12.2.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 55/12


P7_TA(2013)0201

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειες στην ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά ενέργειας

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 21ης Μαΐου 2013 σχετικά με τις σημερινές προκλήσεις και ευκαιρίες όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά ενέργειας (2012/2259(INI))

(2016/C 055/03)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής «Ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές: σημαντικός παράγοντας στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας» και τα σχετικά έγγραφα εργασίας (COM(2012)0271),

έχοντας υπόψη το άρθρο 194 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ενεργειακός χάρτης πορείας για το 2050» (COM(2011)0885),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/28/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την τροποποίηση και τη συνακόλουθη κατάργηση των οδηγιών 2001/77/ΕΚ και 2003/30/ΕΚ (1),

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύει πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (SEC(2008)0057),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1227/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, σχετικά με για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας (2),

σχετικά με την οδηγία 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Ιουλίου 2009 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την κατάργηση της οδηγίας 2003/54/ΕΚ (3),

σχετικά με την οδηγία 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Ιουλίου 2009 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και την κατάργηση της οδηγίας 2003/55/ΕΚ (4),

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου, της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης και της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (A7-0135/2013),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) επί του ευρωπαϊκού ενεργειακού μείγματος παρουσιάζει βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη αύξηση και ότι οι ΑΠΕ συμβάλλουν σε σημαντικό βαθμό στον ασφαλή, ανεξάρτητο, διαφοροποιημένο ενεργειακό εφοδιασμό στην Ευρώπη με χαμηλές ανθρακούχες εκπομπές·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το πανευρωπαϊκό δυναμικό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για τον ενεργειακό εφοδιασμό δεν έχει ακόμα αξιοποιηθεί στο έπακρο·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το αυξανόμενο ποσοστό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας επί του ευρωπαϊκού ενεργειακού μείγματος καθιστά αναγκαία την επέκταση των υφιστάμενων υποδομών δικτύου και ΤΠ·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφοροποίηση του ενεργειακού μείγματος της ΕΕ εξαρτάται από ένα ευρύ φάσμα τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (υδροηλεκτρική, γεωθερμική, ηλιακή, θαλάσσια και αιολική ενέργεια, αντλίες θερμότητας, βιομάζα, βιοκαύσιμα) βάσει των οποίων παρέχονται διάφορες υπηρεσίες σε μορφή ηλεκτρικής ενέργειας, θέρμανσης και ψύξης καθώς και λύσεις για τον τομέα των μεταφορών·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενεργειακή πολιτική πρέπει πάντα να εφαρμόζεται τηρώντας την ισορροπία μεταξύ των εξής στόχων: ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, ανταγωνιστικότητα, οικονομική αποδοτικότητα και οικολογική συμβατότητα·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, επί του παρόντος, η ΕΕ εξαρτάται από τις ενεργειακές εισαγωγές για να καλύψει περισσότερο από το ήμισυ της τελικής κατανάλωσης ενέργειας·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενεργειακή πολιτική της Ένωσης επιδιώκει, μεταξύ άλλων στόχων, την προώθηση της ανάπτυξης νέων και ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, σε πνεύμα αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών, στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς και λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη διαφύλαξης και βελτίωσης του περιβάλλοντος·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ολοκλήρωση, έως το 2014, της εσωτερικής αγοράς ενέργειας θα πρέπει να διευκολύνει την είσοδο νέων και περισσότερων συμμετεχόντων στην αγορά, μεταξύ άλλων από τις ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται ολοένα και περισσότερο στην παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η απελευθέρωση και ο ανταγωνισμός έχουν διαδραματίσει καίριο ρόλο στη μείωση των τιμών της ενέργειας για όλους τους καταναλωτές της ΕΕ·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, το δικαίωμα των κρατών μελών να καθορίζουν τους όρους εκμετάλλευσης των ενεργειακών τους πόρων, την επιλογή τους μεταξύ διαφόρων ενεργειακών πηγών και τη γενική διάρθρωση του ενεργειακού τους εφοδιασμού, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές συμβάσεις, εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ενεργειακός χάρτης πορείας της Επιτροπής μέχρι το 2050 καταλήγει ότι, οποιοδήποτε σενάριο για το ενεργειακό σύστημα της Ευρώπης προϋποθέτει σημαντικά υψηλότερο μερίδιο των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, η ΕΕ έχει δρομολογήσει επιτυχώς τον στόχο της να εξασφαλίσει έως το 2020 παραγωγή ενέργειας σε ποσοστό 20 % από ΑΠΕ·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στον τομέα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έχει τα τελευταία χρόνια σημειωθεί τεχνολογική πρόοδος και ότι η Ευρώπη έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο στον εν λόγω τομέα σε παγκόσμιο επίπεδο·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική κρίση και κρίση χρέους στην Ευρώπη δεν έχει ξεπεραστεί ακόμα, και ότι οι κρατικοί προϋπολογισμοί και η εμπιστοσύνη των επενδυτών αντιμετωπίζουν μεγάλες προκλήσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση πρέπει να αξιοποιηθεί ως ευκαιρία για την πραγματοποίηση των απαραίτητων επενδύσεων στον τομέα της καθαρής τεχνολογίας με σκοπό τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και οικονομικής ανάπτυξης·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στις απελευθερωμένες ενεργειακές αγορές της Ευρώπης, η ανάπτυξη της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές εξαρτάται από τις ιδιωτικές επενδύσεις, οι οποίες με τη σειρά τους βασίζονται στη σταθερότητα της πολιτικής για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επενδυτές χρειάζονται ασφάλεια και συνέχεια για τις μελλοντικές επενδύσεις τους και μετά το 2020·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να μειωθεί η ενεργειακή κατανάλωση και να αυξηθεί η αποδοτικότητα της ενεργειακής παραγωγής, μεταφοράς και χρήσης·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για θέρμανση και ψύξη θα πρέπει να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην απαλλαγή του ενεργειακού τομέα από τις ανθρακούχες εκπομπές·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ενεργειακός χάρτης πορείας αναγνωρίζει ότι το φυσικό αέριο είναι καίριας σημασίας όσον αφορά τον μετασχηματισμό του ενεργειακού συστήματος, με την παροχή μεταβλητού και βασικού φορτίου για τη στήριξη των ΑΠΕ·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή έχει υπολογίσει ότι με το βέλτιστο επίπεδο εμπορίου ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα ήταν δυνατόν να εξοικονομούνται ετησίως έως 8 δισεκατομμύρια ευρώ·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υφιστάμενες νομικές πράξεις για τη δασική διαχείριση παρέχουν επαρκές πλαίσιο ώστε να διασφαλίζεται η απόδειξη της βιωσιμότητας όσον αφορά τη δασική βιομάζα που παράγεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

Σχετικά με τη δυνατότητα αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

1.

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι οι ΑΠΕ, σε συνδυασμό με την ενεργειακή απόδοση και την ευέλικτη και έξυπνη υποδομή αποτελούν τις ασφαλείς επιλογές που έχει εντοπίσει η Επιτροπή, και ότι μελλοντικά στην Ευρώπη θα αυξάνεται το ποσοστό των ΑΠΕ στον εφοδιασμό ενέργειας, τόσο για το ηλεκτρικό ρεύμα όσο και για τη θέρμανση (που αντιστοιχεί περίπου στο μισό της συνολικής ζήτησης ενέργειας στην ΕΕ) και την ψύξη, καθώς και για τον τομέα των μεταφορών, μειώνοντας την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από συμβατικές πηγές ενέργειας· συμπληρώνει ότι μέχρι το 2050 πρέπει να διαμορφωθούν συγκεκριμένα ορόσημα και να τεθούν στόχοι, προκειμένου να υπάρξει μια αξιόπιστη προοπτική για το μέλλον όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· υπενθυμίζει ότι όλα τα σενάρια που εξετάζονται στον «ενεργειακό χάρτη πορείας για το 2050» της Επιτροπής υποθέτουν την αύξηση του μεριδίου ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές επί της κατανάλωσης του ενεργειακού μείγματος της ΕΕ που θα ανέρχεται σε 30 % περίπου το 2030· συνεπώς, υποστηρίζει ότι η ΕΕ πρέπει να προσπαθήσει να επιτύχει ακόμη υψηλότερο μερίδιο και καλεί την Επιτροπή να προτείνει υποχρεωτικό σε επίπεδο ΕΕ στόχο για ΑΠΕ μέχρι το 2030, λαμβάνοντας υπόψη τα αμοιβαίας αλληλεπίδρασης αποτελέσματα με τους άλλους εν δυνάμει κλιματικούς και ενεργειακούς στόχους, ιδίως όσον αφορά τον στόχο μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και τον αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα των βιομηχανιών της ΕΕ, όπου περιλαμβάνονται και οι βιομηχανικής τομείς των ΑΠΕ·

2.

υπογραμμίζει ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όχι μόνο συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στην αύξηση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης, αλλά επίσης προσφέρουν σημαντικά πρόσθετα περιβαλλοντικά οφέλη λόγω της μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, της παραγωγής αποβλήτων και της κατανάλωσης ύδατος, καθώς και των περαιτέρω κινδύνων που είναι εγγενείς σε άλλες μορφές παραγωγής ενέργειας·

3.

υπογραμμίζει ότι η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας επιτάσσει έναν ασφαλή, σίγουρο, οικονομικά προσιτό και περιβαλλοντικά βιώσιμο ενεργειακό εφοδιασμό· τονίζει ότι θα πρέπει, κατά την επόμενη δεκαετία, να αντικατασταθούν περίπου οι μισές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής στην ΕΕ και ότι, ως εκ τούτου, απαιτείται η αναμόρφωση και ευελιξία του συστήματος ενεργειακού εφοδιασμού προκειμένου να ανταποκριθεί στην αναμενόμενη αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ· επισημαίνει ότι το μερίδιο των ΑΠΕ στην ηλεκτρική ενέργεια, τη θέρμανση και ψύξη και τις μεταφορές πρέπει να αυξηθεί κατά αποδοτικό οικονομικά τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη τα οφέλη και το πλήρες κόστος των ΑΠΕ, όπου περιλαμβάνεται και το κόστος του συστήματος, και χωρίς να επηρεαστεί η ασφάλεια του εφοδιασμού· αναγνωρίζει την αυξανόμενη ανταγωνιστικότητα των τεχνολογιών ανανεώσιμης ενέργειας και τονίζει ότι οι ΑΠΕ και οι συναφείς βιομηχανίες καθαρής τεχνολογίας αποτελούν σημαντικούς παράγοντες αύξησης της ανάπτυξης για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα, δημιουργώντας τεράστιες δυνατότητες για θέσεις εργασίας και συμβάλλοντας σημαντικά στην ανάπτυξη νέων βιομηχανιών και εξαγωγικών αγορών·

4.

διαπιστώνει ότι στο πλαίσιο της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να αναμένεται μεγαλύτερη αξιοποίηση της ενεργειακής βιομάζας, η οποία καθιστά αναγκαία την ολοκληρωμένη εκπόνηση κριτηρίων βιωσιμότητας για τη στερεή και την αέρια βιομάζα·

5.

τονίζει ότι, στον τομέα των ΑΠΕ, θα πρέπει να διασφαλιστεί μεγαλύτερη προβολή της τρέχουσας και της αναμενόμενης συνεισφοράς της βιομάζας και των άλλων ελεγχόμενων ενεργειακών πόρων στους ενδιαφερόμενους παράγοντες ώστε να ενθαρρυνθεί μια δίκαιη και ισορροπημένη διαδικασία λήψης αποφάσεων·

6.

καλεί την ΕΕ να εγγυηθεί ότι η προώθηση ανανεώσιμων πηγών στην παραγωγή και χρήση ενέργειας δεν θα θέσει σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια, τη βιώσιμη παραγωγή υψηλής ποιότητας τροφίμων ή την γεωργική ανταγωνιστικότητα·

7.

παρατηρεί ότι ορισμένα στοιχεία του επισιτιστικού συστήματος είναι επιρρεπή σε υψηλότερες ενεργειακές δαπάνες, γεγονός που θα μπορούσε να έχει ενδεχομένως αρνητικές επιπτώσεις για παραγωγούς και καταναλωτές·

8.

αναγνωρίζει ότι υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέσω της αύξησης της χρήσης του βιομεθάνιου από τα οχήματα που καλύπτουν μικρές και μεγάλες αποστάσεις, ιδίως στην περίπτωση των βαρέων επαγγελματικών οχημάτων, και της χρήσης της ηλεκτρικής ενέργειας από τα οχήματα που κινούνται εντός των πόλεων και καλύπτουν μικρές αποστάσεις·

9.

είναι πεπεισμένο ότι η αξιοποίηση των αποβλήτων είναι μια ευκαιρία για περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ και επίτευξη των στόχων του ευρωπαϊκού σχεδίου για την ενέργεια·

10.

σημειώνει ότι ορισμένες πηγές ανανεώσιμης ενέργειας, όπως οι γεωθερμικές, μπορούν να παράγουν θερμότητα και ηλεκτρική ενέργεια σε τοπικό επίπεδο και σε συνεχή βάση· έχει την άποψη ότι οι εν λόγω τοπικές πηγές ενέργειας αυξάνουν την ενεργειακή ανεξαρτησία, μεταξύ άλλων και για τις απομονωμένες κοινότητες·

11.

υπογραμμίζει ότι η υδροηλεκτρική αειφόρος ενέργεια στο σύνολό της συμβάλλει στη μελλοντική προοπτική της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ότι, πέραν της παραγωγής ενέργειας, εκτελεί και άλλες πολύτιμες λειτουργίες, όπως η προστασία από πλημμύρες και η συμβολή στην παροχή ασφαλών πόσιμων υδάτων· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την πολλαπλή χρησιμότητα της υδροηλεκτρικής ενέργειας·

12.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στο αναξιοποίητο δυναμικό των ΑΠΕ στον τομέα της θέρμανσης και της ψύξης, καθώς και στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ μιας αύξησης της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αφενός και της εφαρμογής της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση και της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων αφετέρου, καθώς και στις δυνατότητες που σχετίζονται με αυτές·

13.

επισημαίνει το δυναμικό εξοικονόμησης που θα προκύψει από την ενσωμάτωση πτυχών όπως η ηλιακή πορεία και οι διαφορετικές ζώνες ώρας της Ευρώπης, στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

14.

επισημαίνει ότι τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο που προβλέπει η οδηγία 2009/28/EΚ της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, επί του παρόντος λειτουργούν ανεξάρτητα για την προώθηση των ΑΠΕ εκτός εθνικών διοικητικών υπηρεσιών που διαφέρουν σημαντικά, και ότι αυτό επιδεινώνει την άνιση ανάπτυξη τους, ενώ οι δυνατότητες για ανάπτυξη των ΑΠΕ ποικίλλει αναλόγως των τεχνικών, μη τεχνικών και φυσικών συνθηκών, λόγω και των ποικίλων περιφερειακών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων· τονίζει ότι μια λειτουργική εσωτερική αγορά θα καθιστούσε δυνατή τη συνολική αντιστάθμιση των διαλειπουσών ΑΠΕ και της ανομοιόμορφης κατανομής του φυσικού πλούτου· πιστεύει ότι οι περισσότερες περιοχές μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη των ΑΠΕ· επισημαίνει ωστόσο την ανάγκη να δοθούν κίνητρα για επενδύσεις σε ΑΠΕ εκεί όπου διαθέτουν τις μεγαλύτερες δυνατότητες, με σκοπό να διασφαλισθεί η αποδοτική χρήση της δημόσιας χρηματοδότησης·

15.

σημειώνει ότι τα επίπεδα δημόσιας και πολιτικής αποδοχής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας διαφέρει, όπως συμβαίνει και με τις περισσότερες μορφές παραγωγής ενέργειας και ενεργειακών υποδομών· διαπιστώνει ότι ποικίλλει έντονα η διαθεσιμότητα δημόσιων και ιδιωτικών χρηματοδοτικών μέσων για τη στήριξη των ΑΠΕ· τονίζει ότι ποικίλλει έντονα η διαθεσιμότητα δημόσιων και ιδιωτικών χρηματοδοτικών μέσων για τη στήριξη των ΑΠΕ, ιδίως λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης που για τους επενδυτές συνεπάγεται σημαντική διάχυση κεφαλαίων· πιστεύει ότι, όταν υφίστανται δυσλειτουργίες στην αγορά ή οι παραγωγοί δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση από την αγορά, θα πρέπει να διευκολύνεται η πρόσβαση σε περισσότερο προσιτά κεφάλαια για επενδύσεις σε ΑΠΕ· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει από κοινού με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και τους εθνικούς δημόσιους οργανισμούς τις δυνατότητες χορήγησης πόρων και καινοτόμων χρηματοδοτικών μέσων, στο πλαίσιο του τρέχοντος και μελλοντικού προϋπολογισμού της ΕΕ, στη χρηματοδότηση έργων ανανεώσιμης ενέργειας·

16.

επισημαίνει ότι, μέχρι σήμερα, ένα ποσοστό των ΑΠΕ στην αγορά ενέργειας είναι ήδη ανταγωνιστικό στην αγορά, ενώ άλλες τεχνολογίες προσεγγίζουν τις τιμές της αγοράς· συμφωνεί με την Επιτροπή ότι πρέπει να αξιοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα, οικονομικά βιώσιμα, μέσα για την περαιτέρω προώθηση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας των ΑΠΕ στην αγορά·

17.

πιστεύει ότι είναι αναγκαίο να καταργηθούν σταδιακά τόσο οι επιβλαβείς για τον ανταγωνισμό επιδοτήσεις όσο και οι επιδοτήσεις για τα ορυκτά καύσιμα που βλάπτουν το περιβάλλον·

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας

18.

επισημαίνει ότι η υλοποίηση της εσωτερικής αγοράς αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως το 2014 και θα είναι καίριας σημασίας για την ενσωμάτωση των ΑΠΕ και θα συμβάλει με οικονομικά αποδοτικό τρόπο στην εξισορρόπηση της μεταβαλλόμενης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας· χαιρετίζει την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την πρόοδο της ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς ενέργειας και την υλοποίηση της τρίτης δέσμης· καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της, ακόμη και την παραπομπή των κρατών μελών στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, για την όσο το δυνατόν ταχύτερη ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας· καλεί την Επιτροπή να αντιμετωπίσει την ακατάλληλη συγκέντρωση της αγοράς που παρεμποδίζει τον ανταγωνισμό· καλεί τα κράτη μέλη να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας για την εσωτερική αγορά ενέργειας, ανάπτυξη των διασυνδέσεων και εξάλειψη των ενεργειακών νησίδων και των εμποδίων·

19.

επισημαίνει ότι, σε αντιστοιχία με τις διάφορες εθνικές αγορές και τεχνολογίες, της διάφορες δυνατότητες και τα διαφορετικά επίπεδα τεχνολογίας και ωριμότητας, σήμερα συνυπάρχει ένα μεγάλο φάσμα διαφορετικών μηχανισμών ενισχύσεων υπέρ των ΑΠΕ εντός της Ένωσης· τονίζει ότι η ποικιλία αυτή επιδεινώνει τα προβλήματα για την εσωτερική αγορά ενέργειας, δημιουργώντας επί παραδείγματι αδυναμίες στο διασυνοριακό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας· καλωσορίζει την καθοδήγηση της Επιτροπής σχετικά με τη μεταρρύθμιση των καθεστώτων στήριξης·

20.

επισημαίνει ότι αυτοί που θα επωφεληθούν περισσότερο από την ολοκλήρωση της αγοράς ενέργειας θα είναι οι καταναλωτές· υποστηρίζει την εκτίμηση της Επιτροπής ότι πρέπει να αξιοποιηθεί ο ανταγωνισμός και στον τομέα των ΑΠΕ σε μακροχρόνιο ορίζοντα και αφού έχουν καταστεί εμπορεύσιμες, δεδομένου ότι συνιστά το καλύτερο κίνητρο, περιορίζοντας έτσι την επέκταση της ενεργειακής φτώχειας, για την πρόοδο της καινοτομίας και τη μείωση του κόστους· υπογραμμίζει ότι το γεγονός ότι εξακολουθούν να υπάρχουν ελεγχόμενες τιμές σε επίπεδο λιανικής δεν επιτρέπει στους καταναλωτές να αξιοποιήσουν πλήρως τις επιλογές τους·

21.

σημειώνει ότι οι μηχανισμοί συνεργασίας που θεσπίστηκαν με την οδηγία 2009/28/ΕΚ για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, έχουν αξιοποιηθεί ελάχιστα μέχρι σήμερα, ωστόσο επισημαίνει ότι επί του παρόντος σχεδιάζεται μια σειρά από καθεστώτα συνεργασίας· επισημαίνει τις διαπιστώσεις της Επιτροπής, σύμφωνα με τις οποίες η καλύτερη χρήση των υφιστάμενων δυνατοτήτων συνεργασίας θα αποφέρει σημαντικά οφέλη, όπως η ενίσχυση του εμπορίου· επικροτεί την εξαγγελία της Επιτροπής ότι θα καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές για τη συνεργασία εντός της ΕΕ, οι οποίες θα περιγράφουν την πρακτική εφαρμογή των δυνατοτήτων συνεργασίας, θα καθορίζουν και θα αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις που σχετίζονται με αυτές· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ θα εφαρμόζονται στα κράτη μέλη· επιπλέον, καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει ερμηνεία του άρθρου 13 της οδηγίας 2009/28/ΕK για τις ΑΠΕ, προκειμένου να διασφαλισθεί η ορθή εφαρμογή της οδηγίας από τα κράτη μέλη και να αποφευχθεί η χρήση των διαδικασιών πιστοποίησης και αδειοδότησης από τις δημόσιες αρχές κατά τρόπο που προκαλεί στρέβλωση του ανταγωνισμού· καλεί στη συνέχεια τα κράτη μέλη να αξιοποιούν κατά περίπτωση καλύτερα τους μηχανισμούς και να εντείνουν επίσης την επικοινωνία μεταξύ τους·

22.

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι οι μέθοδοι πρόβλεψης για τη διάθεση παραγωγικής ικανότητας αιολικής ενέργειας στις ημερήσιες αγορές έχουν βελτιωθεί επιτρέποντας την καλύτερη ενσωμάτωση της ηλεκτρικής ενέργειας από μεταβλητές ΑΠΕ· επικροτεί επίσης τους νέους κωδικούς δικτύων που απαιτούνται βάσει της 3ης δέσμης μέτρων για την εσωτερική αγορά ενέργειας που εκπονούνται επί του παρόντος από τα ενδιαφερόμενα μέρη και οι οποίοι οδηγούν σε σταθεροποιημένη συχνότητα, συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στην καλύτερη ενσωμάτωση της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ·

23.

υπογραμμίζει ότι πρέπει σε όλα τα κράτη μέλη να διευκολύνουν την ενσωμάτωση των ΑΠΕ όσο το δυνατόν ταχύτερα και σταδιακά στην ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά ενέργειας και να αναλάβουν μακροπρόθεσμα λειτουργίες και καθήκοντα σε σχέση με τη σταθερότητα του συστήματος, οι οποίες μέχρι σήμερα επιτελούνται από συμβατικές πηγές ενέργειας, σύμφωνα με τις δυνατότητες και τα εγγενή χαρακτηριστικά τους· επισημαίνει τα πολλά υποσχόμενα παραδείγματα τέτοιων αγορών στην ΕΕ· ζητεί, εν προκειμένω, να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στις θετικές και αρνητικές, άμεσες και έμμεσες συνέπειες των ΑΠΕ στον προγραμματισμό και την εφαρμογή, ιδίως σε σχέση με υφιστάμενες υποδομές όπως τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής, καθώς και στη φύση, στη βιοποικιλότητα και στην προστασία των ειδών· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τις θετικές και τις αρνητικές συνέπειες των διαφόρων τεχνολογιών ΑΠΕ·

24.

καλεί την Επιτροπή να εξετάσει, με βάση ανάλυση κόστους ωφέλειας, τις υφιστάμενες περιβαλλοντικές νομοθεσίες, όπως, για παράδειγμα, η οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα ή η οδηγία για την προστασία των πτηνών, ως προς τις αλληλεπιδράσεις τους σε σχέση με την ανάπτυξη των ΑΠΕ·

Προδιαγραφές υποδομών

25.

επισημαίνει ότι η παροχή ενέργειας από ΑΠΕ, δεδομένου ότι είναι περισσότερο αποκεντρωμένη, απομακρυσμένη και εξαρτώμενη από τις καιρικές συνθήκες, απαιτεί υποδομή διαφορετική από ό,τι η υφιστάμενη, η οποία αναπτύχθηκε αποκλειστικά με βάση τις συμβατικές πηγές ενέργειας· τονίζει, την ανάγκη εκσυγχρονισμού και επέκτασης του ενεργειακού δικτύου ώστε να αφομοιώσει τις αλλαγές στις τεχνολογίες παραγωγής, μεταφοράς, διανομής και εξισορρόπησης στο πλαίσιο του συνολικού ενεργειακού συστήματος· υπογραμμίζει ότι ορισμένες ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, μπορούν να εξισορροπήσουν τις μεταβλητές πηγές ενέργειας και, ως εκ τούτου, να αντισταθμίσουν την ανάγκη για πρόσθετες υποδομές δικτύων· τονίζει ότι η ανάπτυξη της υποδομής είναι θέμα επείγον και καίριας σημασίας για την επιτυχία της ενιαίας αγοράς και την ενσωμάτωση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές· η έγκαιρη υιοθέτηση των νομοθετικών προτάσεων της δέσμης μέτρων για τις ενεργειακές υποδομές είναι καίριας σημασίας εν προκειμένω, ιδίως για την επίσπευση της κατασκευής νέας υποδομής με διασυνοριακό αντίκτυπο· υπογραμμίζει ότι πρέπει να επιταχυνθεί η διαδικασία αδειοδότησης των έργων ενεργειακών υποδομών·

26.

επισημαίνει ότι πολλές εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές δεν χρησιμοποιούνται στον βαθμό των δυνατοτήτων που προέβλεπε ο σχεδιασμός τους διότι το δίκτυο δεν μπορεί να απορροφήσει την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται κατά τον τρόπο αυτόν·

27.

επισημαίνει ότι, προκειμένου να εξασφαλίζεται η ασφάλεια του εφοδιασμού, η ανάπτυξη ΑΠΕ με μεταβλητή παραγωγή ενέργειας πρέπει να υποστηρίζεται με περαιτέρω ισχύ εξισορρόπησης, η οποία μπορεί να εξασφαλιστεί μέσω διασυνοριακού εμπορίου, ευέλικτων μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, διαχείρισης από την πλευρά της ζήτησης και αποθήκευσης της ενέργειας· ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει κατά πόσο τίθεται ζήτημα ικανότητας παραγωγής στην ΕΕ και να προσδιορίσει τη σταθερή ικανότητα παραγωγής που μπορούν να παράσχουν οι μεταβλητές ΑΠΕ σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, καθώς και τις δυνητικά θετικές επιπτώσεις στην επάρκεια της ηλεκτροπαραγωγής· συμφωνεί με την ανάλυση της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία η δημιουργία εφεδρικής ικανότητας παραγωγής θα είχε σημαντικό κόστος και θα στρέβλωνε το μήνυμα των τιμών σε κλίμακα· επισημαίνει ότι διογκώνεται ολοένα η απαίτηση ενός σταθερού πολιτικού πλαισίου για την οικονομική διασφάλιση των εν λόγω αποθεμάτων καθώς και υπηρεσιών συστήματος και εξισορρόπησης· απορρίπτει τον έννοια του ανταγωνισμού ως προς τις επιδοτήσεις μεταξύ ενεργειακών πηγών και ζητεί να σχεδιαστεί η αγορά ενέργειας κατά τρόπο που να προσανατολίζεται σε μακροπρόθεσμους στόχους της Ένωσης στον τομέα της πολιτικής για την ενέργεια και το κλίμα, και να διευκολύνει την ενσωμάτωση των τεχνολογιών ΑΠΕ, που έχουν καταστεί εμπορεύσιμες, στην εσωτερική αγορά ενέργειας αλλά αναγνωρίζει ότι, ιστορικά, οι κρατικές ενισχύσεις ήταν αναγκαίες για την ανάπτυξη όλων των ενεργειακών πηγών·

28.

τονίζει τη σημασία της οικονομικά αποδοτικής αξιοποίησης των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας ενός υπερδικτύου και του παράκτιου δικτύου της Βορείου Θάλασσας· επισημαίνει σε αυτό το πλαίσιο τη σημασία της Πρωτοβουλίας των παράκτιων χωρών της Βόρειας Θάλασσας για Υπεράκτιο Σύστημα (NSCOGI) δεδομένου ότι έχουν ανακοινωθεί έργα ηλεκτροπαραγωγής από αιολική ενέργεια ισχύος άνω των 140 GW· ζητεί από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να προωθήσουν περαιτέρω την NSCOGI·

29.

υπενθυμίζει ότι οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ του συνόλου των επενδύσεων σε νέες μορφές ηλεκτροπαραγωγής κατά την τελευταία δεκαετία και ότι θα συνεχίσουν να αυξάνονται· τονίζει ότι αν οι ΑΠΕ αποτελέσουν υψηλό ποσοστό επί του ενεργειακού μείγματος, η υφιστάμενη υποδομή δικτύου θα αντιμετωπίσει τεράστιες προκλήσεις για τις υφιστάμενες υποδομές και ότι για την αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών θα χρειαστούν επενδύσεις· επισημαίνει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη, στα οποία η αυξημένη τροφοδοσία με ενέργεια από ΑΠΕ δεν συνοδεύτηκε από την ταυτόχρονη επέκταση των ενεργειακών υποδομών, περιορίζεται σημαντικά η ενεργειακή ασφάλεια· υπογραμμίζει ότι, σύμφωνα με το δίκτυο ENTSO-E, σημαντικά τμήματα της συνολικής συμφόρησης σε ευρωπαϊκά ενεργειακά δίκτυα συνδέονται με την τροφοδοσία από ΑΠΕ· τονίζει τη σημασία της εφαρμογής νέων προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση των σημείων συμφόρησης στα δίκτυα διανομής, οι οποίες δεν συνεπάγονται πάντα την επέκταση και την ενίσχυση του δικτύου· πιστεύει ότι η αναβάθμιση των ευρωπαϊκών δικτύων έχει καταστεί αναγκαία κυρίως λόγω της δημιουργίας μιας ενιαίας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και της ανάγκης για αυξημένη ασφάλεια κατά τον εφοδιασμό καθώς και ότι τα οφέλη της αναβάθμισης του ευρωπαϊκού δικτύου θα αντισταθμίσουν το κόστος καθιστώντας μακράν πιο αποτελεσματική τη λειτουργία του συστήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ· ζητεί από τους διαχειριστές συστημάτων διανομής να αναπροσαρμόσουν τις πολιτικές που ακολουθούν για την ανάπτυξη του συστήματος ώστε να μπορέσουν να ενσωματώσουν τις ικανότητες παραγωγής από ΑΠΕ διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια του εφοδιασμού και να ενισχύσουν τη συνεργασία με τους φορείς εκμετάλλευσης του συστήματος διανομής·

30.

επισημαίνει ότι πολλές από τις καλύτερες και πλέον ανταγωνιστικές τοποθεσίες για ΑΠΕ στην ΕΕ βρίσκονται συχνά σε σημαντική γεωγραφική απόσταση από τα κέντρα κατανάλωσης, γεγονός που σημαίνει ότι οι εν λόγω τοποθεσίες μπορούν να αξιοποιηθούν μόνο με την επέκταση των δικτύων μεταφοράς και διανομής και την ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας· σημειώνει επίσης τα πλεονεκτήματα της αποκεντρωμένης παροχής ανανεώσιμης ενεργείας πλησίον των κέντρων κατανάλωσης· τονίζει ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του κόστους, σε μείωση της ανάγκης επέκτασης του δικτύου και αποφυγή των συμφορήσεων εφόσον εξασφαλιστεί επαρκής υποδομή· υπογραμμίζει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να αναπτύξει κατάλληλα εργαλεία μοντελοποίησης για τον προσδιορισμό του βέλτιστου συνδυασμού αποκεντρωμένων, μεγάλης κλίμακας μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και εγκαταστάσεων σε επίπεδο διανομής· επισημαίνει την οικονομική αποδοτικότητα μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για το σύστημα ενέργειας, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τόσο τη ζήτηση όσο και την προσφορά θέρμανσης και ηλεκτρικής ενέργειας· επισημαίνει τις δυνατότητες που προσφέρει η πολύ μικρής κλίμακας παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας, όπως η γεωθερμική θέρμανση και η ηλιακή ενέργεια σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής·

31.

επισημαίνει ότι η ανεπαρκής ικανότητα των δικτύων και των εγκαταστάσεων αποθήκευσης και η έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των φορέων εκμετάλλευσης του συστήματος μεταφοράς μπορεί να προκαλέσουν ασυντόνιστες διασυνοριακές ροές ενέργειας σε άλλα κράτη μέλη (loop flows) και μπορούν να δημιουργήσουν σοβαρές επείγουσες καταστάσεις σε άλλα κράτη μέλη, με αποτέλεσμα να απαιτηθούν αυξημένες επεμβάσεις στο φορτίο των εν λόγω κρατών ώστε να διαφυλαχθεί η ενεργειακή ασφάλεια, σε περίπτωση που η ανάπτυξη δεν έχει συνοδευτεί από την απαραίτητη επέκταση του δικτύου (π.χ έλεγχος θερμοκρασίας γραμμής) και ανάπτυξη του δικτύου στα εν λόγω κράτη μέλη· εκφράζει την ανησυχία του σχετικά με την κατάσταση της ανάπτυξης και συντήρησης των υποδομών δικτύου στα κράτη μέλη· καλεί τα κράτη μέλη να πιέσουν όσο το δυνατόν περισσότερο την επέκταση των δικτύων μεταφοράς και διανομής και να προαγάγουν την ενισχυμένη συνεργασία των φορέων εκμετάλλευσης των δικτύων μεταφοράς·

32.

υπογραμμίζει τις δυνατότητες που προσφέρουν τα έξυπνα δίκτυα, τα εργαλεία διαχείρισης από την πλευρά της ζήτησης και οι τεχνολογίες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας για την ένταξη των ΑΠΕ στον ενεργειακό εφοδιασμό αφενός για να διευκολύνει την βέλτιστη δυνατή η ενσωμάτωση των ΑΠΕ ηλεκτρικής ενέργειας όσο και για να αποκαταστήσει τις διακυμάνσεις δικτύου· υπενθυμίζει ότι απαιτείται επειγόντως περαιτέρω έρευνα και ανάπτυξη σχετικά με την αποθήκευση ενέργειας, μεταξύ άλλων μέσω της συνεργασίας με σταθμούς αποθήκευσης ενέργειας με άντληση· επισημαίνει ότι ιδίως τα μέσα αποθήκευσης με μεταβαλλόμενη ταχύτητα χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης, διότι επιτρέπουν μεγαλύτερη ευελιξία κατά τη ρύθμιση της ταχύτητας αποθήκευσης και, συνεπώς, διευκολύνουν την ταχύτερη και περισσότερο στοχευμένη ενεργοποίηση· καλεί τα κράτη μέλη να αποφύγουν τη διπλή φορολόγηση των φορέων αποθήκευσης ενέργειας·

33.

θεωρεί ότι είναι αναγκαία η δημιουργία διασυνοριακών αγορών για υπηρεσίες δικτύου στον τομέα της ενέργειας εξισορρόπησης, και η ταχεία επέκταση του ευρωπαϊκού δικτύου μεταφοράς σε σχέση με τη διασυνοριακή ολοκλήρωση της αποθήκευσης υδροηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως στη Σκανδιναβία, τις Άλπεις και τα Πυρηναία·

34.

υπογραμμίζει ότι για την προβλεπόμενη ανάπτυξη των ΑΠΕ, ιδίως η υδροηλεκτρική ενέργεια πρέπει να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο, κυρίως για την αντιστάθμιση της αυξανόμενης ασταθούς παραγωγής ΑΠΕ, καθώς και για την επίλυση του ζητήματος της αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση αντλησιοταμιευτήρων· τονίζει ότι, ως εκ τούτου, τα δεδομένα δυναμικά ανάπτυξης της παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας και των αντλησιοταμιευτήρων στην ΕΕ, πρέπει να αξιοποιηθούν στο έπακρο·

35.

αναγνωρίζει ότι η υποδομή φυσικού αερίου θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας στην Ευρώπη· επισημαίνει ότι το βιοαέριο, ως ανανεώσιμη μορφή ενέργειας, μπορεί επί του παρόντος να διοχετευθεί με ευκολία, όπως και το βιομεθάνιο, στην υφιστάμενη υποδομή δικτύου αερίου και ότι οι νέες τεχνολογίες όπως η ενέργεια από υδρογόνο και η ενέργεια από αέριο, θα αποκομίσουν περισσότερα οφέλη στο πλαίσιο της μελλοντικής οικονομίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα, αξιοποιώντας τις υφιστάμενες και τις νέες υποδομές που πρέπει να προωθηθούν και να αναπτυχθούν·

36.

υποστηρίζει ότι οι ΑΠΕ θα συμβάλουν στο μέλλον στη διαχείριση της προσφοράς και ζήτησης ενεργείας και θα καταστήσουν τους καταναλωτές πιο ενεργούς στην αγορά αυτή· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει σύντομα προτάσεις για την ανάπτυξη, την προώθηση και την τυποποίηση ευφυών δικτύων και μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας, ενισχύοντας τις πιθανές συνέργειες όσον αφορά την αξιοποίηση, την ανάπτυξη και τη συντήρηση στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και στα ενεργειακά δίκτυα· ζητεί από την Επιτροπή να στηρίξει ιδιαίτερα την έρευνα και ανάπτυξη στον εν λόγω τομέα· τονίζει ότι εκτός από την ασφάλεια του προγραμματισμού από πλευράς προσφοράς, σημαντικό ρόλο πρέπει να διαδραματίζουν επίσης τόσο η ασφάλεια σχεδιασμού από πλευράς παρόχου όσο και η αποδοχή από τους καταναλωτές, οι οποίοι πρέπει να είναι οι κύριοι δικαιούχοι των ευφυών μετρητών, ενώ παράλληλα πρέπει να γίνονται σεβαστά τα δικαιώματά τους όσον αφορά την προστασία των δεδομένων, σύμφωνα με την νέα οδηγία περί προστασίας των δεδομένων· παροτρύνει την Επιτροπή να αξιολογήσει προσεκτικά τις εθνικές αναλύσεις κόστους ωφέλειας της εξάπλωσης των ευφυών μετρητών και ιδίως την αξιολόγηση του αντικτύπου τους στις διάφορες ομάδες καταναλωτών· αναγνωρίζει ότι η επιλογή και η δέσμευση του καταναλωτή αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για τη επιτυχή εξάπλωση των ευφυών μετρητών·

37.

σημειώνει ότι ο τομέας ΤΠΕ, ως σημαντικός καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας με κέντρα δεδομένων στην ΕΕ που καταναλώνουν το 1,5 % της συνολικής ενέργειας και λόγω του ότι οι καταναλωτές καθίστανται ολοένα και περισσότερο ενήμεροι για το αποτύπωμα άνθρακα της ΤΠ και των υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους που χρησιμοποιούν, μπορούν να λειτουργήσουν ως πρότυπο για την ενεργειακή αποδοτικότητα και την προώθηση των ΑΠΕ·

38.

τονίζει ότι σε ορισμένες περιοχές, ιδίως σε μικρές κοινότητες και νησιά, η εγκατάσταση ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών συλλεκτών έχει προκαλέσει τις αντιδράσεις των πολιτών· υπογραμμίζει ότι οι ανεμογεννήτριες και οι φωτοβολταϊκοί συλλέκτες θεωρείται ότι έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στον τουριστικό κλάδο καθώς και στο τοπίο της υπαίθρου/των νησιών·

39.

τονίζει ότι στις περιπτώσεις όπου οι ίδιοι οι πολίτες παράγουν ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια βάσει συνεταιριστικών ή κοινοτικών καθεστώτων· παρατηρείται μεγαλύτερη κοινωνική αποδοχή, η οποία μειώνει τον χρόνο προγραμματισμού για την εφαρμογή και την προώθηση της καλύτερης δημόσιας κατανόησης της ενεργειακής μετάβασης από τους πολίτες·

40.

τονίζει ότι η περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ και η οικοδόμηση όλων των άλλων εγκαταστάσεων και υποδομών παραγωγής ενέργειας, θα προκαλέσει αλλαγές στο φυσικό τοπίο της Ευρώπης· επιμένει ότι η περαιτέρω ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δεν θα προκαλέσει οικολογική βλάβη, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών Natura 2000, και δεν θα μεταβάλει μόνιμα το προστατευμένο τοπίο· επισημαίνει ότι η κοινωνική αποδοχή των ΑΠΕ μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από διαφανείς και συντονισμένες διαδικασίες χωροταξίας, δημοσίων έργων και αδειοδοτήσεων στο πλαίσιο υποχρεωτικών και έγκαιρων δημόσιων διαβουλεύσεων με τη συμμετοχή όλων των φορέων εξαρχής, συμπεριλαμβανομένου και του τοπικού επιπέδου· επισημαίνει ότι η συμμετοχή των πολιτών και των ενδιαφερόμενων φορέων, όπως των συνεταιρισμών, μπορεί να συμβάλει στο να κερδηθεί η δημόσια υποστήριξη, όπως και εν δυνάμει οφέλη για τις τοπικές οικονομίες μπορεί να προκύψουν και από την επικοινωνία·

Ενδυνάμωση των καταναλωτών

41.

θεωρεί ότι υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω δράση προκειμένου να αυξηθεί η κοινωνική αποδοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· επισημαίνει ωστόσο ότι η αποτελεσματική δράση σε αυτόν τον τομέα συνίσταται στην ανάπτυξη μιας ολιστικής προσέγγισης για τον παραγωγό-καταναλωτή, ο οποίος θα είναι σε θέση να διαχειρίζεται συνειδητά τη διαδικασία κατανάλωσης ενέργειας·

42.

αναγνωρίζει τη σημασία των ΑΠΕ μικρής κλίμακας για την αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· αναγνωρίζει ότι η αξιοποίηση των ΑΠΕ μικρής κλίμακας είναι μια ευκαιρία για τα μεμονωμένα νοικοκυριά, τους βιομηχανικούς κλάδους και τις κοινότητες να καταστούν παραγωγοί ενέργειας, ανακαλύπτοντας έτσι αποδοτικούς τρόπους παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας· τονίζει τη σημασία της παραγωγής πολύ μικρής κλίμακας για την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας· τονίζει ότι η αξιοποίηση των ΑΠΕ μικρής κλίμακας μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας και στη δημιουργία νέων επιχειρηματικών μοντέλων και θέσεων εργασίας·

43.

επισημαίνει σε αυτό το πλαίσιο τη σημασία της παρότρυνσης των τοπικών συνεταιρισμών ανανεώσιμης ενέργειας να αυξήσουν τη συμμετοχή των πολιτών, της αύξησης της προσβασιμότητας της ανανεώσιμης ενέργειας και της πραγματοποίησης επενδύσεων·

44.

τονίζει ότι ένας έξυπνος συνδυασμός ΑΠΕ μικρής κλίμακας, αποθήκευσης, διαχείρισης από την πλευρά της ζήτησης και ενεργειακής απόδοσης μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη χρήση των τοπικών δικτύων κατά τις ώρες αιχμής, μειώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το συνολικό κόστος επένδυσης για τους διαχειριστές συστημάτων διανομής·

45.

επισημαίνει ότι προϋπόθεση της αποδοτικής τοπικής κατανάλωσης και παραγωγής ενέργειας, τόσο για τους παραγωγούς-καταναλωτές όσο και για το δίκτυο διανομής, είναι η εξάπλωση των ευφυών μετρητών και γενικότερα των έξυπνων δικτύων·

46.

επικροτεί τη δήλωση της Επιτροπής ότι θα εκδώσει ανακοίνωση για τις τεχνολογίες και την καινοτομία στον τομέα της ενέργειας με έμφαση στην παραγωγή πολύ μικρής κλίμακας·

47.

θεωρεί ότι η περιφερειακή πολιτική της ΕΕ καλείται να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και στην ενεργειακή απόδοση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς επίσης και στον τομέα των υπηρεσιών ηλεκτρικής ενέργειας και των υπηρεσιών μεταφοράς ενέργειας· χαιρετίζει το γεγονός ότι η συμβολή της πολιτικής συνοχής και της περιφερειακής πολιτικής στην προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας συνεχίζει να αυξάνεται σταδιακά με στόχο οι ΑΠΕ να συμβάλλουν πλήρως στους στόχους της διασφάλισης της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ και οι ενεργειακοί στόχοι της ΕΕ να εφαρμόζονται σε ολόκληρη την ΕΕ· θεωρεί εξαιρετικά σημαντικό ο προσανατολισμός της ευρωπαϊκής πολιτικής να εξασφαλίζει επαρκές ποσοστό χρηματοδότησης την προσεχή περίοδο 2014-2020·

48.

στηρίζει την πολυμερή διακυβέρνηση και την αποκεντρωμένη προσέγγιση της ενεργειακής πολιτικής και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που πρέπει να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το Σύμφωνο των Δημάρχων και η περαιτέρω ανάπτυξη της πρωτοβουλίας για τις Έξυπνες Πόλεις, καθώς και η προώθηση βέλτιστων λύσεων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο μέσω ενημερωτικών εκστρατειών·

49.

παρατηρεί ότι η γεωργία και η ύπαιθρος έχουν την δυνατότητα να παράσχουν σημαντικό ποσοστό της παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας και εκτιμά, ως εκ τούτου, ότι η νέα πολιτική για τη γεωργία και την ανάπτυξη της υπαίθρου οφείλει να προάγει την παραγωγή ανανεώσιμων μορφών ενέργειας·

50.

αντιλαμβάνεται τη σημασία που έχει η προαγωγή και η ενθάρρυνση της ανάπτυξης πηγών εναλλακτικής ενέργειας εντός των αγροκτημάτων, ιδίως σε μικρή κλίμακα, καθώς και η διάδοση των σχετικών μεθόδων σε γεωργούς και καταναλωτές εξίσου·

51.

επισημαίνει τη συμβολή που θα έχει ενδεχομένως η συνεργασία μεταξύ γεωργών στην προσπάθεια να είναι θετικός ο απολογισμός της πολιτικής για την προαγωγή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

52.

καλεί την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να συστήσει κεφάλαια ανανέωσης μέσω χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών για την παροχή των αναγκαίων κεφαλαίων εκκίνησης, καθώς και τεχνικής υποστήριξης, για έργα παραγωγής ηλεκτρισμού και θέρμανσης, πολύ μικρής και μικρής κλίμακας, εντός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων αλλά κοινοτικής ιδιοκτησίας, από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα κέρδη των οποίων μπορούν να επανεπενδυθούν σε πρόσθετα έργα·

Διεθνής συνεργασία και εμπόριο

53.

υπενθυμίζει ότι το εμπορικό έλλειμμα της ΕΕ που οφείλεται σε εισαγωγές ορυκτών καυσίμων αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια, και ότι η εξάρτηση από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα συνεπάγεται ολοένα αυξανόμενους πολιτικούς, οικονομικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους· υπογραμμίζει σχετικά τον ρόλο των εγχώριων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού και την επαναποκατάσταση θετικού εμπορικού ισοζυγίου με τις χώρες εξαγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου και τονίζει, ως εκ τούτου, ότι οι πηγές αυτές πρέπει να διαδραματίσουν σπουδαιότερο ρόλο στην επίτευξη της ενεργειακής ασφάλειας στην ΕΕ·

54.

γνωρίζει ότι οι παγκόσμιες αγορές ΑΠΕ αναπτύσσονται, με θετικά αποτελέσματα στην ευρωπαϊκή βιομηχανία, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, τις τιμές και την περαιτέρω ανάπτυξη των υφιστάμενων και νέων τεχνολογιών παγκοσμίως και στην ΕΕ, εφόσον το πολιτικό και κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ παρέχει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις ΑΠΕ και καθαρής τεχνολογίας που έχουν την έδρα τους στην ΕΕ να διατηρούν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα έναντι των αντίστοιχων επιχειρήσεων παγκοσμίως· αναγνωρίζει τις χώρες που δεν είναι μέλη του ΟΟΣΑ ως σημαντικούς εμπορικούς εταίρους για το μέλλον δεδομένου ότι διαθέτουν σημαντικό δυναμικό ΑΠΕ·

55.

τονίζει ότι οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στην αγορά δεν είναι αποδεκτές, καθώς μόνο ο θεμιτός ανταγωνισμός εξασφαλίζει διαχρονικά στην ΕΕ ένα εύλογο επίπεδο τιμών για τις τεχνολογίες στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· καλεί την Επιτροπή να ολοκληρώσει τάχιστα τις τρέχουσες διαδικασίες για τις αθέμιτες πρακτικές· τονίζει ότι οι ελεύθερες και ανοιχτές παγκόσμιες αγορές προσφέρουν τις καλύτερες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη των ΑΠΕ· υπογραμμίζει ότι πρέπει να προχωρήσει περισσότερο η άρση των φραγμών στο εμπόριο· καλεί την Επιτροπή να μην θέσει νέους φραγμούς στο εμπόριο για έτοιμα προϊόντα ή συστατικά τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται για ΑΠΕ· καλεί την Επιτροπή να βοηθήσει τις εταιρείες της ΕΕ σε όλα τα επίπεδα της αλυσίδας εφοδιασμού να αποκτήσουν πρόσβαση στις αγορές εκτός ΕΕ καθώς και να αντιμετωπίσουν τις εικαζόμενες στρεβλώσεις στον τομέα του εμπορίου, συμπεριλαμβανομένων των παράνομων κρατικών ενισχύσεων·

56.

παροτρύνει την Επιτροπή επίσης να παρακολουθεί ενεργά τη χρήση αδικαιολόγητων μη δασμολογικών φραγμών, επιδοτήσεων και μέτρων ντάμπινγκ από τους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ στον τομέα αυτό·

57.

καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τη συμφωνία του ΠΟΕ για τις τεχνολογίες των πληροφοριών και να διερευνήσει τις δυνατότητες δρομολόγησης μιας συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών στον τομέα της περιβαλλοντικής τεχνολογίας, που θα θεσπίζει εμπόριο χωρίς δασμούς για τα προϊόντα περιβαλλοντικής τεχνολογίας·

58.

τονίζει ότι η στρατηγική αυτή θα έπρεπε επίσης να ενθαρρύνει τη διευκόλυνση του εμπορίου προκειμένου να στηρίζονται οι προσπάθειες των αναπτυσσόμενων χωρών στον συγκεκριμένο τομέα και να είναι εφικτή η χρήση των ανανεώσιμων πηγών ως εμπορικών αγαθών·

59.

τονίζει ότι το εμπόριο καλείται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η παραγωγή και η χρηματοδότηση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές είναι βιώσιμη· υπενθυμίζει ότι η εισαγόμενη βιοενέργεια και τα αγροκαύσιμα πρέπει να πληρούν τα ενωσιακά κριτήρια βιωσιμότητας τα οποία θα πρέπει να προσδιορίζονται επακριβώς· ενθαρρύνει, προς τούτο, την Επιτροπή να καθιερώσει ως πρόσθετο κριτήριο την έμμεση χρήση της γης· συνιστά να περιέχουν οι εμπορικές συμφωνίες διατάξεις για την αντιμετώπιση των ζητημάτων της αποδάσωσης και της υποβάθμισης των δασών και να παρέχουν κίνητρα για τη χρηστή διαχείριση της γης και των υδάτινων πόρων· ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις για εθελοντικές συμφωνίες συνεργασίας (VPA) με τις ενδιαφερόμενες τρίτες χώρες για την απαγόρευση της παράνομης υλοτομίας·

60.

υπογραμμίζει την ανάγκη για στενότερη συνεργασία στον τομέα της ενεργειακής πολιτικής, όπου περιλαμβάνεται και ο κλάδος των ανανεώσιμων πηγών ενεργείας, με τις γειτονικές χώρες, καθώς και την ανάγκη εκμετάλλευσης των εμπορικών δυνατοτήτων στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα· επισημαίνει την ανάγκη ύπαρξης της αναγκαίας υποδομής που διευκολύνει τη συνεργασία, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και με γειτονικές χώρες· επισημαίνει ότι η συνεργασία στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών πρέπει να ενσωματώνει τους αντίστοιχους στόχους πολιτικής της ΕΕ· τονίζει ότι, ειδικότερα, στην περιοχή της Μεσογείου προσφέρονται μεγάλες ευκαιρίες για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ· υπενθυμίζει τις δυνατότητες που προσφέρουν έργα όπως τα Desertec, Medgrid και Ήλιος, καθώς και η περαιτέρω ανάπτυξη της υδροηλεκτρικής ενέργειας στη Νορβηγία και την Ελβετία· επισημαίνει την ανάγκη για σημαντική τοπική προστιθέμενη αξία για αυτά τα μεγάλα έργα που αφορούν ΑΠΕ·

61.

επισημαίνει ότι η διεθνής συνεργασία πρέπει να βασίζεται σε υγιές ρυθμιστικό πλαίσιο και στο κεκτημένο της Ένωσης σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως στο υφιστάμενο πλαίσιο της Ενεργειακής Κοινότητας, προκειμένου να είναι περισσότερο σταθερή και αξιόπιστη·

62.

ζητεί συντονισμένη δράση με άλλες ηγεμονικές δυνάμεις στον τομέα της τεχνολογίας (ΗΠΑ και Ιαπωνία) προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αναδυόμενες προκλήσεις, όπως η έλλειψη πρώτων υλών και σπάνιων γαιών, που επηρεάζουν την αξιοποίηση των τεχνολογιών για ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές·

63.

τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να αναπτύξει στενή επιστημονική συνεργασία και σαφή πολιτική για συνεργασία στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας με διεθνείς εταίρους στον τομέα των ΑΠΕ, ιδίως με τις χώρες BRICS·

Καινοτομία, έρευνα και ανάπτυξη και βιομηχανική πολιτική

64.

επισημαίνει ότι η Ευρώπη πρέπει να καταβάλει προσπάθειες στο πλαίσιο των βιομηχανικών της ικανοτήτων και των ικανοτήτων της στον τομέα Ε&Α εάν θέλει να διατηρήσει τον ηγετικό της ρόλο από τεχνολογική άποψη στον τομέα των ΑΠΕ· υπογραμμίζει την ανάγκη προώθησης ενός ανταγωνιστικού περιβάλλοντος για τη λειτουργία και τη διεθνοποίηση των ΜΜΕ και καταβολής προσπαθειών για μείωση των γραφειοκρατικών εμποδίων· υπογραμμίζει ότι μόνο η καινοτομία μέσω της έρευνας και της ανάπτυξης μπορεί να διασφαλίσει την ευρωπαϊκή τεχνολογική υπεροχή στις αγορές για τεχνολογίες ΑΠΕ· επισημαίνει ότι οι ιδιώτες επενδυτές έχουν ανάγκη από ασφάλεια· καλεί την Επιτροπή να χαράξει βιομηχανική στρατηγική για τις τεχνολογίες ενέργειας, όπου περιλαμβάνονται ιδιαίτερα οι τεχνολογίες για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ώστε να διασφαλίσει την ηγετική θέση της ΕΕ στις ενεργειακές τεχνολογίες και ιδίως στη διατήρηση της πρωτοκαθεδρίας στον τομέα των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας·

65.

υπογραμμίζει τη βιομηχανική υπεροχή της ΕΕ όσον αφορά τις χερσαίες αιολικές τεχνολογίες και τις μεγάλες δυνατότητες της ευρωπαϊκής υπεράκτιας αιολικής βιομηχανίας για την επανεκβιομηχάνιση των κρατών μελών που συνορεύουν με τη Βαλτική και τη Βόρειο Θάλασσα·

66.

τονίζει ότι τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που είναι ικανά να παράξουν ειδικευμένο εργατικό δυναμικό και την επόμενη γενιά επιστημόνων και εφευρετών στον τομέα των τεχνολογιών ΑΠΕ αποτελούν βασική προτεραιότητα· εν προκειμένω, υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» και του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας στη γεφύρωση του κενού μεταξύ εκπαίδευσης, έρευνας και εφαρμογής στον τομέα ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

67.

αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στη συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών μηχανισμών κατοχύρωσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στον τομέα των ΑΠΕ, προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε πολύτιμη διανοητική ιδιοκτησία που παραμένει αναξιοποίητη· επισημαίνει την ανάγκη δραστηριοποίησης του ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας κατά προτεραιότητα στον τομέα των ΑΠΕ·

68.

πιστεύει ότι η στοχευμένη Ε&Α με χρήση των υφιστάμενων μέσων πρέπει να καταστεί αποτελεσματικότερη και εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η έρευνα και η ανάπτυξη παραμελήθηκαν σε ορισμένους τομείς του κλάδου των ΑΠΕ, γεγονός που προκάλεσε δυσκολίες κατά την εμπορευματοποίησή τους· τονίζει την ανάγκη επενδύσεων στην περαιτέρω ανάπτυξη αναδυόμενων και υφισταμένων τεχνολογιών καθώς και η ολοκλήρωση των συστημάτων μεταφορών και ενέργειας, με στόχο τη διατήρηση ή την επίτευξη ανταγωνιστικότητας και προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι υφιστάμενες τεχνολογίες θα παραμείνουν βιώσιμες καθ’ όλον τον κύκλο ζωής τους· επισημαίνει τις επενδύσεις σε Ε&Α στον τομέα της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, ιδίως στον τομέα της ικανότητας παραγωγής ενέργειας, της απόδοσης και της μείωσης του χωροταξικού αποτυπώματος·

69.

ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επενδύσουν στην έρευνα που βασίζεται στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με βιομηχανικές εφαρμογές, για παράδειγμα στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας·

70.

επικροτεί την εξαγγελία της Επιτροπής ότι θα εκδώσει το 2013 ανακοίνωση σχετικά με την πολιτική για την ενεργειακή τεχνολογία· καλεί την Επιτροπή, κατά την εφαρμογή των αντίστοιχων τμημάτων του στρατηγικού σχεδίου ενεργειακής τεχνολογίας (ΣΕΤ) να εστιάσει στις τεχνολογίες που βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα των ανανεώσιμων πηγών ενεργείας και την ενσωμάτωσή τους στο ενεργειακό σύστημα, όπως τη διαχείριση δικτύου, τις τεχνολογίες αποθήκευσης ή τις ανανεώσιμες πηγές στον τομέα της θέρμανσης και ψύξης, χωρίς όμως διακρίσεις σε βάρος των αποδεδειγμένα νέων τεχνολογιών ΑΠΕ που χρησιμοποιούνται επί σειρά ετών·

71.

υπογραμμίζει ότι η έρευνα έχει καίρια σημασία για την ανάπτυξη και τον οικονομικά προσιτό χαρακτήρα των νέων και καθαρών τεχνολογιών· πιστεύει ότι το σχέδιο ΣΕΤ μπορεί να συμβάλει σε σημαντικό βαθμό στο να καταστούν προσιτές και ανταγωνιστικές οι τεχνολογίες που αφορούν την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές·

Ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για την προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές

72.

τονίζει ότι τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν σήμερα ένα ευρύ φάσμα συστημάτων προώθησης· υπογραμμίζει ότι η εν λόγω στήριξη έχει προκαλέσει υγιή ανάπτυξη, ιδίως όταν τα σχέδια στήριξης έχουν σχεδιαστεί επαρκώς, υπογραμμίζει ότι η εν λόγω στήριξη έχει προκαλέσει έντονη ανάπτυξη, ωστόσο ορισμένα από τα συστήματα ενίσχυσης ήταν κακοσχεδιασμένα και δεν αποδείχτηκαν αρκετά ευέλικτα, ώστε να προσαρμοστούν στο μειούμενο κόστος ορισμένων τεχνολογιών και απέκτησαν ενίοτε υπερβάλλουσες ικανότητες, οι οποίες επιβαρύνουν ενίοτε οικονομικά τους καταναλωτές σε σημαντικό βαθμό· με ικανοποίηση επισημαίνει ότι χάρη στις εν λόγω επιδοτήσεις, οι ΑΠΕ στάθηκε μέχρι σήμερα δυνατόν να καταστούν ανταγωνιστικές σε σύγκριση με τις συμβατικές πηγές παραγωγής ενέργειας μόνο σε επιμέρους τομείς, επί παραδείγματι, σε προνομιακές γεωγραφικές θέσεις, όταν υπάρχει καλή πρόσβαση σε κεφάλαιο και η χαμηλότερη δυνατή διοικητική επιβάρυνση, ή με οικονομίες κλίμακας·

73.

τονίζει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη οι τιμές του ρεύματος για τους τελικούς καταναλωτές και τη βιομηχανία είναι συγκριτικά υψηλές λόγω παραγόντων, όπως οι αυξανόμενες τιμές των ορυκτών καυσίμων και η κρατική επιρροή· υπενθυμίζει ότι το 2010 το 22 % των νοικοκυριών της ΕΕ ανησυχούσαν ότι δεν θα μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ρεύματός τους, και θεωρεί ότι η κατάσταση θα πρέπει στο μεταξύ να έχει επιδεινωθεί· τονίζει ότι η ενεργεία πρέπει να είναι προσιτή σε όλους και δεν πρέπει να πληγεί η ικανότητα ανταγωνισμού της βιομηχανίας· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι καταναλωτές χαμηλού εισοδήματος προστατεύονται αποτελεσματικά, αυξάνοντας τη συνειδητοποίηση του κοινού στις δυνατότητες των μέτρων για ενεργειακή οικονομία και αποδοτικότητα· συμπληρώνει επίσης ότι η μείωση των τιμών χονδρικής πρέπει να είναι προς όφελος των καταναλωτών·

74.

προειδοποιεί ότι οι υπερβολικά υψηλές επιδοτήσεις μέσω υπερβολικά υψηλών αποζημιώσεων ενδέχεται να υπονομεύσουν την τεχνολογική πρόοδο και να εμποδίσουν την ολοκλήρωση της αγοράς, δεδομένου ότι μειώνουν το κίνητρο για την ανάπτυξη καινοτόμων και οικονομικά προσιτών προϊόντων· σημειώνει ότι ο ευφυής σχεδιασμός των μηχανισμών στήριξης, που παρέχει απαντήσεις στα σημάδια της αγοράς, έχει οικονομική σημασία για την αποτροπή των υπερβολικών επιδοτήσεων· πιστεύει ότι η ταχεία μετακίνηση προς ένα σύστημα στο οποίο οι παραγωγοί θα είναι εκτεθειμένοι στον κίνδυνο των αγοραίων τιμών, ενθαρρύνει την ανταγωνιστικότητα της τεχνολογίας και διευκολύνει την ενσωμάτωση στην αγορά·

75.

είναι πεπεισμένο ότι η Επιτροπή θα πρέπει να στηρίξει τα κράτη μέλη κατά τον εντοπισμό των πλέον οικονομικά αποδοτικών ΑΠΕ και του τρόπου βέλτιστης υλοποίησης του δυναμικού τους· υπενθυμίζει ότι οι βέλτιστες από άποψη κόστους πολιτικές διαφέρουν ανάλογα με το πρότυπο της ζήτησης, τις δυνατότητες της προσφοράς και το οικονομικό πλαίσιο σε τοπικό επίπεδο·

76.

επικροτεί τη δεδηλωμένη πρόθεση της Επιτροπής, ότι θα εργαστεί για την εκπόνηση κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με ορθές πρακτικές και για τη μεταρρύθμιση των εθνικών συστημάτων ενίσχυσης των ΑΠΕ· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει όσο το δυνατόν ταχύτερα τις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές προκειμένου να διασφαλισθεί ότι τα διάφορα εθνικά καθεστώτα δεν προκαλούν στρέβλωση του ανταγωνισμού και δεν δημιουργούν φραγμούς στο εμπόριο και τις επενδύσεις στο εσωτερικό της ΕΕ, προκειμένου να ενθαρρύνει την προβλεψιμότητα και την αποδοτικότητα από απόψεως κόστους και να αποφύγει τις υπερβολικές επιδοτήσεις· παροτρύνει σε σχέση με αυτό, την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι το κεκτημένο σχετικά με την εσωτερική αγορά τηρείται στο έπακρο από τα κράτη μέλη· είναι πεπεισμένο ότι οι κατευθυντήριες γραμμές για τις ορθές πρακτικές συνιστούν σημαντικό βήμα για τη διασφάλιση μιας λειτουργικής ενιαίας αγοράς ενέργειας και πιστεύει ότι οι κατευθυντήριες γραμμές θα μπορούσαν να συμπληρωθούν σε εθνικό επίπεδο από αξιολόγηση της οικονομικής αποδοτικότητας των ισχυόντων εθνικών καθεστώτων ενίσχυσης· ταυτόχρονα είναι πεπεισμένο ότι η εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών σε επίπεδο κράτους μέλους θα έχει καίρια σημασία προκειμένου τα εθνικά καθεστώτα ενίσχυσης να μην τροποποιηθούν αναδρομικά και να μην ανασταλούν, δεδομένου ότι αυτό θα έστελνε καταστροφικά μηνύματα στους επενδυτές, ενώ ταυτόχρονα θα μπορούσε να προξενήσει σημαντική οικονομικό πλήγμα στους ιδιώτες που έχουν επενδύσει σε ΑΠΕ με βάση τα καθεστώτα αυτά· υπογραμμίζει ότι οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές πρέπει να είναι δεσμευτικές για τα κράτη μέλη, ενώ πρέπει να επιτρέπεται στα τελευταία να επιβάλουν περαιτέρω κανονιστικές ρυθμίσεις σε σχέση με τις ενισχύσεις, που θα επιτρέπουν την ανάπτυξη και την αξιοποίηση των τοπικών και περιφερειακών πόρων·

77.

πιστεύει, με δεδομένο τον μεγάλο αριθμό των υφιστάμενων συστημάτων ενίσχυσης στα κράτη μέλη, ότι είναι αναγκαίο να προχωρήσει η συζήτηση σχετικά με την ευρύτερη σύγκλιση και ένα κατάλληλο ευρωπαϊκό σύστημα στήριξης για μετά το 2020· είναι πεπεισμένο ότι, μακροπρόθεσμα, ένα πιο ολοκληρωμένου σύστημα προώθησης των ΑΠΕ σε επίπεδο ΕΕ, που θα λαμβάνει πλήρως υπόψη τις περιφερειακές και γεωγραφικές διαφορές και τις υφιστάμενες ή εθνικές πρωτοβουλίες και το οποίο θα αποτελεί μέρος μιας συνολικής προσπάθειας για την κατάργηση των εκπομπών άνθρακα, θα μπορούσε να συμβάλει στη δημιουργία ενός πιο αποδοτικού οικονομικά πλαισίου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την επίτευξη ισότιμων συνθηκών ανταγωνισμού, στο πλαίσιο των οποίων θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν οι δυνατότητές τους· σημειώνει ότι η υφιστάμενη οδηγία για τις ανανεώσιμες ενέργειες παρέχει στις κυβερνήσεις τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν κοινά καθεστώτα στήριξης· επισημαίνει ότι η γνώση που αποκτήθηκε σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, καταδεικνύει με επιτυχία πώς μια κοινή προσέγγιση στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας επιτρέπει αμοιβαία επωφελείς καινοτομίες μεταξύ εθνικών συστημάτων· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει, εντός νομοθετικού πλαισίου για την περίοδο μετά το 2020, εάν ένα ευρωπαϊκό σύστημα ενίσχυσης θα επέτρεπε στις ΑΠΕ να αναπτύξουν το πλήρες δυναμικό τους σε ένα οικονομικά αποδοτικότερο πλαίσιο και πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει η σταδιακή σύγκλιση·

78.

επισημαίνει τα οφέλη της ανταλλαγής μεταξύ των κρατών μελών βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τους μηχανισμούς στήριξης· τονίζει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιταλία ανακοίνωσαν πρόσφατα αλλαγή στα καθεστώτα στήριξής τους από σύστημα ποσοστώσεων σε σύστημα τιμολογίων τροφοδότησης, διότι τα στοιχεία από παρόμοιες γεωγραφικές περιοχές υποδεικνύουν ότι τα μοντέλα στήριξης της τροφοδότησης ενέχουν μικρότερο κόστος· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει αυτές τις πτυχές στην τρέχουσα ανάλυσή (5) της και την επικείμενη πρόταση κατευθυντήριων γραμμών της·

79.

προτείνει να δοθεί συνέχεια σε πρωτοβουλίες, όπως το κοινό καθεστώς ενίσχυσης που εφαρμόζουν η Νορβηγία και η Σουηδία, με σκοπό τη σταδιακή, κατά περίπτωση, ανάπτυξη των περιφερειακών κοινών καθεστώτων ενίσχυσης γύρω από κοινές αγορές ενέργειας, όπως η Nord Pool·

80.

καλεί την αρχή του προϋπολογισμού να παράσχει στον Οργανισμό Συνεργασίας των Εθνικών Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) τα μέσα για να υλοποιήσει τα καθήκοντά του και να επιτύχει τους στόχους που καθορίζονται στον κανονισμό σχετικά με την ακεραιότητα, τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα στην ενεργειακή αγορά χονδρικής· σημειώνει ότι αυτό είναι απαραίτητο για να περατωθεί μια ολοκληρωμένη και διαφανής εσωτερική αγορά ηλεκτρισμού και αερίου μέχρι το 2014.

ο

ο ο

81.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.


(1)  EE L 140 της 5.6.2009, σ. 16.

(2)  ΕΕ L 326 της 8.12.2011, σ. 1.

(3)  ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 55.

(4)  ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 94.

(5)  COM(2012)0271 και συνοδευτικά έγγραφα· SEC(2008)0057· Μελέτες IEE, «Quo(ta) vadis, Europe?»