29.1.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 36/43


P7_TA(2013)0077

Βελτίωση των οφελών από τα περιβαλλοντικά μέτρα της ΕΕ

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 12ης Μαρτίου 2013 σχετικά με τη βελτίωση των οφελών από τα περιβαλλοντικά μέτρα της ΕΕ: οικοδόμηση εμπιστοσύνης μέσω της βελτίωσης της γνωστικής βάσης και της ικανότητας απόκρισης (2012/2104(INI))

(2016/C 036/06)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το άρθρο 11 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το άρθρο 5 του Πρωτοκόλλου για την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 191 και 192 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή Περιφερειών σχετικά με την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (COM(2008)0773),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τίτλο «Αναθεώρηση της περιβαλλοντικής πολιτικής 2008» (COM(2009)0304) και το συνημμένο έγγραφό της,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με τη βελτίωση των οφελών από τα περιβαλλοντικά μέτρα της ΕΕ: οικοδόμηση εμπιστοσύνης μέσω της βελτίωσης της γνωστικής βάσης και της ικανότητας απόκρισης (COM(2012)0095),

έχοντας υπόψη την 29η ετήσια έκθεση για τον έλεγχο της εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ (2011) (COM(2012)0714),

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Απριλίου 2012 σχετικά με την αναθεώρηση του 6ου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον και τον καθορισμό προτεραιοτήτων για το 7ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον — Ένα καλύτερο περιβάλλον για μια καλύτερη ζωή (1),

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με το θέμα «Βελτίωση των μέσων περιβαλλοντικής πολιτικής» της 20ής Δεκεμβρίου 2010,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της προεδρίας του Συμβουλίου σχετικά με το έβδομο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον της 19ης Απριλίου 2012,

έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση της νομοθεσίας (2),

έχοντας υπόψη τη διερευνητική γνωμοδότηση της ΕτΠ με τίτλο «Ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη μελλοντική περιβαλλοντική πολιτική» (3),

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών «Προς ένα 7o πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον: καλύτερη εφαρμογή της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας» (4),

έχοντας υπόψη την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα (COM(2003)0624) και το κείμενο που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε πρώτη ανάγνωση (5),

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων καθώς και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Αναφορών (A7-0028/2013),

Γενικές παρατηρήσεις

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μεγάλο τμήμα του δικαίου της ΕΕ αποτελείται από οδηγίες, στις οποίες ορίζονται γενικοί κανόνες και στόχοι, ενώ αρμόδια για την επιλογή των μέσων επίτευξης των εν λόγω στόχων είναι τα κράτη μέλη καθώς και οι περιφερειακές και τοπικές οντότητες·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τη βασική ευθύνη για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής και επιβολής της νομοθεσίας της ΕΕ φέρουν οι εθνικές αρχές, πολύ συχνά δε οι περιφερειακές και τοπικές οντότητες·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναποτελεσματική εφαρμογή δεν βλάπτει μόνον το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία αλλά, επιπλέον, δημιουργεί αβεβαιότητα στη βιομηχανία, θέτει εμπόδια στην ενιαία αγορά και συνεπάγεται περισσότερη γραφειοκρατία και ως εκ τούτου υψηλότερο κόστος·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με μελέτες, η πλήρης εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ στον τομέα των αποβλήτων και μόνο θα δημιουργούσε 400 000 θέσεις εργασίας και θα εξοικονομούσε 72 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως (6)·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το μη ικανοποιητικό επίπεδο εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας αντικατοπτρίζεται από τον υψηλό αριθμό παραβάσεων και καταγγελιών στον εν λόγω τομέα·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη ακριβών πληροφοριών και γνώσεων όσον αφορά την κατάσταση εφαρμογής καθώς και η έλλειψη ποσοτικών δεδομένων για αρκετούς περιβαλλοντικούς τομείς παρεμποδίζουν την ορθή εφαρμογή του περιβαλλοντικού κεκτημένου·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την Επιτροπή, το κόστος της μη εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ ανέρχεται επί του παρόντος σε 50 δισ. ευρώ ετησίως, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στις δαπάνες υγείας και στο άμεσο κόστος για το περιβάλλον, μη συμπεριλαμβανομένων των αρνητικών επιπτώσεων στην κατάσταση του περιβάλλοντος στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 2020, το εν λόγω ποσό θα αυξηθεί στα 90 δισ. ευρώ ετησίως (7)·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προβλήματα που προκύπτουν κατά την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ μπορεί να έχουν διττό χαρακτήρα: αφενός, την καθυστερημένη ή ανεπαρκή εφαρμογή, αφετέρου, τις κανονιστικές υπερβολές («κανονιστικός υπερθεματισμός»), ενώ και οι δύο περιπτώσεις αντίκεινται στις αρχικές πολιτικές ιδέες στις οποίες στηρίζεται η περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι υφίστανται σημαντικές διαφορές όσον αφορά την εφαρμογή, τόσο μεταξύ όσο και εντός των κρατών μελών, οι οποίες έχουν αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον και ως εκ τούτου καθιστούν αναγκαία την υιοθέτηση μιας περισσότερο συστηματικής και ολιστικής προσέγγισης ώστε να καλυφθεί αυτό το «κενό εφαρμογής»·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2011 οι περισσότερες παραβάσεις του κοινοτικού δικαίου στην ΕΕ (299) σημειώθηκαν στον τομέα του περιβάλλοντος, αντιστοιχώντας στο 17 % του συνόλου των παραβάσεων, και ότι κινήθηκαν 114 νέες διαδικασίες επί παραβάσει στον τομέα αυτόν το 2011 (8)·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλήρης συμμόρφωση με την περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ αποτελεί υποχρέωση προβλεπόμενη στη Συνθήκη καθώς και κριτήριο για τη χρήση των πόρων της ΕΕ από τα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν την περιβαλλοντική νομοθεσία έγκαιρα και με οικονομικά αποδοτικό τρόπο, προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση του περιβάλλοντος στην ΕΕ·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 6ο σχέδιο περιβαλλοντικής δράσης υπονομεύθηκε από συστηματικά σφάλματα εφαρμογής σε ώριμους τομείς πολιτικής όπως ο έλεγχος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η διαχείριση των αποβλήτων, η επεξεργασία πόσιμου νερού και λυμάτων καθώς και η διατήρηση της φύσης·

Η εφαρμογή ως κοινό καθήκον και ευκαιρία

1.

εκφράζει επιδοκιμασία για την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη βελτίωση των οφελών από τα περιβαλλοντικά μέτρα της ΕΕ: οικοδόμηση εμπιστοσύνης μέσω της βελτίωσης της γνωστικής βάσης και της ικανότητας απόκρισης (COM(2012)0095)·

2.

παροτρύνει τα κράτη μέλη να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες για υγιή και ανταγωνιστική οικονομία· δίνει έμφαση στην ανάγκη να ενισχυθεί ο ρόλος των τοπικών κοινοτήτων όσον αφορά την εξεύρεση της καλύτερης ισορροπίας ανάμεσα στις ανάγκες των ανθρώπων και τις ανάγκες του περιβάλλοντός τους·

3.

θεωρεί ότι οι περιφερειακές και τοπικές οντότητες μπορούν να ενισχύσουν, στο πλαίσιο του καθορισμού των πολιτικών της ΕΕ στον τομέα του περιβάλλοντος, το πνεύμα της συνεργασίας και να διασφαλίσουν την καλύτερη εφαρμογή της νομοθεσίας·

4.

θεωρεί ότι ο διοικητικός φόρτος δεν οφείλεται πάντοτε στην υπερβολική εφαρμογή ή την έλλειψη εφαρμογής· σημειώνει ότι ενώ το διοικητικό κόστος είναι αναπόφευκτο πρέπει να διατηρείται σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα λόγω των αρνητικών επιπτώσεών του στους πολίτες και τη βιομηχανία·

5.

σημειώνει ότι μεγάλο μέρος του περιττού διοικητικού κόστους που συνδέεται με την περιβαλλοντική νομοθεσία οφείλεται στις ανεπαρκείς ή αναποτελεσματικές δημόσιες και ιδιωτικές διοικητικές πρακτικές σε διάφορα κράτη μέλη και στις περιφερειακές και τοπικές αρχές τους·

6.

τονίζει ότι μόνον η έγκαιρη και ορθή εφαρμογή (μεταφορά) της νομοθεσίας της ΕΕ από τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές και τοπικές οντότητες θα διασφαλίσει την επίτευξη των επιθυμητών αποτελεσμάτων της πολιτικής της ΕΕ·

7.

τονίζει ότι στο επίκεντρο της νομοθεσίας της ΕΕ βρίσκεται η διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού, η υλοποίηση μιας ενιαίας αγοράς και η διαμόρφωση μιας εναρμονισμένης προσέγγισης·

8.

θεωρεί ότι η αποτελεσματική εφαρμογή μπορεί να αποφέρει οφέλη στη βιομηχανία μέσω, παραδείγματος χάριν, της μείωσης του διοικητικού φόρτου, της παροχής ασφάλειας στις επενδύσεις και κατά συνέπεια της δημιουργίας περισσότερων θέσεων εργασίας·

9.

αποδοκιμάζει το γεγονός ότι οι πολίτες λαμβάνουν γνώση της νομοθεσίας της ΕΕ μόνον αφού αυτή τεθεί σε ισχύ· θεωρεί ότι απαιτείται να προηγείται ένα μέσο ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των νομοθετών και των πολιτών προκειμένου να εξασφαλίζεται υψηλότερο επίπεδο αποδοχής και κατανόησης των στόχων της νομοθεσίας της ΕΕ·

10.

διευκρινίζει ότι η Επιτροπή, ως θεματοφύλακας των Συνθηκών, θα πρέπει να αναλάβει εγκαίρως δράση, ώστε να διευκολύνει μια ορθότερη και αμεσότερη εφαρμογή· ζητεί από την Επιτροπή να διερευνήσει τις ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν, ώστε να διασφαλιστεί η ορθή μεταφορά, εφαρμογή και επιβολή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας·

11.

σημειώνει ότι η τρέχουσα κατάσταση κατακερματισμού που παρατηρείται όσον αφορά την εφαρμογή στα κράτη μέλη στρεβλώνει τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού για τη βιομηχανία και ενισχύει την αβεβαιότητα όσον αφορά τις ακριβείς απαιτήσεις, αποθαρρύνοντας ως εκ τούτου τις επενδύσεις σε περιβαλλοντικούς τομείς στους οποίους θα μπορούσαν να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας·

12.

τονίζει ότι, όσον αφορά τη νομοθεσία της ΕΕ, η ευθύνη των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων δεν περιορίζεται στη θέσπιση νόμων από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο και ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προθυμοποιείται να συνδράμει τα κράτη μέλη ώστε να επιτευχθεί αποτελεσματικότερη εφαρμογή της νομοθεσίας·

13.

ζητεί από την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις ενδιαφερόμενες περιφέρειες να βελτιώσουν τη ροή των πληροφοριών και να αυξήσουν τη διαφάνεια μέσω ενεργότερων και συχνότερων ανταλλαγών·

Λύσεις για την εξασφάλιση αποτελεσματικότερης εφαρμογής

14.

θεωρεί ότι η πλήρης εφαρμογή και επιβολή σε όλα τα επίπεδα είναι ζωτικής σημασίας, ενώ ενδέχεται να απαιτηθεί, κατά περίπτωση, περαιτέρω ενίσχυση· τονίζει, συνεπώς, την ανάγκη ύπαρξης σαφούς, συνεκτικής και μη αλληλεπικαλυπτόμενης περιβαλλοντικής νομοθεσίας· τονίζει την ανάγκη συντονισμού, συμπληρωματικότητας και απουσίας νομοθετικών κενών μεταξύ των διαφόρων κανονιστικών μέσων που ρυθμίζουν το ενωσιακό περιβαλλοντικό δίκαιο·

15.

θεωρεί ότι η περιβαλλοντική νομοθεσία μπορεί να εφαρμοστεί με αποτελεσματικότερο τρόπο μέσω της διάδοσης βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και μεταξύ των περιφερειακών και των τοπικών οντοτήτων που είναι αρμόδιες για την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ, καθώς και μέσω της εντατικότερης συνεργασίας με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα·

16.

αποδοκιμάζει την έλλειψη δεδομένων σχετικά με το έργο που έχει επιτελεστεί όσον αφορά τη συμμόρφωση και την επιβολή σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και, ως εκ τούτου, ζητεί από την Επιτροπή να βελτιώσει την κατάσταση αυτή, με τη βοήθεια των δικτύων και των οργανισμών της, όπως είναι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ)·

17.

σημειώνει τη σημασία της ενίσχυσης και της παρακολούθησης των σχετικών με την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας δεικτών και ενθαρρύνει τη δημιουργία ενός εύχρηστου δικτυακού τόπου μέσω του οποίου θα διατίθενται οι πιο πρόσφατες μετρήσεις δεικτών και θα καθίσταται δυνατή η άτυπη σύγκριση μεταξύ των κρατών μελών·

18.

θεωρεί ότι η ίδια η Επιτροπή θα πρέπει να ηγηθεί των προσπαθειών για τη διασφάλιση της καλύτερης εφαρμογής και αποδοκιμάζει το γεγονός ότι, επί του παρόντος, η ευθύνη για τις προσπάθειες αυτές μετατίθεται ολοένα και περισσότερο σε άλλους οργανισμούς οι οποίοι συνήθως δεν διαθέτουν τις αρμοδιότητες και τους ανθρώπινους ή οικονομικούς πόρους της Επιτροπής·

19.

προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συμβάλουν στη βελτίωση των γνώσεων και των ικανοτήτων των ατόμων που συμμετέχουν στην εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, ώστε να διασφαλιστεί η βελτίωση των οφελών από την εν λόγω νομοθεσία· θεωρεί, επιπλέον, ότι η έναρξη διαλόγου με τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς θα βελτίωνε επίσης την εφαρμογή·

20.

καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο σύναψης συμφωνιών εταιρικής σχέσης με θέμα την εφαρμογή μεταξύ της Επιτροπής και μεμονωμένων κρατών μελών, ή μεταξύ των κρατών μελών, με σκοπό την προώθηση της καλύτερης εφαρμογής καθώς και τον προσδιορισμό και την επίλυση των προβλημάτων που σχετίζονται με την εφαρμογή·

21.

καλεί την Επιτροπή να εξετάσει κατά πόσον η μεγαλύτερη συμμετοχή των τοπικών οντοτήτων σε όλη τη διαδικασία χάραξης περιβαλλοντικής πολιτικής θα χρησίμευε για τη βελτίωση της εφαρμογής της νομοθεσίας σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας σύστασης ομάδων για τη μεταφορά του περιβαλλοντικού δικαίου σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

22.

συνιστά τη δημιουργία ενός συστηματικού και προσιτού διαδικτυακού μέσου πληροφόρησης σχετικά με την εφαρμογή· καλεί όλους τους παράγοντες, και ιδίως τη βιομηχανία και τους πολίτες, να ενημερώνουν τους φορείς που είναι αρμόδιοι για την εφαρμογή σχετικά με τα προβλήματα που προκύπτουν από αυτήν· θεωρεί ότι η διαθεσιμότητα αξιόπιστων, συγκρίσιμων και εύκολα προσπελάσιμων πληροφοριών σχετικά με την κατάσταση του περιβάλλοντος είναι καίριας σημασίας για την αποτελεσματική παρακολούθηση της πορείας της εφαρμογής·

23.

προτρέπει την Επιτροπή να επανεξετάσει τα αιτήματα για δημιουργία βάσης δεδομένων σχετικά με βέλτιστες πρακτικές, μέσω της οποίας θα διευκολύνεται η διάδοση των βέλτιστων πρακτικών εφαρμογής σε όλα τα κράτη μέλη και σε όλες τις περιφερειακές και τοπικές οντότητες· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να αξιοποιηθούν οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών με σκοπό την παροχή όσο το δυνατόν περισσότερων χρήσιμων διαδικτυακών πληροφοριών σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να εφαρμόζεται το περιβαλλοντικό δίκαιο της ΕΕ·

24.

επιμένει όσον αφορά τη σημασία της ενίσχυσης του ελέγχου της εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας· ζητεί, κατά συνέπεια, την ενίσχυση των υφιστάμενων δυναμικών και τη συνοχή μεταξύ των διαφόρων φορέων που είναι αρμόδιοι για τους ελέγχους στα κράτη μέλη βάσει των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ·

25.

υπογραμμίζει την ανάγκη οριστικοποίησης της ενωσιακής νομοθεσίας για την καταπολέμηση των αιτίων των περιβαλλοντικών καταστροφών, μέσω του πλαισίου νομικών ευθυνών για περιβαλλοντικές καταστροφές και της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης· για τον σκοπό αυτόν, θεωρεί ουσιώδους σημασίας την υλοποίηση όλων των πρωτοβουλιών που στοχεύουν στην προαγωγή και διάδοση μεγαλύτερης κοινωνικής ευθύνης των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον περιβαλλοντικό τομέα, πράγμα που επιβάλλει στις εταιρείες την απαίτηση να είναι δεκτικές όσον αφορά τη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης·

26.

υπενθυμίζει ότι η ορθή εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ μπορεί να αποφέρει πολλά οφέλη: τρία παραδείγματα για τα οφέλη αυτά αποτελούν η δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τους οικονομικούς παράγοντες της ενιαίας αγοράς, η δημιουργία κινήτρων καινοτομίας καθώς και πλεονεκτημάτων πρωτοπόρου για τις επιχειρήσεις της Ένωσης·

27.

υπογραμμίζει ότι ένας από τους θεμελιώδεις στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το υψηλό επίπεδο περιβαλλοντικής προστασίας, το οποίο συνεπάγεται άμεσα οφέλη για τους πολίτες, όπως καλύτερες συνθήκες διαβίωσης μέσω της βελτίωσης της ποιότητας του αέρα, της μείωσης του θορύβου καθώς και της μείωσης των προβλημάτων υγείας·

28.

τονίζει ότι η ΕΕ έχει η ίδια καταρτίσει μια φιλόδοξη ατζέντα με στόχο τη μετάβαση, έως το 2050, σε μια ανθεκτική οικονομία με αποδοτικότερη χρήση των πόρων και με χαμηλότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και ότι για την επίτευξη του εν λόγω σκοπού απαιτούνται δεσμεύσεις σε όλα τα επίπεδα· υπενθυμίζει ότι είναι ζωτικής σημασίας να καταβληθούν κοινές προσπάθειες ώστε να εξασφαλιστεί ότι η ενωσιακή οικονομία αναπτύσσεται σεβόμενη τους περιορισμούς από πλευράς πόρων καθώς και τα πλανητικά όρια·

29.

εκφράζει αποδοκιμασία για το γεγονός ότι η διαδικασία όσον αφορά την πρόταση οδηγίας σχετικά με την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά ζητήματα (9) ανεστάλη σε πρώτη ανάγνωση· καλεί, ωστόσο, τους συννομοθέτες να επανεξετάσουν τις θέσεις τους, ούτως ώστε να ξεπεραστεί το αδιέξοδο·

30.

συστήνει, για τον σκοπό αυτόν, τον επιμερισμό των γνώσεων μεταξύ των δικαστικών συστημάτων κάθε κράτους μέλους, οι οποίες αφορούν τις παραβιάσεις και τη μη τήρηση των κανονισμών της ΕΕ στον περιβαλλοντικό τομέα·

31.

θεωρεί εξαιρετικά σημαντική την παρακολούθηση των δραστηριοτήτων εφαρμογής και, ως εκ τούτου, υπογραμμίζει την αξία του έργου του ΕΟΠ στον εν λόγω τομέα — βάσει του νόμιμου πεδίου αρμοδιοτήτων του·

32.

υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο του ΕΟΠ ως προς την παροχή μιας στέρεης βάσης γνώσεων στην οποία βασίζεται η πολιτική και η εφαρμογή και αναγνωρίζει το έργο που επιτελείται από τον ΕΟΠ στον εν λόγω τομέα· παροτρύνει τον ΕΟΠ να αναπτύξει περαιτέρω τις ικανότητές του ώστε να συνδράμει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη στη διασφάλιση της ποιότητας της παρακολούθησης και της δυνατότητας σύγκρισης των περιβαλλοντικών πληροφοριών που συλλέγονται σε διαφορετικά μέρη της ΕΕ· ενθαρρύνει επίσης τον ΕΟΠ να επικεντρωθεί επιπλέον στην οικοδόμηση ικανοτήτων και στη διάδοση βέλτιστων πρακτικών στα κράτη μέλη· αναμένει ότι η νέα στρατηγική του ΕΟΠ θα εξετάζει λεπτομερέστερα το θέμα της εφαρμογής·

33.

στηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να ζητήσει από τα κράτη μέλη να αναπτύξουν, με την υποστήριξη της Επιτροπής, δομημένα πλαίσια εφαρμογής και πληροφοριών (SIIF) για όλους τους βασικούς περιβαλλοντικούς νόμους της ΕΕ, να αποσαφηνίσουν τις κύριες διατάξεις μιας οδηγίας καθώς και να προσδιορίσουν τους τύπους των πληροφοριών που απαιτούνται για να καταδειχθεί με ποιον τρόπο τίθεται σε εφαρμογή το δίκαιο της ΕΕ·

34.

επισημαίνει τη συχνή ανησυχία των αναφερόντων όσον αφορά διάφορους τομείς περιβαλλοντικής πολιτικής όπως είναι η υγειονομική ταφή και διάθεση αποβλήτων, οι οικότοποι της άγριας πανίδας και η ποιότητα του αέρα και του νερού· επικροτεί τις προσπάθειές τους να φέρουν τις αρχές προ των ευθυνών τους και ζητεί από τα κράτη μέλη να είναι ανοιχτά και συνεργάσιμα μαζί τους·

35.

καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει, σε συνεργασία με τις εθνικές αρχές και, ανάλογα με την περίπτωση, με τη συμμετοχή του ΕΟΠ, μια υπηρεσία καταγγελιών στην οποία οι πολίτες θα μπορούν να γνωστοποιούν προβλήματα που συνδέονται με την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας·

36.

υπογραμμίζει ότι οι αποτελεσματικές επιθεωρήσεις είναι κρίσιμης σημασίας και παροτρύνει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν το δυναμικό τους στον τομέα αυτόν σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές· ζητεί να καθοριστούν ελάχιστα κοινά κριτήρια για τις επιθεωρήσεις ώστε να διασφαλισθεί η δίκαιη εφαρμογή της νομοθεσίας σε όλη την ΕΕ·

37.

παροτρύνει όλους τους παράγοντες να βελτιστοποιήσουν τις δραστηριότητες επιθεώρησης και εποπτείας με σκοπό την αποδοτικότερη χρήση των διαθέσιμων πόρων· ως προς αυτό, τονίζει επίσης την αξία της συστηματικότερης χρήσης της αξιολόγησης από ομοτίμους των επιθεωρήσεων, όπως επισημαίνει και η Επιτροπή· τονίζει την ανάγκη να συμπληρωθούν οι υπάρχουσες επιθεωρήσεις με ενίσχυση της συνεργασίας και αξιολογήσεις ομοτίμων μεταξύ των αρχών επιθεώρησης· ενθαρρύνει το Δίκτυο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Εφαρμογή και Επιβολή του Περιβαλλοντικού Δικαίου (IMPEL) να αναλάβει δράση προς αυτήν την κατεύθυνση· καλεί επίσης την Επιτροπή να προωθήσει την οικοδόμηση γνώσεων και δυναμικού μέσω της στήριξης των δικτύων δικαστών και εισαγγελέων και σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή Περιφερειών, ώστε να μειωθεί το περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος της μη συμμόρφωσης και να διασφαλισθούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού·

38.

παροτρύνει την Επιτροπή να δημιουργήσει μια μονάδα επιθεώρησης της εφαρμογής του περιβαλλοντικού δικαίου, ρόλος της οποίας θα είναι να εποπτεύει και να συνεπικουρεί κατά την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας· ζητεί η εν λόγω μονάδα να χρησιμοποιεί νέες τεχνολογίες και να συνεργάζεται με τους τοπικούς οργανισμούς ώστε οι δαπάνες που σχετίζονται με την επιθεώρηση να διατηρούνται σε χαμηλά επίπεδα· θεωρεί ότι η εν λόγω μονάδα θα πρέπει να λειτουργεί με γνώμονα το κόστος και ότι τα έσοδά της θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ και να διατίθενται αποκλειστικά για υπηρεσίες που σχετίζονται με την καλύτερη εφαρμογή της νομοθεσίας·

39.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να καταρτίσουν και να δημοσιεύσουν πίνακες αντιστοιχίας στους οποίους θα περιγράφεται η μεταφορά των οδηγιών της ΕΕ στο εθνικό δίκαιο, προκειμένου να βελτιωθεί η διαφάνεια και ο ανοικτός χαρακτήρας της νομοθετικής διαδικασίας και να διευκολυνθεί η εποπτεία της ορθής εφαρμογής της νομοθεσίας της ΕΕ τόσο από την Επιτροπή όσο και από τα εθνικά κοινοβούλια·

40.

υπογραμμίζει ότι οι δικαστές και οι εισαγγελείς διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην επιβολή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και ότι, ως εκ τούτου, η κατάλληλη κατάρτιση και ενημέρωσή τους σχετικά με τις εν λόγω πολιτικές είναι καίριας σημασίας·

41.

τονίζει τον σημαντικό ρόλο των πολιτών στη διαδικασία εφαρμογής και παροτρύνει τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αυξήσουν τη συμμετοχή τους στην εν λόγω διαδικασία με δομημένο τρόπο· σημειώνει επίσης, ως προς αυτό, πόσο σημαντική είναι η πρόσβαση των πολιτών στη δικαιοσύνη·

42.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καθορίσουν με σαφήνεια ένα ειδικό χρονοδιάγραμμα βάσει του οποίου θα επιλύονται οι δικαστικές υποθέσεις που αφορούν την εφαρμογή του περιβαλλοντικού δικαίου, ώστε να μη χρησιμοποιούνται οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και στην επίλυση των δικαστικών υποθέσεων ως δικαιολογία για μη συμμόρφωση και για παρεμπόδιση επενδύσεων· καλεί την Επιτροπή να υπολογίσει τον αριθμό των επενδύσεων που δεν πραγματοποιήθηκαν εξαιτίας καθυστερήσεων σε νομικές διαδικασίες που σχετίζονταν με παρατυπίες στην εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας·

43.

υπογραμμίζει τη θεμελιώδη σημασία της έγκαιρης και ενεργής ενημέρωσης των πολιτών και των ΜΚΟ σχετικά με τις περιβαλλοντικές πολιτικές της ΕΕ με σκοπό τη συμμετοχή τους στην κατάρτιση και την υλοποίηση των εν λόγω πολιτικών· προτρέπει, συνεπώς –με βάση επίσης τα συμπεράσματα της ομάδας υψηλού επιπέδου ανεξάρτητων ενδιαφερόμενων μερών για τον διοικητικό φόρτο– να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες ως προς αυτό, ώστε να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στο περιβαλλοντικό δίκαιο της ΕΕ, λαμβανομένου υπόψη ότι ένα καλύτερο περιβάλλον για μια καλύτερη ζωή δεν μπορεί να επιτευχθεί μονομερώς από τα θεσμικά όργανα χωρίς τη στήριξη της ίδιας της κοινωνίας·

44.

ζητεί από τα κράτη μέλη, όσον αφορά τα έργα με πιθανές διασυνοριακές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, να ενημερώνουν πλήρως και το συντομότερο δυνατόν τους ενδιαφερόμενους πολίτες και τις δημόσιες αρχές στα οικεία κράτη μέλη και να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλίζεται η κατάλληλη διαβούλευση·

45.

προτρέπει τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν την περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ με τον πιο σαφή, απλό και προσιτό τρόπο διασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματικότητά της.

46.

καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν περισσότερο την πλήρη και ορθή εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ, καθώς και των πολιτικών και στρατηγικών που έχουν εγκριθεί στο πλαίσιο του 7ου Προγράμματος Περιβαλλοντικής Δράσης, και να εξασφαλίσουν επαρκές δυναμικό και κεφάλαια για την πλήρη εφαρμογή τους, ακόμα και σε καιρούς λιτότητας, καθώς η μη εφαρμογή ή η ελλιπής εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ δεν είναι μόνο παράνομη, αλλά και πολύ πιο δαπανηρή για την κοινωνία μακροπρόθεσμα·

47.

επισημαίνει την ανάγκη να διασφαλισθεί ότι η νομοθεσία είναι κατάλληλη για τον σκοπό για τον οποίο προορίζεται και ότι αντικατοπτρίζει τις πλέον πρόσφατες επιστημονικές έρευνες· για τον λόγο αυτό, καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να αξιολογούν σε τακτική βάση κατά πόσον το ενωσιακό περιβαλλοντικό δίκαιο πληροί τις εν λόγω απαιτήσεις και, κατά περίπτωση, να το προσαρμόζουν αναλόγως·

48.

αναγνωρίζει ότι οι συμφωνίες σε πρώτη ανάγνωση ενδέχεται να οδηγήσουν σε ανεπαρκή εφαρμογή της νομοθεσίας, εάν αποφασιστεί ότι συγκεκριμένο περιεχόμενο θα καθοριστεί σε μετέπειτα στάδιο από τις εφαρμοστικές διατάξεις· ως εκ τούτου, ζητεί από όλους τους παράγοντες να διασφαλίσουν ότι η λήψη αποφάσεων στηρίζεται σε σαφή δήλωση πολιτικής βούλησης· επιμένει στην ανάγκη ύπαρξης σαφούς και συνεκτικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας, η οποία καταρτίζεται με βάση την αξιολόγηση της κρατικής πολιτικής και τη σχετική αναπληροφόρηση·

49.

θεωρεί ότι η Επιτροπή θα πρέπει να συνεχίσει να χρησιμοποιεί τις οδηγίες που προβλέπονται στη νομοθεσία της ΕΕ, ώστε να διευκολύνει τα κράτη μέλη καθώς και τις περιφερειακές και τοπικές οντότητες να εφαρμόζουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία ανάλογα με την αντίστοιχη κατάστασή τους· ζητεί ωστόσο από την Επιτροπή να ενισχύσει περαιτέρω την υποστήριξη που ήδη προβλέπεται στην πρότασή της μέσω περαιτέρω μελετών ή μέσω των δράσεων για τις οποίες γίνεται αναφορά στην εκτίμηση επιπτώσεων·

50.

επικροτεί την καθιέρωση της διενέργειας εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων και ζητεί από τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν αποτελεσματικότερη εφαρμογή αυτής της νομοθεσίας, λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τις ανάγκες των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, των κατοίκων καθώς και της πανίδας και χλωρίδας· εκφράζει την ανησυχία του που τα κράτη μέλη συχνά καθυστερούν να διενεργήσουν τις αξιολογήσεις και ζητεί να εισαχθούν στη μελλοντική αναθεώρηση της παρούσας οδηγίας εγγυήσεις όσον αφορά την αμεροληψία και αντικειμενικότητα τους·

ο

ο ο

51.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή καθώς και στην Επιτροπή των Περιφερειών και στα εθνικά κοινοβούλια.


(1)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0147.

(2)  ΕΕ C 321 της 31.12.2003, σ. 1.

(3)  ΕΕ C 15 της 18.1.2011, σ. 4.

(4)  ΕΕ C 17 της 19.1.2013, σ. 30.

(5)  ΕΕ C 103 Ε της 29.4.2004, σ. 626.

(6)  Έκθεση BIOS, COM(2012)0095.

(7)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος, «Το κόστος της μη εφαρμογής του περιβαλλοντικού κεκτημένου» Τελική έκθεση, ENV.G.1/FRA/2006/0073, Σεπτέμβριος 2011.

(8)  29η ετήσια έκθεση για τον έλεγχο της εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ (2011) (COM(2012)0714).

(9)  COM(2003)0624.