ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1........... Εισαγωγή...................................................................................................................... 4

2........... Επισκόπηση των δραστηριοτήτων του ΕΤΠ κατά το 2012........................................... 4

3........... Συνέχεια που δόθηκε στην ετήσια έκθεση του 2011 για τις δραστηριότητες του ΕΤΠ 5

4........... Γενική επισκόπηση των δραστηριοτήτων του ΕΤΠ το 2012......................................... 6

4.1........ Παραληφθείσες αιτήσεις.............................................................................................. 6

4.1.1..... Παραληφθείσες αιτήσεις ανά τομέα............................................................................. 7

4.1.2..... Παραληφθείσες αιτήσεις ανά ζητηθέν ποσό................................................................. 7

4.1.3..... Παραληφθείσες αιτήσεις ανά αριθμό εργαζομένων για τους οποίους ζητήθηκε βοήθεια   7

4.1.4..... Παραληφθείσες αιτήσεις ανά ζητηθέν ποσό για κάθε εργαζόμενο.............................. 8

4.1.5..... Παραληφθείσες αιτήσεις ανά κριτήριο παρέμβασης.................................................... 8

4.2........ Χορηγηθείσες συνεισφορές......................................................................................... 8

4.2.1..... Ενέργειες που χρηματοδοτήθηκαν από τη βοήθεια του ΕΤΠ...................................... 10

4.2.2..... Συμπληρωματικότητα με ενέργειες χρηματοδοτούμενες από τα διαρθρωτικά ταμεία και ειδικότερα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (EΚΤ)......................................................................... 10

4.3........ Υποθέσεις που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για οικονομική συνεισφορά από το ΕΤΠ   11

4.4........ Επιτευχθέντα αποτελέσματα μέσω του ΕΤΠ.............................................................. 11

4.4.1..... Σύνοψη αποτελεσμάτων και ορθών πρακτικών που αναφέρθηκαν το 2012............... 12

4.4.2..... Λεπτομερή στοιχεία των υλοποιηθέντων μέτρων, όπως ανακοινώθηκαν στις Τελικές Εκθέσεις που παραλήφθηκαν το 2012............................................................................................... 12

4.5........ Περίοδος προγραμματισμού 2014-2020 — Πρόταση της Επιτροπής για ένα νέο κανονισμό ΕΤΠ 19

4.6........ Δημοσιονομική έκθεση.............................................................................................. 19

4.6.1..... Κονδύλια που συνεισέφερε το ΕΤΠ........................................................................... 19

4.6.2..... Δαπάνες τεχνικής βοήθειας........................................................................................ 19

4.6.3..... Παρατυπίες που αναφέρθηκαν ή έκλεισαν................................................................. 21

4.6.4..... Κλείσιμο των χρηματοδοτικών συνεισφορών του ΕΤΠ............................................. 21

4.6.5..... Λοιπές επιστροφές..................................................................................................... 23

4.7........ Δραστηριότητες τεχνικής βοήθειας που ανέλαβε η Επιτροπή.................................... 23

4.7.1..... Πληροφόρηση και δημοσιότητα................................................................................. 23

4.7.2..... Συσκέψεις με τις εθνικές αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη του ΕΤΠ...................... 23

4.7.3..... Δημιουργία βάσης γνώσεων – ΕΤΠ βάση δεδομένων και τυποποιημένες διαδικασίες για τις αιτήσεις του ΕΤΠ............................................................................................................................. 23

4.7.4..... Δεύτερο στατιστικό προφίλ ΕΤΠ 2007-2011 ............................................................. 24

4.7.5..... Μεσοπρόθεσμη αξιολόγηση του ΕΤΠ........................................................................ 24

4.7.6..... Εκ των υστέρων αξιολόγηση του ΕΤΠ – Πρώτη φάση............................................... 24

5........... Τάσεις......................................................................................................................... 25

6........... Συμπέρασμα............................................................................................................... 31

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

σχετικά με τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση το 2012

1.           Εισαγωγή

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση («ΕΤΠ») συστάθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ.1927/2006[1] με σκοπό την επίδειξη αλληλεγγύης και την παροχή στήριξης προς τους εργαζομένους που απολύονται εξαιτίας σοβαρών διαρθρωτικών αλλαγών στη μορφή του παγκόσμιου εμπορίου. Σκοπός του Ταμείου είναι να αποτελέσει ένα μέσο για τον συγκερασμό των γενικών μακροπρόθεσμων ωφελημάτων που συνεπάγεται το ανοιχτό εμπόριο για την ανάπτυξη και την απασχόληση με τις βραχυπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες που μπορεί να έχει η παγκοσμιοποίηση, ιδίως στην απασχόληση των πλέον ευάλωτων και με πολύ χαμηλή εξειδίκευση εργαζομένων. Το ΕΤΠ συγχρηματοδοτεί ενεργητικά μέτρα πολιτικής για την αγορά εργασίας που διοργανώνονται από τα κράτη μέλη για να βοηθήσουν τους απολυθέντες εργαζόμενοι να επανατοποθετηθούν στην αγορά εργασίας και να βρουν νέες θέσεις εργασίας.

Οι κανόνες τροποποιήθηκαν με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 546/2009, της 18ης Ιουνίου 2009[2], ώστε να ανταποκρίνονται πιο αποτελεσματικά στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση.

Στο άρθρο 16 του κανονισμού (EK) αριθ. 1927/2006 απαιτείται από την Επιτροπή να αποστέλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο κάθε έτος ποσοτική και ποιοτική έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητες του ΕΤΠ κατά το προηγούμενο έτος. Η έκθεση πρέπει να εστιάζεται κυρίως στα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέσω του ΕΤΠ και πρέπει, ειδικότερα, να περιλαμβάνει στοιχεία σχετικά με τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν, τις αποφάσεις που εκδόθηκαν και τις ενέργειες που χρηματοδοτήθηκαν, περιλαμβανομένης και της συμπληρωματικότητάς τους με ενέργειες που χρηματοδοτήθηκαν από τα διαρθρωτικά ταμεία, και ιδίως από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), καθώς και σχετικά με το κλείσιμο των χρηματοδοτικών συνεισφορών. Πρέπει επίσης να παρέχει τεκμηριωμένα στοιχεία για τις αιτήσεις που απορρίφθηκαν λόγω έλλειψης επαρκών πιστώσεων ή μη επιλεξιμότητας.

2.           Επισκοπηση των δραστηριοτητων του ΕΤΠ κατά το 2012

Το 2012 η Επιτροπή έλαβε 11 αιτήσεις για συνεισφορές, με τις οποίες ζητήθηκε η χορήγηση 58,5 εκατ. ευρώ από το ΕΤΠ. Λεπτομερή στοιχεία για τις αιτήσεις δίνονται στην ενότητα 4.1 και στον πίνακα 11.

Η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή έλαβε 19 αποφάσεις για την κινητοποίηση του ΕΤΠ το 2012, για ποσό που ανέρχεται συνολικά σε 73,5 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό του ΕΤΠ του 2012. Λεπτομερή στοιχεία για τις χορηγηθείσες συνεισφορές παρατίθενται στην ενότητα 4.2 και στους πίνακες 2 και 3.

Η Επιτροπή έλαβε 41 τελικές εκθέσεις το 2012 για την εκτέλεση των συνεισφορών του ΕΤΠ. Λεπτομερή στοιχεία για τα επιτευχθέντα αποτελέσματα δίνονται στο τμήμα 4.4 και στον πίνακα 4.

Έντεκα συνεισφορές του ΕΤΠ που χορηγήθηκαν κατά τα προηγούμενα έτη έχουν ολοκληρωθεί (αναλυτικά στοιχεία στην ενότητα 4.6.4 και στον πίνακα 6). Στοιχεία για την τεχνική βοήθεια με πρωτοβουλία της Επιτροπής (άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού ΕΤΠ) παρέχονται στην ενότητα 4.6.2 και στον πίνακα 5.

Η Επιτροπή δημιούργησε την πρώτη φάση της εκ των υστέρων αξιολόγησης, υπογράφοντας σύμβαση με εξωτερικό πάροχο υπηρεσιών (περισσότερα στοιχεία παρατίθενται στο σημείο 4.7.6).

Η πρόταση της Επιτροπής για έναν μελλοντικό κανονισμό ΕΤΠ για την περίοδο 2014-2020, που υποβλήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο το 2011[3], συζητήθηκε σε αμφότερα τα θεσμικά όργανα (περισσότερα στοιχεία παρέχονται στο τμήμα 4.5).

3.           Συνέχεια που δοθηκε στην ετήσια εκθεση του 2011 για τις δραστηριότητες του ΕΤΠ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 546/2009 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 σχετικά με τη σύσταση του ΕΤΠ

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 546/2009 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 σχετικά με τη σύσταση του ΕΤΠ εφαρμόζεται στις αιτήσεις ΕΤΠ που υποβάλλονται από την 1η Μαΐου 2009 και εξής. Επιφέρει προσωρινές και μόνιμες τροποποιήσεις στον αρχικό κανονισμό ΕΤΠ[4].

Ο τροποποιητικός κανονισμός επέφερε σημαντικές βελτιώσεις στο ΕΤΠ, παρέχοντας καλύτερες προϋποθέσεις για τα κράτη μέλη όσον αφορά την από μέρους τους υποβολή αίτησης συγχρηματοδότησης στο ΕΤΠ, ειδικότερα για την υποστήριξη της ανταπόκρισής τους στον αρνητικό αντίκτυπο που είχε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση επί της απασχόλησης.

Δεδομένου ότι το 2011 δεν επιτεύχθηκε καμία πολιτική συμφωνία στο επίπεδο του Συμβουλίου για την παράταση της προσωρινής «παρέκκλισης λόγω κρίσης», η πρόταση αυτή έχει καταστεί άνευ αντικειμένου από τις 31 Δεκεμβρίου 2011. Για το υπόλοιπο χρονικό διάστημα του κανονισμού ΕΤΠ, δηλαδή έως τις 31 Δεκεμβρίου 2013, οι αιτήσεις για υποστήριξη από το ΕΤΠ δεν μπορούν πλέον να δικαιολογηθούν με το σκεπτικό της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, αλλά μόνον για λόγους διαρθρωτικών αλλαγών στη μορφή του παγκόσμιου εμπορίου και το ποσοστό συγχρηματοδότησης μειώθηκε στο αρχικό 50% των συνολικών επιλέξιμων δαπανών. Οι μόνιμες τροποποιήσεις, ήτοι η μείωση κατώτατου ορίου από 1 000 σε 500 απολύσεις και η επέκταση της περιόδου εφαρμογής από 12 σε 24 μήνες από την ημερομηνία της αίτησης, εξακολουθούν να εφαρμόζονται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2013.

Διευκόλυνση της λήψης αποφάσεων επί των αιτήσεων για το ΕΤΠ: νέα διαδικασία για την υποβολή προτάσεων στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Οι προσπάθειες που είχαν αρχίσει το 2010 για την επιτάχυνση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων στο πλαίσιο των κανόνων του παρόντος κανονισμού συνεχίστηκαν το 2012. Τον Μάρτιο του 2012 πραγματοποιήθηκε ειδικό σεμινάριο για εκπροσώπους των κρατών μελών, προκειμένου να αντιμετωπιστούν διάφορα θέματα σχετικά με την αποτελεσματική χρήση του Ταμείου.

4.           Αναλυση των δραστηριοτήτων του ΕΤΠ το 2012

4.1.        Αιτήσεις που λήφθηκαν

Οι 11 αιτήσεις[5] που ελήφθησαν από την Επιτροπή το 2012 (βλ. πίνακα 1) υποβλήθηκαν από εννέα κράτη μέλη (Ιρλανδία, Γερμανία, Δανία, Ισπανία, Σουηδία, Φινλανδία, Ιταλία, Βέλγιο και Ρουμανία), είχαν στόχο 10 403 εργαζόμενους που απολύθηκαν λόγω διαρθρωτικών αλλαγών της μορφής του παγκόσμιου εμπορίου λόγω της παγκοσμιοποίησης και αφορούσαν τη χορήγηση συνολικά 58 499 659 ευρώ από το ΕΤΠ. Τα ποσά που δεν έχουν ακόμη εγκριθεί είναι ενδεικτικά επειδή ενδέχεται ακόμη να μεταβληθούν κατά τη διάρκεια της φάσης αξιολόγησης. Και τα εννέα κράτη μέλη είχαν υποβάλει προηγουμένως αίτηση χρηματοδότησης από το ΕΤΠ.

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 546/2009, που εγκρίθηκε στις 18 Ιουνίου 2009, εφαρμόζεται σε όλες αυτές τις αιτήσεις (ήτοι ποσοστό συγχρηματοδότησης 50 %, 24μηνη περίοδος υλοποίησης από την ημερομηνία της αίτησης, κ.λπ.).

Πίνακας 1 — Παραληφθείσες αιτήσεις το 2012

4.1.1.     Παραληφθείσες αιτήσεις ανά τομέα

Οι 11 αιτήσεις αφορούν έξι τομείς[6]. Για δύο τομείς (δραστηριότητες τηλεφωνικών κέντρων και ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης), υποβλήθηκε αίτηση στο ΕΤΠ για πρώτη φορά το 2012.

4.1.2.     Παραληφθείσες αιτήσεις ανά ζητηθέν ποσό

Κάθε κράτος μέλος που υποβάλλει αίτηση για στήριξη από το ΕΤΠ πρέπει να σχεδιάσει ένα συντονισμένο σύνολο μέτρων που να ανταποκρίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στα χαρακτηριστικά των δικαιούχων εργαζομένων και να αποφασίσει το ύψος της συνεισφοράς που θα ζητήσει. Ο κανονισμός για το ΕΤΠ δεν προτείνει ούτε περιορίζει το συνολικό ύψος της ζητούμενης συνεισφοράς, αλλά η αξιολόγηση της αίτησης από την Επιτροπή ενδέχεται να εγείρει ζητήματα που οδηγούν το κράτος μέλος στο να αναθεωρήσει το προτεινόμενο σύνολο εξατομικευμένων υπηρεσιών, μεταβάλλοντας έτσι το ζητούμενο ποσό.

Οι συνεισφορές που ζητήθηκαν από το ΕΤΠ το 2012 κυμάνθηκαν από 2 620 982 ευρώ έως 12 536 454 ευρώ (μέσος όρος 5 318 151 ευρώ).

4.1.3.     Παραληφθείσες αιτήσεις ανά αριθμό εργαζομένων για τους οποίους ζητήθηκε βοήθεια

Ο συνολικός αριθμός εργαζομένων που δικαιούνταν υποστήριξη από τα μέτρα για συγχρηματοδότηση από το ΕΤΠ ήταν 10 403, αριθμός που αντιστοιχεί στο 74 % περίπου του συνολικού αριθμού εργαζομένων που απολύθηκαν (περίπου 14 000 απολύσεις δηλώθηκαν από τα εννέα κράτη μέλη στις έντεκα αιτήσεις που υποβλήθηκαν).

Οι αριθμοί κυμαίνονται από 295 έως 2 103 εργαζόμενους που δικαιούνται υποστήριξη, με πέντε αιτήσεις που αφορούν περισσότερους από 1 000 εργαζόμενους και δύο αιτήσεις που αναφούν λιγότερους από 500. Ο αριθμός των εργαζομένων που απολύθησαν και ο αριθμός αυτών που αποτελούν αντικείμενο στήριξης από το ΕΤΠ μπορεί να διαφέρουν, διότι το αιτούν κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει να εστιάσει τη συνδρομή ΕΤΠ μόνο σε συγκεκριμένες ομάδες εργαζομένων, όπως εκείνοι που αντιμετωπίζουν εξαιρετικές δυσχέρειες να παραμείνουν στην αγορά εργασίας και/ή εκείνοι που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη συνδρομής. Ορισμένοι από τους θιγόμενους εργαζόμενους ενδέχεται να λαμβάνουν συνδρομή εκτός του ΕΤΠ, ενώ άλλοι ενδέχεται να εξεύρουν νέες θέσεις εργασίας από μόνοι τους ή να αποφασίσουν να ζητήσουν πρόωρη συνταξιοδότηση, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο μέτρων ΕΤΠ.

4.1.4.     Παραληφθείσες αιτήσεις ανά ζητηθέν ποσό για κάθε εργαζόμενο

Σύμφωνα με τον κανονισμό, επαφίεται στο αιτούν κράτος μέλος να προτείνει τη δέσμη εξατομικευμένων υπηρεσιών για τους απολυμένους εργαζόμενους για τους οποίους προορίζεται η βοήθεια. Το ζητούμενο ποσό ανά απολυμένο εργαζόμενο μπορεί, επομένως, να ποικίλλει ανάλογα με τη σοβαρότητα της απόλυσης, την κατάσταση της πληττόμενης αγοράς εργασίας, τις προσωπικές συνθήκες των εργαζομένων για τους οποίους προορίζεται η βοήθεια, τα μέτρα που έχει ήδη λάβει το κράτος μέλος, καθώς και το κόστος παροχής των υπηρεσιών στο οικείο κράτος μέλος ή στην οικεία περιφέρεια. Αυτό εξηγεί γιατί τα ποσά που προτάθηκαν ανά εργαζόμενο το 2012 κυμαίνονται από περίπου 2 500 ευρώ έως ποσό λίγο ανώτερο των 42 000 ευρώ με μέσο όρο τα 668 ευρώ ανά εργαζόμενο.

4.1.5.     Παραληφθείσες αιτήσεις ανά κριτήριο παρέμβασης

Και οι έντεκα αιτήσεις που υποβλήθηκαν προορίζονταν για την υποστήριξη εργαζομένων που απολύθηκαν λόγω μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών στη μορφή του παγκόσμιου εμπορίου λόγω της παγκοσμιοποίησης.

Δέκα αιτήσεις έγιναν με βάση το άρθρο 2 στοιχείο α) του κανονισμού ΕΤΠ και μία αίτηση βασίστηκε στο άρθρο 2 στοιχεία γ) και ε) (εξαιρετικές περιστάσεις).

4.2.        Χορηγηθείσες συνεισφορές

Το 2012 η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή έλαβε 19 αποφάσεις για να αντλήσει χρηματοδότηση του ΕΤΠ για ενεργητικά μέτρα πολιτικής της αγοράς εργασίας σε συνάρτηση με τις αιτήσεις των κρατών μελών (βλ. πίνακες 2 και 3 για μια γενική επισκόπηση και ανάλυση των χαρακτηριστικών των εργαζομένων). Πέντε από αυτές αφορούσαν αιτήσεις που υποβλήθηκαν το 2012, ενώ 13 αφορούσαν αιτήσεις που ελήφθησαν το 2011 και μια αποτελούσε απάντηση σε αίτηση που ελήφθη το 2010. Ο κανονισμός (EΚ) αριθ. 546/2009, που εγκρίθηκε στις 18 Ιουνίου 2009, εφαρμόζεται σε όλες τις χορηγηθείσες συνεισφορές (ήτοι ποσοστό συγχρηματοδότησης 65 %, 24μηνη περίοδος υλοποίησης από την ημερομηνία της αίτησης, κλπ.). Για τις πέντε αιτήσεις που υποβλήθηκαν το 2012, το ποσοστό συγχρηματοδότησης είναι 50 %, ενώ η περίοδος υλοποίησης παραμένει 24 μήνες (μόνιμη αλλαγή του τροποποιητικού κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 546/2009).

Οι 19 συνεισφορές που χορηγήθηκαν είχαν στόχο 15 700 απολυμένους εργαζόμενους σε έντεκα κράτη μέλη, με συνολικές πληρωμές από το ΕΤΠ ύψους 73 536 222 (14,7 % του μέγιστου ετήσιου ποσού που διατίθεται για το ΕΤΠ). Επτά από τις 19 συνεισφορές του ΕΤΠ εγκρίθηκαν τον Δεκέμβριο του 2012 και καταβλήθηκαν κατά το πρώτο τρίμηνο του 2013 (από τον προϋπολογισμό του 2012)

Η μείωση όσον αφορά τη χρηματοδότηση του ΕΤΠ σε σύγκριση με το 2011 (το 2011, 128 167 758 χορηγήθηκαν για 22 συνεισφορές) εξηγείται σε κάποιο βαθμό λόγω της μείωσης του ποσοστού συγχρηματοδότησης από το ΕΤΠ (50 % αντί του προηγούμενου 65 %) και λόγω της μείωσης των νέων αιτήσεων μετά την την λήξη της «παρέκκλιση λόγω κρίσης» στο τέλος του 2011.

Πίνακας 2 — Λεπτομερή στοιχεία των χορηγηθεισών συνεισφορών το 2012

4.2.1.     Ενέργειες που χρηματοδοτήθηκαν από τη βοήθεια του ΕΤΠ

Το άρθρο 3 του κανονισμού 1927/2006 προβλέπει ότι το ΕΤΠ μπορεί να συγχρηματοδοτήσει μόνο ενεργητικά μέτρα στην αγορά εργασίας που αποσκοπούν στο να βοηθήσουν απολυμένους εργαζόμενους να επανενταχθούν στην απασχόληση. Επιπλέον, αναφέρει ότι το ΕΤΠ μπορεί να χρηματοδοτεί δραστηριότητες του κράτους μέλους για προετοιμασία, διαχείριση, πληροφόρηση, δημοσιότητα και έλεγχο σχετικά με τη χρησιμοποίηση της χρηματοδότησης («δραστηριότητες υλοποίησης»).

Τα μέτρα που εγκρίθηκαν για τις 19 χορηγηθείσες συνεισφορές του ΕΤΠ κατά το 2012 αποσκοπούσαν στην επανένταξη 15 700 απολυμένων εργαζομένων στην αγορά εργασίας. Τα μέτρα αυτά αφορούσαν κυρίως την εντατική, εξατομικευμένη βοήθεια για την αναζήτηση εργασίας και την διαχείριση υποθέσεων, μια ποικιλία επαγγελματικής κατάρτισης, την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και μέτρα επανακατάρτισης, διάφορα προσωρινά οικονομικά κίνητρα/επιδόματα για τη διάρκεια των μέτρων ενεργού στήριξης μέχρι την περίοδο πραγματικής εργασιακής επανένταξης, κάποια καθοδήγηση κατά τη διάρκεια της αρχικής φάσης στη νέα θέση εργασίας και άλλα είδη δραστηριοτήτων, όπως η προώθηση της επιχειρηματικότητας/ δημιουργίας επιχειρήσεων και τα εφάπαξ κίνητρα απασχόλησης/ πρόσληψης.

Κατά το σχεδιασμό των δεσμών τους υποστήριξης, τα κράτη μέλη έλαβαν υπόψη το ιστορικό, την εμπειρία και το μορφωτικό επίπεδο των εργαζομένων, την ικανότητά τους να μετακινούνται και τις τρέχουσες ή προσδοκώμενες ευκαιρίες απασχόλησης στις υπόψη περιοχές.

4.2.2.     Συμπληρωματικότητα με ενέργειες χρηματοδοτούμενες από τα διαρθρωτικά ταμεία και ειδικότερα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (EΚΤ)

Το ΕΤΠ έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να αυξάνει την απασχολησιμότητα και να εξασφαλίζει την ταχεία επανένταξη των απολυμένων εργαζομένων στην απασχόληση μέσω ενεργών μέτρων στην αγορά εργασίας, συμπληρώνοντας με τον τρόπο αυτό το ΕΚΤ, το οποίο αποτελεί το σημαντικότερο μέσο για την προαγωγή της απασχόλησης στην ΕΕ. Γενικά, η συμπληρωματικότητα των δύο ταμείων στηρίζεται στην ικανότητά τους να αντιμετωπίζουν τα εν λόγω ζητήματα από δύο διαφορετικές χρονικές προοπτικές: ενώ το ΕΤΠ παρέχει εξατομικευμένη συνδρομή σε απολυμένους εργαζόμενους ανταποκρινόμενο σε συγκεκριμένο, μεγάλης κλίμακας συμβάν ομαδικών απολύσεων, το ΕΚΤ υποστηρίζει στρατηγικούς, μακροπρόθεσμους στόχους (π.χ. αύξηση του έμψυχου δυναμικού, διαχείριση αλλαγών) μέσω εκ των προτέρων σχεδιασμένων πολυετών προγραμμάτων, οι πόροι των οποίων δεν δύνανται κανονικά να διατεθούν σε άλλους σκοπούς για την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης που προκαλούνται από ομαδικές απολύσεις. Τα μέτρα του ΕΤΠ και του ΕΚΤ χρησιμοποιούνται ενίοτε για να αλληλοσυμπληρώνονται στην παροχή τόσο βραχυπρόθεσμων όσο και μακροπρόθεσμων λύσεων. Το αποφασιστικό κριτήριο είναι η δυναμική των διαθέσιμων μέσων για την αποτελεσματική παροχή βοήθειας στους εργαζόμενους και εναπόκειται στα κράτη μέλη να επιλέγουν — και να προγραμματίζουν — τα μέσα και τις ενέργειες που ενδείκνυνται καλύτερα για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων.

Το περιεχόμενο της «συντονισμένης δέσμης εξατομικευμένων υπηρεσιών» που πρόκειται να συγχρηματοδοτηθεί από το ΕΤΠ πρέπει να είναι ισορροπημένο σε σχέση με άλλες ενέργειες και συμπληρωματικό ως προς αυτές. Τα μέτρα που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΤΠ δύνανται να προχωρήσουν πέραν των συνηθισμένων μαθημάτων και ενεργειών και η πράξη έδειξε ότι το ΕΤΠ επιτρέπει στα κράτη μέλη να προσφέρουν στους απολυμένους εργαζόμενους καλύτερα προσαρμοσμένη σε αυτούς και σε βάθος συνδρομή από εκείνη που θα ήταν δυνατή χωρίς το ΕΤΠ, συμπεριλαμβανομένων μέτρων στα οποία δεν θα είχαν κανονικά πρόσβαση (π.χ. δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια εκπαίδευση). Το ΕΤΠ επιτρέπει στα κράτη μέλη να εστιάζουν ειδικότερα σε ευάλωτα άτομα, όπως άτομα με χαμηλό επίπεδο προσόντων ή μετανάστες, και να παρέχουν υποστήριξη με καλύτερη αναλογία συμβούλων - εργαζομένων και/ή για μεγαλύτερη χρονική περίοδο από εκείνη που θα ήταν δυνατή χωρίς το ΕΤΠ. Όλα αυτά αυξάνουν τις προοπτικές των εργαζομένων για βελτίωση της κατάστασής τους.

Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να εγκαταστήσουν τους αναγκαίους μηχανισμούς για την αποφυγή οιουδήποτε κινδύνου διπλής χρηματοδότησης από χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ, όπως απαιτείται από το άρθρο 6 παράγραφος 5) του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1927/2006.

4.3.        Υποθέσεις που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για οικονομική συνεισφορά από το ΕΤΠ

Ούτε η Επιτροπή ούτε η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή απέρριψαν οιαδήποτε αίτηση που υποβλήθηκε από τα κράτη μέλη για χρηματοδότηση από το ΕΤΠ.

4.4.        Επιτευχθέντα αποτελέσματα μέσω του ΕΤΠ

Η κύρια πηγή πληροφόρησης σχετικά με τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέσω του ΕΤΠ είναι οι τελικές εκθέσεις που υποβάλλουν τα κράτη μέλη δυνάμει του άρθρου 15 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006. Αυτές συμπληρώνονται από πληροφορίες που διαβιβάστηκαν από τα κράτη μέλη σε απευθείας επαφές με την Επιτροπή και κατά τις συνεδριάσεις και διασκέψεις κατά τη διάρκεια του έτους.

Το 2012 η Επιτροπή έλαβε τελικές εκθέσεις για 41 συγχρηματοδοτηθείσες από το ΕΤΠ υποθέσεις, που υλοποιήθηκαν από δώδεκα κράτη μέλη έως τα μέσα του 2012. Οι 41 υποθέσεις είχαν εκτεταμένη 24μηνη περίοδο υλοποίησης από την ημερομηνία της αίτησης (μετά την αύξηση από 12 σε 24 μήνες που προκύπτει από τροποποίηση του κανονισμού ΕΤΠ κατά το 2009) και όλες επωφελήθηκαν από συγχρηματοδότηση 65 % από το ΕΤΠ (μετά την προσωρινή αύξηση από το προηγούμενο ποσοστό του 50 %).

Τα κύρια αποτελέσματα και τα στοιχεία που αναφέρθηκαν από τα κράτη μέλη το 2012 συνοψίζονται στο παρόν τμήμα και στον πίνακα 4. Οι 41 αυτές υποθέσεις θα αποτελέσουν επίσης αντικείμενο ανάλυσης στο πλαίσιο της εκ των υστέρων αξιολόγησης του ΕΤΠ, στόχος της οποίας είναι να μετρηθεί η προστιθέμενη αξία του ΕΤΠ καθώς και ο αντίκτυπός της σε απολυμένους εργαζόμενους και σε αγορές εργασίας (29 υποθέσεις αναλύονται στο πρώτο στάδιο της αξιολόγησης, ενώ οι υπόλοιπες δώδεκα θα καλυφθούν κατά την τελική φάση - βλέπε σημείο 4.7.6).

Συνολικά, η Επιτροπή έλαβε τελικές εκθέσεις για 60 υποθέσεις του ΕΤΠ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2012, και αντιπροσωπεύουν το 57 % του συνολικού αριθμού αιτήσεων που υποβλήθηκαν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2012 (105)[7].

Με βάση τις πληροφορίες που περιέχονται στις τελικές εκθέσεις των κρατών μελών μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι το ΕΤΠ παρέχει προστιθέμενη αξία σε ό, τι τα κράτη μέλη θα μπορούσαν διαφορετικά να πράξουν προκειμένου να παράσχουν βοήθεια στους απολυμένους εργαζομένους κατά την εύρεση νέων θέσεων εργασίας και την επανατοποθέτησή τους στην αγορά εργασίας. Επίσης, τους επιτρέπει να παρέχουν μέτρα σε μεγαλύτερο αριθμό απολυμένων εργαζομένων, για μεγαλύτερη διάρκεια και με καλύτερη ποιότητα, από ό, τι θα ήταν δυνατόν χωρίς χρηματοδότηση από το ΕΤΠ.

4.4.1.     Σύνοψη αποτελεσμάτων και ορθών πρακτικών που αναφέρθηκαν το 2012

Οι τελικές εκθέσεις που υπέβαλαν τα δώδεκα κράτη μέλη έδειξαν ότι στο τέλος της περιόδου εφαρμογής του ΕΤΠ, 14 333 εργαζόμενοι (50 % των 28 662 εργαζομένων που επωφελήθηκαν από την υποστήριξη του ΕΤΠ) είχαν βρει νέες θέσεις εργασίας ή ήταν ελεύθεροι επαγγελματίες. Αυτό είναι ένα καλό αποτέλεσμα, ιδίως επειδή οι εργαζόμενοι που υποστηρίζονται από συγχρηματοδοτούμενα από το ΕΤΠ μέτρα συγκαταλλέγονται συνήθως σε εκείνους με τις μεγαλύτερες δυσκολίες στην αγορά εργασίας. Περίπου το 3,7 % των δικαιούχων βρίσκονταν ακόμη σε εκπαίδευση ή κατάρτιση ενώ το 44,7 % ήταν άνεργοι ή ανενεργοί για προσωπικούς λόγους[8]. Ο πίνακας 4 δείχνει τις λεπτομερή στοιχεία.

Ομοίως, το 2010 τα αποτελέσματα όσον αφορά την επανένταξη στην εργασία επηρεάστηκαν από τις μειωμένες δυνατότητες απορρόφησης των τοπικών και περιφερειακών αγορών εργασίας ως άμεση συνέπεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι το ποσοστό επανένταξης που καταγράφεται κατά τη λήξη των αντίστοιχων περιόδων εφαρμογής απλώς παρέχει μια στιγμιαία εικόνα της κατάστασης απασχόλησης των εργαζομένων κατά τη στιγμή της συλλογής των στοιχείων. Δεν παρέχει οιαδήποτε πληροφορία ως προς τον τύπο απασχόλησης και την ποιότητα της θέσης εργασίας που βρέθηκε και δύναται να μεταβληθεί σε σημαντικό βαθμό εντός περιορισμένης χρονικής περιόδου. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που ελήφθησαν από διάφορα κράτη μέλη, τα ποσοστά επανένταξης τείνουν να αυξάνονται ακόμη και ελάχιστους μήνες μετά την υποβολή των τελικών εκθέσεων ενώ αυξάνονται ακόμα περισσότερο μεσοπρόθεσμα, ειδικά σε υποθέσεις κατά τις οποίες οι εργαζόμενοι συνεχίζουν να λαμβάνουν προσαρμοσμένη στις ανάγκες τους συνδρομή πέραν της περιόδου ΕΤΠ, με ίδιες δαπάνες των κρατών μελών ή με τη βοήθεια του ΕΚΤ. Αυτό δείχνει ότι η συγχρηματοδοτούμενη από το ΕΤΠ στήριξη μπορεί να έχει μακροπρόθεσμα πρόσθετο θετικό αντίκτυπο.

4.4.2.     Λεπτομερή στοιχεία των υλοποιηθέντων μέτρων, όπως ανακοινώθηκαν στις τελικές εκθέσεις που παραλήφθηκαν το 2012

Τα πακέτα στήριξης που παρέχουν τα δώδεκα κράτη μέλη στους απολυμένους εργαζομένους περιελάμβαναν ευρύ φάσμα εξατομικευμένης αναζήτησης εργασίας, επανατοποθέτησης στην αγορά εργασίας και μέτρων (εκ νέου) κατάρτισης. Τα υψηλότερα ποσά δαπανήθηκαν σε δύο κατηγορίες μέτρων: κατάρτιση και επιμόρφωση (περίπου 56,5 εκατ. ευρώ, ή το 32% του συνόλου εξατομικευμένων υπηρεσιών και για τις 41 υποθέσεις) και οικονομικά επιδόματα που καταβλήθηκαν στους εργαζομένους ενώ ακολουθούσαν ενεργητικά μέτρα πολιτικής για την αγορά εργασίας (περίπου 68,5 εκατ. ευρώ, ή το 38,8% του συνόλου των εξατομικευμένων υπηρεσιών και για τις 41 υποθέσεις).

Τα προγράμματα απόκτησης επαγγελματικών προσόντων ή κατάρτισης ήταν ειδικά προσαρμοσμένα στις ανάγκες και επιθυμίες των εργαζομένων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις απαιτήσεις των τοπικών ή περιφερειακών αγορών εργασίας και το δυναμικό των πολλά υποσχόμενων τομέων για το μέλλον. Σε ορισμένα κράτη μέλη και υποθέσεις (π.χ. στην Αυστρία και την Ιρλανδία), η εστίαση σε υψηλότερα (τριτοβάθμια) επαγγελματικά προσόντα ήταν σημαντική, ενώ οι υποθέσεις από άλλα κράτη μέλη αφορούσαν αναβάθμιση των δεξιοτήτων των τεχνικών χαρακτηριστικών των εργαζομένων. Μερικές φορές (π.χ. στη Δανία) το ΕΤΠ χρησιμοποιήθηκε ως πεδίο δοκιμών για καινοτόμα μέτρα που δεν είναι ακόμη διαθέσιμα σε όλους τους απολυμένους εργαζομένους, τα οποία μετά την εμπειρία ΕΤΠ θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται ευρύτερα στο μέλλον. Στις περισσότερες των υποθέσεων, οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να λάβουν πιστοποίηση των υφιστάμενων δεξιοτήτων ή των εμπειριών, αυξάνοντας έτσι την αξία τους για μελλοντικούς εργοδότες.

Τα μέτρα περιελάμβαναν επίσης δράσεις για την προώθηση της επιχειρηματικότητας και των νεοσύστατων επιχειρήσεων (που περιλαμβάνονται στα περισσότερα πακέτα στήριξης), καθώς και οικονομικά επιδόματα για να καλύψουν τις δαπάνες για έξοδα μεταφοράς, έξοδα συναφή με την κατάρτιση και κόστος διαμονής, ενώ οι εργαζόμενοι συμμετείχαν στα ενεργά μέτρα για την αγορά εργασίας που διοργανώθηκαν για αυτούς

Τα δώδεκα κράτη μέλη ανέφεραν σειρά ενδιαφερόντων γεγονότων και ενθαρρυντικές πληροφορίες που δείχνουν ότι η προσωπική κατάσταση, η αυτοπεποίθηση και η απασχολησιμότητα των εργαζομένων βελτιώθηκε εμφανώς χάρη στη συνδρομή και τις υπηρεσίες του ΕΤΠ, ακόμη και αν ορισμένοι από αυτούς δεν είχαν βρει γρήγορα νέα θέση εργασίας.

Το ΕΤΠ επέτρεψε στα εν λόγω κράτη μέλη να ενεργήσουν εντατικότερα στις περιοχές που επλήγησαν από απολύσεις, όσον αφορά τον αριθμό των ατόμων που έλαβαν βοήθεια και την διάρκεια και ποιότητα της υποστήριξης, απ' ότι θα ήταν δυνατόν χωρίς την χρηματοδότηση του ΕΤΠ. Τα κονδύλια της ΕΕ τους επέτρεψαν να ανταποκριθούν με μεγαλύτερη ευελιξία και να συμπεριλάβουν στα πακέτα τους υψηλής εξατομίκευσης, συχνά καινοτόμες ενέργειες υψηλής ποιότητας και, με τον τρόπο αυτό, να αφιερώσουν περισσότερη φροντίδα σε ειδικές ομάδες πληθυσμού, όπως οι χαμηλής εξειδίκευσης και δυσκολότερο να βοηθηθούν αναζητούντες θέση εργασίας (άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω, άτομα που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών, μειονεκτούντα άτομα, άτομα με βασική μόνο εκπαίδευση και δεξιότητες, κλπ.) Ιδιαίτερα αποτελεσματικές ήταν διάφορες εκθέσεις για την απασχόληση, με τη συμμετοχή απολυθέντων εργαζομένων και επίσης ενέργειες όπου οι οργανισμοί υλοποίησης ερχόταν σε επαφή με τις τοπικές επιχειρήσεις, προκειμένου να βρούν με αυτές κενές θέσεις εργασίας που δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί, ώστε οι εργαζόμενοι που λαμβάνουν στήριξη να εκπαιδευτούν για να έχουν ανάλογα προσόντα με τις ανάγκες των κενών θέσεων. Η διοργάνωση περιόδων άσκησης ήταν μια ακόμα δραστηριότητα που θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε προσφορές απασχόλησης για τους εργαζομένους που υπάγονται στο ΕΤΠ.

Σε ορισμένα κράτη μέλη η ενίσχυση από το ΕΤΠ είχε επίπτωση σε ολόκληρους βιομηχανικούς τομείς: για παράδειγμα στον τομέα εκτύπωσης/γραφικών τεχνών στις Κάτω Χώρες έγιναν πιο αισθητές οι ανάγκες των ηλικιωμένων εργαζομένων όταν αυτοί απολύθηκαν. Στην Ισπανία οι επαφές με τις τοπικές επιχειρήσεις είχαν ως αποτέλεσμα την καλύτερη κατανόηση της αγοράς εργασίας, όσον αφορά τους το προφίλ των εργαζόμενων που αναζητείται και τη μορφή και τους όρους των υφιστάμενων συμβάσεων εργασίας. Τα δώδεκα κράτη μέλη επίσης διεξήγαγαν δραστηριότητες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, που απευθύνονταν σε εργαζομένους, καθώς και σε ενδεχόμενους εργοδότες, λοιπούς ενδιαφερομένους και το ευρύ κοινό. Αυτές περιλάμβαναν άρθρα στα τοπικά μέσα και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διαφημιστικά φυλλάδια και βίντεο, ιστοσελίδες στο διαδίκτυο και τελικές διασκέψεις για να επισημανθεί η περάτωση των έργων που συγχρηματοδοτήθηκαν από το ΕΤΠ.

Οι αρχές των κρατών μελών έκριναν ότι το ΕΤΠ αποτελεί ένα χρήσιμο μέσο για την παροχή βοήθειας στα κράτη μέλη προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις σημερινές προκλήσεις της αγοράς εργασίας σε μια περίοδο δημοσιονομικών περιορισμών Η συγχρηματοδοτηθείσα από το ΕΤΠ βοήθεια αντιπροσωπεύει, επομένως, μια βελτιωμένη επένδυση σε δεξιότητες, η οποία δύναται να έχει θετικό αντίκτυπο τόσο μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, όταν οι αγορές θα ανακάμπτουν βαθμιαία από την κρίση.

Τα δώδεκα κράτη μέλη άντλησαν επίσης ορισμένα μαθήματα που θα μπορούσαν να αποδειχτούν χρήσιμα για την προετοιμασία και την εφαρμογή των μελλοντικών υποθέσεων του ΕΤΠ. Το ΕΤΠ επιτρέπει στα κράτη μέλη να αρχίζουν να παρέχουν έγκαιρα βοήθεια στους απολυμένους εργαζόμενους: η λήψη των μέτρων μπορεί να αρχίσει αμέσως μόλις αναγγελθούν επικείμενες απολύσεις. Οι Κάτω Χώρες, η Αυστρία, η Γερμανία, και η Τσεχική Δημοκρατία ανέφεραν τις θετικές εμπειρίες τους από την έγκαιρη έναρξη. Η αναθεώρηση και εγγραφή στον προϋπολογισμό των μέτρων κατά τη διάρκεια της υλοποίησης συμβάλλει στην καλύτερη κατάρτιση των μέτρων για τους εργαζόμενους και στην καλύτερη χρησιμοποίηση του προϋπολογισμού. Η Δανία προτείνει να χρησιμοποιηθούν οι συμβουλές δικηγόρου σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων καθώς ο χρόνος που διατίθεται για αυτές είναι περιορισμένος και η νομική ασφάλεια πολύ σημαντική. Οι Κάτω χώρες πρότειναν να αρχίζει έγκαιρα η επικοινωνία με τους θιγόμενους εργαζόμενους σχετικά με τα προτεινόμενα μέτρα, στοιχείο που έχει ουσιαστική σημασία για τη διατήρηση των κινήτρων τους και του ενδιαφέροντός τους για θέσεις εργασίας και ευκαιρίες σταδιοδρομίας.

Πίνακας 3 — Χορηγηθείσες συνεισφορές του ΕΤΠ το 2012: προφίλ των εργαζoμένων

Πίνακας 4 — Τελικές εκθέσεις που υποβλήθηκαν το 2011 — συνολικά αποτελέσματα

4.5.        Περίοδος προγραμματισμού 2014-2020 — Πρόταση της Επιτροπής για νέο κανονισμό ΕΤΠ

Σύμφωνα με το άρθρο 20 του κανονισμού ΕΤΠ, ο κανονισμός πρέπει να αναθεωρηθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2013, ημερομηνία που συμπίπτει με τη λήξη του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2007 έως 2013. Με βάση την πρόταση της Επιτροπής, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστήριξε στις 7/8 Φεβρουαρίου 2013 τη συνέχιση του ΕΤΠ κατά το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, από το 2014 έως το 2020, ως μέσου για την παροχή ειδικής έκτακτης στήριξης στους εργαζομένους που απολύονται ως αποτέλεσμα των μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών που οφείλονται στην παγκοσμιοποίηση. Τα λεπτομερή στοιχεία του μελλοντικού κανονισμού θα γνωστοποιηθούν μόλις εκδοθεί από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

4.6.        Δημοσιονομική έκθεση

4.6.1.     Κονδύλια που συνεισέφερε το ΕΤΠ

Κατά τη διάρκεια του 2012 η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή χορήγησε 19 συνεισφορές υποστήριξης από το ΕΤΠ, συνολικού ύψους 73 536 222 ευρώ, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 14,7 % του μέγιστου ετήσιου διαθέσιμου ποσού (βλ. πίνακα 2). Και οι 19 πληρωμές προήλθαν από τον προϋπολογισμό του 2012, μολονότι οι τελευταίες επτά εκταμιεύτηκαν στις αρχές του 2013.

Σύμφωνα με το άρθρο 28 της διοργανικής συμφωνίας της 17ης Μαΐου 2006[9], με την οποία θεσπίστηκε το δημοσιονομικό πλαίσιο του ΕΤΠ, το ΕΤΠ δεν μπορεί να υπερβεί το μέγιστο ετήσιο ποσό των 500 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο μπορεί να προέλθει από τα τυχόν περιθώρια που υπάρχουν κάτω από το συνολικό ανώτατο όριο δαπανών του προηγούμενου έτους και/ή από ακυρωθείσες πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων από τα προηγούμενα δύο έτη, εξαιρουμένων όσων σχετίζονται με τον τομέα 1Β του δημοσιονομικού πλαισίου. Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού για το ΕΤΠ, τουλάχιστον το 25% του μέγιστου ετήσιου ποσού πρέπει να παραμένει διαθέσιμο την 1η Σεπτεμβρίου κάθε έτους για την κάλυψη αναγκών που θα προκύψουν έως το τέλος του έτους.

Οι πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για τα κονδύλια που χορηγήθηκαν το 2012 μεταφέρθηκαν από το αποθεματικό στον κωδικό του προϋπολογισμού για το ΕΤΠ. Στην αρχή του έτους πιστώθηκε στη γραμμή προϋπολογισμού ΕΤΠ ποσό 50 000 000 ευρώ. Ένα επιπλέον ποσό 17 657 535 ευρώ προστέθηκε μέσω τροποποιητικού προϋπολογισμού. Κατά τη διάρκεια της συνολικής μεταβίβασης, εντοπίστηκε ποσό 5 878 687 ευρώ και διαβιβάστηκε στο ΕΤΠ.

4.6.2.     Δαπάνες τεχνικής βοήθειας

Σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006, έως και το 0,35 % των διαθέσιμων δημοσιονομικών πόρων για το έτος (1,75 εκατομμύρια ευρώ) μπορεί να διατεθεί με τη μορφή τεχνικής βοήθειας με πρωτοβουλία της Επιτροπής για δραστηριότητες όπως προετοιμασία, παρακολούθηση, πληροφόρηση και δημιουργία βάσης γνώσεων, διοικητική και τεχνική υποστήριξη, και λογιστικός έλεγχος, επιθεώρηση και δραστηριότητες αξιολόγησης που είναι αναγκαίες για την εφαρμογή του κανονισμού για το ΕΤΠ. Στις 4 Ιουλίου 2012, εγκρίθηκε ποσό ύψους 730 000 ευρώ από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή[10] για τεχνική βοήθεια σχετικά με τις δραστηριότητες που παρατίθενται στον πίνακα 5. Δεν χρησιμοποιήθηκαν τα υπόλοιπα 1 020 000 ευρώ που ήταν ενδεχομένως διαθέσιμα για τεχνική βοήθεια κατά τη διάρκεια του έτους.

Η αρχική πρόταση της Επιτροπής[11] για ποσό ύψους 1 120 000 ευρώ μειώθηκε σε 730 000 ευρώ από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή, με σχεδόν όλα τα σημεία να επηρεάζονται από την εν λόγω μείωση. Κατά την υλοποίηση της τεχνικής συνδρομής, η Επιτροπή αποφάσισε να δώσει προτεραιότητα στις συνεδριάσεις με τους εκπροσώπους των κρατών μελών, ώστε να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική εφαρμογή του Ταμείου, και να ξεκινήσει την εκ των υστέρων αξιολόγηση του Ταμείου, όπως έχει προγραμματιστεί.

Πίνακας 5 — Δαπάνες τεχνικής βοήθειας το 2012

Περιγραφή || Ποσό προϋπολογισμού EUR *) || Ετήσιο ποσό EUR

Πληροφόρηση (π.χ. ενημέρωση/επέκταση του δικτυακού τόπου του ΕΤΠ σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ, δημοσιεύσεις και οπτικο-ακουστικές δραστηριότητες) || 130 000 || Καμία δαπάνη (ο δικτυακός τόπος ενημερώνεται από τις υπηρεσίες της Επιτροπής)

Διοικητική και τεχνική στήριξη: - Συνεδριάσεις της ομάδας εμπειρογνωμόνων για τους αρμόδιους επικοινωνίας για το ΕΤΠ - Σεμινάριο για την εφαρμογή του ΕΤΠ || 35 000 125 000 ||  70 000 181 900

Παρακολούθηση συλλογής δεδομένων και στατιστικό προφίλ ΕΤΠ || 20 000 || Καμία δαπάνη (οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν από τις υπηρεσίες της Επιτροπής)

Δημιουργία βάσης γνώσεων (τυποποιημένες διαδικασίες για τις αιτήσεις του ΕΤΠ) και επεξεργασία τους, δημιουργία και βελτιστοποίηση της βάσης δεδομένων ΕΤΠ η οποία θα περιλαμβάνει περιστατικά και αριθμητικά στοιχεία σχετικά με υποθέσεις του ΕΤΠ) || 70 000 || Καμία δαπάνη (η εργασία σχετικά με βάση δεδομένων πραγματοποιήθηκε από τις υπηρεσίες της Επιτροπής) (οι τυποποιημένες διαδικασίες μετατέθηκαν για τον προϋπολογισμό 2013)

Αξιολόγηση || 350 000 || 476 203 **)

Σύνολο || 730 000 || 728 103

*)                Ποσά μετά από την απόφαση που έλαβε η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή στις 4.7.2012

**)              344 810 ευρώ για την πρώτη φάση της εκ των υστέρων αξιολόγησης (άρθρο 17 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού για το ΕΤΠ) & EUR 131 393 ευρώ για την τελική καταβολή της ενδιάμεσης αξιολόγησης (άρθρο 17 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού για το ΕΤΠ).

4.6.3.     Παρατυπίες που αναφέρθηκαν ή έκλεισαν

Το 2012 δεν αναφέρθηκαν στην Επιτροπή παρατυπίες στο πλαίσιο του κανονισμού για το ΕΤΠ.

Το 2012 δεν έκλεισαν παρατυπίες στο πλαίσιο του κανονισμού για το ΕΤΠ.

4.6.4.     Κλείσιμο των χρηματοδοτικών συνεισφορών του ΕΤΠ

Στο άρθρο 15 παράγραφος 2 του κανονισμού για το ΕΤΠ ορίζονται οι διαδικασίες για το κλείσιμο των χρηματοδοτικών συνεισφορών του ΕΤΠ. Το 2012 ολοκληρώθηκαν ένδεκα υποθέσεις (όπως φαίνεται στον πίνακα 6). Αυτές υλοποιήθηκαν κατά τα προηγούμενα έτη μέχρι το 2012 (24μηνη περίοδος υλοποίησης από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης. 65 % συγχρηματοδότηση από το ΕΤΠ).

Η εφαρμογή του προϋπολογισμού κυμάνθηκε από 1,9 % έως 100 %. Το συνολικό ποσό των μη δαπανηθέντων κονδυλίων που έπρεπε να επιστραφούν στην Επιτροπή για αυτές τις ένδεκα υποθέσεις ανέρχεται σε 18.1 εκατ. ευρώ (37,8 % των συνεισφορών του ΕΤΠ σε αυτές τις υποθέσεις).

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που κάποια κράτη μέλη δεν χρησιμοποίησαν πλήρως τα χορηγηθέντα ποσά. Ενώ τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να πραγματοποιήσουν ρεαλιστικές εκτιμήσεις προϋπολογισμού για τη συντονισμένη δέσμη εξατομικευμένων υπηρεσιών, ενδέχεται να μην γίνεται ακριβής και τεκμηριωμένος σχεδιασμός. Ενδέχεται να έχει συμπεριληφθεί ένα υπερβολικά υψηλό επίπεδο ασφάλειας στους αρχικούς υπολογισμούς, το οποίο στο τέλος αποδεικνύεται μη αναγκαίο. Ο αριθμός των εργαζομένων που επιθυμούν να συμμετάσχουν στα προτεινόμενα μέτρα μπορεί να έχει υπερεκτιμηθεί κατά την φάση σχεδιασμού, ορισμένοι εργαζόμενοι ενδέχεται να προτίμησαν φθηνότερα μέτρα αντί των πιο δαπανηρών ή πιο βραχυπρόθεσμα μέτρα αντί μακροπρόθεσμων ή βρήκαν νέες θέσεις εργασίας νωρίτερα απ' ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί. Άλλοι λόγοι που οδήγησαν σε χαμηλότερη δαπάνη ενδέχεται να ήταν τυχόν καθυστερήσεις στην έναρξη των μέτρων και μη χρησιμοποίηση της ευελιξίας στην εκ νέου διάθεση ποσών χρηματοδότησης μεταξύ διαφόρων θέσεων του προϋπολογισμού κατά την η υλοποίηση της δέσμης εξατομικευμένων μέτρων.

Η Επιτροπή βοήθησε τα κράτη μέλη μέσω της παροχής τακτικής ενημέρωσης και ειδικών σεμιναρίων για να ενθαρρύνει τη βέλτιστη διαχείριση των κονδυλίων. Αυτό σημαίνει ότι το αρχικά υψηλό ποσοστό ανάκτησης πάνω από 60 % για τις πρώτες υποθέσεις έχει μειωθεί σημαντικά (37,8 %) αλλά πρέπει ακόμη να βελτιωθεί.

Η κατάρτιση του προϋπολογισμού των μέτρων και η πρόβλεψη της συμμετοχής των εργαζομένων κατά την διάρκεια της επεκταθείσας 24μηνης περιόδου αναμένεται να βελτιωθούν με την απόκτηση πείρας. Βελτιώθηκαν επίσης ο χρόνος της άφιξης της χρηματοδότησης ΕΤΠ στην περιοχή, οι δυνατότητες των διαφόρων δομών συντονισμού και υλοποίησης και η ποιότητα της επικοινωνίας μεταξύ του εθνικού και του περιφερειακού/ τοπικού επιπέδου. Τα κράτη μέλη κάνουν καλύτερη χρήση της δυνατότητας αναθεώρησης των προϋπολογισμών τους και επαναδιάθεσης κονδυλίων μεταξύ των διαφόρων μέτρων και/ή της υλοποίησης δαπανών. Τέλος, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ καταβάλλουν επίσης σημαντικές προσπάθειες για την επιτάχυνση των διαδικασιών λήψης αποφάσεων και την καταβολή των κονδυλίων ΕΤΠ, ώστε ο χρόνος και τα κονδύλια που διατίθενται να δύνανται να χρησιμοποιηθούν κατά βέλτιστο τρόπο. Η Επιτροπή προγραμμάτισε ειδικό σεμινάριο για εκπροσώπους των κρατών μελών τον Μάρτιο του 2012 για την εξέταση διαφόρων θεμάτων σχετικών με το χρονοδιάγραμμα και την αποτελεσματικότητα της υλοποίησης του ταμείου.

Πίνακς 6 — Υποθέσεις που έκλεισαν το 2012

4.6.5.     Λοιπές επιστροφές

Δεν πραγματοποιήθηκαν άλλες επιστροφές το 2012.

4.7.        Δραστηριότητες τεχνικής βοήθειας που ανέλαβε η Επιτροπή

4.7.1.     Πληροφόρηση και δημοσιότητα

Ιστοσελίδα στο διαδίκτυο

Σύμφωνα με το άρθρο 9 του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1927/2006, η Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να «δημιουργεί ιστοσελίδα στο διαδίκτυο, που διατίθεται σε όλες τις κοινοτικές γλώσσες, για την παροχή ενημέρωσης σχετικά με το ΕΤΠ και καθοδήγηση σχετικά με την υποβολή αιτήσεων, καθώς και των πλέον πρόσφατων στοιχείων για τις αιτήσεις που γίνονται δεκτές ή που απορρίπτονται, και που τονίζει το ρόλο της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής.».

Σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 9, η ιστοσελίδα της Επιτροπής για το ΕΤΠ ενημερώθηκε με σχετικές πληροφορίες το 2012[12]. Το 2012 καταγράφηκαν 253 462 επισκέψεις σελίδων στον δικτυακό τόπο ενώ ο αριθμός των μεμονωμένων επισκεπτών που τη συμβουλεύτηκαν ήταν 32 030 (συνολικός αριθμός των επισκέψεων: 44 630).

4.7.2.     Συσκέψεις με τις εθνικές αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη του ΕΤΠ

Η ένατη και η δέκατη συνεδρίαση της ομάδας εμπειρογνωμόνων για τους αρμόδιους επικοινωνίας σχετικά με το ευρωπαϊκό ταμείο προσαρμογής στην παγκοσμιοποίηση, που είναι οι εκπρόσωποι του ΕΤΠ στα κράτη μέλη, πραγματοποιήθηκαν στις 21 Μαρτίου 2012 και στις 16 Οκτωβρίου 2012, αντιστοίχως, στις Βρυξέλλες. Μέρος κάθε συνεδρίασης αφιερώθηκε σε συζήτηση σχετικά με την αναθεώρηση του ισχύοντος κανονισμού ΕΤΠ, στην πρόταση της Επιτροπής για συνέχισή του κατά την περίοδο 2014 έως 2020 και στα θέματα που προκύπτουν για τη μελλοντική εφαρμογή, καθώς και στην ενημέρωση των μελών σχετικά με την προετοιμασία για την εκ των υστέρων αξιολόγηση του ΕΤΠ την περίοδο 2007-2013 και σε αριθμό λοιπών θεμάτων της ημερήσιας διάταξης.

Στις 22 Μαρτίου 2012 πραγματοποιήθηκε σεμινάριο δικτύωσης στις Βρυξέλλες για να συζητηθούν τα χρονοδιαγράμματα εφαρμογής του ΕΤΠ και να ανταλλαγούν βέλτιστες πρακτικές με στόχο την επιτάχυνση της εφαρμογής των μέτρων για μέγιστη αποτελεσματικότητα και βέλτιστες δαπάνες.

Στις 17 Οκτωβρίου 2012 πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες σεμινάριο δικτύωσης για να συζητηθούν διάφορα ζητήματα που συνδέονται με την εφαρμογή του ΕΤΠ και οι επιπτώσεις της κρίσης ανά τομέα, καθώς και η επιτυχία της λήψης μέτρων για τη δημιουργία επιχειρήσεων κατά την εφαρμογή του ΕΤΠ.

4.7.3.     Δημιουργία βάσης γνώσεων —βάση δεδομένων ΕΤΠ και τυποποιημένες διαδικασίες για τις αιτήσεις ΕΤΠ

Για να καταγραφούν τα ποσοτικά δεδομένα των υποθέσεων ΕΤΠ για στατιστικούς σκοπούς, οι υπηρεσίες της Επιτροπής το 2012 βελτίωσαν την βάση δεδομένων ΕΤΠ και κατήρτισαν διάφορα έντυπα για να διευκολυνθεί η εισροή των στοιχείων των υποθέσεων στη βάση δεδομένων. Είναι προγραμματιστεί η κατάρτιση ενός νέου ηλεκτρονικού εντύπου αίτησης για το 2013/2014 λαμβανομένων υπόψη των προπαρασκευαστικών εργασιών που πραγματοποιήθηκαν από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες το 2011 (οι οποίοι χρηματοδοτήθηκαν από τον προϋπολογισμό τεχνικής συνδρομής του 2011· η τελική έκθεση υποβλήθηκε τον Απρίλιο του 2012).

Το νέο έντυπο της αίτησης θα τυποποιήσει διαδικασίες υποβολής αίτησης και αξιολόγησης και θα πρέπει, κατά συνέπεια, να μειώσει τον χρόνο που απαιτείται από τη στιγμή υποβολής της αίτησης από ένα κράτος μέλος μέχρι την έγκριση της πρότασης που υποβάλλεται από την Επιτροπή προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Σε συνδυασμό με τη βάση δεδομένων, θα διευκολύνει το έργο της Επιτροπής να αναλύει, να ενοποιεί και να συγκρίνει στοιχεία και αριθμούς των υποθέσεων ΕΤΠ.

Άλλες ενημερωτικές δραστηριότητες που προβλέπονται για το 2012

Στην πρότασή της για τεχνική βοήθεια το 2012, η Επιτροπή σκόπευε να παράγει ένα βίντεο και ορισμένους φακέλους πληροφοριών σχετικά με τις δραστηριότητες του ΕΤΠ. Λόγω των περικοπών του προϋπολογισμού που έγιναν από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή τον Ιούλιο του 2012, οι δράσεις αυτές ενδέχεται να μη πραγματοποιηθούν.

4.7.4.     Δεύτερο στατιστικό προφίλ ΕΤΠ 2007-2011

Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2012 η Επιτροπή δημοσίευσε το δεύτερο στατιστικό προφίλ του ΕΤΠ (2007-2011), που είχε παραχθεί από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες στο πλαίσιο του προϋπολογισμού τεχνικής βοήθειας 2011.

4.7.5.     Ενδιάμεση αξιολόγηση του ΕΤΠ

Τα αποτελέσματα της ενδιάμεσης αξιολόγησης του ΕΤΠ, η οποία διενεργήθηκε το 2011 σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού ΕΤΠ, παρουσιάστηκαν στα ενδιαφερόμενα μέρη του ΕΤΠ στις Βρυξέλλες στις 2 Φεβρουαρίου 2012[13]. Αυτή ήταν μια ευκαιρία για να συζητηθούν τα κυριότερα αποτελέσματα της αρχικής φάσης του ΕΤΠ (2007-2009) και οι συστάσεις των αξιολογητών που είχαν εν τω μεταξύ είτε εφαρμοστεί είτε συμπεριληφθεί στην πρόταση για τη νέο κανονισμό ΕΤΠ (2014-2020).

4.7.6.     Εκ των υστέρων αξιολόγηση του ΕΤΠ — Πρώτη φάση

Οι 33 υποθέσεις που πρέπει να αξιολογηθούν κατά την πρώτη φάση της εκ των υστέρων αξιολόγησης (άρθρο 17 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού ΕΤΠ) είναι αυτές που απαριθμούνται κατωτέρω. Οι υποθέσεις αυτές επελέγησαν βάσει του ότι οι τελικές εκθέσεις εφαρμογής είχαν παραληφθεί από την Επιτροπή μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου 2012. Μια περαιτέρω παρτίδα των υποθέσεων που αφορούν το ΕΤΠ θα αναλυθεί στην τελική φάση της εκ των υστέρων αξιολόγησης (υποθέσεις, για τις οποίες οι τελικές εκθέσεις θα έχουν παραληφθεί μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2013[14]).

5.           Τάσεις

Καθώς μεγαλώνει ο αριθμός υποθέσεων του ΕΤΠ, είναι διαθέσιμα περισσότερα στοιχεία για τον προσδιορισμό των τάσεων που ακολουθούν οι αιτήσεις και για τη διαμόρφωση μιας συνολικής εικόνας ως προς την κατεύθυνση των ενεργειών του Ταμείου. Τα στοιχεία που περιέχονται στα παρακάτω γραφήματα και στο παράρτημα αφορούν τις 110 αιτήσεις που υποβλήθηκαν από κράτη μέλη από τον Ιανουάριο του 2007 έως 12 Αυγούστου 2013[15]. Είχαν ζητηθεί περίπου 471,2 εκατ. ευρώ (και καταβλήθηκαν ήδη περίπου 416,3 εκατομμύρια ευρώ) για την υποστήριξη 100 022 εργαζομένων (αριθμός εργαζόμενων που δικαιούνται υποστήριξη κατά τις εκτιμήσεις των κρατών μελών).

Διάγραμμα 1: Αριθμός αιτήσεων που έχουν παραληφθεί, 2007-2013 (έως 12 Αυγούστου 2013)

Η τροποποίηση του κανονισμού ΕΤΠ κατά το 2009 με τις προσωρινές και μόνιμες αλλαγές που επέφερε είχε ορατό αντίκτυπο στον αριθμό των αιτήσεων που ελήφθησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς παρατηρείται σημαντική αύξηση του αριθμού των αιτήσεων από το Μάιο του 2009 και μετά (όταν τέθηκε σε ισχύ ο τροποποιημένος κανονισμός ΕΤΠ) έως το τέλος του 2011. Για ολόκληρη την περίοδο από τον Ιανουάριο του 2007 έως τον Αύγουστο του 2013, υπήρξαν 65 αιτήσεις συνδεόμενες με την κρίση και 45 συνδεόμενες με τα εμπορικά πρότυπα (χωρίς να λαμβάνονται υπόψη υποθέσεις που ανακλήθηκαν από τα κράτη μέλη). Σχεδόν το 82 % των αιτήσεων που ελήφθησαν μεταξύ Μαΐου 2009 και του τέλους του 2011 ήταν σχετικές με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση.

Όπως φαίνεται στο παράρτημα 2, η Ισπανία είναι το κράτος μέλος που υπέβαλε τον υψηλότερο αριθμό αιτήσεων για χρηματοδότηση ΕΤΠ (18 αιτήσεις), ακολουθούμενη από τις Κάτω Χώρες (16 αιτήσεις), την Ιταλία (12 αιτήσεις) και την Δανία (10 αιτήσεις). Οκτώ κράτη μέλη δεν είχαν ακόμη υποβάλει αιτήσεις για στήριξη από το ΕΤΠ μέχρι τις 12 Αυγούστου 2013: η Εσθονία, η Κύπρος, η Λετονία, το Λουξεμβούργο, η Ουγγαρία, η Σλοβακία, το Ηνωμένο Βασίλειο, και η Κροατία (που προσχώρησε στην ΕΕ την 1η Ιουλίου 2013).

Διάγραμμα 2: Ποσά που ζητήθηκαν από το ΕΤΠ ανά κράτος μέλος, 2007-2013 (έως 12 Αυγούστου 2013)

Εκατ. ευρώ

Για ολόκληρη την περίοδο Ιανουαρίου 2007 — Αυγούστου 2013 ζητήθηκε από το ΕΤΠ συνολικό ποσό 471,2 εκατ. ευρώ από 20 κράτη μέλη (βλέπε επίσης ανακεφαλαιωτικό πίνακα του παραρτήματος 2). Η Δανία ζήτησε το υψηλότερο ποσό συγχρηματοδότησης από το ΕΤΠ (63,7 εκατ. ευρώ/10 αιτήσεις) ακολουθούμενη από την Ιρλανδία (63,3 εκατ. ευρώ/7 αιτήσεις), την Ιταλία (60,6 εκατ. ευρώ/12 αιτήσεις) και την Ισπανία (57,1 εκατ. ευρώ/18 αιτήσεις). Τα ποσά που δεν έχουν ακόμη εγκριθεί είναι ενδεικτικά, καθώς ενδέχεται ακόμη να μεταβληθούν κατά τη διάρκεια της φάσης αξιολόγησης.

Διάγραμμα 3: Αριθμός εργαζόμενων που δικαιούνται υποστήριξη ανά κράτος μέλος,, 2007-2013 (έως 12 Αυγούστου 2013)

Η Ισπανία είναι το κράτος μέλος που ζήτησε συνδρομή ΕΤΠ για τον μεγαλύτερο αριθμό απολυμένων εργαζομένων (13 396 για 18 αιτήσεις), ακολουθούμενη από την Ιταλία (12 759 για 12 αιτήσεις), τη Γερμανία (11 349 για 7 αιτήσεις) και την Ιρλανδία (10 267 για 7 αιτήσεις). Σε 12 άλλες χώρες, οι αριθμοί κυμαίνονται μεταξύ λίγο πάνω από 8 000 στις Κάτω Χώρες σε σχεδόν 1 800 στην Πολωνία. Σε καθένα από τα υπόλοιπα τέσσερα κράτη μέλη τα οποία υπέβαλαν αιτήσεις, ο αριθμός των εργαζομένων που αφορούν αυτές ήταν χαμηλότερος των 1 000.

Διάγραμμα 4: Αριθμός των αιτήσεων ανά κλάδο (NACE αναθ. 2), 2007-2013 (έως 12 Αυγούστου 2013)

Για ολόκληρη την περίοδο Ιανουαρίου 2007 — Αυγούστου 2013, το ΕΤΠ έλαβε αιτήσεις εργαζομένων που απολύθηκαν σε συνολικά 35 τομείς δραστηριότητας (βλέπε επίσης επισκόπηση στο παράρτημα 1). Η πλειονότητα αυτών αφορούσε μεταποιητικές βιομηχανίες αλλά επίσης και τον κατασκευαστικό τομέα και τις υπηρεσίες. Τέσσερις κλάδοι μεταποίησης κάλυπταν τον μεγαλύτερο αριθμό αιτήσεων: Η αυτοκινητοβιομηχανία (19 αιτήσεις ή 17 % του συνόλου), ακολουθούμενη από τον τομέα των μηχανημάτων και του εξοπλισμού (12 αιτήσεις ή 11 % του συνόλου), τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα (10 αιτήσεις ή το 9 % του συνόλου) και η τυπογραφική βιομηχανία (9 αιτήσεις ή 8 % του συνόλου).

Περίπου 8 % (9 αιτήσεις) προέρχονταν από τον ευρύτερο κατασκευαστικό τομέα, που καλύπτει τον οικοδομικό τομέα, δραστηριότητες εξειδικευμένων κατασκευών και δραστηριότητες αρχιτέκτονα και μηχανικού (ο εν λόγω τομέας θα μπορούσε να φτάσει τις 13 αιτήσεις ή περίπου το 12 % αν συμπεριληφθούν οι βοηθητικοί τομείς, τα οικοδομικά υλικά, ο ξυλουργικός/η επιπλοποιΐα και η κεραμουργία). Για σχεδόν το ήμισυ των τομέων, (20 από τους 35 τομείς), το ΕΤΠ έλαβε μόνο μία αίτηση.

Διάγραμμα 5: Αριθμός εργαζομένων που δικαιούνται υποστήριξη ανά κλάδο (NACE αναθ. 2), 2007-2013 (έως 12 Αυγούστου 2013)

Οι 110 αιτήσεις που υπέβαλαν τα 20 κράτη μέλη αφορούσαν συνολικά 100 022 απολυμένους εργαζομένους. Οι πληττόμενοι κλάδοι είναι πρωτίστως η αυτοκινητοβιομηχανία, με περισσότερους από 24 000 εργαζόμενους που δικαιούνται υποστήριξη (23,8 % του συνόλου των υποβληθεισών αιτήσεων), ακολουθούμενη από την κλωστοϋφαντουργία (με περισσότερους από 11 000 εργαζόμενους που δικαιούνται υποστήριξη ή 12,6 % του συνόλου των υποβληθεισών αιτήσεων), κινητά τηλέφωνα (ελαφρώς πάνω από 10 000 εργαζόμενους που δικαιούνται υποστήριξη ή 10 % του συνόλου των υποβληθεισών αιτήσεων) και ο τομέας μηχανημάτων και εξοπλισμού (πάνω από 9 000 εργαζόμενους που δικαιούνται υποστήριξη ή το 9,1 % του συνόλου των υποβληθεισών αιτήσεων).

 Διάγραμμα 6: Μέσος όρος ποσού που ζητήθηκε από το ΕΤΠ ανά εργαζόμενο που δικαιούται υποστήριξη κατά κράτος μέλος, 2007-2013 (έως 12 Αυγούστου 2013)

Ευρώ                                                                                                 Μέσος όρος

Το διάγραμμα 6 απεικονίζει τον μέσο όρο της στήριξης του ΕΤΠ ανά εργαζόμενο που δικαιούται υποστήριξη (4 711 ευρώ για το σύνολο των 100 022 εργαζόμενων που δικαιούνται υποστήριξη από τα 20 κράτη μέλη). Η υποστήριξη του ΕΤΠ ανά δικαιούχο εργαζόμενο ήταν μεγαλύτερη στην Αυστρία και στη Δανία, φθάνοντας περίπου τα 14 000 και 10 000 ευρώ, αντίστοιχα. Αντίθετα, στη Λιθουανία, στην Σλοβενία και στην Τσεχική δημοκρατία, η υποστήριξη που ζητήθηκε ήταν χαμηλότερη των 1000 ευρώ ανά εργαζόμενο.

6.           Συμπέρασμα

Οι μέχρι τούδε εμφανιζόμενες τάσεις δείχνουν ότι αιτήσεις προς το ΕΤΠ υποβλήθηκαν για εργαζόμενους από ένα όλο και μεγαλύτερο αριθμό τομέων και από όλο και περισσότερα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη έχουν αποκτήσει εμπειρία στην επιλογή των πλέον κατάλληλων μέτρων, στον προγραμματισμό της συνδρομής τους προς τους απολυμένους εργαζόμενους, με τρόπο αποτελεσματικό και στη χρησιμοποίηση του ΕΤΠ για την πειραματική εφαρμογή νέων προσεγγίσεων. Χρησιμοποιούν επίσης όλο και περισσότερο τη δυνατότητα ανακατανομής των κονδυλίων μεταξύ διαφόρων μέτρων κατά τη διάρκεια της υλοποίησης σχεδίου, ώστε να κάνουν πλήρη χρήση των διαθέσιμων κονδυλίων.

Το γεγονός ότι η προσωρινή «παρέκκλιση λόγω κρίσης» του ΕΤΠ δεν κατέστη δυνατό να παραταθεί πέραν του τέλους του 2011 (μη επίτευξη ενισχυμένης πλειοψηφίας στο Συμβούλιο) περιόρισε τις δυνατότητες για παροχή συνδρομής της ΕΕ σε εργαζόμενους που ακόμη πλήττονται σε μεγάλο βαθμό από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση.

Από το 2012 μέχρι το τέλος της τρέχουσας περιόδου προγραμματισμού (τέλος του 2013), οι μόνιμες αλλαγές στον τροποποιημένο κανονισμό (κατώτατο όριο μειωμένο στις 500 απολύσεις, περίοδος υλοποίησης αυξημένη στους 24 μήνες από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης) θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται, διευκολύνοντας τις αιτήσεις από κράτη μέλη που αφορούν απολύσεις οι οποίες αποτελούν συνέπεια σημαντικών διαρθρωτικών αλλαγών στα παγκόσμια εμπορικά πρότυπα. Αν αναπτυχθεί το πλήρες δυναμικό του ΕΤΠ, συμπληρωματικά προς τα άλλα διαθέσιμα μέσα χρηματοδότησης και σε συνεννόηση με τους σημαντικότερους εμπλεκόμενους παράγοντες, οι απολυμένοι εργαζόμενοι που είναι επιλέξιμοι για στήριξη από το ΕΤΠ μπορούν να βοηθηθούν κατά τρόπο προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους και εξατομικευμένο, βελτιώνοντας με τον τρόπο αυτόν τις ευκαιρίες τους στην αγορά εργασίας σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση καθώς οι αγορές βαθμιαία ανακάμπτουν από την κρίση.

[1]               Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1927/2006, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τη σύσταση Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΕ L 406 της 30.12.2006, σ.1), όπως διορθώθηκε στην ΕΕ L 48 της 22.2.2008, σ. 82 για όλες τις γλώσσες και στην ΕΕ L 202 της 31.7.2008, σ. 74 μόνο για την αγγλική γλώσσα.

[2]               Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 546/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2009, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 σχετικά με τη σύσταση του ευρωπαϊκού ταμείου προσαρμογής στην παγκοσμιοποίηση (ΕΕ L 167 της 29.6.2009).

[3]               COM(2011) 608 τελικό της 6.10.2011.

[4]               Η προσωρινή παρέκκλιση του κανονισμού ΕΤΠ που επιτρέπει αιτήσεις με την αιτιολογία της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης και την αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης του ΕΤΠ από 50 % σε 65 % ήταν εφαρμοστέα από την 1η Μαΐου 2009 έως την 30ή Δεκεμβρίου 2011.

[5]               Μία υπόθεση, ΕΤΠ /2012/009 BE/Carsid, αποσύρθηκε στη συνέχεια και εισήχθη εκ νέου στις 2 Απριλίου 2013.

[6]               Αυτοκινητοβιομηχανία (3), μηχανήματα και εξοπλισμός (3), βασικά μέταλλα (2), κινητά τηλέφωνα (1), ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης (1), δραστηριότητες τηλεφωνικών κέντρων (1).

[7]               Δεν λαμβάνεται υπόψη η τελική έκθεση για μία περίπτωση η οποία στη συνέχεια αποσύρθηκε από τα αιτούντα κράτη μέλη: ΕΤΠ 2007/002 FR Renault.

[8]               NEET(ΕΑΑΚ): εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης.

[9]               ΕΕ C 139 της 14.6.2006, σ. 1.

[10]             ΕΕ L 192 της 20.7.2012, σ. 11.

[11]             COM (2012) 160 της 4.4.2012.

[12]             http://ec.europa.eu/egf - διαθέσιμο και στις 23 γλώσσες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των ιρλανδικών

[13]             Η έκθεση της ενδιάμεσης αξιολόγησης είναι διαθέσιμη στον ιστοχώρο του ΕΤΠ (http://ec.europa.eu/egf).

Βλ. επίσης κεφάλαιο 4.7.5 του 2011 ετήσια έκθεση του ΕΤΠ.

[14]             Η έκθεση για την πρώτη φάση της εκ των υστέρων αξιολόγησης πρέπει να υποβληθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2013, και εκείνη για την τελική φάση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2014 (άρθρο 17 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού για το ΕΤΠ).

[15]             Όταν λαμβάνονται υπόψη οι 10 υποθέσεις που αποσύρθηκαν από τα αιτούντα κράτη μέλη, το ποσοστό αυτό αυξάνει σε 120. Ανακληθείσες υποθέσεις δεν λαμβάνονται υπόψη στις στατιστικές.