23.10.2014

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 376/12

Ανακοίνωση της Επιτροπής που δημοσιεύεται σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 του Συμβουλίου, στην υπόθεση COMP/39964 — Air France-KLM/Alitalia/Delta

2014/C 376/11

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύμφωνα με το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2002, για την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού που προβλέπονται στα άρθρα 81 και 82 της Συνθήκης (1), όταν η Επιτροπή σκοπεύει να εκδώσει απόφαση —με την οποία να απαιτεί την παύση μιας παράβασης και οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις προσφέρονται να αναλάβουν ορισμένες δεσμεύσεις για να ανταποκριθούν στις αντιρρήσεις της Επιτροπής κατά την προκαταρκτική της εκτίμηση—, τότε η Επιτροπή δύναται με απόφασή της να καταστήσει αυτές τις δεσμεύσεις υποχρεωτικές για τις επιχειρήσεις. Η απόφαση αυτή δύναται να εκδοθεί για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και ενδέχεται να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν συντρέχουν πλέον λόγοι να προβεί σε ενέργειες η Επιτροπή. Σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 4 του ιδίου κανονισμού, η Επιτροπή δημοσιεύει περίληψη της υπόθεσης και το βασικό περιεχόμενο των δεσμεύσεων. Τα ενδιαφερόμενα μέρη δύνανται να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους εντός προθεσμίας την οποία ορίζει η Επιτροπή.

2. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ

Στις 20 Μαΐου 2009, η Air France, η Delta, η KLM και η Northwest (2) σύναψαν συμφωνία για τη σύσταση διατλαντικής κοινής επιχείρησης (Transatlantic Joint Venture Agreement), που καλύπτει όλες τις υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών στις υπερατλαντικές γραμμές (η «συμφωνία TAJV»). Η συμφωνία TAJV τέθηκε σε εφαρμογή την 20ή Ιουνίου 2009 (με αναδρομική ισχύ από την 1η Απριλίου 2009). Στις 5 Ιουλίου 2010, η συμφωνία TAJV επεκτάθηκε και συμπεριέλαβε και την Alitalia (3). Η συμφωνία TAJV προβλέπει συνεργασία μεταξύ των μερών όσον αφορά όλες τις σημαντικές παραμέτρους του ανταγωνισμού, μεταξύ των οποίων η τιμολόγηση, η δυναμικότητα, τα δρομολόγια και το μάρκετινγκ.

3.	Στις 23 Ιανουαρίου 2012, η Επιτροπή κίνησε αυτεπάγγελτη έρευνα σχετικά με τη συμφωνία TAJV.

Στις 26 Σεπτεμβρίου 2014, η Επιτροπή εξέδωσε προκαταρκτική εκτίμηση, κατά την έννοια του άρθρου 9 παράγραφος 1 του κανονισμού (EK) αριθ. 1/2003, στην οποία διατύπωσε προκαταρκτικές επιφυλάξεις ως προς τη συμβατότητα της συμφωνίας TAJV με το άρθρο 101 της Συνθήκης. Η προκαταρκτική εκτίμηση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η συμφωνία TAJV είναι πιθανό να περιορίζει εξ αντικειμένου τον ανταγωνισμό.

Μολονότι η συμφωνία TAJV αφορά όλα τα διατλαντικά δρομολόγια που εκτελούνται από τα μέρη, η προκαταρκτική εκτίμηση επικεντρώνεται σε τρεις γραμμές, όπου η Επιτροπή έκρινε ότι υπήρχε μεγάλη πιθανότητα να μην πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 101 παράγραφος 3 της Συνθήκης. Οι γραμμές αυτές είναι Άμστερνταμ-Νέα Υόρκη, Ρώμη-Νέα Υόρκη και Παρίσι-Νέα Υόρκη. Επιπλέον, η Επιτροπή θεωρεί ότι, λόγω της εγγύτητας του ανταγωνισμού μεταξύ των μερών, καθώς και της σημαντικής συνδυασμένης θέσης τους στην αγορά, η συμφωνία TAJV είναι πιθανό να έχει αισθητές αντιανταγωνιστικές επιπτώσεις στις εν λόγω γραμμές.

Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της προκαταρκτικής εκτίμησης, η Επιτροπή είναι της άποψης ότι η συμφωνία TAJV έχει εξαλείψει τον ανταγωνισμό που υπήρχε μεταξύ των μερών σε αυτές τις τρεις γραμμές, πριν από τη συνεργασία τους. Ο ανταγωνισμός αυτός είναι απίθανο να αντικατασταθεί με την άσκηση ανταγωνισμού από υφιστάμενους ανταγωνιστές ή από πιθανή, έγκαιρη και επαρκή νέα είσοδο ή επέκταση στην αγορά, επειδή υπάρχουν σημαντικοί φραγμοί εισόδου και επέκτασης στις αγορές αυτές. Οι φραγμοί αυτοί περιλαμβάνουν, ιδίως, περιορισμούς όσον αφορά τις χρονοθυρίδες στα σχετικά αεροδρόμια, το πλεονέκτημα ως προς τη συχνότητα των πτήσεων των μερών και την κυριαρχία στους κομβικούς αερολιμένες, καθώς και τα αποτελέσματα δικτύου που απορρέουν από τα προγράμματα τακτικών επιβατών των μερών.

Όσον αφορά τη γραμμή Παρίσι-Νέα Υόρκη, οι επιφυλάξεις της Επιτροπής περιορίζονται στην αγορά επιβατών διακεκριμένης θέσης (η οποία περιλαμβάνει υπηρεσίες σε όλες τις θέσεις και σε όλες τις κατηγορίες ναύλων, εκτός από τις υπηρεσίες στην οικονομική θέση με περιορισμούς), ενώ στις γραμμές Άμστερνταμ-Νέα Υόρκη και Ρώμη-Νέα Υόρκη, τα προβλήματα ανταγωνισμού αφορούν και τις δύο αγορές, διακεκριμένης και μη διακεκριμένης θέσης.

3. ΒΑΣΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΔΕΣΜΕΥΣΕΩΝ

Τα μέρη πρότειναν δεσμεύσεις, σύμφωνα με το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003, για να ανταποκριθούν στις επιφυλάξεις της Επιτροπής όσον αφορά τον ανταγωνισμό. Τα μέρη τόνισαν ότι αυτό δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται ως απόδειξη ότι έχουν παραβεί τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ ή ότι η συμφωνία TAJV δεν συμβιβάζεται με το άρθρο 101 της ΣΛΕΕ.

9.	Οι δεσμεύσεις περιγράφονται συνοπτικά κατωτέρω και το πλήρες κείμενό τους δημοσιεύεται στα αγγλικά στον δικτυακό τόπο της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού στη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/competition/index_en.html

10.	Τα μέρη προτείνουν δεσμεύσεις σε τρεις γραμμές, ήτοι Άμστερνταμ-Νέα Υόρκη, Ρώμη-Νέα Υόρκη και Παρίσι-Νέα Υόρκη (εφεξής, αναφέρονται από κοινού ως «τα συγκεκριμένα ζεύγη πόλεων»).

11.

Προτείνουν:

α)

να καταστήσουν διαθέσιμα ζεύγη χρονοθυρίδων άφιξης και αναχώρησης στον αερολιμένα του Άμστερνταμ και/ή στους αερολιμένες JFK της Νέας Υόρκης/Liberty του Νιούαρκ, καθώς και στον αερολιμένα της Ρώμης και/ή στους αερολιμένες JFK της Νέας Υόρκης/Liberty του Νιούαρκ — κατά την επιλογή του μελλοντικού νεοεισερχομένου— ώστε να καταστεί δυνατή η εκτέλεση έως και επτά (7) νέων πτήσεων εβδομαδιαίως από έναν ή περισσότερους μελλοντικούς νεοεισερχομένους, ή η αύξηση των επιπλέον πτήσεων έως αυτή τη συχνότητα, σε έκαστη γραμμή Άμστερνταμ-Νέα Υόρκη και Ρώμη-Νέα Υόρκη.

Η προσφορά αυτή υπόκειται σε ορισμένους όρους, μεταξύ των οποίων α) ότι ο μελλοντικός νεοεισερχόμενος στην αγορά έχει εξαντλήσει κάθε εύλογη προσπάθεια να λάβει τις απαιτούμενες χρονοθυρίδες, μέσω της γενικής διαδικασίας κατανομής των χρονοθυρίδων, και β) ότι, όσον αφορά το σκέλος της Νέας Υόρκης, η συνδυασμένη συνολική κατοχή χρονοθυρίδων στους αερολιμένες JFK της Νέας Υόρκης/Liberty του Νιούαρκ από i) τον μελλοντικό νεοεισερχόμενο, ii) τις περιφερειακές συνδεδεμένες με αυτόν επιχειρήσεις και iii) οποιουσδήποτε άλλους αερομεταφορείς με τους οποίους έχει διατλαντική κοινή επιχείρηση, στην οποία έχει χορηγηθεί αντιμονοπωλιακή ασυλία από το Υπουργείο Μεταφορών, και τις περιφερειακές επιχειρήσεις που είναι συνδεδεμένες με αυτούς τους αερομεταφορείς, δεν είναι μεγαλύτερη από 200 ημερήσιες χρονοθυρίδες·

β)

να συνάψουν συμφωνίες για τη δυνατότητα συνδυασμού ναύλων, ως εξής:

i)	με επιλέξιμο πάροχο απευθείας πτήσεων, ο οποίος, μετά την ημερομηνία εφαρμογής των δεσμεύσεων, έχει αρχίσει να εκτελεί νέες ή περισσότερες ανταγωνιστικές πτήσεις σε ένα συγκεκριμένο ζεύγος πόλεων, και

ii)	με επιλέξιμο πάροχο απευθείας πτήσεων, ο οποίος ήδη εκτελεί ανταγωνιστικές πτήσεις στη γραμμή Παρίσι-Νέα Υόρκη,

υπό την προϋπόθεση, σε κάθε περίπτωση, ότι ο επιλέξιμος πάροχος απευθείας πτήσεων ή οι εταίροι της συμμαχίας του δεν εξυπηρετούν κομβικό αερολιμένα στα δύο άκρα της διαδρομής του συγκεκριμένου ζεύγους πόλεων.

Οι εν λόγω συμφωνίες για τη δυνατότητα συνδυασμού ναύλων πρέπει να είναι διαθέσιμες για όλες τις κατηγορίες επιβατών, εκτός από τη γραμμή Παρίσι-Νέα Υόρκη, όπου θα καλύπτουν μόνον τους επιβάτες διακεκριμένης θέσης [όπως ορίζεται στην παράγραφο (7) ανωτέρω]·

γ)

να συνάψουν ειδικές συμφωνίες επιμερισμού για πτήσεις πραγματικής προέλευσης και πραγματικού προορισμού στην Ευρώπη ή στη Βόρεια Αμερική/Καραϊβική/Κεντρική Αμερική, ως εξής:

με νέο πάροχο απευθείας πτήσεων, ο οποίος, μετά την ημερομηνία εφαρμογής των δεσμεύσεων, έχει αρχίσει να εκτελεί νέες ή περισσότερες ανταγωνιστικές πτήσεις σε ένα συγκεκριμένο ζεύγος πόλεων, ανεξαρτήτως του αν οι ανταγωνιστικές πτήσεις άρχισαν να εκτελούνται με βάση τις χρονοθυρίδες που ελήφθησαν από τα μέρη στο πλαίσιο των προτεινόμενων δεσμεύσεων· και

ii)	με επιλέξιμο πάροχο απευθείας πτήσεων, ο οποίος ήδη εκτελεί ανταγωνιστικές πτήσεις στη γραμμή Παρίσι-Νέα Υόρκη.

Οι εν λόγω ειδικές συμφωνίες επιμερισμού πρέπει να είναι διαθέσιμες για όλες τις κατηγορίες επιβατών, εκτός από τη γραμμή Παρίσι-Νέα Υόρκη, όπου θα καλύπτουν μόνον τους επιβάτες διακεκριμένης θέσης [όπως ορίζεται στην παράγραφο (7) ανωτέρω]. Τα μέρη δεν είναι υποχρεωμένα να συνάψουν ειδική συμφωνία επιμερισμού σε οποιοδήποτε από τα συγκεκριμένα ζεύγη πόλεων με οποιονδήποτε πάροχο αεροπορικών υπηρεσιών που υποβάλλει αίτημα, ο οποίος, μόνος του ή σε συνδυασμό με τους εταίρους της συμμαχίας του, εξυπηρετεί κομβικό αερολιμένα στα δύο άκρα της διαδρομής του συγκεκριμένου ζεύγους πόλεων·

δ)

να ανοίξουν τα προγράμματα τακτικών επιβατών τους σε κάθε νέο πάροχο απευθείας πτήσεων, ο οποίος, μετά την ημερομηνία εφαρμογής των δεσμεύσεων, αρχίζει ή αυξάνει την εκτέλεση πτήσεων σε ένα συγκεκριμένο ζεύγος πόλεων, υπό την προϋπόθεση ότι ο εν λόγω νέος πάροχος απευθείας πτήσεων δεν διαθέτει δικό του συγκρίσιμο πρόγραμμα και δεν συμμετέχει ήδη σε κάποιο πρόγραμμα τακτικών επιβατών των μερών.

12.

Τα μέρη προτείνουν να ανατεθεί σε διαχειριστή η αρμοδιότητα παρακολούθησης της εφαρμογής των δεσμεύσεων. Σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ ενός νεοεισερχόμενου φορέα και των μερών σχετικά με τις δεσμεύσεις, τα μέρη προτείνουν διαδικασία επίλυσης των διαφορών, στο πλαίσιο της οποίας θα αποφανθεί τελικώς επί του θέματος το διαιτητικό δικαστήριο.

4. ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ

13.

Με την επιφύλαξη έρευνας της κατάστασης της αγοράς, η Επιτροπή προτίθεται να εκδώσει απόφαση δυνάμει του άρθρου 9 παράγραφος 1 του κανονισμού (EK) αριθ. 1/2003, στην οποία θα κηρύσσονται υποχρεωτικές οι δεσμεύσεις που συνοψίζονται ανωτέρω και δημοσιεύονται στον δικτυακό τόπο της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού.

14.

Σύμφωνα με το άρθρο 27 παράγραφος 4 του κανονισμού (EK) αριθ. 1/2003, η Επιτροπή καλεί τα ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους επί των προτεινόμενων δεσμεύσεων. Οι παρατηρήσεις αυτές πρέπει να περιέλθουν στην Επιτροπή το αργότερο εντός μηνός από την ημερομηνία της παρούσας δημοσίευσης. Τα ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη καλούνται επίσης να υποβάλουν μη εμπιστευτική εκδοχή των παρατηρήσεών τους στην οποία οι πληροφορίες, που ισχυρίζονται ότι συνιστούν εμπορικά απόρρητα και άλλες εμπιστευτικές πληροφορίες, έχουν διαγραφεί και αντικατασταθεί, όπως απαιτείται, από μη εμπιστευτική περίληψη ή από τη μνεία «εμπορικό απόρρητο» ή «εμπιστευτικό».

15.	Οι απαντήσεις και οι παρατηρήσεις θα πρέπει, κατά προτίμηση, να είναι αιτιολογημένες και να αναφέρουν τα συναφή πραγματικά περιστατικά. Εάν εντοπίσετε κάποιο πρόβλημα όσον αφορά οποιοδήποτε σημείο των προτεινόμενων δεσμεύσεων, παρακαλείσθε να προτείνετε πιθανή λύση.

16.

Οι παρατηρήσεις αυτές μπορούν να αποσταλούν στην Επιτροπή με τον αριθμό αναφοράς «case COMP/39964 — Air France-KLM/Alitalia/Delta», με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (COMP-GREFFE-ANTITRUST@ec.europa.eu), με φαξ (+32 22950128) ή ταχυδρομικώς στην ακόλουθη διεύθυνση:

European Commission

Directorate-General for Competition

Antitrust Registry

1049 Bruxelles/Brussel

BELGIQUE/BELGIË

(1) ΕΕ L 1 της 4.1.2003, σ. 1. Από την 1η Δεκεμβρίου 2009, τα άρθρα 81 και 82 της Συνθήκης ΕΚ έγιναν, αντιστοίχως, άρθρα 101 και 102 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ΣΛΕΕ»). Και στις δύο περιπτώσεις, οι διατάξεις είναι κατ’ ουσία ταυτόσημες. Για τους σκοπούς της παρούσας ανακοίνωσης, οι παραπομπές στα άρθρα 101 και 102 της ΣΛΕΕ θα πρέπει, κατά περίπτωση, να νοούνται ως παραπομπές στα άρθρα 81 και 82 της Συνθήκης ΕΚ.

(2) Το 2008 η Delta συγχωνεύθηκε με τη Northwest Airlines (βλέπε απόφαση της Επιτροπής στην υπόθεση COMP/M.5181, Delta Air Lines/Northwest Airlines). Από τον Φεβρουάριο του 2010, μετά την πλήρη ενσωμάτωση της Northwest στην Delta, το χωριστό εμπορικό σήμα και οι αριθμοί πτήσης της Northwest έπαυσαν να υπάρχουν. http://news.delta.com/index.php?s=43&item=911

(3) Στην παρούσα ανακοίνωση, η Air France, η Delta, η KLM και η Alitalia αναφέρονται από κοινού ως «τα μέρη».