19.2.2016

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 65/63

P7_TA(2013)0248

Υπηρεσία τηλεδιοδίων και σύστημα τελών με αυτοκόλλητο για τα ελαφρά οχήματα ΙΧ

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Ιουνίου 2013 σχετικά με μια στρατηγική για ευρωπαϊκή υπηρεσία τηλεδιοδίων και σύστημα τελών με αυτοκόλλητο για τα ελαφρά οχήματα ΙΧ στην Ευρώπη (2012/2296(INI))

(2016/C 065/06)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

—	έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τίτλο «Εφαρμογή των τελών χρήσης των εθνικών οδικών υποδομών στα ελαφρά οχήματα ΙΧ» (COM(2012)0199),

—	έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τίτλο «Υλοποίηση της ευρωπαϊκής υπηρεσίας τηλεδιοδίων» (COM(2012)0474),

—	έχοντας υπόψη τη Λευκή Βίβλο για τις μεταφορές με τίτλο «Χάρτης πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών — Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών» (COM(2011)0144),

—	έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—	έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού (A7-0142/2013),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ισχύον σύστημα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Τηλεδιοδίων (ΕΥΤ) που εισήγαγε η Επιτροπή δεν λειτούργησε και πρέπει να τροποποιηθεί ριζικά, καθώς και ότι ορισμένοι παράγοντες της αγοράς δεν θεωρούν αυτή τη στιγμή ότι η προσαρμογή σε ένα κοινό διαλειτουργικό σύστημα ΕΥΤ ενέχει χρηματικό όφελος·

Β.	λαμβάνοντας υπόψη ότι τα έσοδα που εισπράττουν τα κράτη μέλη από τη φορολογία και τον ειδικό φόρο κατανάλωσης είναι πολύ πιθανό να μειωθούν στο μέλλον λόγω της εγκατάλειψης των καυσίμων πετρελαίου·

Γ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρχή «ο χρήστης/ρυπαίνων πληρώνει» πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί βασική προτεραιότητα για τις ευρωπαϊκές μεταφορές·

Δ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τέλη χρήσης οδικού δικτύου πρόκειται να γίνουν πραγματικότητα σε ολοένα και περισσότερα κράτη μέλη στο άμεσο μέλλον·

Ε.	λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν προκύψει επανειλημμένως ορισμένα προβλήματα σε σχέση με μη μόνιμους κάτοικους σε διασυνοριακές περιοχές κατά την εφαρμογή των νέων συστημάτων τηλεδιοδίων, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν διαμαρτυρίες και καταγγελίες για ζημίες και διακρίσεις·

ΣΤ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ φέρει την ευθύνη να διασφαλίσει ότι η νέα αυτή εξέλιξη δεν θα επηρεάσει αρνητικά τα διασυνοριακά ταξίδια, την καθημερινή ζωή των ατόμων που ζουν σε μεθοριακές περιοχές ή το εμπόριο·

Ζ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ πρέπει να προωθήσει την επιβολή τελών χρήσης οδικού δικτύου χωρίς διακρίσεις εις βάρος των χρηστών του οδικού δικτύου που δεν διαμένουν στη χώρα που χρεώνει τα διόδια·

Η.	λαμβάνοντας υπόψη ότι στο μέλλον θα απαιτείται μεγαλύτερη χρηματοδότηση κυρίως για τη διατήρηση και συντήρηση των υφιστάμενων υποδομών μεταφορών, πέρα από την κατασκευή νέων δρόμων·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη πρέπει να μπορούν να εισαγάγουν συστήματα χρέωσης είτε βάσει απόστασης είτε βάσει χρόνου, παρόλο που πρέπει να ληφθούν μέτρα για να διασφαλιστεί ότι, όταν είναι δυνατό, θα προτιμώνται τα συστήματα βάσει απόστασης, καθώς αυτά είναι πιο δίκαια και ενέχουν λιγότερες διακρίσεις·

Ι.	λαμβάνοντας υπόψη ότι υφίστανται ήδη οι τεχνολογίες για να καταστούν διαλειτουργικά τα συστήματα χρέωσης χρήσης του οδικού δικτύου,

ΙΑ.	λαμβάνοντας υπόψη ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η ΕΥΤ συνίσταται στην έλλειψη πολιτικής βούλησης για την εφαρμογή του συστήματος αυτού και όχι σε προβλήματα της αγοράς ή τεχνικά ζητήματα·

Γενικό πλαίσιο

λαμβάνει υπό σημείωση τη δήλωση της Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία οι δύο κύριοι ενδιαφερόμενοι είναι οι φορείς χρέωσης διοδίων και οι πάροχοι ΕΥΤ, αλλά τονίζει ότι οι χρήστες του οδικού δικτύου, ιδίως οι εταιρείες μεταφορών, αποτελούν το τρίτο βασικό ενδιαφερόμενο μέρος· υπογραμμίζει ότι οι χρήστες ΙΧ αποτελούν δυνητικούς τελικούς χρήστες που μπορούν να συμβάλουν στην επιτάχυνση της ανάπτυξης της ΕΥΤ·

ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο αυτοί οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμβάλουν αποτελεσματικότερα στα επόμενα στάδια της διαδικασίας·

τονίζει ότι, παρά την υπέρτατη σημασία της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της προστασίας των δεδομένων γενικότερα, και παρόλο που όλα τα νέα μέτρα πρέπει να συνάδουν με τη νομοθεσία της ΕΕ περί προστασίας των δεδομένων, και ιδίως με την οδηγία 95/46/ΕΚ, αυτό δεν πρέπει να σταθεί εμπόδιο στη διαλειτουργικότητα των συστημάτων·

αναγνωρίζει το δικαίωμα των ιδιοκτητών του οδικού δικτύου να εισπράττουν κατάλληλο ποσό για τη χρήση των υποδομών τους και των συναφών υπηρεσιών·

ΕΥΤ: η αποτυχία μέχρι σήμερα και η ανάγκη για νέα κατεύθυνση

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι η ισχύουσα οδηγία 2004/52/ΕΚ για την ΕΥΤ δεν έχει οδηγήσει στην αναμενόμενη ανάπτυξη διαλειτουργικών ευρωπαϊκών συστημάτων τηλεδιοδίων στα κράτη μέλη· θεωρεί ότι το σύστημα έχει αποτύχει και υπογραμμίζει ότι πρέπει να ληφθούν δραστικά μέτρα για την επίτευξη του παραπάνω στόχου·

πιστεύει ότι η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει κατάλληλα νομοθετικά μέτρα σχετικά με τη διαλειτουργικότητα το συντομότερο δυνατόν, ούτως ώστε όλοι οι ενδιαφερόμενοι να υποχρεωθούν να προωθήσουν το έργο της ΕΥΤ·

θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι τα κράτη μέλη έχουν δείξει, συνολικά, περιορισμένο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη της ΕΥΤ και ότι η Επιτροπή δεν λαμβάνει περισσότερα μέτρα για την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή, εν προκειμένω, να αναπτύξει και να προτείνει ένα σύστημα κινήτρων για να ενθαρρύνει τους φορείς εκμετάλλευσης και τα κράτη μέλη να μειώσουν τα χρονικά όρια για την εφαρμογή του συστήματος·

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι υπάρχει ζήτηση για μια διαλειτουργική λύση στον τομέα της ηλεκτρονικής καταβολής οδικών τελών, αλλά πιστεύει ότι απαιτείται η θέσπιση κατάλληλων νομοθετικών μέτρων προκειμένου οι ενδιαφερόμενοι να εφαρμόσουν το σύστημα αυτό, διότι οι απολαβές που προέρχονται αποκλειστικά από ένα διαλειτουργικό σύστημα δεν είναι αρκετά ελκυστικές για ορισμένους κατασκευαστές εξοπλισμού χρέωσης διοδίων ή ορισμένους φορείς εκμετάλλευσης του οδικού δικτύου·

θεωρεί ότι η προσέγγιση βάσει της αγοράς, την οποία έχει υιοθετήσει η Επιτροπή, έχει αποτύχει, και ότι απαιτείται, συνεπώς, η ανάληψη πολιτικής δράσης για την επιτάχυνση της εφαρμογής της ΕΥΤ και την υλοποίηση της στο κοντινό μέλλον·

10.

πιστεύει ότι τα σχέδια της Επιτροπής για προώθηση της περιφερειοποίησης δεν είναι ικανοποιητικά, καθώς ενδέχεται να οδηγήσουν σε πρόσθετες καθυστερήσεις οι οποίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την ανάπτυξη της υπηρεσίας σε επίπεδο ΕΕ·

11.

πιστεύει ότι, σε κάθε περίπτωση, η ανάπτυξη της υπηρεσίας σε επίπεδο ΕΕ θα πρέπει να παραμείνει ο απώτερος στόχος της ΕΕ· τονίζει ότι, εάν εφαρμοστεί, η περιφερειοποίηση θα πρέπει να αποτελέσει μόνο μεταβατικό στάδιο·

12.

θεωρεί ότι απαιτούνται ευρύτερα μέτρα και καλεί την Επιτροπή, πρώτον, να λάβει αυστηρά μέτρα εναντίον των κρατών μελών που δεν εφαρμόζουν σωστά τη νομοθεσία της ΕΕ και, δεύτερον, να εκπονήσει άμεσα ανασκόπηση όλων των διαθέσιμων μελετών επί του θέματος, ώστε να υπάρχει μια σαφής βάση για διαφορετικές επιλογές δράσης τόσο μεσοπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, συμπεριλαμβανομένης της χρέωσης για τη χρήση του οδικού δικτύου μέσω τεχνολογιών όπως τα συστήματα GPS/GNSS, προκειμένου να αποτραπεί και να μειωθεί η κυκλοφοριακή συμφόρηση που προκαλείται από φυσικά εμπόδια, και την καλεί να παρουσιάσει την επισκόπηση αυτή μέχρι το τέλος του 2013·

13.

πιστεύει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να διενεργήσει μελέτη σχετικά με τις οικονομικές πτυχές και προϋποθέσεις οι οποίες θα καθιστούσαν την ΕΥΤ πραγματικά λειτουργική·

14.

πιστεύει ότι η οδηγία σχετικά με τη διαλειτουργικότητα (2004/52/ΕΚ) παρέχει επαρκές ρυθμιστικό πλαίσιο για τη συνύπαρξη διαφορετικών συστημάτων διοδίων, ούτως ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να επιλέξουν μεταξύ διαφορετικών τεχνολογιών σε σχέση με τα διαφορετικά χαρακτηριστικά του οδικού τους δικτύου·

15.

πιστεύει ότι, ανεξάρτητα από το επιλεχθέν σύστημα, η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει ιδιαίτερη μέριμνα προκειμένου να εξασφαλίσει ότι οι καταναλωτές θα είναι πάντα ενήμεροι για το κόστος των τελών που θα χρεώνονται μέσω ηλεκτρονικής συσκευής ή σήματος καταβολής διοδίων·

16.

ζητεί να λαμβάνονται πάντα υπόψη, κατά την ανάπτυξη της υπηρεσίας, οι ειδικές ανάγκες των επαγγελματιών και άλλων οδηγών που διέρχονται από πολλές χώρες, ιδίως προς και από απομακρυσμένα κράτη μέλη·

17.

ζητεί από την Επιτροπή, στο πλαίσιο των προγραμμάτων εργασίας της για τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών, να προβλέπει τη δυνατότητα χρηματοδότησης έργων που θα μπορούσαν να συντελέσουν στην επιτάχυνση της εφαρμογής της ΕΥΤ·

18.

θεωρεί ότι η προσέγγιση βάσει ζήτησης της αγοράς έχει αποτύχει σε σχέση με τα προσδοκώμενα αποτελέσματα και ότι πρέπει να διερευνηθούν οι αστοχίες που οδήγησαν στο γεγονός αυτό·

19.

πιστεύει ότι δεν υπάρχει ενδιαφέρον για μια ΕΥΤ από την πλευρά των ενδιαφερόμενων μερών του κλάδου, δηλαδή τους παρόχους υπηρεσιών διοδίων, τους παραχωρησιούχους και τους κατασκευαστές συσκευών ηλεκτρονικής αναγνώρισης και συναφούς εξοπλισμού, και ότι ενδέχεται να απαιτείται ένας κανονισμός προκειμένου να αναγκαστούν τα ενδιαφερόμενα μέρη να συνεργαστούν· θεωρεί ότι η Επιτροπή θα πρέπει να θεσπίσει μέτρα υποστήριξης, ώστε να δημιουργηθεί ένα αποδοτικό για τον τελικό χρήστη σύστημα χρέωσης χρήσης του οδικού δικτύου, ιδίως στο πλαίσιο της ευρύτερης χρήσης της χρέωσης αυτής στο μέλλον·

20.

ζητεί από την Επιτροπή να εκπονήσει ενδελεχή αξιολόγηση υπό το πρίσμα των υφιστάμενων έργων τεχνικής και συμβατικής διαλειτουργικότητας μεταξύ των κρατών μελών και, κατά περίπτωση, να προτείνει νέα μέτρα βάσει των βέλτιστων πρακτικών·

21.

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι υφίσταται ήδη η τεχνολογία για τα διαλειτουργικά συστήματα·

22.

τονίζει ότι ορισμένα κράτη μέλη σκοπεύουν να εφαρμόσουν συστήματα διοδίων στα προσεχή έτη ή να ανανεώσουν τις υφιστάμενες παραχωρήσεις· ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα συστήματα αυτά πληρούν τις απαιτήσεις περί διαλειτουργικότητας και ότι η εφαρμογή των συστημάτων διοδίων δεν θα εισαγάγει, σε καμία περίπτωση, διακρίσεις εις βάρος μη μόνιμων κατοίκων δυσχεραίνοντας την αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας·

23.

καλεί τα κράτη μέλη και τους φορείς εκμετάλλευσης των οδών με διόδια να συνεργαστούν στενά με τις γειτονικές χώρες και να παρέχουν κάθε απαραίτητη υποστήριξη για τη δημιουργία συστημάτων χρέωσης και εγκαταστάσεων καταβολής και συλλογής τελών, καθώς και την ενημέρωση των χρηστών σχετικά με τις τιμές, τους όρους χρήσης κλπ.·

24.

ζητεί την κίνηση διαδικασιών επί παραβάσει σε περίπτωση μη συμμόρφωσης·

Χρέωση για τη χρήση του οδικού δικτύου: τέλη με αυτοκόλλητο (βινιέτες), διόδια, διαλειτουργικότητα και προστασία δεδομένων

25.

υπογραμμίζει ότι εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίζουν αν θα εισάγουν διόδια και να καθορίζουν το ποσό που χρεώνεται για τη χρήση του οδικού δικτύου, και ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τον τελευταίο λόγο σε σχέση με τη διάθεση των εσόδων που συγκεντρώνονται από τα τέλη για τη χρήση του δικτύου·

26.

καλεί τα κράτη μέλη να συνεχίσουν την αναβάθμιση των δικτύων μεταφορών τους, με στόχο να τα καταστήσουν όσο το δυνατόν πιο βιώσιμα, αποδοτικά και φιλικά προς το περιβάλλον, οριοθετώντας τα έσοδα από τα διόδια για τους σκοπούς αυτούς·

27.

αναγνωρίζει ότι επί του παρόντος τα κράτη μέλη έχουν υπό εξέλιξη σχέδια για τη χρέωση νέων κατηγοριών οχημάτων, περιλαμβανομένων των ελαφρών οχημάτων ΙΧ, πράγμα που καθιστά πιο επιτακτική την ανάγκη για την καθιέρωση ενός συντονισμένου διαλειτουργικού συστήματος χρέωσης από την Επιτροπή·

28.

σημειώνει ότι η περισσότερο ισότιμη εφαρμογή διοδίων για όλους τους τύπους οχημάτων με βάση την αρχή «ο χρήστης πληρώνει» αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση·

29.

καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη την ειδική θέση των κατοίκων μεθοριακών περιοχών κατά τη θέσπιση εθνικών συστημάτων διοδίων· υπογραμμίζει ότι τα εθνικά συστήματα διοδίων δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να εισάγουν διακρίσεις οποιουδήποτε είδους·

30.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη την ιδιαίτερη θέση των μεθοριακών περιφερειών κατά την ανάπτυξη σχεδίων συστημάτων για τη χρέωση της χρήσης του οδικού δικτύου, ούτως ώστε να μειωθεί ο αντίκτυπος στα άτομα που ζουν σε μεθοριακές περιφέρειες·

31.

πιστεύει ότι, παρόλο που τα κράτη μέλη έχουν την εξουσία για την είσπραξη των εσόδων, η ΕΕ πρέπει να προωθήσει τα συστήματα βάσει απόστασης σε σχέση με τα συστήματα με τη χρήση αυτοκόλλητου (βινιέτας), καθώς τα πρώτα είναι δικαιότερα και συνεπάγονται λιγότερες διακρίσεις, ενώ τα δεύτερα έχουν παρουσιάσει στο παρελθόν προβλήματα όσον αφορά την αποδοτικότητα και ζητήματα διακρίσεων, και πρέπει να αποφεύγονται, όταν αυτό είναι εφικτό·

32.

πιστεύει ότι η Επιτροπή πρέπει να επιβάλει στα συστήματα βάσει χρόνου την υποχρέωση να προσφέρουν στους χρήστες του οδικού δικτύου εξατομικευμένες βινιέτες βάσει διαφόρων συστημάτων χρέωσης κατ’ αναλογία, όπως είναι οι επιλογές χρέωσης ανά ημέρα, εβδομάδα, μήνα και έτος, με δυνατότητα αγοράς της βινιέτας έως 30 ημέρες πριν από τη χρήση του οδικού δικτύου και με σαφή υπόδειξη του ποσού που χρεώνεται ως διοικητικό τέλος, καθώς και ότι θα πρέπει να ταχθεί υπέρ της ευρύτερης καθιέρωσης των συστημάτων βάσει απόστασης σε σύγκριση με τα συστήματα βάσει χρόνου·

33.

πιστεύει ότι η εισαγωγή νέων συστημάτων χρέωσης, τα οποία ενδεχομένως περιλαμβάνουν την κοινή χρήση λειτουργικών συστημάτων και δεδομένων για τους πελάτες και τις κινήσεις τους, πρέπει να υπόκεινται αυστηρά στους κανονισμούς της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων, και ότι τα δεδομένα πρέπει να ανωνυμοποιούνται για την προστασία της ιδιωτικής ζωής· υιοθετεί πραγματιστική προσέγγιση όσον αφορά το ζήτημα της προστασίας των δεδομένων, και πιστεύει ότι οι ενδοιασμοί όσον αφορά την προστασία των δεδομένων δεν θα πρέπει να παρεμποδίζουν τη διαλειτουργικότητα, εφόσον τεθούν σε εφαρμογή οι απαραίτητες εγγυήσεις·

34.

καλεί την Επιτροπή να υποχρεώσει τα κράτη μέλη που χρησιμοποιούν συστήματα βινιετών να απλοποιήσουν ουσιωδώς την αγορά βινιετών και την πρόσβαση στην ενημέρωση, καθώς και να θέσουν σε λειτουργία μια υπηρεσία πληρωμής μέσω διαδικτύου, ούτως ώστε οι πελάτες να μπορούν να προπληρώνουν τα τέλη ηλεκτρονικά μέσω διασύνδεσης προσιτής σε όλους, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του καθολικού σχεδιασμού·

35.

καλεί την Επιτροπή να καταστήσει εφικτή την πληρωμή μέσω κινητού τηλεφώνου στα συστήματα διοδίων και στα συστήματα βινιετών·

36.

υπογραμμίζει την ανάγκη για κατάλληλη, ορατή και έγκαιρη σήμανση, η οποία θα ενημερώνει τους οδηγούς για το ποσό που πρέπει να καταβάλουν· τονίζει, επιπλέον, ότι οι πληροφορίες για τα πρόστιμα και τις λοιπές κυρώσεις πρέπει να προσδιορίζονται με σαφήνεια και να είναι εύκολα διαθέσιμες·

37.

αναγνωρίζει τις ανάγκες των εταιρειών μεταφορών και των ΜΜΕ, καθώς και τα οφέλη που θα απέφερε η ΕΥΤ για τις ομάδες αυτές, αφού τα προϊόντα θα φτάνουν στην αγορά στις πλέον ανταγωνιστικές τιμές·

38.

τονίζει τη σημασία των εταιρειών αυτών και των ΜΜΕ σε σχέση με την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην Ευρώπη και κρίνει, επομένως, αναγκαίο να μην επιβληθούν περιττές πρόσθετες χρεώσεις στις εταιρείες αυτές αλλά η αρχή «ο χρήστης πληρώνει» να εφαρμοστεί συνολικά σε όλες τις κατηγορίες οχημάτων·

39.

συστήνει στην Επιτροπή να λάβει αυστηρά μέτρα έναντι όσων δεν συμμορφώνονται με την ισχύουσα οδηγία περί διαλειτουργικότητας, και παράλληλα να αξιολογήσει την ανάγκη δημοσίευσης πρότασης της Επιτροπής για νέα νομοθεσία σχετικά με την ΕΥΤ και τη διαλειτουργικότητα της χρέωσης χρήσης του οδικού δικτύου·

ο ο

40.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.