότερα κράτη μέλη επωφελούνται από τη στήριξή του.

Σε μια εποχή που οι δημόσιοι πόροι είναι περιορισμένοι και η ικανότητα των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης σε ολόκληρη την Ευρώπη έχει φθάσει στα όριά της, το ΕΤΠ έχει παράσχει ευπρόσδεκτη στήριξη στους εργαζομένους οι οποίοι έπεσαν θύματα μαζικών απολύσεων που οφείλονταν στην παγκοσμιοποίηση ή στην κρίση. Αυτή η εξατομικευμένη και στοχοθετημένη βοήθεια συνέβαλε στον αναπροσανατολισμό των απολυμένων εργαζομένων σε νέους και πολλά υποσχόμενους τομείς ανάπτυξης.

Τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στην παρούσα έκθεση καταδεικνύουν την προστιθέμενη αξία του ΕΤΠ και δείχνουν ότι η ενισχυμένη παροχή βοήθειας μέσω του ΕΤΠ, που συχνά συγκεντρώνεται στους απολυμένους εργαζομένους με τις μεγαλύτερες δυσκολίες στην εξεύρεση νέας θέσης εργασίας, έχει αποδώσει, γεγονός που φαίνεται από ένα εντυπωσιακό ποσοστό επαναπασχόλησης - σχεδόν το 50 % των εργαζομένων που έλαβαν βοήθεια.

Ο νέος κανονισμός για το ΕΤΠ που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2013 επεκτείνει τη στήριξη έτσι ώστε να συμπεριληφθούν πρόσθετα, συχνά ευάλωτα, τμήματα του εργατικού δυναμικού όπως οι έκτακτοι υπάλληλοι, οι αυτοαπασχολούμενοι και -κατά παρέκκλιση, έως τα τέλη του 2017- οι νέοι που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (ΕΑΕΚ) για να δοθεί στήριξη στην εφαρμογή των «Εγγυήσεων για τη νεολαία». Το νομικό πλαίσιο έχει εκσυγχρονιστεί έτσι ώστε η χρηματοδότηση να διατίθεται ταχύτερα στην πράξη. Από την 1η Απριλίου 2015 προβλέπεται περαιτέρω αύξηση της αποτελεσματικότητας μέσω της καθιέρωσης μιας επιγραμμικής πλατφόρμας επικοινωνίας την οποία θα χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη για να υποβάλλουν τις ηλεκτρονικές τους αιτήσεις στο ΕΤΠ. Οι αλλαγές αυτές υπόσχονται πολλά όσον αφορά τον μελλοντικό ρόλο του ΕΤΠ για τον μετριασμό δυνητικών βραχυπρόθεσμων αρνητικών συνεπειών, προκειμένου να προκύψουν μακροπρόθεσμα οφέλη από την παγκοσμιοποίηση για την οικονομία και την απασχόληση και να απομακρυνθεί εντελώς η σκιά της οικονομικής κρίσης.

Marianne Thyssen

Επίτροπος αρμόδια για την απασχόληση, τις κοινωνικές υποθέσεις, τις δεξιότητες και την εργασιακή κινητικότητα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1.Εισαγωγή

2.Επισκόπηση των δραστηριοτήτων του ΕΤΠ το 2013 και το 2014

3.Συνέχεια που δόθηκε στην ετήσια έκθεση του 2012 για τις δραστηριότητες του ΕΤΠ

4.Ανάλυση των δραστηριοτήτων του ΕΤΠ το 2013 και το 2014

4.1.Αιτήσεις που ελήφθησαν

4.1.1.Αιτήσεις που ελήφθησαν ανά τομέα

4.1.2.Αιτήσεις που ελήφθησαν ανά ζητούμενο ποσό

4.1.3.Αιτήσεις που ελήφθησαν ανά αριθμό εργαζομένων για τους οποίους ζητήθηκε βοήθεια

4.1.4.Αιτήσεις που ελήφθησαν ανά ζητούμενο ποσό για κάθε εργαζόμενο

4.1.5.Αιτήσεις που ελήφθησαν ανά κριτήριο παρέμβασης

4.2.Συνεισφορές που χορηγήθηκαν

4.2.1.Ενέργειες που χρηματοδοτήθηκαν με τη βοήθεια του ΕΤΠ

4.2.2.Συμπληρωματικότητα με ενέργειες χρηματοδοτούμενες από τα διαρθρωτικά ταμεία και ειδικότερα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (EΚΤ)

4.3.Περιπτώσεις που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για οικονομική συνεισφορά από το ΕΤΠ

4.4.Αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέσω του ΕΤΠ

4.4.1.Σύνοψη των αποτελεσμάτων και των ορθών πρακτικών που αναφέρθηκαν το 2013 και το 2014

4.4.2.Ποιοτική αξιολόγηση

4.5.Περίοδος προγραμματισμού 2014-2020 — ο νέος κανονισμός για το ΕΤΠ

4.6.Οικονομική έκθεση

4.6.1.Κονδύλια που συνεισέφερε το ΕΤΠ

4.6.2.Δαπάνες τεχνικής βοήθειας

4.6.3.Παρατυπίες που αναφέρθηκαν ή έκλεισαν

4.6.4.Κλείσιμο των χρηματοδοτικών συνεισφορών του ΕΤΠ

4.6.5.Λοιπές επιστροφές

4.7.Δραστηριότητες τεχνικής βοήθειας που ανέλαβε η Επιτροπή

4.7.1.Ενημέρωση και δημοσιότητα

4.7.2.Συνεδριάσεις με τις εθνικές αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη του ΕΤΠ

4.7.3.Δημιουργία βάσης γνώσεων —βάση δεδομένων ΕΤΠ και τυποποιημένες διαδικασίες για τις αιτήσεις του ΕΤΠ

4.7.4.Εκ των υστέρων αξιολόγηση του ΕΤΠ για την περίοδο προγραμματισμού 2007-13

5.Τάσεις

6.Συμπέρασμα

1.Εισαγωγή

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠ) έχει σκοπό την παροχή στήριξης στους εργαζομένους που απολύονται εξαιτίας σοβαρών διαρθρωτικών αλλαγών στη μορφή του παγκόσμιου εμπορίου. Το ΕΤΠ, που ιδρύθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 1 , σχεδιάστηκε για να αποτελέσει μέσο για τον συγκερασμό των γενικών μακροπρόθεσμων οφελών που συνεπάγεται το ανοικτό εμπόριο για την ανάπτυξη και την απασχόληση, με τις βραχυπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες που μπορεί να έχει η παγκοσμιοποίηση, ιδίως στην απασχόληση των πλέον ευάλωτων εργαζομένων και των εργαζομένων με πολύ χαμηλή εξειδίκευση. Το ΕΤΠ συγχρηματοδοτεί ενεργητικά μέτρα πολιτικής για την αγορά εργασίας, τα οποία λαμβάνουν τα κράτη μέλη για να βοηθήσουν τους απολυμένους εργαζομένους να επανατοποθετηθούν στην αγορά εργασίας και να βρουν νέες θέσεις εργασίας. Το ΕΤΠ συμπληρώνει τα εθνικά μέτρα για την αγορά εργασίας στις περιπτώσεις που αιφνίδιες διαδικασίες συλλογικών απολύσεων ασκούν υπερβολικές πιέσεις στις δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης. Μπορεί να παρέχει μια πιο εξατομικευμένη και στοχοθετημένη προσέγγιση στους πλέον ευάλωτους απολυμένους εργαζομένους.

Για να ανταποκρίνονται πιο αποτελεσματικά στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση, οι κανόνες που διέπουν το ΕΤΠ τροποποιήθηκαν, αρχικά, με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 546/2009 2 και, από τον Ιανουάριο του 2014, με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 3 .

Το άρθρο 19 του κανονισμού (EK) αριθ. 1309/2013 απαιτεί από την Επιτροπή να αποστέλλει, ανά διετία, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο ποσοτική και ποιοτική έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητες του ΕΤΠ κατά την προηγούμενη διετία. Οι εκθέσεις πρέπει να εστιάζουν κυρίως στα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέσω του ΕΤΠ και πρέπει, ειδικότερα, να περιλαμβάνουν στοιχεία σχετικά με τα ακόλουθα:

τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν·

τις αποφάσεις που εκδόθηκαν·

τις ενέργειες που χρηματοδοτήθηκαν, περιλαμβανομένης και της συμπληρωματικότητάς τους με ενέργειες που χρηματοδοτήθηκαν από άλλα μέσα της Ένωσης, ιδίως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ)·

το κλείσιμο των χρηματοδοτικών συνεισφορών.

Οι εκθέσεις θα πρέπει επίσης να παρέχουν τεκμηριωμένα στοιχεία για τις αιτήσεις που απορρίφθηκαν λόγω ανεπάρκειας πόρων ή μη επιλεξιμότητας. Από τη διατύπωση του άρθρου 19 προκύπτει ότι οι εκθέσεις εξετάζουν ενέργειες που ολοκληρώθηκαν κατά την περίοδο αναφοράς, και όχι περιπτώσεις κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους (κάθε τμήμα της έκθεσης θα εξετάσει διαφορετικές περιπτώσεις).

2.Επισκόπηση των δραστηριοτήτων του ΕΤΠ το 2013 και το 2014

Το 2013 και το 2014 η Επιτροπή έλαβε 30 αιτήσεις για συνεισφορές από το ΕΤΠ, συνολικού ύψους 109 εκατ. ευρώ. Λεπτομερή στοιχεία για τις αιτήσεις δίνονται στην ενότητα 4.1 και στον πίνακα 1.

Η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή έλαβε 28 αποφάσεις για την κινητοποίηση του ΕΤΠ το 2013 και το 2014, για ποσό που ανέρχεται συνολικά σε 114,4 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό του ΕΤΠ για την περίοδο 2013-2014. Λεπτομερή στοιχεία για τις χορηγηθείσες συνεισφορές παρατίθενται στην ενότητα 4.2 και στους πίνακες 2 και 3.

Η Επιτροπή παρέλαβε 34 τελικές εκθέσεις για την εφαρμογή των συνεισφορών του ΕΤΠ κατά την περίοδο 2013-2014. Τα αποτελέσματα περιγράφονται στην ενότητα 4.4 και στον πίνακα 4. Οι 34 από τις συνεισφορές του ΕΤΠ που χορηγήθηκαν κατά τα προηγούμενα έτη έκλεισαν κατά την περίοδο αναφοράς (λεπτομερή στοιχεία παρατίθενται στην ενότητα 4.6.4 και στον πίνακα 3 του παραρτήματος).

Η τεχνική βοήθεια που παρέχεται με πρωτοβουλία της Επιτροπής [άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 και άρθρο 11 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013] περιγράφεται στην ενότητα 4.6.2 και στον πίνακα 5.

Η εκ των υστέρων αξιολόγηση για την περίοδο 2007-2013 διενεργήθηκε σε δύο φάσεις, από εξωτερικό πάροχο υπηρεσιών (περισσότερες λεπτομέρειες στην ενότητα 4.7.4), ο οποίος στη συνέχεια απέστειλε τις σχετικές εκθέσεις στην Επιτροπή.

Η Επιτροπή υπέβαλε την πρότασή της για τον μελλοντικό κανονισμό του ΕΤΠ για την περίοδο 2014-2020 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο το 2011 4 . Η πρόταση συζητήθηκε σε αμφότερα τα θεσμικά όργανα και εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2013, καθιστώντας δυνατό στα κράτη μέλη να υποβάλουν αιτήσεις για συγχρηματοδότηση από το ΕΤΠ σύμφωνα με τους νέους κανόνες από τον Ιανουάριο του 2014 και μετά (περισσότερες λεπτομέρειες στην ενότητα 4.5).

3.Συνέχεια που δόθηκε στην ετήσια έκθεση του 2012 για τις δραστηριότητες του ΕΤΠ

Από την 1η Μαΐου 2009 έγινε δυνατή η προσωρινή «παρέκκλιση λόγω κρίσης», που επέτρεπε στα κράτη μέλη να επικαλούνται τη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση ως λόγο για την υποβολή αίτησης στο ΕΤΠ. Η παρέκκλιση έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2011, δεδομένου ότι δεν επιτεύχθηκε συμφωνία στο πλαίσιο του Συμβουλίου για την παράτασή της. Κατά συνέπεια, για το υπόλοιπο χρονικό διάστημα του αρχικού κανονισμού για το ΕΤΠ, δηλαδή μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2013, οι αιτήσεις για στήριξη από το ΕΤΠ δεν μπορούσαν πλέον να δικαιολογηθούν βάσει της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, αλλά μόνον για λόγους διαρθρωτικών αλλαγών στη μορφή του παγκόσμιου εμπορίου. Ταυτόχρονα, το ποσοστό συγχρηματοδότησης επανήλθε στο αρχικό 50 % των συνολικών επιλέξιμων δαπανών.

Σύμφωνα με τον νέο κανονισμό για την περίοδο 2014-2020, η χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση μπορεί και πάλι να χρησιμοποιηθεί για την αιτιολόγηση των αιτήσεων στο ΕΤΠ. Μια άλλη σημαντική αλλαγή στο πλαίσιο του νέου κανονισμού είναι η προσθήκη νέων κατηγοριών δικαιούχων, όπως οι πρόσκαιρα και προσωρινά απασχολούμενοι, οι αυτοαπασχολούμενοι και — έως το τέλος του 2017 — οι νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (ΕΑΕΚ).

4.Ανάλυση των δραστηριοτήτων του ΕΤΠ το 2013 και το 2014

4.1.Αιτήσεις που ελήφθησαν

Το 2013 και το 2014 η Επιτροπή έλαβε 30 αιτήσεις στο ΕΤΠ 5 (βλέπε πίνακα 1). Οι αιτήσεις αυτές υποβλήθηκαν από 10 κράτη μέλη (Βέλγιο, Γερμανία, Ιρλανδία, Φινλανδία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Πολωνία και Ισπανία). Οι αιτήσεις, που ζητούσαν τη χορήγηση συνολικού ποσού 108 733 976 ευρώ από το ΕΤΠ, αφορούσαν τη στήριξη 28 390 εργαζομένων που απολύθηκαν λόγω διαρθρωτικών αλλαγών στη μορφή του παγκόσμιου εμπορίου οι οποίες οφείλονταν στην παγκοσμιοποίηση ή στην οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση. Και τα δέκα κράτη μέλη είχαν υποβάλει προηγουμένως αίτηση χρηματοδότησης από το ΕΤΠ.

Οι αιτήσεις του 2013 καλύπτονταν από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 546/2009, βάσει του οποίου επιτρεπόταν ποσοστό συγχρηματοδότησης 50 % χωρίς δυνατότητα χρήσης του κριτηρίου της «κρίσης». Οι αιτήσεις του 2014, από την άλλη πλευρά, καλύπτονταν από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, βάσει του οποίου επιτρέπεται ποσοστό συγχρηματοδότησης 60 % και δυνατότητα χρήσης της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης ως κριτηρίου παρέμβασης.

Πίνακας 1 — Αιτήσεις που ελήφθησαν το 2013 και το 2014

4.1.1.Αιτήσεις που ελήφθησαν ανά τομέα

Οι 30 αιτήσεις που ελήφθησαν κατά την υπό εξέταση περίοδο αφορούσαν ένα ευρύ φάσμα τομέων (24) 6 . Για πρώτη φορά υποβλήθηκαν αιτήσεις στο ΕΤΠ για 10 τομείς. Οι τομείς αυτοί ήταν: τρόφιμα, σφαγεία, χημικά, κατασκευή γυαλιού, κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων, κοσμήματα, μεταφορές/αποθήκευση, αεροπορικές μεταφορές, υπηρεσίες εστίασης, προγραμματισμός και ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές, επισκευή και εγκατάσταση μηχανημάτων και εξοπλισμού, καθώς και ενημέρωση και επικοινωνία.

4.1.2.Αιτήσεις που ελήφθησαν ανά ζητούμενο ποσό

Κάθε κράτος μέλος που υποβάλλει αίτηση για στήριξη από το ΕΤΠ πρέπει να σχεδιάσει ένα συντονισμένο σύνολο μέτρων που να ανταποκρίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στα χαρακτηριστικά των στοχευόμενων εργαζομένων και να αποφασίσει το ύψος της συνεισφοράς που θα ζητήσει. Ο κανονισμός ΕΤΠ ορίζει το μέγιστο ποσοστό συγχρηματοδότησης της Επιτροπής για περιπτώσεις του ΕΤΠ 7 . Η αξιολόγηση της αίτησης από την Επιτροπή ενδέχεται να εγείρει ζητήματα που οδηγούν ένα κράτος μέλος στο να αναθεωρήσει το προτεινόμενο σύνολο εξατομικευμένων υπηρεσιών, μεταβάλλοντας έτσι το ζητούμενο ποσό.

Οι συνεισφορές που ζητήθηκαν από το ΕΤΠ το 2014 κυμάνθηκαν από 115 205 ευρώ έως 25 937 813 ευρώ (μέσος όρος 3 624 466 ευρώ).

4.1.3.Αιτήσεις που ελήφθησαν ανά αριθμό εργαζομένων για τους οποίους ζητήθηκε βοήθεια

Ο συνολικός αριθμός εργαζομένων στους οποίους στόχευαν τα μέτρα που προτάθηκαν για συγχρηματοδότηση από το ΕΤΠ ήταν 28 390, αριθμός που αντιστοιχεί στο 76 % περίπου του συνολικού αριθμού των περίπου 37 000 απολύσεων οι οποίες δηλώθηκαν από τα 10 κράτη μέλη στις 30 υποβληθείσες αιτήσεις.

Οι αριθμοί των στοχευόμενων εργαζομένων κυμαίνονταν από 50 έως 3 886, ενώ τέσσερις αιτήσεις αφορούσαν περισσότερους από 1 000 εργαζομένους και 11 αιτήσεις αφορούσαν λιγότερους από 500 εργαζομένους. Ο αριθμός των εργαζομένων που απολύθηκαν και ο αριθμός εκείνων στους οποίους στόχευε η στήριξη από το ΕΤΠ μπορεί να διαφέρουν, διότι το αιτούν κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει να εστιάσει την ενίσχυση από το ΕΤΠ μόνο σε συγκεκριμένες ομάδες εργαζομένων, όπως εκείνους που αντιμετωπίζουν εξαιρετικές δυσχέρειες για να παραμείνουν στην αγορά εργασίας και/ή εκείνους που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη ενίσχυσης. Ορισμένοι από τους θιγόμενους εργαζόμενους ενδέχεται να λαμβάνουν στήριξη εκτός του ΕΤΠ, ενώ άλλοι ενδέχεται να βρουν νέες θέσεις εργασίας από μόνοι τους ή να αποφασίσουν να ζητήσουν πρόωρη συνταξιοδότηση, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα μπορούσαν να δικαιούνται στήριξη μέσω μέτρων του ΕΤΠ.

4.1.4.Αιτήσεις που ελήφθησαν ανά ζητούμενο ποσό για κάθε εργαζόμενο

Η δέσμη εξατομικευμένων υπηρεσιών που μπορούν να προτείνουν τα κράτη μέλη για τους συγκεκριμένους απολυμένους εργαζομένους είναι στη διακριτική τους ευχέρεια, εφόσον είναι σύμφωνη με τις διατάξεις του κανονισμού. Το ζητούμενο ποσό ανά θιγόμενο εργαζόμενο μπορεί, επομένως, να ποικίλλει ανάλογα με τη σοβαρότητα της απόλυσης, την κατάσταση της πληττόμενης αγοράς εργασίας, τις προσωπικές συνθήκες των δικαιούχων εργαζομένων, τα μέτρα που έχει ήδη λάβει το κράτος μέλος, καθώς και το κόστος παροχής των υπηρεσιών στο οικείο κράτος μέλος ή στην οικεία περιφέρεια. Αυτό εξηγεί γιατί τα ποσά που προτάθηκαν ανά εργαζόμενο το 2013 και το 2014 κυμαίνονταν από περίπου 1 152 ευρώ έως λίγο παραπάνω από 6 675 ευρώ, με μέσο όρο τα 3 352 ευρώ ανά εργαζόμενο.

4.1.5.Αιτήσεις που ελήφθησαν ανά κριτήριο παρέμβασης

Κατά την υπό εξέταση περίοδο, 19 αιτήσεις αφορούσαν τη στήριξη εργαζομένων που απολύθηκαν λόγω μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών στη μορφή του παγκόσμιου εμπορίου λόγω της παγκοσμιοποίησης, ενώ 11 αιτήσεις αφορούσαν τη στήριξη εργαζομένων που απολύθηκαν λόγω της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης. Τέσσερις από τις αιτήσεις που συνδέονταν με το εμπόριο δικαιολογούνταν από εξαιρετικές περιστάσεις.

4.2.Συνεισφορές που χορηγήθηκαν

Το 2013 και το 2014 η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή έλαβε 28 αποφάσεις για διάθεση χρηματοδότησης από το ΕΤΠ για ενεργητικά μέτρα της αγοράς εργασίας σε ανταπόκριση προς τις αιτήσεις των κρατών μελών. Βλέπε πίνακες 2 και 3 για μια επισκόπηση των συνεισφορών που χορηγήθηκαν και των χαρακτηριστικών των οικείων εργαζομένων. Από αυτές, εννέα αφορούσαν αιτήσεις που υποβλήθηκαν το 2013 και 11 αφορούσαν αιτήσεις που υποβλήθηκαν το 2014. Οκτώ επιπλέον συνεισφορές συνδέονταν με αιτήσεις που υποβλήθηκαν το 2011 (4) και το 2012 (4). Για τις τέσσερις αιτήσεις που υποβλήθηκαν το 2011 εφαρμόστηκε το υψηλότερο ποσοστό συγχρηματοδότησης 65 % για την αντιμετώπιση της κρίσης. Για τις 13 αιτήσεις που υποβλήθηκαν το 2012 και το 2013, το ποσοστό συγχρηματοδότησης ήταν 50 %, ενώ για τις υπόλοιπες 11 αιτήσεις που υποβλήθηκαν το 2014 το ποσοστό συγχρηματοδότησης ήταν 60 %.

Οι 28 συνεισφορές που χορηγήθηκαν είχαν στόχο 27 610 απολυμένους εργαζομένους σε 13 κράτη μέλη, με συνολικές πληρωμές από το ΕΤΠ ύψους 114 427 463 ευρώ.

Πίνακας 2 — Λεπτομερή στοιχεία των συνεισφορών που χορηγήθηκαν την περίοδο 2013-2014

Πίνακας 3 — Συνεισφορές του ΕΤΠ που χορηγήθηκαν το 2013 και το 2014: Χαρακτηριστικά των εργαζομένων (εξαιρουμένων των ΕΑΕΚ) 8

4.2.1.Ενέργειες που χρηματοδοτήθηκαν με τη βοήθεια του ΕΤΠ

Σύμφωνα με το άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 και με το άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, το ΕΤΠ μπορεί να συγχρηματοδοτεί ενεργητικά μέτρα στην αγορά εργασίας που αποσκοπούν στο να βοηθήσουν απολυμένους εργαζόμενους να επανενταχθούν στην απασχόληση. Επιπλέον, οι κανονισμοί ορίζουν ότι το ΕΤΠ μπορεί να χρηματοδοτεί δραστηριότητες εφαρμογής του κράτους μέλους, δηλαδή τις δραστηριότητες προετοιμασίας, διαχείρισης, πληροφόρησης, δημοσιότητας και ελέγχου σχετικά με τη χρησιμοποίηση της χρηματοδότησης.

Τα μέτρα που εγκρίθηκαν για τις 28 συνεισφορές του ΕΤΠ που χορηγήθηκαν το 2013 και το 2014 αποσκοπούσαν στην επανένταξη 27 610 απολυμένων εργαζομένων στην αγορά εργασίας. Τα μέτρα αποτελούνταν κυρίως από τα ακόλουθα:

εντατική εξατομικευμένη βοήθεια κατά την αναζήτηση εργασίας και διαχείριση ατομικής περίπτωσης·

μια ποικιλία μέτρων επαγγελματικής κατάρτισης, αναβάθμισης των δεξιοτήτων και μέτρων επανεκπαίδευσης·

διάφορα προσωρινά οικονομικά κίνητρα/επιδόματα κατά τη διάρκεια των μέτρων ενεργητικής στήριξης μέχρις ότου οι εργαζόμενοι επιστρέψουν στην αγορά εργασίας·

κάποια καθοδήγηση κατά το αρχικό στάδιο στη νέα θέση εργασίας·

άλλους τύπους δραστηριοτήτων, όπως η προαγωγή της επιχειρηματικότητας/η δημιουργία επιχειρήσεων, και τα εφάπαξ κίνητρα απασχόλησης/πρόσληψης.

Κατά τον σχεδιασμό των δεσμών στήριξης, τα κράτη μέλη έλαβαν υπόψη το ιστορικό, την εμπειρία και το μορφωτικό επίπεδο κάθε εργαζομένου, την ικανότητα των εργαζομένων να μετακινούνται και τις τρέχουσες ή προσδοκώμενες ευκαιρίες απασχόλησης στις σχετικές περιοχές.

Το ΕΤΠ έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να αυξάνει την απασχολησιμότητα και να εξασφαλίζει την ταχεία επανένταξη των απολυμένων εργαζομένων στην απασχόληση μέσω ενεργητικών μέτρων στην αγορά εργασίας, συμπληρώνοντας με τον τρόπο αυτό το ΕΚΤ, το οποίο αποτελεί το σημαντικότερο μέσο για την προαγωγή της απασχόλησης στην ΕΕ. Γενικά, η συμπληρωματικότητα των δύο ταμείων στηρίζεται στην ικανότητά τους να αντιμετωπίζουν τα εν λόγω ζητήματα από δύο διαφορετικές χρονικές προοπτικές: το ΕΤΠ παρέχει εξατομικευμένη συνδρομή σε απολυμένους εργαζομένους ανταποκρινόμενο σε συγκεκριμένα, μεγάλης κλίμακας συμβάντα ομαδικών απολύσεων, ενώ το ΕΚΤ υποστηρίζει στρατηγικούς, μακροπρόθεσμους στόχους (π.χ. αύξηση του έμψυχου δυναμικού, διαχείριση αλλαγών) μέσω πολυετών προγραμμάτων, οι πόροι των οποίων δεν δύνανται κανονικά να διατεθούν σε άλλους σκοπούς για την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης που προκαλούνται από ομαδικές απολύσεις. Τα μέτρα του ΕΤΠ και του ΕΚΤ χρησιμοποιούνται ενίοτε για να αλληλοσυμπληρώνονται στην παροχή τόσο βραχυπρόθεσμων όσο και μακροπρόθεσμων λύσεων. Το αποφασιστικό κριτήριο είναι το δυναμικό των διαθέσιμων μέσων για παροχή βοήθειας στους εργαζομένους και εναπόκειται στα κράτη μέλη να επιλέγουν — και να προγραμματίζουν — τα μέσα και τις ενέργειες που ενδείκνυνται καλύτερα για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων.

Το περιεχόμενο της «συντονισμένης δέσμης εξατομικευμένων υπηρεσιών» που πρόκειται να συγχρηματοδοτηθεί από το ΕΤΠ πρέπει να είναι ισορροπημένο σε σχέση με άλλες ενέργειες και συμπληρωματικό ως προς αυτές. Τα μέτρα που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΤΠ μπορεί να προχωρήσουν πέρα από τα συνηθισμένα μαθήματα και ενέργειες. Η πράξη έδειξε ότι το ΕΤΠ επιτρέπει στα κράτη μέλη να προσφέρουν στους απολυμένους εργαζομένους καλύτερα προσαρμοσμένη σε αυτούς και σε βάθος συνδρομή από εκείνη που θα ήταν δυνατή χωρίς το ΕΤΠ, συμπεριλαμβανομένων μέτρων στα οποία δεν θα είχαν κανονικά πρόσβαση (π.χ. δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια εκπαίδευση). Το ΕΤΠ επιτρέπει στα κράτη μέλη να εστιάζουν ειδικότερα σε ευάλωτα άτομα, όπως άτομα με χαμηλότερες δεξιότητες ή μετανάστες, και να παρέχουν στήριξη με καλύτερη αναλογία συμβούλων-εργαζομένων και/ή για μεγαλύτερη χρονική περίοδο από εκείνη που θα ήταν δυνατή χωρίς το ΕΤΠ. Όλα αυτά αυξάνουν τις προοπτικές των εργαζομένων για βελτίωση της κατάστασής τους. Κατά παρέκκλιση έως το τέλος του 2017, ο νέος κανονισμός του ΕΤΠ επιτρέπει στα κράτη μέλη να επεκτείνουν τη στήριξη ώστε να καλύπτονται και οι νέοι που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (ΕΑΕΚ) σε περιοχές υψηλής ανεργίας των νέων. Ο σκοπός είναι να δοθεί στήριξη στην εφαρμογή της Εγγύησης για τη νεολαία, η οποία εγκρίθηκε από το Συμβούλιο τον Απρίλιο του 2013 9 .

Όλα τα κράτη μέλη πρέπει να δημιουργήσουν τους αναγκαίους μηχανισμούς για την αποφυγή κάθε κινδύνου διπλής χρηματοδότησης από χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ, όπως απαιτείται από το άρθρο 6 παράγραφος 5 του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1927/2006 και το άρθρο 9 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013.

4.3.Περιπτώσεις που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για οικονομική συνεισφορά από το ΕΤΠ

Ούτε η Επιτροπή, ούτε η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή έχουν απορρίψει οποιαδήποτε αίτηση που υποβλήθηκε από τα κράτη μέλη για χρηματοδότηση από το ΕΤΠ.

4.4.Αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέσω του ΕΤΠ

Οι κύριες πηγές πληροφόρησης σχετικά με τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέσω του ΕΤΠ είναι οι τελικές εκθέσεις που υποβάλλουν τα κράτη μέλη δυνάμει του άρθρου 15 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 και του άρθρου 19 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013. Συμπληρώνονται από πληροφορίες που διαβιβάζονται από τα κράτη μέλη σε απευθείας επαφές με την Επιτροπή και κατά τις συνεδριάσεις και διασκέψεις.

Έως τα τέλη του 2014 η Επιτροπή είχε λάβει τελικές εκθέσεις για 34 περιπτώσεις συγχρηματοδότησης από το ΕΤΠ, που υλοποιήθηκαν από 13 κράτη μέλη έως τα μέσα του 2014 10 .

Τα κύρια αποτελέσματα και τα στοιχεία που αναφέρθηκαν από τα εν λόγω κράτη μέλη το 2013 και το 2014 συνοψίζονται στην παρούσα ενότητα και στον πίνακα 4 παρακάτω. Οι 13 από τις 34 περιπτώσεις καλύπτονταν επίσης από την εκ των υστέρων αξιολόγηση του ΕΤΠ. Ο στόχος της εκ των υστέρων αξιολόγησης είναι να υπολογιστεί η προστιθέμενη αξία του ΕΤΠ και ο αντίκτυπός της στους εργαζομένους που απολύθηκαν και στις αγορές εργασίας (βλέπε ενότητα 4.7.4).

Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2014 η Επιτροπή είχε λάβει τελικές εκθέσεις για 91 περιπτώσεις του ΕΤΠ, που αντιπροσώπευαν το 68 % του συνολικού αριθμού αιτήσεων οι οποίες είχαν υποβληθεί μέχρι την ημερομηνία εκείνη (134).

Με βάση τις πληροφορίες που περιέχονται στις τελικές εκθέσεις των κρατών μελών μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι το ΕΤΠ παρέχει προστιθέμενη αξία σε ό,τι θα μπορούσαν να πράξουν τα κράτη μέλη προκειμένου να βοηθήσουν τους απολυμένους εργαζομένους στην εύρεση νέων θέσεων εργασίας και στην επανατοποθέτησή τους στην αγορά εργασίας. Το ΕΤΠ επιτρέπει στα κράτη μέλη να προσφέρουν καλύτερης ποιότητας μέτρα για περισσότερους απολυμένους εργαζομένους και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα απ’ ό,τι θα ήταν δυνατόν χωρίς χρηματοδότηση από το ΕΤΠ.

4.4.1.Σύνοψη των αποτελεσμάτων και των ορθών πρακτικών που αναφέρθηκαν το 2013 και το 2014

Οι τελικές εκθέσεις που υπέβαλαν τα 13 κράτη μέλη έδειξαν ότι στο τέλος της περιόδου υλοποίησης του ΕΤΠ, 7 656 εργαζόμενοι, ή το 44,9 % των 18 848 εργαζομένων που επωφελήθηκαν από τη στήριξη του ΕΤΠ, είχαν βρει νέες θέσεις εργασίας ή ήταν αυτοαπασχολούμενοι. Αυτό είναι ένα καλό αποτέλεσμα, ιδίως επειδή οι εργαζόμενοι που υποστηρίζονται από συγχρηματοδοτούμενα από το ΕΤΠ μέτρα συγκαταλέγονται συνήθως σε εκείνους με τις μεγαλύτερες δυσκολίες στην αγορά εργασίας. Περίπου το 6 % των δικαιούχων βρίσκονταν ακόμη σε εκπαίδευση ή κατάρτιση ενώ το 39,1 % ήταν άνεργοι ή μη ενεργοί για προσωπικούς λόγους. Ο πίνακας 4 παρέχει αναλυτικότερα στοιχεία.

Όπως και το 2012, τα αποτελέσματα όσον αφορά την επανένταξη στην εργασία επηρεάστηκαν από τις μειωμένες δυνατότητες απορρόφησης των τοπικών και περιφερειακών αγορών εργασίας ως άμεση συνέπεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης. Εντούτοις, το ποσοστό επανένταξης που καταγράφηκε κατά τη λήξη των αντίστοιχων περιόδων εφαρμογής απλώς παρέχει μια στιγμιαία εικόνα της κατάστασης απασχόλησης των εργαζομένων κατά τη στιγμή της συλλογής των στοιχείων. Δεν παρέχει καμία πληροφορία ως προς τον τύπο απασχόλησης και την ποιότητα της θέσης εργασίας που βρέθηκε, η οποία μπορεί να μεταβληθεί σε σημαντικό βαθμό σε μικρή χρονική περίοδο. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που ελήφθησαν από διάφορα κράτη μέλη, τα ποσοστά επανένταξης τείνουν να αυξάνονται λίγους μήνες μετά την υποβολή των τελικών εκθέσεων ενώ αυξάνονται ακόμα περισσότερο μεσοπρόθεσμα, ειδικά σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι εργαζόμενοι συνεχίζουν να λαμβάνουν προσαρμοσμένη στις ανάγκες τους συνδρομή πέραν της περιόδου ΕΤΠ, με ίδιες δαπάνες των κρατών μελών ή με τη βοήθεια του ΕΚΤ. Αυτό δείχνει ότι η στήριξη που συγχρηματοδοτείται από το ΕΤΠ μπορεί να έχει μακροπρόθεσμα πρόσθετο θετικό αντίκτυπο.

4.4.2.Ποιοτική αξιολόγηση

Οι δέσμες στήριξης που παρείχαν τα 13 κράτη μέλη στους απολυμένους εργαζομένους περιελάμβαναν ευρύ φάσμα εξατομικευμένης αναζήτησης εργασίας, επανατοποθέτησης στην αγορά εργασίας και μέτρων απόκτησης (νέων) επαγγελματικών προσόντων. Τα υψηλότερα ποσά δαπανήθηκαν σε δύο κατηγορίες μέτρων: κατάρτιση και επανεκπαίδευση (περίπου 56,5 εκατ. ευρώ, ή το 32 % του συνόλου εξατομικευμένων υπηρεσιών και για τις 34 περιπτώσεις) και οικονομικά επιδόματα που καταβλήθηκαν στους εργαζομένους ενώ ακολουθούσαν ενεργητικά μέτρα πολιτικής για την αγορά εργασίας (περίπου 68,5 εκατ. ευρώ, ή το 38,8 % του συνόλου των εξατομικευμένων υπηρεσιών και για τις 34 περιπτώσεις). Από το 2013 που τέθηκε σε ισχύ ο κανονισμός ΕΤΠ, τα επιδόματα έχουν περιοριστεί στο 35 % κατ’ ανώτατο όριο του συνολικού κόστους. Η ατομική καθοδήγηση και η προώθηση της επιχειρηματικότητας ήταν άλλα μέτρα που χρησιμοποιήθηκαν συχνά.

Τα προγράμματα απόκτησης επαγγελματικών προσόντων και κατάρτισης ήταν ειδικά προσαρμοσμένα στις ανάγκες και επιθυμίες των εργαζομένων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις απαιτήσεις των τοπικών ή περιφερειακών αγορών εργασίας και το μελλοντικό δυναμικό των ανερχόμενων τομέων.

Η εκ των υστέρων αξιολόγηση του Μαΐου 2014 11 καταδεικνύει ότι το ΕΤΠ συνέβαλε θετικά στην αντιμετώπιση σημαντικών κοινωνικών προβλημάτων και προβλημάτων της αγοράς εργασίας τα οποία προέκυψαν από τις διαδικασίες απολύσεων ευρείας κλίμακας. Το ΕΤΠ έδωσε στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να δράσουν πιο αποφασιστικά σε περιοχές που πλήττονται από απολύσεις απ’ ό,τι θα ήταν δυνατόν χωρίς τη χρηματοδότηση του ΕΤΠ, όσον αφορά τον αριθμό των ατόμων που έλαβαν βοήθεια και το πεδίο κάλυψης, τη διάρκεια και την ποιότητα της στήριξης. Επίσης, η αξιολόγηση επισημαίνει ότι η εντατική και ειδικά προσαρμοσμένη βοήθεια που παρέχεται μέσω του ΕΤΠ τείνει να οδηγεί σε καλύτερα αποτελέσματα όσον αφορά την εύρεση νέας απασχόλησης απ’ ό,τι οι τυποποιημένες δέσμες που παρέχονται μέσω των εθνικών μέτρων ενεργητικής πολιτικής για την αγορά εργασίας. Εκτός από τη διάθεση εντατικότερων δεσμών μέτρων στήριξης για τους απολυμένους εργαζομένους, σε ορισμένες χώρες το ΕΤΠ έδωσε, επίσης, στις εθνικές αρχές τη δυνατότητα να προσεγγίσουν εργαζομένους και να υποστηρίξουν μέτρα που διαφορετικά θα ήταν αδύνατα, τροφοδοτώντας την ανάπτυξη πολιτικών για την αναδιάρθρωση, την ενεργό αγορά εργασίας και την επαγγελματική κατάρτιση.

Πίνακας 4 — Τελικές εκθέσεις που υποβλήθηκαν το 2013 και το 2014 — επισκόπηση των αποτελεσμάτων

4.5.Περίοδος προγραμματισμού 2014-2020 — ο νέος κανονισμός για το ΕΤΠ

Σύμφωνα με το άρθρο 20 του κανονισμού για το ΕΤΠ (ΕΚ) αριθ. 1927/2006, ο κανονισμός αναθεωρήθηκε το 2013 ώστε να προετοιμαστεί το έδαφος για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020. Με βάση την πρόταση της Επιτροπής, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκριναν τη συνέχιση του ΕΤΠ ως μέσου παροχής ειδικής, έκτακτης στήριξης στους εργαζομένους που απολύονται ως αποτέλεσμα μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών οι οποίες οφείλονται στην παγκοσμιοποίηση ή στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση. Ο νέος κανονισμός για το ΕΤΠ [κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1309/2013] εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στις 17 Δεκεμβρίου 2014.

Ο νέος κανονισμός εισάγει εκ νέου το κριτήριο της κρίσης, πράγμα που σημαίνει ότι μια αίτηση προς το ΕΤΠ μπορεί να δικαιολογηθεί από τις τρέχουσες ή μελλοντικές οικονομικές και χρηματοπιστωτικές κρίσεις. Επίσης, επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του ΕΤΠ καθιστώντας τους εργαζομένους με συμβάσεις προσωρινής απασχόλησης και τους αυτοαπασχολούμενους εργαζομένους επιλέξιμους για στήριξη. Για να υποστηρίξει την εφαρμογή των Εγγυήσεων για τη νεολαία, ο νέος κανονισμός περιλαμβάνει μια παρέκκλιση που ισχύει μέχρι το τέλος του 2017, η οποία επιτρέπει την ένταξη των νέων ΕΑΕΚ στις περιφέρειες που είναι επιλέξιμες στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για την απασχόληση των νέων (ΠΑΝ) 12 . Ο νέος κανονισμός περιορίζει επίσης τα μέτρα βάσει του άρθρου 7 στοιχείο β) (π.χ. επιδόματα και κίνητρα) στο 35 % του συνολικού κόστους, ενώ οι επιχορηγήσεις επιχειρηματικότητας ανέρχονται κατά μέγιστο όριο σε 15 000 ευρώ ανά εργαζόμενο. Ο νέος κανονισμός θεσπίζει επίσης προθεσμίες για τη συντόμευση του χρόνου που απαιτείται από την υποβολή των αιτήσεων έως την έκδοση της απόφασης κινητοποίησης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

4.6.Οικονομική έκθεση

4.6.1.Κονδύλια που συνεισέφερε το ΕΤΠ

Το 2013 και το 2014 η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή ενέκρινε 28 συνεισφορές από το ΕΤΠ ύψους 114 427 463 ευρώ (βλέπε πίνακα 2 ανωτέρω). Οι συνεισφορές αυτές προέρχονταν από τους προϋπολογισμούς του 2013 και του 2014· οι τέσσερις πιο πρόσφατες συνεισφορές εγκρίθηκαν από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή τον Δεκέμβριο του 2014 και καταβλήθηκαν στις αρχές του 2015.

Σύμφωνα με το άρθρο 28 της διοργανικής συμφωνίας της 17ης Μαΐου 2006 13 , που ορίζει το δημοσιονομικό πλαίσιο του ΕΤΠ μέχρι το τέλος του 2013, το ΕΤΠ (ως προς τις πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων) δεν μπορεί να υπερβεί το μέγιστο ετήσιο ποσό των 500 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό μπορεί να προέλθει από οποιοδήποτε περιθώριο που υπάρχει κάτω από το συνολικό ανώτατο όριο δαπανών του προηγούμενου έτους και/ή από τις ακυρωθείσες πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων από τα δύο προηγούμενα έτη, εξαιρουμένων όσων εμπίπτουν στον τομέα 1Β του δημοσιονομικού πλαισίου. Το 2013 διατέθηκε ποσό ύψους 500 εκατ. ευρώ από το αποθεματικό του ΕΤΠ. Για την περίοδο 2014-2020, το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου 14 θεσπίζει το ανώτατο ετήσιο χρηματοδοτικό όριο από το 2014 έως το 2020 και επιτρέπει τη χρήση του ΕΤΠ, μέχρι το μέγιστο ετήσιο ποσό των 150 εκατ. ευρώ (τιμές 2011). Το 2014, αυτό σήμαινε ότι διατέθηκαν πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων ύψους 159 181 000 ευρώ από το αποθεματικό του ΕΤΠ. Οι πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για τις συνεισφορές που χορηγήθηκαν για τα δύο έτη μεταφέρθηκαν από το αποθεματικό του ΕΤΠ στη γραμμή του προϋπολογισμού για το ΕΤΠ μετά την έγκριση κάθε αίτησης από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή.

Όσον αφορά τις πιστώσεις πληρωμών, στην αρχή των ετών 2013 και 2014 πιστώθηκε στη γραμμή προϋπολογισμού ΕΤΠ ποσό 50 000 000 ευρώ σε πιστώσεις πληρωμών. Το 2013, το ποσό αυτό ήταν επαρκές για τις συνεισφορές που χορηγήθηκαν, οι οποίες ανέρχονταν σε 35 748 557 ευρώ. Το 2014 χρειάστηκαν συμπληρωματικές πιστώσεις πληρωμών για τις εγκεκριμένες αιτήσεις του ΕΤΠ, οι οποίες ανήλθαν σε 78 678 907 ευρώ. Αυτές προήλθαν από τα ανακτηθέντα ποσά μετά την υποαπορρόφηση των πιστώσεων την οποία ανέφεραν τα κράτη μέλη στο στάδιο της περάτωσης.

4.6.2.Δαπάνες τεχνικής βοήθειας

Σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006, έως και το 0,35 % των διαθέσιμων δημοσιονομικών πόρων για το έτος (1,75 εκατ. ευρώ το 2013) μπορεί να διατεθεί για τεχνική βοήθεια με πρωτοβουλία της Επιτροπής για δραστηριότητες όπως προετοιμασία, παρακολούθηση, πληροφόρηση και δημιουργία βάσης γνώσεων, διοικητική και τεχνική στήριξη, και λογιστικός έλεγχος, επιθεώρηση και δραστηριότητες αξιολόγησης που είναι αναγκαίες για την εφαρμογή του κανονισμού για το ΕΤΠ. Το άρθρο 11 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 καθορίζει το ανώτατο όριο για την τεχνική βοήθεια με πρωτοβουλία της Επιτροπής στο 0,5 % του μειωθέντος συνολικού ποσού (περίπου 0,75 εκατ. ευρώ το 2014). Η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή ενέκρινε τις προτάσεις της Επιτροπής για τεχνική βοήθεια το 2013 και το 2014, που ήταν 750 000 ευρώ 15 και 330 000 ευρώ 16 αντίστοιχα.

Πίνακας 5 — Δαπάνες τεχνικής βοήθειας το 2013 και το 2014

Περιγραφή	Στον προϋπολογισμό 2013 (σε ευρώ)	Πραγματικές 2013 (σε ευρώ)	Στον προϋπολογισμό 2014 (σε ευρώ)	Πραγματικές 2014 (σε ευρώ)	Παρατήρηση
Πληροφορίες (π.χ. επικαιροποίηση του διαδικτυακού τόπου του ΕΤΠ σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ, δημοσιεύσεις, οπτικοακουστικές δραστηριότητες)	80 000	28 000	20 000	6 364	Η καθυστερημένη άφιξη των πόρων έκανε δύσκολη τη συμμετοχή στις δραστηριότητες της ΓΔ EMPL
Διοικητική και τεχνική στήριξη: - Δύο συνεδριάσεις της ομάδας εμπειρογνωμόνων των αρμόδιων επικοινωνίας του ΕΤΠ - Δύο σεμινάρια σχετικά με την εφαρμογή του ΕΤΠ	70 000 120 000	40 752 81 522	70 000 120 000	140 149	Ο συνδυασμός των συνεδριάσεων των αρμόδιων επικοινωνίας με τα σεμινάρια μείωσε το κόστος. Μόνο ένα σεμινάριο διεξήχθη το 2014
Παρακολούθηση συλλογής δεδομένων και στατιστικό προφίλ του ΕΤΠ	0	0	20 000	0	Εργασίες που έχουν διεξαχθεί από την Επιτροπή
Δημιουργία βάσης γνώσεων: τυποποιημένες διαδικασίες για τις αιτήσεις του ΕΤΠ) και επεξεργασία τους· δημιουργία και βελτιστοποίηση της βάσης δεδομένων ΕΤΠ η οποία περιλαμβάνει περιστατικά και αριθμητικά στοιχεία σχετικά με περιπτώσεις του ΕΤΠ	80 000	79 739	100 000	100 000	Ενσωμάτωση του ΕΤΠ στο κοινό σύστημα επιμερισμένης διαχείρισης ταμείων (SFC)
Αξιολόγηση	400 000	326 611	0	0	Το 2013 η προσφορά του αναδόχου ήταν χαμηλότερη από εκείνη που είχε εγγραφεί στον προϋπολογισμό. Η επόμενη αξιολόγηση αναμένεται το 2015
Σύνολο	750 000	556 624	330 000	246 513

4.6.3.Παρατυπίες που αναφέρθηκαν ή έκλεισαν

Δεν αναφέρθηκαν στην Επιτροπή παρατυπίες στο πλαίσιο των κανονισμών για το ΕΤΠ το 2013 και το 2014, ούτε υπήρξαν παρατυπίες σχετικά με το ΕΤΠ που έκλεισαν το 2013 και το 2014.

4.6.4.Κλείσιμο των χρηματοδοτικών συνεισφορών του ΕΤΠ

Οι διαδικασίες για το κλείσιμο των χρηματοδοτικών συνεισφορών του ΕΤΠ το 2013 και το 2014 καθορίζονται στο άρθρο 15 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 και στο άρθρο 15 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 αντίστοιχα. Το 2013 και το 2014 έκλεισαν 34 περιπτώσεις που είχαν εκτελεστεί από το 2009 έως το 2013. Οι περιπτώσεις αυτές παρουσιάζονται στον πίνακα 3 του παραρτήματος.

Μια περίπτωση παρέμβασης του ΕΤΠ κλείνει όταν η τελική έκθεση έχει εγκριθεί από την Επιτροπή, όλες οι εκκρεμείς επιστροφές έχουν καταβληθεί και δεν χρειάζεται να αναληφθεί περαιτέρω δράση από το κράτος μέλος ή την Επιτροπή, πέρα από την υποχρέωση των κρατών μελών να διατηρούν όλα τα δικαιολογητικά για άλλα τρία έτη σε περίπτωση που ζητηθούν από την Επιτροπή ή το Ελεγκτικό Συνέδριο [άρθρο 21 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013].

Το μέσο ποσοστό εκτέλεσης του προϋπολογισμού στις περιπτώσεις που έκλεισαν ήταν 49,8 %, με τεράστιες διαφορές που κυμαίνονται από μηδέν έως πλήρη απορρόφηση του προϋπολογισμού. Το συνολικό ποσό των μη δαπανηθέντων κονδυλίων που επιστράφηκαν στην Επιτροπή για αυτές τις 34 περιπτώσεις ήταν περίπου 67,1 εκατ. ευρώ (50,2 % των συνεισφορών του ΕΤΠ σε αυτές τις περιπτώσεις).

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους κάποια κράτη μέλη δεν χρησιμοποίησαν πλήρως τα χορηγηθέντα ποσά. Μολονότι τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται επανειλημμένα να πραγματοποιήσουν ρεαλιστικές εκτιμήσεις προϋπολογισμού για τη συντονισμένη δέσμη εξατομικευμένων υπηρεσιών, ενδέχεται να μην γίνεται ακριβής και τεκμηριωμένος σχεδιασμός. Ενδέχεται να έχει συμπεριληφθεί ένα υπερβολικά υψηλό επίπεδο ασφάλειας στους αρχικούς υπολογισμούς, το οποίο στο τέλος αποδείχθηκε μη αναγκαίο. Ο αριθμός των εργαζομένων που επιθυμούν να συμμετάσχουν στα προτεινόμενα μέτρα ενδέχεται να έχει υπερεκτιμηθεί κατά την φάση σχεδιασμού. Ορισμένοι εργαζόμενοι ενδέχεται να προτίμησαν φθηνότερα μέτρα αντί των πιο δαπανηρών ή πιο βραχυπρόθεσμα μέτρα αντί μακροπρόθεσμων ή να βρήκαν νέες θέσεις εργασίας νωρίτερα απ' ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί. Άλλοι λόγοι που οδήγησαν σε χαμηλότερη δαπάνη ενδέχεται να ήταν καθυστερήσεις στην έναρξη των μέτρων και αποτυχία πλήρους χρησιμοποίησης της διαθέσιμης ευελιξίας στην εκ νέου διάθεση ποσών χρηματοδότησης μεταξύ διαφόρων θέσεων του προϋπολογισμού κατά την υλοποίηση της δέσμης εξατομικευμένων υπηρεσιών.

Η Επιτροπή κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες για να βοηθήσει τα κράτη μέλη μέσω της παροχής τακτικής ενημέρωσης και καθοδήγησης και της διοργάνωσης ειδικών σεμιναρίων για να ενθαρρύνει τη βέλτιστη διαχείριση των κονδυλίων. Ωστόσο, τα ποσοστά ανάκτησης κατά την περάτωση της εκτέλεσης παρέμειναν σταθερά σε υψηλά επίπεδα. Το αρχικό ποσοστό ανάκτησης που ήταν πάνω από 60 % για τις πρώτες περιπτώσεις έχει μειωθεί σε 50,2 %, αλλά πρέπει ακόμη να βελτιωθεί σημαντικά.

Η κατάρτιση του προϋπολογισμού των μέτρων και η πρόβλεψη της συμμετοχής των εργαζομένων κατά την διάρκεια της επεκταθείσας 24μηνης περιόδου αναμένεται να βελτιωθούν με την απόκτηση πείρας. Παρατηρούμε επίσης βελτιώσεις όσον αφορά τον χρόνο άφιξης της χρηματοδότησης ΕΤΠ στην πληγείσα περιοχή, τις δυνατότητες των διαφόρων δομών συντονισμού και υλοποίησης και την ποιότητα της επικοινωνίας μεταξύ του εθνικού και του περιφερειακού/τοπικού επιπέδου. Τα κράτη μέλη κάνουν καλύτερη χρήση της δυνατότητας αναθεώρησης των προϋπολογισμών τους και επαναδιάθεσης κονδυλίων μεταξύ των διαφόρων μέτρων και/ή της υλοποίησης δαπανών. Τέλος, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ καταβάλλουν επίσης σημαντικές προσπάθειες για την επιτάχυνση των διαδικασιών λήψης αποφάσεων και την καταβολή των κονδυλίων ΕΤΠ, ώστε ο χρόνος και τα κονδύλια που διατίθενται να δύνανται να χρησιμοποιηθούν με τον βέλτιστο τρόπο. Ο νέος κανονισμός για το ΕΤΠ θέτει πολύ αυστηρές προθεσμίες για την αξιολόγηση και την έγκριση των αιτήσεων του ΕΤΠ, ώστε τα κονδύλια να είναι διαθέσιμα νωρίτερα. Με τη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να επανεγγράφουν στον προϋπολογισμό και να θεσπίζουν νέα επιλέξιμα μέτρα κατά τη διάρκεια της υλοποίησης.

4.6.5.Λοιπές επιστροφές

Δεν πραγματοποιήθηκαν άλλες επιστροφές το 2013 και το 2014.

4.7.Δραστηριότητες τεχνικής βοήθειας που ανέλαβε η Επιτροπή

4.7.1.Ενημέρωση και δημοσιότητα

Ιστοσελίδα στο διαδίκτυο

Σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 2 του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1927/2006 και το άρθρο 12 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, η Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να διατηρεί και να ενημερώνει τακτικά δικτυακή θέση στο διαδίκτυο, προσβάσιμη σε όλες τις κοινοτικές γλώσσες, για την παροχή πληροφοριών σχετικά με το ΕΤΠ, καθοδήγησης σχετικά με την υποβολή αιτήσεων, καθώς και επικαιροποιημένων πληροφοριών σχετικά με τις αιτήσεις που γίνονται δεκτές ή απορρίπτονται, τονίζοντας τον ρόλο της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής.

Ο διαδικτυακός τόπος της Επιτροπής για το ΕΤΠ 17 ενημερώθηκε με τις σχετικές πληροφορίες το 2013 και το 2014 σύμφωνα με τις απαιτήσεις. Καταγράφηκαν 72 418 προβολές σελίδας στον διαδικτυακό τόπο το 2013 και 38 753 το 2014, καθώς και 52 968 ατομικές επισκέψεις το 2013 και 28 994 το 2014 18 .

4.7.2.Συνεδριάσεις με τις εθνικές αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη του ΕΤΠ

Η 11η, 12η, 13η και 14η συνεδρίαση της ομάδας εμπειρογνωμόνων για τους αρμόδιους επικοινωνίας σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση, που είναι οι ανταποκριτές των κρατών μελών για το ΕΤΠ, πραγματοποιήθηκαν τον Μάρτιο και τον Οκτώβριο του 2013 και του 2014 αντίστοιχα, στις Βρυξέλλες. Ένα μέρος κάθε συνεδρίασης αφιερώθηκε στη συζήτηση σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής για τον κανονισμό του ΕΤΠ που καλύπτει το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020, τις διαπραγματεύσεις σχετικά με την πρόταση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο και θέματα προς μελλοντική εφαρμογή. Τα μέλη ενημερώθηκαν επίσης σχετικά με την εκ των υστέρων αξιολόγηση του ΕΤΠ 2007-2013 και μια σειρά άλλων σημείων της ημερήσιας διάταξης.

Τα δύο σεμινάρια δικτύωσης που διοργανώθηκαν το 2013 και το 2014 επικεντρώθηκαν στον νέο κανονισμό για το ΕΤΠ και στις επιπτώσεις του για τους αιτούντες. Αμφότερα είχαν μεγάλη συμμετοχή από τους αντιπροσώπους των κρατών μελών που συμμετέχουν στην υλοποίηση των περιπτώσεων του ΕΤΠ.

4.7.3.Δημιουργία βάσης γνώσεων — βάση δεδομένων ΕΤΠ και τυποποιημένες διαδικασίες για τις αιτήσεις του ΕΤΠ

Για να καταγραφούν τα ποσοτικά δεδομένα των περιπτώσεων ΕΤΠ για στατιστικούς σκοπούς, η Επιτροπή βελτίωσε τη βάση δεδομένων του ΕΤΠ το 2013 και το 2014 και έκανε προσαρμογές σε διάφορα έντυπα για να διευκολυνθεί η εισαγωγή των στοιχείων των περιπτώσεων στη βάση δεδομένων του ΕΤΠ. Αυτό κατέστησε ευκολότερη για τα κράτη μέλη την προετοιμασία και υποβολή αιτήσεων και για την Επιτροπή την ανάλυση, συγκέντρωση και σύγκριση των περιστατικών και των αριθμητικών στοιχείων σχετικά με περιπτώσεις του ΕΤΠ. Η προπαρασκευαστική εργασία για την ανάπτυξη ενός νέου ηλεκτρονικού εντύπου αίτησης ξεκίνησε όπως είχε προγραμματιστεί τον Νοέμβριο του 2013. Στις εργασίες αυτές ελήφθη υπόψη το προηγούμενο προπαρασκευαστικό έργο από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες το 2011, με χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό τεχνικής βοήθειας του 2011.

Το 2014 η Επιτροπή επιχείρησε να απλουστεύσει περαιτέρω τα πράγματα, συμπεριλαμβάνοντας το ΕΤΠ στο ηλεκτρονικό σύστημα επικοινωνίας της Επιτροπής και των κρατών μελών, το Κοινό Σύστημα Επιμερισμένης Διαχείρισης Ταμείων (SFC). Στο μέλλον, τα κράτη μέλη θα χρησιμοποιούν το σύστημα αυτό για να υποβάλλουν τις αιτήσεις επιγραμμικά μέσω μιας καθοδηγούμενης διαδικασίας υποβολής αιτήσεων. Αυτό αναμένεται να οδηγήσει στην υποβολή ορθότερων και πληρέστερων αιτήσεων και να διευκολύνει την Επιτροπή να εκπονήσει την πρότασή της και το ΕΤΠ να κοινοποιεί τα αποτελέσματα. Η βελτιωμένη διαδικασία αναμένεται να μειώσει περαιτέρω τον χρόνο που μεσολαβεί από τη στιγμή υποβολής της αίτησης από ένα κράτος μέλος μέχρι την έγκριση της πρότασης που υποβάλλεται από την Επιτροπή προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

4.7.4.Εκ των υστέρων αξιολόγηση του ΕΤΠ για την περίοδο προγραμματισμού 2007-13

Στην πρώτη φάση της εκ των υστέρων αξιολόγησης αξιολογήθηκαν 33 περιπτώσεις [όπως προβλέπεται στο άρθρο 17 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006]. Οι περιπτώσεις αυτές επελέγησαν βάσει του ότι οι τελικές εκθέσεις εφαρμογής είχαν παραληφθεί από την Επιτροπή έως τις 20 Σεπτεμβρίου 2012. Μια επιπλέον παρτίδα 25 περιπτώσεων του ΕΤΠ αναλύθηκε κατά την τελική φάση της εκ των υστέρων αξιολόγησης. Για τις εν λόγω περιπτώσεις, οι τελικές εκθέσεις είχαν παραληφθεί έως το τέλος του Δεκεμβρίου 2013. Το αποτέλεσμα της πρώτης φάσης της εκ των υστέρων αξιολόγησης παρουσιάστηκε τον Μάιο του 2014 και το αποτέλεσμα της δεύτερης φάσης παραδόθηκε στην Επιτροπή τον Μάιο του 2015. Κατάλογος των περιπτώσεων που εξετάστηκαν κατά τη διάρκεια και των δύο φάσεων της εκ των υστέρων αξιολόγησης περιέχεται στον πίνακα 4 του παραρτήματος.

5.Τάσεις

Καθώς μεγαλώνει ο αριθμός περιπτώσεων του ΕΤΠ, είναι διαθέσιμα περισσότερα στοιχεία για τον προσδιορισμό των τάσεων που ακολουθούν οι αιτήσεις και για τη διαμόρφωση μιας συνολικής εικόνας ως προς την κατεύθυνση των δραστηριοτήτων του Ταμείου. Τα στοιχεία που περιέχονται στα παρακάτω γραφήματα και στο παράρτημα αφορούν τις 134 αιτήσεις που υποβλήθηκαν από κράτη μέλη από το 2007 έως το 2014 19 . Μέχρι στιγμής έχει ζητηθεί συνολικό ποσό 561,1 εκατ. ευρώ για 122 121 εργαζομένους (αυτός είναι ο αριθμός των στοχευόμενων εργαζομένων που εκτιμάται από τα κράτη μέλη).

Διάγραμμα 1:
Αριθμός αιτήσεων που ελήφθησαν, 2007-2014

Η τροποποίηση του κανονισμού για το ΕΤΠ το 2009, με την ένταξη του κριτηρίου της κρίσης, είχε σημαντικό αντίκτυπο στον αριθμό των αιτήσεων που έλαβε η Επιτροπή: από τον Μάιο του 2009 (όταν άρχισε να εφαρμόζεται η σχετική τροποποίηση) έως το τέλος του 2011, σημειώθηκε σημαντική αύξηση στις αιτήσεις. Από το 2007 έως το 2014 υποβλήθηκαν 76 αιτήσεις σχετικές με την κρίση και 58 αιτήσεις σχετικές με τα εμπορικά πρότυπα. Το 82 % των αιτήσεων που ελήφθησαν μεταξύ Μαΐου 2009 και τέλους του 2011 ήταν σχετικές με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση.

Όπως φαίνεται στο παράρτημα 2 του παραρτήματος, η Ισπανία είναι το κράτος μέλος που υπέβαλε τον υψηλότερο αριθμό αιτήσεων για χρηματοδότηση από το ΕΤΠ (20 αιτήσεις), ακολουθούμενη από τις Κάτω Χώρες (16 αιτήσεις), την Ιταλία (12 αιτήσεις) και τη Δανία (10 αιτήσεις). Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2014 οκτώ κράτη μέλη δεν είχαν ακόμη υποβάλει αιτήσεις για στήριξη από το ΕΤΠ: η Εσθονία, η Κύπρος, η Λετονία, το Λουξεμβούργο, η Ουγγαρία, η Σλοβακία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Κροατία (που προσχώρησε στην ΕΕ την 1η Ιουλίου 2013).

Διάγραμμα 2:
Ποσά που ζητήθηκαν από το ΕΤΠ ανά κράτος μέλος, 2007-2014

Εκατ. ευρώ

Από το 2007 έως το 2014 ζητήθηκε από το ΕΤΠ συνολικό ποσό 561,1 εκατ. ευρώ από 20 κράτη μέλη (βλέπε επίσης τον ανακεφαλαιωτικό πίνακα στο παράρτημα). Η Γαλλία ζήτησε το υψηλότερο ποσό συγχρηματοδότησης από το ΕΤΠ (84,6 εκατ. ευρώ για επτά αιτήσεις) ακολουθούμενη από την Ιρλανδία (67,3 εκατ. ευρώ για εννέα αιτήσεις), τη Δανία (63,7 εκατ. ευρώ για 10 αιτήσεις) και την Ιταλία (62,5 εκατ. ευρώ για 12 αιτήσεις).

Διάγραμμα 3:
Αριθμός στοχευόμενων εργαζομένων ανά κράτος μέλος, 2007-2014

Η Γαλλία είναι το κράτος μέλος που ζήτησε συνδρομή ΕΤΠ για τον μεγαλύτερο αριθμό απολυμένων εργαζομένων (15 454 για 7 αιτήσεις), ακολουθούμενη από την Ισπανία (14 863 για 20 αιτήσεις), την Ιταλία (13 367 για 12 αιτήσεις) και τη Γερμανία (11 957 για 9 αιτήσεις). Σε 13 άλλες χώρες, οι αριθμοί κυμαίνονταν από λίγο πάνω από 1 800 στην Πολωνία έως σχεδόν 11 000 στην Ιρλανδία. Σε καθένα από τα υπόλοιπα τρία κράτη μέλη τα οποία υπέβαλαν αιτήσεις, οι αιτήσεις κάλυπταν λιγότερους από 1 000 εργαζομένους.

Διάγραμμα 4:
Αριθμός αιτήσεων ανά κλάδο (NACE Αναθ. 2), 2007-2014

Από το 2007 έως το 2014 το ΕΤΠ έλαβε αιτήσεις για εργαζομένους που απολύθηκαν σε 45 τομείς (βλέπε επίσης την επισκόπηση στο παράρτημα). Οι περισσότεροι από τους σχετικούς κλάδους αφορούσαν τη μεταποίηση, αλλά εκπροσωπούνταν επίσης οι κλάδοι των κατασκευών και των υπηρεσιών. Τέσσερις κλάδοι κάλυπταν τον μεγαλύτερο αριθμό αιτήσεων: μηχανοκίνητα οχήματα (20 αιτήσεις ή 15 % του συνόλου), μηχανήματα και εξοπλισμοί (13 αιτήσεις ή 10 % του συνόλου), υφαντουργία (11 αιτήσεις ή 8 % του συνόλου) και εκτυπωτικές δραστηριότητες (9 αιτήσεις ή 7 % του συνόλου).

Περίπου 6 % (8 αιτήσεις) αφορούσαν εργαζομένους στον κατασκευαστικό κλάδο, που υπό την ευρεία έννοια καλύπτει τον οικοδομικό τομέα, εξειδικευμένες κατασκευαστικές δραστηριότητες και δραστηριότητες αρχιτέκτονα και μηχανικού. Εάν συμπεριλαμβάνονταν και βοηθητικοί τομείς όπως τα δομικά υλικά, η βιομηχανία ξύλου και τα κεραμικά είδη, ο αριθμός θα ανερχόταν σε 13 αιτήσεις ή περίπου στο 10 % των αιτήσεων. Για περισσότερους από τους μισούς σχετικούς κλάδους (28 από τους 45), το ΕΤΠ έλαβε μόνο μία αίτηση.

Διάγραμμα 5:
Αριθμός στοχευόμενων εργαζομένων ανά κλάδο (NACE Αναθ. 2), 2007-2014

Οι 134 αιτήσεις που υπέβαλαν 20 κράτη μέλη αφορούσαν συνολικά 122 121 απολυμένους εργαζομένους. Οι σχετικοί κλάδοι ήταν πρωτίστως τα μηχανοκίνητα οχήματα, με περισσότερους από 29 000 στοχευόμενους εργαζομένους (23,0 % του συνόλου που καλύπτονται από τις υποβληθείσες αιτήσεις), ακολουθούμενος από τα κινητά τηλέφωνα (με σχεδόν 12 000 στοχευόμενους εργαζομένους ή 9,4 % του συνόλου), την υφαντουργία (λίγο περισσότερους από 11 500 στοχευόμενους εργαζομένους ή 9,2 % του συνόλου) και τον κλάδο μηχανημάτων και εξοπλισμού (σχεδόν 10 000 στοχευόμενοι εργαζόμενοι ή το 8,0 % του συνόλου).

Διάγραμμα 6:
Μέσος όρος ποσού που ζητήθηκε από το ΕΤΠ ανά στοχευόμενο εργαζόμενο κατά κράτος μέλος, 2007-2014

σε ευρώ

Το διάγραμμα 6 απεικονίζει τον μέσο όρο της στήριξης του ΕΤΠ ανά στοχευόμενο εργαζόμενο, κατά κράτος μέλος. Ο μέσος όρος για τους 122 121 στοχευόμενους εργαζομένους στα 20 κράτη μέλη ήταν 4 060 ευρώ. Η στήριξη του ΕΤΠ ανά στοχευόμενο εργαζόμενο ήταν μεγαλύτερη στην Αυστρία και στη Δανία, φθάνοντας περίπου τα 14 000 και 10 000 ευρώ, αντίστοιχα. Αντίθετα, στη Λιθουανία, στην Σλοβενία και στην Τσεχική δημοκρατία, η στήριξη που ζητήθηκε ήταν χαμηλότερη των 1 000 ευρώ ανά εργαζόμενο.

6.Συμπέρασμα

Οι τάσεις μέχρι τώρα δείχνουν αύξηση του αριθμού των κλάδων για τους οποίους έχουν υποβληθεί αιτήσεις στο ΕΤΠ, με την προσθήκη 10 νέων κλάδων κατά την περίοδο αναφοράς. Τα κράτη μέλη έχουν αποκτήσει εμπειρία στην επιλογή των πλέον κατάλληλων μέτρων, στον προγραμματισμό της συνδρομής τους προς τους απολυμένους εργαζομένους με τρόπο αποτελεσματικό και στη χρησιμοποίηση του ΕΤΠ για την πειραματική εφαρμογή νέων προσεγγίσεων. Χρησιμοποιούν επίσης όλο και περισσότερο τη δυνατότητα ανακατανομής των κονδυλίων μεταξύ διαφόρων μέτρων κατά τη διάρκεια της υλοποίησης σχεδίου, ώστε να κάνουν πλήρη χρήση των εγκεκριμένων κονδυλίων.

Η αδυναμία επίτευξης ειδικής πλειοψηφίας στο Συμβούλιο σημαίνει ότι η προσωρινή «παρέκκλιση λόγω κρίσης» του ΕΤΠ δεν ήταν δυνατό να παραταθεί μετά το τέλος του 2011. Αυτό περιόρισε τις δυνατότητες για συνδρομή της ΕΕ σε εργαζομένους το 2012 και το 2013, παρόλο που πολλοί εργαζόμενοι εξακολουθούσαν να πλήττονται σοβαρά από την κρίση.

Κατά συνέπεια, από το 2012 έως το τέλος του 2013, τα κράτη μέλη συνέχισαν να στηρίζουν εργαζομένους που απολύονται ως αποτέλεσμα των μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών στη μορφή του παγκόσμιου εμπορίου. Ωστόσο, το κριτήριο της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης επανήλθε με τον νέο κανονισμό για το ΕΤΠ [κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1309/2013]. Ο νέος κανονισμός επέκτεινε, επίσης, τις κατηγορίες των επιλέξιμων εργαζομένων ώστε να περιλαμβάνονται και οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι, καθώς και οι εργαζόμενοι με συμβάσεις προσωρινής απασχόλησης και — κατά παρέκκλιση, έως τα τέλη του 2017 — οι ΕΑΕΚ. Οι αλλαγές αυτές διευρύνουν το πεδίο που καλύπτεται από τη στήριξη του ΕΤΠ. Το νέο απλουστευμένο χρονοδιάγραμμα έγκρισης σημαίνει ότι τα μέτρα υπέρ των εργαζομένων θα πρέπει να εφαρμόζονται ταχύτερα.

Εάν το ΕΤΠ αξιοποιηθεί στο έπακρο, με τρόπο που να συμπληρώνει άλλα διαθέσιμα μέσα και σε διαβούλευση με τους κυριότερους ενδιαφερομένους, οι εργαζόμενοι που είναι επιλέξιμοι για στήριξη από το ΕΤΠ μπορούν να λάβουν βοήθεια με προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους και εξατομικευμένο τρόπο. Αυτό θα βελτιώσει τις ευκαιρίες τους στην αγορά εργασίας σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση καθώς οι αγορές εξακολουθούν να ανακάμπτουν από την κρίση.

(1) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1927/2006, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΕ L 406 της 30.12.2006, σ.1), όπως διορθώθηκε στην ΕΕ L 48 της 22.2.2008, σ. 82 για όλες τις γλώσσες και στην ΕΕ L 202 της 31.7.2008, σ. 74 μόνο για την αγγλική γλώσσα.

(2) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 546/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2009, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 σχετικά με τη σύσταση του ευρωπαϊκού ταμείου προσαρμογής στην παγκοσμιοποίηση (ΕΕ L 167 της 29.6.2009).

(3) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (2014-2020) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 855).

(4) COM(2011) 608 τελικό της 6.10.2011.

(5) Μια ανακληθείσα αίτηση, με αριθμό EGF/2012/009 BE/Carsid, υποβλήθηκε εκ νέου στις 2 Απριλίου 2013 με αναθεωρημένη μορφή.

(6) Μηχανοκίνητα οχήματα (3), Βασικά μέταλλα (3), Μηχανήματα και εξοπλισμοί (2), Λιανικό εμπόριο (2), Κινητά τηλέφωνα (1), Δομικά υλικά (1), Υφαντουργία (1), Βιομηχανία ξύλου (1), Αεροπορικές μεταφορές (1), Τρόφιμα (1), Κατασκευή κτιρίων (1), Δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης (1), Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων (1), Σφαγεία (1), Κοσμήματα (1), Ναυπηγεία (1), Οικιακές ηλεκτρικές συσκευές (1), Ενημέρωση και επικοινωνία (1), Επισκευή και εγκατάσταση μηχανημάτων και εξοπλισμού (1), Προγραμματισμός και ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές (1), Χημικά (1), Κατασκευή γυαλιού (1), Κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων (1) και Μεταφορές/αποθήκευση (1).

(7) Το μέγιστο ποσοστό συγχρηματοδότησης για τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν το 2013 ήταν 50 %, ενώ για εκείνες που υποβλήθηκαν το 2014 ήταν 60 %.

(8) Μια πρόσθετη πρόταση με αριθμό EGF/2012/004 ES/Grupo Santana εγκρίθηκε κατά την περίοδο αναφοράς, αλλά επειδή η υπόθεση αποσύρθηκε αργότερα από την Ισπανία, εξαιρείται από την υποχρέωση υποβολής εκθέσεων

(9) Σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Απριλίου 2013, για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία. Ο αριθμός των νέων ΕΑΕΚ που υποστηρίζονται από το ΕΤΠ πρέπει να μην υπερβαίνει τον αριθμό των στοχευόμενων δικαιούχων.

(10) Οι τελικές εκθέσεις πρέπει να υποβάλλονται έξι μήνες μετά το τέλος της εφαρμογής.

(11) Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Εκ των υστέρων αξιολόγηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (πρώτη φάση).

(12) COM(2013) 144: Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων, 12.03.2013.

(13) ΕΕ C 139 της 14.6.2006, σ. 1.

(14) Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2013, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020 (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 884).

(15) ΕΕ L 209 της 3.8.2013, σ. 16.

(16) ΕΕ L 292 της 8.10.2014, σ. 14.

(17) http://ec.europa.eu/egf — διαθέσιμος στις 23 γλώσσες της ΕΕ, περιλαμβανομένης της ιρλανδικής.

(18) Το 2014 τα εργαλεία καταγραφής έχασαν μέρος της κίνησης λόγω του νόμου για τα «cookies». Οι επισκέπτες της διαδικτυακής θέσης που παρακάμπτουν το ερώτημα σχετικά με τη χρήση «cookies» ή δεν αποδέχονται τη χρήση τους δεν υπολογίζονται ως επισκέπτες.

(19) Ο αριθμός αυτός αυξάνεται σε 149 εάν συνεκτιμηθούν οι 15 περιπτώσεις που ανακλήθηκαν από τα αιτούντα κράτη μέλη. Οι περιπτώσεις που ανακλήθηκαν δεν λαμβάνονται υπόψη στις στατιστικές.