21.1.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 19/54

1.

τονίζει ότι απαιτείται εντονότερη έμφαση στη δέσμευση της ΕΕ να εγγυηθεί τις αρχές της αλληλεγγύης και της κοινής ευθύνης προκειμένου να δημιουργηθεί μια ολοκληρωμένη μεταναστευτική πολιτική η οποία θα καλύπτει όλα τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές. Προς τούτο, η ΕτΠ επικροτεί την προτεραιότητα που δίδει η ιταλική προεδρία σε μια σφαιρική μεταναστευτική στρατηγική και την έμφαση στην προώθηση της ουσιαστικής αλληλεγγύης σε μια πραγματική μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ για τους μετανάστες, τις τρίτες χώρες προέλευσης και διέλευσης, καθώς και τις χώρες, τις περιφέρειες και τις πόλεις προορισμού, και μεταξύ των διάφορων επιπέδων διακυβέρνησης·

2.

επικροτεί το γεγονός ότι η ιταλική προεδρία θέτει ως σαφή προτεραιότητα την ανάπτυξη Κοινής ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, βασισμένης στον πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των διεθνών υποχρεώσεων, στην αλληλεγγύη, στην αμοιβαία εμπιστοσύνη, στην κοινή ευθύνη μεταξύ κρατών μελών και τοπικών και περιφερειακών αρχών, και ικανής να συμβάλει στο Θεματολόγιο ανάπτυξης της ΕΕ και συνοδευόμενης από στρατηγική για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης των χωρών προέλευσης των μεταναστών·

3.

Θεωρεί ότι η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση αποτελεί βασικό μέσο και προϋπόθεση για την επίτευξη βέλτιστων αποτελεσμάτων ένταξης των μεταναστών και της δεύτερης γενιάς. Όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης ανά την ΕΕ πρέπει να φέρουν από κοινού την ευθύνη για την υποδοχή και την ένταξη προσφύγων και μεταναστών, και για τη βελτίωση της διαπεριφερειακής συνεργασίας, του συντονισμού και της αλληλεγγύης μέσω της θέσπισης μηχανισμού κατανομής των ευθυνών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κρατών μελών, των περιφερειών και των τοπικών αρχών ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη τους διαρθρωτικούς περιορισμούς, τους πόρους, τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, τη δημογραφική κατάσταση και άλλους σχετικούς παράγοντες (όπως η επανένωση των οικογενειών). Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντικό η ΕΕ, οι εθνικές και υποεθνικές αρχές να συνεργάζονται στενά και να δέχονται συμβολές από την κοινωνία των πολιτών, τις ενώσεις μεταναστών, τις χώρες προέλευσης και διέλευσης των μεταναστών που βρίσκονται εκτός της ΕΕ και τις τοπικές κοινότητες·

4.

επιθυμεί να συγχαρεί την Ιταλία για τις δραστηριότητές της στο πλαίσιο της επιχείρησης Mare Nostrum που αποσκοπεί στη διάσωση ζωών στη Μεσόγειο· κατά συνέπεια, αποδοκιμάζει την απόφαση της ΕΕ για την αντικατάστασή της από μια επιχείρηση του Frontex, η οποία δεν εστιάζεται με την ίδια σαφήνεια στη διάσωση ζωών και στη σωτηρία ατόμων σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης· απευθύνει επείγουσα έκκληση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη να παράσχουν τα μέσα που είναι αναγκαία για την αποτροπή θανάτων στη θάλασσα·

5.

εκτιμά ότι, σχετικά με ένα τόσο ευαίσθητο και στρατηγικό θέμα, η ΕΕ και τα βασικά θεσμικά όργανα της οφείλουν να διαμορφώσουν μια ουσιαστική μεταναστευτική πολιτική και να αναλάβουν την πολιτική ευθύνη της επακόλουθης εφαρμογής της, Δεν πρέπει να αφεθεί η ευθύνη της αποστολής αυτής σε κάθε μεμονωμένο κράτος μέλος, και ιδιαίτερα στα συνοριακά κράτη μέλη• αντίθετα, τα εν λόγω κράτη μέλη θα πρέπει να ενταχθούν, μαζί με τις τοπικές αρχές, σε μια κοινή μεταναστευτική πολιτική συνοδευόμενη από ενδεδειγμένα επιχειρησιακά μέτρα•

6.

υπενθυμίζει πως 15 χρόνια μετά τις πρώτες προσπάθειες χάραξης μιας κοινής μεταναστευτικής πολιτικής, εξακολουθεί να υφίσταται ευρύ χάσμα μεταξύ της πράξης και των αρχών και αξιών που διακηρύχθηκαν. Δεν αξιοποιήθηκε αρκετά το Άρθρο 80 της ΣλΕΕ για την υιοθέτηση μέτρων που υλοποιούν την αλληλεγγύη και το δίκαιο καταμερισμό των ευθυνών όσον αφορά τις μετακινήσεις, συμπεριλαμβανομένου του δημοσιονομικού της αντικτύπου, μεταξύ των κρατών μελών. Οι υποχρεώσεις όσον αφορά τη μετακίνηση και τον επαναπατρισμό είχαν απόλυτα εθελούσιο χαρακτήρα, μάλιστα δε, σε ορισμένες περιπτώσεις αναλάμβαναν οι τοπικές αρχές με δική τους πρωτοβουλία την πρακτική υλοποίηση αυτών των υποχρεώσεων·

7.

χαιρετίζει τους Στρατηγικούς προσανατολισμούς του νομοθετικού και επιχειρησιακού προγραμματισμού στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης που υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2014 και οι οποίοι καθιστούν την πλήρη και αποτελεσματική μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και υλοποίηση του Κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου (ΚΕΑΣ) απόλυτη προτεραιότητα·

8.

υπενθυμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται τη μετανάστευση, με τη μορφή είτε της ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών μεταξύ των κρατών μελών είτε της μετανάστευσης από τρίτες χώρες, για την αντιμετώπιση των δημογραφικών μεταβολών, καθώς και ενδεχόμενων ελλείψεων στην αγορά εργασίας· ενθαρρύνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να συνεχίσει τη δράση του, λαμβάνοντας επίσης υπόψη την ανάγκη αντιμετώπισης των ζητημάτων της έλλειψης αλληλεγγύης και του δίκαιου καταμερισμού των ευθυνών. Ωστόσο, η εστίαση στο επόμενο νομοθετικό στάδιο δεν πρέπει να αφορά μόνο την καθιέρωση και την εφαρμογή των υφιστάμενων κανόνων εφόσον δεν έχει καθοριστεί ακόμα με σαφήνεια πώς θα προωθηθεί η αρχή της αλληλεγγύης και εφόσον απουσιάζει ακόμη μια πραγματικά συνολική μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ·

9.

τονίζει ότι, για την αποτελεσματική υλοποίηση των Στρατηγικών προσανατολισμών σε όλα τα επίπεδα, η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών έχει καθοριστική σημασία. Η Επιτροπή των Περιφερειών είναι έτοιμη να συνεργαστεί στενά στη χάραξη του σχεδίου δράσης. Από το 2015, οι αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού φόρουμ για την Ένταξη, που θέσπισε η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή, θα διευρυνθούν και θα καλύπτουν τον χώρο της πολιτικής για τη μετανάστευση και το άσυλο. Αυτό το σχέδιο δράσης θα μπορούσε να ωφεληθεί από την εμπειρία ενός διευρυμένου φόρουμ όπου θα συνεισφέρει και η ΕτΠ. Κατά συνέπεια, η ΕτΠ επαναλαμβάνει την έκκληση να καταστεί μέλος του Προεδρείου του μελλοντικού Ευρωπαϊκού φόρουμ για τη Μετανάστευση, μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή.

10.

Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές επωμίζονται σήμερα σημαντικό δημοσιονομικό βάρος για την υποδοχή μεταναστών. Στην πραγματικότητα όμως, η υποδοχή αυτή κατανέμεται με άνισο τρόπο τόσο μεταξύ όσο και εντός των κρατών μελών, με αποτέλεσμα ορισμένοι ΟΤΑ να επιβαρύνονται περισσότερο από άλλους, εφόσον υποδέχονται μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών από όσον είναι ικανοί να διαχειριστούν·

11.

φρονεί ότι η άνιση κατανομή των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων μεταξύ και εντός κρατών και περιφερειών συνιστά ιδιαίτερη πρόκληση για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές. Η διαπίστωση αυτή ισχύει και για την έλλειψη προληπτικού σχεδιασμού και τη δυνατότητα έγκαιρης προετοιμασίας για την υποδοχή. Οι προσωρινές λύσεις συχνά έχουν αρνητικές κοινωνικές συνέπειες, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι δυνατότητές των ενδιαφερομένων να αποκτήσουν τα εφόδια που θα τους επιτρέψουν να ξεκινήσουν τη διαδικασία ένταξης·

12.

θεωρεί συνεπώς ότι ήρθε η ώρα να εξεταστεί επακριβώς και με ρεαλιστικό τρόπο τι σημαίνει αλληλεγγύη, τόσο στην ΕΕ όσο και στα κράτη μέλη, σε θέματα ασύλου και μετανάστευσης. Είναι σαφές ότι τα κράτη, οι περιφέρειες και οι τοπικές αρχές έχουν, λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους και των προσδοκιών τους, διαφορετικές αντιλήψεις σχετικά με την έννοια της κατάλληλης κατανομής των βαρών και της αλληλεγγύης·

13.

επισημαίνει πως η αρχή της αλληλεγγύης αποτελεί τον γνώμονα των αποφάσεων που λαμβάνουν οι τοπικές αρχές οι οποίες αντιμετωπίζουν την υποδοχή μεγάλου αριθμού μεταναστών. Τόποι όπως η Λαμπεντούζα στην Ιταλία, η Ceuta και η Melilla στην Ισπανία και το Calais στη Γαλλία είναι μεν ορισμένα από τα σημεία εισόδου και διέλευσης των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών στην ΕΕ, είναι όμως ενδεικτικοί των σημαντικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν ορισμένες τοπικές αρχές όσον αφορά την υποδοχή μεταναστών, τη διαχείριση των προσφυγικών ροών και την ανθρωπιστική ανταπόκριση·

14.

κρίνει ότι μια ισορροπημένη συνεργασία και η ανάπτυξη σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ των τοπικών, των περιφερειακών, των εθνικών και των ευρωπαϊκών αρχών όσον αφορά την κατανομή των πόρων και των ευθυνών αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για τη μακροπρόθεσμα εύρυθμη και ισότιμη υποδοχή αιτούντων άσυλο και μεταναστών·

15.

θεωρεί πως οι υπάρχουσες δομές παρέχουν εργαλεία και ένα δίαυλο πολιτικού διαλόγου σε επίπεδο ΕΕ, και σε εθνικό επίπεδο στα κράτη μέλη και στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Ωστόσο, ο πολιτικός διάλογος μεταξύ του τοπικού/περιφερειακού και του ευρωπαϊκού επιπέδου είναι αποσπασματικός ή διεξάγεται κατά περίπτωση·

16.

συνιστά την εξέταση της προσβασιμότητας στους δημοσιονομικούς πόρους που διατίθενται για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές προκειμένου να τους επιτραπεί η εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους ως προς τη μετανάστευση και την ένταξη και να εξασφαλιστεί η πρόσβασή τους σε εθνικούς και ενωσιακούς πόρους (όπως το Ταμείο ασύλου και μετανάστευσης, ο μηχανισμός της Πολιτικής Γειτονίας, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Εξωτερικών συνόρων)•

17.

τονίζει πως η ενίσχυση των συνοριακών ελέγχων και των μέτρων αντιμετώπισης της παράνομης μετανάστευσης είναι σημαντική, ωστόσο πρωτεύουν οι διεθνείς υποχρεώσεις (στο πλαίσιο των συμβάσεων UNCLOS, SOLAS και SAR, για παράδειγμα) για τη διάσωση ζωών και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και το δικαίωμα αίτησης ασύλου στην ΕΕ, η οποία πρέπει να παραμείνει καταφύγιο για άτομα με ανάγκη διεθνούς προστασίας. Η ΕτΠ θα ήθελε επίσης να τονίσει τη σημασία που έχει η αδιάλειπτη τήρηση της σύμβασης του ΟΗΕ, για τα δικαιώματα των παιδιών κατά την υποδοχή των ανήλικων αιτούντων άσυλο, των προσφύγων και των ασυνόδευτων παιδιών προσφύγων•

18.

ζητεί την ενίσχυση του Frontex τόσο για αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερα ενισχυόμενη και συντονισμένη συνεργασία μεταξύ των εθνικών συνοριακών αρχών όσο και για την προστασία των μεταναστών καθώς και των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, αλλά και τη συνεργασία για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων·

19.

στηρίζει τις προσπάθειες για τη συνέχιση της παρακολούθησης και της υλοποίησης των στρατηγικών που περιγράφονται στο έγγραφο «Δράση της ΕΕ για τις μεταναστευτικές πιέσεις» και καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να εστιάσει την προσοχή της στην ανάγκη συντονισμού της δράσης που αναλαμβάνουν τα κράτη μέλη με τον κεντρικό ρόλο να διαδραματίζεται από τους αρμόδιους Οργανισμούς της ΕΕ, όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τη Διαχείριση της Επιχειρησιακής Συνεργασίας στα Εξωτερικά Σύνορα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Frontex), η Ευρωπόλ και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (ΕΥΥΑ)·

20.

κρίνει ζωτικής σημασίας τη συνέχιση των προσπαθειών για την περαιτέρω ανάπτυξη ολοκληρωμένης και ισορροπημένης διαχείρισης των συνόρων προκειμένου να βελτιωθεί ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικότερα η παράνομη μετανάστευση, η λαθρομετανάστευση, η εμπορία ανθρώπων και άλλες μορφές διασυνοριακής και υπερεθνικής εγκληματικότητας που συνδέονται με την εμπορία ανθρώπων·

21.

υποστηρίζει τη «δέσμη για τα ευφυή σύνορα» που αποσκοπεί στην επιτάχυνση, τη διευκόλυνση και την ενίσχυση των συνοριακών ελέγχων των αλλοδαπών που εισέρχονται στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος καταχώρησης ταξιδιωτών (ΠΚΤ) και του συστήματος καταχώρησης εισόδου/εξόδου (ΣΚΕΕ), αλλά υπενθυμίζει ορισμένες από τις ανησυχίες τις οποίες είχε ήδη διατυπώσει το 2013 όσον αφορά την προστασία της ιδιωτικής ζωής και την αποδοτικότητα των προτάσεων από άποψη κόστους. Η ΕτΠ επισημαίνει τα αποτελέσματα της τεχνικής μελέτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του eu-LISA, που προτείνει μια μακροπρόθεσμη λύση για την επιχειρησιακή διαχείριση μεγάλης κλίμακας συστημάτων ΤΠΕ, τα οποία είναι απαραίτητα για την υλοποίηση των πολιτικών της ΕΕ για το άσυλο, τη διαχείριση των συνόρων και τη μετανάστευση.

22.

συνιστά να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην αύξηση των συνεργιών μεταξύ των διαφόρων υφιστάμενων οργανισμών και συστημάτων, βάσει των επιμέρους αρμοδιοτήτων τους: για παράδειγμα, o Frοntex, το πρόγραμμα ΕΕΟ ΙΙ και το EUROSUR, που λειτουργούν στο πλαίσιο της μετανάστευσης και της μετακίνησης ατόμων, και η Ευρωπόλ και η Eurojust στον τομέα της ασφάλειας, και θα μπορούσαν να συνεργάζονται για την πρόληψη και την εξάλειψη της εγκληματικότητας που συνδέεται με τις παράνομες διελεύσεις·

23.

προβάλλει, όσον αφορά το Eurosur, την πλήρη εφαρμογή του πρόσφατα εγκριθέντος κανονισμού προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος απώλειας ζωών στη θάλασσα·

24.

ενθαρρύνει τις προσπάθειες εξεύρεσης μέτρων για την πρόληψη της παράτυπης μετανάστευσης, τη δημιουργία ασφαλών και νόμιμων εναλλακτικών διόδων προς την Ευρώπη προκειμένου να αποφευχθεί περαιτέρω απώλεια ανθρώπινων ζωών κατά τη διάρκεια επικίνδυνων ταξιδιών. Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται η θέσπιση «ανθρωπιστικού διαδρόμου», η έκδοση περισσότερων θεωρήσεων για ανθρωπιστικούς λόγους, η αύξηση των ορίων επανεγκατάστασης και η σύσταση κέντρων υποδοχής σε χώρες διέλευσης για την επεξεργασία αιτήσεων ασύλου ή τον καθορισμό της επιλεξιμότητας για τη νόμιμη είσοδο σε χώρες της ΕΕ (1). Προς τούτο, χρησιμότατο ρόλο θα μπορούσαν να διαδραματίσουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές.

25.

χαιρετίζει την Ειδική ομάδα «Μεσόγειος» (2) που συστάθηκε σε συνέχεια του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της 7ης—8ης Οκτωβρίου 2013 για να εξασφαλισθεί ενωσιακή αντιμετώπιση της κατάστασης. Πρωταρχικός στόχος της είναι ο εντοπισμός των κατάλληλων εργαλείων για την αποφυγή της επανάληψης των τραγικών γεγονότων που συνέβησαν πλησίον των ακτών της Λαμπεντούζας, καθώς και για τη διαμόρφωση μιας πιο στρατηγικής, ολιστικής και μακροπρόθεσμης προσέγγισης έναντι της κατάστασης που επικρατεί όσον αφορά τη μετανάστευση στην περιοχή της Μεσογείου. Επ’ αυτού, η ΕτΠ υπενθυμίζει το έργο που επιτελεί η ίδια στο πλαίσιο της ARLEM και, ειδικότερα, τις συστάσεις που διατυπώνονται στην έκθεση με θέμα «Ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών για τη διαχείριση της μετανάστευσης στη Μεσόγειο», που υιοθετήθηκε πρόσφατα από την επιτροπή ECOTER της ARLEM·

26.

επισημαίνει πως η επιχείρηση «Frontex plus» που εγκαινιάστηκε στις 27 Αυγούστου 2014 και προβλέπεται να αντικαταστήσει τη Mare Nostrum δεν καλύπτει τις δραστηριότητες που εκτελεί σήμερα η Mare Nostrum. Ο προϋπολογισμός του Frontex έχει περιοριστεί δυνάμει του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Η Frontex Plus θα βασίζεται στις συνεισφορές των κρατών μελών. Πέραν των δημοσιονομικών πτυχών, το πνεύμα των δύο επιχειρήσεων είναι επίσης διαφορετικό — η Mare Nostrum ακολουθεί ανθρωπιστική προσέγγιση ενώ ο Frontex αφορά πρωτίστως τον έλεγχο των συνόρων·

27.

ενθαρρύνει την περαιτέρω ανάπτυξη του διαλόγου και της συνεργασίας με τρίτες χώρες προέλευσης και διέλευσης των μεταναστευτικών ροών, σύμφωνα με την Συνολική Προσέγγιση της Μετανάστευσης και της Κινητικότητας της ΕΕ, μέσω του μηχανισμού εταιρικών σχέσεων κινητικότητας και μέσω περιφερειακού διαλόγου και διαδικασιών, όπως η Διαδικασία του Ραμπάτ·

28.

υποστηρίζει τις προσπάθειες του Frontex που αποσκοπούν στη σύναψη συμφωνιών επιχειρησιακής συνεργασίας με τρίτες χώρες για θέματα συνοριακού ελέγχου και παράνομης μετανάστευσης, οι οποίες θα πρέπει να προωθούν την οικείωση του θέματος από τις εν λόγω τρίτες χώρες·

29.

επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της ιταλικής προεδρίας για τη θέσπιση παρόμοιο διαλόγου με τις χώρες της ανατολικής Αφρικής. Η προώθηση της νόμιμης μετανάστευσης αποσκοπεί στην ενίσχυση των αναπτυξιακών προσπαθειών της ΕΕ και την πρόληψη της δυνητικής κατάχρησης των νομίμων μεταναστευτικών διαύλων που θα υπονόμευε την αξιοπιστία του συνόλου του ευρωπαϊκού συστήματος μετανάστευσης·

30.

τονίζει τη σημασία της έννοιας της κυκλικής μετανάστευσης, η οποία θα βοηθήσει στην εξισορρόπηση του αντικτύπου της μετανάστευσης στις περιφέρειες τόσο προέλευσης όσο και υποδοχής, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη αμφοτέρων. Σε αυτό το πλαίσιο χρειάζεται επίσης μια αποτελεσματική και βιώσιμη πολιτική επιστροφής των μεταναστών, που θα σέβεται πλήρως τα δικαιώματα αυτών και θα λαμβάνει υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά των χωρών προέλευσης. Προς τούτο, θα πρέπει να βελτιωθεί η πρακτική συνεργασία μεταξύ των τοπικών αρχών και των ενδιαφερομένων τρίτων χωρών προκειμένου να ενθαρρυνθούν και να δημιουργηθούν τα αποτελεσματικότερα δυνατά συστήματα οικειοθελούς επιστροφής·

31.

φρονεί πως οι αρχές σε κάθε επίπεδο πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στην προστασία και την προώθηση του διαλόγου και της συνεργασίας με τρίτες χώρες για την απτή στήριξη των νομικών διαύλων εισόδου σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, καθώς και για την πρόληψη και αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης και της σχετικής εγκληματικότητας μέσω της βελτίωσης των θεσμικών και επιχειρησιακών ικανοτήτων των αρμοδίων αρχών στις χώρες αυτές·

32.

τονίζει πως οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο στην κοινή προσπάθεια με την ΕΕ και το εθνικό επίπεδο και με τις τρίτες χώρες προκειμένου να αντιμετωπιστεί και να αποτραπεί η παράνομη μετανάστευση μέσω δραστηριοτήτων στις χώρες προέλευσης (π.χ. εκστρατείες ευαισθητοποίησης, ενημέρωση για τους κινδύνους της παράνομης διέλευσης συνόρων, μέτρα προετοιμασίας της ένταξης, κατάρτιση, συνδρομή στην οικογενειακή επανένωση, μαθήματα γλωσσών και μέτρα βελτίωσης του διαπολιτισμικού διαλόγου) και στις χώρες προορισμού (π.χ. θέσπιση τοπικών συστημάτων επιλογής σε συνάρτηση με τις τοπικές ανάγκες, μέτρα υποδοχής και στήριξης κ.λπ.). Μπορούν επίσης να συμβάλουν στον εντοπισμό και την προστασία των θυμάτων της εμπορίας ανθρώπων και στην επανένταξη των παράνομων μεταναστών που επιστρέφουν στις χώρες τους. Ταυτόχρονα, οι αποτελεσματικές πολιτικές νόμιμης μετανάστευσης και ένταξης σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο αποτελούν μέσο καταπολέμησης του ρατσισμού και της ξενοφοβίας·

33.

συνιστά η εντατικοποίηση της επανεγκατάστασης προσφύγων στην ΕΕ να αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος των προσπαθειών της ΕΕ να στηρίξει τις χώρες της Νότιας και Ανατολικής Μεσογείου που υποδέχονται πολλούς πρόσφυγε (3). Πρόκειται για τομέα όπου οι ευρωπαϊκοί δήμοι και περιφέρειες έχουν διαδραματίσει μείζονα ρόλο, προωθώντας την ένταξη των μεταναστών στις τοπικές κοινότητες και λαμβάνοντας μέτρα για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής·

34.

ζητεί την προώθηση «Συμπράξεων για τη μετανάστευση και την ένταξη» μεταξύ των δήμων και των περιφερειών των χωρών προέλευσης και προορισμού, προκειμένου να ενισχυθεί η συνεργασία και η αμοιβαία εμπιστοσύνη και, κατά συνέπεια, να διασφαλιστεί η πιο αποκεντρωμένη διαχείριση της μετανάστευσης. Η Επιτροπή των Περιφερειών επαναλαμβάνει επίσης τη σύστασή της (4) για τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη «Συμπράξεων για την Ένταξη» με τρίτες χώρες·

35.

τονίζει πως η Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα την ανανεωμένη ευρωπαϊκή ατζέντα για την ένταξη (5) ζητεί την ανάληψη εντονότερης δράσης σε τοπικό επίπεδο και τονίζει την ανάγκη για μια πραγματική προσέγγιση από τη «βάση προς τα άνω» όσον αφορά την ανάπτυξη πολιτικών ένταξης·

36.

φρονεί πως οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να διαδραματίζουν σημαντικότερο ρόλο στον καθορισμό του γενικότερου πλαισίου αντιμετώπισης της μεταναστευτικής πολιτικής·

37.

τονίζει ότι είναι απαραίτητη η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των κρατών μελών όσον αφορά τη διαδικασία εξέτασης των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων, τη χάραξη πολιτικών ένταξης και την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης. Η Επιτροπή των Περιφερειών είναι σε θέση να συμβάλει σε αυτή τη διαδικασία, με στόχο την επίτευξης μιας πιο αποτελεσματικής συμμετοχής των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των πολιτικών μετανάστευσης και ένταξης, σύμφωνα με την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και την αρχή της επικουρικότητας· η συμβολή αυτή θα μπορούσε να αποδειχθεί επίσης χρήσιμη για την άμβλυνση των ανισοτήτων που υφίστανται μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών όσον αφορά τις συνθήκες υποδοχής και φιλοξενίας των αιτούντων άσυλο, των προσφύγων και των μεταναστών·

38.

προτείνει ο Οργανισμός για τη Διαχείριση Συστημάτων ΤΠ Μεγάλης Κλίμακας (eu-LISA) να αναπτύξει στο εγγύς μέλλον πλήρες σύστημα ανταλλαγής δεδομένων για τη μετανάστευση και τις τοπικές αρχές, βάσει του συστήματος VIS. Ένα τέτοιο σύστημα θα μπορούσε να αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμο για την ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης και τη συγκέντρωση εμπειρίας όσον αφορά τη διαχείριση της στέγασης, την επεξεργασία των αιτημάτων προσφύγων και αιτούντων άσυλο, τις πολιτικές ένταξης και την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης, παρέχοντας πρακτικές λύσεις για την ενθάρρυνση της αρχής της αλληλεγγύης μεταξύ των τοπικών αρχών·

39.

προτείνει τη σύσταση βάσης δεδομένων που να συμβάλει στην παρακολούθηση των μεταναστευτικών μετακινήσεων μεταξύ των κρατών μελών. Η εν λόγω βάση δεδομένων θα περιέχει πληροφορίες σχετικά με τις πληθυσμιακές μεταβολές μεταξύ των χωρών προέλευσης και των χωρών προορισμού. Η γνώση αυτών των μετακινήσεων θα διευκολύνει τη λήψη αποφάσεων σε τοπικό, περιφερειακό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

40.

φρονεί πως η συνεργασία και η αλληλεγγύη θα διευκολυνθούν σημαντικά εάν υπάρξει πρόοδος όσον αφορά πρακτικές, ρεαλιστικές λύσεις. Η εμπειρογνωσία των τοπικών και περιφερειακών αρχών δεν πρέπει να παραβλέπεται κατά τον καθορισμό των κύριων ζητημάτων·

41.

πιστεύει πως η ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιήσει κάθε ευκαιρία συνεργασίας με τους θεσμικούς εταίρους και καλλιέργειας του διαλόγου σε όλα τα σχετικά πλαίσια. Οργανώσεις όπως ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) και συνελεύσεις όπως η Ευρωμεσογειακή Περιφερειακή και Τοπική Συνέλευση της ΕτΠ (ARLEM) αποτελούν σημαντικούς εταίρους προς τούτο.

42.

επικροτεί το γεγονός ότι η επόμενη υπουργική διάσκεψη του ΔΟΜ που θα διεξαχθεί τον Οκτώβριο του 2015 θα επικεντρωθεί στη συνεισφορά των δήμων στη διαχείριση της μετανάστευσης και θα αποτελέσει εξαιρετικό βήμα παγκοσμίου διαλόγου μεταξύ των δήμων. Επιθυμεί να συμμετάσχει σε αυτή τη διάσκεψη και προσβλέπει στη συμβολή της στις συζητήσεις.