ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Στις 25 Ιουνίου 2012, η Κύπρος υπέβαλε αίτηση χρηματοδοτικής συνδρομής από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ). Στις 25 Απριλίου 2013, το Συμβούλιο αποφάσισε (απόφαση 2013/236/ΕΕ του Συμβουλίου) ότι η Κύπρος πρέπει να εφαρμόσει αυστηρά ένα πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής, το οποίο να καλύπτει τους συγκεκριμένους κινδύνους που εγκυμονεί η Κύπρος για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ζώνης του ευρώ και να αποσκοπεί στην ταχεία αποκατάσταση μιας υγιούς και βιώσιμης οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κατάστασης στην Κύπρο.

Στις 24 Απριλίου 2013, το διοικητικό συμβούλιο του ΕΜΣ αποφάσισε την καταρχήν χορήγηση στήριξης σταθερότητας στην Κύπρο και ενέκρινε το μνημόνιο συνεννόησης για τους ειδικούς όρους της οικονομικής πολιτικής (εφεξής «ΜΣ») και την υπογραφή του από την Επιτροπή εξ ονόματος του ΕΜΣ. Στις 8 Μαΐου 2013, το συμβούλιο διευθυντών του ΕΜΣ ενέκρινε τη συμφωνία διευκόλυνσης χρηματοδοτικής συνδρομής.

Το πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής αποσκοπεί στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης της χρηματοπιστωτικής αγοράς, στην αποκατάσταση υγιών μακροοικονομικών μεγεθών και στη διασφάλιση της δυνατότητας να επανέλθει η οικονομία σε φάση βιώσιμης ανάπτυξης. Για την επίτευξη των εν λόγω στόχων, το πρόγραμμα βασίζεται σε τρεις πυλώνες. Ο πρώτος πυλώνας συνίσταται σε μια στρατηγική για τον χρηματοπιστωτικό τομέα βασισμένη στην αναδιάρθρωση και τη μείωση του μεγέθους των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, καθώς και στην ενίσχυση της εποπτείας τους, με προσπάθειες για την αντιμετώπιση των ελλείψεων κεφαλαίου και ρευστότητας. Ο δεύτερος πυλώνας συνίσταται σε μια φιλόδοξη στρατηγική δημοσιονομικής εξυγίανσης, βασιζόμενη στις προσπάθειες εξυγίανσης που είχαν ξεκινήσει το 2012, ιδίως μέσω μέτρων για τη μείωση των τρεχουσών πρωτογενών δαπανών, την αύξηση των εσόδων του κράτους, τη βελτίωση της λειτουργίας του δημόσιου τομέα και τη διατήρηση της δημοσιονομικής εξυγίανσης μεσοπρόθεσμα. Στόχος είναι να διορθωθεί το υπερβολικό έλλειμμα γενικής κυβέρνησης και να τεθεί ο δείκτης του ακαθάριστου δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ σε σταθερή πτωτική πορεία μεσοπρόθεσμα. Οι αρχές είναι αποφασισμένες να μειώσουν το έλλειμμα σε ποσοστό κάτω από το 3% του ΑΕΠ μέχρι το 2016. Θα πρέπει να εξασφαλιστεί η ορθή εφαρμογή των διαρθρωτικών και άλλων ταμείων της ΕΕ καθώς και των πολιτικών πρωτοβουλιών της ΕΕ, με στόχο την ενίσχυση της απασχόλησης και της ανάπτυξης. Αυτό θα συμβάλει στη μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή πορεία της Κύπρου. Ο τρίτος πυλώνας συνίσταται σε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με σκοπό τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας και της βιώσιμης και ισόρροπης ανάπτυξης, σύμφωνα με τις ειδικές συστάσεις ανά χώρα που απευθύνθηκαν προς την Κύπρο το 2012, και την αποκατάσταση των μακροοικονομικών ανισορροπιών. Με γνώμονα τη σύσταση της 22ας Απριλίου 2013 του Συμβουλίου για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία[1], θα πρέπει να αυξηθούν οι ευκαιρίες για τους νέους και να βελτιωθούν οι προοπτικές απασχολησιμότητάς τους.

Το τριετές πρόγραμμα καλύπτει την περίοδο από τα μέσα του 2013 έως τα μέσα του 2016.

Σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 2 της απόφασης 2013/236/ΕΕ, σε συνεργασία με την ΕΚΤ και, κατά περίπτωση, με το ΔΝΤ, η Επιτροπή διενήργησε την πέμπτη επανεξέταση για να εκτιμήσει την πρόοδο της εφαρμογής των συμφωνηθέντων μέτρων, καθώς και την αποτελεσματικότητα και τον κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπό τους,  η οποία είχε ως αποτέλεσμα την επικαιροποίηση του ΜΣ στους τομείς της μεταρρύθμισης του χρηματοπιστωτικού τομέα, της δημοσιονομικής πολιτικής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.  Όσον αφορά τον χρηματοπιστωτικό τομέα, το αναθεωρημένο ΜΣ προβλέπει ότι οι αρχές θα εξετάσουν την περαιτέρω απελευθέρωση των εξωτερικών περιοριστικών μέτρων μόνο μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της συνολικής αξιολόγησης και την ομαλή μετάβαση στον ενιαίο εποπτικό μηχανισμό (ΕΕΜ). Η εν λόγω απελευθέρωση, κατόπιν έγκαιρης διαβούλευσης με την Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ και ενημέρωσης του ΕΜΣ, θα συνάδει με την ύπαρξη χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και επαρκών αποθεμάτων ρευστότητας. Το αναθεωρημένο ΜΣ προβλέπει επίσης ένα επικαιροποιημένο σχέδιο σταδιακής χαλάρωσης των εν λόγω περιοριστικών μέτρων. Επιπροσθέτως, απαιτεί περαιτέρω μέτρα για την ενίσχυση της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τις τράπεζες. Περιλαμβάνει ακόμη πρόβλεψη που αποσκοπεί στην περάτωση των μέτρων που ελήφθησαν σε συνέχεια του ελέγχου του 2013 σχετικά με επιμέρους χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, με επιβολή κυρώσεων, κατά περίπτωση, και δημοσιοποίηση της τελικής απόφασης. Το αναθεωρημένο ΜΣ απαιτεί περαιτέρω μέτρα βελτίωσης της επιχειρησιακής ικανότητας του συνεταιριστικού τραπεζικού τομέα. Περιλαμβάνει δύο προαπαιτούμενα μέτρα, συγκεκριμένα την έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο του νέου ολοκληρωμένου πλαισίου για τη θέσπιση κατάλληλων διαδικασιών αφερεγγυότητας εταιριών και προσώπων, καθώς και την έγκριση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων των τροποποιήσεων του νομικού πλαισίου σε σχέση με τις κατασχέσεις υποθηκευμένων περιουσιακών στοιχείων, καθορίζοντας ταυτόχρονα λεπτομέρειες σχετικά με τα απαραίτητα στοιχεία των εν λόγω δύο νέων πλαισίων. Όσον αφορά τη δημοσιονομική πολιτική, ο βασικός στόχος για το έλλειμμα του 2014 αναθεωρήθηκε προς τα κάτω ούτως ώστε να μην υπερβαίνει τα 210 εκατ. ευρώ (1,3% του ΑΕΠ), προκειμένου να συνάδει με τις δημοσιονομικές επιδόσεις του πρώτου εξαμήνου του 2014. Επιπροσθέτως, το αναθεωρημένο ΜΣ απαιτεί την υποβολή πρότασης που να διασφαλίζει τη δημοσιονομική ουδετερότητα της μεταρρύθμισης του συστήματος πρόνοιας και την επίτευξη του στόχου για το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2015, ενώ ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017 αναθεωρήθηκε προς τα κάτω με σκοπό τη διευκόλυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής κατά την περίοδο 2017-2018. Στον τομέα των δημοσιονομικών-διαρθρωτικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, το αναθεωρημένο ΜΣ ορίζει περαιτέρω μέτρα για την οργάνωση της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης της Αρχής Λιμένων Κύπρου (ΑΛΚ) και της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ). Όσον αφορά τη συμμόρφωση στον τομέα της διαχείρισης των εσόδων και της φορολογίας, απαιτεί τον ορισμό νέου επιτρόπου και δύο βοηθών επιτρόπων στο τμήμα φορολογίας, τη δημιουργία κοινής βάσης δεδομένων φορολογουμένων και τη θέσπιση της απαραίτητης δευτερογενούς νομοθεσίας που θα θέσει σε εφαρμογή ενισχυμένες εισπρακτικές αρμοδιότητες. Το αναθεωρημένο ΜΣ ορίζει επίσης ότι η μεταρρύθμιση της φορολογίας ακίνητης περιουσίας θα υλοποιηθεί εντός του 2015. Όσον αφορά τη μεταρρύθμιση του συστήματος πρόνοιας, το αναθεωρημένο ΜΣ προβλέπει τη δημιουργία εθνικού μητρώου επιδομάτων, βάσει του οποίου η μονάδα παρακολούθησης θα συντάξει έκθεση αξιολόγησης της μεταρρύθμισης του συστήματος πρόνοιας προκειμένου να διασφαλίσει τη δημοσιονομική ουδετερότητά του. Όσον αφορά τη ρύθμιση της στεγαστικής αγοράς, συμπεριλαμβάνει περαιτέρω απαιτήσεις που αποσκοπούν στην ταχύτερη έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας. Στον τομέα του τουρισμού θα αξιολογηθούν ορισμένα άρθρα του ισχύοντος νόμου περί του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού που ενδέχεται να παρεμποδίζουν τον ανταγωνισμό, ενώ στον τομέα της ενέργειας θα διεξαχθεί προκαταρκτική αξιολόγηση του τεχνικού και οικονομικού δυναμικού περαιτέρω αύξησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και του κόστους των διάφορων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε σύγκριση με τις συμβατικές βασικές πηγές ενέργειας. Το αναθεωρημένο ΜΣ απαιτεί επίσης από τις αρχές να προβλέψουν μέτρα για τη βελτίωση της ικανότητας και της ανεξαρτησίας της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ).

Μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 472/2013, πρέπει να εγκριθεί το πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής υπό τη μορφή εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου. Για λόγους νομικής σαφήνειας και ασφάλειας δικαίου, η Επιτροπή προτείνει συνεπώς την εκ νέου έγκριση του προγράμματος βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 472/2013. Το πρόγραμμα είναι κατ’ ουσία πανομοιότυπο με εκείνο που εγκρίθηκε με την απόφαση 2013/236/ΕΕ του Συμβουλίου, αλλά ενσωματώνει επίσης τα αποτελέσματα της επανεξέτασης που διενεργήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 2 της απόφασης 2013/236/ΕΕ. Ταυτόχρονα, προτείνεται να καταργηθεί η απόφαση 2013/236/ΕΕ.

Η προτεινόμενη απόφαση θα διασφαλίσει την πλήρη συνέπεια μεταξύ του ενωσιακού πλαισίου πολυμερούς εποπτείας που θεσπίσθηκε με τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και των όρων πολιτικής που διέπουν το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής. Συγκεκριμένα, το άρθρο 10 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 472/2013 ορίζει ότι πρέπει να τηρούνται με συνέπεια οι υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων και παρακολούθησης.

2014/0248 (NLE)

Πρόταση

EKTEΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την τροποποίηση της εκτελεστικής απόφασης 2013/463/ΕΕ για την έγκριση προγράμματος μακροοικονομικής σταθερότητας για την Κύπρο

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 472/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 2013 για την ενίσχυση της οικονομικής και δημοσιονομικής εποπτείας των κρατών μελών στη ζώνη του ευρώ τα οποία αντιμετωπίζουν ή απειλούνται με σοβαρές δυσκολίες όσον αφορά τη χρηματοοικονομική τους σταθερότητα[2], και ιδίως το άρθρο 7 παράγραφοι 2 και 5,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)       Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 472/2013 εφαρμόζεται στα κράτη μέλη που λάμβαναν ήδη χρηματοδοτική συνδρομή, συμπεριλαμβανομένης της συνδρομής από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ), όταν τέθηκε σε ισχύ ο κανονισμός.

(2)       Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 472/2013 θεσπίζει τους κανόνες για την έγκριση του προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής για τα κράτη μέλη που λαμβάνουν χρηματοδοτική συνδρομή, οι οποίοι πρέπει να συνάδουν με τις διατάξεις της Συνθήκης για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ).

(3)       Κατόπιν αιτήματος της Κύπρου, της 25ης Ιουνίου 2012, για χρηματοδοτική συνδρομή από τον ΕΜΣ, το Συμβούλιο απεφάνθη, στις 25 Απριλίου 2013, με την απόφαση 2013/236/ΕΕ[3] ότι η Κύπρος πρέπει να εφαρμόσει αυστηρά πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής.

(4)       Στις 24 Απριλίου 2013, το διοικητικό συμβούλιο του ΕΜΣ αποφάσισε την καταρχήν χορήγηση στήριξης σταθερότητας στην Κύπρο και ενέκρινε το μνημόνιο συνεννόησης για τους ειδικούς όρους της οικονομικής πολιτικής και την υπογραφή του από την Επιτροπή εξ ονόματος του ΕΜΣ.

(5)       Σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 2 της απόφασης 2013/236/ΕΕ του Συμβουλίου, η Επιτροπή, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και, κατά περίπτωση, με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), διενήργησε την πέμπτη επανεξέταση για να αξιολογήσει την πρόοδο της εφαρμογής των συμφωνηθέντων μέτρων, καθώς και την αποτελεσματικότητα και την κοινωνική και οικονομική επίπτωσή τους. Η εν λόγω επανεξέταση είχε ως αποτέλεσμα την επικαιροποίηση του υφισταμένου προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής, η οποία αντανακλά τα μέτρα που έλαβαν οι κυπριακές αρχές το δεύτερο τρίμηνο του 2014.

(6)       Μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 472/2013 εγκρίθηκε το πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής υπό τη μορφή εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου[4]. Για λόγους νομικής σαφήνειας και ασφάλειας δικαίου, το νέο πρόγραμμα επανεγκρίθηκε βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 472/2013. Το πρόγραμμα παρέμεινε κατ’ ουσία πανομοιότυπο με εκείνο που εγκρίθηκε με την απόφαση 2013/236/ΕΕ του Συμβουλίου, ενσωματώνοντας, ωστόσο, τα αποτελέσματα της επανεξέτασης που διενεργήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 2 της απόφασης 2013/236/ΕΕ. Ταυτόχρονα, καταργήθηκε η απόφαση 2013/236/ΕΕ του Συμβουλίου.

(7)       Η εκτελεστική απόφαση 2013/463 του Συμβουλίου τροποποιήθηκε με την απόφαση 2014/169/ΕΕ. Βάσει των τελευταίων εξελίξεων, θα πρέπει να τροποποιηθεί και πάλι.

(8)       Η Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, πραγματοποίησε την πέμπτη επανεξέταση της προόδου της εφαρμογής, καθώς και της αποτελεσματικότητας και του κοινωνικοοικονομικού αντίκτυπου των συμφωνηθέντων μέτρων. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να επέλθουν αλλαγές στους τομείς της μεταρρύθμισης του χρηματοπιστωτικού τομέα, της δημοσιονομικής πολιτικής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ιδίως σε σχέση με τα εξής: (i) την εκπόνηση επικαιροποιημένου σχεδίου σταδιακής χαλάρωσης των εξωτερικών περιορισμών, το οποίο οι αρχές δεσμεύονται να θέσουν σε εφαρμογή μόνο μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της συνολικής αξιολόγησης και την ομαλή μετάβαση στον ενιαίο εποπτικό μηχανισμό (ΕΕΜ)· (ii) περαιτέρω μέτρα για την ενίσχυση της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τις τράπεζες· (iii) απαίτηση για την περάτωση των μέτρων που ελήφθησαν σε συνέχεια του ελέγχου του 2013 όσον αφορά επιμέρους χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, με επιβολή κυρώσεων, κατά περίπτωση, και δημοσιοποίηση της τελικής απόφασης· (iv) τη θέσπιση περαιτέρω μέτρων βελτίωσης της επιχειρησιακής ικανότητας του συνεταιριστικού τραπεζικού τομέα· (v) την έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο του νέου ολοκληρωμένου πλαισίου για τη θέσπιση κατάλληλων διαδικασιών αφερεγγυότητας εταιριών και φυσικών προσώπων, καθώς και την έγκριση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων των τροποποιήσεων του νομικού πλαισίου που αφορά τις κατασχέσεις υποθηκευμένων περιουσιακών στοιχείων (τα εν λόγω δύο μέτρα είναι προαπαιτούμενα), καθορίζοντας ταυτόχρονα λεπτομέρειες σχετικά με τα απαραίτητα στοιχεία των δύο αυτών νέων πλαισίων· (vi) την αναθεώρηση του στόχου για το πρωτογενές έλλειμμα του 2014 έτσι ώστε να μην υπερβεί τα 210 εκατ. ευρώ (1,3% του ΑΕΠ), προκειμένου να συνάδει με τις δημοσιονομικές επιδόσεις του πρώτου εξαμήνου του 2014, καθώς την υποβολή πρότασης που να διασφαλίζει τη δημοσιονομική ουδετερότητα της μεταρρύθμισης του συστήματος πρόνοιας και την επίτευξη του στόχου για το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2015, με αναθεώρηση προς τα κάτω του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017, στο 2,5% του ΑΕΠ, με σκοπό τη διευκόλυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής κατά την περίοδο 2017-2018· (vii) τον προσδιορισμό περαιτέρω μέτρων για τη δρομολόγηση της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης της Αρχής Λιμένων Κύπρου και της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου· (viii) τον διορισμό των νέων επιτρόπων και των δύο βοηθών επιτρόπων στο τμήμα φορολογίας, τη δημιουργία κοινής βάσης δεδομένων φορολογουμένων και τη θέσπιση των απαραίτητων κανονισμών που θα θέσουν σε εφαρμογή τις ενισχυμένες εισπρακτικές αρμοδιότητες· (ix) τη μεταρρύθμιση της φορολογίας ακίνητης περιουσίας, η οποία θα υλοποιηθεί εντός του 2015· (x) τη συμπερίληψη περαιτέρω απαιτήσεων με σκοπό την ταχύτερη έκδοση τίτλων για τη ρύθμιση της στεγαστικής αγοράς· (xi) τη σύνταξη σχεδίου προγράμματος δράσης για την εξάλειψη των καθυστερήσεων στην εκδίκαση υποθέσεων, την παροχή λεπτομερών στατιστικών στοιχείων για τις καθυστερήσεις αυτές και τη διάρκεια των διαδικασιών, καθώς και τη σύσταση διοικητικού δικαστηρίου· (xii) την αξιολόγηση ορισμένων άρθρων του ισχύοντος νόμου περί του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού που ενδέχεται να παρεμποδίζουν τον ανταγωνισμό και  (xiii) την προκαταρκτική αξιολόγηση του τεχνικού και οικονομικού δυναμικού περαιτέρω αύξησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές , και του κόστους των διάφορων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε σύγκριση με τις συμβατικές βασικές πηγές ενέργειας, παράλληλα με τη συμπερίληψη μέτρων για τη βελτίωση της ικανότητας και της ανεξαρτησίας της ΡΑΕΚ.

(9)       Καθ’ όλη τη διάρκεια εφαρμογής της συνολικής δέσμης μέτρων πολιτικής για την Κύπρο, η Επιτροπή θα παρέχει περαιτέρω συμβουλές πολιτικής και τεχνική βοήθεια σε συγκεκριμένους τομείς. Ένα κράτος μέλος που έχει υπαχθεί σε πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής και το οποίο αντιμετωπίζει έλλειμμα διοικητικού δυναμικού ή σημαντικά προβλήματα πρέπει να ζητεί τεχνική βοήθεια από την Επιτροπή, η οποία μπορεί προς τον σκοπό αυτό να συγκροτεί ομάδες εμπειρογνωμόνων.

(10)     Οι κυπριακές αρχές θα πρέπει να ζητούν τη γνώμη, σύμφωνα με τους ισχύοντες εθνικούς κανόνες και πρακτικές, των κοινωνικών εταίρων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στην προετοιμασία, την υλοποίηση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση του προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Το άρθρο 2 της εκτελεστικής απόφασης 2013/463/ΕΕ τροποποιείται ως εξής:

1)         Η παράγραφος 5 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«5.     Με σκοπό να αποκατασταθεί η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού της τομέα, η Κύπρος (i) συνεχίζει να εφαρμόζει την αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα και του τομέα των συνεταιριστικών πιστωτικών ιδρυμάτων, (ii) εξακολουθεί να ενισχύει την εποπτεία και τη ρύθμιση στο πλαίσιο της υπό εξέλιξη μετάβασης στον ΕΕΜ, (iii) προβαίνει σε μεταρρύθμιση του πλαισίου αναδιάρθρωσης του χρέους και (iv) καταργεί σταδιακά τα περιοριστικά μέτρα σύμφωνα με τον χάρτη πορείας, με παράλληλη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Το πρόγραμμα προβλέπει τα ακόλουθα μέτρα και αποτελέσματα:

α)      την εξασφάλιση της στενής παρακολούθησης της κατάστασης ρευστότητας του τραπεζικού τομέα. Οι προσωρινοί περιορισμοί στην ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων (μεταξύ άλλων, όρια στις αναλήψεις μετρητών, τις πληρωμές και τις μεταφορές ποσών) παρακολουθούνται στενά. Η σταδιακή χαλάρωση των εξωτερικών περιοριστικών μέτρων συνάδει με τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα και διατηρεί επαρκή αποθέματα ρευστότητας. Η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου (ΚΤΚ) θα διενεργεί επιτόπιες επιθεωρήσεις προκειμένου να διαπιστώνει την υλοποίηση των περιορισμών και θα προβαίνει στις δέουσες εποπτικές ενέργειες, κατά περίπτωση. Η δυνατότητα περαιτέρω ελευθέρωσης των εξωτερικών περιοριστικών μέτρων θα εξεταστεί από τις αρχές μόνο μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της συνολικής αξιολόγησης και την ομαλή μετάβαση στον ΕΕΜ. Στόχος είναι να παραμείνουν οι έλεγχοι σε ισχύ μόνον για όσο διάστημα είναι απολύτως αναγκαίο για τον περιορισμό των σοβαρών κινδύνων για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Μετά τα αποτελέσματα της συνολικής αξιολόγησης, θα επικαιροποιηθεί και θα δημοσιευτεί ο χάρτης πορείας για τη σταδιακή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων. Τα σχέδια χρηματοδότησης και κεφαλαιοποίησης των εθνικών τραπεζών που εξαρτώνται από τη χρηματοδότηση που χορηγεί η κεντρική τράπεζα ή λαμβάνουν κρατικές ενισχύσεις αντανακλούν ρεαλιστικά την αναμενόμενη απομόχλευση του τραπεζικού τομέα και μειώνουν την εξάρτηση από τη δανειοληψία από την κεντρική τράπεζα, αποφεύγοντας παράλληλα την πρακτική της έκτακτης εκποίησης περιουσιακών στοιχείων και την πιστωτική ασφυξία·

β)      προσαρμογή των ελάχιστων κεφαλαιακών απαιτήσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις παραμέτρους αξιολόγησης του ισολογισμού και την προσομοίωση ακραίων καταστάσεων σε όλη την ΕΕ·

γ)      διασφάλιση της επίσημης έγκρισης των ενδεχόμενων σχεδίων αναδιάρθρωσης βάσει των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων πριν από τη χορήγηση οποιασδήποτε κρατικής ενίσχυσης. Οι τράπεζες με κεφαλαιακό έλλειμμα μπορούν, εφόσον τα άλλα μέτρα δεν επαρκούν, να ζητήσουν ενίσχυση ανακεφαλαιοποίησης από το κράτος, σύμφωνα με τις διαδικασίες για τις κρατικές ενισχύσεις . Οι τράπεζες που έχουν σχέδια αναδιάρθρωσης αναφέρουν την επιτελούμενη πρόοδο ως προς την εφαρμογή των σχεδίων·

δ)      διασφάλιση της δημιουργίας και της λειτουργίας μητρώου πιστώσεων·

ε)      λαμβάνοντας υπόψη τη μετάβαση στον ΕΕΜ, διασφάλιση της πλήρους υλοποίησης του ρυθμιστικού πλαισίου για την εξέταση των αιτημάτων χορήγησης δανείου, την απομείωση της αξίας περιουσιακών στοιχείων και τη σύσταση προβλέψεων· 

στ)    θέσπιση απαιτήσεων υποχρεωτικής δημοσιοποίησης, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι τράπεζες ανακοινώνουν τακτικά στις αρχές και στις αγορές την πρόοδο όσον αφορά την αναδιάρθρωση των λειτουργιών τους·

ζ)      διασφάλιση της αναθεώρησης της οδηγίας για τη διακυβέρνηση, η οποία θα ορίζει, μεταξύ άλλων, την αλληλεπίδραση μεταξύ των μονάδων εσωτερικού ελέγχου των τραπεζών και των τραπεζικών εποπτικών φορέων·

η)      ενίσχυση της διακυβέρνησης των τραπεζών, μεταξύ άλλων με την απαγόρευση χορήγησης δανείων προς ανεξάρτητα μέλη του διοικητικού συμβουλίου ή μέρη διαπλεκόμενα με αυτά·

θ)      διασφάλιση του απαραίτητου προσωπικού και τροποποιήσεων στο πλαίσιο της νέας ευθύνης που αναλαμβάνει η KTK, μεταξύ άλλων με τη διασφάλιση του διαχωρισμού των καθηκόντων εξυγίανσης και εποπτείας, της μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο του ενιαίου εγχειριδίου κανόνων, συμπεριλαμβανομένων της οδηγίας για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των πιστωτικών ιδρυμάτων και της οδηγίας για τα συστήματα εγγύησης των καταθέσεων·

ι)       ενίσχυση της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις και τα χρονοδιαγράμματα του ΕΕΜ.  Αυτό περιλαμβάνει κυρίως:  αναθεώρηση του κώδικα δεοντολογίας και των πολιτικών και πρακτικών που εφαρμόζουν οι τράπεζες για τη διαχείριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών·  την παρακολούθηση των στόχων αναδιάρθρωσης που καθορίζει η  KTK· μέτρα που επιτρέπουν στους δανειοδότες να εξασφαλίζουν επαρκή πληροφόρηση για τη χρηματοοικονομική κατάσταση των δανειοληπτών, καθώς και να αιτούνται, να εξασφαλίζουν και να υλοποιούν την κατάσχεση χρηματοοικονομικών στοιχείων και εσόδων δανειοληπτών οι οποίοι δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους·  μέτρα που επιτρέπουν και διευκολύνουν τη μεταβίβαση από τους δανειοδότες σε τρίτους υφιστάμενων μεμονωμένων δανείων, μαζί με όλες τις εγγυήσεις και εξασφαλίσεις, χωρίς να χρειάζεται η συγκατάθεση του δανειολήπτη·

ια)     χαλάρωση των περιορισμών που ισχύουν για την κατάσχεση εξασφαλίσεων. Το στοιχείο αυτό συνοδεύει την εκπόνηση νομοθεσίας βάσει ενός ολοκληρωμένου πλαισίου μεταρρύθμισης που καθορίζει κατάλληλες διαδικασίες αφερεγγυότητας εταιρειών και φυσικών προσώπων και διασφαλίζει την ομαλή και αποτελεσματική λειτουργία των αναθεωρημένων πλαισίων κατάσχεσης και αφερεγγυότητας. Επιπλέον, μετά τη μεταρρύθμισή του, το νέο νομικό πλαίσιο περί αναδιάρθρωσης του χρέους του ιδιωτικού τομέα επανεξετάζεται και καθορίζονται πρόσθετα μέτρα ανάλογα με τις ανάγκες·

ιβ)     ολοκλήρωση της εναρμόνισης της ρύθμισης και της εποπτείας των συνεταιριστικών πιστωτικών ιδρυμάτων με εκείνες των εμπορικών τραπεζών·

ιγ)     διασφάλιση της από μέρους του συνεταιριστικού τραπεζικού τομέα έγκαιρης και πλήρους υλοποίησης του συμφωνηθέντος σχεδίου αναδιάρθρωσης, καθώς και της λήψης περαιτέρω μέτρων για τη βελτίωση της επιχειρησιακής ικανότητάς του, ιδίως στους τομείς της διαχείρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών, του συστήματος διαχείρισης πληροφοριών, της διακυβέρνησης και της διαχειριστικής ικανότητας·

ιδ)     συνέχιση της περαιτέρω ενίσχυσης του πλαισίου καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και εφαρμογή προγράμματος δράσης που διασφαλίζει την εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών όσον αφορά τη δέουσα επιμέλεια έναντι των πελατώνκαι τη διαφάνεια των οντοτήτων, με ένταξη της προσομοίωσης ακραίων  καταστάσεων  στην τακτική εξ αποστάσεως εποπτεία των τραπεζών.»

2)         Στην παράγραφο 8, το στοιχείο ε) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«ε)    την έγκριση νόμου για την επίτευξη εύρωστου συστήματος εταιρικής διακυβέρνησης των κρατικών‑ και ημικρατικών‑ επιχειρήσεων και εφαρμογή σχεδίου ιδιωτικοποιήσεων που συμβάλλει στη βελτίωση της οικονομικής αποδοτικότητας και την αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους·»

3)         Η παράγραφος 13 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«13.   Ο ρυθμός διεκπεραίωσης υποθέσεων από τα δικαστήρια πρέπει να βελτιωθεί και οι καθυστερήσεις στην εκδίκαση υποθέσεων πρέπει να εξαλειφθούν έως τη λήξη του προγράμματος. Η Κύπρος πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού τομέα, εφαρμόζοντας το συγκεκριμένο σχέδιο δράσης που οδηγεί στην εφαρμογή των καθορισθέντων ποσοτικών στόχων, μεταξύ άλλων, στην προσφάτως αναθεωρηθείσα στρατηγική για τον τουρισμό για την περίοδο 2011‑2015 και τροποποιώντας τον νόμο περί Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού, και πιο συγκεκριμένα τα άρθρα εκείνα που παρεμποδίζουν τον ανταγωνισμό στον τομέα του τουρισμού. Η Κύπρος εφαρμόζει στρατηγική αεροπορικής πολιτικής που θα οδηγήσει στην προσαρμογή της εξωτερικής πολιτικής αερομεταφορών της Κύπρου, λαμβάνοντας υπόψη την εξωτερική πολιτική αερομεταφορών της ΕΕ και τις αεροπορικές συμφωνίες της ΕΕ, διασφαλίζοντας, παράλληλα, επαρκείς αεροπορικές συνδέσεις.»

4)         Στην παράγραφο 14, το στοιχείο β) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«β)    περιεκτική περιγραφή του ρυθμιστικού καθεστώτος και της οργάνωσης της αγοράς για τον αναδιαρθρωμένο τομέα της ενέργειας και του φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένης προκαταρκτικής αξιολόγησης του δυναμικού αύξησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές  και»

5)         Η παράγραφος 16 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«16      Στο πλαίσιο της ανάπτυξης μιας εκτενούς και συνεκτικής αναπτυξιακής στρατηγικής, η Κύπρος την ενσωματώνει στο εθνικό της θεσμικό πλαίσιο, αξιοποιώντας τις εν εξελίξει μεταρρυθμίσεις της δημόσιας διοίκησης, τη μεταρρύθμιση της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, άλλες υποχρεώσεις που απορρέουν από το πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής της Κύπρου και σχετικές πρωτοβουλίες της ΕΕ λαμβάνοντας υπόψη τη συμφωνία εταιρικής σχέσης για την αποτελεσματική εφαρμογή των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων. Η αναπτυξιακή στρατηγική θα εκπονείται, θα συντονίζεται και θα ενισχύεται μέσω ενός ενιαίου φορέα που θα αποτελέσει μετεξέλιξη της ήδη ιδρυθείσας ομάδας δράσης για την ανάπτυξη και θα ενσωματωθεί στο εθνικό θεσμικό πλαίσιο.»

Άρθρο 2

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Βρυξέλλες,

                                                                       Για το Συμβούλιο

                                                                       Ο Πρόεδρος                                                                        […]

[1]               ΕΕ C 120 της 26.04.2013, σ. 1.

[2]               ΕΕ L 140 της 27.5.2013, σ. 1.

[3]               Απόφαση 2013/236/ΕΕ του Συμβουλίου, της 25ης Απριλίου 2013, που απευθύνεται στην Κυπριακή Δημοκρατία σχετικά με ειδικά μέτρα για την αποκατάσταση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της βιώσιμης ανάπτυξης (ΕΕ L 141 της 28.5.2013, σ. 32)

[4]               Εκτελεστική απόφαση 2013/463/EE του Συμβουλίου, της 13ης Σεπτεμβρίου 2013, για την έγκριση προγράμματος μακροοικονομικής σταθερότητας για την Κύπρο και την κατάργηση της απόφασης 2013/236/ΕΕ (ΕΕ L 250 της 20.9.2013, σ. 40)