19.5.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 181/16

—

έχοντας υπόψη τον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2013 (1) και ιδίως την προπαρασκευαστική ενέργεια με τίτλο «Διοργανικό σύστημα εντοπισμού μακροπρόθεσμων τάσεων», που περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό του 2013,

—

έχοντας υπόψη τον δημοσιονομικό κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012, και ιδίως το άρθρο 54 παράγραφος 2 στοιχεία α), β) και ε), σχετικά με τον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης και τους κανόνες εφαρμογής του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση του ESPAS (Ευρωπαϊκό Σύστημα Στρατηγικής και Πολιτικής Ανάλυσης) με τίτλο «Global Trends 2030 — Citizens in an Interconnected and Polycentric World» (Παγκόσμιες τάσεις 2030 — πολίτες σε ένα διασυνδεδεμένο και πολυκεντρικό κόσμο), που εκπονήθηκε από το Ινστιτούτο Μελετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για Θέματα Ασφάλειας (EUISS) (2),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμών και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης και της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων (A7-0265/2013),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι διανύουμε μια περίοδο ταχείας μετάβασης –που είναι εμφανής όσον αφορά τη δυναμική της εξουσίας, τη δημογραφική αλλαγή, την κλιματική αλλαγή, την αστικοποίηση και την τεχνολογία– η οποία καθιστά ολοένα και περισσότερο αναγκαία την καταβολή μεγαλύτερων προσπαθειών από τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής σε όλες τις δικαιοδοσίες για τη μελέτη και την παρακολούθηση των σημαντικότερων παγκόσμιων τάσεων·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το 2010 προέβλεπε, με πρωτοβουλία του Κοινοβουλίου, την υλοποίηση εκ μέρους της Επιτροπής, ενός δοκιμαστικού σχεδίου διάρκειας δύο ετών με στόχο τη διερεύνηση της δυνατότητας δημιουργίας «διοργανικού συστήματος με το οποίο θα εντοπίζονται οι μακροπρόθεσμες τάσεις όσον αφορά τα μείζονα θέματα πολιτικής που αντιμετωπίζει η Ένωση»·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2012 εγκρίθηκε η μετάβαση στο επόμενο στάδιο του σχεδίου ως προπαρασκευαστικής ενέργειας για την τριετία 2012-2014, με στόχο τη δημιουργία, έως το τέλος του 2014, ενός πλήρως λειτουργικού «Ευρωπαϊκού Συστήματος Στρατηγικής και Πολιτικής Ανάλυσης» (ESPAS) με τη συμμετοχή όλων των αρμόδιων θεσμικών οργάνων της ΕΕ και με την ανάπτυξη «στενότερης συνεργασίας ανάμεσα στα τμήματα μελετών των διαφόρων θεσμικών οργάνων και οργανισμών της ΕΕ που ειδικεύονται στην ανάλυση των μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων τάσεων πολιτικής» (3)·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημιουργία ενός βιώσιμου διοργανικού συστήματος, σε διοικητικό επίπεδο, για τον εντοπισμό και τη χαρτογράφηση των μειζόνων τάσεων που αναμένεται να διαμορφώσουν το μελλοντικό πλαίσιο πολιτικής, θα παρείχε συνδρομή και υποστήριξη στα θεσμικά όργανα της ΕΕ στην προετοιμασία για τις προκλήσεις και στην αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών, καθώς και στον καθορισμό συνεκτικών στρατηγικών επιλογών για τα προσεχή έτη·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα καλά εδραιωμένο και αναγνωρισμένο σύστημα θα μπορούσε να αποτελέσει μια βάση προβληματισμού στο πλαίσιο της κατάρτισης του προϋπολογισμού της ΕΕ και του καθορισμού πολιτικών προτεραιοτήτων σε ετήσια και πολυετή βάση, και αμεσότερης σύνδεσης των οικονομικών πόρων με πολιτικούς στόχους·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν μπορεί να υπάρξει χειραφέτηση των γυναικών χωρίς αναγνώριση και ουσιαστική εφαρμογή των δικαιωμάτων τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ESPAS θα μπορούσε επίσης να παρέχει ουσιαστικές αναλύσεις για τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η ισότητα των φύλων, από την πολιτική χειραφέτηση έως την καταπολέμηση των πάσης φύσεως διακρίσεων εις βάρος των γυναικών·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρώτη επιδοτούμενη από το ESPAS έκθεση με τίτλο «Global Trends 2030 — Citizens in an Interconnected and Polycentric World», που εκπονήθηκε κατ’ ανάθεση από το EUISS, εντοπίζει πολλές παγκόσμιες τάσεις που είναι πιθανόν να διαμορφώσουν τον κόσμο κατά τις προσεχείς δεκαετίες·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τάσεις αυτές περιλαμβάνουν κυρίως: την αυξανόμενη χειραφέτηση του ατόμου, που τροφοδοτείται εν μέρει από την τεχνολογική αλλαγή· τη μεγαλύτερη πίεση για βιώσιμη ανάπτυξη έναντι της αυξανόμενης έλλειψης πόρων και της επίμονης φτώχειας, σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής· και την εμφάνιση ενός διεθνούς συστήματος που χαρακτηρίζεται από τη μετατόπιση ισχύος από τα κράτη, με αυξανόμενα κενά διακυβέρνησης, καθώς οι παραδοσιακοί μηχανισμοί διακρατικών σχέσεων δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στις απαιτήσεις του κοινού·

1.

πιστεύει ότι η συνεκτική και αποτελεσματική χάραξη πολιτικής της ΕΕ θα εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από τον έγκαιρο εντοπισμό αυτών των μακροπρόθεσμων παγκόσμιων τάσεων, οι οποίες επηρεάζουν τις προκλήσεις και τις επιλογές που αντιμετωπίζει η Ένωση σε έναν ολοένα περισσότερο περίπλοκο και αλληλεξαρτώμενο κόσμο·

2.

επισημαίνει τη σημασία της αποτελεσματικής συνεργασίας των θεσμικών οργάνων της ΕΕ για την παρακολούθηση και την ανάλυση αυτών των μακροπρόθεσμων τάσεων, καθώς και της συνεργασίας και δικτύωσης με άλλους φορείς, συμπεριλαμβανομένης της ευρύτερης ερευνητικής κοινότητας εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ενδιαφέρονται για παρόμοια ζητήματα σε τρίτες χώρες· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της συνέχισης της διαδικασίας ανάπτυξης αποτελεσματικών ικανοτήτων για την παροχή ανεξάρτητης ποιοτικής διοργανικής ανάλυσης και συμβουλευτικής σχετικά με τις καίριες τάσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής εντός του συστήματος της ΕΕ·

3.

Επισημαίνει ότι, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η ανάπτυξη μακροπρόθεσμων κοινωνικο-οικονομικών στρατηγικών και η εφαρμογή πολιτικών στην ΕΕ υπάγονται στην αρμοδιότητα μιας σειράς δημόσιων οργανισμών, όπως τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, τα κρατικά υπουργεία, οι αρμόδιες υπηρεσίες των περιφερειακών ή τοπικών αρχών και ειδικοί οργανισμοί· υπογραμμίζει το γεγονός ότι οι οικονομικοί και κοινωνικοί εταίροι, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις και τα λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη συμμετέχουν επίσης στην ανάπτυξη μακροπρόθεσμων στρατηγικών, παράλληλα με τους δημόσιους φορείς στα κράτη μέλη και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα· ως εκ τούτου, τονίζει ότι πρέπει να εφαρμοστεί μια προσέγγιση πολυεπίπεδης διακυβέρνησης·

4.

Τονίζει ότι, λόγω του πολυετούς, μακροπρόθεσμου και οριζόντιου χαρακτήρα της, η πολιτική συνοχής είναι αναπόφευκτα μια πολιτική με μια ισχυρή συνιστώσα μακρόπνοου σχεδιασμού και ότι, λόγω του σημαντικού της μεριδίου στον προϋπολογισμό της ΕΕ, απαιτείται να καταλαμβάνει εξέχουσα θέση σε κάθε προορατικό δημοσιονομικό σχεδιασμό·

5.

Φρονεί ότι η χάραξη πολιτικής όσον αφορά την πολιτική συνοχής και άλλους τομείς εξαρτάται όλο και περισσότερο από τον έγκαιρο εντοπισμό των μακροπρόθεσμων παγκόσμιων τάσεων· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, διάφορες προορατικές εκθέσεις όπως το Σχέδιο Ευρώπη 2030 (την έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Ομάδας Προβληματισμού για το Μέλλον της ΕΕ 2030) και τις «Παγκόσμιες τάσεις 2030 — Οι πολίτες σε ένα διασυνδεδεμένο και πολυκεντρικό κόσμο», που εκπονήθηκε από το Ινστιτούτο Μελετών για Θέματα Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUISS) ως τμήμα του σχεδίου «Ευρωπαϊκό Σύστημα Στρατηγικής και Πολιτικής Ανάλυσης» (ESPAS)· Συνιστά να υπάρχει στενότερος συντονισμός μεταξύ τέτοιων πρωτοβουλιών υποβολής εκθέσεων·

6.

ζητεί την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στην αξιολόγηση των μακροπρόθεσμων παγκόσμιων τάσεων και των μελλοντικών εκθέσεων, προκειμένου να καταπολεμηθούν οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι διακρίσεις και η φτώχεια·

7.

χαιρετίζει συγκεκριμένα τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα του δοκιμαστικού σχεδίου σε διοικητικό επίπεδο (2010-2011) και της προπαρασκευαστικής ενέργειας (2012-2014) που σχεδιάστηκαν για την ανάπτυξη ενός Ευρωπαϊκού Συστήματος Στρατηγικής και Πολιτικής Ανάλυσης (ESPAS), με στόχο τον εντοπισμό των μακροπρόθεσμων τάσεων όσον αφορά τα μείζονα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Ένωση και συνιστά θερμά τη συνέχιση της εν λόγω διαδικασίας μετά τη λήξη της τρέχουσας προπαρασκευαστικής ενέργειας, θεωρεί δε ότι σε ένα τέτοιο σύστημα θα πρέπει να συμμετέχουν υπάλληλοι από όλα τα σχετικά όργανα και οργανισμούς της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Επιτροπής των Περιφερειών· πιστεύει ότι ο μηχανισμός υποβολής εκθέσεων πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαλόγου με τη συμμετοχή όλων των σχετικών ομάδων συμφερόντων και μη κυβερνητικών οργανώσεων·

8.

παροτρύνει τα τέσσερα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς που συμμετέχουν επί του παρόντος στη διαδικασία του ESPAS –την Επιτροπή, το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης– να καταρτίσουν και να υπογράψουν κάποια μορφή διοργανικής συμφωνίας, η οποία, στην ιδανική περίπτωση, θα συναφθεί την άνοιξη του 2014 και βάσει της οποίας κάθε εταίρος θα δεσμευτεί να τηρεί και να συμμετέχει στη συμφωνία σε συνεχή βάση·

9.

τονίζει ότι είναι αναγκαίο τα θεσμικά όργανα και οι φορείς που συμμετέχουν να διαθέσουν το απαραίτητο προσωπικό και τους απαιτούμενους χρηματοδοτικούς πόρους στο σύστημα ESPAS μέσω των αντίστοιχων προϋπολογισμών τους, σε πλήρη συμμόρφωση με τον δημοσιονομικό κανονισμό, και ιδίως το άρθρο 54 στοιχείο ε), καθώς και στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας του προϋπολογισμού, ώστε να διασφαλιστεί ότι η ικανότητα αυτή μπορεί να αναπτυχθεί με ουδέτερο δημοσιονομικά τρόπο κατά τα προσεχή έτη, υπογραμμίζει δε την ανάγκη να επενδύσουν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ σε προσωπικό με κατάλληλη ειδίκευση που να του επιτρέπει να συμβάλλει πλήρως στην ανάλυση και την παρακολούθηση των παγκόσμιων τάσεων, να εντοπίζει τις επιλογές και να κάνει συστάσεις πολιτικής για τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε θεσμικού οργάνου της ΕΕ·

10.

επιμένει ότι το ESPAS πρέπει να διευθύνεται και να επιβλέπεται από διοργανικό συμβούλιο με κατάλληλη σύνθεση, το οποίο να καθορίσει την εντολή και τις προτεραιότητες του ESPAS και να διορίσει διευθυντή ή άλλα στελέχη, όπου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εκπροσωπηθεί, αν θέλει, από βουλευτές του –εξυπακούεται ότι, στο πλαίσιο της εντολής του, το ESPAS θα εκτελεί επιμέρους καθήκοντά του με ανεξαρτησία·

11.

επιδοκιμάζει την πρόθεση να χρησιμοποιηθεί η διαδικασία του ESPAS για τη δημιουργία ενός παγκόσμιου τηλεματικού αποθετηρίου εγγράφων και υλικού από διάφορες πηγές σχετικά με μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες τάσεις, στο οποίο θα έχουν δωρεάν πρόσβαση οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι πολίτες σε όλο τον κόσμο·

12.

επικροτεί το γεγονός ότι η εν λόγω στενότερη διοικητική συνεργασία μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ μέσω της διαδικασίας του ESPAS θα οδηγήσει στην υποβολή, στο πλαίσιο της προπαρασκευαστικής ενέργειας, μιας έκθεσης διερεύνησης για την ανάλυση των μακροπρόθεσμων τάσεων και των επιπτώσεών τους στις προκλήσεις και τις επιλογές που θα αντιμετωπίσει η Ένωση κατά την περίοδο 2014-2019, η οποία αναμένεται να τεθεί υπόψη των μελλοντικών Προέδρων των θεσμικών οργάνων εντός του 2014· θεωρεί ότι η εν λόγω επιχείρηση είναι επιτυχής και θα πρέπει να επαναλαμβάνεται εφεξής τουλάχιστον ανά πενταετία·

13.

πιστεύει ότι ένα μόνιμο σύστημα –για την παροχή τακτικής ανάλυσης των μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων τάσεων στα θεσμικά όργανα της ΕΕ με σκοπό την ενθάρρυνση μιας περισσότερο στρατηγικής προσέγγισης όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων– θα πρέπει να περιλαμβάνει διατάξεις για την υποβολή ετήσιας «έκθεσης στρατηγικών τάσεων» προς τα θεσμικά όργανα, πριν από τη συζήτηση για την κατάσταση της Ένωσης και τη δημοσίευση του ετήσιου προγράμματος εργασίας της Επιτροπής, προκειμένου να παρακολουθείται και να αξιολογείται το μεταβαλλόμενο μοτίβο των μακροπρόθεσμων τάσεων και να παρέχονται επίσης συγκεκριμένες πληροφορίες στην αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή ενόψει των διαπραγματεύσεων για ένα πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) για την περίοδο μετά το 2020, καθώς και για οιαδήποτε ενδιάμεση αξιολόγηση του ΠΔΠ 2014-2020·

14.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει την παρούσα έκθεση στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης.