24.3.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 93/74


P7_TA(2014)0081

Συνθήκη για το εμπόριο όπλων

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 5ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με την κύρωση της Συνθήκης για το εμπόριο όπλων (ΣΕΟ) (2014/2534(RSP))

(2017/C 093/14)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για το εμπόριο όπλων (ΣΕΟ) που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 2 Απριλίου 2013,

έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου αριθ. 2010/336/ΚΕΠΠΑ της 14ης Ιουνίου 2010 (1) και τις προηγούμενες αποφάσεις του Συμβουλίου για τις δραστηριότητες της ΕΕ προς υποστήριξη της συνθήκης για το εμπόριο όπλων, καθώς και το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για την εξουσιοδότηση των κρατών μελών να επικυρώσουν, προς το συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη συνθήκη για το εμπόριο όπλων (12178/2013),

έχοντας υπόψη την οδηγία 91/477/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 1991, σχετικά με τον έλεγχο της απόκτησης και της κατοχής όπλων (2),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2009, για την απλούστευση των όρων και προϋποθέσεων για τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας εντός της Κοινότητας (3),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 258/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Μαρτίου 2012, για την εφαρμογή του άρθρου 10 του πρωτοκόλλου των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την καταπολέμηση της παράνομης κατασκευής και διακίνησης πυροβόλων όπλων, των εξαρτημάτων τους, των μερών τους και των πυρομαχικών, που συμπληρώνει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος («πρωτόκολλο των ΗΕ για τα πυροβόλα όπλα»), και για τη θέσπιση άδειας εξαγωγής, καθώς και μέτρων εισαγωγής και διαμετακόμισης για πυροβόλα όπλα, τα μέρη και εξαρτήματά τους και τα πυρομαχικά (4),

έχοντας υπόψη την κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού (5),

έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 21ης Ιουνίου 2007 σχετικά με τη συνθήκη για το εμπόριο όπλων: θέσπιση κοινών διεθνών κανόνων για την εισαγωγή, την εξαγωγή και τη μεταφορά συμβατικών όπλων (6), το ψήφισμά του της 13ης Ιουνίου 2012 σχετικά με τις διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο του ΟΗΕ με θέμα τη Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων (ΣΕΟ) (7), και το ψήφισμά του της 13ης Μαρτίου 2008 σχετικά με τον Κώδικα Συμπεριφοράς της ΕΕ για τις Εξαγωγές Όπλων, αποτυχία εκ μέρους του Συμβουλίου να εγκρίνει την Κοινή Θέση και να μετατρέψει τον Κώδικα νομικά δεσμευτικό έγγραφο (8),

έχοντας υπόψη τα άρθρα 21 και 34 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 3, 4 και 5 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη το αίτημα για έγκριση που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με τα άρθρα 207 παράγραφος 3 και 218 παράγραφος 6 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C7-0233/2013),

έχοντας υπόψη το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το διεθνές εμπόριο συμβατικών όπλων αποτελεί δραστηριότητα μέσω της οποίας διακινούνται κάθε χρόνο ποσά της τάξης των 70 τουλάχιστον δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ και ότι, σύμφωνα με υπολογισμούς του ΟΗΕ, περίπου ένα εκατομμύριο όπλα, από τα 8 εκατομμύρια που κατασκευάζονται σε καθημερινή βάση σε ολόκληρο τον κόσμο, καταλήγει συνήθως σε λάθος χέρια, κατόπιν απώλειας ή κλοπής· λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε λεπτό ένας άνθρωπος χάνει τη ζωή του ως αποτέλεσμα ένοπλης βίας·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με το Διεθνές Ερευνητικό Ινστιτούτο της Στοκχόλμης, στην ΕΕ ως σύνολο αντιστοιχεί το 26 % των παγκόσμιων εξαγωγών όπλων και ότι 61 % από τις εν λόγω εξαγωγές έχουν ως προορισμό χώρες εκτός της ΕΕ·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι από την έγκριση της οδηγίας 2009/43/ΕΚ και μετά, το εμπόριο στρατιωτικού εξοπλισμού εντός της ΕΕ ρυθμίζεται από κοινό ευρωενωσιακό σύστημα χορήγησης συνολικών αδειών, και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αρμόδια για να συνάπτει διεθνείς συμφωνίες σε τομείς οι οποίοι εμπίπτουν εντός της αποκλειστικής της αρμοδιότητας·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινή θέση του 2008 του Συμβουλίου θεσπίζει τέσσερα δεσμευτικά κριτήρια τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε απόρριψη των αδειών εξαγωγής και άλλα τέσσερα που πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης προσοχής· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εν λόγω κριτήρια δεν θίγουν τη δυνατότητα των κρατών μελών να λαμβάνουν πιο περιοριστικά μέτρα ελέγχου των εξοπλισμών·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο των κοινών αξιών στις οποίες βασίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι, σύμφωνα με τις συνθήκες, η εμπορική πολιτική, ως τμήμα της εξωτερικής δράσης της ΕΕ, θα πρέπει να συμβάλει στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξαγωγές όπλων έχουν επίπτωση όχι μόνο στην ασφάλεια αλλά και στην έρευνα και ανάπτυξη, την καινοτομία και το βιομηχανικό δυναμικό, στο διμερές και το πλειομερές εμπόριο, και στην αειφόρο ανάπτυξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατιωτική αστάθεια που δημιουργείται από την αυξημένη διαθεσιμότητα όπλων έχει συχνά ως αποτέλεσμα την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας και την εμφάνιση φτώχειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το εμπόριο όπλων, ειδικά με τις αναπτυσσόμενες χώρες, συχνά οδηγεί στη διαφθορά και την υπερχρέωση και αντλεί σημαντικούς αναπτυξιακούς πόρους από τις κοινωνίες των χωρών αυτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι το διεθνές εμπόριο μπορεί να σταθεί στο ύψος των δυνατοτήτων του όσον αφορά τη δημιουργία σταθερών θέσεων εργασίας, ανάπτυξης και οικονομικής αύξησης μόνο μέσα σε κλίμα καλής διακυβέρνησης, αν όχι ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας σε διεθνές επίπεδο·

Γενικά ζητήματα

1.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την σύναψη, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, μιας νομικά δεσμευτικής συνθήκης για το εμπόριο όπλων (ΣΕΟ) που αφορά το διεθνές εμπόριο συμβατικών όπλων και προέκυψε μετά από μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις που διήρκησαν επτά έτη· υπενθυμίζει ότι η Συνθήκη αποσκοπεί αφενός στη θέσπιση των υψηλότερων δυνατών κοινών διεθνών προτύπων για τη ρύθμιση του διεθνούς εμπορίου συμβατικών όπλων και, αφετέρου, στην πρόληψη και εξάλειψη του λαθρεμπορίου συμβατικών όπλων, με σκοπό να συμβάλει στη διεθνή και περιφερειακή ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα και να μειώσει τον ανθρώπινο πόνο· πιστεύει ότι η αποτελεσματική εφαρμογή της Συνθήκης μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην ενίσχυση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου σε ολόκληρο τον κόσμο· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών συνέβαλαν ουσιαστικά στο έργο σε όλη τη διάρκειά του, από την έναρξη των εργασιών έως την έγκριση της Συνθήκης για το εμπόριο όπλων·

2.

επισημαίνει ότι η μακροπρόθεσμη επιτυχία του καθεστώτος ΣΕΟ προϋποθέτει την συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων χωρών περιλαμβανομένων ειδικότερα όλων των κύριων παραγόντων του διεθνούς εμπορίου όπλων· εκφράζει την ικανοποίησή του διότι τα περισσότερα κράτη μέλη του ΟΗΕ έχουν ήδη υπογράψει τη Συνθήκη και παροτρύνει τα υπόλοιπα να πράξουν το ίδιο και να την κυρώσουν το συντομότερο δυνατό· καλεί την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) να προσθέσει στους στόχους της όσον αφορά την εξωτερική πολιτική μία πρόσκληση προς τρίτες χώρες για προσχώρηση στη ΣΕΟ και να την συμπεριλάβει στα θέματα που πρόκειται να εξετασθούν στο πλαίσιο διμερών συμφωνιών·

3.

σημειώνει ότι ορισμένες εμπορικές συμφωνίες περιλαμβάνουν ρήτρες που προάγουν στόχους και συμφωνίες για τη μη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής και καλεί κατά συνέπεια την Επιτροπή να διερευνήσει μέχρι ποιο βαθμό θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα σημερινά και τα μελλοντικά εμπορικά μέσα με στόχο την προβολή της επικύρωσης και εφαρμογής της ΣΕΟ·

4.

τονίζει το γεγονός ότι οι παράνομες ή ανεξέλεγκτες μεταβιβάσεις όπλων αποτελούν παράγοντα που προξενεί δεινά στην ανθρωπότητα και πυροδοτεί ένοπλες συρράξεις, τροφοδοτεί αστάθεια, τρομοκρατικές επιθέσεις και διαφθορά — με όλα τα αναμενόμενα επακόλουθα της υπονόμευσης της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης — καθώς και παραβιάσεις της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, της νομοθεσίας περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου·

Πεδίο εφαρμογής

5.

θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι η Συνθήκη δεν θεσπίζει κοινό και ακριβή ορισμό των συμβατικών όπλων και εφαρμόζεται μόνο στις οκτώ κατηγορίες όπλων οι οποίες καθορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1, και εκφράζει τη λύπη του επίσης για την απουσία καταλόγου ο οποίος περιγράφει τους συγκεκριμένους τύπους των όπλων που περιλαμβάνονται σε κάθε μία από τις κατηγορίες αυτές· εκφράζει ωστόσο τη ικανοποίησή του διότι χρησιμοποιούνται ευρείες κατηγορίες για τον προσδιορισμό των τύπων όπλων που καλύπτονται· εκφράζει ιδιαίτερη ικανοποίηση για το γεγονός ότι το πεδίο εφαρμογής της συνθήκης καλύπτει τα φορητά όπλα, τον ελαφρύ οπλισμό, τα πυρομαχικά, καθώς και τα μέρη και εξαρτήματα αυτών· καλεί τα συμβαλλόμενα μέρη να εφαρμόσουν, για κάθε κατηγορία όπλων, τον ευρύτερο δυνατό ορισμό στο πλαίσιο της εθνικής τους νομοθεσίας· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το εμπόριο των εξ αποστάσεως πλοηγούμενων οπλισμένων εναέριων συστημάτων (μη επανδρωμένα αεροσκάφη) δεν περιλαμβάνεται στο πεδίο εφαρμογής της Συνθήκης·

6.

λυπάται διότι παραμένει εκτός πεδίου Συνθήκης η τεχνική βοήθεια, η οποία περιλαμβάνει την επισκευή, τη συντήρηση και την ανάπτυξη, δραστηριότητες οι οποίες έχουν ωστόσο περιληφθεί στη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

7.

καλεί τα κράτη μέλη να διευκρινίσουν ότι ο όρος 'μεταβίβαση', που αναφέρεται στο άρθρο 2, παράγραφος 2 της Συνθήκης, ισχύει για δωρεές, δανεισμούς και εκμισθώσεις και για όλα τα άλλα είδη μεταβίβασης και ότι, ως εκ τούτου, οι δραστηριότητες αυτές εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω Συνθήκης·

8.

καλεί, σε σχέση με τον έλεγχο των εξαγωγών και την εφαρμογή του άρθρου 6 (Απαγόρευση) και του άρθρου 7 (1) (Εξαγωγές και Αξιολόγηση Εξαγωγών) της ΣΕΟ, τα συμβαλλόμενα κράτη να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή σε είδη που μπορεί να χρησιμοποιηθούν τόσο για πολιτικούς όσο και για στρατιωτικούς σκοπούς, όπως είναι η τεχνολογία επιτήρησης, καθώς και σε ανταλλακτικά και προϊόντα κατάλληλα προς χρήση για κυβερνοπόλεμο ή για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που δεν επιφέρουν τον θάνατο, και προτείνει να διερευνηθεί η δυνατότητα επέκτασης του πεδίου εφαρμογής της ΣΕΟ — ώστε να συμπεριλάβει υπηρεσίες που σχετίζονται με την εξαγωγή όπλων και είδη και τεχνολογία διπλής χρήσης·

9.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τις διατάξεις που αποσκοπούν στην πρόληψη της εκτροπής των όπλων· σημειώνει ωστόσο το πολύ μεγάλο περιθώριο που έχει παρασχεθεί στα συμβαλλόμενα κράτη για τον καθορισμό του βαθμού κινδύνου από την εκτροπή των όπλων· εκφράζει τη λύπη του διότι τα πυρομαχικά, καθώς και τα μέρη και εξαρτήματα αυτών, δεν καλύπτονται με σαφήνεια από τις σχετικές διατάξεις και καλεί τα συμβαλλόμενα κράτη, ιδίως εκείνα που είναι κράτη μέλη της ΕΕ, να επανορθώσουν τούτη την παράλειψη στις εθνικές νομοθεσίες τους, σύμφωνα με την κοινή θέση του 2008 του Συμβουλίου·

10.

αναγνωρίζει την ουσιαστική σημασία της αμυντικής βιομηχανίας για την ανάπτυξη και την καινοτομία, πέραν του θεμελιώδους ρόλου της όσον αφορά την παροχή δυνατοτήτων ζωτικής σημασίας· υπενθυμίζει τα νόμιμα συμφέροντα των κρατών ως προς την απόκτηση συμβατικών όπλων και ως προς την άσκηση του δικαιώματός τους στην αυτοάμυνα και στην παραγωγή, την εξαγωγή, την εισαγωγή και τη μεταβίβαση συμβατικών όπλων· υπενθυμίζει επίσης ότι είναι προς το συμφέρον των συμβαλλόμενων κρατών να διασφαλίσουν ότι η αμυντική βιομηχανία συμμορφώνεται με τη διεθνή νομοθεσία και τα δεσμευτικά καθεστώτα ελέγχου όπλων, έτσι ώστε να διαφυλάσσονται και να προστατεύονται οι θεμελιώδεις αρχές της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του ανθρωπιστικού δικαίου, και να προάγεται η πρόληψη και η επίλυση των συγκρούσεων·

11.

καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να βοηθήσουν στην ανάπτυξη δεσμευτικών κωδίκων δεοντολογίας για ιδιωτικούς φορείς που εμπλέκονται στο εμπόριο στρατιωτικών αγαθών, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές των Ηνωμένων Εθνών για τις Επιχειρήσεις και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα· ενθαρρύνει ιδιαίτερα την ευρωπαϊκή βιομηχανία όπλων να συμβάλει στις προσπάθειες στήριξης της εφαρμογής κατά τρόπο ανοικτό και διαφανή περιλαμβανομένων, κατά περίπτωση, εταιρικών σχέσεων ιδιωτικού — δημοσίου τομέα, και να προωθήσει τη συμμόρφωση, ιδίως μέσω της ενίσχυσης των υποχρεώσεων λογοδοσίας και της υποχρέωσης που απορρέει από την αρμοδιότητά για την πρόληψη των παράνομων μεταφορών όπλων

Κριτήρια και διεθνή πρότυπα

12.

επισημαίνει τη σημασία της υποχρέωσης που έχει επιβληθεί με τη Συνθήκη στα συμβαλλόμενα κράτη όσον αφορά την θέσπιση εθνικού συστήματος ελέγχου των μεταφορών όπλων (εξαγωγές, εισαγωγές, διαμετακομίσεις, μεταφορτώσεις και μεσιτείες)·

13.

εκφράζει ιδιαίτερα την ικανοποίησή του όσον αφορά την απαγόρευση όλων μεταφορών εφόσον το κράτος γνωρίζει κατά τη διαδικασία έγκρισης ότι τα όπλα θα χρησιμοποιηθούν για την διάπραξη γενοκτονίας, εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας ή εγκλημάτων πολέμου·

14.

εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι, με τρόπο εν γένει συνεπή προς τις διάφορες περιφερειακές συμφωνίες και πράξεις ελέγχου της μεταβίβασης, συμπεριλαμβανομένης της κοινής θέσης της ΕΕ του 2008, οι μεταφορές όπλων ενδέχεται να μην λάβουν έγκριση εάν τα συμβαλλόμενα κράτη θεωρήσουν ότι υπάρχει σημαντικός κίνδυνος τα όπλα να υπονομεύουν την ειρήνη και ασφάλεια ή να χρησιμοποιηθούν ενδεχομένως για: (1) παραβίαση του ανθρωπιστικού δικαίου, (2) παραβίαση των διατάξεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, (3) διάπραξη οργανωμένου εγκλήματος και (4) διάπραξη τρομοκρατικών πράξεων· παροτρύνει όλα τα συμβαλλόμενα κράτη να αναπτύξουν λεπτομερείς κατευθυντήριες γραμμές, έτσι ώστε τα κριτήρια αυτά να εφαρμόζονται με τη δέουσα αυστηρότητα και συνέπεια·

15.

καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη συνοχή μεταξύ των διαφόρων ευρωπαϊκών οργάνων που ρυθμίζουν την κίνηση (εξαγωγές, μεταφορές, μεσιτεία και διαμετακόμιση) όπλων και αντικειμένων στρατηγικής φύσεως, όπως η κοινή θέση του Συμβουλίου του 2008, ο κανονισμός για τα είδη διπλής χρήσης (ΕΚ) αριθ. 428/2009, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 258/2012 όσον αφορά το άρθρο 10 του πρωτόκολλου σχετικά με τα πυροβόλα όπλα καθώς και στοχοθετημένα μέτρα σύμφωνα με το άρθρο 218 της Συνθήκης, από απόψεως θεσμικού πλαισίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο και μηχανισμών εφαρμογής, ώστε να αποφευχθούν νομική σύγχυση και υπερβολικές πρόσθετες δαπάνες για τους σχετικούς οικονομικούς φορείς της ΕΕ·

16.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την απαίτηση βάσει της οποίας τα κράτη μέλη, κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με άδειες, πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τον κίνδυνο χρήσης των όπλων που μεταβιβάζονται για τη διάπραξη ή τη διευκόλυνση σοβαρών πράξεων βίας με βάση το φύλο ή σοβαρών πράξεων βίας εις βάρος γυναικών και παιδιών·

Εφαρμογή και υποβολή εκθέσεων

17.

επισημαίνει την μεγάλη σημασία που έχει η αποτελεσματική και αξιόπιστη εφαρμογή της Συνθήκης και ο σαφής προσδιορισμός των αρμοδιοτήτων των συμβαλλόμενων κρατών· Παρατηρεί, στο πλαίσιο αυτό, ότι στα συμβαλλόμενα κράτη παρέχεται μεγάλο περιθώριο ερμηνείας·

18.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι δεν υφίσταται υποχρέωση αξιολόγησης της ύπαρξης εντάσεων ή ένοπλων συγκρούσεων στη χώρα προορισμού ούτε λαμβάνεται υπόψη η έκτασή τους·

19.

επισημαίνει ότι απαιτείται από τα συμβαλλόμενα κράτη να υποβάλλουν ετήσιες εκθέσεις σχετικά με τις εξαγωγές και εισαγωγές συμβατικών όπλων που πραγματοποιούν· ζητεί μετ’ επιτάσεως την κατά κανόνα δημοσιοποίηση των σχετικών εκθέσεων· καλεί αναλόγως τα κράτη μέλη της ΕΕ να δεσμευτούν όσον αφορά τη διαφάνεια και να δημοσιοποιούν τις ετήσιες εκθέσεις τους σχετικά με τις μεταβιβάσεις όπλων, χωρίς να περιμένουν η αρχή αυτή να γίνει αποδεκτή σε παγκόσμιο επίπεδο·

20.

φρονεί ότι η πλήρης διαφάνεια εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την υποχρέωση λογοδοσίας ενώπιον των κοινοβουλίων, των πολιτών και των φορέων της κοινωνίας των πολιτών και ζητεί επιτακτικά να θεσπιστούν μηχανισμοί διαφάνειας μέσω των οποίων θα εξασφαλιστεί η λογοδοσία των κυβερνήσεων·

21.

τονίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα εθνικά κοινοβούλια, οι ΜΚΟ και η κοινωνία των πολιτών τόσο στην εφαρμογή όσο και στην επιβολή των συμφωνηθέντων προτύπων της ΣΕΟ σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και στη θέσπιση ενός συστήματος ελέγχου που θα χαρακτηρίζεται από διαφάνεια και υποχρέωση λογοδοσίας· ζητεί επομένως να δοθεί στήριξη (περιλαμβανομένης και της οικονομικής) σε ένα διεθνή, διαφανή και σταθερό μηχανισμό ελέγχου ο οποίος θα ενισχύσει τον ρόλο των κοινοβουλίων και της κοινωνίας των πολιτών·

22.

εκφράζει την ικανοποίησή του όσον αφορά τις διατάξεις σχετικά με τη διεθνή συνεργασία και συνδρομή και τη θέσπιση εθελοντικού καταπιστευματικού ταμείου για την παροχή συνδρομής στα συμβαλλόμενα κράτη που χρειάζονται ενίσχυση για την εφαρμογή της Συνθήκης·

23.

εκφράζει επίσης την ικανοποίησή του για τη συγκρότηση της Διάσκεψης των συμβαλλόμενων κρατών η οποία θα συνέρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα για να παρακολουθεί την εφαρμογή της Συνθήκης και, μεταξύ άλλων, να διασφαλίζει ότι το εμπόριο νέων τεχνολογιών για όπλα καλύπτεται από τη Συνθήκη·

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της

24.

αναγνωρίζει τον συνεπή ρόλο που διαδραμάτισε η ΕΕ και τα κράτη μέλη της στην προσπάθεια υποστήριξης της διεθνούς διαδικασίας θέσπισης κοινών δεσμευτικών κανόνων που θα διέπουν το διεθνές εμπόριο όπλων· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν υπογράψει τη Συνθήκη· προσβλέπει στην ταχεία κύρωσή της από τα κράτη μέλη μόλις το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δώσει τη συγκατάθεσή του·

25.

καλεί ως εκ τούτου την ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ να θέσει ως ύψιστη προτεραιότητα την κύρωση και εφαρμογή της ΣΕΟ και να ενημερώνει τακτικά το Κοινοβούλιο για τις αντίστοιχες δραστηριότητες· προτρέπει τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τη ΣΕΟ γρήγορα, αποτελεσματικά και με ενιαίο τρόπο σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζοντας παράλληλα να εφαρμόζουν πλήρως την κοινή θέση του Συμβουλίου σχετικά με τις εξαγωγές όπλων του 2008, η οποία αποτελεί την ισχύουσα βάση κοινών ευρωπαϊκών προτύπων σε ό,τι αφορά τους ελέγχους στις εξαγωγές όπλων·

26.

υπενθυμίζει στα κράτη μέλη την κοινή ευθύνη τους για την εφαρμογή και ερμηνεία της κοινής θέσης του Συμβουλίου του 2008 για τις εξαγωγές όπλων με ενιαίο, και ισότιμα αυστηρό τρόπο·

27.

παροτρύνει τα κράτη μέλη να τηρούν πλήρως τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από την ΕΕ και τον ΟΗΕ όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων σε πνεύμα διαφάνειας και πληρότητας και τα καλεί να προάγουν τη διαφάνεια και την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τις μεταβιβάσεις όπλων και την εκτροπή όπλων σε παγκόσμιο επίπεδο·

28.

χαιρετίζει τον ενεργό ρόλο που διαδραματίζει η ΕΕ στις διαπραγματεύσεις όσον αφορά τη Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων· εκφράζει όμως τη λύπη του για το γεγονός ότι η ΣΕΟ δεν περιλαμβάνει διατάξεις οι οποίες θα επέτρεπαν στην ΕΕ ή σε άλλες περιφερειακές οργανώσεις να καταστούν συμβαλλόμενα μέρη στη Συνθήκη· τονίζει ότι είναι ανάγκη οι περιφερειακές οργανώσεις να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην εφαρμογή της Συνθήκης και ζητεί με την πρώτη ευκαιρία να περιληφθούν σχετικές διατάξεις στη ΣΕΟ ο οποίες θα επιτρέψουν στην ΕΕ και σε άλλες περιφερειακές οργανώσεις να καταστούν συμβαλλόμενα μέρη της·

29.

εκφράζει την ικανοποίησή του διότι τα κράτη μέλη υποχρεούνται δυνάμει της Συνθήκης να υποβάλουν ετήσιες εκθέσεις σχετικά με τις εξαγωγές αλλά και με τις εισαγωγές τους (άρθρο 13 παράγραφος 3), κάτι το οποίο συνιστά μία πολύ θετική πτυχή που προωθεί την εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών, δεδομένου ότι με τον τρόπο αυτό λαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με τα όπλα που αγοράζουν οι άλλες χώρες·

30.

καλεί την Επιτροπή να υποβάλει φιλόδοξη πρόταση για απόφαση του Συμβουλίου σχετικά με ευρωενωσιακό μηχανισμό στήριξης για την εφαρμογή της ΣΕΟ·

31.

καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να συνδράμουν τις τρίτες χώρες που έχουν ανάγκη ενίσχυσης στην προσπάθεια τήρησης των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη Συνθήκη· στο πλαίσιο αυτό, εκφράζει την ικανοποίησή του για τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της 16ης Δεκεμβρίου 2013, βάσει των οποίων χορηγούνται 5,2 εκατομμύρια EUR από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στο εθελοντικό καταπιστευματικό ταμείο που θα δημιουργηθεί δυνάμει της Συνθήκης·

32.

υπογραμμίζει ότι όλες οι προσπάθειες για την ενίσχυση της εφαρμογής θα πρέπει να συντονίζονται στενά με δραστηριότητες άλλων δωρητών, ή ερευνητικών ινστιτούτων καθώς και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, όπως αυτές οι οποίες χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο της διευκόλυνσης αρωγής του ΟΗΕ που στηρίζει τη συνεργασία για τη ρύθμιση των όπλων (UNSCAR), και η οποία παρέχει μεγάλες δυνατότητες για συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας των πολιτών·

33.

καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) να σχεδιάσουν και να θέσουν σε εφαρμογή ένα συνεκτικό πρόγραμμα δραστηριοτήτων προβολής της ΣΕΟ, το οποίο θα ενσωματώνει και θα αξιοποιεί τις υφιστάμενες δραστηριότητες των συμβαλλομένων μερών στη ΣΕΟ λαμβάνοντας υπόψη τις δραστηριότητες που αφορούν τις πρωτοβουλίες παροχής συμβουλών από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών σε τοπικό επίπεδο καθώς και δραστηριότητες προβολής άλλων δωρητών και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, συνυπολογίζοντας με τον προσήκοντα τρόπο τα διδάγματα που αποκομίστηκαν στον εν λόγω τομέα·

34.

Εφιστά την προσοχή στην διάταξη με την οποία προβλέπεται, ως ύστατο μέτρο, η τροποποίηση της Συνθήκης με πλειοψηφία τριών τετάρτων των συμβαλλόμενων κρατών σε περίπτωση που αυτή κρίνεται σκόπιμη και παροτρύνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να κάνουν χρήση αυτής της διάταξης στο μέλλον προκειμένου να ενισχύσουν περαιτέρω το ρυθμιστικό καθεστώς και να εξαλείψουν οποιαδήποτε νομικά κενά· καλεί εν τω μεταξύ την Επιτροπή να προαγάγει διμερείς λύσεις στο πλαίσιο των εμπορικών σχέσεων που ρυθμίζονται μέσω συνθήκης·

35.

καλεί την Ελληνική Βουλή, στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, να θέσει το ζήτημα της κύρωσης της Συνθήκης για το εμπόριο όπλων και της κοινής θέσης του Συμβουλίου του 2008 στην ημερήσια διάταξη της διακοινοβουλευτικής διάσκεψης σχετικά με την ΚΕΠΠΑ/ΚΠΑΑ·

36.

καλεί το Συμβούλιο, δεδομένου ότι η ΣΕΟ αφορά τόσο αποκλειστικές αρμοδιότητες της ΕΕ όσο και εθνικές αρμοδιότητες, να επιτρέψει στα κράτη μέλη να κυρώσουν τη ΣΕΟ προς το συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

ο

ο ο

37.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών της ΕΕ, στην Ύπατη Εκπρόσωπο για τις Εξωτερικές Υποθέσεις και την Πολιτική Ασφάλειας/Αντιπρόεδρο της Επιτροπής, στην Επιτροπή και στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.


(1)  ΕΕ L 152 της 18.6.2010, σ. 14.

(2)  ΕΕ L 256 της 13.9.1991, σ. 51.

(3)  ΕΕ L 146 της 10.6.2009, σ. 1.

(4)  ΕΕ L 94 της 30.3.2012, σ. 1.

(5)  ΕΕ L 335 της 13.12.2008, σ. 99.

(6)  ΕΕ C 146 Ε της 12.6.2008, σ. 342.

(7)  ΕΕ C 332 Ε της 15.11.2013, σ. 58.

(8)  ΕΕ C 66 Ε της 20.3.2009, σ. 48.