Περιεχόμενα

1............ ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. 3

1.1......... Ο κανονισμός για τις στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων. 3

1.2......... Περιεχόμενο των κυριότερων συνόλων στοιχείων. 3

1.3......... Προσβασιμότητα των ΣΔΕ.. 5

1.4......... Δημοσιεύσεις το 2012 και 2013. 5

2............ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΟΛΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ   5

2.1......... Διαθεσιμότητα και πληρότητα των στοιχείων. 5

2.2......... Οι κανόνες απορρήτου και η εφαρμογή τους. 7

2.3......... Χρησιμότητα των ΣΔΕ.. 8

3............ ΑΚΡΙΒΕΙΑ.. 9

4............ ΣΥΝΟΧΗ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΣΙΜΟΤΗΤΑ.. 10

4.1......... Συνοχή. 10

4.2......... Συγκρισιμότητα. 10

5............ ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ.. 11

6............ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΑΦΗΝΕΙΑ.. 11

7............ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΣΔΕ.. 11

8............ Ο ΦΟΡΤΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ.. 13

8.1......... Ιστορικό. 13

8.2......... Μέτρα για τη μείωση του φόρτου για τις επιχειρήσεις. 13

9............ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ. 14

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. Ο κανονισμός για τις στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων

Βάσει του άρθρου 13 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 295/2008 σχετικά με τις στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων[1] (στο εξής «ο κανονισμός ΣΔΕ»), «η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, το αργότερο μέχρι τις 29 Απριλίου 2011, και στη συνέχεια ανά τριετία, έκθεση σχετική με τις στατιστικές που καταρτίζονται κατ’ εφαρμογή του παρόντος κανονισμού και ιδίως σχετικά με την ποιότητά τους και την επιβάρυνση που αναλογεί στις επιχειρήσεις».

Η παρούσα έκθεση είναι συνέχεια της έκθεσης που υποβλήθηκε τον Μάιο του 2011[2] σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 58/97 του Συμβουλίου (προγενέστερος κανονισμός που αντικαταστάθηκε από τον προαναφερόμενο κανονισμό ΣΔΕ).

Η παρούσα έκθεση είναι μια ανασκόπηση της προόδου που σημειώθηκε στην υλοποίηση του κανονισμού ΣΔΕ βάσει των τελικών στοιχείων για το 2010, το έτος αναφοράς, όσον αφορά τις στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων για:

· τις υπηρεσίες,

· τη βιομηχανία,

· το εμπόριο,

· τον κατασκευαστικό τομέα·

· τις υπηρεσίες που παρέχονται στις επιχειρήσεις· και

· τη δημογραφία των επιχειρήσεων.

Παρέχει πληροφορίες για τα μέτρα που έλαβε η Επιτροπή για να εξασφαλίσει τη διαθεσιμότητα υψηλής ποιότητας στατιστικών για τη διάρθρωση των επιχειρήσεων και για την υλοποίηση του κανονισμού ΣΔΕ από τα κράτη μέλη. Επιπλέον, παρέχει πληροφορίες σχετικά με τον φόρτο που συνεπάγεται η παροχή στατιστικών στοιχείων στις επιχειρήσεις και τις ενέργειες στις οποίες προέβησαν η Eurostat και τα κράτη μέλη για να μειώσουν τον φόρτο αυτό.

1.2. Περιεχόμενο των κυριότερων συνόλων στοιχείων

Οι στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων (ΣΔΕ) δίνουν γενική εικόνα της διάρθρωσης, της ανάπτυξης και των γνωρισμάτων των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων συνολικά και του κάθε τομέα ξεχωριστά και συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό σε πολλούς άλλους τομείς όπως οι εθνικοί λογαριασμοί, οι βραχυπρόθεσμες στατιστικές και τα μητρώα επιχειρήσεων.

Γενικά, τα στοιχεία καλύπτουν όλους τους τομείς εκτός της γεωργίας και των προσωπικών υπηρεσιών. Τα στοιχεία συλλέγονται για τις ακόλουθες μεταβλητές:

· μεταβλητές σχετικές με τα αποτελέσματα (π.χ. κύκλος εργασιών και προστιθέμενη αξία)·

· μεταβλητές σχετικές με τις εισροές και συγκεκριμένα την εισροή εργασίας (π.χ. απασχόληση και εργασθείσες ώρες), τις εισροές αγαθών και υπηρεσιών (π.χ. σύνολο αγορών) και την εισροή κεφαλαίου (π.χ. επενδύσεις σε υλικά αγαθά)· και

· τις μεταβλητές της δημογραφίας των επιχειρήσεων (π.χ. πληθυσμός ενεργών επιχειρήσεων, αριθμός νεοσύστατων επιχειρήσεων και αριθμός επιχειρήσεων που έκλεισαν).

Επιπλέον, διάφοροι άλλοι σημαντικοί παράγωγοι δείκτες διαμορφώνονται υπό τη μορφή λόγου ορισμένων νομισματικών μεταβλητών ή κατά κεφαλήν τιμών.

Όλα τα κράτη μέλη αποστέλλουν διάφορα σύνολα στοιχείων, όπως απαιτείται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 251/2009 της Επιτροπής[3]. Τα κυριότερα σύνολα στοιχείων είναι:

· ετήσιες στατιστικές για τις επιχειρήσεις [όλα τα χαρακτηριστικά δημοσιεύονται ανά χώρα σε τετραψήφιο επίπεδο της NACE αναθ.2[4] (τάξεις)]·

· ετήσιες στατιστικές επιχειρήσεων κατανεμημένων κατά τάξη μεγέθους (όλα τα χαρακτηριστικά δημοσιεύονται ανά χώρα και σε τριψήφιο επίπεδο ανάλυσης (ομάδες) της NACE αναθ. 2, όπου το μέγεθος της τάξης προσδιορίζεται από τον αριθμό των απασχολούμενων ατόμων)·

· ετήσιες περιφερειακές στατιστικές [τέσσερα χαρακτηριστικά δημοσιεύονται ανά περιφέρεια ΝUTS 2 σε διψήφιο επίπεδο ανάλυσης (κλάδοι) της NACE αναθ. 2] · και

· ετήσιες δημογραφικές στατιστικές ανά νομική μορφή της επιχείρησης ή ανά τάξη μεγέθους εργαζομένων [τα χαρακτηριστικά δημοσιεύονται ανά χώρα σε τετραψήφιο επίπεδο NACE αναθ. 2 (τάξεις)].

Τα περισσότερα στοιχεία ΣΔΕ συλλέγονται από τις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες (ΕΣΥ), μέσω στατιστικών ερευνών, μητρώων επιχειρήσεων ή από διάφορες διοικητικές πηγές. Τα κράτη μέλη εφαρμόζουν διάφορες στατιστικές μεθόδους, ανάλογα με την πηγή των στοιχείων, όπως αναγωγή, εκτιμήσεις βάσει μοντέλων ή διάφορες μορφές τεκμαρτού υπολογισμού, για να εξασφαλιστεί η ποιότητα των ΣΔΕ.

Όλα τα στοιχεία που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη περνούν από ελέγχους ποιότητας προτού δημοσιευτούν στον δικτυακό τόπο της Eurostat.

1.3. Προσβασιμότητα των ΣΔΕ

Όλα τα στοιχεία που παρείχαν τα κράτη μέλη για το 2010 -έτος αναφοράς- μαζί με τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα σε επίπεδο ΕΕ, είναι διαθέσιμα δωρεάν στον δικτυακό τόπο της Eurostat από τον Νοέμβριο του 2012. Η πρόσβαση στο τμήμα ΣΔΕ του δικτυακού τόπου γίνεται εύκολα από τον τίτλο «Industry, trade and services» (Βιομηχανία, εμπόριο και υπηρεσίες)[5] ή μέσω της λειτουργίας «search» (αναζήτηση)[6].

1.4. Δημοσιεύσεις το 2012 και 2013

Εκτός από το ότι διατίθενται στον δικτυακό τόπο της Eurostat, τα αποτελέσματα έχουν επίσης συμπεριληφθεί σε πολλά άρθρα που έχουν δημοσιευτεί στο αναδιαρθρωμένο τμήμα για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις του Statistics Explained[7]. Το Statistics Explained βασίζεται σε τεχνολογία Web 2.0 τύπου wiki και ο κύριος σκοπός του είναι να επεξηγεί τις ευρωπαϊκές στατιστικές, παρουσιάζοντας τα στατιστικά στοιχεία και επισημαίνοντας εάν υπάρχει κάτι το ενδιαφέρον ή το μη αναμενόμενο σχετικά με αυτά, παρέχοντας, ταυτόχρονα, όλες τις απαραίτητες γενικές πληροφορίες.

Τα στοιχεία ΣΔΕ χρησιμοποιήθηκαν και σε πολλές άλλες εκδόσεις. Συνέβαλαν σημαντικά το 2012 στην επετηρίδα της Eurostat, το βιβλίο τσέπης της Eurostat και την επετηρίδα για τις περιφέρειες.

2. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΟΛΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 2.1. Διαθεσιμότητα και πληρότητα των στοιχείων

Οι πίνακες 1, 2 και 3 δείχνουν ότι τα στοιχεία που έστειλαν τα κράτη μέλη είναι σε γενικές γραμμές πλήρη για όλες τις ενότητες ΣΔΕ. Οι χώρες διακρίνονται σε «μεγάλες», «μέσου μεγέθους» και «μικρές» ως προς το μερίδιό τους στη συνολική προστιθέμενη αξία στην ΕΕ στην επιχειρηματική οικονομία.

Ελλιπή στοιχεία εξηγούνται από το γεγονός ότι υπήρχαν ορισμένα προβλήματα στον υπολογισμό ορισμένων δεικτών· ορισμένα στοιχεία δεν ήταν διαθέσιμα το έτος αναφοράς 2010· έλλειψη πηγών στοιχείων σε επίπεδο περιφέρειας και μονάδα οικονομικής δραστηριότητας· ορισμένα στοιχεία ήταν διαθέσιμα μετά την προθεσμία για τη μετάδοση στοιχείων ή δεν δόθηκαν μηδενικές τιμές.

Οι χώρες υποσχέθηκαν να παράσχουν τα πλήρη σύνολα στοιχείων με την επόμενη παράδοση (έτος αναφοράς 2011).

Η διαθεσιμότητα των ΣΔΕ στον δικτυακό τόπο της Eurostat περιορίστηκε, ωστόσο, από το γεγονός ότι ορισμένα στοιχεία, ιδίως για τις μικρές χώρες, ήταν εμπιστευτικά.

Πίνακας 1:        Διαθεσιμότητα και απόρρητο των τελικών στοιχείων του 2010 σχετικά με τις υπηρεσίες, τη βιομηχανία, το εμπόριο και τον κατασκευαστικό τομέα, NACE αναθ. 2

Χώρες[8] || Σύνολο διαβιβασθέντων κελιών ως ποσοστό των απαιτούμενων από τον κανονισμό ΣΔΕ || Απόρρητα κελιά ως ποσοστό των διαβιβασθέντων κελιών

Μεγάλες χώρες || 94 || 10

Χώρες μέσου μεγέθους || 92 || 15

Μικρές χώρες[9] || 98 || 24

ΟΛΕΣ ΟΙ ΧΩΡΕΣ || 95 || 18

Τα αποτελέσματα του 2010 για τα 27 κράτη μέλη και τη Νορβηγία έδειξαν αύξηση 5 % των διαθέσιμων στοιχείων σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Ειδικότερα, οι μικρές χώρες έστειλαν περισσότερα στοιχεία για τους τέσσερις τομείς που καλύπτει ο πίνακας 1.

Παρομοίως, πολύ καλή διαθεσιμότητα (95 %) υπήρχε για τα στατιστικά στοιχεία για τις υπηρεσίες που παρέχονται από τις επιχειρήσεις (πίνακας 2) και τη δημογραφία των επιχειρήσεων (πίνακας 3). Και οι μικρές χώρες συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στο υψηλό ποσοστό διαθέσιμων στοιχείων.

Το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη αποφάσισαν να μη χαρακτηρίσουν τις τιμές ορισμένων δεικτών ως απόρρητες, ενώ είχαν τη δυνατότητα αυτή, συνέβαλε επίσης και στο υψηλό ποσοστό διαθεσιμότητας.

Πίνακας 2:        Διαθεσιμότητα και απόρρητο των τελικών στοιχείων του 2010 σχετικά με τις υπηρεσίες που παρέχονται από επιχειρήσεις, NACE αναθ. 2

Χώρες || Σύνολο διαβιβασθέντων κελιών ως ποσοστό των απαιτούμενων από τον κανονισμό ΣΔΕ || Απόρρητα κελιά ως ποσοστό των διαβιβασθέντων κελιών

Μεγάλες χώρες || 100 || 0

Χώρες μέσου μεγέθους || 97 || 10

Μικρές χώρες || 90 || 15

ΟΛΕΣ ΟΙ ΧΩΡΕΣ || 95 || 11

Πίνακας 3:        Διαθεσιμότητα και απόρρητο των τελικών στοιχείων του 2010 σχετικά με τη δημογραφία των επιχειρήσεων, NACE αναθ. 2

Χώρες || Σύνολο διαβιβασθέντων κελιών ως ποσοστό των απαιτούμενων από τον κανονισμό ΣΔΕ || Απόρρητα κελιά ως ποσοστό των διαβιβασθέντων κελιών

Μεγάλες χώρες || 99 || 10

Χώρες μέσου μεγέθους || 91 || 12

Μικρές χώρες || 98 || 13

ΟΛΕΣ ΟΙ ΧΩΡΕΣ || 95 || 12

2.2. Οι κανόνες απορρήτου και η εφαρμογή τους

Οι πίνακες της παραγράφου 2.1 δείχνουν σε ποιο βαθμό οι κανόνες περί απορρήτου περιορίζουν τη διαθεσιμότητα των στοιχείων.

Όλα τα κράτη μέλη εφάρμοσαν παρόμοιους κανόνες για το απόρρητο, ιδίως για να αποφύγουν να μεταδώσουν στοιχεία για μία ή περισσότερες μεμονωμένες επιχειρήσεις. Σε αρκετά κράτη μέλη, η προσέγγιση αυτή συνοδεύτηκε από έναν «κανόνα υπεροχής», σύμφωνα με τον οποίο τα δεδομένα δεν δημοσιεύονται, αν ένας απαντών κατέχει στα αριθμητικά στοιχεία μερίδιο υψηλότερο από ορισμένες ποσοστιαίες μονάδες. Αυτό το όριο δεν ήταν ίδιο για όλα τα κράτη μέλη.

Τα ποσοστά των στοιχείων που χαρακτηρίστηκαν ως απόρρητα ποικίλλουν από 0 % έως 24 % και τα μεγαλύτερα ποσοστά κατέχουν οι χώρες μέσου μεγέθους και οι μικρές χώρες λόγω των κανόνων που αναφέραμε παραπάνω.

Ωστόσο, τα ποσοστά απόρρητων στατιστικών στοιχείων του 2010 όσον αφορά τις υπηρεσίες, τη βιομηχανία, το εμπόριο και τον κατασκευαστικό τομέα ήταν 4 % χαμηλότερα από αυτά της προηγούμενης έκθεσης.

Εκτός από τους κανόνες περί απορρήτου που εφαρμόζονται σε στοιχεία σε επίπεδο χώρας, έγινε απόκρυψη στοιχείων και σε επίπεδο ΕΕ για να προστατευτούν εμπιστευτικά εθνικά στοιχεία. Οι κανόνες καθορισμού των περιστάσεων στις οποίες πρέπει να αποκρύπτονται συγκεντρωτικά στοιχεία σε επίπεδο ΕΕ έχουν οριστεί σε μια χάρτα για το στατιστικό απόρρητο σε συμφωνία με όλα τα κράτη μέλη.

Το αποτέλεσμα είναι ότι το 8,3 % των συγκεντρωτικών αποτελεσμάτων σε επίπεδο ΕΕ για το έτος αναφοράς 2010, για τις στατιστικές για τις υπηρεσίες, τη βιομηχανία, το εμπόριο και τον κατασκευαστικό τομέα δεν μπόρεσαν να δημοσιευτούν για λόγους απορρήτου.

Το 14 % περίπου των συγκεντρωτικών αποτελεσμάτων σε επίπεδο ΕΕ για τις υπηρεσίες που παρέχονται στις επιχειρήσεις και τη δημογραφία των επιχειρήσεων δεν ήταν διαθέσιμα για λόγους σχετικούς με το απόρρητο. Τα αριθμητικά στοιχεία και τα ποσοστά των απόρρητων στοιχείων παρουσιάζονται στον πίνακα κατωτέρω.

Πίνακας 4:        Το απόρρητο των κυριότερων μεταβλητών που περιλαμβάνονται στις ετήσιες στατιστικές επιχειρήσεων για τις οποίες δημοσιεύθηκαν συγκεντρωτικά στοιχεία για την ΕΕ το 2010 για όλα τα επίπεδα της NACE αναθ. 2

Τομέας ΣΔΕ || Συνολικός αριθμός κελιών στοιχείων || Αριθμός κελιών απόρρητων στοιχείων || Απόρρητα στοιχεία (%)

Υπηρεσίες || 5 569 || 679 || 12,2

Βιομηχανία || 8 008 || 457 || 5,7

Εμπόριο || 2 092 || 170 || 8,1

Κατασκευές || 732 || 56 || 7,7

Σύνολο (υπηρεσίες, βιομηχανία, εμπόριο και κατασκευές) || 16 401 || 1 362 || 8,3

Υπηρεσίες παρεχόμενες στις επιχειρήσεις || 151 || 21 || 13,9

Δημογραφία των επιχειρήσεων || 18 532 || 2 700 || 14,6

2.3. Χρησιμότητα των ΣΔΕ

Ο δείκτης της χρησιμότητας των ΣΔΕ είναι ο αριθμός των τηλεφορτώσεων από τον δικτυακό τόπο της Eurostat. Tα αριθμητικά στοιχεία στον κατωτέρω πίνακα αφορούν την περίοδο από τον Οκτώβριο του 2012 έως τον Αύγουστο του 2013 κατά την οποία ήταν διαθέσιμα τα στοιχεία του 2010.

Πίνακας 5:        Αριθμός τηλεφορτώσεων

Τομέας ΣΔΕ || Αριθμός τηλεφορτώσεων

127 574

Υπηρεσίες, βιομηχανία, εμπόριο και κατασκευές || 106 594

Βιομηχανία και κατασκευές || 59 540

Εμπόριο || 20 302

Υπηρεσίες || 13 885

Περιφερειακά στοιχεία - όλοι οι τομείς || 12 867

Υπηρεσίες παρεχόμενες στις επιχειρήσεις || 5 954

Δημογραφικά στοιχεία επιχειρήσεων || 15 026

3. ΑΚΡΙΒΕΙΑ

Για τη μέτρηση της ακρίβειας των ΣΔΕ, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 275/2010 της Επιτροπής[10], τα κράτη μέλη πρέπει να διαβιβάζουν στη Eurostat, σε ετήσια βάση, πληροφορίες σχετικά με δείκτες ποιότητας όπως οι συντελεστές διακύμανσης. Πρέπει επίσης να υποβάλλουν έκθεση για τη μέθοδο που χρησιμοποίησαν για τη συλλογή και επεξεργασία των στοιχείων. Βάσει των στοιχείων που διαβιβάζονται από όλα τα κράτη μέλη, η Eurostat πραγματοποίησε ετήσια αξιολόγηση για το έτος αναφοράς 2010 και τα δύο τμήματά της περιλαμβάνονται στην παρούσα έκθεση.

Τα κράτη μέλη είναι, επίσης, ελεύθερα να αποφασίζουν σχετικά με το ποιοι τρόποι είναι αποδοτικότεροι και αποτελεσματικότεροι για τη συλλογή και την επεξεργασία των στοιχείων, ανάλογα με τις εθνικές ιδιαιτερότητες (π.χ. τάξη μεγέθους, οικονομική δραστηριότητα και περιφέρειες) και τις διαθέσιμες διοικητικές πηγές.

Για την αξιολόγηση της ποιότητας των στοιχείων σε επίπεδο ΕΕ, η Eurostat υπολόγισε συγκεντρωτικούς, σε επίπεδο ΕΕ, συντελεστές διακύμανσης για έξι χαρακτηριστικά και όλους τους τομείς σε μονοψήφιο επίπεδο (τομέας) της NACE αναθ. 2.

Πίνακας 6:        Συγκεντρωτικοί συντελεστές διακύμανσης σε επίπεδο ΕΕ για τις στατιστικές στις υπηρεσίες, τη βιομηχανία, το εμπόριο και τις κατασκευές (%)

2010 || Κατανομή των συντελεστών διακύμανσης σε επίπεδο ΕΕ (%)

Συντελεστές διακύμανσης σε επίπεδο ΕΕ[11] || Αριθμός επιχειρήσεων || Κύκλος εργασιών || Προστιθέμενη αξία || Κόστος προσωπικού || Ακαθάριστες επενδύσεις || Αριθμός απασχολουμένων

0,0 -0,5 || 69 || 62 || 69 || 85 || 0 || 100

0,6 -1,5 || 23 || 31 || 31 || 8 || 31 || 0

1,6 -2,5 || 8 || 0 || 0 || 8 || 31 || 0

>2,5 || 0 || 8 || 0 || 0 || 38 || 0

Ο ανωτέρω πίνακας δείχνει ότι οι συγκεντρωτικοί συντελεστές διακύμανσης σε επίπεδο ΕΕ για τις μεταβλητές είναι στις περισσότερες περιπτώσεις κάτω από 1,5, με εξαίρεση τη μεταβλητή «ακαθάριστες επενδύσεις», για την οποία οι συντελεστές είναι κυρίως μεταξύ 0,6 και 2,5.

Γενικά, οι συντελεστές διακύμανσης είναι χαμηλότεροι για τη βιομηχανία και ελαφρώς υψηλότεροι για τον κατασκευαστικό τομέα, το εμπόριο και τις υπηρεσίες.

4. ΣΥΝΟΧΗ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΣΙΜΟΤΗΤΑ

Όπως προαναφέρθηκε, ζητείται από τα κράτη μέλη να υποβάλλουν έκθεση για κάθε έτος αναφοράς και να δίνουν πληροφορίες για τη μέθοδο που χρησιμοποίησαν για τη συλλογή και την επεξεργασία στοιχείων.

4.1. Συνοχή

Η συνοχή αφορά τον βαθμό στον οποίο η στατιστική ορθότητα επιτρέπει τον συνδυασμό στοιχείων από διαφορετικές πηγές. Η Eurostat επιδιώκει, συνεπώς, να προσδιορίσει τα χαρακτηριστικά που είναι κοινά μεταξύ των ΣΔΕ και άλλων ερευνών για τις επιχειρήσεις και να καθορίσει σε ποιο βαθμό υπάρχει συνοχή μεταξύ τους.

Οι ΣΔΕ μπορούν να χρησιμοποιηθούν μαζί με τις στατιστικές από άλλες πηγές, όπως μητρώα επιχειρήσεων, εθνικούς λογαριασμούς, έρευνα κόστους εργατικού δυναμικού, στατιστικές εργατικού δυναμικού, δημογραφία των επιχειρήσεων και βραχυπρόθεσμες στατιστικές. Η ανάλυση της συνοχής των ΣΔΕ και άλλων στατιστικών πηγών αποκάλυψε ορισμένες διαφορές τόσο στα στοιχεία όσο και στις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν. Για κάθε επιμέρους πηγή στατιστικών στοιχείων, θα επιλεγεί η μέθοδος που ταιριάζει καλύτερα στον σκοπό της πηγής και για τον λόγο αυτό τείνουν να υπάρχουν διαφορές στη μέθοδο μεταξύ πηγών.

4.2. Συγκρισιμότητα

Οι στατιστικές για τις υπηρεσίες, τη βιομηχανία, το εμπόριο και τις κατασκευές είναι συγκρίσιμες σε βάθος χρόνου και μεταξύ των χωρών μόνο από το έτος αναφοράς 2005 και μετά, καθώς σε μερικές χώρες υπήρξαν αλλαγές στη μέθοδο και το πεδίο εφαρμογής από το εν λόγω έτος. Η υλοποίηση της νέας ταξινόμησης των δραστηριοτήτων (NACE αναθ. 2) το 2008 δεν επιτρέπει να μεταφέρεται μια χρονοσειρά από το ένα έτος στο άλλο.

Οι στατιστικές για τις υπηρεσίες που παρέχονται στις επιχειρήσεις και τη δημογραφία των επιχειρήσεων είναι συγκρίσιμες από το 2008, όταν η έρευνα έγινε υποχρεωτική.

5. ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

Οι προθεσμίες εντός των οποίων τα κράτη μέλη πρέπει να υποβάλλουν στοιχεία για το έτος αναφοράς, όπως προβλέπεται στον κανονισμό ΣΔΕ, είναι οι εξής:

· δέκα μήνες μετά το τέλος του χρόνου για τα προκαταρκτικά στατιστικά στοιχεία για τις υπηρεσίες, τη βιομηχανία, το εμπόριο και τις κατασκευές· και

· δεκαοχτώ μήνες μετά το τέλος του χρόνου για τα τελικά στοιχεία για όλους τους τομείς.

Για το έτος αναφοράς 2010, 19 χώρες παρέδωσαν τα στοιχεία τους έγκαιρα για όλους τους τομείς των ΣΔΕ.

Σε ορισμένα κράτη μέλη χορηγήθηκαν παρεκκλίσεις από τις διατάξεις του κανονισμού ΣΔΕ, ώστε να μπορέσουν να προβούν στις αναγκαίες προσαρμογές των εθνικών στατιστικών συστημάτων τους. Πλήρης παρέκκλιση χορηγήθηκε στην Εσθονία και τη Γαλλία για τις στατιστικές για τις υπηρεσίες που παρέχονται στις επιχειρήσεις.

6. ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΑΦΗΝΕΙΑ

Όλες οι ΣΔΕ είναι διαθέσιμες δωρεάν στον δικτυακό τόπο της Eurostat στον τομέα «Βιομηχανία, εμπόριο και υπηρεσίες», μαζί με λεπτομερείς επεξηγήσεις των μεθοδολογικών ζητημάτων που μπορεί να ενδιαφέρουν τους χρήστες[12].

Οι ΕΣΥ δημοσιεύουν, επίσης, ΣΔΕ σε εθνικό επίπεδο, που καθιστούν ακόμα πιο προσιτά τα στοιχεία στους χρήστες.

7. ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΣΔΕ

Η συμμόρφωση των κρατών μελών με τον κανονισμό ΣΔΕ αξιολογείται βάσει της πληρότητας των παρεχόμενων στοιχείων, του αριθμού των εκδόσεων που λαμβάνονται πριν από τη δημοσίευση των τελικών στοιχείων και βάσει της τήρησης της προθεσμίας.

Γενικά, το επίπεδο συμμόρφωσης για τα στοιχεία του 2010 βελτιώθηκε σε σχέση με το επίπεδο συμμόρφωσης που είχε καταγράψει η προηγούμενη έκθεση. Οι περισσότερες χώρες διαβιβάζουν τώρα στοιχεία  με μεγαλύτερη προθυμία από ό,τι στο παρελθόν, αν και μερικές δεν τηρούν τις προθεσμίες, γεγονός που καθυστέρησε τη δημοσίευση των συγκεντρωτικών σε επίπεδο ΕΕ στοιχείων.

Κατά μέσο όρο εστάλησαν 1,4 σχέδια εκδόσεων από τα στοιχεία κάθε κράτους μέλους πριν από τη δημοσίευση των τελικών στοιχείων.

Από τον πίνακα 7 φαίνεται η συνολική αξιολόγηση της συμμόρφωσης και για τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ και τη Νορβηγία για όλους τους τομείς που εμπίπτουν στον κανονισμό ΣΔΕ για το έτος αναφοράς 2010.

Στις χώρες απονεμήθηκε ένας από τους τέσσερις βαθμούς συμμόρφωσης:

· VG =          πολύ καλή συμμόρφωση. Όλα τα απαιτούμενα στοιχεία (με μικρές εξαιρέσεις) παραδόθηκαν εγκαίρως (90% ή και περισσότερο).

· G    =          καλή συμμόρφωση. Υπήρχαν λίγα στοιχεία που έλειπαν ή μικρές καθυστερήσεις στην παράδοση στοιχείων (μεταξύ 70 και 89 %).

· P     =          τα στοιχεία ήταν μερικώς διαθέσιμα αλλά έλειπαν μεγάλα τμήματα από τις απαιτούμενες πληροφορίες ή δεν είχαν τηρηθεί οι προθεσμίες (μεταξύ 10 και 69 %).

· N    = ένα μεγάλο μέρος των στοιχείων έλειπαν ή υπήρχαν μεγάλες καθυστερήσεις στη διαβίβαση στοιχείων.

Πίνακας 7:        Συνολική αξιολόγηση της συμμόρφωσης

Χώρες || Συνολική επίδοση

AT, BE, BG, CZ, DE, EE, ES, FI, FR, HU, LT, LV, NO, PT, RO, SI, SK || VG

CY, DK, IE, IT, LU, NL, PL, SE, UK || G

EL, MT || P

- || N

Από τον ανωτέρω πίνακα φαίνεται ότι τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν βαθμό συμμόρφωσης «πολύ καλά» ή «καλά».

Η Eurostat ενήργησε για τη συμμόρφωση με δύο τρόπους: υποβάλλοντας έκθεση για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης και παρέχοντας στα κράτη μέλη ένα εργαλείο για την επικύρωση των στοιχείων.

Η Εurostat υποβάλλει πλέον έκθεση για τη συμμόρφωση στην κατευθυντήρια ομάδα ΣΔΕ δύο φορές ετησίως και υποβάλλει, επίσης, έκθεση στην Ομάδα διευθυντών των στατιστικών για τις επιχειρήσεις μία φορά κατ’ έτος. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο γενικός διευθυντής της Eurostat έχει αποστείλει επίσης επιστολές στους προϊσταμένους των ΕΣΥ.

Η Eurostat διερευνά τρόπους για τη μείωση του αριθμού των εκδόσεων στοιχείων που στέλνουν τα κράτη μέλη πριν από τη δημοσίευση των τελικών στοιχείων. Έχει αναπτύξει εργαλείο επικύρωσης των στοιχείων που μπορούν να χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη για την επαλήθευση της ακρίβειας και δυνατότητας απορρήτου πριν από την αποστολή των στοιχείων στην Eurostat.

8. Ο ΦΟΡΤΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ 8.1. Ιστορικό

Για να μπορέσει να προσαρμοστεί στο μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον και να ανταποκριθεί στις ανάγκες των χρηστών για στατιστικές ανάλογα με τις εξελίξεις, η Eurostat επιδιώκει διαρκώς να προσδιορίσει διάφορους τρόπους για να καταστήσει πιο ευέλικτο το ευρωπαϊκό στατιστικό σύστημα, όσον αφορά τις ΣΔΕ.

Τα μέτρα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη διαμόρφωση ενός ευέλικτου και υψηλής ποιότητας συστήματος για στατιστικές των επιχειρήσεων πρέπει, ωστόσο, να υπόκεινται στους περιορισμούς που έμμεσα θέτει ο στόχος της μείωσης του στατιστικού φόρτου για τους απαντώντες, ιδίως τις επιχειρήσεις, καθώς και από τους περιορισμένους πόρους που έχουν στη διάθεσή τους οι εθνικές στατιστικές αρχές. Συνεκτιμώντας τους περιορισμούς αυτούς, η Eurostat χρειάζεται να μεριμνήσει για την ορθολογική ανάπτυξη των στατιστικών των επιχειρήσεων, βρίσκοντας συνέργειες, θέτοντας προτεραιότητες και εστιάζοντας σε ευρωπαϊκούς στόχους.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής «σχετικά με τη μέθοδο παραγωγής των στατιστικών της ΕΕ: ένα όραμα για την επόμενη δεκαετία» [COM(2009) 404], υπάρχει σχέδιο για τη θέσπιση κανονισμού-πλαισίου για την ενσωμάτωση των στατιστικών που αφορούν τις επιχειρήσεις (FRIBS), γεγονός που θα απλουστεύσει την παραγωγή στατιστικών για τις επιχειρήσεις αφού θα παρέχει κοινή υποδομή και θα ορίζει τις απαιτήσεις για την αποστολή συνεκτικών στοιχείων.

8.2. Μέτρα για τη μείωση του φόρτου για τις επιχειρήσεις

Η Eurostat συνεργάζεται με τις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες σε συνεχή βάση για την εξεύρεση τρόπων περιορισμού του φόρτου για τις επιχειρήσεις με την απλούστευση των απαιτήσεων για στοιχεία, ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζει ότι οι διαθέσιμες στατιστικές ικανοποιούν τις ανάγκες των χρηστών.

Ύστερα από διάφορες διαβουλεύσεις με τους κυριότερους χρήστες των ΣΔΕ, τόσο εντός όσο και εκτός της Επιτροπής, η Eurostat έχει εντοπίσει ορισμένους πιθανούς τρόπους μείωσης του φόρτου για τις ΕΣΥ και τις επιχειρήσεις. Τα μέτρα αυτά αφορούν τις απαιτήσεις που επιβάλλονται από τις επιχειρήσεις του χρηματοπιστωτικού τομέα, τα λεπτομερή στοιχεία που απαιτούνται για τα πολυετή σύνολα δεδομένων και τη διακοπή των συνόλων στοιχείων που βασίζονται στη μονάδα οικονομικής δραστηριότητας.

Επιπλέον των ανωτέρω αλλαγών, ο κατάλογος με τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά αναθεωρείται επί του παρόντος, ώστε να ληφθούν υπόψη οι προτάσεις της επιτροπής του ευρωπαϊκού στατιστικού συστήματος σε τομείς που δεν χρειάζεται να έχουν προτεραιότητα.

Ορισμένα από τα βήματα που κάνουν τα κράτη μέλη για τη μείωση του φόρτου στις επιχειρήσεις αφορούσαν τη συλλογή στοιχείων για τις ΣΔΕ. Δειγματοληπτικές έρευνες χρησιμοποιούνται συχνά από την πλειονότητα των κρατών μελών τα οποία και έχουν υιοθετήσει νέες στρατηγικές δειγματοληψίας για να μειώσουν τον φόρτο που συνεπάγονται οι ΣΔΕ για τις επιχειρήσεις και το κόστος για τις ΕΣΥ.

Επιπροσθέτως, ορισμένες χώρες έχουν εξαιρέσει τις μικρές επιχειρήσεις από τις έρευνές τους και, αντί αυτών, χρησιμοποιούν διοικητικές πηγές στοιχείων σε συνδυασμό με εκτιμήσεις.

Σε πολλά κράτη μέλη υπάρχει έντονη και αυξανόμενη προτίμηση για τη χρησιμοποίηση διοικητικών πηγών στοιχείων αντί για τη διεξαγωγή ερευνών. Εντούτοις, υπάρχουν αρκετά εμπόδια στην αποκλειστική χρήση διοικητικών στοιχείων, που κανονικά διαφέρουν από τα στατιστικά στοιχεία, π.χ. όσον αφορά τους ορισμούς, τα μορφότυπα, τους κωδικούς και τα πρωτόκολλα μετάδοσης που χρησιμοποιούνται. Οι ΕΣΥ συνεργάζονται με τους αρμόδιους φορείς για τα διοικητικά στοιχεία ώστε να ξεπεραστούν τα εμπόδια αυτά, γεγονός που θα τους επιτρέψει να αξιοποιήσουν περισσότερο τα διοικητικά στοιχεία και να απλουστεύσουν τη διαδικασία συλλογής στοιχείων. 

Ορισμένες χώρες ανέπτυξαν και υλοποίησαν επιγραμμικά συστήματα (on-line) για τη συλλογή ετήσιων φορολογικών και στατιστικών πληροφοριών. Τα συστήματα αυτά χρησιμοποιούν σύγχρονες τεχνολογίες πληροφοριών και μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα των στοιχείων και να μειώσουν τον χρόνο που απαιτείται για την πρόσβαση και την επεξεργασία.

Ο φόρτος που συνεπάγονται για τις επιχειρήσεις οι ΣΔΕ είναι ένα θέμα που λαμβάνεται υπόψη κάθε φορά που γίνονται αλλαγές στις απαιτήσεις στοιχείων ή στις διαδικασίες παραγωγής στοιχείων. Ωστόσο, ο κύριος στόχος είναι η παραγωγή στοιχείων ΣΔΕ υψηλής ποιότητας, τα οποία θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες των χρηστών με τρόπο αποδοτικό από άποψη κόστους.

9. ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ

Το ευρωπαϊκό στατιστικό σύστημα εξετάζει διαρκώς τρόπους για την αντιμετώπιση νέων και νεοεμφανιζόμενων αναγκών για στατιστικές ενώ, παράλληλα, καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες για τη μείωση τόσο της επιβάρυνσης για όσους συμμετέχουν δίνοντας απαντήσεις όσο και του κόστους της παραγωγής στατιστικών.

Η Eurostat ανέπτυξε πρόγραμμα για τον εκσυγχρονισμό των ευρωπαϊκών στατιστικών για τις επιχειρήσεις και το εμπόριο (MEETS)[13], το οποίο λειτουργούσε για έξι χρόνια, από το 2008 έως το 2013. Το σημαντικότερο επίτευγμά του ήταν η πρόταση για πρακτικά μέτρα για τον εκσυγχρονισμό των στατιστικών για τις επιχειρήσεις, όπως η ανάπτυξη στοχευμένου συνόλου δεικτών και η επανεξέταση των προτεραιοτήτων. Η υλοποίηση της πρότασης αυτής θα απαιτήσει σημαντική δέσμευση και επενδύσεις από το ευρωπαϊκό στατιστικό σύστημα τα προσεχή έτη.

[1]     Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 295/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2008, σχετικά με τις στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 97 της 9.4.2008, σ. 13).

[2]     COM(2011) 242 τελικό.

[3]     Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 251/2009 της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2009, για την εφαρμογή και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 295/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τις σειρές δεδομένων που πρέπει να καταρτιστούν σχετικά με τις στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων και τις αναγκαίες προσαρμογές μετά την αναθεώρηση της στατιστικής ταξινόμησης προϊόντων ανά δραστηριότητα (CPA), ΕΕ L 86 της 31.3.2009, σ. 170.

[4]        Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1893/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, για τη θέσπιση της στατιστικής ταξινόμησης των οικονομικών δραστηριοτήτων NACE — αναθεώρηση 2 και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3037/90 του Συμβουλίου και ορισμένων κανονισμών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σχετικών με ειδικούς στατιστικούς τομείς, ΕΕ L 393 της 30.12.2006, σ. 1.

[5]     http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/statistics/search_database.

[6]     http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/eurostat/home.

[7]     http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php/Category:Structural_business_statistics.

[8]     Για να μειωθεί στο ελάχιστο ο φόρτος για τις επιχειρήσεις και το κόστος για τις εθνικές στατιστικές αρχές, τα κράτη μέλη μπορούν να επισημαίνουν ποια στοιχεία μπορούν να χρησιμοποιούνται αποκλειστικώς ως συμβολή στην παραγωγή των ευρωπαϊκών συνόλων («επισήμανση CETO»). Η Eurostat δεν δημοσιεύει τέτοια στοιχεία και αυτά δεν επισημαίνονται ως «CETO», όταν τα κράτη μέλη τα δημοσιεύουν σε εθνικό επίπεδο. Η χρήση της επισήμανσης CETO εξαρτάται από το μερίδιο που έχει το κράτος μέλος στη συνολική προστιθέμενη αξία της επιχειρηματικής οικονομίας, ως εξής:

Μεγάλες χώρες: DE, FR, IT, UK·

Χώρες μέσου μεγέθους: BE, DK, ES, GR, IE, NL, AT, PL, PT, FI, SE, NO· και

Μικρές χώρες BG, CZ, EE, CY, LV, LT, LU HU, MT, RO, SI, SK.

[9]     Τα στοιχεία για τη Μάλτα είναι του 2009.

[10]            Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 275/2010 της Επιτροπής, της 30ής Μαρτίου 2010, για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 295/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τα κριτήρια αξιολόγησης της ποιότητας των στατιστικών διάρθρωσης των επιχειρήσεων, ΕΕ L 86 της 1.4.2010, σ. 1.

[11]    Οι συντελεστές διακύμανσης υπολογίστηκαν για τα τελικά στοιχεία του 2010 για τις σειρές 1Α, 2Α, 3Α και 4Α (παράρτημα I-IV), σε μονοψήφιο επίπεδο NACE αναθ. 2 (τομέας).

[12]    http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/eurostat/home.

[13]    Απόφαση αριθ. 1297/2008/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, περί προγράμματος εκσυγχρονισμού των ευρωπαϊκών στατιστικών επιχειρήσεων και εμπορίου (MEETS), ΕΕ L 340 της 19.12.2008, σ. 76.