13.3.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 73/17

(1)

Η απόφαση απευθύνεται στις επιχειρήσεις: Apple Inc («Apple»), Hachette Livre SA («Hachette»), HarperCollins Publishers Limited και HarperCollins Publishers L.L.C. (στo εξής συλλoγικά «Harper Collins»), Georg von Holtzbrinck GmbH & Co. KG και Verlagsgruppe Georg von Holtzbrinck GmbH (στo εξής συλλoγικά «Holtzbrinck/Macmillan»), Simon & Schuster, Inc., Simon & Schuster (UK) Ltd και Simon & Schuster Digital Sales Inc. (στo εξής συλλoγικά «Simon & Schuster»), οι οποίες αναφέρονται συλλογικά ως «οι τέσσερις εκδότες». Η απόφαση αφορά στη συμπεριφορά των εν λόγω μερών σε σχέση με τις τιμές λιανικής πώλησης των ηλεκτρονικών βιβλίων.

(2)

Την 1η Δεκεμβρίου 2011, η Επιτροπή κίνησε διαδικασία κατά της Apple, των τεσσάρων εκδοτών, καθώς και ενός άλλου σημαντικού διεθνούς εκδότου με την επωνυμία Pearson/Penguin, μετά από προκαταρκτικές επιφυλάξεις σχετικά με πιθανή εναρμονισμένη πρακτική μεταξύ αυτών των επιχειρήσεων, με στόχο την αύξηση των λιανικών τιμών πώλησης στον ΕΟΧ. Η έρευνα της Επιτροπής όσον αφορά τη συμπεριφορά της Pearson/Penguin είναι σε εξέλιξη. Στις 13 Αυγούστου 2012, η Επιτροπή εξέδωσε προκαταρκτική αξιολόγηση που απευθύνεται στους τέσσερις εκδότες και στην Apple.

(3)

Κατά την περίοδο 12-18 Σεπτεμβρίου 2012, οι τέσσερις εκδότες και η Apple υπέβαλαν σχέδιο αρχικών δεσμεύσεων για την άρση των επιφυλάξεων που αναφέρονται στην προκαταρκτική αξιολόγηση («αρχικές δεσμεύσεις»).

(4)

Στις 19 Σεπτεμβρίου 2012, δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα ανακοίνωση του άρθρου 27 παράγραφος 4 με την οποία καλούνταν τα τρίτα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με το σχέδιο δεσμεύσεων εντός ενός μηνός από τη δημοσίευση (η «διαβούλευση με τους φορείς της αγοράς»).

(5)

Στις 23 και 24 Οκτωβρίου 2012, η Επιτροπή ενημέρωσε τους τέσσερις εκδότες σχετικά με τις παρατηρήσεις που έλαβε από τα ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη μετά τη δημοσίευση της ανακοίνωσης. Στις 24 Οκτωβρίου 2012, η Επιτροπή πρότεινε να ενημερώσει την Apple σχετικά με αυτές τις παρατηρήσεις.

(6)

Με βάση τις παρατηρήσεις που έλαβαν, οι τέσσερις εκδότες και η Apple υπέβαλαν, μεταξύ 31ης Οκτωβρίου και 12ης Νοεμβρίου 2012, τροποποιημένες δεσμεύσεις, προοριζόμενες να καταστούν οριστικές («τελικές δεσμεύσεις»).

(7)

Στις 27 Νοεμβρίου 2012, η συμβουλευτική επιτροπή ενέκρινε το σχέδιο απόφασης βάσει του άρθρου 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003. Στις 27 Νοεμβρίου 2012, ο σύμβουλος ακροάσεων εξέδωσε την τελική του έκθεση.

(8)

Στην προκαταρκτική αξιολόγησή της, η Επιτροπή κατέληξε στο προκαταρκτικό συμπέρασμα ότι πριν από το 2009, τουλάχιστον τέσσερις εκδότες εξέφρασαν, μεταξύ τους, τις ανησυχίες τους σχετικά με τις τιμές λιανικής πώλησης των ηλεκτρονικών βιβλίων που καθόριζε η Amazon, μεγάλη επιχείρηση λιανικής πώλησης στο διαδίκτυο, που αντιστοιχούσαν σε τιμές χονδρικής ή και χαμηλότερες. Η Επιτροπή θεωρεί προκαταρκτικά ότι το αργότερο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2009, οι τέσσερις εκδότες δεσμεύτηκαν, κατά τις άμεσες και έμμεσες επαφές τους (μέσω της Apple), είτε να προβούν σε αύξηση των τιμών λιανικής πώλησης των ηλεκτρονικών βιβλίων ώστε να υπερβαίνουν εκείνες της Amazon (όπως συνέβη στο Ηνωμένο Βασίλειο) είτε να αποτρέψουν τον καθορισμό των εν λόγω τιμών (όπως συνέβη στη Γαλλία και τη Γερμανία) στο σύνολο του ΕΟΧ. Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, οι τέσσερις εκδότες, από κοινού με την Apple, αποφάσισαν την από κοινού μετάβαση της πώλησης ηλεκτρονικών βιβλίων από το μοντέλο χονδρικής πώλησης (στο οποίο ο πωλητής λιανικής καθορίζει τις τιμές λιανικής πώλησης των ηλεκτρονικών βιβλίων) στο μοντέλο αντιπροσωπείας (στο οποίο ο εκδότης καθορίζει τις τιμές λιανικής πώλησης των ηλεκτρονικών βιβλίων) σε παγκόσμια βάση και με τους ίδιους βασικούς όρους τιμολόγησης, αρχικά με την Apple και στη συνέχεια με άλλες επιχειρήσεις λιανικής πώλησης (συμπεριλαμβανομένης της Amazon).

(9)

Στην προκαταρκτική εκτίμησή της, η Επιτροπή κατέληξε στο προκαταρκτικό συμπέρασμα ότι, για να επιτευχθεί αυτή η κοινή μετάβαση, ο καθένας από τους τέσσερις εκδότες αποκάλυψε στους άλλους τέσσερις εκδότες και στην Apple, ή/και έλαβε σχετικές πληροφορίες από αυτούς, τις μελλοντικές προθέσεις των τεσσάρων εκδοτών όσον αφορά: (i) το εάν θα συνάψουν σύμβαση εμπορικής αντιπροσωπείας με την Apple στις ΗΠΑ· και (ii) τους κυριότερους όρους βάσει των οποίων καθένας από τους τέσσερις εκδότες θα προέβαινε στη σύναψη μιας τέτοιας σύμβασης εμπορικής αντιπροσωπείας με την Apple στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης μιας ρήτρας του «μάλλον ευνοούμενου κράτους» («ΜΕΚ») όσον αφορά τη λιανική τιμή, των πλαισίων ανώτατων τιμών λιανικής και του επιπέδου της προμήθειας προς καταβολή στην Apple. Η ρήτρα ΜΕΚ όσον αφορά τη λιανική τιμή προέβλεπε ότι ο καθένας από τους εκδότες ήταν υποχρεωμένος να προσαρμόσει, στο iBookstore της Apple, τις τιμές του στις χαμηλότερες τιμές στις οποίες διατίθενται τα ίδια ηλεκτρονικά βιβλία από άλλους πωλητές λιανικής στο διαδίκτυο. Σε συνδυασμό με άλλους βασικούς όρους τιμολόγησης, η ρήτρα ΜΕΚ θα είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των εσόδων των εκδοτών εάν άλλοι πωλητές λιανικής εξακολουθούσαν να διαθέτουν τα ηλεκτρονικά βιβλία σε τιμές που επικρατούσαν τότε στην αγορά. Η Επιτροπή κατέληξε στο προκαταρκτικό συμπέρασμα ότι οι οικονομικές συνέπειες της ρήτρας ΜΕΚ όσον αφορά τη λιανική τιμή για τους εκδότες ήταν τέτοιες ώστε η ρήτρα αυτή να ενεργήσει ως «μηχανισμός κοινής δέσμευσης». Καθένας από τους τέσσερις εκδότες ήταν σε θέση να υποχρεώσει την Amazon να αποδεχθεί τη μετάβαση στο μοντέλο αντιπροσωπείας ή άλλως αυτή να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο να της απαγορευθεί η πρόσβαση στα ηλεκτρονικά βιβλία του καθενός από τους τέσσερις εκδότες, υποθέτοντας ότι τουλάχιστον και οι τέσσερις εκδότες είχαν τα ίδια κίνητρα κατά την ίδια χρονική περίοδο, και ότι η Amazon δεν ήταν σε θέση να αντέξει ταυτόχρονα την άρνηση πρόσβασης ακόμη και σε μέρος του καταλόγου των ηλεκτρονικών βιβλίων τουλάχιστον του καθενός από τους τέσσερις εκδότες.

(10)

Στην προκαταρκτική εκτίμησή της, η Επιτροπή εξέφρασε την προκαταρκτική άποψη ότι στόχος της Apple ήταν να βρεθεί τρόπος ώστε οι τιμές λιανικής να είναι στο ίδιο επίπεδο με εκείνο της Amazon, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα το επιθυμητό περιθώριο κέρδους. Η Apple όφειλε να γνωρίζει ότι ο εν λόγω στόχος και ο στόχος του καθενός από τους τέσσερις εκδότες συνίστατο στην αύξηση των λιανικών τιμών άνω του επιπέδου που ορίζει η Amazon (ή την αποφυγή της καθιέρωσης χαμηλότερων τιμών από την Amazon) θα μπορούσε να επιτευχθεί εάν η ίδια: (i) ακολουθούσε την υπόδειξη ορισμένων τουλάχιστον από τους τέσσερις εκδότες να εισέλθει στην αγορά πώλησης ηλεκτρονικών βιβλίων στο πλαίσιο ενός μοντέλου αντιπροσωπείας παρά ενός μοντέλου χονδρικής· και (ii) ενημέρωνε τον καθένα από τους τέσσερις εκδότες για τη σύναψη, τουλάχιστον ενός από αυτούς, μιας σύμβασης εμπορικής αντιπροσωπείας με την Apple στις ΗΠΑ, υπό τους ίδιους βασικούς όρους.

(11)

Η προκαταρκτική άποψη της Επιτροπής ήταν ότι η κοινή μετάβαση για την πώληση των ηλεκτρονικών βιβλίων από ένα μοντέλο χονδρικής σε ένα μοντέλο αντιπροσωπείας με τους ίδιους βασικούς όρους τιμολόγησης σε παγκόσμιο επίπεδο συνιστούσε εναρμονισμένη πρακτική με αντικείμενο είτε την αύξηση των τιμών λιανικής πώλησης των ηλεκτρονικών βιβλίων στον ΕΟΧ είτε να εμποδίσει την εμφάνιση χαμηλότερων τιμών ηλεκτρονικών βιβλίων στον ΕΟΧ.

(12)

Η εναρμονισμένη πρακτική μεταξύ των τεσσάρων εκδοτών και της Apple ενδέχεται να επηρεάσει σημαντικά το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών κατά την έννοια του άρθρου 101 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ και του άρθρου 53 παράγραφος 1 της συμφωνίας ΕΟΧ.

(13)

Επιπλέον, σύμφωνα με την προκαταρκτική άποψη της Επιτροπής, το άρθρο 101 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ και το άρθρο 53 παράγραφος 3 της συμφωνίας ΕΟΧ δεν εφαρμόζονται στην παρούσα υπόθεση, καθόσον οι σωρευτικοί όροι που καθορίζονται στις παρούσες διατάξεις δεν πληρούνται.

(14)

Οι επιφυλάξεις της Επιτροπής που διατυπώθηκαν στην προκαταρκτική αξιολόγηση δεν αφορούν τη θεμιτή χρήση του μοντέλου αντιπροσωπείας για την πώληση ηλεκτρονικών βιβλίων. Καθένας από τους τέσσερις εκδότες και την Apple παραμένουν ελεύθεροι να συνάψουν συμβάσεις αντιπροσωπείας σύμφωνα με τις τελικές δεσμεύσεις, εφόσον οι συμβάσεις αυτές και οι διατάξεις τους δεν αντιβαίνουν προς τη νομοθεσία της Ένωσης περί ανταγωνισμού.

(15)

Επιπλέον, η προκαταρκτική αξιολόγηση δεν έθιγε τους εθνικούς νόμους που επιτρέπουν στους εκδότες να καθορίζουν τις τιμές λιανικής για τα ηλεκτρονικά βιβλία κατά τη διακριτική τους ευχέρεια («νόμοι για τον καθορισμό των τιμών λιανικής πώλησης»).

(16)

Οι τέσσερις εκδότες και η Apple δεν συμφωνούν με την προκαταρκτική αξιολόγηση της Επιτροπής, της 13ης Αυγούστου 2012. Ωστόσο, προκειμένου να άρουν τις επιφυλάξεις της Επιτροπής όπως διατυπώθηκαν στην προκαταρκτική αξιολόγηση, πρόσφεραν, μεταξύ 12ης και 18ης Σεπτεμβρίου 2012, τις αρχικές δεσμεύσεις τους. Μετά το τέλος της διαβούλευσης με τους φορείς της αγοράς, τα μέρη υπέβαλαν μεταξύ 31ης Οκτωβρίου και 12ης Νοεμβρίου 2012 τις τελικές δεσμεύσεις τους.

(17)

Τα κυριότερα στοιχεία των δεσμεύσεων που προσέφεραν οι τέσσερις εκδότες και η Apple είναι τα εξής:

(18)

Οι τέσσερις εκδότες θα καταγγείλουν, ο καθένας χωριστά, τις συμβάσεις αντιπροσωπείας που συνήψαν με την Apple για την πώληση ηλεκτρονικών βιβλίων εντός του ΕΟΧ. Η Apple θα ενημερώσει επίσης έναν άλλο σημαντικό διεθνή εκδότη ηλεκτρονικών βιβλίων ότι έχει τη δυνατότητα άμεσης καταγγελίας της δικής του σύμβασης, και εφόσον εκείνος δεν αποστείλει στην Apple ειδοποίηση καταγγελίας της σύμβασης, τότε η Apple θα καταγγείλει η ίδια τη σύμβαση σύμφωνα με τους προβλεπόμενους όρους.

(19)

Οι τέσσερις εκδότες θα προσφέρουν σε όλους τους πωλητές λιανικής πλην της Apple τη δυνατότητα να καταγγείλουν κάθε σύμβαση αντιπροσωπείας που συνήφθη για την πώληση ηλεκτρονικών βιβλίων η οποία i) περιορίζει, οριοθετεί ή παρεμποδίζει τη δυνατότητα του πωλητή λιανικής να καθορίζει, να τροποποιεί ή να μειώνει τη λιανική τιμή, ή να παρέχει άλλες μορφές προσφοράς, ή ii) περιέχει ρήτρα του «ΜΕΚ» όσον αφορά την τιμή όπως ορίζεται στις δεσμεύσεις των τεσσάρων εκδοτών. Σε περίπτωση που ένας πωλητής λιανικής αποφασίσει να μην κάνει χρήση αυτής της δυνατότητας, οι τέσσερις εκδότες θα καταγγείλουν τη σύμβαση σύμφωνα με τους προβλεπόμενους όρους.

(20)

Για περίοδο δύο ετών (τη λεγόμενη «cooling-off» περίοδο), οι τέσσερις εκδότες δεσμεύονται να μην περιορίσουν, οριοθετήσουν ή παρεμποδίσουν τη δυνατότητα των πωλητών λιανικής ηλεκτρονικών βιβλίων να καθορίζουν, να τροποποιούν ή να μειώνουν τις λιανικές τιμές των ηλεκτρονικών βιβλίων και/ή να περιορίσουν, οριοθετήσουν ή παρεμποδίσουν τη δυνατότητα των πωλητών λιανικής ηλεκτρονικών βιβλίων να παρέχουν εκπτώσεις τιμών ή άλλες μορφές προσφοράς. Στην περίπτωση που, μετά την καταγγελία των συμβάσεων που προαναφέρθηκαν, ένας από τους τέσσερις εκδότες συνάψει σύμβαση εμπορικής αντιπροσωπείας με πωλητή λιανικής ηλεκτρονικών βιβλίων, αυτός ο πωλητής λιανικής θα μπορεί, για περίοδο δύο ετών, να μειώσει τις τιμές λιανικής πώλησης των ηλεκτρονικών βιβλίων κατά το ποσό που αντιστοιχεί στις συνολικές προμήθειες που καταβάλλει ο εκδότης στον εν λόγω πωλητή λιανικής για τουλάχιστον ένα έτος, σε σχέση με την πώληση των ηλεκτρονικών βιβλίων του στους καταναλωτές· ή/και να χρησιμοποιήσει το εν λόγω ποσό για να παράσχει άλλες μορφές προσφοράς.

(21)

Για περίοδο πέντε ετών: (i) οι τέσσερις εκδότες δεν θα συνάψουν καμία σύμβαση πώλησης ηλεκτρονικών βιβλίων εντός του ΕΟΧ η οποία να περιέχει ρήτρα του «ΜΕΚ» που καθορίζεται στις τέσσερις αρχικές υποχρεώσεις των εκδοτών (ρήτρες ΜΕΚ για τιμές λιανικής, τιμές χονδρικής και προμήθειες/μερίδιο εσόδων, καθώς και ρήτρες ΜΕΚ επιχειρηματικού μοντέλου), και (ii) η Apple δεν θα συνάψει καμία σύμβαση πώλησης ηλεκτρονικών βιβλίων εντός του ΕΟΧ η οποία να περιέχει ρήτρα «ΜΕΚ» όσον αφορά τις τιμές λιανικής όπως ορίζεται στις αρχικές δεσμεύσεις της, και ενημερώνει κάθε σχετικό εκδότη ότι δεν θα επιβάλει οποιαδήποτε ρήτρα «ΜΕΚ» όσον αφορά την τιμή μεταπώλησης σε οιαδήποτε σύμβαση εμπορικής αντιπροσωπείας για την πώληση ηλεκτρονικών βιβλίων στον ΕΟΧ.

(22)

Στο πλαίσιο της εν λόγω διαβούλευσης, η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις από 14 ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη, στα οποία περιλαμβάνονται εκδότες ηλεκτρονικών βιβλίων, πωλητές λιανικής ηλεκτρονικών βιβλίων, εμπορικές ενώσεις, καθώς και ένας ιδιώτης.

(23)

Οι παρατηρήσεις που ελήφθησαν αφορούν κυρίως τη λύση υφιστάμενων συμβάσεων εμπορικής αντιπροσωπείας, την «cooling-off» περίοδο, το πεδίο εφαρμογής της απαγόρευσης των ρητρών ΜΕΚ όσον αφορά τις τιμές που ορίζονται στις αρχικές δεσμεύσεις, καθώς και τους όρους μη καταστρατήγησης και συμμόρφωσης.

(24)

Η Επιτροπή έλαβε επίσης άλλες παρατηρήσεις σχετικά με κάποιους ορισμούς στις αρχικές δεσμεύσεις της Apple και των τεσσάρων εκδοτών, καθώς και άλλες παρατηρήσεις που δεν συνδέονται άμεσα με τα προβλήματα ανταγωνισμού που διαπίστωσε η Επιτροπή στην προκαταρκτική της αξιολόγηση. Οι παρατηρήσεις που αφορούν την ισχυρή θέση της Amazon στον ΕΟΧ, την επίπτωση των αρχικών δεσμεύσεων για την πολιτισμική ποικιλομορφία και τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της χρήσης του μοντέλου αντιπροσωπείας στην πώληση ηλεκτρονικών βιβλίων.

(25)

Οι τελικές δεσμεύσεις διαφέρουν από τις προταθείσες αρχικές δεσμεύσεις στα εξής:

Η Apple ευθυγράμμισε τον ορισμό του ηλεκτρονικού βιβλίου με εκείνον που χρησιμοποιείται από τον καθένα από τους τέσσερις εκδότες και κατήργησε τον αυτοχαρακτηρισμό της ως παρόχου χώρου αποθήκευσης ηλεκτρονικών βιβλίων στο διαδίκτυο («Online eBook Store Provider»). Επίσης, ο καθένας από τους τέσσερις εκδότες απέσυρε την απαγόρευση των ρητρών «ΜΕΚ» όσον αφορά το επιχειρηματικό μοντέλο.

(26)

Στην προκαταρκτική της αξιολόγηση, η Επιτροπή εξέφρασε την προκαταρκτική άποψη ότι η πιθανή εναρμονισμένη πρακτική μεταξύ των τεσσάρων εκδοτών και της Apple είχε ως αντικείμενο την παρεμπόδιση, τον περιορισμό ή τη νόθευση του ανταγωνισμού στον ΕΟΧ. Προκειμένου να αρθούν οι επιφυλάξεις αυτές, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι συνθήκες ανταγωνισμού που υπήρχαν στον ΕΟΧ πριν από την πιθανή εναρμονισμένη πρακτική πρέπει να αποκατασταθούν ουσιαστικά («επαναφορά του ανταγωνισμού»).

(27)

Οι τέσσερις εκδότες και η Apple πρότειναν να προβούν σε επαναφορά του ανταγωνισμού προκαλώντας τη λύση των σχετικών συμβάσεων εμπορικής αντιπροσωπείας και συμφωνώντας με ορισμένους περιορισμούς κατά την επαναδιαπραγμάτευση των εμπορικών τους ρυθμίσεων για τα ηλεκτρονικά βιβλία, όπως ορίζεται στις τελικές δεσμεύσεις. Οι εν λόγω περιορισμοί περιλαμβάνουν απαγόρευση της ρήτρας ΜΕΚ όσον αφορά τις τιμές λιανικής, απαγόρευση της ρήτρας ΜΕΚ όσον αφορά τις τιμές και, όσον αφορά τους τέσσερις εκδότες, μια «cooling-off» περίοδο.

(28)

Ειδικότερα, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι τελικές δεσμεύσεις που προσφέρουν οι τέσσερις εκδότες και η Apple θα μειώσουν σημαντικά την πιθανότητα να μπορούν οι τέσσερις εκδότες και η Apple να επαναφέρουν τις επιπτώσεις της ρήτρας ΜΕΚ όσον αφορά τις τιμές λιανικής πώλησης, που, κατά την προκαταρκτική άποψη της Επιτροπής, έχει ενεργήσει ως μηχανισμός δέσμευσης και επέτρεψε την από κοινού μετάβαση στο μοντέλο αντιπροσωπείας, με τους ίδιους βασικούς όρους. Επιπλέον, η κατάργηση της ρήτρας ΜΕΚ όσον αφορά τις τιμές λιανικής πώλησης που περιέχεται σε συμβάσεις μεταξύ της Apple και οποιουδήποτε άλλου εκδότη ηλεκτρονικών βιβλίων θα εξαλείψει ένα σημαντικό οικονομικό κίνητρο για άλλους εκδότες να διατηρούν άλλους πωλητές λιανικής βάσει του μοντέλου αντιπροσωπείας.

(29)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι τελικές δεσμεύσεις που προσφέρουν οι τέσσερις εκδότες και η Apple, συνεκτιμώμενες, θα δημιουργήσουν, επί μακρό χρονικό διάστημα, τις προϋποθέσεις για επαναφορά του ανταγωνισμού εντός του ΕΟΧ. Ειδικότερα, θα οδηγήσουν σε επαρκή αβεβαιότητα σχετικά με τις μελλοντικές προθέσεις των εκδοτών και των πωλητών λιανικής όσον αφορά την επιλογή των επιχειρηματικών μοντέλων (δηλαδή, χονδρικό εμπόριο, αντιπροσωπεία ή ένα νέο μοντέλο) και τους όρους τιμολόγησης που χρησιμοποιούνται σε αυτά. Οι τελικές δεσμεύσεις που προσφέρουν οι τέσσερις εκδότες και η Apple θα μειώσουν επίσης τα κίνητρα για τους τέσσερις εκδότες να επαναδιαπραγματευθούν συμβάσεις για τα ηλεκτρονικά βιβλία με τους ίδιους βασικούς όρους.

(30)

Εν κατακλείδι, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι τελικές δεσμεύσεις που προσφέρουν οι τέσσερις εκδότες και η Apple είναι κατάλληλες (τόσο όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής τους όσο και τη διάρκειά τους) ώστε να αρθούν οι επιφυλάξεις της Επιτροπής, όπως διατυπώθηκαν στην προκαταρκτική της αξιολόγηση. Επιπλέον, ούτε η Apple ούτε οι τέσσερις εκδότες πρόσφεραν λιγότερο επαχθείς δεσμεύσεις, οι οποίες θα μπορούσαν επίσης να άρουν ικανοποιητικά αυτές τις επιφυλάξεις.

(31)

Η Επιτροπή έλαβε υπόψη της τα συμφέροντα των τρίτων μερών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ανταποκρίθηκαν στη διαβούλευση με τους φορείς της αγοράς.

(32)

Η απόφαση καθιστά τις δεσμεύσεις υποχρεωτικές για τις: Apple, Hachette, Harper Collins, Holtzbrinck/Macmillan and Simon & Schuster για συνολική περίοδο πέντε ετών από την ημερομηνία κοινοποίησης της απόφασης, με εξαίρεση την «cooling-off» περίοδο, η οποία θα είναι δεσμευτική για συνολική περίοδο δύο ετών από την ημερομηνία κοινοποίησης της απόφασης.