ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Ποιότητα της βενζίνης και του ντίζελ που χρησιμοποιούνται για τις οδικές μεταφορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Ενδέκατη ετήσια έκθεση (Έκθεση για το έτος 2012)

1.           Εισαγωγή

H παρούσα έκθεση αποτελεί ενοποίηση των εκθέσεων για το ενδέκατο έτος που υποβάλλουν τα κράτη μέλη δυνάμει της οδηγίας 98/70/ΕΚ[1]  (η «οδηγία»), όπου συνοψίζονται η ποιότητα της βενζίνης και του ντίζελ που χρησιμοποιούνται για τις οδικές μεταφορές στην ΕΕ για το 2012. Οι προδιαγραφές για τη βενζίνη και το ντίζελ που πωλούνται για οδικές μεταφορές στην ΕΕ περιλαμβάνονται στην οδηγία: οι πρώτες προδιαγραφές άρχισαν να ισχύουν την 1η Ιανουαρίου 2000, οι δεύτερες την 1η Ιανουαρίου 2005 και οι τρίτες την 1η Ιανουαρίου 2009, με τις οποίες περιορίζεται η περιεκτικότητα σε θείο όλων των καυσίμων κίνησης στην ΕΕ στα 10 ppm. Στο ευρωπαϊκό πρότυπο για τα συστήματα παρακολούθησης της ποιότητας των καυσίμων («FQMS»), EN 14274:2012, ορίζονται πρόσθετες απαιτήσεις, οι οποίες απαιτούνται από το 2004.

Στην οδηγία περιλαμβάνεται επίσης η απαίτηση υποβολής εκ μέρους των κρατών μελών συνοπτικών εκθέσεων σχετικά με την ποιότητα των πωλούμενων στην επικράτειά τους καυσίμων. Η αρχική μορφή έκθεσης για τον σκοπό αυτό καθορίστηκε στην απόφαση 2002/159/ΕΚ της Επιτροπής, της 18ης Φεβρουαρίου  2002[2]. Οι απαιτήσεις της οδηγίας έχουν εξελιχθεί με την εισαγωγή νέων προδιαγραφών για τα καύσιμα και απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων. Όλα τα κράτη μέλη λαμβάνουν ένα υπόδειγμα υποβολής εκθέσεων, προκειμένου να συμπεριλάβουν όλα τα συναφή στοιχεία και να καταστεί δυνατή μια πανευρωπαϊκή ανάλυση και σύγκριση των αποτελεσμάτων της παρακολούθησης της ποιότητας των καυσίμων που διενεργούν τα κράτη μέλη. Το υπόδειγμα αυτό ακολουθεί τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων που παρουσιάζονται στην απόφαση 2002/159/ΕΚ της Επιτροπής και αναθεωρείται και εγκρίνεται σε ετήσια βάση από την Επιτροπή.

Το 2012, όλα τα κράτη μέλη συμμορφώθηκαν με τις προδιαγραφές καυσίμων που απαιτούν τα καύσιμα οδικών μεταφορών να περιέχουν λιγότερο από 10 ppm θείου. Επιπλέον, τα κράτη μέλη έχουν αρχίσει να αναφέρουν καύσιμα με προσθήκη αιθανόλης, γεγονός που αποτελεί απαίτηση αναφοράς από την 1η Ιανουαρίου 2011.

Όλα τα κράτη μέλη υπέβαλαν την έκθεσή τους με το υπόδειγμα που έχει διατεθεί. Από τις 27 ετήσιες εκθέσεις FQMS, οι 19 ελήφθησαν εντός της προθεσμίας υποβολής της 30ής Ιουνίου, έξι ελήφθησαν με καθυστέρηση μικρότερη από μία εβδομάδα και οι τελευταίες δύο εκθέσεις υποβλήθηκαν εντός δύο μηνών μετά την αρχική προθεσμία. Όσον αφορά στην υποβολή εκθέσεων που παρελήφθησαν εντός της προθεσμίας, υπάρχει σαφής βελτίωση σε σχέση με το 2009 και 2010, αλλά παρατηρήθηκε ελαφρά μείωση ως προς το 2011, όταν 21 κράτη μέλη υπέβαλαν την έκθεσή τους εμπρόθεσμα.

2.           Πωλήσεις καυσίμων στην Ευρώπη

Οι πωλήσεις καυσίμων στην ΕΕ το 2012 ήταν εξαιρετικά ετεροβαρείς υπέρ του ντίζελ με πωλήσεις 242 829 εκατομμυρίων λίτρων ντίζελ έναντι 109 328 εκατομμυρίων λίτρων βενζίνης.

Από το 2004 και μετά, οι πωλήσεις βενζίνης εξακολουθούν να μειώνονται ενώ το 2012 ήταν ακόμα μία χρονιά, κατά την οποία οι πωλήσεις βενζίνης ήταν χαμηλότερες από την προηγούμενη. Όσον αφορά στις κατηγορίες των καυσίμων, η κατηγορία RON 91 εξακολουθεί να χάνει από το μερίδιό της στην αγορά και επί του παρόντος πωλείται μόνο σε μικρές ποσότητες. Το 2012,  οι πωλήσεις ανήλθαν σε 456 εκατομμύρια λίτρα. Οι πωλήσεις της RON 98 ανήλθαν σε συνολικά 4 418 εκατομμύρια λίτρα, της RON 95=<to<98 σε 14 622 εκατομμύρια λίτρα, ενώ οι πωλήσεις της RON 95 αντιπροσώπευαν το μεγαλύτερο τμήμα των πωλήσεων καύσιμης βενζίνης με 89 832 εκατομμύρια λίτρα.

Το ντίζελ μειώθηκε κι αυτό για τρίτη συνεχή χρονιά, με την κατηγορία B7 να αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο τμήμα των πωλήσεων, με πωλήσεις 219 769 εκατομμυρίων λίτρων (90%). Οι πωλήσεις των κατηγοριών B5, B+ και του κανονικού ντίζελ ανήλθαν σε συνολικά 23 061 εκατομμύρια λίτρα (2 720, 137 και 20 204 εκατομμύρια λίτρα αντίστοιχα).

Διάγραμμα 1: εξέλιξη των πωλήσεων καυσίμων στην ΕΕ από το 2001 έως το 2012

|| || Ντίζελ ( || || || || || || Βενζίνη || || || || || ||

Διάγραμμα 2: Πωλήσεις καυσίμων στην ΕΕ ανά κατηγορία καυσίμου το 2012

Βενζίνη Ντίζελ ||

|| Εκατομμύρια λίτρα

|| Αμόλυβδη βενζίνη < 10 ppm S || Ντίζελ < 10ppm S

|| || || Κατ' ελάχιστον RON=91 || || || Κατ' ελάχιστον RON=95 || || || RON 95=<RON<98 || || || RON>=98 || || || Ντίζελ

|| || || Κατ’ ελάχιστον RON = 91 E5 || || || Κατ’ ελάχιστον RON = 95 E5 || || || RON 95=<RON<98 E5 || || || RON>=98 E5 || || || Ντίζελ B5

|| || || Κατ’ ελάχιστον RON = 91 E10 || || || Κατ’ ελάχιστον RON = 95 E10 || || || RON 95=<RON<98 E10 || || || RON>=98 E10 || || || Ντίζελ B7

|| || || Κατ’ ελάχιστον RON = 91 Ε + || || || Κατ’ ελάχιστον RON = 95 Ε + || || || RON 95=<RON<98 E+ || || || RON>=98 E+ || || || Ντίζελ B+

 

Οι συνολικές πωλήσεις καυσίμων το 2012 ήταν χαμηλότερες από τις πωλήσεις του 2011, με μειώσεις τόσο στη βενζίνη (μείωση κατά 7 565 εκατομμύρια λίτρα) όσο και στο ντίζελ (μείωση κατά 2 398 εκατομμύρια λίτρα) που είχαν ως αποτέλεσμα μία συνολική μείωση ύψους 9 963 εκατομμυρίων λίτρων στις πωλήσεις των καυσίμων κίνησης.

2.1         Διαθεσιμότητα καυσίμων για το 2012

Ένα από τα κύρια γεγονότα του 2012 είναι ότι η κατηγορία RON 91 έχει σχεδόν εξαφανιστεί από την αγορά και πωλείται πλέον μόνο σε τέσσερις χώρες, όπου μόνο στη Δανία έχει κάποια σημαντική παρουσία.

Η κατηγορία E10 πωλείται κι αυτή μόνο σε τρία κράτη μέλη: Γαλλία, Φινλανδία και Γερμανία.

Στον πίνακα 1 απεικονίζονται οι ποσότητες και τα είδη καυσίμων που πωλούνται στα κράτη μέλη.

Πίνακας1: Πωλήσεις καυσίμων ανά κατηγορία το 2012 στην ΕΕ των 27

Κατηγορία καυσίμου || Πωλήσεις βενζίνης (εκατομμύρια λίτρα) || Πωλήσεις ντίζελ (εκατομμύρια λίτρα)

Κράτος μέλος || κατ’ ελάχιστον RON=91 || κατ’ ελάχιστον RON=95 || κατ’ ελάχιστον RON=98 || RON ≥98 || Σύνολο βενζίνης || Σύνολο ντίζελ

Αυστρία ||  41 ||  - ||  2.215 ||  49 ||  2.305 ||  7.294

Βέλγιο ||  - ||  1.385 ||  - ||  297 ||  1.682 ||  8.317

Βουλγαρία ||  - ||  691 ||  - ||  36 ||  727 ||  2.049

Κύπρος ||  - ||  - ||  471 ||  31 ||  502 ||  365

Τσεχική Δημοκρατία ||  16 ||  2.195 ||  62 ||  - ||  2.273 ||  4.865

Δανία ||  349 ||  1.531 ||  2 ||  - ||  1.882 ||  3.205

Εσθονία ||  - ||  - ||  312 ||  28 ||  340 ||  719

Φινλανδία ||  - ||  1.144 ||  - ||  948 ||  2.092 ||  2.843

Γαλλία ||  - ||  9.666 ||  - ||  - ||  9.666 ||  40.378

Γερμανία ||  50 ||  23.479 ||  - ||  1.502 ||  25.031 ||  40.232

Ελλάδα ||  - ||  3.831 ||  52 ||  102 ||  3.985 ||  2.506

Ουγγαρία ||  - ||  1.541 ||  - ||  42 ||  1.583 ||  3.121

Ιρλανδία ||  - ||  1.684 ||  - ||  - ||  1.684 ||  2.630

Ιταλία ||  - ||  9.750 ||  - ||  - ||  9.750 ||  27.445

Λετονία ||  - ||  274 ||  21 ||  - ||  295 ||  852

Λιθουανία ||  - ||  300 ||  - ||  7 ||  307 ||  1.342

Λουξεμβούργο ||  - ||  347 ||  - ||  77 ||  424 ||  2.001

Μάλτα ||  - ||  - ||  98 ||  - ||  98 ||  119

Κάτω Χώρες ||  - ||  5.436 ||  59 ||  - ||  5.495 ||  7.512

Πολωνία ||  - ||  4.690 ||  - ||  412 ||  5.102 ||  13.555

Πορτογαλία ||  - ||  - ||  1.403 ||  110 ||  1.513 ||  5.268

Ρουμανία ||  - ||  - ||  2.418 ||  205 ||  2.623 ||  6.602

Σλοβακία ||  - ||  649 ||  - ||  7 ||  656 ||  1.227

Σλοβενία ||  - ||  - ||  607 ||  78 ||  686 ||  2.270

Ισπανία ||  - ||  - ||  6.170 ||  487 ||  6.657 ||  25.111

Σουηδία ||  - ||  3.738 ||  125 ||  - ||  3.863 ||  5.273

Ηνωμένο Βασίλειο ||  - ||  17.501 ||  607 ||  - ||  18.108 ||  25.728

Βάσει του πίνακα 1, μπορούν να σημειωθούν μερικές γενικές παρατηρήσεις:

· Το ντίζελ κυριαρχεί στις αγορές όλων των κρατών μελών εκτός από δύο. Η βενζίνη αντιπροσωπεύει το 61,4% των ελληνικών πωλήσεων καυσίμων και το 57,9% των κυπριακών πωλήσεων καυσίμων.

· Το Βέλγιο, αντίστροφα, επιδεικνύει τη μεγαλύτερη εξάρτηση από το καύσιμο ντίζελ: Οι βελγικές πωλήσεις ντίζελ έχουν μερίδιο ίσο με το 83,2% της αγοράς – το μεγαλύτερο απ' όλα τα κράτη μέλη.

· Ο μεγαλύτερος όγκος πωλήσεων καυσίμων το 2012 καταγράφηκε στη Γερμανία, με 18,5% του συνόλου των πωλήσεων καυσίμων στην ΕΕ. Η αναλογία των πωλήσεων βενζίνης/ντίζελ ήταν 38,4% / 61,6%. Η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά ήταν η Γαλλία με 14,2% του μεριδίου σε πωλήσεις βενζίνης και ντίζελ στην ΕΕ. Η αναλογία πωλήσεων βενζίνης/ντίζελ ήταν 19,3% / 80,7%. Οι πωλήσεις καυσίμων στο ΗΒ ανήλθαν στο 12,4% του συνόλου των πωλήσεων καυσίμων, με αναλογία βενζίνης/ντίζελ 41,3%/58,7%.

· Στις περισσότερες χώρες ο φορολογικός συντελεστής για το ντίζελ είναι χαμηλότερος από εκείνον της βενζίνης (ενίοτε σημαντικά χαμηλότερος). Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την υψηλότερη απόδοση των οχημάτων με κινητήρα ντίζελ (έναντι των ισοδύναμων με κινητήρα βενζίνης) και τις βελτιώσεις στα οχήματα ντίζελ, αποτελεί τη βασική αιτία για τη μεταβολή στην αυξανόμενη χρήση του ντίζελ στην ΕΕ. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι δασμολογικοί συντελεστές για τη βενζίνη και το ντίζελ ανά λίτρο καυσίμου είναι ίδιοι, γεγονός που εξηγεί εν μέρει το χαμηλότερο σχετικό μερίδιο του καυσίμου σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της ΕΕ λόγω της χαμηλής εξοικονόμησης στο κόστος των καυσίμων για τα αυτοκίνητα.

· Εξακολουθεί να υπάρχει χαμηλή διείσδυση στην αγορά της E10, με τρεις μόνο χώρες (Γερμανία, Γαλλία και Φινλανδία) να την πωλούν. Σε αυτές τις χώρες, η κατάσταση της αγοράς είναι πολύ διαφορετική: στη Φινλανδία η E10 διαθέτει μερίδιο ύψους 54,7% στις πωλήσεις βενζίνης, στη Γαλλία ο όγκος των πωλήσεων ανέρχεται σε 24,1% ενώ στη Γερμανία η E10 έχει το 14,2% της αγοράς βενζίνης.

3.           Παρακολούθηση της ποιότητας των καυσίμων το 2012

3.1         Περιγραφή των συστημάτων που χρησιμοποιούνται από τα διάφορα κράτη μέλη

Για την εφαρμογή του FQMS έχουν χρησιμοποιηθεί διαφορετικές προσεγγίσεις ανά την ΕΕ. Παρ' όλο που η συνοχή μεταξύ των κρατών μελών βελτιώθηκε ελαφρά από το ένα έτος στο άλλο, οι προσεγγίσεις διαφέρουν· έχουμε εκείνες που βασίζονται στο ευρωπαϊκό πρότυπο EN 14274[3], με δειγματοληψίες σε ευρύ φάσμα πρατηρίων λιανικής πώλησης καυσίμων, και εκείνες με βάση τα εθνικά συστήματα.

Εναλλακτικά συστήματα παρακολούθησης επιτρέπονται από την οδηγία, εφόσον αυτά εξασφαλίζουν αποτελέσματα ισοδύναμης αξιοπιστίας με το EN 14274, παρά το γεγονός ότι τα κριτήρια της εν λόγω αξιολόγησης δεν έχουν προσδιοριστεί. Ως εκ τούτου, δεν είναι σαφές κατά πόσον τα υφιστάμενα συστήματα που δεν βασίζονται στο EN 14274 πληρούν αυτό το κριτήριο.

Το 2012, τα περισσότερα κράτη μέλη υπέβαλαν πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με την επιλογή του συστήματος παρακολούθησης (εάν χρησιμοποιούν στατιστικό μοντέλο από το πρότυπο EN 14274) ή παρείχαν πληροφορίες σχετικά με την επιλογή ενός εθνικού συστήματος παρακολούθησης.

Από τα συστήματα παρακολούθησης της ποιότητας των καυσίμων των 27 κρατών μελών που χρησιμοποιήθηκαν το 2012:

· Πέντε επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν το στατιστικό μοντέλο A του EN 14274 (Αυστρία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία και Φινλανδία)

· Πέντε χρησιμοποίησαν το στατιστικό μοντέλο B του EN 14274 (Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία και Ρουμανία)

· Εννέα επέλεξαν το στατιστικό μοντέλο C του EN 14274 (Εσθονία, Ιρλανδία, Κύπρος, Λιθουανία, Ουγγαρία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία και Τσεχική Δημοκρατία).

· Τα υπόλοιπα οκτώ χρησιμοποίησαν ένα εθνικό σύστημα παρακολούθησης.

3.2         Δειγματοληψία και υποβολή εκθέσεων

Ένα από τα βασικά στοιχεία για την αξιολόγηση της ποιότητας των καυσίμων είναι το πώς γίνεται η δειγματοληψία τους. Η εν λόγω δειγματοληψία πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις που ορίζονται στο πρότυπο EN 14274.

Αυτό το πρότυπο υποδεικνύει τον αριθμό και την τοποθεσία των δειγμάτων που πρέπει να λαμβάνονται και να αναφέρονται στις εκθέσεις των κρατών μελών για την ποιότητα των καυσίμων. Στο ευρωπαϊκό πρότυπο καθορίζεται, επίσης, ο ελάχιστος αριθμός δειγμάτων ανά κατηγορία καυσίμου χωριστά για τη χειμερινή και τη θερινή περίοδο. Στον πίνακα 2 παρέχονται στατιστικά στοιχεία σχετικά με τη διαδικασία δειγματοληψίας και την υποβολή εκθέσεων ανά κράτος μέλος για το 2012. Υπολογίζεται ο συνολικός ελάχιστος αριθμός δειγμάτων που απαιτούνται στις περιπτώσεις στις οποίες το κράτος μέλος έχει χρησιμοποιήσει στατιστικό μοντέλο βάσει του EN 14274, δεδομένου ότι οι απαιτήσεις ελάχιστης δειγματοληψίας είναι γνωστές για κάθε μοντέλο (Α, Β και C).

Επιπλέον, στον πίνακα 2 παρέχεται η κατανομή του συνολικού αριθμού των ληφθέντων δειγμάτων και η διαδικασία δειγματοληψίας σε πρατήρια καυσίμων. Όλα τα κράτη μέλη παρείχαν τα εν λόγω στοιχεία το 2012. Επειδή στο EN 14274 καθορίζεται ότι οι ελάχιστες απαιτήσεις σχετικά με τη δειγματοληψία αφορούν χώρους διανομής καυσίμων – οι οποίοι ορίζονται ως «χώροι, λιανικής ή εμπορευματικής διάθεσης καυσίμων για την προώθηση οδικών οχημάτων», έτσι πέραν κάθε δείγματος, το οποίο λαμβάνεται σε τερματικούς σταθμούς διανομής ή διυλιστήρια, πρέπει να λαμβάνονται δείγματα από πρατήρια καυσίμων, ώστε να τηρούνται οι ελάχιστες δειγματοληπτικές απαιτήσεις.

Σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να σημειωθεί ότι τα στοιχεία στην έκθεση της Βουλγαρίας αναφέρονται στο προηγούμενο έτος. Το γεγονός αυτό επισημάνθηκε στο κράτος μέλος και η Επιτροπή ευελπιστεί ότι το θέμα θα αντιμετωπιστεί για την υποβολή της έκθεσης για το 2013.

Η μη συμμόρφωση των επί μέρους δειγματοληπτικών δοκιμών με το πρότυπο EN 228 για τη καύσιμη βενζίνη αυξήθηκε ελαφρά το 2012 σε σύγκριση με το 2011, με τη μη συμμόρφωση για το ντίζελ βάσει του EN 590 επίσης να αυξάνεται ελαφρά το 2012. Η πλήρης έκθεση διατίθεται στην Παρακολούθηση της ποιότητας των καυσίμων στην ΕΕ – Συνοπτική έκθεση για το 2012 – Τελική έκθεση υπόψη της ΓΔ «Δράση για το κλίμα» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα της ΓΔ «Δράση για το κλίμα».

Πίνακας 2  Συνοπτικός πίνακας για τη διαδικασία δειγματοληψίας και την υποβολή εκθέσεων των κρατών μελών βάσει των απαιτήσεων της οδηγίας 98/70/EΚ και του ευρωπαϊκού προτύπου EN 14274

Κράτη μέλη || Μοντέλο FQMS (1) || Μέγεθος (2) || Διάκριση θερινής-χειμερινής περιόδου (3) || Δείγματα ανά διαβάθμιση καυσίμου ανά χρονική περίοδο (4) || Σύνολο απαιτούμενων δειγμάτων (5) || Ληφθέντα δείγματα (6) || Δείγματα ληφθέντα σε πρατήρια καυσίμων (7) || Συμμόρφωση δειγματοληψίας (8)

Βενζίνη || Ντίζελ || Βενζίνη || Ντίζελ || Βενζίνη || Ντίζελ || Βενζίνη || Ντίζελ

Αυστρία || A || S || ü || 50 || 106 || 100 || 106 || 100 || 106 || 100 || ü || ü

Βέλγιο || N || S || ü || (50) || 200 || 100 || 2239 || 6036 || 2239 || 6036 || (ü) || (ü)

Βουλγαρία || B || S || ü || 100 || 212 || 204 || 453 || 496 || 428 || 473 || ü || ü

Κύπρος || C || S || ü || 50 || 108 || 100 || 328 || 173 || 328 || 173 || ü || ü

Τσεχική Δημοκρατία || C || S || ü || 50 || 106 || 104 || 1294 || 1468 || 1294 || 1468 || ü || ü

Δανία || N || S || ü || (50) || 202 || 100 || 43 || 21 || 43 || 21 || (×) || (×)

Εσθονία || C || S || ü || 50 || 110 || 100 || 350 || 215 || 350 || 210 || ü || ü

Φινλανδία || A || S || ü || 50 || 200 || 100 || 235 || 122 || 235 || 122 || ü || ü

Γαλλία || B || L || ü || 200 || 800 || 400 || 473 || 408 || 473 || 408 || × || ü

Γερμανία || B || L || ü || 200 || 826 || 400 || 602 || 415 || 602 || 415 || × || ü

Ελλάδα || A || S || ü || 50 || 106 || 102 || 116 || 106 || 73 || 53 || × || ×

Ουγγαρία || C || S || ü || 50 || 104 || 100 || 120 || 120 || 120 || 120 || ü || ü

Ιρλανδία || C || S || ü || 50 || 100 || 100 || 201 || 194 || 160 || 161 || ü || ü

Ιταλία || A || L || ü || 100 || 200 || 200 || 200 || 200 || 200 || 200 || ü || ü

Λετονία || N || S || ü || (50) || 112 || 200 || 158 || 244 || 119 || 126 || (ü) || (ü)

Λιθουανία || C || S || ü || 50 || 104 || 100 || 106 || 100 || 92 || 89 || × || ×

Λουξεμβούργο || N || S || ü || (50) || 200 || 100 || 80 || 82 || 80 || 82 || (×) || (×)

Μάλτα || N || S || ü || (50) || 100) || (100 || 36 || 37 || 27 || 27 || (×) || (×)

Κάτω Χώρες || N || S || ü || (50) || 100 || 100 || 50 || 50 || 50 || 50 || (×) || (×)

Πολωνία || B || S || ü || 200 || 434 || 400 || 279 || 204 || 279 || 204 || × || ×

Πορτογαλία || C || S || ü || 50 || 108 || 100 || 200 || 100 || 200 || 100 || ü || ü

Ρουμανία || B || S || ü || 100 || 208 || 200 || 244 || 243 || 221 || 223 || ü || ü

Σλοβακία || C || S || ü || 50 || 102 || 100 || 149 || 118 || 149 || 118 || ü || ü

Σλοβενία || C || S || ü || 50 || 200 || 100 || 154 || 162 || 154 || 162 || × || ü

Ισπανία || A || L || ü || 100 || 230 || 200 || 780 || 396 || 0 || 0 || × || ×

Σουηδία || N || S || ü || (50) || 104 || 100 || 631 || 717 || 0 || 0 || (×) || (×)

Ηνωμένο Βασίλειο || N || L || ü || (100) || 208 || 200 || 1682 || 2535 || 437 || 263 || (ü) || (ü)

# || Στήλη || Επεξηγηματικές σημειώσεις

(1) Μοντέλο FQMS || N = εθνικό σύστημα παρακολούθησης της ποιότητας των καυσίμων (FQMS) A= EN 14274 Στατιστικό Μοντέλο A B= EN 14274 Στατιστικό Μοντέλο Β C = EN 14274 Στατιστικό Μοντέλο C

(2) Μέγεθος – μέγεθος χώρας || S = μικρό (συνολικές πωλήσεις καυσίμων κίνησης < 15 εκατ. τόνοι ανά έτος) L = μεγάλο (συνολικές πωλήσεις καυσίμων κίνησης > 15 εκατ. τόνοι ανά έτος)

(3) Διάκριση θερινής και χειμερινής περιόδου || P Χωριστή αναφορά καλοκαιρινής και χειμερινής περιόδου O Το σύμβολο δείχνει αναφορά μόνο για ένα πλήρες έτος.

(4) Δείγματα ανά κατηγορία καυσίμου ανά χρονική περίοδο || EN 14274: Υπάρχουν μειωμένες απαιτήσεις δειγματοληψίας για τις κατηγορίες που αποτελούν λιγότερο από το 10% των συνολικών πωλήσεων. Για τα κράτη μέλη που χρησιμοποιούν εθνικό FQMS, τα προβλεπόμενα αντίστοιχα ελάχιστα δείγματα (με βάση τις πωλήσεις καυσίμων) παρατίθενται εντός παρενθέσεων ().

(5) Σύνολο απαιτούμενων δειγμάτων || Υπολογισμός του απαιτούμενου ελάχιστου δείγματος βάσει του ευρωπαϊκού προτύπου EN 14274 ανάλογα με το μοντέλο FQM και το μέγεθος της χώρας. Η απαίτηση για το ελάχιστο δείγμα είναι ότι πρέπει να λαμβάνεται από το «σημείο χρήσης» σε πρατήρια καυσίμων. Για τα κράτη μέλη που χρησιμοποιούν εθνικό FQMS, τα προβλεπόμενα αντίστοιχα ελάχιστα δείγματα (με βάση τις πωλήσεις καυσίμων) παρατίθενται εντός παρενθέσεων ().

(6) Δείγματα που ελήφθησαν || Ο συνολικός αριθμός των δειγμάτων που ελήφθησαν ανά είδος καυσίμου σε όλες τις τοποθεσίες (πρατήρια καυσίμων, τερματικοί σταθμοί και διυλιστήρια).

(7) Δείγματα ληφθέντα σε πρατήρια καυσίμων || Ο συνολικός αριθμός των δειγμάτων που λαμβάνονται στα πρατήρια καυσίμων· σταθμούς διανομής καυσίμων (δημόσιους και ιδιωτικούς). Τούτο αναφέρεται χωριστά στο τυποποιημένο υπόδειγμα· όπου τα δείγματα που λαμβάνονται στα πρατήρια καυσίμων δεν ανταποκρίνονται στα συνολικά δείγματα που έχουν ληφθεί, αυτό οφείλεται σε διαφορές στην αρχική έκθεση που υποβλήθηκε (ιδίως στην περίπτωση της Γαλλίας και της Τσεχικής Δημοκρατίας, όπου τα δείγματα που ελήφθησαν σε πρατήρια καυσίμων είναι μεγαλύτερα από τα δείγματα που ελήφθησαν).

(8) Συμμόρφωση δειγματοληψίας || ü δηλώνει συμμόρφωση με την απαίτηση αριθμού δειγματοληψίας βάσει του προτύπου EN 14274 και το × δηλώνει μη συμμόρφωση. Σημειώστε ότι αυτό δείχνει συνολική συμμόρφωση της δειγματοληψίας σε όλες τις κατηγορίες καυσίμων· βλ. έκθεση των κρατών μελών για τη συμμόρφωση της δειγματοληψίας για κάθε κατηγορία καυσίμου χωριστά. Όπου χρησιμοποιείται εθνικό σύστημα FQM, αναφέρεται εντός παρενθέσεων () η εκτιμώμενη συμμόρφωση για να αποδειχθεί η ισοδυναμία με το πρότυπο ΕΝ14274. Στις περιπτώσεις που τα κράτη μέλη δεν έχουν παράσχει στοιχεία για τους τόπους της δειγματοληψίας, δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί η συμμόρφωση της δειγματοληψίας.

|| Βενζίνη || Βενζίνη

|| Ντίζελ || Ντίζελ

4.           Συμμόρφωση με τις οριακές τιμές της οδηγίας

4.1         Υποβολή έκθεσης για τη βενζίνη

Το 2012, όλα τα κράτη μέλη διαβίβασαν πλήρη στοιχεία αναφορικά με την τήρηση των διατάξεων για τα δείγματα βενζίνης. Προκειμένου να προσδιοριστεί ο βαθμός συμμόρφωσης, πρέπει να είναι γνωστή η μέθοδος δοκιμής, η οποία χρησιμοποιήθηκε για τον έλεγχο ορισμένων παραμέτρων (δεδομένου ότι η αναπαραγωγισιμότητα και τα επίπεδα ανοχής διαφέρουν ανάλογα με τη μέθοδο δοκιμής). Έχει ληφθεί πρόνοια, ώστε τα κράτη μέλη να παρέχουν τις εν λόγω πληροφορίες μέσα στο υπόδειγμα υποβολής των εκθέσεων.

Οι παράμετροι για τις οποίες διαπιστώθηκαν οι συχνότερες παραβιάσεις των προδιαγραφών εντός της ΕΕ το 2012, ήταν οι εξής:

Σημειώθηκαν 175 υπερβάσεις της πίεσης ατμών κατά τη θερινή περίοδο το 2012.

Ωστόσο, καθίσταται εμφανές ότι πολλές υπερβάσεις οφείλονται στις μεταβατικές περιόδους, όταν οι προμηθευτές περνούν από τα καύσιμα θερινών προδιαγραφών στα καύσιμα χειμερινών προδιαγραφών και αντιστρόφως.

Τα δείγματα RON/MON, τα οποία δεν τηρούσαν τις προδιαγραφές το 2012, ανήλθαν σε 61 εντός της ΕΕ.

Ορισμένα κράτη μέλη δεν παρείχαν πλήρη στοιχεία σχετικά με δείγματα που διαπιστώθηκε ότι δεν συμμορφώνονταν με τα όρια ανοχής.

4.2         Υποβολή έκθεσης για το ντίζελ

Το 2012, ορισμένα κράτη μέλη δεν διαβίβασαν πλήρη στοιχεία σχετικά με δείγματα που διαπιστώθηκε ότι δεν συμμορφώνονταν με τα όρια ανοχής. Από τις έξι παραμέτρους που απαιτούνταν να ελεγχθούν για το ντίζελ το 2012, οι παράμετροι που δεν τηρούσαν τις προδιαγραφές ήταν:

Υπήρξε υπέρβαση της μέγιστης περιεκτικότητας σε θείο των 10 ppm σε συνολικά 144 δείγματα.

Ωστόσο, η μέση περιεκτικότητα σε θείο για όλα τα κράτη μέλη παραμένει κάτω από το υποχρεωτικό όριο των 10 ppm, στα 7,42 ppm.

Παραβίαση των ορίων διύλισης διαπιστώθηκε σε συνολικά 22 δείγματα.

4.3         Σύνοψη

Στον πίνακα 3 συνοψίζεται η συμμόρφωση των κρατών μελών με τις διατάξεις της οδηγίας όσον αφορά τις εκθέσεις για το έτος 2012, με βάση τα αποτελέσματα της ανάλυσης των δειγμάτων ως προς τις οριακές τιμές και τη μορφή και το περιεχόμενο των εκθέσεων που υποβλήθηκαν. Οι τροποποιήσεις της οδηγίας, παρεμβλήθηκε περιελάμβαναν την παρεμβολή παραγράφου η οποία ορίζει ότι «Τα κράτη μέλη καθορίζουν τις κυρώσεις που εφαρμόζονται σε περιπτώσεις παραβίασης των εθνικών διατάξεων που εκδίδονται κατ' εφαρμογή της παρούσας οδηγίας. Οι καθοριζόμενες κυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές.» Ορισμένα κράτη μέλη έχουν αιτιολογήσει τις διορθωτικές ενέργειες και τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από εθνικές αρχές στις περιπτώσεις στις οποίες τα δείγματα δεν τηρούσαν τις προδιαγραφές. Αυτές καθώς και άλλες σημειώσεις σχετικά με τα συστήματα παρακολούθησης των κρατών μελών παρέχονται με περισσότερες λεπτομέρειες στα κεφάλαια για κάθε κράτος μέλος στην παρακολούθηση της ποιότητας των καυσίμων της ΕΕ – Συνοπτική έκθεση για το 2012 – Τελική έκθεση στη ΓΔ «Δράση για το κλίμα» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα της ΓΔ «Δράση για το κλίμα».

Γενικά, από τα 11 365 δείγματα βενζίνης που ελέγχθηκαν το 2012, τα 322 δεν τηρούσαν τις προδιαγραφές σχετικά με τις οριακές τιμές για μία ή περισσότερες παραμέτρους, γεγονός που αντιστοιχεί σε ποσοστό μη συμμόρφωσης ίσο με 2,8%. Από τα 15 039 δείγματα ντίζελ τα οποία ελέγχθηκαν ως προς τις έξι υποχρεωτικές παραμέτρους το 2012, 237 δεν τηρούσαν τα καθορισμένα όρια, ήτοι το 1,6% του συνόλου των δειγμάτων που αναφέρθηκαν.

Η αναλογία των δειγμάτων τα οποία δεν τηρούσαν τις προδιαγραφές εξαρτάται (μέσα σε κάθε κράτος μέλος) από τον αριθμό των ληφθέντων δειγμάτων, ο οποίος πρέπει να σχετίζεται με τον όγκο των πωλήσεων καυσίμων και την προέλευσή τους. Ωστόσο, από τη στιγμή που τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν εθνικά συστήματα που δεν μπορούν να αποδείξουν ισοδυναμία με τα στατιστικά μοντέλα Α, Β ή C, και χρησιμοποιούν στατιστικά μοντέλα που ενδέχεται να μην είναι τα πλέον κατάλληλα, είναι αναγκαίο να εξεταστούν επίσης οι περιπτώσεις μη συμμόρφωσης εντός της ΕΕ σταθμιζόμενες με βάση τον όγκο και τον αριθμό των δειγμάτων.

Πίνακας 3: σύνοψη της συμμόρφωσης των κρατών μελών για τις εκθέσεις του 2012

||  Κράτη μέλη || Μη συμμόρφωση με τις οριακές τιμές Μη συμμορφούμενα δείγματα (ΜΣ) / σύνολο δειγμάτων || Ελλιπή υποβληθέντα στοιχεία Παράμετροι που δεν μετρήθηκαν (δΜ) / σύνολο || Καθυστέρηση υποβολής εκθέσεων

|| || (1) || (2) || (3)

|| || Βενζίνη || Ντίζελ || Βενζίνη || Ντίζελ ||

|| || NC || Σύνολο || NC || Σύνολο || NM || Σύνολο || NM || Σύνολο || (μήνες)

|| AT || 2 || 106 || 1 || 100 || 0 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| BE || 104 || 2239 || 102 || 6036 || 0 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| BG || 9 || 453 || 32 || 496 || 1 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| CY || 29 || 328 || 0 || 173 || 2 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| CZ || 21 || 1293 || 21 || 1413 || 0 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| DK || 0 || 43 || 0 || 21 || 0 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| EE || 8 || 350 || 2 || 215 || 1 || 19 || 0 || 6 || <1 μήνα

|| FI || 18 || 235 || 1 || 122 || 1 || 19 || 1 || 6 || Εγκαίρως

|| FR || 16 || 473 || 28 || 408 || 0 || 19 || 0 || 6 || <1 μήνα

|| DE || 5 || 602 || 1 || 415 || 0 || 19 || 0 || 6 || <2 μηνών

|| EL || 0 || 116 || 0 || 106 || 6 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| HU || 5 || 120 || 0 || 120 || 0 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| IE || 10 || 201 || 4 || 194 || 0 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| IT || 6 || 200 || 3 || 200 || 4 || 19 || 0 || 6 || <1 μήνα

|| LV || 0 || 158 || 0 || 244 || 0 || 19 || 0 || 6 || <1 μήνα

|| LT || 0 || 106 || 0 || 100 || 0 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| LU || 8 || 80 || 0 || 82 || 0 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| MT || 4 || 36 || 8 || 37 || 0 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| NL || 0 || 50 || >1 || 50 || 2 || 19 || 0 || 6 || <1 μήνα

|| PL || 12 || 279 || 7 || 204 || 1 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| PT || 33 || 257 || 4 || 132 || 1 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| RO || 6 || 244 || 6 || 243 || 1 || 19 || 0 || 6 || <1 μήνα

|| SK || 8 || 149 || 8 || 118 || 0 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| SI || 4 || 154 || 4 || 162 || 1 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| ES || 0 || 780 || 0 || 396 || 0 || 19 || 0 || 6 || <2 μηνών

|| SE || 0 || 631 || 0 || 717 || 6 || 19 || 1 || 6 || Εγκαίρως

|| UK || 14 || 1682 || 4 || 2535 || 0 || 19 || 0 || 6 || Εγκαίρως

|| Αριθ. χωρών || || || || || 27

||

(1) Μη συμμόρφωση με τις οριακές τιμές (95% όρια εμπιστοσύνης) || Δεν είναι δυνατό να επιβεβαιωθεί κατά πόσο τηρήθηκαν οι οριακές τιμές σε όλα τα δείγματα στις περιπτώσεις για τις οποίες δεν έχουν υποβληθεί πλήρη στοιχεία. Στις περιπτώσεις που ήταν αδύνατον να διαπιστωθεί από τα υποβληθέντα στοιχεία το πλήθος των δειγμάτων τα οποία υπερέβησαν την οριακή τιμή, αναγράφεται το σύμβολο ‘>’ με το οποίο δηλώνεται ότι ο αριθμός των δειγμάτων που υπερέβησαν τις οριακές τιμές είναι ελάχιστος και δεν αποκλείεται να είναι μεγαλύτερος. ||

(2) Ελλιπή υποβληθέντα στοιχεία || Ορισμένες παράμετροι ενδέχεται να εξετάζονται βάσει μικρότερου αριθμού δειγμάτων, ωστόσο όλες οι παράμετροι εξετάζονται με τρόπο ώστε η ποιότητα του καυσίμου να αξιολογείται με ακρίβεια. Τα κράτη μέλη πρέπει να καθιστούν σαφή τον χρόνο δειγματοληψίας και να παρέχουν τα σχετικά με τα δείγματα αποτελέσματα. ||

(3) Καθυστέρηση υποβολής εκθέσεων || Στην οδηγία 98/70/ΕΚ ορίζεται ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να υποβάλλουν την έκθεση παρακολούθησης το αργότερο μέχρι την 30ή Ιουνίου κάθε έτους. ||

Άλλο ένα σημαντικό κομμάτι της αξιολόγησης της ποιότητας των καυσίμων είναι η συμμόρφωσή της με συγκεκριμένες παραμέτρους που πρέπει να παρακολουθούνται.

Επί του παρόντος, σε ορισμένα κράτη μέλη μερικές παράμετροι δεν υπολογίζονται πλήρως. Στην πλήρη έκθεση για το 2012 για την παρακολούθηση της ποιότητας των καυσίμων – Συνοπτική έκθεση για το 2012, στον Πίνακα που αφορά τη σύνοψη των παραμέτρων που δεν αναφέρθηκαν από τα κράτη μέλη για κάθε διαβάθμιση καυσίμου, αναφέρεται, ανά κράτος μέλος, ο αριθμός των παραμέτρων που δεν μετριούνται και θα διατίθενται στην ιστοσελίδα της ΓΔ «Δράση για το κλίμα».

Ακόμη και αν θεωρηθεί ότι η κατάσταση αυτή δεν αποτελεί πρόβλημα για την αξιολόγηση της συνολικής ποιότητας των καυσίμων στην Ευρώπη, η Επιτροπή θα επιμείνει στα κράτη μέλη ότι η κατάσταση αυτή χρήζει βελτίωσης το 2013.

5.           Συμπεράσματα

Από την παρακολούθηση της ποιότητας των καυσίμων το 2012, προκύπτει ότι οι προδιαγραφές που ορίζει η οδηγία 98/70/ΕΚ για την βενζίνη και το ντίζελ τηρούνται σε γενικές γραμμές, ενώ διαπιστώθηκαν πολύ λίγες αποκλίσεις από τις σχετικές διατάξεις.

Ακόμη και αν υπάρξει βελτίωση στον τρόπο που τα κράτη μέλη τηρούν τις υποχρεώσεις τους για την υποβολή εκθέσεων και την παρακολούθηση στα συστήματά τους για την παρακολούθηση της ποιότητας των καυσίμων, σε μερικές περιπτώσεις δεν επιτυγχάνουν ακόμα το προσδοκώμενο επίπεδο δειγματοληψίας.

Η Επιτροπή θα εξετάσει το θέμα αυτό με τα εμπλεκόμενα κράτη μέλη εν ευθέτω χρόνω.

Επειδή οι περιπτώσεις μη συμμόρφωσης είναι σχετικά σπάνιες και τα κράτη μέλη γενικά λαμβάνουν μέτρα για να αποσύρουν από την αγορά τα καύσιμα που δεν τηρούν τις απαιτήσεις, η Επιτροπή δεν γνωρίζει τυχόν επιπτώσεις στις εκπομπές των οχημάτων ή τη λειτουργία των κινητήρων που να οφείλονται στις εν λόγω υπερβάσεις.

Η Επιτροπή προτρέπει τα κράτη μέλη να εξακολουθήσουν να λαμβάνουν μέτρα για να εξασφαλίσουν πλήρη συμμόρφωση, ώστε να μην προκύψουν παρόμοια προβλήματα στο μέλλον.

[1]               ΕΕ L 350 της 28.12.1998, σ. 58.

[2]               ΕΕ L 53 της 23.2.2002, σ. 30.

[3]    EN 14274:2003 - Καύσιμα για αυτοκίνητα - Αξιολόγηση της ποιότητας της βενζίνης και του ντίζελ - Σύστημα παρακολούθησης της ποιότητας των καυσίμων (FQMS).