20.11.2014   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 415/5

Εισηγητής

Markku Markkula (FI/EPP), δημοτικός σύμβουλος Espoo

1.

Οι νεοσύστατες επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας δεν είναι δυνατόν να σχεδιαστούν και να χαραχτούν εκ των προτέρων παρά μόνον εν μέρει. Στο οικοσύστημα επιχειρηματικότητας πολλές από τις μεταβλητές δεν μπορούν να ελεγχθούν. Ωστόσο, είναι δυνατόν να προσδιοριστούν οι παράγοντες που διευκολύνουν την επιχειρηματικότητα, όπως η βελτίωση της πρόσβασης στην πίστωση, η αποτελεσματική ρύθμιση και η φορολογία, η προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος και η μεγαλύτερη προθυμία ανάληψης επιχειρηματικών κινδύνων. Αυτές οι πτυχές έχουν τονιστεί επανειλημμένα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ειδικότερα στο σχέδιο δράσης για την επιχειρηματικότητα το 2020 (3). Ταυτόχρονα, η ύπαρξη υποδομών που εξασφαλίζουν ευρυζωνική πρόσβαση συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για να ενθαρρυνθεί η επιχειρηματικότητα στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας.

2.

Συνεπώς δεν είναι δυνατό να καθοριστεί εκ των προτέρων πού θα δημιουργηθεί το σχετικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Την επιλογή του τόπου εγκατάστασης των νεοσύστατων επιχειρήσεων δεν θα αποφασίσουν οι αρμόδιοι χάραξης πολιτικής, αλλά οι ίδιες οι νεοσύστατες επιχειρήσεις με βάση τις ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης που θα τους προσφερθούν.

3.

Για τη στήριξη αυτών των επιχειρήσεων θα πρέπει να κινητοποιηθεί η δημόσια διοίκηση, οι φορείς χάραξης πολιτικής, το επιχειρηματικό σύστημα, ο ακαδημαϊκός κόσμος, οι σπουδαστές και όλοι οι άλλοι φορείς, ώστε να λάβουν την κατάλληλη καθοδήγηση και καλλιέργεια. Εν προκειμένω η εκπαίδευση διαδραματίζει καθοριστικής σημασίας ρόλο, εφόσον η αριστεία και η καινοτομία παρέχονται από άτομα.

4.

Σε εθνικό επίπεδο θα πρέπει, συνεπώς, με βάση τη λογική του συντονισμού, οι πόροι να διατεθούν και να επικεντρωθούν σε ορισμένες επιχειρήσεις, με βάση σαφώς καθορισμένα κριτήρια, όπου ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος αποτυχίας και αναποτελεσματικότητας. Το περιφερειακό επίπεδο είναι το πλέον ενδεδειγμένο για τη μελέτη μορφών μόχλευσης των πόρων.

5.

Στην Ευρώπη υπάρχει υπερβολικός κατακερματισμός των πρωτοβουλιών, τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Υπάρχει λοιπόν ανάγκη για ένα κοινό πλαίσιο αναφοράς.

6.

Να πραγματοποιηθεί μια αξιολόγηση του τι έχει πραγματικά γίνει, δεδομένου ότι διάφορες περιφέρειες της Ευρώπης είναι ήδη εξοπλισμένες με εργαλεία ή/και υιοθετούν πολιτικές υπέρ των νεοσύστατων επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας. Αυτό θα επιτρέψει την εκπόνηση ενός εύχρηστου και ευανάγνωστου πίνακα σχετικά με τα διαθέσιμα εργαλεία.

7.

Να κατηγοριοποιηθούν τα στοιχεία προκειμένου να σταχυολογηθούν τα σημαντικότερα εξ αυτών· τότε θα είναι δυνατή η ανάλυση των μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί από τις περιφέρειες και να καθοριστούν οι γραμμές τάσεων.

8.

Να δημιουργηθεί μια κατάλληλη βάση δεδομένων, όπου τα επίπεδα της αποκεντρωμένης διακυβέρνησης θα μοιράζονται τις βέλτιστες πρακτικές που έχουν υιοθετηθεί. Ως εκ τούτου, θα είναι επίσης δυνατό να εφαρμοστούν πρακτικές συγκριτικής αξιολόγησης πολύ χρήσιμες, ειδικά σε εκείνες τις περιφέρειες που υστερούν από πλευράς κανονιστικών ρυθμίσεων.

9.

Να θεσπιστεί ένας μηχανισμός για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων, προκειμένου να διενεργούνται περιοδικοί και ενδιάμεσοι έλεγχοι των επιτευχθέντων αποτελεσμάτων.

10.

Να είναι σαφές ποιοι είναι, σε περιφερειακό επίπεδο, οι σημαντικότεροι φορείς και ποιες είναι οι ευθύνες τους για τη στήριξη των νεοσύστατων επιχειρήσεων. Ακόμη και μέσα που είναι διαθέσιμα και χρησιμοποιούνται ήδη σε άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα να χρησιμοποιούνται για τον σκοπό αυτό: Dynamic Mapping of Web Entrepreneurs and Startups’ ecosystem, Cluster Observatory.

11.

Δεδομένου ότι η έννοια της νεοσύστατης επιχείρησης συνδέεται με την έννοια της ευελιξίας, πρέπει να ελαχιστοποιηθεί ο γραφειοκρατικός φόρτος. Τα γραφειοκρατικά εμπόδια εξακολουθούν να θεωρούνται ακόμη σήμερα ως ένα από τα βασικά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Συνεπώς η ΕτΠ προτείνει:

11.1.

την απλούστευση και εναρμόνιση της περιφερειακής νομοθεσίας κατά τρόπο που να μην επιβαρύνει την εθνική·

11.2.

την παροχή μέσω του Διαδικτύου όσο το δυνατό περισσότερων χρήσιμων πληροφοριών και με δομημένο τρόπο, τηρώντας, συγχρόνως, τους κανόνες προστασίας των δεδομένων·

11.3.

την καθιέρωση ενός ελάχιστου προτύπου σχετικά με τις πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται έτσι ώστε να καθίσταται δυνατή η αξιολόγηση και η σύγκριση από τους ίδιους τους αποδέκτες·

11.4.

την διαθεσιμότητα και τη δυνατότητα άμεσης διεκπεραίωσης όλων των διαδικασιών μέσω του Διαδικτύου έτσι ώστε να μειωθεί στο ελάχιστο ο πλεονασμός τους·

11.5.

την παροχή των πληροφοριών μέσω του Διαδικτύου τόσο στην τοπική γλώσσα όσο και στην αγγλική·

12.

Τα σημεία 11.1-11.5 μπορούν να εφαρμοστούν με τη χρήση ήδη υφιστάμενων μέσων όπως η δικτυακή πύλη http://ec.europa.eu/internal_market/eu-go/

13.

Πρέπει να εκπαιδευτεί το προσωπικό των περιφερειακών και τοπικών δημόσιων διοικήσεων. Τα άτομα που καλούνται να σχεδιάσουν το μέλλον της οικονομίας θα πρέπει να είναι καλύτερα προετοιμασμένα και οι γνώσεις τους να είναι προσαρμοσμένες στις καινοτομίες αιχμής.

14.

Πρέπει οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές και γενικά τα άτομα, να αναπτύξουν την ικανότητα σχεδιασμού, δηλαδή, την ικανότητα σύλληψης ενός προγράμματος που να επιτρέπει την επίτευξη αποτελέσματος. Η κατάρτιση στο επιχειρείν είναι επίσης απαραίτητη.

15.

Πρέπει να σχεδιαστούν τυποποιημένοι μηχανισμοί αξιολόγησης της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προκειμένου οι δημόσιες διοικήσεις να έχουν το κίνητρο να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους.

16.

Πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι περιφέρειες, μαζί με τις κυβερνήσεις, θα αρχίσουν να σκέπτονται με ψηφιακό τρόπο. Τούτο όχι μόνο θα αυξήσει την αποδοτικότητα με τη μείωση του κόστους, αλλά θα συμβάλει και σε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα μέσω της βελτίωσης των υπηρεσιών προς τους πολίτες.

17.

Πρέπει να καταβληθούν ακόμη περισσότερες προσπάθειες προκειμένου κάθε περιφέρεια, όπως και κάθε κράτος μέλος, να ορίσει έναν Chief Digital Officier (CDO). Οι μόνιμοι και με πλήρη απασχόληση CDO θα βοηθούν έτσι ώστε ότι οι ψηφιακές καινοτομίες να έχουν όσο το δυνατό ευρύτερη και αποτελεσματικότερη απήχηση.

18.

Δημοσιοποίηση των περιφερειακών στοιχείων σε συμμόρφωση με τους κανόνες προστασίας δεδομένων. Τα στοιχεία αυτά είναι ζωτικής σημασίας για τις νεοσύστατες επιχειρήσεις. Η δημοσιοποίησή τους θα αυξήσει τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη. Θα αυξηθεί επίσης η δυνατότητα των καινοτόμων επιχειρήσεων να αδράξουν πιθανές ευκαιρίες.

19.

Όλες οι περιφέρειες θα πρέπει να θέσουν έναν ελάχιστο αριθμό ποσοτικών στόχων, σε ό,τι αφορά την έξυπνη ανάπτυξη και τη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για τις νεοσύστατες επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας. Εναλλακτικά, πρέπει να ορίσουν μια ποιοτική προσέγγιση που να βασίζεται σε μια «πορεία προς την αλλαγή» και να συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων.

20.

Η εποπτεία και η αξιολόγηση των πολιτικών θα πρέπει να διεξάγονται από ειδική τεχνική επιτροπή απαρτιζόμενη από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες. Μετά την εποπτεία, κάθε περιφέρεια θα πρέπει να δημοσιεύει τακτικά έκθεση (τουλάχιστον σε ετήσια βάση) σχετικά με την πρόοδο υλοποίησης των στόχων που έχουν τεθεί. Στην έκθεση αυτή θα πρέπει να εξετάζεται πρωτίστως η εφαρμογή της στρατηγικής έξυπνης εξειδίκευσης RIS3 της περιοχής σε σχέση κυρίως με το πόσο καλά έχει προχωρήσει το οικοσύστημα της καινοτομίας και πόσο έχει επιτευχθεί η ανάπτυξη νέων και επιτυχημένων επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας. Ταυτόχρονα, στόχος της αξιολόγησης είναι να προωθήσει το θέμα της ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα αυτό. Αυτή η έκθεση δεν πρέπει ωστόσο να οδηγήσει σε περαιτέρω διοικητική επιβάρυνση των τοπικών και περιφερειακών αρχών.

21.

Απαιτείται η έγκαιρη εφαρμογή μιας κατάλληλης βάσης στατιστικών δεδομένων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και ο καθορισμός χρήσιμων περιφερειακών δεικτών προόδου για την παρακολούθηση των αποτελεσμάτων που επιτυγχάνονται. Ο στόχος είναι να κατανοήσουμε ποιες πολιτικές είναι πιο αποτελεσματικές και ποιες όχι, για τη χάραξη των μελλοντικών πολιτικών.

22.

Του ορισμού αρμόδιου θεσμού για την συνεχή προώθηση της καλλιέργειας του επιχειρηματικού πνεύματος. Η καλλιέργεια του επιχειρηματικού πνεύματος θα μπορούσε να ενθαρρύνεται χάρη στη διάδοση επιτυχών παραδειγμάτων. Παντού στην Ευρώπη, οι νέοι θα πρέπει να είναι ενήμεροι για τις δυνατότητες που παρέχουν σήμερα οι νέες τεχνολογίες

23.

Της προώθησης μιας προορατικής στάσης εκ μέρους των νέων, εξαλείφοντας πολιτιστικούς και ψυχολογικούς φραγμούς που περιορίζουν την πρόσβαση στην επιχειρηματικότητα. Είναι, συνεπώς, αναγκαίο να υιοθετηθεί μια συνολική στρατηγική της εκπαίδευσης στον τομέα της επιχειρηματικότητας, όπως έχει ήδη υπογραμμίσει η ΕτΠ στη γνωμοδότησή της με θέμα «Ανασχεδιασμός της εκπαίδευσης» (6).

24.

Της πρόκλησης ενθουσιασμού όσον αφορά την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας. Οι επιτυχημένοι επιχειρηματίες των οποίων οι δραστηριότητες έχουν πραγματικό αντίκτυπο στις ζωές των ανθρώπων θα πρέπει να επαινούνται και να λαμβάνονται ως πρότυπα αναφοράς. Πρέπει να ενθαρρύνεται τόσο η επιχειρηματικότητα όσο και η καινοτομία.

25.

Της ενσωμάτωσης των «φυτώριων» επιχειρήσεων στα εκπαιδευτικά αναλυτικά προγράμματα και της σύνδεσης της εκπαίδευσης με τον επιχειρηματικό κόσμο. Τούτο επιτρέπει στους φοιτητές να έχουν μια ιδέα του τι σημαίνει η σύσταση και η διαχείριση μιας επιχείρησης χωρίς να πρέπει να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους που, σε περίπτωση πτώχευσης, θα είναι το δίχτυ ασφαλείας τους.

26.

Της υποστήριξης εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε συνεργασία με τον επιχειρηματικό κόσμο για νεοσύστατες και υψηλής ανάπτυξης επιχειρήσεις, με διεθνή προσανατολισμό συνδυάζοντας τις τελευταίες εξελίξεις της τεχνολογίας, των επιχειρήσεων και του σχεδιασμού με την επιχειρηματική ανακάλυψη, με προφανή οφέλη επί τόπου, τα οποία έχουν αποδείξει την ικανότητά τους να παράγουν εξαιρετικά αποτελέσματα.

27.

Για να μπορέσει να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική ανταπόκριση των διαφόρων εκπαιδευτικών και επαγγελματικής κατάρτισης προγραμμάτων στις ανάγκες της αγοράς, ένα καλό κριτήριο θα ήταν η υιοθέτηση από κοινού επενδύσεων ή/και μερικής κάλυψης του κόστους: οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν, και στην περίπτωση ορισμένων προγραμμάτων θα πρέπει, να δαπανούν δικά τους χρήματα προκειμένου να αποδείξουν ότι πραγματικά πιστεύουν στην πρωτοβουλία. Στην καλύτερη περίπτωση, τα προγράμματα αυτά θα φέρουν σε επαφή ανθρώπους από εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικές περιοχές και κλάδους, θα καταστήσουν τις πλέον πρόσφατες διαθέσιμες γνώσεις και τεχνολογία προσιτές σε αυτούς, και θα δημιουργήσουν έργα συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων και των εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων.

28.

Πρέπει εξάλλου να καταστεί ευέλικτη η διαδικασία πιστοποίησης των προγραμμάτων αυτών.

29.

Υπογραμμίζεται η ανάγκη να δημιουργηθούν συνέργειες μεταξύ των διαφόρων ευρωπαϊκών προγραμμάτων για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας· ειδικότερα μεταξύ των προγραμμάτων «Ορίζοντας 2020», COSME και ECIF.

30.

Το Συμβούλιο της ΕΕ έχει τονίσει τον σύμφυτο ρόλο της έξυπνης εξειδίκευσης στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Ο ενωσιακός οδηγός έρευνας και στρατηγικών καινοτομιών για έξυπνη εξειδίκευση (RIS3) ορίζει τις εν λόγω στρατηγικές ως ολοκληρωμένα, τοποκεντρικά θεματολόγια οικονομικού μετασχηματισμού.

31.

Η «πλατφόρμα έξυπνης εξειδίκευσης» (S3) πρέπει να παρέχει μεγαλύτερη στήριξη σε δραστηριότητες τοπικού και περιφερειακού επιπέδου, με ιδιαίτερη έμφαση στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες. Τούτο σημαίνει, πρωτίστως, στήριξη των διαδικασιών που βοηθούν στην αναγνώριση των δραστηριοτήτων υψηλής προστιθέμενης αξίας σε κάθε περιφέρεια. Σημαίνει επίσης παροχή των καλύτερων ευκαιριών για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των περιφερειών και της πολιτικής που πρέπει να εφαρμοστεί για τη χάραξη στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης.

32.

Η ΕτΠ υπογραμμίζει τη σημασία χρηματοδότησης, σε περιφερειακό και ενωσιακό επίπεδο, επιχειρήσεων καινοτομίας και παραγωγής με έντονα τοπικά, περιφερειακά και διαπεριφερειακά χαρακτηριστικά.

33.

συντονίζουν τις παρεμβάσεις των διαφόρων επιχειρηματικών φορέων. Κύριο καθήκον των δημόσιων διοικήσεων είναι να ενθαρρύνουν την αλληλεπίδραση και τη δημιουργία δικτύων μεταξύ των επιχειρηματικών φορέων.

34.

αγοράζουν περισσότερο από ΜΜΕ υψηλής τεχνολογίας. Σε ολόκληρη την ΕΕ, η πλειονότητα των δημοσίων συμβάσεων ανατίθεται σε μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. Πρέπει να σημειωθεί γρήγορη προσαρμογή στις απαιτήσεις των νέων οδηγιών (8) για τις δημόσιες συμβάσεις που βελτιώνουν αισθητά την πρόσβαση των ΜΜΕ στην αγορά.

35.

Ενθάρρυνση της εγκατάστασης πρωτοπόρων επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας προκειμένου να αυξηθεί η δεξαμενή τεχνολογικών δεξιοτήτων και να δημιουργηθούν δευτερογενείς επιπτώσεις. Τα πάντα θα πρέπει να σχεδιάζονται με μια πνοή εντός ενός πλαισίου που να μην είναι μόνο τοπικό.